1. metale niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów tzw. mikroelementy (należą do nich np. Zn, Cu, Fe)
|
|
- Mirosław Owczarek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Metale ciężkie to pierwiastki o gęstości większej od 4,5 g/cm3. w reakcjach chemicznych wykazują tendencję do oddawania elektronów. w stanie stałym i ciekłym charakteryzują się dobrą przewodnością cieplną i elektryczną. posiadają połysk metaliczny. mają wysoką temperaturę topnienie i wrzenia. są kowalne i ciągliwe, a ich pary są najczęściej jednoatomowe. wykazują właściwości redukujące. do metali ciężkich zaliczamy: Cu, Co, Cr, Cd, Fe, Zn, Pb, Sn, Hg, Mn, Ni, Mo Źródła zanieczyszczeń środowiska w metale ciężkie Naturalne: Obieg i migracja metali ciężkich w naturalnym środowisku przyrodniczym związane są głównie z takimi procesami jak: wietrzenie skał, erupcja wulkanów, parowanie oceanów, pożary lasów, procesy glebotwórcze. Antropogeniczne: różne gałęzie przemysłu, energetyka, komunikacja, gospodarka komunalna, wysypiska odpadów, przemysł chemiczny, nawozy i odpady stosowane do nawożenia, energetyka oparta na spalaniu węgla kamiennego i brunatnego, kopalnictwo rud i hutnictwo, spaliny Zawartość w skorupie ziemskiej [%] Żelazo 5,6 Mangan 0,095 Chrom 0,0102 Nikiel 0,0084 Cynk 0,007 Miedź 0,006 Kobalt 0,0025 Molibden 1, Kadm 1, Rtęć 8, Metale ciężkie mogą być u ludzi przyczyną zatruć ostrych jak i przewlekłych. Silne działanie toksyczne wykazują związki łatwo rozpuszczalne w wodzie i płynach ustrojowych. Metale ciężkie można podzielić na dwie grupy: 1. metale niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów tzw. mikroelementy (należą do nich np. Zn, Cu, Fe) 2. metale całkowicie zbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów, wręcz zaburzające procesy życiowe (należą do nich np. Pb, Cd, Hg, Cr, Ni) OŁÓW Pb łac. plumbum dostaje się do organizmu poprzez układ oddechowy, z pożywieniem i wodą. Najlepiej, bo w około 50% resorbowany jest przez układ oddechowy. Ołów jest metalem wydalającym się z organizmu powoli, dlatego następuje jego kumulacja w tkance kostnej i narządach. Transportowany przez krew odkłada się w kościach w postaci fosforanu Pb3(PO4)2, również w narządach miąższowych oraz w ośrodkowym układzie nerwowym.
2 Działanie toksyczne: - uszkadza procesy syntezy hemoglobiny, - negatywnie wpływa na funkcjonowanie szpiku kostnego i wątroby, - obniża poziom witaminy D w organizmie, - łączy się z grupami enzymów i białek powodując zmiany we krwi i naczyniach, - wpływa na poziom żelaza w organizmie, wywołuje anemię zaburzając biosyntezę hemoglobiny, - zatrucia ołowiem mogą być ostre jak i przewlekłe. Częściej spotykane są zatrucia przewlekłe, które początkowo objawiają się poprzez bóle głowy, pobudliwość, następnie pojawia się ostra kolka, tzw. ołowicza. Następstwem przewlekłego zatrucia ołowiem może być uszkodzenie mózgu, które pozostawia trwałe zmiany, zwłaszcza u dzieci charakteryzujące się opóźnionym rozwojem. W ciężkich przypadkach zatrucia ołowiem występują objawy śpiączkowe lub psychiczne, niekiedy kończące się zejściem śmiertelnym. Silną trucizną jest czteroetylek ołowiu (C2H5)4Pb, który jest doskonale wchłaniany przez skórę, a który powoduje ciężkie uszkodzenia układu nerwowego. U roślin ołów zaburza metabolizm, ponieważ lokując się w korzeniach ogranicza możliwość pobierania innych składników. Wzrost ilości ołowiu w glebie wpływa niekorzystnie na mikroorganizmy glebowe, hamując proces rozkładu materii organicznej. KADM Cd łac. cadmium - dostaje się do organizmu poprzez układ oddechowy lub pokarmowy, - bardzo dobrze wchłania się przez układ oddechowy, nawet do 40%, - odkłada się głównie w wątrobie i nerkach. Działanie toksyczne: - Działanie kadmu jest zależne nie tylko od jego stężenia w powietrzu, ale także od czasu narażenia na jego działanie, - Wg obliczeń zatrucie śmiertelne u ludzi przy stężeniu kadmu wynoszącym 10 mg/m3 powietrza następuje po upływie 5 godzin, - Dawki kadmu powodujące ostre jak i przewlekłe zatrucia wpływają niekorzystnie na układ odpornościowy organizmu, - choroba itai-itai, wynikła z zatrucia kadmem, oprócz uszkodzeń nerek objawia się rozmiękczeniem kości (osteomolacją), i wzrostem ich kruchości (osteoporozą). - U ludzi chorych obserwowano zaburzony metabolizm wapnia, fosforu, witaminy D oraz cukromocz. - W 1993 roku kadm i jego związki zostały uznane przez Międzynarodową Agencję do Walki z Rakiem (IARC) za czynniki rakotwórcze u ludzi. U roślin kadm kumulując się głównie w korzeniach powoduje zaburzenia fotosyntezy. W niektórych roślinach jak np. tytoniu kadm kumulowany jest również w liściach. Osoby palące są więc narażone na oddziaływanie aerozolu zawierającego kadm. CHROM Cr łac. chromium - związki chromu, które w warunkach przemysłowych występują w postaci par i mgieł wchłaniane są głównie przez układ oddechowy; - Chrom może być także pobierany z pokarmem ale nie jest wówczas toksyczny dla organizmu, gdyż pod wpływem soków trawiennych Cr (VI) jest redukowany do Cr (III) i w tej postaci nie wchłania się.
3 Toksyczne działanie - zależy głównie od postaci jego występowania; - związki Cr(VI) są razy bardziej toksyczne niż związki Cr(III); - długotrwałe działanie Cr (VI) powoduje zatrucie przewlekłe w postaci perforacji błony śluzowej nosa i jamy ustnej, a także stanów zapalnych płuc, zmiany mięśnia sercowego, owrzodzenie dwunastnicy, a nawet raka układu oddechowego zwłaszcza oskrzeli; - w toksykologii najbardziej niepokojące są właściwości kancerogenne i mutagenne Cr (VI). Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem zalicza Cr (VI) do I grupy, tj. do grupy o udowodnionym epidemiologicznie działaniu kancerogennym. U roślin chrom blokuje pobieranie innych składników potrzebnych do prawidłowego rozwoju roślin. Nadmiar tego pierwiastka powoduje chlorozę (zanik zielonego barwnika - chlorofilu), którego powodem jest zaburzenie gospodarki wodnej, uszkodzenie stożków wzrostu oraz systemu korzeniowego. NIKIEL Ni łac. niccolum - dostaje się do ludzkiego organizmu poprzez układ oddechowy i pokarmowy; - należy do mikroelementów, czyli pierwiastków, które spełniają w organizmie ważne funkcje; - spełnia rolę aktywatora niektórych enzymów oraz wpływa na aktywność hormonalną. Niedobory Ni - u ludzi powodują zahamowanie wzrostu, obniżenie poziomu hemoglobiny we krwi, zniekształcenia kości, obrzęk stawów, zwyrodnienia wątroby a także zaburzenia pigmentacji skóry. Nadmiar Ni - akumuluje się w węzłach limfatycznych i może powodować zaburzenia w strukturze kwasów nukleinowych, zmiany w szpiku kostnym i chromosomach, egzemę, a także może być przyczyną chorób nowotworowych. U roślin nie ma dowodów na to, że nikiel spełnia ważne funkcje metaboliczne. Mechanizm toksycznego działania też nie jest w pełni wyjaśniony, jednakże Ni jak większość metali ciężkich blokuje dostęp do organizmów roślinnych innych pierwiastków potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania. Nadmiar Ni u roślin może powodować chlorozę, zaburzenia procesu fotosyntezy oraz zahamowanie wzrostu korzenia. MANGAN Mn łac. Manganium należy do mikroelementów, które pełnią istotne funkcje w ludzkim organizmie; jest on aktywatorem enzymów regulujących metabolizm węglowodanów, lipidów i białek, a jego niedobór powoduje deformację kości, zahamowanie wzrostu a także zaburzenia w koordynacji ruchów. Niedobór Mn może wpływać na zaburzenia syntezy hormonów płciowych i innych sterydów. Nadmiar Mn gromadzi się w wątrobie i może powodować jej uszkodzenie, jak również innych organów miąższowych. Zatrucie tym pierwiastkiem objawia się ogólnymi zaburzeniami związanymi z centralnym układem nerwowym. U roślin mangan spełnia ważne funkcje metaboliczne. Bierze udział w fotosyntezie oraz w procesach oksydacyjno-redukcyjnych, wchodzi w skład enzymów. Objawy niedoboru Mn u roślin to chlorowa, brunatnienie korzeni oraz więdnięcie. Nadmiar Mn u roślin powoduje zahamowanie wzrostu roślin, oraz zmiany nekrotyczne (miejscowe lub ogólne obumarcie i zbrunatnienie komórek i tkanek roślinnych) i chlorotyczne. CYNK Zn łac. zincum jest wchłaniany do organizmu poprzez układ oddechowy i pokarmowy. Rola w organiźmie: - pierwiastek ten również należy do mikroelementów;
4 - spełnia w organizmie człowieka bardzo ważne funkcje takie jak: tworzenie enzymów regulujących metabolizm węglowodanów i białek, reguluje funkcje układu krwionośnego, rozrodczego i kostnego; - przyspiesza gojenie się ran, a niedobór cynku powoduje choroby skóry, a także stany alergiczne i łysienie. Nadmiar Zn - odkłada się w nerkach i wątrobie, powoduje niedokrwistość, co wiąże się z obniżeniem przez ten pierwiastek przyswajalności innych pierwiastków takich jak żelazo, fosfor, miedź i wapń; - uważany jest również za czynnik rakotwórczy. U roślin: jest niezbędny do wegetacji roślin, ale jego duże stężenie powoduje że kumuluje się on w systemie korzeniowym powodując zaburzenia fotosyntezy, chlorozę, zaburzenia metabolizmu oraz wiąże wapń, miedź i żelazo - pierwiastki niezbędne do prawidłowego rozwoju roślin. ŻELAZO Fe łac. ferrum - jest mikroelementem wchłanianym głównie przez układ pokarmowy; - wchodzi w skład hemoglobiny, mioglobiny oraz wielu enzymów. Rola w organiźmie Fe: - chroni komórki przed toksycznymi produktami reakcji utleniania. Niedobór Fe powoduje anemię (niedokrwistość), zanik błon śluzowych, zahamowanie wzrostu oraz ogólne wycieńczenie organizmu. U dzieci brak żelaza zakłóca rozwój psychiczny. Nadmiar Fe odkłada się wszędzie powodując zakłócenie metabolizmu innych metali śladowych, szczególnie unieczynnia mangan. Dla roślin jest również niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w fotosyntezie, stymuluje powstawanie chlorofilu, bierze udział w metabolizmie kwasów nukleinowych oraz reguluje reakcje utleniania i redukcji. Niedobór u roślin powoduje chlorozę, zaburzenia metaboliczne, które objawiają się zahamowaniem rozwoju i obniżeniem plonu. Nadmiar powoduje zaburzenia związane z przyswajaniem innych pierwiastków takich jak mangan, nikiel, fosfor i potas. RTĘĆ Hg łac. hydrargyrum - rtęć i jej związki są wchłaniane przez układ oddechowy, skórę i przewód pokarmowy. Pary rtęci łatwo resorbują się przez pęcherzyki płucne; - rtęć przenika przez łożysko do płodu. Działanie toksyczne: przy ostrym zatruciu parami rtęci występują w płucach odczyny zapalne i zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego (wzmożona pobudliwość). Przy zatruciach przewlekłych występują również zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, objawiające się drżeniem kończyn, zmianami osobowości, stanami depresji, a w ciężkich przypadkach halucynacjami. Zatrucie solami nieorganicznymi następuje głównie po ich doustnym przyjęciu. Jony rtęci przy wyższych dawkach działają żrąco na przewód pokarmowy. Hg odkłada się wówczas w nerkach i wątrobie, skąd powoli jest wydalany. Ostrym zatruciom towarzyszą wymioty, bóle żołądka, biegunka, później uszkodzenie nerek. Dawka śmiertelna wynosi ok. 1g.
5 Metal Pb Cd Ni Fe Zn Hg Wchłanianie i stosunek do organizmu Skutki szkodliwego działania na organizm Skóra, usta, drogi Bóle głowy, osłabienie pamięci, agresja, oddechowe, otępienie umysłowe, zaburzenia toksyczny psychiczne, bezsenność Układ oddechowy i Odwapnienie i deformacja kości, zanik pokarmowy, toksyczny i rakotwórczy mięśni ( itai-itai ) i węchu, nadciśnienie, nowotwory płuc, gruczołów rodnych, jamy ustnej Układ oddechowy i Niedobór - zmiana pigmentacji, pokarmowy, zniekształcenia kości, obrzęk stawów, mikroelement, zwyrodnienie wątroby; rakotwórczy Nadmiar rak, egzema Układ pokarmowy, Niedobór niedokrwistość, chloroza, zanik mikroelement, błon śluzowych Nadmiar odkłada się wszędzie Układ oddechowy i Niedobór łysienie, mały wzrost, pokarmowy, mikroelement, ograniczenie funkcji rozrodczych Nadmiar niedokrwistość, chloroza roślin, zaburzenia w metaboliźmie Skóra, usta, drogi U człowieka dojrzałego upośledzenie oddechowe, narządów zmysłów u dzieci ponadto toksyczny niedorozwój umysłowy, u płodu: niedorozwój mózgu, zmysłów, paraliż kończyn, drżenie rąk i nóg, paraliż mowy NDS w: powietrzu wodzie glebie 0,05 mg/m3 0,1 mg/dm3 15 mg/kg 0,05 ppm 0,05 ppm 0,1 ppm 1000 ng/m3 5 ppb 5 mg/m3 0,5 mg/m3 5 g/m3 5 g/m3 0,005 mg/m3 0,001 mg/dm3 Metal ciężki Najwyższa dopuszczalna zawartość w ściekach [mg/dm3] Wartości wskaźników dla wody (dopuszczalne) [mg/dm3] A1* A2* A3* Chrom 0,1 0,02 0,02 0,02 (VI) Cu 0,5 0,05 0,05 0,05 Pb 0,5 0,05 0,05 0,05 Ni 0,5 0,05 0,05 0,2 Mn brak danych 0,05 0,1 1 Fe 10 0,3 2 2 Cr 0,1 0,05 0,05 0,05 Zn Cd 0,4 0,005 0,005 0,005 kategoria A1 woda wymagająca prostego uzdatniania fizycznego, w szczególności filtracji oraz dezynfekcji; kategoria A2 woda wymagająca typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego,
6 w szczególności utleniania wstępnego, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, dezynfekcji; kategoria A3 woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, adsorpcji na węglu aktywnym, dezynfekcji. Skład chemiczny pyłów pochodzący z odpylania pieców łukowych Pierwiastek Zawartość, % wag. Huta Małapanew piec 10 ton Huta Ostrowiec piec 50 ton Huta Ostrowiec piec 140 ton Fe 20,48 43,86 38,51 34,44 Zn 3,90 2,30 9,40 11,00 Pb 1,10 0,40 2,90 3,00 Cu 0,14 0,21 0,32 0,29 Ni 0,052 0,040 0,027 0,026 Cr 0,33 0,43 0,23 0,13 Mn 10,75 3,40 2,95 3,07 Cd 0,026 0,011 0,044 0,06 Huta Zawiercie piec 140 ton Zawartość metali ciężkich w pyłach pochodzących z pieców elektrycznych i płomieniowych stosowanych do wytapiania brązów i mosiądzów: Zn (65%), Cu (15%) Przykładowa zawartość metali ciężkich w pyłach emitowanych z odlewni metali nieżelaznych (dane z odlewni polskiej) wynosiła (w mg/100g pyłu): Cr (7,5), Cd (19,4), Mn (67,7), Cu (918,9), Pb (63,9), Ni (6,9) Zawartość metali ciężkich w żużlach: z odlewni produkującej mosiądz ( w 100 g suchej masy) wynosiła: Zn 10 mg, Cr 300mg, Cu 40 mg, Mn mg, Ni 5mg, Pb 3mg z odlewni żeliwa: Zn 0,6 mg, Pb 2,8 mg, Cd 0,1 mg, Cu 0,45 mg, Fe 5200 mg, Mn 4360 mg, Cr 53,2 mg, Ni 0,05 mg Z odlewni staliwa: W żużlu czarnym (redukcyjnym): Zn 0,9 mg, Pb 5,7 mg, Cd 0,31 mg, Cu 3,5 mg, Fe 6150 mg, Mn 4350 mg, Cr 265mg, Ni 3 mg, Co 0,3 mg W żużlu białym (utleniającym): Zn 3,3 mg, Pb 5,1 mg, Cd 0,4 mg, Cu 3,3 mg, Fe 4400 mg, Mn 1475 mg, Cr 6,5 mg, Ni 8,1 mg, Co 0,7 mg Szlamy z odlewni staliwa wywożone na składowisko zawierały w 100 g: Zn 73 mg, Pb 41,5 mg, Cd 0,6 mg, Cu 7,3 mg, Fe 2625 mg, Mn 170 mg, Cr 5 mg, Ni 14,5 mg W wyciągu wodnym z tych szlamów zawartość metali ciężkich wynosiła: Zn 0,13 mg/dm3, Fe 0,59 mg/dm3, Mn 0,38 mg/dm3 Literatura 1. E. Bezak-Mazur, Elementy Toksykologii Środowiskowej, Skrypt, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Kielce T. Dutkiewicz, Chemia Toksykologiczna, Państwowy Zakład wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1974
Arsen zawarty jest w różnych minerałach. Zwykle towarzyszy siarce lub zespołom kruszowców siarki.
ARSEN Arsen zawarty jest w różnych minerałach. Zwykle towarzyszy siarce lub zespołom kruszowców siarki. W związkach swych występuje jako pierwiastek trój i pięciowartościowy. Źródłami zanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM 8:
SEMINARIUM 8: 24.11. 2016 Mikroelementy i pierwiastki śladowe, definicje, udział w metabolizmie ustroju reakcje biochemiczne zależne od aktywacji/inhibicji przy udziale mikroelementów i pierwiastków śladowych,
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoKategoria żywności, środek spożywczy lub składnik żywności. Warunki dla stosowania oświadczenia
Kategoria, WITAMINY VITAMINS 1 Wiatminy ogólnie Vitamins, in general - witaminy pomagają w rozwoju wszystkich struktur organizmu; - witaminy pomagają zachować silny organizm; - witaminy są niezbędne dla
Bardziej szczegółowoNieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia
Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%
Bardziej szczegółowoFormuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet
KARTA OŚWIADCZEŃ PRODUKTOWYCH Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet GŁÓWNE OŚWIADCZENIA Równowaga hormonalna: Zawiera witaminę B6 przyczyniającą się do regulacji aktywności hormonalnej. Metabolizm
Bardziej szczegółowoBOŻENA HERBUŚ IWONA HERBUŚ
ANETA HERBUŚ Specjalista ds. Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (CSR) Członek Zespołu ds. Opracowanie Planów Gospodarki Niskoemisyjnej Doktorant Politechniki Częstochowskiej IWONA HERBUŚ Uczestnik Ogólnopolskiego
Bardziej szczegółowoMiejsca zbiórki przeterminowanych leków Apteka ESCULAP 05-552 Wólka Kosowska, ul. Nadrzeczna 3F lok. 1 Apteka Sp. Jawna 05-506 Magdalenka, ul. Słoneczna 275 Apteka PATICARIUS 05-506 Nowa Wola, ul. Postępu
Bardziej szczegółowoChmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP
METALE CIĘśKIE Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, 16.04.2010 Fot. Jon Gustafsson AP Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP Metal Fe Znaczenie ferredoksyna, hem Co witamina B 12 Ni
Bardziej szczegółowoKONKURS EKOLOGICZNY 2012/2013 POD HASŁEM ELEKTROODPADY. I Część - zagadnienia konkursowe do nauczenia się.
KONKURS EKOLOGICZNY 2012/2013 POD HASŁEM ELEKTROODPADY. I Część - zagadnienia konkursowe do nauczenia się. 1. Kiedy obchodzony jest Światowy Dzień Ziemi na świecie. Obchodzony jest 22 kwietnia. 2. Od kiedy
Bardziej szczegółowoPodczas przyjmowania witamin i minerałów mogą wystąpić problemy z ich wchłanianiem z kilku powodów:
Synergizm i antagonizm witamin oraz składników mineralnych Witaminy i składniki mineralne, ze względu na odmienną budowę, wchodzą w interakcje pomiędzy sobą i z innymi składnikami powodując ograniczenie
Bardziej szczegółowoBiochemia zadymionych komórek
Biochemia zadymionych komórek Dariusz Latowski Uniwersytet Jagielloński Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Zakład Fizjologii i Biochemii Roślin Biochemia zadymionych komórek hemia życia zadymionych
Bardziej szczegółowoPiramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które
DROGI RODZICU Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które zjadamy w ciągu dnia. Przy czym obowiązuje zasada,
Bardziej szczegółowoBOŻENA HERBUŚ Inżynier Miejski Przewodnicząca Komisji ds. Lokalnej Polityki Energetycznej przy Śląskim Związku Gmin i Powiatów Sekretarz Regionalnej
BOŻENA HERBUŚ Inżynier Miejski Przewodnicząca Komisji ds. Lokalnej Polityki Energetycznej przy Śląskim Związku Gmin i Powiatów Sekretarz Regionalnej Rady ds. Energii Członek Doradczej Rady Biznesu przy
Bardziej szczegółowoVITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport.
Witaminy i minerały > Model : Producent : Olimp VITAMIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. DZIAŁA PROZDROWOTNIE WZMACNIA SYSTEM ODPORNOŚCIOWY
Bardziej szczegółowoCzym są witaminy i dlaczego musimy je uzupełniac aby nasz organizm funkcjonował prawidłowo?
Zagłębiając się w temat witamin i ich związku na ludzki organizm powinniśmy sobie zadać pytanie. Czym są witaminy i dlaczego musimy je uzupełniac aby nasz organizm funkcjonował prawidłowo? Witaminy są
Bardziej szczegółowoNawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice
Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane
Bardziej szczegółowoWpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych
Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Badania epidemiologiczne i eksperymentalne nie budzą wątpliwości spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu nowotworów złośliwych, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoWpływ zanieczyszczenia powietrza benzenem na występowanie niektórych nowotworów złośliwych w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim
Wpływ zanieczyszczenia powietrza benzenem na występowanie niektórych nowotworów złośliwych w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim Kędzierzyn-Koźle, 20 września 2012 Wojciech Redelbach C6H6 + KK = CA? Benzen
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoNAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO
NAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO Skład chemiczny i cechy fizykochemiczne nawozu: Azot całkowity (N) - 4,5 %; Fosfor (P) w przeliczeniu na P 2O 5-4,7 %; Potas (K) w przeliczeniu na K 2O - 0,6 %;
Bardziej szczegółowoMakro- i mikroskładniki w dokarmianiu dolistnym kukurydzy
https://www. Makro- i mikroskładniki w dokarmianiu dolistnym kukurydzy Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 14 maja 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż.
Bardziej szczegółowoOFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH
OFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH Pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych na stanowiskach pracy powietrze - czynniki chemiczne pyły hałas Analizy nawozów Analizy wody i ścieków Analizy produktów
Bardziej szczegółowoŻywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna
Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa
Bardziej szczegółowoDANE NISKA EMISJA Emisja wysoką niską Niska emisja Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) Benzo(a)piren Dioksyny
DANE NISKA EMISJA 1. Definicja emisji Emisja wprowadzanie do powietrza zanieczyszczeń w postaci substancji stałych, ciekłych lub gazowych. Zanieczyszczenia te powstają w wyniku działalności człowieka oraz
Bardziej szczegółowoNiska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4, Data wydania: 25 września 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoEmisja substancji o działaniu rakotwórczym przy spawaniu niskoenergetycznymi metodami łukowymi stali odpornych na korozję
Emisja substancji o działaniu rakotwórczym przy spawaniu niskoenergetycznymi metodami łukowymi stali odpornych na korozję dr inż. Jolanta Matusiak mgr inż. Joanna Wyciślik Chrom występuje w pyle powstającym
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoTechnika ochrony jezior inaktywacja ścieków. prof. Stanisław Podsiadłowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Technika ochrony jezior inaktywacja ścieków prof. Stanisław Podsiadłowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Oczyszczanie ścieków bytowych polega na usuwaniu zawartych w nich zanieczyszczeń w celu zminimalizowania
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoFundacja Naukowo Techniczna Gdańsk. Dr inż. Bogdan Sedler Mgr Henryk Herbut
Fundacja Naukowo Techniczna Gdańsk Dr inż. Bogdan Sedler Mgr Henryk Herbut Gdańsk, 2012 Odpady komunalne Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 16 lutego 2018 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoNajlepsze dostępne praktyki i technologie w metalurgii. dr hab. inż. M. Czaplicka, Instytut Metali Nieżelaznych, Gliwice
Najlepsze dostępne praktyki i technologie w metalurgii dr hab. inż. M. Czaplicka, Instytut Metali Nieżelaznych, Gliwice Źródła emisji Hg metalurgia metali nieżelaznych Emisje Hg do atmosfery pochodzą głównie
Bardziej szczegółowo10,10 do doradztwa nawozowego 0-60 cm /2 próbki/ 275. 20,20 Badanie azotu mineralnego 0-90 cm. 26,80 C /+ Egner/
1 Cennik 2008 GLEBA MAKROELEMENTY Badania pełnopłatne Pozycja cennika Kwota w zł Preparatyka ( 2 mm) 2 2,20 Oznaczenie ph 5 4,50 Ekstrakcja przysw. form fosforu i potasu 18 4,50 Oznaczenie przyswajalnego
Bardziej szczegółowoWYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU
WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
Bardziej szczegółowoŚwiadomi dla czystego powietrza
Świadomi dla czystego powietrza Szkolenia z zakresu przeciwdziałania niskiej emisji Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego jest wprowadzenie do powietrza substancji
Bardziej szczegółowoSole Mineralne. Ciećwierski Szczepan Popławki Bartłomiej 1 TI
Sole Mineralne Ciećwierski Szczepan Popławki Bartłomiej 1 TI Spis Treści 1. Co to są Sole Mineralne? 2. Rola Soli Mineralnych w Organizmie? 3. Co to są Mikro i Makroelementy? 4. Przyczyny niedoboru Soli
Bardziej szczegółowoNIŻAŃSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
NIŻAŃSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ EDUKACJI EKOLOGICZNEJ POCZĄTKI WSPÓŁPRACA Z TOWARZYSTWEM ZIEMI NIŻAŃSKIEJ W KIERUNKU ROZWOJU TRADYCJI LOKALNEJ STOWARZYSZENIE TURYSTYCZNO-EKOLOGICZNO- PRZYRODNICZE ZIEMI
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoNiska emisja sprawa wysokiej wagi
M I S EMISJA A Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. Niska emisja sprawa wysokiej wagi Niska emisja emisja zanieczyszczeń do powietrza kominami o wysokości do 40 m, co prowadzi do
Bardziej szczegółowoMetale i niemetale. Krystyna Sitko
Metale i niemetale Krystyna Sitko Substancje proste czyli pierwiastki dzielimy na : metale np. złoto niemetale np. fosfor półmetale np. krzem Spośród 115 znanych obecnie pierwiastków aż 91 stanowią metale
Bardziej szczegółowoBADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE.
BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE. 1. Którą mieszaninę można rozdzielić na składniki poprzez filtrację; A. Wodę z octem. B. Wodę z kredą. C. Piasek z cukrem D. Wodę
Bardziej szczegółowoNawożenie dolistne roślin w warunkach stresu suszy. Maciej Bachorowicz
Nawożenie dolistne roślin w warunkach stresu suszy Maciej Bachorowicz Co się działo w 2015 i 2018r? 3 Opady w 2015r. * Pomiar w okolicy Konina Suma opadów w 2015r. 400mm 4 Opady w 2015 i 2017r. * Pomiar
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoW jaki metal zamieniał przedmioty dotyk mitycznego króla Midasa? złoto. srebro. platynę
W jaki metal zamieniał przedmioty dotyk mitycznego króla Midasa? złoto srebro platynę W jaki metal zamieniał przedmioty dotyk mitycznego króla Midasa? złoto srebro platynę W jaki metal zamieniał przedmioty
Bardziej szczegółowoWitaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Jaką rolę pełnią witaminy w organizmie? I dlaczego są niezbędnymi składnikami w żywieniu świń? Dowiedz się o roli poszczególnych witamin w żywieniu trzody chlewnej. Witaminy są niezbędne do prawidłowego
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoNaturalna Pasza Karobowa
Naturalna Pasza Karobowa Carob Powder NATURAL CAROB FEED Karob to owoc pozyskiwany ze strąków drzewa karobowego (Ceratonia siliqua), należącego do rodziny roślin strączkowych i pochodzącego z regionu Morza
Bardziej szczegółowoJakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu
Jakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu Jan Łabętowicz, Wojciech Stępień 1. Względność pojęcia jakości plonu 2. Miejsce nawożenia w kształtowaniu jakości plonów 3. Azot jako główny
Bardziej szczegółowoTrucizny Wiele substancji, w odpowiedniej, dawce może oddziaływać toksycznie na organizm ludzki. Ze względu na pobudzające lub uspokajające działanie
Trucizny Wiele substancji, w odpowiedniej, dawce może oddziaływać toksycznie na organizm ludzki. Ze względu na pobudzające lub uspokajające działanie tych substancji ludzie zażywają je, uzależniając się
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Bardziej szczegółowoPorzucona bateria. problem zużytych baterii
MIĘDZYSZKOLNY KONKURS EKOLOGICZNY MOJA WIZJA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Porzucona bateria problem zużytych baterii pracę wykonała: Marta Rudkowska Opiekun pracy: mgr Michał Szczepanik Wstęp. Baterie i akumulatory,
Bardziej szczegółowoNiezbędnik chemiczny cz.4
Niezbędnik chemiczny cz.4 Sole mineralne Anna Oďż ďż g âďż atkaâ W organizmie człowieka występuje około 60 pierwiastków, które stanowią 4% masy ciała. Składnikami mineralnymi nazywa się pierwiastki, które
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 03 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: AB 921 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 13 listopada 2018 r. AB 787 Nazwa i adres
Bardziej szczegółowoSUBSTANCJE CHEMICZNE STWARZAJĄCE ZAGROŻENIA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III Foliogram 41. KULTURA BEZPIECZEŃSTWA SUBSTANCJE CHEMICZNE STWARZAJĄCE ZAGROŻENIA Substancje chemiczne ze względu na zagrożenia dla zdrowia i/lub środowiska dzielimy na:
Bardziej szczegółowoZbiór założonych efekty kształcenia dla studiów podyplomowych: ŚRODOWISKOWE UWARUNKOWANIA ZDROWIA
Zbiór założonych efekty kształcenia dla studiów podyplomowych: ŚRODOWISKOWE UWARUNKOWANIA ZDROWIA Efekty kształcenia dla przedmiotu Słuchacz, który zaliczył przedmiot, ma wiedzę, umiejętności i kompetencje
Bardziej szczegółowo11. Związki heterocykliczne w codziennym życiu
11. Związki heterocykliczne w codziennym życiu a podstawie: J. A. Joule, K. Mills eterocyclic chemistry at a glace, 2nd ed., Wiley 2013. S. Rolski Chemia środków leczniczych, wyd. III, PZWL 1968. Związki
Bardziej szczegółowoDziałania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie oceny zagrożenia i ryzyka zawodowego pracowników narażonych na benzen.
Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie oceny zagrożenia i ryzyka zawodowego pracowników narażonych na benzen. Monika Bobkiewicz Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Opolu Podstawa
Bardziej szczegółowoZwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami
Zwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. R3 Skrajne zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia,
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.
Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoPodstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY
Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Czym są składniki odżywcze Składniki odżywcze substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do
Bardziej szczegółowoPOWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data
POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoH200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202
http://www.msds-europe.com H200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202 Materiał wybuchowy, poważne zagrożenie rozrzutem. H203 Materiał wybuchowy; zagrożenie
Bardziej szczegółowoZakres działań edukacyjno informacyjnych na terenie Gminy Liniewo. I ABC o azbeście
Zakres działań edukacyjno informacyjnych na terenie Gminy Liniewo I ABC o azbeście 1. Informacje o szkodliwym działaniu azbestu oraz o założeniach Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032.
Bardziej szczegółowouczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe
1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach pierwszych w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna uczeń nie opanował
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 933
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 933 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 16 stycznia 2019 r. Nazwa i adres: ZAKŁADY
Bardziej szczegółowoKilka słów na temat trucizn nas otaczających
Kilka słów na temat trucizn nas otaczających Tlumaczenie Aleksandra Maciejewska Co jadłeś dzisiaj na śniadanie? Czy miałeś miskę owoców lub inne zdrowe jedzenie? Ludzie stają się bardziej świadomi tego,
Bardziej szczegółowoMOJE MIASTO BEZ ELEKTROŚMIECI Ogólnopolski program edukacyjny. Rodzinny poradnik o elektrośmieciach
MOJE MIASTO BEZ ELEKTROŚMIECI Ogólnopolski program edukacyjny Rodzinny poradnik o elektrośmieciach K Z RODZINNY PORADNIK O ELEKTROŚMIECIACH 1. ELEKTROŚMIECI CO TO TAKIEGO? Elektrośmieci (inaczej ZSEE,
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku NIE PAL! NIE TRUJ! OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PSSE BRZESKO - ANNA PIECHNIK
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku NIE PAL! NIE TRUJ! OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PSSE BRZESKO - ANNA PIECHNIK PAPIEROS CO TO TAKIEGO? Wyrób tytoniowy składający się z rurki
Bardziej szczegółowoZASTANÓW DIĘ CZY CHCESZ WDYCHAĆ TOKSYCZNE ZWIĄZKI ZAWARTE W DYMIE TYTONIOWYM?
ŚWIATOWY DZIEŃ BEZ TYTOŚIU 31 MAJ Żyjmy w świecie wolnym od dymu tytoniowego Kiedyś papieros składał się z tytoniu oraz papierowego opakowania. Obecnie produkuje się papierosy na skalę przemysłową. W trakcie
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze, mineralne, witaminy i wodę.
Zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze, mineralne, witaminy i wodę. Podział składników chemicznych organizmów Nasz pokarm jest mieszaniną różnych substancji chemicznych, które możemy podzielić
Bardziej szczegółowoOFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH
OFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH Pomiary czynników szkodliwych i uciąŝliwych na stanowiskach pracy powietrze - czynniki chemiczne pyły hałas Analizy nawozów Analizy wody i ścieków Analizy produktów
Bardziej szczegółowo(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Bardziej szczegółowoŻywienie człowieka. Karol Augustowski. Konsultacje: Wtorki godz. 8:30 10:
Żywienie człowieka wykład 1 Karol Augustowski Konsultacje: Wtorki godz. 8:30 10:00 kaugustowski@wp.pl karolaug@up.krakow.pl 692-193-931 Karta kursu Obecność na zajęciach Warunki zaliczenia Ocena z testu:
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 28 czerwca 2012 r. Poz. 728. Rozporządzenie. z dnia 19 czerwca 2012 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 czerwca 2012 r. Poz. 728 Rozporządzenie Ministra Zdrowia 1) z dnia 19 czerwca 2012 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych Na podstawie
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE - CIĄŻA - KARMIENIE
Vita-Min Plus Mama suplement diety PLANOWANIE - CIĄŻA - KARMIENIE PLANOWANIE - CIĄŻA - KARMIENIE Produkt rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne oraz posiada pozytywną opinię Instytutu Matki
Bardziej szczegółowoCo to jest dietetyka?
Co to jest dietetyka? Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Wody 22 marzec 2011r.
Światowy Dzień Wody 22 marzec 2011r. Urządzenia wodociągowe w województwie mazowieckim zaopatrywane są z ujęć wód podziemnych, tylko cztery ujęcia wód powierzchniowych są wykorzystywane do zaopatrzenia
Bardziej szczegółowodeesis.com.pl D3 Witamina słońca Dr. Jacobs D3 Witamina słońca suplement diety dla odporności, zębów i kości produkt odpowiedni dla wegetarian
Informacje o produkcie D3 Witamina słońca Dr. Jacobs Cena : 39.00 zł Stan magazynowy : bardzo wysoki Średnia ocena : brak recenzji Utworzono 18-09-2016 D3 Witamina słońca suplement diety dla odporności,
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3)
Dziennik Ustaw Nr 137 11129 Poz. 924 924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia
Bardziej szczegółowoTemat: Higiena i choroby układu oddechowego.
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,
Bardziej szczegółowoElektrofiltry dla małych kotłów na paliwa stałe. A. Krupa A. Jaworek, A. Sobczyk, A. Marchewicz, D. Kardaś
Elektrofiltry dla małych kotłów na paliwa stałe A. Krupa A. Jaworek, A. Sobczyk, A. Marchewicz, D. Kardaś Rodzaje zanieczyszczeń powietrza dwutlenek siarki, SO 2 dwutlenek azotu, NO 2 tlenek węgla, CO
Bardziej szczegółowoSoki 100% naturalne MALINA ARONIA
Soki 100% naturalne MALINA Sok z malin 100 % jest doskonałym uzupełnieniem codziennej diety. Zawiera bogactwo witamin: C, E, B1, B2, B6, PP oraz minerały: magnez, potas, wapń i żelazo. W jego składzie
Bardziej szczegółowoKarta Charakterystyki PASTA POLERSKA IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI / MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA
Data aktualizacji: 05/12/2011 SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI / MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikacja produktu: 0015 STARWAX 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji
Bardziej szczegółowo