Sylabusy do kursów ogólnouczelnianych oferowanych przez Wydział Teologiczny rok akademicki 2014/2015

Transkrypt

1 Sylabusy do kursów ogólnouczelnianych oferowanych przez Wydział Teologiczny rok akademicki 2014/2015 Bunt i sprzeciw w procesie wychowania... 2 Człowiek w filmach Krzysztofa Kieślowskiego... 5 Czy małżeństwo dzisiaj skazane jest na kryzys? Czyścieć czyli dojrzewanie do miłości Diaspory żydowskie w Europie Działania na ludzkich zwłokach od faktów do etyki Etyka dóbr osobowych i materialnych Grzech pierworodny rzeczywistość czy mit? Klasztory w Polsce i na Śląsku jako ośrodki kultury muzycznej (od średniowiecza do sekularyzacji) Od Biblii przez Apokryfy do Dana Browna. Analiza autentycznych tekstów biblijnych i tekstów gnostyckich Psychopatologia życia seksualnego Psychopedagogiczne koncepcje kształtowania charakteru Psychoterapia systemowa rodziny Starość w religiach Transoceaniczna a kontynentalna rozłąka małżonków z przyczyn ekonomicznych jako problem społeczny Wieczność piekła a nadzieja zbawienia dla wszystkich Wprowadzenie do etyki chrześcijańskiej Wychowanie seksualne koncepcje, metody, język, programy... 67

2 Nazwa przedmiotu Bunt i sprzeciw w procesie wychowania Kod ECTS według ustalonego wzoru Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Teologiczny / Instytut Nauk o Rodzinie / Katedra Psychologii i Pedagogiki Rodziny Kierunek studiów (ew. specjalność) dla, którego kurs nie jest skierowany kierunek Nauki o rodzinie Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Leszek Waga Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 godz. Liczba punktów ECTS 2ECTS uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych (15 godz.), przygotowywanie prezentacji multimedialnej (10 godz.), opracowanie notatek własnych (5 godzin), opracowanie lektury (20 godz.), w sumie: 50 godz. Status przedmiotu kurs ogólnouczelniany Metody dydaktyczne wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład z prezentacją multimedialną analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia krótka (ok. 10 min.) prezentacja multimedialna przygotowana według zadanego schematu w grupie kilkuosobowej, odwołująca się do informacji zawartych w notatkach z zajęć i do treści lektury C. Podstawowe kryteria prezentacja multimedialna zaliczeniowa 70%, obecność i aktywność na zajęciach 30%. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne brak B. Wymagania wstępne brak

3 Efekty kształcenia Cele przedmiotu Zaznajomienie z wybranymi koncepcjami i teoriami buntu i sprzeciwu w naukach humanistycznych i społecznych. Wypracowanie umiejętności identyfikowania elementów struktury buntu i sprzeciwu w aspekcie ich potencjału edukacyjnego. Uwrażliwienie na znaczenie problemu przeżywania buntu i sprzeciwu przez młodzież w procesie wychowania. Treści programowe Bunt i sprzeciw jako zjawiska społeczne i edukacyjne. Bunt w wybranych teoriach filozoficznych, socjologicznych, psychologicznych i pedagogicznych. Pedagogika krytyczna i emancypacyjna. Bunt w kulturze współczesnej. Bunt a środowisko wychowujące. Bunt jako rezultat kryzysu autorytetów. Sprzeciw a kultura konsumencka i masowa. Bunt a happening. Bunt jako poszukiwanie utopii. Charakterystyka buntu indywidualnego. Bunt młodzieńczy jako zjawisko psychologiczne. Formy buntu młodzieńczego. Sposoby przejawiania się buntu. Bunt młodzieńczy a sposób przeżywania siebie. Edukacyjny potencjał przeżywania buntu. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana i omówiona podczas zajęć: KULIGOWSKI W., POMIECIŃSKI A. (RED.), Oblicza buntu. Praktyki i teorie sprzeciwu w kulturze współczesnej, Poznań 2012; OLESZKOWICZ A., Bunt młodzieńczy. Uwarunkowania. Formy. Skutki, Warszawa 2006; TILLMANN K.-J., Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2013; URBAN B., Zachowania dewiacyjne młodzieży, Kraków 2000; TURNER J. H., Struktura teorii socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa 2006; GUTEK G. L., Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, Gdańsk 2003; URBAN B., STANIK J. M. (RED.), Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, t. 1 2, Warszawa 2008; WOJTYŁA K., Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Lublin A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: OLESZKOWICZ A., Bunt młodzieńczy. Uwarunkowania. Formy. Skutki, Warszawa 2006, s B. Literatura uzupełniająca GULLA B., WYSOCKA-PLECZYK M. (RED.), Przestępczość nieletnich, Kraków 2009; BARTKOWICZ Z., WOJNARSKA A., WĘGLIŃSKI A. (RED.), Efektywność resocjalizacji nieletnich w warunkach wolnościowych, Lublin 2013; HEJNICKA-BEZWIŃSKA T., Pedagogika ogólna, Warszawa 2008; NOWAK M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008; PYTKA L., Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, Warszawa 2008; FERRERA A., Byłem zły, Kraków 2013; KAWECKI P., Siła serca kontra siła pięści, Kraków Odniesienie Efekty kształcenia dla kierunku studiów drugiego stopnia Nauki o rodzinie do efektów kształcenia dla programu Odniesienie do efektów kształcenia dla obszaru Wiedza zna wybrane koncepcje człowieka: filozoficzne, psychologiczne, społeczne i teologiczne stanowiące teoretyczne podstawy działalności w zakresie życia małżeńskiego i rodzinnego NRL_W04 H1A_W05 S1A_W05 ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym NRL_W05 H1A_W04 S1A_W05 ma podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach NRL_W06 S1A_W04 ma elementarną wiedzę o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia NRL_W07 S1A_W02

4 społecznego oraz zachodzących między nimi relacjach ma elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń Umiejętności potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności z zakresu nauk o rodzinie potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu nauk o rodzinie oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności z zakresu nauk o rodzinie Kompetencje społeczne (postawy) ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki Kontakt lwaga@uni.opole.pl NRL_W08 NRL_U01 NRL_U02 NRL_U03 NRL_K01 NRL_K05 S1A_W03 S1A_W05 S1A_W09 S1A_U01 S1A_U08 S1A_U02 S1A_U01 S1A_U06 H1A_U04 H1A_U04 H1A_U06 S1A_U03 S1A_U08 H1A_K01 H1A_K04 S1A_K02 H1A_K04 S1A_K04

5 Nazwa przedmiotu Człowiek w filmach Krzysztofa Kieślowskiego Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS Określi Centrum Informatyczne Wydział Teologiczny Kierunek studiów (ew. specjalność) dla, którego kurs nie jest skierowany kierunki: Muzykologia i Kultura śródziemnomorska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Marek Lis, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS: 2 A. Formy zajęć (wybrać) wykład B. Sposób realizacji (wybrać) zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin przyporządkowana danej formie i sposobowi realizacji zajęć, zgodnie z zatwierdzonym programem studiów 30 godzin Strategia obliczania / szacowania punktów ECTS odbywa się w oparciu o następujące założenia: 1 punkt ECTS oznacza godzin pracy studenta w różnych formach takich jak: uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych, samodzielne przygotowywanie się do zajęć, przygotowanie i prezentacja projektu, przygotowanie prezentacji itd Szczegółowe zasady przyporządkowania punktów ECTS są przedstawione w Jak przygotować programy kształcenia Kraśniewski A., str.67. Status przedmiotu ogólnouczelniany, do wyboru Język wykładowy polski Metody dydaktyczne Można wybrać metodę/metody z przygotowanej listy lub opisać własny sposób pracy ze studentami, na przykład: wykład konwersatoryjny ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną

6 audiowizualnych z dyskusją B. Formy zaliczenia: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru C. Podstawowe kryteria 1. Praca egzaminacyjna 50% 2. Aktywność na zajęciach 20% 3. Znajomość zadanych lektur 30% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne, czyli nazwy przedmiotów, których wcześniejsze zaliczenie jest niezbędne do realizowania treści danego przedmiotu BRAK B. Wymagania wstępne, czyli zakres wiadomości, umiejętności i kompetencji przydatnych lub traktowanych jako punkt wyjścia do realizacji treści danego przedmiotu BRAK Cele przedmiotu Przedstawienie twórczości filmowej Krzysztofa Kieślowskiego w perspektywie humanistycznej, społecznej i etycznej. Wprowadzenie do umiejętności analizy filmu. Wyrobienie umiejętności odczytywania filmu jako tekstu kulturowego (etycznego, społecznego, metafizycznego). Treści programowe W tym polu umieszcza się jasną i zwięzłą prezentację treści realizowanych podczas zajęć, przy czym uwzględnia się podział na poszczególne formy zajęć, na przykład: A. Problematyka wykładu Krzysztof Kieślowski biogram, prezentacja dorobku artystycznego; spojrzenie na człowieka w filmach dokumentalnych i fabularnych Kieślowskiego; źródła twórczości Kieślowskiego: człowiek, społeczeństwo, etyka, chrześcijaństwo; B. Problematyka ćwiczeń / konwersatorium Prezentacja i analiza wybranych filmów Kieślowskiego: dokumenty (m.in. Refren, Szpital), pierwsze filmy fabularne (Personel), dojrzała twórczość fabularna (Przypadek, Dekalog, Trzy kolory) Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Kieślowski K., O sobie (oprac. D. Stok), Kraków Lis M., Figury Chrystusa w Dekalogu Krzysztofa Kieślowskiego, Opole Lubelski T. (red.), Kino Krzysztofa Kieślowskiego, Kraków 1997.

7 A.2. studiowana samodzielnie przez studenta B. Literatura uzupełniająca Gwóźdź A. (red.), Kino Kieślowskiego, kino po Kieślowskim, Warszawa Gwóźdź A. (red.), W kręgu Krzysztofa Kieślowskiego. In memoriam w dziesiątą rocznicę śmierci, Katowice Insdorf A, Podwójne życie, powtórne szanse. O filmach Krzysztofa Kieślowskiego, Kraków Jazdon M., Dokumenty Kieślowskiego, Poznań Odniesienie do efektów kształcnia dla programu Odniesienie do efektów kształcnia dla obszaru Wiedza 1. Student ma uporządkowaną i pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu innych dyscyplin teologicznych TMA_W07 H2A_W04 2. ma podstawową wiedzę o instytucjach kultury i orientację we współczesnym życiu kulturalnym, ze szczególnym uwzględnieniem kultury chrześcijańskiej TMA_W17 H2A_W10 3. rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła i teologii, zarówno w aspekcie historycznym, jak i społecznym Efekty kształcenia 4. ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z naukami humanistycznymi, społecznymi i prawnymi, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych TMA_W14 TMA_W12 H2A_W07 S2A_W03 H2A_W05 5. ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi oraz o procesach zmian zachodzących w kręgu kultur będących pod wpływem chrześcijaństwa, zwłaszcza w odniesieniu do roli chrześcijaństwa w kształtowaniu się kultury Europy 6. ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury, pogłębioną w zakresie aktywności religijnej człowieka oraz zna wybrane koncepcje człowieka i świata oraz rozumie interakcje pomiędzy wiarą a rozumem TMA_W18 S2A_W03 S2A_W04 S2A_W08 H2A_W04 S2A_W05 TMA_W19 Umiejętności 1. Student posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych dyscyplin w zakresie nauk humanistycznych oraz jej TMA_U06 H2A_U04

8 zastosowania w nietypowych sytuacjach profesjonalnych 2. potrafi integrować wiedzę z różnych subdyscyplin teologii, odnajdywać powiązania pomiędzy poszczególnymi elementami chrześcijańskiego dziedzictwa doktrynalnego 3. potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym 4. posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury na podstawie wiedzy teologicznej i doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach 5. posiada pogłębioną umiejętność przygotowywania różnych prac pisemnych w języku polskim i z wykorzystaniem wybranego języka obcego TMA_U07 TMA_U08 TMA_U11 H2A_U04 H2A_U05 H2A_U07 TMA_U17 H2A_U09 H2A_U11 Kompetencje społeczne (postawy) 1. Student rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijnoduchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny 2. ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów 3. identyfikuje i rozstrzyga dylematy zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne związane z życiem indywidualnym i społecznym 4. ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia społecznego, kultury, dziedzictwa chrześcijańskiego 5. uczestniczy w życiu kulturalnym i interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi TMA_K02 TMA_K05 TMA_K06 H2A_K01 S2A_K06 H2A_K01 H2A_K03 S2A_K06 H2A_K04 TMA_K07 TMA_K09 H2A_K04 S2A_K04 H2A_K06

9 Kontakt

10 Nazwa przedmiotu Czy małżeństwo dzisiaj skazane jest na kryzys? Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Wydział Teologiczny / Instytut Nauk o Rodzinie/Katedra Duszpasterstwa i Profilaktyki Dysfunkcji Rodziny Studia, dla których przedmiot nie jest przeznaczony kierunek Nauki o rodzinie Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Prof. zw. dr hab. Krystian Wojaczek Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć wykład, B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej Uczestnictwo w zajęciach 30 godz. Zapoznanie się z literatura 15 godz. Przygotowanie do zaliczenia 15 godz. C. Liczba godzin 30 W Status przedmiotu ogólnouczelniany do wyboru Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia w grupach ilustrujące poszczególne rozwiązania Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia na przykład: zaliczenie ustne albo napisanie pracy i rozmowa na jej temat C. Podstawowe kryteria Czynne uczestnictwo w zajęciach 45%

11 Efekty kształcenia (Szczegółowe zalecenia i wskazówki praktyczne przedstawiono w Jak przygotować programy kształcenia Kraśniewski A., rozdz str Znajomość literatury 15% Znajomość treści wykładu 40% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne, czyli nazwy przedmiotów, których wcześniejsze zaliczenie jest niezbędne do realizowania treści danego przedmiotu Brak. B. Wymagania wstępne, czyli zakres wiadomości, umiejętności i kompetencji przydatnych lub traktowanych jako punkt wyjścia do realizacji treści danego przedmiotu Brak. Cele przedmiotu Zapoznanie uczestników z definicją kryzysu małżeństwa i pojęciem tendencji kryzysowych. Ukazanie struktury kryzysu małżeństwa. Pobudzenie do refleksji nad samym zjawiskiem i jego uwarunkowaniami. Uświadomienie znacznej ograniczoności skutecznego oddziaływania terapeutycznego w sytuacji zaawansowanego kryzysu i ukazanie możliwości uprzedzania takich sytuacji. Treści programowe Podstawowe pojęcia związane z kryzysem małżeństwa; Możliwości uprzedzania kryzysu małżeństwa; Model małżeństwa w procesie uprzedzania kryzysu małżeństwa; Rola wiedzy know how w procesie uprzedzania kryzysu małżeństwa; Metodologia odnoszenia informacji know how do ujęcia modelowego małżeństwa; Znaczenie wymiaru religijnego małżeństwa w procesie uprzedzania jego kryzysu; Metoda uprzedzania kryzysu małżeństwa. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć: K. Wojaczek, Profilaktyka kryzysu małżeństwa. Podstawy i praktyka, Lublin A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: A. Jacyniak, Z. Płużek, Świat ludzkich kryzysów, Kraków B. Literatura uzupełniająca Cz. Cekiera, Rozwój osoby w Kazimierza Dąbrowskiego teorii dezintegracji pozytywnej, Lublin 1997; K. Wojaczek, Małżeństwo w kryzysie? Sympozjum 14(2010) nr 1, s ; K. Wojaczek, Osobowy charakter procesu poznania małżeńskiego jako kryterium wykorzystania psychologicznych metod aktywizujących w pracy z małżeństwami, Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego t. 21 (2001), s Wiedza Student posiada elementarną wiedzę na temat procesów komunikowania w małżeństwie i rodzinie ich prawidłowości i zakłóceń jako jednego z głównych uwarunkowań kryzysu małżeństwa NRL_W08; Ma pogłębioną wiedzę na temat więzi społecznych i rządzących nimi prawidłowości z perspektywy rozwoju kryzysu małżeństwa NRM_W07; Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o wybranych środowiskach funkcjonowania małżeństwa i zachodzących w nich procesach, które rzutują na relację małżeńską NRM_W13.

12 Umiejętności Student potrafi obserwować zjawiska społeczne rzutujące na rozwój sytuacji w małżeństwie NRL_U01; Potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną nauk o rodzinie oraz powiązanych dyscyplin w celu analizy rozwoju sytuacji wewnątrz relacji małżeńskiej NRL_U02; Posiada pogłębione umiejętności, wyszukiwania i analizy informacji w różnych źródłach w celu rozwiązania trudności małżeńskich i tendencji kryzysowych NRM_U01. Kompetencje społeczne (postawy) Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy pomocy małżeństwom, u których rozpoznaje pojawienie się tendencji kryzysowych NRL_K08; Jest wrażliwy na potrzeby małżeństwa zagrożonego kryzysem. Kontaktuje się z otoczeniem w celu pozyskania środków pomocy zagrożonemu małżeństwu NRM_K08. Kontakt stronyrodzinne@interia.eu

13 Nazwa przedmiotu Czyścieć czyli dojrzewanie do miłości Kod ECTS Określi Centrum Informatyczne Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Teologiczny, Instytut Ekumenizmu i Badań nad Integracją Kierunek studiów (ew. specjalność) dla, którego kurs nie jest skierowany kierunki: Muzykologia i Kultura śródziemnomorska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Rajmund Porada Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS: 2 A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej uczestniczenie w zajęciach 30 godz., samodzielne przygotowanie do zajęć 10 godz., przygotowanie prezentacji 15 godz. (w sumie: 55 godz.) C. Liczba godzin 30 Status przedmiotu ogólnouczelniany, do wyboru Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną wykład konwersatoryjny Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie prezentacji (ok. 20 min.) na zadany temat C. Podstawowe kryteria 1. Aktywność na zajęciach 15% 2. Znajomość analizowanych lektur 15% 3. Poziom przygotowanej prezentacji 70%

14 Efekty kształcenia Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: brak B. Wymagania wstępne: brak Cele przedmiotu Prezentacja różnych sposobów ujmowaniu i interpretacji pośmiertnego stanu oczyszczenia jako efektów zastosowania współczesnych modeli myślenia do tradycyjnej nauki o czyśćcu, skutkującego ujmowaniem czyśćca jako procesu dojrzewania do miłości. Treści programowe A. Problematyka wykładu Tradycyjne i potoczne wyobrażenie czyśćca; implikacje zastosowania personalistycznych kategorii myślowych w nauce o pośmiertnym dojrzewaniu; reinterpretacja pojęć: kara czyśćcowa, miejsce i trwanie czyśćca, doczesna antycypacja czyśćca; nowe pojęcia czyśćca: wewnętrzna integracja, osobowe uzdrowienie, dojrzewanie ku pełni człowieczeństwa, poszukiwanie tożsamości, osiągnięcie zdolności do pełnej miłości; egzystencjalne znaczenie nauki o czyśćcu Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Z. KIJAS, Czyściec. Czy jest i dla kogo?, Kraków A. SKWIERCZYŃSKI, Miłość oczyszczająca. Współczesna interpretacja katolickiej nauki o czyśćcu, Warszawa T.D. ŁUKASZUK, Czyściec, czyli miłość oczyszczająca, Ateneum Kapłańskie 74 (1982) z. 2, s A.2. studiowana samodzielnie przez studenta L. BOROS, Misterium mortis. Człowiek w obliczu ostatecznej decyzji, tłum. B. Białecki, Warszawa 1977, s B. Literatura uzupełniająca H. URS VON BALTHASAR, Eschatologia w naszych czasach, Kraków Z. KIJAS, Odpowiedzi na 101 pytań o rzeczy ostateczne, Kraków 2004, s R. GUARDINI, O rzeczach ostatecznych. Chrześcijańska nauka o śmierci, oczyszczeniu po śmierci, zmartwychwstaniu i sądzie ostatecznym, Kraków 2004, s Wiedza 1. Student posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę specjalistyczną z zakresu dogmatycznego nauczania o niektórych aspektach eschatologii. 2. Ma pogłębioną znajomość współczesnego dogmatycznego nauczania Kościoła. 3. Ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z naukami humanistycznymi, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych

15 Umiejętności 1. Posiada umiejętności obejmujące analizę tekstów biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów oraz opracowanie i prezentację wyników. 2. Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych w celu określenia ich znaczeń, skutków i implikacji. 3. Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań. Kompetencje społeczne (postawy) 1. Ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów. 2. Identyfikuje i rozstrzyga dylematy doktrynalne związane ze społeczną rzeczywistością grzechu. 3. Interesuje się współczesnymi osiągnięciami w zakresie teologii. Kontakt rajmund.porada@uni.opole.pl

16 Nazwa przedmiotu Diaspory żydowskie w Europie Kod ECTS Określi Centrum Informatyczne Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Teologiczny /Katedra Badań nad Integracją Kierunek studiów (ew. specjalność) dla, którego kurs jest skierowany Studenci Uniwersytetu Opolskiego Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Ks. prof. dr hab. Stanisław Rabiej Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS: 2 A. Formy zajęć (wybrać) wykład 30 godzin B. Sposób realizacji (wybrać) zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 godz. 30 godz. udział w zajęciach dydaktycznych 15 godz. przygotowanie się do zajęć (lektury) 20 godz. przygotowanie prezentacji godz. w całości Status przedmiotu ogólnouczelniany, do wyboru Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia na przykład: wykonanie pracy zaliczeniowej: prezentacji C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 60%

17 2. Znajomość zadanych lektur 20% 3. Aktywność podczas zajęć 20 % Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne, BRAK B. Wymagania wstępne, BRAK Cele przedmiotu Wprowadzenie do problematyki obecności Żydów w kulturze Starego kontynentu. Uczestnicy zapoznają się z podstawowymi pojęciami i wybranymi zagadnieniami z tradycji żydowskiej. Metoda: wykład, dyskusja w grupach, analiza wybranych tekstów. Treści programowe Omówione zostaną następujące zagadnienia: Klimat tolerancji inna obecność judaizmu w Europie (bulla Grzegorza Wielkiego - 598, swobodne rozprzestrzenianie wspólnot judaistycznych wokół basenu M. Śródziemnego epoka pokarolińska); konfrontacja z światem islamu ( Sepharade na Płw. Iberyjskim); odbudowa własnej tożsamości kultywacja studiów nad Talmudem ( Ashkenaze w płn. Europie); opresja i nowa ekspansja (ekspulsja z Francji , z Hiszpanii , początek marranismu, problemy Haskala nurt oświeceniowy we Wschodniej Europie Polska, Litwa); asymilacja w nowych warunkach ( narodziny chasydyzmu, edykt tolerancyjny Józefa II 1782, dekret dający prawo obywatelstwa w Prusach 1812, syjonizm); Yiddishland kohabitacja z chrześcijańską większością (fenomen shtetl, judeofobia, konieczność emigracji za Ocean); Holokaust nowy paradygmat w relacjch judeo-chrześcijanskich ( Nowy Synaj Anty-Synaj, nihilizm - pytanie o Boga: Wszechmogący czy Współcierpiący?); Postmodernizm nowe wezwania (liberalna mutacja religii, prawo wolności, chrześcijańska caritas wobec judaistycznej halakhi Y. Leibowitz, perspektywa feministyczna - J. Plaskov. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A. Wykorzystywana podczas zajęć Moussali, Judaisme, christianisme et islam, étude comparée, Paris 2000 ; P. Rietbergen, Europa. Dzieje kultury, tłum. R. Bartołd, Warszawa 2001, ss ; A. Mello, Judaizm, tł. K. Stopa, Kraków 2002; N. Solomon, Judaizm. Bardzo krótkie wprowadzenie, Warszawa 2002; M. Stern, Co to jest Judaizm? Odpowiedzi na najczęściej stawiane pytania, tł. M. Ruta, Kraków 2003; S. Ph. De Vries Mzn., Obrzędy i symbole Żydów, tł. A. Borowski, Kraków 2004; Pr. zb., Co każdy powinien wiedzieć o judaizmie, M. Ruta, Kraków 2007; B. Literatura uzupełniająca P. Lamaison, Généalogie de l Europe, Paris 1994, ss ; H. Küng, Das Judentum, Münich 1995; R. Davies, Europa, rozprawa historyka z historią, tłum. E. Tabakowska, Kraków 1998, ss ; Cz. S. Bartnik, Fenomen Europy, Lublin 1998,

18 Efekty kształcenia (Szczegółowe zalecenia i wskazówki praktyczne przedstawiono w Jak przygotować programy kształcenia Kraśniewski A., rozdz str ss ; S. Rabiej, Jedność Europy a podział chrześcijan ( ), Opole 2000, ss ; S. Rabiej, Judaica Opola, Opole Wiedza (NRM_W07) ma pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach (S2A_W03) (NRM_W13) ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o wybranych środowiskach społecznych ich specyfice i procesach w nich zachodzących (S2A_W01 S2A_W08) (NRM_W15) ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm moralnych oraz etyki zawodowej (S2A_W07) Umiejętności (NRM_U01) posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk społecznych przy użyciu różnych źródeł (S2A_U01) (NRM_U07) ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji historyczno-społecznych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań (S2A_U01) (NRM_U11) potrafi pracować w zespole; umie wyznaczać oraz przyjmować wspólne cele działania; potrafi przyjąć rolę lidera w zespole (H2A_U05) Kompetencje społeczne (postawy) (NRM_K01) ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego (S2A_K06) (NRM_K04) utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w działalności na rzecz pokojowego rozwiązywania konfliktów (S2A_K04) Kontakt

19

20 Nazwa przedmiotu Kod ECTS Działania na ludzkich zwłokach od faktów do etyki Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Katedra Bioetyki i Etyki Społecznej, Instytut Nauk o Rodzinie Studia, dla których przedmiot nie jest przeznaczony: kierunek Nauki o rodzinie Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Prof. dr hab. Piotr Morciniec Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć Wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej; możliwe zajęcia poza pomieszczeniami dydaktycznymi UO (sala przyległa do prosektorium WCM) 2 ECTS udział w zajęciach 30 godz., przygotowanie do zajęć 15 godz., przygotowanie do zaliczenia 15 godz. (w sumie: 60 godz.) C. Liczba godzin 30 W Status przedmiotu Do wyboru Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład problemowy z prezentacją multimedialną; tematyczne filmy dokumentalne i fragmenty odpowiednich filmów fabularnych; fragmenty nagrań wywiadów z antropologami i patologami, opowiadające o formach pracy na zwłokach; dyskusja wybranych zagadnień z zakresu tematycznego zwłok ludzkich (studium przypadku; analiza raportów medycznych i opracowań naukowych z wnioskami normatywnymi); krytyczne omówienie impulsów problemowych przygotowanych przez uczestników zajęć. Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru, na którą złożą się: Przygotowanie pisemne impulsów problemowych forma projektu lub prezentacji (wg wskazanej listy zagadnień) Kolokwium pisemne

21 C. Podstawowe kryteria Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: brak. 1. Przygotowanie i przedstawienie impulsu problemowego wraz z umiejętnością uargumentowania zajmowanego stanowiska 50% 2. Kolokwium problemowe dotyczące kwestii przedstawionych w trakcie zajęć 50% B. Wymagania wstępne: podstawowa umiejętność formułowania poglądów wraz z ich uzasadnieniem (argumentacja). Cele przedmiotu Przedstawienie problemowych zagadnień dotyczących statusu martwego ludzkiego ciała i uprawnionych moralnie oraz nagannych działań na zwłokach wraz z próbą rozwiązania aktualnych kwestii kontrowersyjnych. Wykład ma przygotować uczestników do samodzielnego formułowania oceny etycznej działań dokonywanych na lub z użyciem martwego ludzkiego ciała. Treści programowe 1. Status materialny, filozoficzny, etyczny i prawny zwłok ludzkich 2. Podejście do zwłok ludzkich w historii, rzutujące na postawy współczesne 3. Martwe ciało w religiach 4. Istota pietyzmu wobec ludzkich zwłok 5. Zmiany w kulturze funeralnej i ich podstawy 6. Rytuały pogrzebowe: kosmetyka funeralna, pochówek, kremacja, czy inna forma dezintegracji? 7. Sekcje zwłok teoria, historia, praktyka, dyskusje nad zasadnością 8. Istnienie mumii naturalnych związane z tym kwestie dyskusyjne 9. Kult relikwii problem budzący kontrowersje i dyskusje 10. Wykorzystanie martwych ciał w badaniach naukowych i w crash testach 11. Stosowanie ciał w edukacji medycznej i terapii 12. Zwłoki jako materiał deliktowy 13. Ekshumacje argumenty za i przeciw; aspekty etyczne zagadnienia 14. Wystawy martwych ciał istota problemu oraz jego rozwiązania Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć: P. Morciniec, Bioetyka personalistyczna wobec zwłok ludzkich, Opole 2009; Tenże, Ostatnia posługa wobec martwego ciała, Wrocław 2010;

22 J. Kolbuszewski (red.) Problemy współczesnej tanatologii, t. 1-9, Wrocław ; N. Stefenelli (Hg.), Körper ohne Leben: Begegnung und Umgang mit Toten, Wien A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: P. Morciniec, Ludzkie zwłoki jako obiekt badawczy dowolność działań czy normowanie?, w: Etyczne i prawne granice badań naukowych, red. W. Galewicz, Kraków 2009, ; Tenże, Wpływ sekularyzacji na współczesną kulturę funeralną, w: Procesy sekularyzacyjne w Niemczech i w Polsce. Säkularisierungsprozesse in Deutschland und Polen, red. J. Werbick, M. Worbs, Opole 2010, s ; Tenże, Zwłoki ludzkie w medycynie pietyzm czy służba życiu i zdrowiu, Teologia i Moralność 2010, t. 7, s ; C. Koff, Pamięć kości: pośród umarłych w Ruandzie, Bośni, Chorwacji i Kosowie, Warszawa 2007; W. Tochman, Jakbyś kamień jadła, Wołowiec B. Literatura uzupełniająca M. Machinek (red.), Śmierć i wiara w życie pośmiertne w świetle nauk przyrodniczych i humanistycznych, Olsztyn 2003; D. Groß, Die Entwicklung der inneren und äußeren Leichenschau in historischer und ethischer Sicht, Würzburg 2002; F.J. Wetz, B. Tag (Hg.), Schöne neue Körperwelten. Der Streit um die Ausstellung, Stuttgart 2001; H.-K. Wellmer, G. Bockenheimer-Lucius (Hg.), Zum Umgang mit der Leiche in der Medizin, Lübeck 2000; L.-V. Thomas, Trup. Od biologii do antropologii, Łódź 1991 F. Kernjak, Tote suchen Leben finden, Innsbruck Odniesienie do efektów kształcenia dla programu Odniesienie do efektów kształcenia dla obszaru Wiedza Efekty kształc enia 1. Student zna podstawową i rozszerzoną terminologię bioetyczną, zwł. dotyczącą odpowiedzialnego obchodzenia się z martwym ludzkim ciałem. NRL_W01 H1A_W02 2. Ma uporządkowaną wiedzę z zakresu bioetyki na temat zasad i norm moralnych dotyczących pietyzmu wobec ludzkich zwłok w różnych obszarach działań oraz kulturowego kontekstu działań funeralnych. 3. Rozumie filozoficzne, prawne, społeczne i teologiczne znaczenie i konsekwencje integralnego podejścia do ciała ludzkiego, także po śmierci osoby. NRM_W01 NRL_W19 NRM_W15 H2A_W03 S1A_W07 S2A_W07

23 NRL_W04 H1A_W05 S1A_W05 Umiejętności 1. Student potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności, dostrzega i analizuje dylematy etyczne; przewiduje skutki konkretnych działań w sferze kulturowej oraz w obszarze życia społecznego. 2. posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych poglądów, wątpliwości i sugestii z obszarze bioetyki, popierania ich rozbudowaną argumentacją, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi 3. ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych zjawisk na styku rodzina/ zdrowie oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań NRL_U12 NRM_U05 S1A_U05 S1A_U06 S2A_U02 S2A_U03 S2A_U05 H2A_U06 NRM_U07 S2A_U01 S2A_U03 Kompetencje społeczne (postawy) 1. Student ma przekonanie o wadze refleksji na tematy etyczne. 2. dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z działaniami na martwym ludzkim ciele; poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowych działań. NRL_K04 NRM_K06 S1A_K06 S2A_K04 H2A_K04 Kontakt piotr.morciniec@uni.opole.pl

24 Nazwa przedmiotu Etyka dóbr osobowych i materialnych Kod ECTS Określi Centrum Informatyczne Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Teologiczny / Instytut Nauk o Rodzinie / Katedra Bioetyki i Etyki Społecznej Kierunek studiów (ew. specjalność), dla którego kurs nie jest skierowany Teologia Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Ks. dr Janusz Podzielny Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS: 2 A. Formy zajęć wykład, max. 30 godzin B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin Udział w zajęciach 30 godzin Studium lektur 15 godzin Przygotowanie do zaliczenia 15 godzin 30W Status przedmiotu ogólnouczelniany, do wyboru Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną analiza tekstów z dyskusją dyskusja w oparciu o prezentowane materiały audiowizualne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru oraz oceny z końcowego testu C. Podstawowe kryteria udział w zajęciach 30%

25 znajomość analizowanych lektur 30% znajomość treści wykładu 40% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: brak B. Wymagania wstępne: brak Cele przedmiotu Wprowadzenie w podstawowy zakres pojęć etycznych. Poznanie zobowiązań moralnych dotyczących dóbr osobowych (m.in. honoru, dobrego imienia, prawdy, kultury). Zaznajomienie z najistotniejszymi zagadnieniami etycznymi w odniesieniu do dóbr materialnych (m.in. własności, podatków, korupcji). Treści programowe Problematyka wykładu: 1. Wprowadzenie w podstawową terminologię związaną z etyką 2. Prawo do honoru i dobrego imienia oraz naruszenie tych wartości 3. Problematyka prawdy (prawdomówności) oraz kłamstwa 4. Media w służbie komunikowania prawdy 5. Zobowiązania moralne w zakresie kultury 6. Problematyka własności 7. Wykroczenia w zakresie dóbr materialnych 8. Moralność podatkowa 9. Społeczno-etyczne aspekty korupcji Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć DROŻDŻ A., Człowiek światu. Teologia moralna szczegółowa, cz. 3, Tarnów 2002 DYLUS A., Gospodarka, moralność, chrześcijaństwo, Warszawa 1995 MARCOL A. (red.), Korupcja problem społeczno-moralny, Opole 1992 NAGÓRNY J., Wezwanie do uczestnictwa w życiu społecznym, Lublin 2010 OLEJNIK S., Dar Wezwanie Odpowiedź. Teologia moralna. Służba Bogu i otwarcie się na świat, t. 5, Warszawa 1991 PIEGSA J., Człowiek istota moralna. Prawda i wierność, t. 3, Opole 2002 A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Katechizm Kościoła Katolickiego, nr (VII przykazanie) PAPIESKA RADA DS. ŚRODKÓW SPOŁECZNEGO PRZEKAZU, Etyka w środkach społecznego przekazu, Watykan 2000 KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI, W trosce o człowieka i dobro wspólne, Warszawa 2012 B. Literatura uzupełniająca

26 Efekty kształcenia GOCKO J., Ekonomia a moralność. Poszukiwania teologicznomoralne, Lublin 1996 IŁOWIECKI M., Krzywe zwierciadło. O manipulacji w mediach, Lublin 2003 ŚLIPKO T., Zarys etyki szczegółowej, t. 1-2, Kraków 2005 Wiedza 1. Student ma podstawową wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej etyki, którą jest w stanie rozwijać i stosować w działalności profesjonalnej. 2. Posiada rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury, zna wybrane koncepcje człowieka i świata oraz rozumie interakcje pomiędzy wiarą a rozumem. 3. Zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej. TMA_W02 TMA_W19 TMA_W20 H1A_W01 H2A_W04 S2A_W05 H2A_W08 Umiejętności 1. Student posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych dyscyplin w zakresie nauk humanistycznych oraz jej zastosowania w nietypowych sytuacjach profesjonalnych. TMA_U06 H2A_U04 2. Potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne oraz wzajemne relacje między zjawiskami społecznymi. 3. Umie posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami etycznomoralnymi Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów. TMA_U12 TMA_U13 S2A_U01 S2A_U05 Kompetencje społeczne (postawy) 1. Student rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-moralnego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób. 2. Identyfikuje i rozstrzyga dylematy etyczno-moralne związane z życiem indywidualnym i społecznym. 3. Ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia społecznego, kultury, dziedzictwa chrześcijańskiego. TMA_K02 TMA_K06 TMA_K07 H2A_K01 S2A_K06 H2A_K04 H2A_K04

27 S2A_K04 Kontakt

28 Nazwa przedmiotu Grzech pierworodny rzeczywistość czy mit? Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS Wydział Teologiczny, Instytut Ekumenizmu i Badań nad Integracją Kierunek studiów (ew. specjalność) dla, którego kurs nie jest skierowany kierunki: Muzykologia i Kultura śródziemnomorska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr hab. Rajmund Porada Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS: 2 A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 udział w zajęciach 30 godz., samodzielne przygotowanie do zajęć 10 godz., przygotowanie do zaliczenia 20 godz. (w sumie: 60 godz.) Status przedmiotu ogólnouczelniany, do wyboru Metody dydaktyczne Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia wykład z prezentacją multimedialną wykład konwersatoryjny zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia zaliczenie pisemne: z pytaniami otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Aktywność na zajęciach 15% 2. Znajomość analizowanych lektur 15% 3. Poziom przygotowanej prezentacji 70% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: brak B. Wymagania wstępne: brak

29 Efekty kształcenia Cele przedmiotu Wprowadzenie w źródła doktryny o grzechu pierworodnym. Zaznajomienie z podstawowymi pojęciami filozoficzno-teologicznymi z zakresu antropologii. Ukazanie procesu kształtowania się doktryny grzechu pierworodnego w teologii oraz prezentacja współczesnych prób jej interpretacji. Teologiczne i antropologiczne znaczenie doktryny o grzechu pierworodnym oraz jej implikacje. Treści programowe Problematyka wykładu: Biblijne pojęcie grzechu; geneza i rozwój doktryny grzechu pierworodnego; współczesne interpretacje i znaczenie nauki o grzechu pierworodnym; wartość hermeneutyczna doktryny grzechu pierworodnego w antropologii. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć M. SIEVERNICH, Dobre stworzenie a moc grzechu doktryna grzechu pierworodnego, w: M. KEHL, I widział Bóg, że to jest dobre. Teologia stworzenia, Poznań 2008, s Grzech pierworodny, red. H. PIETRAS (Źródła Myśli Teologicznej 12), Kraków Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, 48-61, wyd. 3 poszerzone, red. I. BOKWA, Poznań A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Cz. BARTNIK, Grzech pierworodny, w: Encyklopedia katolicka, t. 6. Lublin 1993, kol Grzech pierworodny, Communio 11 (1991) 4. B. SEBOÜÉ: Człowiek i jego zbawienie, Kraków 2001, s B. Literatura uzupełniająca P. JASKÓŁA, Stwórcze dzieło Boga, Opole 2002, s W. TRILLING, Stworzenie i upadek, Warszawa H. RONDET, Original Sin. The Patristic and Theological Background. Shannon Wiedza 1. Student posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę specjalistyczną z zakresu dogmatycznego nauczania o grzechu pierworodnym. 2. Ma pogłębioną znajomość współczesnego dogmatycznego nauczania Kościoła i procesów kształtujących jego nauczanie na temat człowieka. 3. Ma podstawową znajomość zasad interpretacji doktrynalnych wypowiedzi Kościoła oraz historycznych i

30 współczesnych tekstów teologicznych Umiejętności 1. Posiada umiejętności obejmujące analizę tekstów biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów oraz opracowanie i prezentację wyników. 2. Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych w celu określenia ich znaczeń, skutków i implikacji. 3. Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań. Kompetencje społeczne (postawy) 1. Ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów. 2. Identyfikuje i rozstrzyga dylematy doktrynalne związane ze społeczną rzeczywistością grzechu. 3. Interesuje się współczesnymi osiągnięciami w zakresie teologii. Kontakt rajmund.porada@uni.opole.pl

31 Nazwa przedmiotu Kod ECTS Klasztory w Polsce i na Śląsku jako ośrodki kultury muzycznej (od średniowiecza do sekularyzacji) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Teologii / Katedra Muzyki Kościelnej i Wychowania Muzycznego Kierunek studiów (ew. specjalność) dla, którego kurs nie jest skierowany kierunki: Muzykologia i Kultura śródziemnomorska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Dr hab. Remigiusz Pośpiech, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS: 2 A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 udział w zajęciach 30 godzin przygotowanie do zajęć (zapoznanie się z zadanymi lekturami) 10 godzin przygotowanie do zaliczenia 5 godzin Status przedmiotu ogólnouczelniany, do wyboru Język wykładowy język polski Metody dydaktyczne wykład ilustrowany przykładami muzycznymi z prezentacją multimedialną Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia ocena na podstawie pracy pisemnej na wybrany, ustalony wcześniej z prowadzącym temat z zakresu wykładów oraz zadanych lektur C. Podstawowe kryteria znajomość omawianych zagadnień 60%

32 znajomość zalecanych lektur 30% aktywność na zajęciach 10% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne brak B. Wymagania wstępne brak (zalecane podstawowe wiadomości z zakresu ogólnej historii kultury) Cele przedmiotu Poznanie ogólnego obrazu życia klasztornego i wpływu klasztorów na rozwój kultury, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów muzyki religijnej. Poznanie najważniejszych środowisk zakonnych w Polsce i na Śląsku w okresie od średniowiecza do początków XIX w. Treści programowe 1. Początki życia monastycznego w Polsce i na Śląsku. 2. Funkcje społeczne klasztoru i kulturotwórcza rola zakonów. 3. Rola i miejsce muzyki w codziennym funkcjonowaniu klasztorów. 4. Znaczenie zakonów dla kształtowania się polskiej tradycji muzycznej. 5. Wpływ ośrodków klasztornych na rozwój kultury muzycznej Śląska. 6. Wkład benedyktynów w rozwój tradycji chorału gregoriańskiego. 7. Cystersi a muzyka. 8. Klasztorne kapele muzyczne w XVII i XVIII w. 9. Kultura muzyczna Jasnej Góry. 10. Klasztorne ośrodki edukacji muzycznej (kolegia jezuickie i pijarskie). Wykaz literatury C. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć: A.1. wykorzystywana podczas zajęć Tomasz Jeż, Kultura muzyczna jezuitów na Śląsku i ziemi kłodzkiej ( ), Warszawa 2013; Maciej Jochymczyk, Pietas et Musica. Damian Stachowicz SchP. Życie i twórczość w kontekście epoki, Kraków 2009; Jerzy Kłoczowski: Wspólnoty chrześcijańskie w tworzącej się Europie. Poznań 2003; Tadeusz Maciejewski, Kultura muzyczna cystersów w Polsce od średniowiecza po barok, Nasza Przeszłość 83 (1994), s ; Remigiusz Pośpiech, Muzyka wielogłosowa w celebracji eucharystycznej na Śląsku w XVII i XVIII wieku. Opole A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Marek Derwich, Klasztory i mnisi, Wrocław 2004; Johannes Nucius. Epoka, duchowość, życie i twórczość, red. Remigiusz Pośpiech, Piotr Tarlinski, Opole 2008 (wybrane artykuły);

33 Efekty kształcenia Remigiusz Pośpiech, Wrocławskie klasztory jako ośrodki kultury muzycznej w okresie rekatolizacji i kontrreformacji, Muzyka 56 (2011) nr 3, s D. Literatura uzupełniająca Georges Duby, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo , przeł. K. Dolatowska, Warszawa 1986; Dzieje, kultura artystyczna i umysłowa polskich cystersów od średniowiecza do końca XVIII wieku, red. Jerzy Strzelczyk, Kraków 1994; Klasztor w Kościele średniowiecznym i nowożytnym, red. Marek Derwich, Anna Pobóg-Lenartowicz, Warszawa Wrocław Opole 2010 (wybrane artykuły); Klasztor w kulturze średniowiecznej Polski, red. j.w., Opole 1995 (wybrane artykuły); Klasztor w mieście średniowiecznym i nowożytnym, red. j.w., Wrocław Opole 2000 (wybrane artykuły); Klasztor w państwie średniowiecznym i nowożytnym, red. j.w., Wrocław Opole Warszawa 2005 (wybrane artykuły); Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowożytnym, red. j.w., Opole Wrocław 1996 (wybrane artykuły); Opactwo Cystersów w Lubiążu i artyści. Red. Andrzej Kozieł. Wrocław 2008; Remigiusz Pośpiech, Tradycje muzyczne nyskich bożogrobców, w: Jan Kopiec, Norbert Widok (red.), Człowiek i Kościół w dziejach. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Kazimierzowi Doli, Opole 1999 (Opolska Biblioteka Teologiczna, 34), s ; Remigiusz Pośpiech, Wkład paulinów w rozwój kultury muzycznej Środkowej Europy, Studia Claromontana 27 (2009), s Wiedza 1. Student zna podstawową terminologię i posiada ogólną wiedzę z zakresu nauk humanistycznych. 2. Ma uporządkowaną wiedzę ogólną na temat historii powszechnej, historii Kościoła i historii muzyki różnych epok w kontekście ogólnych zjawisk kultury. 3. Ma podstawową wiedzę o powiązaniach dyscyplin właściwych dla nauk humanistycznych oraz nauk o sztuce. 4. Ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii europejskiej i polskiej kultury muzycznej, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu regionalnego (Śląsk) oraz muzyki religijnej Umiejętności 1. Student potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł historyczno-muzycznych i literatury przedmiotowej oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy z zakresu nauk humanistycznych. 2. Posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację

34 wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie nauk humanistycznych oraz nauk o sztuce. 3. Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych autorów oraz formułowania wniosków (głównie w zakresie kulturotwórczej roli liturgii i muzyki), jak również przygotowania wystąpień w celu przedstawienia tradycji kulturowych ośrodków klasztornych w Polsce i na Śląsku. Kompetencje społeczne (postawy) 1. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego zdobywania wiedzy, dokształcania się zawodowego i zdobywania umiejętności 2. Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie europejskiego i polskiego dziedzictwa kulturowego w zakresie kultury muzycznej, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju życia muzycznego w Polsce i na Śląsku. 3. Uczestniczy w organizacji oraz animacji życia muzycznego w różnych instytucjach kultury, a także w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kultury chrześcijańskiej regionu, kraju i Europy. Kontakt remigiusz.pospiech@uni.opole.pl