Wprowadzenie do prawa spadkowego
|
|
- Maria Sikora
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozdział 1 Wprowadzenie do prawa spadkowego 1. Ogólna charakterystyka prawa spadkowego Literatura: J. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w kodeksie cywilnym PRL, PiP 1965, z. 5 6; tenże, Międzyczasowe prawo prywatne, NP 1965, Nr 6 i 7 8; T. Kacymirow, B. Kordasiewicz, Zasady prawa spadkowego a podatek spadkowy, PiP 1990, z. 12; A. Mączyński, Konstytucyjne prawo dziedziczenia, [w:] L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005; J. St. Piątowski, [w:] System Prawa Cywilnego, Prawo spadkowe, t. IV, Ossolineum 1986, rozdz. I; J. Wisłocki, Obecny zakres obowiązywania dawnych systemów prawa spadkowego w stosunku do spadków otwartych przed wejściem w życie Kodeksu cywilnego, Pal. 1968, Nr 8. I. Pojęcie prawa spadkowego Jak wiadomo przedmiotem regulacji prawa cywilnego przede wszystkim są stosunki majątkowe powstające i funkcjonujące między równorzędnymi i autonomicznymi podmiotami, tj. między osobami fizycznymi,osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi, o których mowa w art KC. Stosunki cywilnoprawne, a w ich ramach także prawa i obowiązki majątkowe, powstają, ulegają zmianom i wygasają wskutek zdarzeń, którym przepisy prawa nadają tak określoną moc sprawczą (zdarzeń prawnych). Do zdarzeń cywilnoprawnych zaliczamy m.in.: 1) zawarcie umowy, 2) wydanie orzeczenia sądowego, czy 3) upływ czasu. 1 1
2 Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa spadkowego 2 3 Również śmierć człowieka jest zdarzeniem prawnym wywołującym różnego rodzaju następstwa (skutki) prawne. Prawo spadkowe, jako dział prawa cywilnego, we właściwy sobie sposób określa cywilnoprawne skutki śmierci. Otóż z chwilą śmierci człowieka jego majątkowe prawa i obowiązki przechodzą na inne podmioty. Majątek zmarłego staje się spadkiem, który w drodze dziedziczenia nabywa inna (bądź inne) osoba. W takiej prawnej konfiguracji zmarły ma status spadkodawcy, zaś osoby dziedziczące po nim to spadkobiercy. Odpowiedzi na pytanie dlaczego śmierć człowieka, któremu przysługiwały określone prawa podmiotowe (własność, wierzytelności i inne), a także prawne obowiązki, nie pociąga za sobą z reguły wygaśnięcia tych praw dostarczają, omówione poniżej, zasady i funkcje prawa spadkowego. Dodać jeszcze należy, że dziedziczenie jest przykładem sukcesji uniwersalnej; spadkobierca (spadkobiercy) wskutek jednego zdarzenia prawnego, tj. śmierci człowieka, nabywa ogół praw i obowiązków majątkowych spadkodawcy, a przez to staje się jego następcą prawnym (sukcesorem, dziedzicem). Dziedziczenie jest przy tym sposobem pochodnego nabycia praw i obowiązków spadkowych. Niewątpliwie sukcesja uniwersalna polega na tym, że na podstawie jednego zdarzenia ogół praw i obowiązków majątkowych przechodzi z jednej osoby na drugą i to bez względu na to, czy następca prawny o tym wie. Pochodne nabycie praw majątkowych charakteryzuje się tym, że nabywca wstępuje w ogół praw i obowiązków poprzednika, czyli obciążenie go określonymi obowiązkami majątkowymi z zakresu prawa cywilnego uzależnione jest od stwierdzenia ich istnienia u poprzednika ; tak SN w uzasadnieniu do uchw. z r. (III CZP 98/03, OSNC 2005, Nr 2, poz. 27). Prawo spadkowe reguluje skutki śmierci osoby fizycznej jako podmiotu praw i obowiązków majątkowych o charakterze cywilnoprawnym. Następstwa zakończenia bytu prawnego osób prawnych regulują inne, właściwe przepisy prawa cywilnego. Z powyższego wynika, że spadkodawcą w rozumieniu prawa spadkowego może być wyłącznie osoba fizyczna, tj. człowiek mający w świetle art. 8 1 KC zdolność prawną. Z drugiej strony jednak spadkobiercą może być zarówno osoba fizyczna, w tym także, pod pewnym warunkiem nasciturus (zob. art KC), jak też i osoba prawna. II. Zasady prawa spadkowego 4 Za pomocą norm prawa spadkowego ustawodawca określa zasady dziedziczenia praw i obowiązków majątkowych, a konkretna treść wspomnianych zasad ma za zadanie realizację określonych funkcji tego działu prawa. Z zasad dziedziczenia przyjętych w obowiązującym polskim prawie spadkowym wynika, kto dziedziczy (jest spadkobiercą), jaka jest pozycja prawna spadkobiercy (możliwość przyjęcia lub odrzucenia spadku, zasady stwier- 2
3 1. Ogólna charakterystyka prawa spadkowego dzania nabycia spadku, zasady określające stanowisko współspadkobierców spadku, odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe, dział spadku pomiędzy współspadkobierców), a także, jaki jest zakres i środki ochrony bliskich zmarłego, którzy nie dziedziczą spadku (instytucja zachowku) i wreszcie, czy zachodzi możliwość zbycia spadku w drodze umowy. W szczegółowych rozwiązaniach polskie prawo spadkowe opiera się na trzech podstawowych zasadach. Wynika z nich po pierwsze, że spadek powinien, co do zasady, przypaść najbliższym krewnym spadkodawcy oraz jego małżonkowi. Cel ten realizowany jest za pomocą instytucji dziedziczenia z mocy ustawy, czy krócej: dziedziczenia ustawowego (zob. art. 931 i nast. KC). Wymieniona zasada służy umacnianiu pozycji rodziny i ochronie interesów najbliższych zmarłego. Po drugie zasadą jest, że spadkodawca może rozporządzać swoim majątkiem na wypadek śmierci; wyraża się w tym swoboda testowania (zob. art. 941 i nast. KC). Praktyczną realizacją tej zasady jest dziedziczenie na podstawie testamentu, czy krócej dziedziczenie testamentowe (zob. art. 941 i nast. KC). Poprzez swobodę testowania realizowana jest zasada możliwie pełnego respektowania woli spadkodawcy. Podstawową zasadą prawa spadkowego jest dążność do możliwie najpełniejszego urzeczywistnienia woli spadkodawcy. Do tego celu zmierzają również przepisy o formie testamentu, których celem jest zagwarantowanie, że to, co w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku przedstawiono jako testament, stanowi rzeczywiście prawidłowo wyrażone rozporządzenie spadkodawcy na wypadek śmierci ; zob. uzasadnienie post. SN z r. (IV CR 494/77, OSN 1978, Nr 11, poz. 208). Ograniczenie zasady swobody (wolności) testowania musi wynikać wprost lub pośrednio z przepisów ustawy. Po trzecie wreszcie, mimo obowiązywania zasady swobody testowania, pewna część majątku zmarłego spadkodawcy przypaść powinna najbliższym krewnym i małżonkowi spadkodawcy; ta ostatnia zasada jest realizowana poprzez instytucję zachowku (zob. art. 991 i nast. KC). Tym samym swoboda testowania, choć ma znaczenie podstawowe, to nie jest zasadą absolutną. Instytucja zachowku w tym kontekście jest przykładem rozsądnego kompromisu pomiędzy zasadą swobody testowania a zasadą ochrony majątkowych interesów rodziny III. Funkcje prawa spadkowego Jeśli chodzi o funkcje prawa spadkowego, to po pierwsze, zasada sukcesji po zmarłym spadkobiercy wzmacnia majątkową autonomię podmiotów prawa cywilnego, co wraz z zasadą ochrony własności stanowi jeden z filarów prawa cywilnego. Majątkowa autonomia jednostki wyraża się zwłaszcza, dzięki instytucji testamentu, w prawie spadkodawcy do wskazania dziedzi 8 3
4 Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa spadkowego 9 10 ca. Polskie prawo spadkowe opiera się w tym względzie na zasadzie swobody testowania, która w szczegółach oznacza pierwszeństwo dziedziczenia spadkobierców testamentowych przed spadkobiercami ustawowymi. Dzięki prawu spadkowemu i zasadzie sukcesji majątkowej, aktywa zgromadzone za życia człowieka po jego śmierci pozostają zwykle w rękach małżonka, krewnych lub innych bliskich zmarłego, co służy umacnianiu więzów emocjonalnych między tymi osobami, a także umacnianiu materialnych podstaw funkcjonowania rodziny. Gwarantowana przez prawo spadkowe zasada sukcesji majątkowej po zmarłym umożliwia utrzymanie w całości i kontynuację działalności przedsiębiorstw, gospodarstw rolnych i podobnych gospodarczych kompleksów zorganizowanych i prowadzonych przez spadkodawcę. Z drugiej strony, dzięki zasadzie sukcesji praw i obowiązków majątkowych prawo spadkowe gwarantuje ochronę wierzycielom zmarłego, po którym za długi wchodzące w skład spadku majątkową odpowiedzialność ponoszą spadkobiercy. Dodać należy, iż cechą charakterystyczną prawa spadkowego jest to, że jego przepisy w przeważającej części mają charakter iuris cogentis, a w sposób charakterystyczny unormowane są przewidziane w tym dziale prawa szczególne czynności prawne (jak np. testament). Czynności te wymagają z reguły szczególnej formy, przy niektórych z nich wyłączona jest lub ograniczona możliwość działania przez przedstawiciela. Odrębna jest też regulacja takich instytucji jak warunek, termin czy wady oświadczenia woli. Wreszcie czynności prawne w prawie spadkowym, inaczej niż stanowią o tym zasady ogólne, opierają się zasadniczo na tzw. teorii woli, a nie na tzw. teorii oświadczenia; tym samym, np. przy wykładni testamentu, decydujące znaczenie przypisywać należy wewnętrznej woli spadkodawcy (testatora), a nie jego woli uzewnętrznionej (por. art i art KC). Por. J. St. Piątowski, [w:] System Prawa Cywilnego..., s ; tenże, Prawo spadkowe, s. 15 i nast. oraz J. Gwiazdomorski, [w:] System Prawa Cywilnego..., s IV. Konstytucyjne podstawy prawa spadkowego 11 Jak wiadomo, stosunki cywilnoprawne mogą być normowane przez samą Konstytucję RP, która jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji RP stosuje się bezpośrednio, chyba że sama Konstytucja RP stanowi inaczej (zob. art. 8 Konstytucji RP). W zakresie prawnych unormowań dziedziczenia istotne znaczenie mają zwłaszcza art. 21 ust. 1 i art. 64 Konstytucji RP. W myśl pierwszego z przywołanych przepisów Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Z kolei zgodnie z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, każdy ma prawo dziedziczenia. Prawo dziedziczenia podlega równej dla wszystkich ochro 4
5 1. Ogólna charakterystyka prawa spadkowego nie prawnej. Przyjąć należy, że tak jak prawo własności, również prawo dziedziczenia może być ograniczone tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty spadkobrania (zob. art. 64 ust. 3 Konstytucji RP). Wszelkie ograniczenia prawa własności i prawa dziedziczenia muszą wynikać z przepisów ustawy, a przepisy wprowadzające takie ograniczenia podlegają ścisłej wykładni. Jak będzie jeszcze niżej o tym mowa, w zakresie dziedziczenia ustawowego szczególną odrębnością rządzi się dziedziczenie spadków, w skład których wchodzi gospodarstwo rolne (zob. art i nast. KC). Wspomniana odrębność, podyktowana koniecznością ochrony gospodarstwa rolnego jako jednolitej i zorganizowanej jednostki produkcyjnej, polega zwłaszcza na tym, że spadkobiercy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne tylko o tyle, o ile w chwili otwarcia spadku posiadają szczególne, przewidziane prawem kwalifikacje rolnicze (zob. art KC). Ów podział spadkobierców na posiadających i nieposiadających szczególnych kwalifikacji rolniczych został przez Trybunał Konstytucyjny, wyr. z r. (P 4/99, OTK 2001, Nr 1, poz. 5), uznany za niezgodny z Konstytucją RP. Jednak ze względu na zasady prawa intertemporalnego, a także z uwagi na konieczność zminimalizowania komplikacji prawnych związanych z konsekwencjami utraty mocy przez część przepisów szczególnych o dziedziczeniu gospodarstw rolnych, Trybunał ograniczył, pod względem czasowym, skutki swego wyroku. Obecnie przepisy ogólne prawa spadkowego o dziedziczeniu ustawowym (art. 931 i nast. KC) mają zastosowanie również w przypadku dziedziczenia gospodarstw rolnych, jeżeli otwarcie spadku nastąpiło po dacie publikacji w Dz.U. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, tzn. po r. 12 Zob. szerzej A. Lichorowicz, Szczególny porządek dziedziczenia gospodarstw rolnych w Polsce po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31.I.2001 r., Rej. 2001, Nr 9. V. Źródła prawa spadkowego Podstawowym źródłem polskiego prawa spadkowego jest Kodeks cywilny, a konkretnie jego Księga czwarta, zatytułowana Spadki. Zasady dziedziczenia uregulowane zostały w art KC. Księga czwarta KC dzieli się na Tytuły. Tytuł I (art ) zawiera przepisy ogólne; Tytuł II (art ) reguluje dziedziczenie ustawowe; Tytuł III (art ) normuje rozrządzenia na wypadek śmierci, w tym problematykę testamentu oraz takich instytucji, jak powołanie spadkobiercy, zapisu i polecenia oraz wykonawcy testamentu; Tytuł IV (art ) zawiera regulację zachowku; Tytuł V (art ) reguluje problematykę przyjęcia i odrzucenia spadku; Tytuł VI (art ) poświęcony jest instytucji stwierdzenia nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego, poświadczenie dziedziczenia i ochrona spadkobiercy, a także zawiera regulację ochrony spadkobier- 13 5
6 Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa spadkowego cy; Tytuł VII (art ) reguluje odpowiedzialność za długi spadkowe; Tytuł VIII (art ) normuje wspólność majątku spadkowego i dział spadku; Tytuł IX (art ) określa zasady zawierania umów dotyczących spadku; wreszcie Tytuł X (art ) zawiera przepisy szczególne o dziedziczeniu ustawowym gospodarstw rolnych. Źródłem regulacji stosunków majątkowych powstających wskutek śmierci osoby fizycznej jest także ustawa z r. Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.). Jak wiadomo, zasadniczo przepisy KC weszły w życie r., z tym że przepisy Tytułu X Księgi czwartej KC o dziedziczeniu gospodarstw rolnych (art ) weszły w życie już z chwilą opublikowania KC, tj. z dniem r. Problematykę spadkobrania regulują art. XXI i XXIII PWKC (pierwszy dotyczy zabezpieczania wierzytelności z tytułu spłat spadkowych należnych od spadkobiercy, który otrzymał gospodarstwo rolne, zaś drugi ochrony praw spadkobierców lub zapisobierców będących obywatelami państwa obcego, których prawa do gospodarstwa rolnego zostały wyłączone lub ograniczone na podstawie przepisu szczególnego). Ponadto, art. LI LXIII PWKC zawierają przepisy intertemporalne w dziedzinie prawa spadkowego. W odniesieniu do spadków otwartych przed r. (zob. wyr. TK z r., P 4/99, OTK 2001, Nr 1, poz. 5), w skład których wchodzi gospodarstwo rolne, zastosowanie mają również przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z r. w sprawie warunków dziedziczenia ustawowego gospodarstw rolnych (Dz.U. Nr 89, poz. 519 ze zm.). Wyżej wskazane przepisy regulują prawa i obowiązki stron stosunków prawnospadkowych. Z kolei uregulowania w zakresie postępowania sądowego w sprawach spadkowych zawierają art KPC. Zob. też uwagi na temat ewolucji polskiego prawa spadkowego; J. St. Piątowski, [w:] System Prawa Cywilnego..., s. 21 i nast. VI. Zasady prawa intertemporalnego 16 Jak wiadomo zasady prawa intertemporalnego (międzyczasowego) pozwalają udzielić odpowiedzi na pytanie, którą normę prawną obowiązującą obecnie czy poprzednio zastosować należy do oceny skutków prawnych danego stanu faktycznego. Kwestie intertemporalne powstają zwłaszcza wówczas, gdy oceniany stan faktyczny (np. zawarto długoterminową umowę albo nastąpiła śmierć osoby fizycznej) zaistniał jakiś czas temu pod rządem uchylonej dziś normy prawnej i bądź trwa nadal lub jest dzisiaj dopiero prawnie oceniany (pod rządem normy nowej). W takim wypadku należy się zastanowić, czy zastosowanie ma norma prawna dawna, czy norma prawna obowiązująca. Zob. szerzej A. Doliwa, Prawo cywilne część ogólna, Warszawa 2010, s. 31 i nast. 6
7 2. Postępowanie spadkowe Podstawową zasadą spadkowego prawa intertemporalnego jest ta, wyrażona w art. LI PWKC, zgodnie z którą do spraw spadkowych stosuje się prawo obowiązujące w chwili śmierci spadkodawcy, jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej. Zasada stosowania prawa w chwili śmierci spadkodawcy jest zresztą zgodna z ogólną zasadą niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit). Tak więc na przykładzie Kodeksu cywilnego, jeżeli spadkodawca zmarł po wejściu tej ustawy w życie, tj. po r., do oceny takiej sprawy spadkowej (kto, na jakiej podstawie, co i w jakiej części dziedziczy po zmarłym) zastosować należy przepisy art. 922 i nast. KC). Jeżeli zaś spadkodawca zmarł przed wskazaną datą, to zastosować należy prawo obowiązujące wcześniej. Kolejną zasadę spadkowego prawa intertemporalnego zawiera art. LII 1 PWKC, w myśl którego do testamentów, do odwołania testamentów, jak również do umów o zrzeczenie się dziedziczenia stosuje się, jeżeli chodzi o zdolność osób, o formę i o wady oświadczenia woli, prawo obowiązujące w chwili złożenia tych oświadczeń. Podobnie, zgodnie z art. LII 2 PWKC, do umów zbycia spadku stosuje się prawo obowiązujące w chwili ich zawarcia. Wynika z powyższego, że do wymienionych w art. LII PWKC spraw spadkowych stosuje się prawo obowiązujące w chwili dokonania czynności. W związku z przedstawionymi wyżej regułami pozostaje kolejna; otóż jak stanowi art. LIII PWKC, przepisy Kodeksu cywilnego o dziale spadku stosuje się także do działu spadków otwartych przed dniem wejścia Kodeksu w życie, chyba że umowa o dział została zawarta przed tym dniem albo że postępowanie przed sądem w I instancji zostało już przed tym dniem zakończone. W razie wątpliwości, czy ma być stosowane prawo dotychczasowe, czy obecnie obowiązujące, stosuje się prawo dzisiejsze, czyli Kodeks cywilny (domniemanie na rzecz stosowania Kodeksu cywilnego); zob. art. LIV PWKC. Zob. też art. LV LXIII PWKC regulujące kwestie intertemporalne związane z dziedziczeniem gospodarstw rolnych i wkładów gruntowych w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych Postępowanie spadkowe Literatura: J. St. Piątowski, [w:] System Prawa Cywilnego, Prawo spadkowe, t. IV, Ossolineum 1986; A. Stempniak, Postępowanie o dział spadku, Warszawa Jak wyżej wspomniano, do źródeł prawa spadkowego należą zarówno materialnoprawne przepisy Kodeksu cywilnego, jak i formalnoprawne uregulowania Kodeksu postępowania cywilnego. W myśl art. 627 KPC sprawy z zakresu prawa spadkowego (postępowanie spadkowe) należą do zakresu 20 7
8 Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa spadkowego działalności sądów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Sprawy z zakresu prawa spadkowego rozpoznawane są przez sady w trybie postępowania nieprocesowego. Do czynności w postępowaniu spadkowym wyłącznie właściwy jest sąd spadku, tj. sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. W braku powyższych podstaw sądem spadku jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy. Takie czynności w postępowaniu spadkowym, jak odebranie od spadkobiercy oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku mogą być przeprowadzone przez notariusza, który oświadczenie spadkobiercy wysyła następnie do właściwego sądu spadku. W szczególności Kodeks postępowania cywilnego reguluje postępowanie: w sprawach zabezpieczenia spadku i przeprowadzenia spisu inwentarza (art KPC); w sprawach przyjęcia lub odrzucenia spadku (art KPC); w sprawach ogłoszenia testamentu (art KPC); w sprawach wyjawienia przedmiotów spadkowych (art KPC); w sprawach przesłuchania świadków testamentu ustnego (art KPC); w sprawach dotyczących wykonawcy testamentu (art KPC); w sprawach zarządu spadku nieobjętego (art KPC); w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego (art KPC); w sprawach o dział spadku (art KPC); wreszcie w innych sprawach spadkowych (art KPC). 3. Podatek spadkowy Literatura: J. Bieluk, Podatek od spadków i darowizn w rolnictwie, Rej. 2000, Nr 11; S. Brzeszczyńska, Spadki, cz. II, Podatek od spadków i darowizn, Warszawa 2002, s. 103 i nast.; K. Chustecka, Opodatkowanie zachowku, PP 2000, Nr 8; T. Kacymirow, B. Kordasiewicz, Zasady prawa spadkowego a podatek spadkowy, PiP 1990, z Z uregulowaniami prawa spadkowego pozostają w związku przepisy ustawy z r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), a to z uwagi na fakt, że w myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 PSpDarU, nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego podlega podatkowi od spadków i darowizn. Obowiązek podatkowy z tytułu podatku spadkowego ciąży wyłącznie na osobach fizycznych, które nabyły prawo własności rzeczy lub inne prawa 8
9 3. Podatek spadkowy majątkowe na podstawie dziedziczenia (ustawowego lub testamentowego), a także na podstawie zapisu, zapisu windykacyjnego lub polecenia testamentowego. Ponadto, w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 5 PSpDarU, podatkiem spadkowym obciążone jest także nabycie praw majątkowych tytułem zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu. Z art. 6 ust. 1 PSpDarU wynika, że obowiązek podatkowy w zakresie podatku spadkowego powstaje w szczególności: 1) przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku, 2) przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego z chwilą wykonania zapisu, dalszego zapisu lub polecenia, 3) przy nabyciu tytułem zachowku z chwilą zaspokojenia roszczenia o zachowek lub jego części, 4) przy nabyciu w drodze zapisu windykacyjnego z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. W oczywisty sposób obciążenie spadkobiercy podatkiem spadkowym pomniejsza korzyść uzyskaną ze spadku. Pamiętać trzeba jednak, że podatek spadkowy obciąża korzyść uzyskaną ze spadku, a tę ostatnią zaliczyć należy do nadzwyczajnych wypadków przyrostu majątku. Z tym, że od r. w ramach kolejnej reformy opodatkowania spadków i darowizn, na mocy ustawy z r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 222, poz ze zm.) wprowadzono uwolnienie od ciężaru podatkowego osób z najbliższej rodziny spadkodawcy. Od r. małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha spadkodawcy są zwolnieni w całości od podatku, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi Urzędu Skarbowego w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia Sądu stwierdzającego nabycie spadku. Po uwzględnieniu omówionego wyżej zwolnienia od podatku spadkowego, zauważyć należy, że ustawodawca różnicuje stopień obciążeń podatkowych, biorąc pod uwagę stopień pokrewieństwa między nabywcą własności, i innych praw majątkowych ze spadku a zbywcą, tj. spadkodawcą. Ponadto ustawa o podatku od spadków i darowizn posługuje się konstrukcją kwoty wolnej od podatku. Jeśli chodzi o wysokość podatku, ustala się ją w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Podział na grupy podatkowe i zróżnicowanie poziomu obciążenia fiskalnego opiera się na zasadzie im bliższa wobec spadkodawcy rodzina, tym podatek jest niższy. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
Spis treści. Wstęp... Wykaz skrótów... XIII
Wstęp...................................................................... XI Wykaz skrótów............................................................. XIII Wykaz literatury............................................................
Bardziej szczegółowoWstęp... XI. Wykaz skrótów... XIII. Wykaz literatury... XV
Wstęp............................................................... XI Wykaz skrótów....................................................... XIII Wykaz literatury......................................................
Bardziej szczegółowoSpis treści. s. Nb. Wykaz skrótów Wykaz literatury. Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa spadkowego 1 1
Spis treści Wstęp Wykaz skrótów Wykaz literatury xm XV XIX Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa spadkowego 1 1 1. Ogólna charakterystyka prawa spadkowego 1 1 I. Pojęcie prawa spadkowego 1 1 II. Zasady prawa
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział I. Pojęcie, funkcje i źródła prawa spadkowego 1. Pojęcie prawa spadkowego
Przedmowa... Wykaz skrótów... V XV Rozdział I. Pojęcie, funkcje i źródła prawa spadkowego... 1 1. Pojęcie prawa spadkowego... 4 I. Uwagi ogólne... 4 II. Prawo spadkowe a inne działy prawa cywilnego...
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów...
Przedmowa.................................................... Wykaz skrótów................................................. str. V XV Rozdział I. Pojęcie, funkcje i źródła prawa spadkowego..............
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do jedenastego wydania... V Wykaz skrótów... XIX
Przedmowa do jedenastego wydania... V Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Rozdział I. Uwagi wprowadzające... 1 1. Podstawowe pojęcia... 1 2. Ewolucja prawa spadkowego w okresie po II wojnie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów. Wykaz literatury. Przedmowa
Spis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Przedmowa Rozdział I. Pojęcie i skład 1. Pojęcie. Pozytywne i negatywne kryteria określenia składu (art. 922 KC) I. Prawa i obowiązki o charakterze cywilnoprawnym
Bardziej szczegółowoAkademia Prawa. Adam Doliwa. Prawo spadkowe. 2. wydanie. C. H. Beck
Akademia Prawa Adam Doliwa Prawo spadkowe 2. wydanie C. H. Beck AKADEMIA PRAWA Prawo spadkowe W sprzedaży: E. Gniewek (red.) PODSTAWY PRAWA CYWILNEGO, wyd. 3 Studia Prawnicze E. Skowrońska-Bocian PRAWO
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wstęp... Wykaz skrótów... Kodeks cywilny. Księga czwarta. Spadki... 3
SPIS TREŚCI Wstęp... Wykaz skrótów... VII XV Kodeks cywilny. Księga czwarta. Spadki... 3 Tytuł I. Przepisy ogólne... 3 Art. 922. [Pojęcie]... 5 Art. 923. [Uprawnienia bliskich do mieszkania]... 80 Art.
Bardziej szczegółowoPrzyjęcie i odrzucenie spadku 1
Przyjęcie i odrzucenie spadku 1 Redakcja: dr Joanna Mikołajczyk Autorzy: Justyna Pułka, Adrianna Majchrzak Śmierć osoby fizycznej powoduje, że jej prawa i obowiązki majątkowe przechodzą na następców prawnych.
Bardziej szczegółowoSukcesja aspekty prawne i znaczenie
Sukcesja aspekty prawne i znaczenie Sukcesja to następstwo prawne jest to wstąpienie w ogół praw i obowiązków przez nabywcę ogółu praw zbywającego. Wyróżniane są dwa typy sukcesji: sukcesja uniwersalna
Bardziej szczegółowoW publikacji zamieszczono kompletny zbiór wzorów pism procesowych oraz zbiór przepisów obejmujący całość aktów prawnych z zakresu dziedziczenia.
Opis Książka stanowi kompleksowy zbiór zagadnień odnoszących się do spadku. Autorzy w przystępny sposób opisują, jak prawidłowo sporządzić testament, przeprowadzić postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku
Bardziej szczegółowoAkademia Prawa. Adam Doliwa. Prawo spadkowe. 3. wydanie. C. H. Beck
Akademia Prawa Adam Doliwa Prawo spadkowe 3. wydanie C. H. Beck AKADEMIA PRAWA Prawo spadkowe W sprzedaży: prof. E. Gniewek (red.) PODSTAWY PRAWA CYWILNEGO, wyd. 4 Studia Prawnicze prof. E. Skowrońska-Bocian
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz skrótów Wprowadzenie ROZDZIAŁ I. Rozwój historyczny i funkcje dziedziczenia ROZDZIAŁ II. Konstytucyjne założenia dziedziczenia
Wykaz skrótów......................................... 13 Wprowadzenie.......................................... 21 ROZDZIAŁ I. Rozwój historyczny i funkcje dziedziczenia............... 25 1. Podstawowe
Bardziej szczegółowoZachowek Wspólność majątku spadkowego
Zachowek Wspólność majątku spadkowego Zachowek cel instytucji Ochrona interesów najbliższych krewnych spadkodawcy oraz jego małżonka/ swoboda testowania niekiedy może być przyczyną pokrzywdzenia najbliższych
Bardziej szczegółowoPodstawa prawna. Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16 poz. 93 z. późn. zm). Księga czwarta. Spadki. Art.
1 Podstawa prawna. Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16 poz. 93 z późn. zm). Księga czwarta. Spadki. Art. 981 1 981 6 ZAPIS WINDYKACYJNY Zapis windykacyjny jest instytucją prawa spadkowego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów...
Przedmowa... Wykaz skrótów... IX XI Część I. Komentarz praktyczny z orzecznictwem... 1 Rozdział 1. Artykuł 961 KC rozrządzenie poszczególnymi przedmiotami jako powołanie do spadku. Reguły interpretacyjne
Bardziej szczegółowoSkrypty Becka. Hanna Witczak Agnieszka Kawałko. Prawo spadkowe. 5. wydanie
Skrypty Becka Hanna Witczak Agnieszka Kawałko Prawo spadkowe 5. wydanie SKRYPTY BECKA Prawo spadkowe W sprzedaży: E. Skowrońska-Bocian PRAWO SPADKOWE, wyd. 10 Podręczniki Prawnicze A. Kawałko, H. Witczak
Bardziej szczegółowoWniosek o stwierdzenie nabycia spadku
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku Informacje ogólne Spadek Spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego. Natomiast do spadku nie naleŝą te prawa i obowiązki zmarłego, które były ściśle związane
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów...
Przedmowa... Wykaz skrótów... IX XI Część I. Komentarz praktyczny z orzecznictwem... 1 Rozdział 1. Artykuł 961 KC rozrządzenie poszczególnymi przedmiotami jako powołanie do spadku. Reguły interpretacyjne
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz skrótów...13 Podstawowe pojęcia...15 Część I Prawo spadkowe...19 Rozdział pierwszy Przedmiot dziedziczenia...21 1. Prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku...21 2. Prawa i obowiązki
Bardziej szczegółowoFINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE
FINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE Podatek od spadków i darowizn mgr Michał Stawiński Katedra Prawa Finansowego, WPAiE Uwr rok akademicki 2017/2018 Podstawa prawna Ustawa z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku
Bardziej szczegółowoPodatnikami podatku od spadków i darowizn są osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe w sposób wyżej wskazany.
1. Przedmiot opodatkowania Nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: dziedziczenia,
Bardziej szczegółowoPodatek od spadków i darowizn
Podatek od spadków i darowizn Podmiot Osoba fizyczna (nabywca rzeczy lub praw) Grupy podatkowe: I: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie II: zstępni
Bardziej szczegółowoTermin określony z pkt 1 ma zastosowanie do spadków i darowizn nabytych od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2008r.
Zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 roku o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych /Dz.U. Nr 222, poz. 1629/ z dniem 01 stycznia 2007 roku
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów. Wprowadzenie. Rozdział I. Spadek
Spis treści Wykaz skrótów Wprowadzenie Rozdział I. Spadek 1.1. Pojęcie spadku 1.1.1. Aktywa spadku 1.1.2. Pasywa spadku 1.1.3. Prawa wyłączone z dziedziczenia 1.2. Inne obciążenia?nansowe powstające wraz
Bardziej szczegółowodziedziczenia swobody testowania favor testamenti ochrony rodziny. dr hab. Konrad Osajda, LLM WPiA UW
dr hab. Konrad Osajda, LLM WPiA UW miejsce regulacji KC z 1964 r. (poprzednio: dekret o prawie spadkowym z 1946 r.) + konstytucyjna ochrona dziedziczenia wzór: prawo austriackie, niemieckie i francuskie
Bardziej szczegółowoRozdział I. Uwagi wprowadzające
Rozdział I. Uwagi wprowadzające Literatura: W. Borysiak, Dziedziczenie. Konstrukcja prawna i ochrona, Warszawa 2013; T. Kacymirow, B. Kordasiewicz, Zasady prawa spadkowego a podatek spadkowy, PiP 1990,
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz skrótów Wprowadzenie Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Skorowidz rzeczowy
Spis treści Wykaz skrótów...7 Wprowadzenie...11 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny...15 Księga czwarta. Spadki...17 Tytuł I. Przepisy ogólne...17 Tytuł II. Dziedziczenie ustawowe...60 Tytuł
Bardziej szczegółowoSpadek i testament. Poradnik praktyczny. redakcja naukowa Mariusz Zelek, Artur Szczepaniak, Agnieszka Wagemann-Smolańska, Anna Zagierska
Spadek i testament. Poradnik praktyczny. redakcja naukowa,, Agnieszka Wagemann-Smolańska, Anna Zagierska Publikacja w sposób kompleksowy omawia regulacje dotyczące spadku i dziedziczenia w prawie polskim.
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz skrótów Wprowadzenie Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Spis treści Wykaz skrótów...7 Wprowadzenie...11 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny...15 Księga czwarta. Spadki...17 Tytuł I. Przepisy ogólne...17 Tytuł II. Dziedziczenie ustawowe...62 Tytuł
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw 1)
458 USTAWA z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm. 2) ) wprowadza
Bardziej szczegółowoPodatek od spadków i darowizn
Podatek od spadków i darowizn Podatek od spadków i darowizn podatek pobierany na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r. Nr 45, poz. 207, z późn. zm.
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw 1)
Kancelaria Sejmu s. 1/12 USTAWA z dnia 18 marca 2011 r. Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 130/12. Dnia 6 lutego 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:
Sygn. akt V CSK 130/12 POSTANOWIENIE Dnia 6 lutego 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz SSN Dariusz Zawistowski w sprawie z wniosku
Bardziej szczegółowoPodatek od spadków i darowizn
Stanisław Bogucki, Arkadiusz Cudak, Piotr Pietrasz, Wojciech Stachurski, Krzysztof Winiarski, Aleksandra Wrzesińska-Nowacka Podatek od spadków i darowizn Komentarz Stan prawny: 1 września 2015 r. (Ustawa
Bardziej szczegółowoPRZYJĘCIE I ODRZUCENIE SPADKU
1 PRZYJĘCIE I ODRZUCENIE SPADKU Podstawa prawna: art. 1012-1024 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 459) - dalej jako k.c.; art. 640-643 Ustawy
Bardziej szczegółowoURZĄD SKARBOWY W OSTROWI MAZOWIECKIEJ ul. Stanisława Duboisa 1, 07-300 Ostrów Mazowiecka POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NABYCIA SPADKU
URZĄD SKARBOWY W OSTROWI MAZOWIECKIEJ ul. Stanisława Duboisa 1, 07-300 Ostrów Mazowiecka POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NABYCIA SPADKU KARTA INFORMACYJNA obowiązuje od 02.11.2015 r. 1. Kogo dotyczy Osób fizycznych,
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 8 grudnia 2015 r. Poz. 2060
Warszawa, dnia 8 grudnia 2015 r. Poz. 2060 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych Na podstawie art. 4a
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 10 października 2014 r. Poz. 1379 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 1 października 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 10 października 2014 r. Poz. 1379 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 1 października 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzoru zgłoszenia
Bardziej szczegółowoSukcesja firm na nowych zasadach. Kamil Biernat-radca prawny, partner zarządzający w Kancelarii Prawnej JGBS Biernat&Partners S.K.A.
Sukcesja firm na nowych zasadach Kamil Biernat-radca prawny, partner zarządzający w Kancelarii Prawnej JGBS Biernat&Partners S.K.A. Czym jest sukcesja? Sukcesja to proces przekazywania przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoNOWA USTAWA O ZARZĄDZIE SUKCESYJNYM PRZEDSIĘBIORSTWEM OSOBY FIZYCZNEJ
NOWA USTAWA O ZARZĄDZIE SUKCESYJNYM PRZEDSIĘBIORSTWEM OSOBY FIZYCZNEJ Autor: apl. adw. Mirosława Klonowska W dniu 25 listopada 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym
Bardziej szczegółowoZACHOWEK. Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie podstawowych informacji na temat roszczenia o zachowek.
1 ZACHOWEK Podstawa prawna: art. 991-1011 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 459 z późn. zm.) - dalej jako k.c.. Niniejsze opracowanie ma na celu
Bardziej szczegółowo1. Ustrój majątkowy w małżeństwie 2. Zarząd majątkiem wspólnym małżonków 3. Odpowiedzialność małżonków za długi
Prawo rodzinne i opiekuńcze Kodeks rodzinny i opiekuńczy ustawa z dn. 25.02. 1964r. /Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm./ Przedmiotem prawa rodzinnego i opiekuńczego są stosunki prawne w małżeństwie między małżonkami
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... Wykaz skrótów...
Wstęp... Wykaz skrótów... VII XVII Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO IV/12/BB. Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości WARSZAWA
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO-702353-IV/12/BB 00-090 Warszawa Tel. centr. 0 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 0 22 827 64 53 Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości WARSZAWA
Bardziej szczegółowoDz.U poz. 1137
Kancelaria Sejmu s. 1/6 Dz.U. 2015 poz. 1137 USTAWA z dnia 24 lipca 2015 r. 1), 2) o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie
Bardziej szczegółowoKONSPEKTY DO WYKŁADÓW Z ZAKRESU PRAWA CYWILNEGO (CZĘŚĆ OGÓLNA, PRAWO RZECZOWE, PRAWO SPADKOWE)
prof. dr hab. Jacek Górecki radca prawny KONSPEKTY DO WYKŁADÓW Z ZAKRESU PRAWA CYWILNEGO (CZĘŚĆ OGÓLNA, PRAWO RZECZOWE, PRAWO SPADKOWE) 1. PRAWO CYWILNE - CZĘŚĆ OGÓLNA I PODMIOTY PRAWA CYWILNEGO I ICH
Bardziej szczegółowoJakie są warunki skorzystania z ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn?
Jakie są warunki skorzystania z ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn? Warunki skorzystania z ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn Ustawodawca jednoznacznie określił, iż nabycie
Bardziej szczegółowoo rządowym oraz senackim projektach ustaw o zmianie ustawy- Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3018 i 2116)
Druk nr 3759 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja S P R A W O Z D A N I E KOMISJI NADZWYCZAJNEJDO SPRAW ZMIAN W KODYFIKACJACH o rządowym oraz senackim projektach ustaw o zmianie ustawy- Kodeks cywilny
Bardziej szczegółowoSD-3 ZEZNANIE PODATKOWE O NABYCIU RZECZY LUB PRAW MAJĄTKOWYCH
1. Identyfikator podatkowy NIP / numer PESEL (niepotrzebne skreślić) podatnika. Nr dokumentu. Status SD- ZEZNANIE PODATKOWE O NABYCIU RZECZY LUB PRAW MAJĄTKOWYCH. Data powstania obowiązku podatkowego zgodnie
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 11 sierpnia 2015 r. Poz. 1137 USTAWA z dnia 24 lipca 2015 r. 1), 2) o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy Prawo o notariacie oraz
Bardziej szczegółowoKSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA str. 9. Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych (art. 8-24) str. 10
Spis treści KODEKS CYWILNY - ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.) KSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA str. 9 Tytuł I. Przepisy wstępne (art. 1-7) str. 9 Tytuł II. Osoby
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Księga IV Spadki
SPIS TREŚCI Księga pierwsza Część ogólna...10 Tytuł I Przepisy wstępne...10 Tytuł II Osoby...11 Dział I Osoby fizyczne...11 Rozdział I Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych...11 Rozdział II
Bardziej szczegółowoSpis treści. KODEKS CYWILNY ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)
Kodeks cywilny. Kodeks postępowania cywilnego : ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Prawo prywatne międzynarodowe. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Prawo
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 8 grudnia 2015 r. Poz. 2068 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 27 listopada 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 8 grudnia 2015 r. Poz. 2068 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników
Bardziej szczegółowoW przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
IP Interpretacja dostarczona przez portal http://interpretacja-podatkowa.pl/. Największe archiwum polskich interpretacji podatkowych. Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Data 2009.09.21 Rodzaj dokumentu
Bardziej szczegółowoDziedziczenie zadłużonego gospodarstwa rolnego 1
Gospodarstwo rolne a spadki... 2 Dwa sposoby dziedziczenia... 2 Dwa rodzaje przyjęcia spadku... 3 Zadłużony spadek można odrzucić... 3 Zadłużone gospodarstwo rolne... 4 Dziedziczenie zadłużonego gospodarstwa
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Anna Owczarek SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska
Sygn. akt III CZP 46/15 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 sierpnia 2015 r. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Anna Owczarek SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska w sprawie
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 647/07. Dnia 18 kwietnia 2008 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt II CSK 647/07 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 18 kwietnia 2008 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian (sprawozdawca) w sprawie
Bardziej szczegółowoIndywidualny Plan Sukcesji
Indywidualny Plan Sukcesji dziedziczenie ustawowe - spadek Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób (art. 922 KC) Spadek otwiera się z chwilą śmierci
Bardziej szczegółowoPodręczniki Prawnicze. Prawo spadkowe. Elżbieta Skowrońska-Bocian. 10. wydanie. C.H.Beck
Podręczniki Prawnicze Prawo spadkowe Elżbieta Skowrońska-Bocian 10. wydanie C.H.Beck PODRĘCZNIKI PRAWNICZE Elżbieta Skowrońska-Bocian Prawo spadkowe Polecamy inne nasze publikacje z zakresu prawa cywilnego:
Bardziej szczegółowoUSTAWA WCHODZI W ŻYCIE PO UPŁYWIE 12 MIESIĘCY OD DNIA OGŁOSZENIA, Z WYJĄTKIEM ARTUKUŁÓW WYMIENIONYCH W ART.23
ZMIANY W USTAWACH I. Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw podpisana przez Prezydenta 31 lipca 2015 r. USTAWA
Bardziej szczegółowoEdward Janeczko. Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie
Rejent. rok 8. nr 10(90) październiki 998 r. Edward Janeczko Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie Jak wiadomo, zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego
Bardziej szczegółowoSpadek Dziedziczenie ustawowe
Spadek Dziedziczenie ustawowe Pojęcie i skład spadku Art. 922 k.c., w skład spadku wchodzą następujące prawa i obowiązki: 1) mające charakter cywilnoprawny 2) mające charakter majątkowy 3) niezwiązane
Bardziej szczegółowoPodręczniki Prawnicze. Prawo spadkowe. Elżbieta Skowrońska-Bocian. 11. wydanie. C.H.Beck
Podręczniki Prawnicze Prawo spadkowe Elżbieta Skowrońska-Bocian 11. wydanie C.H.Beck PODRĘCZNIKI PRAWNICZE Elżbieta Skowrońska-Bocian Prawo spadkowe Polecamy inne nasze publikacje z zakresu prawa cywilnego:
Bardziej szczegółowoZarząd sukcesyjny wsparcie prawne dla następców jednoosobowego przedsiębiorcy
Zarząd sukcesyjny wsparcie prawne dla następców jednoosobowego przedsiębiorcy Po 3-miesięcznym vacatio legis, a więc najpewniej w ostatnim kwartale roku 2018, wejdzie w życie, podpisana już ustawa o zarządzie
Bardziej szczegółowoBiblioteka Sądowa PRAWO SPADKOWE 4. WYDANIE LILIANA KALTENBEK-SKARBEK WALDEMAR ŻUREK
Biblioteka Sądowa PRAWO SPADKOWE 4. WYDANIE LILIANA KALTENBEK-SKARBEK WALDEMAR ŻUREK Warszawa 2012 Spis treści Wykaz skrótów... 13 Podstawowe pojęcia... 15 Część I. Prawo spadkowe... 19 Rozdział pierwszy
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (druk nr 990).
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów DSPA-140-223(5)/12 Warszawa, 27 marca 2013 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowna Pani Marszałek Przekazuję
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Marta Romańska (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak
Sygn. akt III CZP 77/13 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 22 listopada 2013 r. SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Marta Romańska (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna
Bardziej szczegółowoZasady opodatkowania spadków i darowizn
Zasady opodatkowania spadków i darowizn 11 Otrzymałeś darowiznę lub nabyłeś spadek? Sprawdź, czy przysługuje ci zwolnienie z podatku Opodatkowanie spadków Kto podlega obowiązkowi podatkowemu Osoby fizyczne,
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność za długi spadkowe
Odpowiedzialność za długi spadkowe Komentarz do zmian 2015 Elżbieta Skowrońska-Bocian KOMENTARZE PRAKTYCZNE WARSZAWA 2016 Stan prawny na 30 października 2015 r. Wydawca Klaudia Szawłowska-Milczarek Redaktor
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Finansów ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa. Zasady opodatkowania spadków i darowizn. www.finanse.mf.gov.pl
Ministerstwo Finansów ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa Zasady opodatkowania spadków i darowizn www.finanse.mf.gov.pl 1 2 Ministerstwo Finansów Zasady opodatkowania spadków i darowizn Otrzymanie darowizny
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
Sygn. akt II CSK 608/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 1 czerwca 2011 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca) w sprawie
Bardziej szczegółowoKARTA INFORMACYJNA Systemu Zarządzania Jakością
I. Kogo dotyczy Osób fizycznych nabywających własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
Bardziej szczegółowoPODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN
PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN W związku z pojawiającymi się wieloma pytaniami w sprawie problematyki dot. podatku od spadków i darowizn Urząd Miejski w Koluszkach przybliży ogólne zagadnienia w tym przedmiocie,
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk
Sygn. akt I CSK 596/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 17 czerwca 2015 r. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk w sprawie z wniosku
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów Wprowadzenie... 15
Wykaz skrótów......................................... 11 Wprowadzenie......................................... 15 ROZDZIAŁ I. Miejsce zachowku w prawie spadkowym................ 17 1.1. Swoboda testowania....................................
Bardziej szczegółowoPodatek od czynności cywilnoprawnych, podatek od spadków i darowizn (podstawowe informacje)
Podatek od czynności cywilnoprawnych, podatek od spadków i darowizn (podstawowe informacje) dr Przemysław Pest Katedra Prawa Finansowego WPAE UWr Podatek od czynności cywilnoprawnych ustawa z dnia 9 września
Bardziej szczegółowoAutorzy: Marek Jarosiewicz, Karina Kozikowska, Marcin Wujczyk
Prawo rolne. Repetytorium Autorzy: Marek Jarosiewicz, Karina Kozikowska, Marcin Wujczyk Spis treści: Wykaz skrótów str. 15 Wstęp str. 19 Rozdział I NIERUCHOMOŚCI str. 21 1. Pojęcie nieruchomości str. 21
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 136/10. Dnia 30 marca 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt III CZP 136/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 30 marca 2011 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Iwona Koper SSN Dariusz Zawistowski w sprawie z powództwa Agnieszki
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska
Sygn. akt III CZP 28/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 28 maja 2015 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska Protokolant
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 7 maja 2010 r., III CZP 18/10
Uchwała z dnia 7 maja 2010 r., III CZP 18/10 Sędzia SN Kazimierz Zawada (przewodniczący) Sędzia SN Marek Sychowicz (sprawozdawca) Sędzia SA Jan Futro Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku wierzyciela "Banku
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Marta Romańska. Protokolant Bożena Kowalska
Sygn. akt III CZP 95/13 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 7 lutego 2014 r. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Marta Romańska Protokolant Bożena Kowalska
Bardziej szczegółowoZasady przyznawania płatności ekologicznej w przypadku śmierci rolnika, następstwa prawnego lub przeniesienia posiadania gruntów
Zasady przyznawania płatności ekologicznej w przypadku śmierci rolnika, następstwa prawnego lub przeniesienia posiadania gruntów Definicje rolnik - osoba fizyczna, osoba prawna, grupa osób fizycznych lub
Bardziej szczegółowoMATERIALNE PRAWO PODATKOWE
MATERIALNE PRAWO PODATKOWE Podatek od czynności cywilnoprawnych mgr Michał Stawiński Katedra Prawa Finansowego, WPAiE Uwr rok akademicki 2016/2017 Podstawowe źródła Ustawa z dnia 9 września 2000 roku o
Bardziej szczegółowoEuropejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie
Zasady przyznawania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w przypadku śmierci rolnika, następstwa prawnego lub przeniesienia posiadania gruntów lub stada zwierząt ras lokalnych Definicje rolnik - osoba
Bardziej szczegółowoNadzór nad ewidencją gruntów i budynków zagadnienia szczegółowe. Małgorzata Filipiak
Nadzór nad ewidencją gruntów i budynków zagadnienia szczegółowe Małgorzata Filipiak Nadzór jest realizowany na podstawie: art. 7b ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne
Bardziej szczegółowo6. Odpowiednie stosowanie Orzecznictwo...38 VI. Prawo pierwokupu i nabycia nieruchomości rolnej Pojęcie pierwokupu
Spis treści Wykaz skrótów...13 Akty prawne...13 Czasopisma...14 Inne...14 Słowo wstępne...15 I. Nieruchomości...17 1. Pojęcie nieruchomości...17 2. Nieruchomość rolna...18 3. Pojęcie działki...19 4. Nieruchomość
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 16 lipca 2014 r. Poz. 939 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 2 lipca 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 16 lipca 2014 r. Poz. 939 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 2 lipca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zeznania podatkowego składanego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów Wprowadzenie... 15
Wykaz skrótów... 11 Wprowadzenie... 15 Rozdział I Zagadnienia ogólne... 19 1. Uwagi wstępne... 19 1. Charakter prawny współuprawnienia spadkobierców... 20 2. Ustanie współuprawnienia spadkobierców... 21
Bardziej szczegółowoWyciąg Ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 r. tekst jednolity z dnia 6 czerwca 2009 r. (Dz.U. Nr 93, poz.
Wyciąg Ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 r. tekst jednolity z dnia 6 czerwca 2009 r. (Dz.U. Nr 93, poz. 768) Rozdział 1. Przedmiot opodatkowania Art. 1. 1. Podatkowi od spadków
Bardziej szczegółowowww.atelienieruchomosci.pl Jeśli masz jakiś problem z nieruchomością lub masz na jej temat pytania... Możesz odetchnąć z ulgą, pomogę moim 12-letnim doświadczeniem. Powierz swoją sprawę profesjonalistom.,
Bardziej szczegółowoCzy sąd może z urzędu stwierdzić nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie na rzecz osoby, która o to nie wnosiła?
PIERWSZY PREZES SĄDU NAJWYŻSZEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 17 grudnia 2014 r. BSA I-4110-8/14 Sąd Najwyższy Izba Cywilna Działając na podstawie art. 60 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 416/16. Dnia 5 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:
Sygn. akt II CSK 416/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 kwietnia 2017 r. SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster SSA Barbara Lewandowska w sprawie
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Iwona Koper (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska
Sygn. akt III CZP 70/14 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 16 października 2014 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Iwona Koper (sprawozdawca) Protokolant Bożena
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Karol Weitz (przewodniczący) SSN Anna Owczarek (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski
Sygn. akt III CSK 308/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 grudnia 2017 r. SSN Karol Weitz (przewodniczący) SSN Anna Owczarek (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski w sprawie z wniosku
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów. Wstęp 1. Wprowadzenie 2. Terminologia
Spis treści Wykaz skrótów 13 Wstęp 1. Wprowadzenie 2. Terminologia 15 15 22 ROZDZIAŁ I. Granice swobody testowania 2. Część obowiązkowa spadku 2.1. Dzieci prawe, dzieci uprawnione i przysposobione 2.2.
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski
Sygn. akt V CSK 63/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 30 września 2009 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski w sprawie z
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIE PRAWNE UZASADNIENIE
Sygn. akt III CZP 95/13 ZAGADNIENIE PRAWNE W sprawie z wniosku D. R. przy udziale A. R., M. R. i D. J. o stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia
Bardziej szczegółowo