Polacy o roli kobiet i mężczyzn w rodzinie w 1994 i 2014 roku

Transkrypt

1

2 Informacja o badaniu W lipcu 1994 roku Ośrodek Badań Opinii Publicznej (OBOP) i w styczniu 2014 roku TNS Polska zapytali Polaków o to, z którymi stwierdzeniami na temat roli kobiet i mężczyzn w rodzinie się zgadzają, a z którymi nie. Raport przedstawia najświeższe wyniki oraz ich porównanie z odpowiedziami Polaków sprzed 20 lat. Termin badania: stycznia 2014 roku Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 1000 mieszkańców Polski w wieku 1 i więcej lat Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS Polska. 2

3 Podsumowanie Dylematy związane z życiem rodzinnym oraz zawodowym towarzyszą człowiekowi nie od dzisiaj, a to jak je postrzegamy teraz i jak postrzegaliśmy je dawniej ulega ciągłym przemianom. Dwadzieścia lat temu większość Polaków wyrażała pogląd, że przy dobrej woli możliwe jest pogodzenie szczęścia rodzinnego z karierą zawodową. Okazuje się, że obecnie myślimy bardzo podobnie. Dużej zmianie od 1994 roku uległ natomiast stosunek Polaków do obowiązków kobiet związanych z rodziną. U progu XXI wieku respondenci byli podzieleni na dwie niemalże równoliczne grupy. Jedni byli zdania, że kobiety powinny być przede wszystkim matkami i żonami, a dopiero w dalszej kolejności mogą myśleć o sukcesach zawodowych. Drugim bliższa była opinia, że kobiety mają prawo do kariery, nawet jeśli przez to nieco mniej mogą zajmować się rodziną. Dziś zdecydowana większość Polaków zgadza się z tym drugim poglądem. Ponadto z badania wynika, że kobiety częściej niż mężczyźni wierzą w możliwość pogodzenia sfery rodzinnej oraz zawodowej. Ponad połowa Polaków uważa, że w rodzinie ważne jest solidarne dzielenie się obowiązkami bez rozróżnienia na prace kobiece i męskie. Dwóm na pięciu ankietowanym bliższa jest jednak opinia, że w polskich domach funkcjonuje podział prac i obowiązków ze względu na płeć. Co ciekawe, udział osób zgadzających się z tym drugim poglądem wzrósł w porównaniu z wynikami sprzed 20 lat.

4 Z każdej pary poniższych stwierdzeń prosimy wybrać to, które jest bliższe Pana(i) opinii. bliższa jest mi pierwsza opinia trudno powiedzieć bliższa jest mi drugaa opinia Przy dobrej woli możliwe jest pogodzenieszczęścia rodzinnego z karierą zawodową Prawdziwe szczęście rodzinne wymaga rezygnacji z sukcesów i karier zawodowych. Kobiety mają prawo do kariery zawodowejnawet jeśli przez to nieco mniej mogą zajmować się rodziną Kobiety powinny być przede wszystkim matkami i żonami, a dopiero później mogą myśleć o sukcesach zawodowych. W rodzinie ważne jest solidarne dzielenie się obowiązkami, bez podziału na prace kobiece i męskie Zarówno kobiety, jak i mężczyźni mają w rodzinie określone obowiązki i prace: typowo kobiece i typowo męskie. 4

5 Praca i rodzina Polacy są najbardziej zgodni co do opinii, że przy dobrej woli możliwe jest pogodzenie szczęścia rodzinnego z karierą zawodową. W 1994 roku sądziło tak nieco ponad trzy czwarte respondentów (76%), a dziś niespełna trzy czwarte (71%). O czymś zupełnie przeciwnym przekonana jest blisko jedna czwarta zapytanych (24%). Według nich prawdziwe szczęście rodzinne wymaga rezygnacji z sukcesów zawodowych oraz z własnej kariery. Dwadzieścia lat temu osób podzielających taki pogląd było nieco mniej tworzyli oni wtedy niespełna jedną piątą ankietowanych (19%). % badanych nie ma sprecyzowanej opinii na ten temat. W 1994 roku osób niezdecydowanych było tyle samo. Można powiedzieć więc, że stosunek Polaków do realnego rozdarcia pomiędzy spełnieniem zawodowym a szczęściem rodzinnym nie uległ diametralnej przemianie. Na przestrzeni ostatniego dwudziestolecia dużej zmianie uległ natomiast stosunek Polaków do obowiązków kobiety względem rodziny. W 1994 roku respondenci byli podzieleni na dwie niemalże równoliczne grupy. Jedni byli zdania, że kobiety powinny być przede wszystkim matkami i żonami, a dopiero później mogą myśleć o sukcesach zawodowych (0%). Drugim bliższa była opinia, że kobiety mają prawo do kariery zawodowej, nawet jeśli przez to nieco mniej mogą zajmować się rodziną (46%). Dziś zdecydowana większość Polaków (64%) zgadza się z tym drugim poglądem, a o tym, że główną rolą kobiety jest bycie żoną i matką jest przekonanych mniej niż jedna trzecia ankietowanych (1%).

6 Praca i rodzina, kobiety i mężczyźni (2014) bliższa jest mi pierwsza opinia trudno powiedzieć bliższa jest mi drugaa opinia Przy dobrej woli możliwe jest pogodzenie szczęścia rodzinnego z karierą zawodową. mężczyźni kobiety Prawdziwe szczęście rodzinne wymaga rezygnacji z sukcesów i karier zawodowych. Kobiety mają prawo do kariery zawodowejnawet jeśli przez to nieco mniej mogą zajmować się rodziną. mężczyźni kobiety Kobiety powinny być przede wszystkim matkami i żonami, a dopiero później mogą myśleć o sukcesach zawodowych. Według wyników z 2014 roku kobiety i mężczyźni różnią się w opiniach na temat swoich ról w życiu rodzinnym. Panie przejawiają więcej wiary niż panowie w możliwość pogodzenia sfery rodzinnej oraz zawodowej (7% wobec 66%). Częściej też niż mężczyźni opowiadają się przeciwko przedkładaniu ról kobiecych związanych z domem i rodziną nad pozostałe. Niemniej jednak, należy zauważyć, że jedna czwarta respondentek (26%) jest zdania, że kobiety powinny być przede wszystkim matkami i żonami, a dopiero w drugiej kolejności spełniać się zawodowo. Co ciekawe, wiek i wykształcenie respondentów wpływają na ich poglądy na temat praw kobiet do kariery zawodowej, ale już nie mają znaczenia, jeśli chodzi o opinie dotyczące godzenia pracy z obowiązkami rodzinnymi. Osoby z wyższym wykształceniem częściej niż pozostali ankietowani przyznają prawo kobietom do samorealizacji w sferze zawodowej. Rzadziej skłonność do tego przejawiają badani z wykształceniem podstawowym, gimnazjalnym lub zasadniczym zawodowym oraz respondenci w wieku 60 lat i więcej. 6

7 Podział obowiązków Ponad połowa Polaków uważa, że w rodzinie ważne jest solidarne dzielenie się obowiązkami. Dwadzieścia lat temu opinię tę podzielało jeszcze więcej osób niż obecnie udział respondentów wybierających to właśnie stwierdzenie był 10 punktów procentowych wyższy (67% wobec 7%). Dwóm na pięciu ankietowanych (40%) bliższa jest jednak opinia, że w polskich domach funkcjonuje podział na obowiązki oraz prace typowo męskie i typowo kobiece. Grupa badanych zgadzających się z tym poglądem wzrosła od 1994 o 10 punktów procentowych. % badanych nie ma sprecyzowanego zdania w tej kwestii i odpowiada trudno powiedzieć. bliższa jest mi pierwsza opinia trudno powiedzieć bliższa jest mi drugaa opinia W rodzinie ważne jest solidarne dzielenie się obowiązkami, bez podziału na prace kobiece i męskie. mężczyźni kobiety Zarówno kobiety, jak i mężczyźni mają w rodzinie określone obowiązki i prace: typowo kobiece i typowo męskie. Kobiety częściej niż mężczyźni opowiadają się za solidarnym dzieleniem się obowiązkami między członkami rodziny (61% wobec 1%). Wśród panów zdania są niemalże równo podzielone 1% nie widzi potrzeby rozróżniania zadań domowych na typowo kobiece i typowe męskie, natomiast 46% jest przeciwnego zdania. 7

8 Informacje kontaktowe Urszula Krassowska Account Director Zespół Badań Społecznych TNS Polska S.A. ul. Wspólna Warszawa