Terapia interakcji: rodzic dziecko
|
|
- Dorota Kalinowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Teresa Kaczmarek, Małgorzata Dąbrowska, Zofia Pakuła Terapia interakcji: rodzic dziecko (z doświadczeń Ośrodka Wczesnej Interwencji w Warszawie) Od wielu lat prowadzimy w Ośrodku Wczesnej Interwencji w Warszawie działalność konsultacyjną dla rodzin dzieci z upośledzeniem umysłowym. Opieką Ośrodka objęte są dzieci w wieku od 0 do 7 lat. Podczas wizyt każde z nich jest konsultowane przez lekarza (psychiatrę lub neurologa), psychologa, specjalistę usprawniania ruchowego i logopedę. Z doświadczeń naszych wynika jednak, że nie dla wszystkich rodzin poradnictwo jest skuteczną formą pomocy. Niektórzy rodzice, pomimo, że posiadają silną motywację do pracy z dzieckiem i nie kwestionują otrzymywanych zaleceń, zgłaszają trudności w ich realizacji. Dla tych (przede wszystkim) rodzin zespół nasz zorganizował spotkania terapeutyczne, których celem jest stwarzanie optymalnych warunków stymulacji rozwoju dziecka w układzie: rodzic dziecko. Doświadczenia w zakresie tej formy pomocy rodzinom dzieci specjalnej troski, dotyczące ogółem 45 rodzin, prowadzonej w okresie trzech lat, pozwoliły nam na sformułowanie założeń teoretycznych i zasad organizacyjnych proponowanej przez nas terapii. Założenia Jako podstawowe, przyjmujemy następujące założenia: 1. Rozwój poznawczy dziecka jest procesem integralnie związanym z kształtowaniem się jego zdolności i (gotowości) do komunikowania się z dorosłymi opiekunami (przede wszystkim z matką). Przebieg tych procesów w decydującym stopniu determinowany jest jakością interakcji rodzic dziecko. Zgodnie z wiedzą z zakresu psychologii rozwojowej, obaj partnerzy w diadzie (i dziecko, i rodzic), od najwcześniejszego okresu życia dziecka, wyposażeni są w bogaty repertuar reakcji ukierunkowanych na wzajemne nadawanie i odbiór sygnałów, które dzięki znaczeniu, jakie nadają im dorośli, z czasem nabierają znaczenia komunikatów. Jakość interakcji dziecka z rodzicami nie tylko stanowi czynnik decydujący o jego umiejętności nawiązywania i utrzymania kontaktu z innymi ludźmi w póź-
2 44 niejszych okresach życia, jest także czynnikiem określającym jego szanse na wykorzystanie potencjału rozwojowego we wszystkich sferach funkcjonowania. Przekonują o tym liczne doniesienia w literaturze psychologicznej na temat skutków deprywacji opieki macierzyńskiej we wczesnych okresach życia dziecka oraz studia teoretyczne nad procesem kształtowania się i znaczeniem więzi dziecka z matką. 2. Diady, w których jednym z partnerów jest dziecko z diagnozą upośledzenia rozwoju, są naszym zdaniem szczególnie narażone na działanie czynników zakłócających przebieg procesu interakcji. Wymienić tu można dwa zasadnicze źródła występowania czynników zakłócających: dysfunkcje C.U.N. występujące w populacji dzieci z diagnozą pośledzenia są często przyczyną osłabienia zdolności i gotowości dziecka do nadawania i odbioru sygnałów społecznych. Powoduje to trudną sytuację dla rodziców, którzy, dysponując normalnym repertuarem reakcji umożliwiających wchodzenie w interakcję i komunikowanie się, wobec własnego dziecka czują się bezradni i nieadekwatnie reagujący. Sytuacja ta w skrajnych przypadkach doprowadzić może do wycofania się partnerów (dziecka i rodzica) z prób komunikowania się w procesie interakcji; diagnoza upośledzenia dziecka wiąże się na ogół z traumatycznymi przeżyciami rodziców. Przeżyciom tym towarzyszą negatywne, często sprzeczne ze sobą uczucia np. silnemu lękowi rodziców o możliwość utrzymania dziecka przy życiu towarzyszą: poczucie rozczarowania dzieckiem, uczucie krzywdy, niesprawiedliwości itp. Ten wyjątkowo nie sprzyjający klimat uczuciowy może poważnie zakłócać przebieg interakcji między rodzicami i dzieckiem nawet wtedy, gdy stan dziecka nie powoduje osłabienia u niego zdolności i gotowości do komunikowania się (np. w przypadku dziecka z Zespołem Downa, upośledzonego w stopniu lekkim). Występowanie tych czynników nie tylko zaburza sam proces interakcji i pośrednio obniża szanse dziecka na wykorzystanie potencjału rozwojowego. Może ono także stać się przyczyną występowania u dziecka dodatkowych symptomów: zaburzeń nerwicowych, zaburzeń osobowości utrudniających przystosowanie społeczne. Opracowana przez nas metoda przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 2 do 6 lat. Zakładamy, że w tym okresie problem komunikacji dziecka z dorosłymi partnerami interakcji nabiera szczególnego znaczenia. Wiąże się to z pojawieniem się w tym czasie oczekiwań dorosłych na kooperację z jego strony i ze stopniowym wzrostem gotowości dziecka do dostosowywania się do wymagań dorosłych jako partnerów interakcji. Rodziców nie satysfakcjonuje już kontakt
3 45 z dzieckiem oparty na umiejętności dostosowywania się do potrzeb dziecka w zakresie rodzaju wspólnej aktywności czasowej organizacji wymiany zachowań i języka, jakim się posługują. Przedmiotem diagnozy i oddziaływania terapeutycznego w opracowanej przez nas metodzie jest diada rodzic dziecko i procesy interakcji i komunikacji w niej zachodzące. Polega ona na bezpośredniej ingerencji terapeutycznej w proces interakcji między rodzicem a dzieckiem. Zasady prowadzenia terapii 1. Jeden cykl terapeutyczny trwa 9 miesięcy. Spotkania odbywają się jeden raz w tygodniu. Każde spotkanie trwa 2 godz. 45 minut. 2. W jednym cyklu uczestniczy 15 rodzin. 3. Pracujemy w małych grupach obejmujących 5 diad: rodzic dziecko. 4. Podczas spotkania każda z małych grup uczestniczy w trzech rodzajach zajęć: zajęciach plastycznych, ruchowych i zabawie (grupy zmieniają się na zasadzie rotacji). 5. Każdy rodzaj zajęć trwa ok. 40 minut. 6. Zajęcia plastyczne i zabawa prowadzone są przez psychologów, zajęcia ruchowe przez specjalistę usprawniania ruchowego. 7. Podział na grupy dokonywany jest na podstawie wcześniej przeprowadzonej wstępnej oceny funkcjonowania poszczególnych dzieci i rodzaju szczególnych problemów występujących w kontakcie: rodzic dziecko. Praca nad procesami interakcji i komunikacji w diadach: rodzic dziecko przebiega w trzech płaszczyznach: 1. Praca nad strukturą i czasową organizacją interakcji, obejmująca: - nadawanie charakteru dialogu wymianie zachowań między partnerami, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia doświadczania przez partnerów powodzenia na niewerbalnym jej poziomie (dialog poprzez naprzemienne działanie na przedmiotach, z jasnym określeniem wspólnego lub odrębnych pól działania i ujednoliceniem języka). 2. Praca nad umiejętnością nadawania zachowaniom partnerów znaczenia wzajemnie do siebie adresowanych i odbieranych komunikatów, obejmująca: stwarzanie rodzicom okazji do interpretacji zachowań dzieci w kutegoriach wyrażanych przez nie potrzeb i stanów emocjonalnych, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które wiążą się z kontaktem dziecka z rodzicami, uwrażliwianie rodziców na znaczenie kontaktów niewerbalnych,
4 46 umiejętność dostrzegania gotowości dziecka do adresowania Zachowań do dorosłych partnerów, stwarzanie rodzicom okazji do uzyskiwania stopniowo coraz większego wglądu w jakość i charakter własnych komunikatów, adresowanych do dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem ujednolicania ich na poziomie werbalnym i niewerbalnym, stwarzanie rodzicom okazji do konfrontacji z procesami zakłócającymi odbiór zachowań dzieci (np. z działaniem mechanizmu projekcji, zaprzeczania, racjonalizacji), wzbudzanie u rodziców gotowości do empatii (praca nad tym, co w zachowaniu dzieci można interpretować odwołując się do doświadczeń własnych, a co jest specyficzne dla dziecięcego odbioru rzeczywistości; uwrażliwianie na indywidualny charakter przeżyć dzieci, z uwzględnieniem ich specyficznych trudności związanych z upośledzeniem itp.). 3. Praca nad stwarzaniem optymalnego klimatu współpracy z dzieckiem w sytuacjach o charakterze zadaniowym, obejmująca: koncentrację uwagi rodziców na przebiegu interakcji (a nie tylko na samej ocenie możliwości dziecka i sprawdzaniu efektów jego działania), wspieranie ich nastawienia na współdziałanie z dzieckiem w sytuacjach zadaniowych, tak aby z jednej strony nie pozostawiać dziecka sam na sam z zadaniem, zwłaszcza wtedy gdy sprawia mu ono trudności, a jednocześnie nie ograniczać jego aktywności na zasadzie: zrobię to lepiej od ciebie, trening umiejętności dawania dziecku wsparcia emocjonalnego w sytuacjach zadaniowych, wymagającej przekazywania mu na różnych płaszczyznach kontaktu komunikatów: jestem z tobą, a nie: jestem przeciwko tobie (w czasie zajęć sporo uwagi poświęca się więc analizie komunikatów obu rodzajów). Układy interakcyjne wykorzystywane w terapii Jak już wspomniano, terapia ukierunkowana jest na bezpośrednią ingerentcje w przebieg procesu interakcji: rodzic dziecko. Proponowana przez nas praca w małych grupach pozwala na wykorzystywanie następujących układów interakcyjnych: rodzic w parze z własnym dzieckiem, rodzic w parze z obcym dzieckiem,
5 47 rodzice wraz z dzieckiem w grupie (np. sytuacja wspólnego zamalowywania dużej płaszczyzny farbami), dzieci w grupie bez udziału rodziców, rodzice obserwują jedynie zachowania dzieci i analizują np. gotowość dziecka do przekazywania matce (nie zaangażowanej w tę samą co ono aktywność) komunikatów o potrzebie jej bliskości, jego chęć dzielenia się z matką sukcesami, jego umiejętność zwracania się do matki w sytuacjach, gdy napotyka jakieś trudności itp.). Z naszych doświadczeń wynika, iż stosowanie układu: rodzic w parze z obcym dzieckiem jest szczególnie cennym dla nich doświadczeniem. Rodzic z własnym dzieckiem funkcjonuje zazwyczaj na zasadzie pewnych schematów wchodzenia w kontakt, rozwijania zabawy i wykonywania zadań. Podobnie dziecko w parze z własnym rodzicem uruchamia pewien utrwalony schemat zachowania, używanych środków wyrazu itp. Te schematy są na ogół trudne do przezwyciężenia (a nie zawsze są korzystne). Obcy partner zmusza każdą ze stron do poszukiwania nowych rozwiązań, które mogą okazać się dla nich wartościowe. Doświadczenie powodzenia w kontakcie z obcym dzieckiem często podnosi u rodziców poczucie kompetencji, natomiast możliwość obserwowania własnego dziecka w diadzie z innym dorosłym pozwala im docenić także kompetencje komunikacyjne dziecka. To doświadczenie stanowi na ogół punkt wyjścia do przeorganizowania myślenia rodziców z: z moim dzieckiem trudno w ogóle współpracować lub: nie potrafię poradzić sobie ze zorganizowaniem sensownej zabawy mojemu dziecku na myślenie w kategoriach: w naszym układzie coś jest nie tak, co decyduje o powstaniu wspólnej dla rodziców i psychologa płaszczyzny pracy cel terapii staje się jasny także dla rodziców. Rola terapeuty 1. Terapeuta zachowuje wobec omawianych z rodzicami problemów postawę nieoceniająca i przestrzega reguł postępowania terapeutycznego stosowanych w terapii grupowej (stwarza przede wszystkim klimat sprzyjający możliwie samodzielnej pracy grupy ukierunkowanej na analizę tego, co dzieje się tu i teraz. 2. Zadaniem terapeuty jest taki dobór proponowanych dzieciom i rodzicom form aktywności, aby jednocześnie służyły one właściwie prowadzonej stymulacji rozwoju dzieci i mogły stanowić możliwie dogodny materiał do pracy nad procesami interakcji i komunikacji (np. proponuje malowanie palcami technikę często wykorzystywana w pracy z małymi dziećmi z upośledzeniem, formułuje zadanie dla par: malujemy siedząc naprzeciw
6 48 siebie, ale na osobnych kartkach (uzyskanie materiału do analizy problemu umiejętności obu partnerów i ich gotowości do honorowania granic odrębnych pól działania, przy tej samej formie aktywności, z dodatkowym poleceniem dla rodziców, aby milczeli i starali się znaleźć pozawerbalne środki porozumiewanie się z dzieckiem. Grupa analizuje wspólnie wszystkie istotne elementy tej sytuacji: powodzenie i/lub jego brak w wykonaniu zadania, sposoby używane przez obu partnerów w celu honorowania (lub nie) odrębności pól działania, samopoczucie rodziców związane z pozbawieniem ich najbardziej w ich poczuciu naturalnego (werbalnego) sposobu komunikowania się z dzieckiem (często rozbieżnego z oczekiwaniami dziecka, które jest w wyższym stopniu gotowe do komunikacji niewerbalnej. 3. Zadaniem terapeuty jest także udzielanie rodzicom informacji o rozwojowych możliwościach ich dzieci. 4. Terapeuta stosownie do potrzeb wprowadza techniki psychoterapeutyczne (zamiana partnerów, psychodrama, elementy treningu uwrażliwiania społecznego), wspierające pracę rodziców nad uzyskaniem wglądu w emocje dziecka i własne. Nasze dotychczasowe doświadczenia w zakresie prowadzenie terapii interakcji: rodzic dziecko zostaną przedstawione w następnym numerze Rewalidacji.
WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ
WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ Wrocław, 5 kwietnia 2008 I. WCZESNA INTERWENCJA 1. CELE 2. KORZYŚCI II. MODEL OPIEKI NAD MAŁYMI DZIEĆMI Z ZABURZENIAMI
Bardziej szczegółowoProgram autorski Poznaję uczucia
Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoPROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE
PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE 1. Założenia programu: Program zajęć socjoterapeutycznych rozwijających kompetencje emocjonalno - społeczne jest jedną
Bardziej szczegółowoKompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju
Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno
Bardziej szczegółowoREGULAMIN ORGANIZOWANIA WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECI W ODDZIALE I W PUNKCIE PRZEDSZKOLNYM DZIAŁAJĄCYCH PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ W GŁOBINIE
Załącznik 6 REGULAMIN ORGANIZOWANIA WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECI W ODDZIALE I W PUNKCIE PRZEDSZKOLNYM DZIAŁAJĄCYCH PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ W GŁOBINIE Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra
Bardziej szczegółowoCzy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się
NOWA RZECZYWISTOŚĆ Czy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się szkolnej dyscyplinie? Czy wejdzie w
Bardziej szczegółowoINTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY zjawisko dotyczące wolniejszego wykształcenia się zdolności percepcyjnych lub/i ekspresyjnych
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH. studia uzupełniające II stopnia kierunek studiów: Pedagogika
PROGRAM STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH studia uzupełniające II stopnia kierunek studiów: Pedagogika specjalność: Wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe I. Cele praktyk Praktyki studenckie z założenia
Bardziej szczegółowoCELE I ZADANIA PRAKTYKI specjalność EDUKACJA ELEMENTARNA I TERAPIA PEDAGOGICZNA 2015/2016
CELE I ZADANIA PRAKTYKI specjalność EDUKACJA ELEMENTARNA I TERAPIA PEDAGOGICZNA 2015/2016 W trakcie śródrocznej PRAKTYKI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJo charakterze hospitacyjno-asystenckim realizowanej
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO. W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE
INDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE 2011-2012 OPRACOWAŁA Stanisława Gilewicz strona 1 /10 I. Cele główne: 1. Wspieranie
Bardziej szczegółowoSPECJANY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PUŁAWACH
SPECJANY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PUŁAWACH Wczesna interwencja (wczesne wspomaganie rozwoju) jest to zintegrowany system oddziaływań: profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo rehabilitacyjnych
Bardziej szczegółowoStudia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr)
Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr) Termin: 25.03.2017; 22.04.2017 godz. 9:00 Czas trwania 3 semestry (kwalifikacyjne) Łączna
Bardziej szczegółowoJakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r.
Jakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r. Kompetencje kluczowe Kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PSYCHOLOGA SZKOLNEGO ROK SZKOLNY 2014/2015
PLAN PRACY PSYCHOLOGA SZKOLNEGO ROK SZKOLNY 2014/2015 L.P. ZADANIA DO REALIZACJI CEL TERMIN I. Prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów w tym diagnozowanie potencjalnych możliwości
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH NA WYDZIALE TEOLOGICZNYM UAM. Studia podyplomowe. (Przygotowanie do prowadzenia zajęć z kolejnego przedmiotu)
REGULAMIN PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH NA WYDZIALE TEOLOGICZNYM UAM Studia podyplomowe (Przygotowanie do prowadzenia zajęć z kolejnego przedmiotu) POZNAŃ 2013 1 I. PODSTAWA PRAWNA Założenia organizacyjne i merytoryczne
Bardziej szczegółowoSPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI
SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE PRZEZNACZONE SĄ DLA: Osób dorosłych wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego: Chorych
Bardziej szczegółowoStudia podyplomowe A (przygotowanie do nauczania kolejnego przedmiotu (prowadzenia zajęć) MIEJSCE PRZEDMIOTU KIERUNKOWE
Program praktyk pedagogicznych na studiach podyplomowych według standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17.01.2012 r.) Studia podyplomowe
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program
Bardziej szczegółowoSzablon diagnostyczny numer 12: Autoprezentacja i radzenie sobie z lękiem społecznym (nieśmiałością)
Euro-Forum Marek Gudków Szablon diagnostyczny numer 12: Autoprezentacja i radzenie sobie z lękiem społecznym (nieśmiałością) Innowacyjny Program Nauczania Wczesnoszkolnego Autoprezentacja i radzenie sobie
Bardziej szczegółowoGdy brakuje słów - wykorzystanie wspomagających i alternatywnych sposobów komunikacji w porozumiewaniu się osób z problemami w mówieniu
Gdy brakuje słów - wykorzystanie wspomagających i alternatywnych sposobów komunikacji w porozumiewaniu się osób z problemami w mówieniu AAC (ang.) Augmentive and Alternative Communication Wspomagające
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE
PROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
Bardziej szczegółowo2. Profilaktyka selektywna II stopnia - działania adresowane do dzieci i młodzieży z grup zwiększonego ryzyka
Współdziałanie pedagogów szkolnych, nauczycieli i wychowawców oraz rodziców w przeciwdziałaniu powstawania czynników depresjogennych w szkole, otoczeniu szkoły, domach rodzinnych I Poziomy profilaktyki
Bardziej szczegółowokompetencje dziecka a oferta szkoły
Diagnoza gotowości systemu dziecko szkoła : kompetencje dziecka a oferta szkoły Prof. dr hab. Anna I. Brzezińska i dr Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r.
Specjalności w ramach studiów na kierunku psychologia studia jednolite magisterskie Program kształcenia przewiduje dwie specjalności do wyboru przez studentów począwszy od 6 semestru (3 roku studiów).
Bardziej szczegółowoPewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl
Bardziej szczegółowoPOSTAW NA ROZWÓJ! 19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT
19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego edycja 2 Projekt współfinansowany przez
Bardziej szczegółowoOferta Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Lipnie Na rok szkolny 2010/2011
Oferta Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Lipnie Na rok szkolny 2010/2011 Celem naszych oddziaływań jest wspieranie rozwoju i efektywności uczenia się dzieci i młodzieży, pomoc uczniom w wyborze kierunków
Bardziej szczegółowoProgram bajkoterapii dla dzieci Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Pucku p.n. Spacer po wyobraźni
Program bajkoterapii dla dzieci Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Pucku p.n. Spacer po wyobraźni Opracowała: mgr Sylwia Maszota 1. Wstęp Dzisiaj dzieci żyją w świecie gier
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA I WARSZTATY OFERTA 2017 / 2018
SZKOLENIA I WARSZTATY OFERTA 2017 / 2018 Zapraszamy na szkolenia i warsztaty dotyczące: przebiegu rozwoju małego dziecka (od narodzin do 6 roku życia) wieloprofilowej oceny rozwoju małego dziecka prawidłowej
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 7 W ŁOWICZU
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 7 W ŁOWICZU Każde dziecko ma prawo do pełnego dostępu do edukacji bez względu na to, jaki prezentuje potencjał rozwojowy. Przedszkole daje szansę rozwoju dzieciom uczy tolerancji,
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA RUCHU ROZWIJAJĄCEGO Z ELEMENTAMI METODY VERONIKI SHERBORNE.
ZAJĘCIA RUCHU ROZWIJAJĄCEGO Z ELEMENTAMI METODY VERONIKI SHERBORNE. INNOWACJA PEDAGOGICZNA Przedszkole Kraina Marzeń w Czarnej Białostockiej 09.2008 r.- 06.2009 r. Zajęcia ruchu rozwijającego pod hasłem
Bardziej szczegółowoProgram Zajęcia treningu mentalnego z Psychologiem Sportu" dla oddziałów sportowych piłka nożna
Załącznik nr 6 do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 7 W Częstochowie Program Zajęcia treningu mentalnego z Psychologiem Sportu" dla oddziałów sportowych piłka nożna Trening mentalny
Bardziej szczegółowoZespoły edukacyjno terapeutyczne są jedną z form organizacyjnych nauczania w Zespole Szkół Specjalnych Nr 2 w Lublińcu dla dzieci z
Zespoły edukacyjno terapeutyczne są jedną z form organizacyjnych nauczania w Zespole Szkół Specjalnych Nr 2 w Lublińcu dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
Bardziej szczegółowoSTANDARDY I WSKAŹNIKI EDUKACYJNE 2018/2019r.
I EDUKACYJNE 2018/2019r. FIZYCZNY OBSZAR ROZWOJU DZIECKA Zna i przestrzega zasady higieniczno- kulturalne Wykonuje ćwiczenia ogólno- rozwojowe - dba o czystość ciała i odzieży - kulturalnie spożywa posiłki
Bardziej szczegółowoz dnia r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci
Projekt z dnia 29 czerwca 2017 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A E D U K A C J I N A R O D O W E J 1) z dnia. 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci Na podstawie
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA PRAKTYKI W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA KOMPETENCJI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I DYDAKTYCZNYCH
INSTRUKCJA PRAKTYKI W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA KOMPETENCJI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I DYDAKTYCZNYCH dla słuchaczy Studiów podyplomowych Pedagogika specjalna z autyzmem Centrum Edukacji Ustawicznej Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr 9 /2015. Dyrektora Gminnego Przedszkola w Kołczygłowach z dnia 01 września 2015 r.
ZARZĄDZENIE Nr 9 /2015 Dyrektora Gminnego Przedszkola w Kołczygłowach z dnia 01 września 2015 r. w sprawie: wprowadzenia do stosowania Regulaminu organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci w Gminnym
Bardziej szczegółowoKomplementarność diagnozy i zaleceń edukacyjnych w przypadku dziecka z mutyzmem
Komplementarność diagnozy i zaleceń edukacyjnych w przypadku dziecka z mutyzmem mgr Monika Andrzejewska Konferencja Usłysz dziecko z mutyzmem w ciszy 21.11.2014 Rzetelna diagnoza - zebrana z różnych źródeł
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Praktyka opiekuńczo-wychowawcza w szkole podstawowej 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Education and
Bardziej szczegółowoREGULAMIN ZESPOŁU WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM IM. LECHA WIERUSZA W ŚWIEBODZINIE
REGULAMIN ZESPOŁU WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM IM. LECHA WIERUSZA W ŚWIEBODZINIE Podstawa prawna: I. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA REWALIDACYJNE I REWALIDACYJNO WYCHOWAWCZE W PRZEPISACH PRAWA. Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku Anna Florczak
ZAJĘCIA REWALIDACYJNE I REWALIDACYJNO WYCHOWAWCZE W PRZEPISACH PRAWA Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku Anna Florczak Podstawa prawna Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada
Bardziej szczegółowoAkademia Rozwoju Małego Dziecka
Aktualnie zbieram grupy na następujące zajęcia: Akademia Rozwoju Małego Dziecka 1. Maluszkowo - zajęcia dla dzieci do 2 roku życia - czas trwania zajęć: 45 minut / dziecko+dorosły opiekun zajęcia stymulujące
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA SPOŁECZNA
KOMUNIKACJA SPOŁECZNA Cel szkolenia: Komunikacja społeczna jest podstawą dla wielu innych umiejętności: zarządzania, przewodzenia, efektywnej pracy w zespole, a można jej się nauczyć jedynie w praktyce
Bardziej szczegółowoEtap I - semestr studiów IV
Karta kompetencji studenta Specjalność: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna Etap I - semestr studiów IV Imię i nazwisko studenta: Nr Pesel: Nr albumu: Czas trwania praktyki (od-do/liczba godzin) Data,
Bardziej szczegółowozaburzenia zachowania (F00 odpowiadające świadczeniu gwarantowanemu (ICD 10) Zaburzenia psychiczne i F99);
Dziennik Ustaw 51 Poz. 1386 Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ
Bardziej szczegółowo(ZAŁĄCZNIK NR 5c 2013/2015)
(ZAŁĄCZNIK NR 5c 2013/2015) PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ DLA STUDENTÓW PEDAGOGIKI SZCZECIŃSKIEJ SZKOŁY WYŻSZEJ COLLEGIUM BALTICUM PRAKTYKA PEDAGOGICZNA I SEMESTR 2 Kierunek: Pedagogika Specjalność: Edukacja
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ Lp. Nazwa świadczenia
Bardziej szczegółowoDyżur psychologa w postaci udzielania porad psychologicznych:
W ramach niniejszego projektu oferujemy: poradnictwo psychologiczne poradnictwo prawne telefon zaufania - 32 426 00 33 wew. 11 program psychoedukacyjny dla rodziców i opiekunów prawnych,,szkoła dla rodziców
Bardziej szczegółowoTERAPIE, KTÓRE MOŻEMY POPROWADZIĆ SAMI
TERAPIE, KTÓRE MOŻEMY POPROWADZIĆ SAMI PROGRAM AKTYWNOŚCI KNILL ÓW RUCH ROZWIJAJĄCY W.SHERBORNE Opracowała: Joanna Dolna Marianna i Christopher Knill Metoda powstała w wyniku trudności, jakie napotykali
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRACY ZESPOŁU WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA W SOSW NR 1W NOWYM TARGU
REGULAMIN PRACY ZESPOŁU WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA W SOSW NR 1W NOWYM TARGU Podstawa prawna: I. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6. Porada lekarska diagnostyczna
Załącznik nr 6 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego) oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej
Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej Program kształcenia studiów podyplomowych Przygotowanie pedagogiczne Gdynia 2014 r. Podstawa prawna realizacji studiów. Ustawa Prawo
Bardziej szczegółowoInstrukcja przebiegu praktyki zaliczenie II rok studiów. Praktyka (120 h, 4ECTS) zaliczenie II rok studiów. sposób weryfikacji zaliczenie
Kierunek : Pedagogika Instrukcja przebiegu praktyki zaliczenie II rok studiów Specjalność: pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna z edukacją włączającą studia I stopnia, profil praktyczny studia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Podstawa prawna Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (DZ.
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 Po ukończeniu studiów jednolitych
Bardziej szczegółowoPowiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Siemiatyczach
Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Siemiatyczach Dziecko z całościowymi zaburzeniami rozwoju formy wsparcia realizowane przez PPP-P w Siemiatyczach I. Działania podejmowane na rzecz dziecka
Bardziej szczegółowoBlizne OFERTA ZAJĘĆ GRUPOWYCH. Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Blizne Jasińskiego. w roku szkolnym 2018/2019.
Blizne OFERTA ZAJĘĆ GRUPOWYCH Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Blizne Jasińskiego w roku szkolnym 2018/2019 Tematyka zajęć 1)Zajęcia dla dzieci przeżywającyc h nadmierny lęk Opis Zajęcia będą prowadzone
Bardziej szczegółowoSpecjalność: wczesne wspomaganie rozwoju dziecka, wychowanie przedszkolne Kierunek: pedagogika specjalna; studia pierwszego stopnia
Karta oceny studenta Arkusz wypełniany jest przez opiekuna praktyk w placówce realizującej praktykę dyplomową Karta Oceny studenta praktykanta służy określeniu stopnia przygotowania studenta do zawodu
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRAKTYKI ASYSTENCKIEJ
PROGRAM PRAKTYKI ASYSTENCKIEJ NAZWA PRAKTYKI: Praktyka asystencka w gabinetach logopedycznych w przedszkolach KOD PRZEDMIOTU: 100S-2P1LOGa KIERUNEK STUDIÓW: pedagogika specjalna SPECJALNOŚĆ: logopedia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka początkiem efektywnej edukacji
Konferencja: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka początkiem efektywnej edukacji Warszawa, 19 września 2014r. Cele konferencji: Upowszechnianie wiedzy o znaczeniu wczesnego wspomagania dla rozwoju małego
Bardziej szczegółowodr n. med. Swetłana Mróz mgr Joanna Pęska
dr n. med. Swetłana Mróz mgr Joanna Pęska Diagnoza psychologiczna. Rozmowy wspierające. Psychoedukacja. Rehabilitacja funkcjonowania procesów poznawczych. Organizacja spotkań informacyjno edukacyjnych.
Bardziej szczegółowoGrupa wsparcia - nowa forma pomocy psychologicznej? Katarzyna Konczelska
Grupa wsparcia - nowa forma pomocy psychologicznej? Katarzyna Konczelska k.konczelska@fripp.org.pl 1) W sytuacjach kryzysowych nie wszyscy potrzebują pomocy psychologicznej czy psychoterapii; 2) Ludzie
Bardziej szczegółowoZespól Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka REGULAMIN ORGANIZACYJNY. Rozdział I. Postanowienia ogólne
Zespól Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka REGULAMIN ORGANIZACYJNY Rozdział I Postanowienia ogólne 1 1. Zespół Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w Specjalnym Ośrodku Szkolno- Wychowawczym w Olsztynie,
Bardziej szczegółowoPsycholog szkolny Kamila Budzyńska
Psycholog szkolny Kamila Budzyńska Podjęcie przez dziecko obowiązku szkolnego wiąże się z początkiem nowego, bardzo ważnego etapu w jego życiu. Przechodząc z wieku przedszkolnego w wiek wczesnoszkolny
Bardziej szczegółowoTeresa Szefs psycholog PPP w Piasecznie
Teresa Szefs psycholog PPP w Piasecznie Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Rozporządzenia MEN: w sprawie szczegółowych zasad działania
Bardziej szczegółowoGrowth. Obóz Terapeutyczno Warsztatowy dla rodzin dzieci w spektrum autyzmu. Poziom zaawansowany Lipca 2019 Polanika Zdrój
Obóz Terapeutyczno Warsztatowy dla rodzin dzieci w spektrum autyzmu. Poziom zaawansowany 21-27 Lipca 2019 Polanika Zdrój Zapraszamy Was serdecznie na wyjątkową podróż w głąb Siebie i w głąb relacji z Dzieckiem.
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. Rekrutacja III. Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych IV. Treści programowe
Bardziej szczegółowoŚwietlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ewa Janik
Świetlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży Ewa Janik ZDROWIE PSYCHICZNE Zdrowie psychiczne jest różnie definiowane przez poszczególne dziedziny nauki:
Bardziej szczegółowoM.2.1 PROFIL KSZTAŁCENIA ogólnoakademicki TYP PRZEDMIOTU FAKULTATYWNY Forma studiów
Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE M.2.1 PROFIL KSZTAŁCENIA ogólnoakademicki TYP PRZEDMIOTU FAKULTATYWNY
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA INTERPERSONALNA W RESOCJALIZACJI I PREWENCJI ADOLESCENT (TRENING INTERPERSONALNY) -
Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE PED.3.16./PED.5.14. PROFIL KSZTAŁCENIA ogólnoakademicki TYP
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY M.P. Nr 50 z O.I. w Katowicach
KONCEPCJA PRACY M.P. Nr 50 z O.I. w Katowicach Każde dziecko ma prawo do pełnego dostępu do edukacji bez względu na to, jaki prezentuje potencjał rozwojowy. Przedszkole integracyjne daje szansę rozwoju
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVIII/143/2013 RADY GMINY PAPOWO BISKUPIE. z dnia 5 czerwca 2013 r.
UCHWAŁA NR XXVIII/143/2013 RADY GMINY PAPOWO BISKUPIE z dnia 5 czerwca 2013 r. w sprawie utworzenia Punktów Przedszkolnych na terenie Gminy Papowo Biskupie w miejscowościach Zegartowice i Dubielno Na podstawie
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA REWALIDACYJNE W SZKOLE PODSTAWOWEJ SPECJALNEJ NR 1
ZAJĘCIA REWALIDACYJNE W SZKOLE PODSTAWOWEJ SPECJALNEJ NR 1 W trakcie całego cyklu kształcenia zapewniamy wszystkim uczniom udział w zajęciach rewalidacyjnych. Dobór zajęć, w których uczestniczą uczniowie
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA I WARSZTATY OFERTA
SZKOLENIA I WARSZTATY OFERTA Zapraszamy na szkolenia i warsztaty dotyczące: przebiegu rozwoju małego dziecka (od narodzin do 6 roku życia) wieloprofilowej oceny rozwoju małego dziecka prawidłowej pielęgnacji
Bardziej szczegółowoDziałania Poradni Psychologiczno Pedagogicznej na rzecz przedszkoli i szkół w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego
Działania Poradni Psychologiczno Pedagogicznej na rzecz przedszkoli i szkół w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego Katarzyna Staszczuk DYREKTOR PP P w Ostrołęce Publiczna placówka
Bardziej szczegółowoProcedura reguluje zasady i tryb organizowania zajęć rewalidacyjnowychowawczych w Zespole Placówek Specjalnych w Szerzawach.
Procedura organizowania zajęć rewalidacyjno- wychowawczych Procedura reguluje zasady i tryb organizowania zajęć rewalidacyjnowychowawczych w Zespole Placówek Specjalnych w Szerzawach. Podstawa prawna:
Bardziej szczegółowoSpecyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna
Specyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna Anna Skuzińska Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Elblągu Plan wystąpienia Charakterystyka psychologiczna sytuacji bez
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE PRAKTYK. z zakresu PEDAGOGIKI OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZEJ I TERAPII PEDAGOGICZNEJ
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE PRAKTYK z zakresu PEDAGOGIKI OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZEJ I TERAPII PEDAGOGICZNEJ Praktyka obowiązuje słuchaczy studiów podyplomowych Uczelnia: 1. wydaje słuchaczowi imienne skierowania
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 1 im. Stanisława Wyspiańskiego w Lubaniu
Gimnazjum nr 1 im. Stanisława Wyspiańskiego w Lubaniu Indywidualny Program Edukacyjno -Terapeutyczny Imię i nazwisko ucznia: Klasa. Data i miejsce urodzenia:. Wychowawca.. Indywidualny Program Edukacyjno
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. warsztaty 45 zaliczenie z oceną
Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: mgr Beata Kastelaniec Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb studiów: Stacjonarne
Bardziej szczegółowoPraktyka. Specjalność: Edukacja wczesnoszkolna z pedagogiką zaburzeń rozwojowych
Kierunek : Pedagogika Praktyka Specjalność: Edukacja wczesnoszkolna z pedagogiką zaburzeń rozwojowych studia II stopnia, profil praktyczny studia niestacjonarne od roku 2017/2018 Wymiar, zasady i forma
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ. Szkolenie finansowane ze środków Wojewody Kujawsko - Pomorskiego
SCENARIUSZ ZAJĘĆ 1. Temat zajęć: Sztuka komunikacji i negocjacji 2. Czas trwania warsztatów/zajęć: 5godzin (2 h wykład + 2h warsztaty + 1 h dyskusja) 3. Cel główny: Zrozumienie znaczenia komunikacji 4.
Bardziej szczegółowoPomoc Psychologiczna (wykład 2)
Pomoc Psychologiczna (wykład 2) Profesjonalnej pomoc psychologiczna Lucyna Golińska Instytut Psychologii Stosowanej SAN Treści 1. Podstawowe założenia dotyczące człowieka i cele psychoterapii w ujęciu
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 wstępnej wersji produktu finalnego. Program zajęć szkoleniowych i superwizji dla Asystentów Osoby Niepełnosprawnej w CAS
Załącznik nr 3 wstępnej wersji produktu finalnego Program zajęć szkoleniowych i superwizji dla Asystentów Osoby Niepełnosprawnej w CAS I. Założenia podstawowego modułu szkoleniowego dla AON 2 II. Warsztat
Bardziej szczegółowow Siemianowicach Śląskich na rok szkolny 2014/2015
OFERTA ZAJĘĆ PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ w Siemianowicach Śląskich dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych na rok szkolny 2014/2015 ZAPISY NA WSZYSTKIE OFEROWANE ZAJĘCIA PRZYJMUJE SEKRETARIAT PORADNI
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska
DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska KRYZYS stan dezorganizacji, w którym ludzie doświadczają frustracji ważnych celów życiowych lub naruszenia cyklów życiowych, a także zawodności metod
Bardziej szczegółowoKoncepcja pracy Przedszkola nr 5 Zielona Półnutka w Swarzędzu
Koncepcja pracy Przedszkola nr 5 Zielona Półnutka w Swarzędzu Każde dziecko ma prawo do pełnego dostępu do edukacji bez względu na to, jaki prezentuje potencjał rozwojowy. Przedszkole daje szansę rozwoju
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 1 /z oddziałami integracyjnymi/ w GORLICACH
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 1 /z oddziałami integracyjnymi/ w GORLICACH Każde dziecko ma prawo do pełnego dostępu do edukacji bez względu na to, jaki prezentuje potencjał rozwojowy. Przedszkole
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r.
U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r. w sprawie: wyrażenia zgody na realizację projektu Wykorzystać wiele możliwości w ramach Wsparcia dla osób
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY WYCHOWAWCZO DYDAKTYCZNEJ PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W ZABIERZOWIE NA ROK SZKOLNY 2017/2018
PLAN PRACY WYCHOWAWCZO DYDAKTYCZNEJ PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W ZABIERZOWIE NA ROK SZKOLNY 2017/2018 Zadania priorytetowe: 1. Edukacja ekologiczna. 2. Integracja społeczna dzieci
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne
Załącznik do Uchwały Nr 82/2016 Senatu UKSW z dnia 19 maja 2016 r. WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne PODNOSZENIE KOMPETENCJI NAUCZYCIELSKICH W PRACY Z UCZNIEM O SPECJALNYCH
Bardziej szczegółowoKoncepcja Pracy Przedszkola "Kolorowy Zakątek"
Koncepcję opracowano na lata 2015-2018 Podstawa prawna : Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2009 r. Nr 168 poz. 1324 ze zm.),
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Fazy reakcji emocjonalnej rodziców w sytuacji pojawienia się niepełnosprawnego dziecka mgr Katarzyna Kowalska Dziecko niepełnosprawne w rodzinie Według
Bardziej szczegółowoMetody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym
Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2017/2018 Wdrażanie
Bardziej szczegółowoGrupa wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie
MIEJSKI OŚRODEK POMOCY RODZINIE W GRUDZIĄDZU Dział Wspierania Rodziny i Interwencji Kryzysowej Zespół ds. interwencji kryzysowej i poradnictwa specjalistycznego Grupa wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie
Bardziej szczegółowoOFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Łódź, ul. Motylowa 3, blok 114 Tel./fax. 659-15-81 www.ppp2.edu.lodz.pl e-mail: poradnia.motylowa@gmail.com Rodziców zapraszamy do skorzystania z następujących form pomocy:
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZOWANIA WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECI W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM NR 24 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. J. KORCZAKA W RADOMIU
PROCEDURA ORGANIZOWANIA WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECI W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM NR 24 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. J. KORCZAKA W RADOMIU Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 o Systemie
Bardziej szczegółowo