Współczesna Gospodarka

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Współczesna Gospodarka"

Transkrypt

1 Współczesna Gospodarka Contemporary Economy Vol. 4 Issue 2 (2013) Electronic Scientific Journal ISSN X POLITYKA BUDŻETOWO-FISKALNA I MONETARNA W POLSCE A POPYT NA USŁUGI BRANŻY TSL Streszczenie Z punktu widzenia popytu na usługi transportowe istotny jest stały monitoring zmian podstawowych wskaźników makroekonomicznych nie tylko związanych ze sferą gospodarki realnej, ale także związanych z mechanizmami oddziaływania państwa na wzrost gospodarczy. Celem artykułu jest identyfikacja charakteru polityki budżetowofiskalnej i monetarnej w Polsce jako dwóch podstawowych filarów polityki makroekonomicznej. Ponieważ zmiany popytu globalnego znajdują odzwierciedlenie w dynamice wielkości produkcji, można założyć, że polityka makroekonomiczna państwa w sposób pośredni oddziałuje także na poziom zapotrzebowania na usługi sektora TSL. Pojawia się w tej sytuacji pytanie, czy w okresach ekspansywnej bądź restrykcyjnej polityki makroekonomicznej, a więc odpowiednio stymulującej, czy też tłumiącej popyt globalny, można zaobserwować odpowiednio wzrost lub spadek realnych przychodów ze sprzedaży usług w branży transportu i gospodarki magazynowej. Słowa kluczowe: polityka makroekonomiczna, sektor logistyczny, rozwój gospodarczy Wstęp Efektywność funkcjonowania transportu w dużym stopniu jest uwarunkowana czynnikami makroekonomicznymi. Świadczy o tym silna korelacja pomiędzy przychodami sektora TSL a tempem rozwoju gospodarczego mierzonego poziomem PKB. Silne uzależnienie branży transportowej od czynników makroekonomicznych sprawia, że sektor ten jest swego rodzaju barometrem koniunktury gospodarczej.

2 42 Spośród uwarunkowań makroekonomicznych decydujące znaczenie dla działalności transportowej ma popyt konsumpcyjny i inwestycyjny, który z kolei wpływa na wzrost aktywności gospodarczej w takich sektorach, jak przemysł, budownictwo, rolnictwo, handel. Aktywność ta wyraża się w zmianach wielkości i struktury produkcji, ale także w zmianach liczby podmiotów nowozarejestrowanych i skali upadłości. Bezpośredni wpływ na funkcjonowanie i rozwój transportu mają zatem czynniki makroekonomiczne związane z gospodarką realną. Przedsiębiorstwa przemysłowe, budowlane i handlowe są bowiem postrzegane jako najważniejsi generatorzy popytu na usługi transportowe. Dynamizowanie wzrostu gospodarczego jest uwarunkowane w znacznym stopniu odpowiednim oddziaływaniem władz państwowych poprzez politykę makroekonomiczną na procesy gospodarki realnej. Głównymi komponentami polityki makroekonomicznej są polityka budżetowo-fiskalna oraz polityka pieniężna (monetarna). Są to zasadnicze narzędzia sterowania przez państwo wielkością popytu globalnego (konsumpcyjnego i inwestycyjnego). Narzędzia te można więc traktować jako czynniki pośrednio decydujące o wielkości popytu na obsługę transportową podmiotów gospodarczych. Działalność transportowa z natury ma bowiem charakter komplementarny w stosunku do pozostałych dziedzin aktywności gospodarczej. Współcześnie polityka makroekonomiczna w wielu krajach jest zdominowana przez model aktywnej polityki gospodarczej, zmierzającej do pobudzania bądź studzenia koniunktury gospodarczej 1. Dlatego też w artykule przyjęto założenie, że polityka makroekonomiczna państwa opiera się na modelu aktywnej a nie pasywnej polityki gospodarczej 2. Model aktywnej (dyskrecjonalnej) polityki gospodarczej polega na arbitralnym regulowaniu przez państwo procesów gospodarczych, z zachowaniem mechanizmu rynkowego, w celu osiągnięcia określonych skutków gospodarczych. Model aktywnej polityki gospodarczej wywodzi się z tzw. nurtu keynesowskiego, w którym zakłada się, że mechanizm rynkowy w niektórych sytuacjach jest zawodny i nie zawsze jest w stanie zapewnić stabilność systemu gospodarczego. Stąd też państwo powinno podejmować interwencyjne działania stabilizujące koniunkturę. 1. Polityka budżetowo-fiskalna w Polsce jako narzędzie sterowania popytem globalnym i zapotrzebowaniem na obsługę transportową gospodarki Polityka budżetowo-fiskalna, obok polityki pieniężnej, jest jednym z głównych filarów polityki makroekonomicznej państwa. Istotę polityki budżetowo-fiskalnej stanowią decyzje rządu dotyczące wielkości i struktury wydatków publicznych, źródeł ich finansowania oraz deficytu budżetowego 3. Celem tej polityki jest przede wszystkim dostarczanie dóbr publicznych i zagwarantowanie finansowania niezbędnych wydatków państwa, a jej narzędziami są: stopy podatkowe, wydatki publiczne (np. wydatki na rozwój niezbędnej infrastruktury, edukację i badania naukowe) oraz deficyt budżetowy 4. Aktywny (dyskrecjonalny) model polityki budżetowo-fiskalnej polega na przeciwdziałaniu nadmiernym wahaniom koniunktury gospodarczej poprzez oddziaływanie na popyt globalny za pomocą odpowiednio kształtowanych wydatków rządowych oraz odpowiednie zmiany w ob- 1 Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na początku XXI wieku, pod red. H. Ćwiklińskiego, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2012, s Pasywna polityka gospodarcza opiera się na wykorzystaniu tzw. autonomicznych stabilizatorów koniunktury, a więc takich instrumentów, które nie mają charakteru arbitralnego, lecz autonomiczny, a zatem tych których zastosowanie nie jest związane z odpowiednimi decyzjami rządu (np. zasiłki dla bezrobotnych w sposób automatyczny ulegają zwiększeniu w okresie recesji, wpływając tym samym na wzrost popytu konsumpcyjnego, a w okresie wzrostu gospodarczego, tj. spadku bezrobocia na zmniejszenie zasiłków i w efekcie spadek popytu konsumpcyujnego). Por. Polityka gospodarcza, pod red. H. Ćwiklińskiego, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2004, s D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia, Tom 2. PWE, Warszawa 1995, s A. Błaszczyński, Słownik pojęć ekonomicznych, Glossary of economic terms. Department of Economics Central Connecticut State University, New Britain 1994, s. 128.

3 Polityka budżetowo-fiskalna i monetarna w Polsce a popyt na usługi branży TSL 43 ciążeniach podatkowych. Stąd też polityka budżetowo-fiskalna jako aktywne narzędzie makroekonomicznego kształtowania popytu globalnego może mieć charakter ekspansywny lub restrykcyjny. Ekspansywna polityka budżetowa nastawiona jest na pobudzanie wzrostu PKB poprzez finansowanie zwiększonych wydatków państwa z deficytu lub zmniejszanie podatków netto 5. Wzrost wydatków budżetowych oraz zmniejszenie obciążeń podatkowych powodują wzrost popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego. Z kolei utrzymywanie na odpowiednio wysokim poziomie popytu sprawia, że w gospodarce występują bodźce do zwiększania stopy inwestycji, a w efekcie zwiększania produkcji i zatrudnienia. Zjawiska te mają w rezultacie przełożenie na przyspieszenie wzrostu gospodarczego, który w konsekwencji znajduje odzwierciedlenie we wzroście zapotrzebowania na usługi sektora TSL (rys. 1). Polityka budżetowo-fiskalna Decyzje rządu dotyczące wydatków Decyzje rządu dotyczące podatków i transferów Popyt konsumpcyjny i inwestycyjny Poziom dochodów rozporządzalnych Zmiany wielkości i struktury produkcji Zapotrzebowanie na usługi sektora TSL Rysunek 1. Powiązania pomiędzy polityką budżetowo-fiskalną państwa a zapotrzebowaniem na usługi sektora TSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Polityka gospodarcza, pod red. H. Ćwiklińskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004, s Z kolei restrykcyjna polityka budżetowa polega na ograniczaniu wydatków budżetowych oraz ewentualnie zwiększaniu obciążeń podatkowych społeczeństwa. Tego typu charakter polityki budżetowej zmierza w rezultacie do tłumienia popytowego mechanizmu wzrostu gospodarczego 6, a tym samym zmniejszenia tempa wzrostu gospodarczego. Dla przedsiębiorstw oznacza to z kolei spadek wielkość nowych zamówień, wykorzystania mocy produkcyjnych i w efekcie zmniejszenie produkcji w sektorach uznawanych za podstawowych generatorów potrzeb transportowych. Tak więc, kierunki polityki budżetowej w sposób pośredni decydują o skali zapotrzebowania na usługi sektora TSL. 5 Podatki netto to różnica jaka powstaje po odjęciu z wpływów podatkowych transferów wypłacanych przez rząd. 6 Nowa encyklopedia powszechna PWN. Tom 4, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 963.

4 44 Polityka budżetowa związana jest z ewentualnym finansowaniem wydatków państwa z deficytu oraz zarządzaniem długiem publicznym. Z punktu widzenia stabilności finansów publicznych problemem nie jest wartość bezwzględna zadłużenia, ale zdolność państwa do spłaty zobowiązań, która wyznaczana jest przez wielkość PKB. Dlatego też podstawowymi miarami charakteryzującymi politykę budżetową są: deficyt budżetowy w relacji do PKB, dług publiczny w relacji do PKB. Im niższy poziom tych wskaźników, tym większe prawdopodobieństwo, że państwo wywiąże się ze swych zobowiązań. W celu określenia charakteru polityki budżetowo-fiskalnej w Polsce (ekspansywna, czy restrykcyjna) wykorzystano wskaźnik względnej zmiany deficytu sektora finansów publicznych w relacji do PKB. Analiza wydatków sektora finansów publicznych jest bowiem wystarczającym instrumentem odzwierciedlającym intencje władzy państwowej w zakresie realizacji określonej strategii kształtowania aktywności gospodarczej 7. Względna zmiana deficytu budżetowego wynika z następującej formuły: dt dt 1 d = (1) dt 1 gdzie: d - względna zmiana deficytu budżetowego, d t - deficyt budżetowy w roku badanym, d t-1 - deficyt budżetowy w roku poprzednim. Dodatni lub ujemny wskaźnik względnej zmiany deficytu budżetowego wynika, odpowiednio ze wzrostu lub spadku wydatków budżetowych. Dlatego też na podstawie przeprowadzonych obliczeń (tablica 1) przyjęto, że w tych okresach, w których wskaźnik względnej zmiany deficytu budżetowego był dodatni polityka budżetowo-fiskalna miała charakter ekspansywny, tzn. nastawiona była na kreowanie popytu globalnego, a w okresach, w których wskaźnik ten był ujemny polityka ta miała charakter restrykcyjny 8. Należy mieć jednak świadomość, że spadek deficytu budżetowego nie zawsze jest jednoznaczny z restrykcyjnością polityki budżetowej. Okresowy spadek deficytu w Polsce latach nie musiał być wynikiem celowej polityki restrykcyjnej, lecz efektem dynamicznego wzrostu aktywności gospodarczej w tych latach, czego konsekwencją było szybsze tempo wzrostu wpływów budżetowych niż wydatków. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w badanym okresie polityka budżetowofiskalna w Polsce miała charakter ekspansywny jedynie w latach oraz Wynika stąd, że ekspansywna polityka budżetowo-fiskalna nastawiona na zwiększanie wydatków bezpośrednio przyczyniających się do wzrostu popytu globalnego, była realizowana w Polsce w okresie wyraźnego spadku koniunktury. O ile lata uznawane są za okres pierwszej fali światowego kryzysu gospodarczego, to lata w Polsce były także okresem wyraźnego spadku koniunktury gospodarczej. W tych latach tempo wzrostu gospodarczego w Polsce wynosiło 101,2% (2001 r.) i 101,4% (2002 r.) i było nawet niższe aniżeli w 2009 r. 9 W latach oraz 2011 r. polityka budżetowo-fiskalna była natomiast bardziej zorientowana na ograniczanie deficytu budżetowego. Można więc założyć, że polityka ta w latach i w 2011 r. nie sprzyjała kreacji popytu globalnego, a tym samym popytu na usługi sektora TSL. 7 Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na początku XXI wieku s A. Czyżewski, P. Kułyk, Relacje między otoczeniem makroekonomicznym a rolnictwem w krajach wysoko rozwiniętych i w Polsce w latach , Ekonomista 2010, nr 2. 9 Małe Roczniki Statystyczne, GUS, Warszawa.

5 Polityka budżetowo-fiskalna i monetarna w Polsce a popyt na usługi branży TSL 45 Tablica 1. Względna zmiana deficytu sektora finansów publicznych w relacji do PKB jako czynnik determinujący charakter polityki budżetowo-fiskalnej w Polsce Lata Relacja deficytu sektora finansów publicznych do PKB (%) Roczna względna zmiana deficytu sektora finansów publicznych Charakter polityki budżetowo-fiskalnej ,885 x x ,899 0,698 polityka ekspansywna ,719 0,167 polityka ekspansywna ,372-0,061 polityka restrykcyjna ,532-0,156 polityka restrykcyjna ,014-0,335 polityka restrykcyjna ,094-0,305 polityka restrykcyjna ,142-0,932 polityka restrykcyjna ,618 10,392 polityka ekspansywna ,800 1,349 polityka ekspansywna ,983 0,574 polityka ekspansywna ,700-0,382 polityka restrykcyjna Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Czyżewski, P. Kułyk, Relacje między otoczeniem makroekonomicznym a rolnictwem w krajach wysoko rozwiniętych i w Polsce w latach , Ekonomista 2010, nr 2; Wskaźniki makroekonomiczne. Wybrane kwartalne wskaźniki makroekonomiczne, stat.gov.pl ( ). W celu zweryfikowania tego założenia, dokonano analizy względnych zmian przychodów ze sprzedaży w transporcie w latach (tablica 2). Analizę tę przeprowadzono w oparciu o realne zmiany sprzedaży, a więc z wykluczeniem inflacyjnego wpływu cen usług transportowych na wartość przychodów ze sprzedaży. Jak wynika z tablicy 2, realny wzrost sprzedaży w transporcie i gospodarce magazynowej obserwowany był w Polsce w latach oraz i 2010 r. Okazuje się, że w latach, gdy obserwowano tendencję wzrostu realnej sprzedaży w transporcie, nie zawsze polityka budżetowo-fiskalna miała charakter ekspansywny. Zgodność ta miała miejsce jedynie w 2002 r. i 2008 r. i 2010 r. Względny spadek przychodów ze sprzedaży w transporcie i gospodarce magazynowej, w ujęciu realnym, odnotowano w 2001 r., 2005 r., 2009 r. oraz 2011 r. W wymienionych latach polityka budżetowo-fiskalna, zgodnie z wcześniej przyjętymi założeniami, miała charakter restrykcyjny jedynie w 2005 r. Z przeprowadzonej okresowej analizy porównawczej charakteru polityki budżetowo-fiskalnej oraz realnych zmian sprzedaży w transporcie wynika, że zmiany w polityce budżetowo-fiskalnej w danym okresie nie zawsze znajdowały odpowiednie odzwierciedlenie w kierunkach zmian popytu na usługi transportowe.

6 46 Tablica 2. Względne zmiany przychodów ze sprzedaży w transporcie i gospodarce magazynowej w Polsce Lata Nominalne tempo zmian sprzedaży w transporcie Ceny usług transportowych* Realne tempo zmian sprzedaży w transporcie Roczna względna realna zmiana przychodów ze sprzedaży w transporcie Kierunek względnej realnej zmiany sprzedaży w transporcie ,7 117,4 96,00-4,00 x ,5 109,4 95,52-4,48 spadek ,2 104,6 103,44 3,44 wzrost ,3 103,4 100,87 0,87 wzrost ,3 103,7 102,51 2,51 wzrost ,4 103,5 97,00-3,00 spadek ,2 102,5 107,51 7,51 wzrost ,9 101,3 102,57 2,57 wzrost ,5 103,1 104,27 4,27 wzrost ,5 104,4 91,48-8,52 spadek ,5 104,2 101,25 1,25 wzrost ,8 107,1 97,85-2,15 spadek * do 2007 r. ceny usług transportowych i łączności Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Transport wyniki działalności. GUS, Warszawa (lata ); Małe Roczniki Statystyczne. GUS, Warszawa (lata ). 3. Polityka pieniężna w Polsce a popyt na usługi transportowe Podobnie jak polityka budżetowo-fiskalna istotny wpływ na sferę realną gospodarki, a w konsekwencji na tempo wzrostu gospodarczego ma polityka pieniężna (monetarna), która obejmuje ogół działań banku centralnego 10 zmierzających do osiągnięcia określonych skutków gospodarczych za pomocą zmian wielkości podaży pieniądza. Podstawowym założeniem polityki pieniężnej jest przeciwdziałanie nadmiernym wahaniom wzrostu gospodarczego, to jednak w praktyce realizacja tego zadania na ogół sprowadza się do osiągnięcia tzw. bezpośredniego celu inflacyjnego, tj. zapewnienia stabilności cen w gospodarce. Realizacja tego celu nie wyklucza jednak eliminacji celu pośredniego jakim jest oddziaływanie, poprzez kontrolę ilości (podaży) pieniądza w obiegu, na poziom aktywności gospodarczej, więc poziom produkcji i zatrudnienia 11. Podobnie jak aktywna polityka budżetowo-fiskalna, również aktywna (dyskrecjonalna) polityka pieniężna (rys. 2) może mieć charakter ekspansywny (miękka polityka pieniężna), lub restrykcyjny (twarda polityka pieniężna). Model aktywnej polityki pieniężnej opiera się przede 10 We współczesnych gospodarkach rynkowych politykę pieniężną prowadzi bank centralny. W Polsce założenia polityki pieniężnej są stanowione przez Radę Polityki Pieniężnej, które z kolei realizowane są przez Narodowy Bank Polski. Jest to instytucja, która jako jedyna w kraju ma prawo emisji pieniądza (co oznacza zarówno druk banknotów, jak i udzielanie kredytów bankom komercyjnym bez konieczności zebrania na ten cel depozytów). 11 Polityka ekonomiczna, pod red. B. Winiarskiego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław 1992, s. 231; Nowa encyklopedia powszechna PWN. Tom 4, s. 963.

7 Polityka budżetowo-fiskalna i monetarna w Polsce a popyt na usługi branży TSL 47 wszystkim na manipulowaniu ceną pieniądza, tj. wysokością stóp procentowych 12. W odróżnieniu od pasywnej (dostosowawczej) polityki pieniężnej 13, w aktywnej polityce pieniężnej zmiany stóp procentowych nie wynikają z sytuacji rynkowej lecz są wynikiem określonej interwencji państwa 14. Podwyżki stóp procentowych mogą prowadzić do obniżenia dynamiki PKB. Bowiem, jeżeli stopy procentowe są wysokie, przedsiębiorcy i gospodarstwa domowe wykazują mniejszą skłonność do zaciągania kredytów. Oznacza to rezygnację z całego szeregu wydatków, przede wszystkim inwestycyjnych, które finansowane są zazwyczaj poprzez kredyty. Mniejsze inwestycje i zakupy dóbr trwałego użytkowania oznaczają w efekcie zmniejszenie aktywności gospodarczej przedsiębiorstw. Z punktu widzenia sektora transportowego sytuacja ta oznacza w rezultacie spadek zapotrzebowania na obsługę transportową gospodarki. Z kolei obniżanie stóp procentowych powoduje, że przedsiębiorcy i gospodarstwa domowe chętniej sięgają po pożyczki bankowe, co w efekcie przekłada się na wzrost popytu inwestycyjnego i konsumpcyjnego, a tym samym na wzrost zapotrzebowania na ofertę przedsiębiorstw branży TSL. Charakter polityki pieniężnej (polityki monetarnej) Ekspansywna - zmniejszenie ceny pieniądza, - zwiększenie podaży pieniądza Restrykcyjna - wzrost ceny pieniądza, - ograniczenie wzrostu podaży pieniądza Zmiany popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego Zmiany wielkości i struktury produkcji Zapotrzebowanie na usługi sektora TSL Rysunek 2. Polityka pieniężna państwa a zapotrzebowanie na usługi sektora TSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Polityka ekonomiczna, pod red. B. Winiarskiego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław 1992, s Najważniejsze stopy procentowe ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej to: stopa referencyjna, stopa lombardowa, stopa dyskontowa, stopa depozytowa 13 Pasywna polityka pieniężna oparta jest na tzw. ilościowej teorii pieniądza. Według ekonomistów tego kierunku popyt na pieniądz jest bezpośrednio uwarunkowany wielkością nominalnego produktu narodowego brutto (PNB). Dlatego też aby utrzymać gospodarkę w stanie równowagi należy ustalić długoterminowy wskaźnik przyrostu podaży pieniądza odpowiadający zmianom realnej podaży dóbr i usług. 14 Polityka gospodarcza, s

8 48 Podstawową stopą procentową ustalaną przez Radę Polityki Pieniężnej w Polsce jest stopa referencyjna 15, zwana stopą interwencyjną. Stopa ta uznawana jest za podstawowy instrument, wyznaczający kierunek i charakter polityki pieniężnej 16. W celu określenia charakteru polityki monetarnej w Polsce wykorzystano wskaźnik względnych zmian stopy referencyjnej (tablica 3). Względna zmiana stopy referencyjnej wynika z następującej formuły: rt rt 1 r = (2) rt 1 gdzie: r - względna zmiana stopy referencyjnej, r t - stopa referencyjna w roku badanym, r t-1 - stopa referencyjna w roku poprzednim. W analizie przyjęto, że jeżeli względna zmian stopy referencyjnej jest dodatnia oznacza to, że polityka monetarna ma charakter restrykcyjny, w przeciwnym przypadku ekspansywny 17. Tablica 3. Względne zmiany stopy referencyjnej jako czynnik determinujący charakter polityki monetarnej w Polsce Lata Stopa referencyjna* Roczna względna zmiana stopy referencyjnej Charakter polityki monetarnej ,00 x x ,50-0,395 polityka ekspansywna ,75-0,413 polityka ekspansywna ,25-0,222 polityka ekspansywna ,50 0,238 polityka restrykcyjna ,50-0,308 polityka ekspansywna ,00-0,111 polityka ekspansywna ,00 0,250 polityka restrykcyjna ,00 0,000 polityka restrykcyjna ,50-0,300 polityka ekspansywna ,50 0,000 polityka restrykcyjna ,50 0,286 polityka restrykcyjna *stan na koniec okresu Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Czyżewski, P. Kułyk, op.cit.; Wskaźniki makroekonomiczne. Wybrane kwartalne wskaźniki makroekonomiczne, stat.gov.pl ( ). Na podstawie przyjętego kryterium oceny charakteru polityki pieniężnej można stwierdzić, że w Polsce polityka ta miała charakter ekspansywny w latach oraz w i w 2009 r. Polityka ta była zbieżna z ekspansją sprzedaży usług w transporcie i gospodarce magazynowej jedynie w latach oraz 2006 r. W latach tych odnotowano bowiem wzrost sprzedaży w transporcie i gospodarce magazynowej (rok poprzedni = 100), odpowiednio o 3,44%, 0,87% i 7,51%. 15 Stopa referencyjna (stopa interwencyjna, stopa repo) według tej stopy przeprowadzane są operacje otwartego rynku, przy czym stopa ta określa minimalne oprocentowanie tych operacji (stopa referencyjna wpływa na oprocentowanie pożyczek międzybankowych, depozytów i kredytów dla klientów, jak również na rentowność skarbowych papierów wartościowych). 16 Raport roczny Płynność sektora bankowego. Instrumenty polityki pieniężnej NBP, [w:] Implementacja polityki pieniężnej, ( ). 17 Por. A. Czyżewski, P. Kułyk, op. cit.

9 Polityka budżetowo-fiskalna i monetarna w Polsce a popyt na usługi branży TSL 49 Z kolei polityka pieniężna w Polsce miała znamiona polityki restrykcyjnej w 2004 r. oraz w latach i Twarda polityka pieniężna jako narzędzie tłumienia popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego znalazła bezpośrednie odzwierciedlenie w spadku sprzedaży w transporcie tylko w 2011 r. o 2,15%. W pozostałych latach mimo restrykcyjnej polityki pieniężnej obserwowano w transporcie tendencję do wzrostu sprzedaży usług. Relatywnie niewielka czasowa zbieżność między charakterem polityki pieniężnej a zmianami popytu na usługi transportowe jest w znacznym stopniu konsekwencją nastawienia tej polityki do 2008 r. na realizację bezpośredniego celu inflacyjnego. Dopiero od 2009 r. Rada Polityki Pieniężnej odstąpiła od ścisłego powiązania stóp procentowych z poziomem inflacji i bardziej nastawiona jest na politykę stabilizacyjną, polegającą na oddziaływaniu na poziom łącznego popytu. Brak bezpośredniej zależności między polityką makroekonomiczną a wielkością popytu na transport może także być wynikiem ogólnego skomplikowania i złożoności systemu gospodarczego. System gospodarczy nie zawsze w pełni reaguje na zastosowane instrumenty polityki makroekonomicznej, lub też reaguje w sposób opóźniony. Ponadto, jak wynika z doświadczeń nie zawsze polityka monetarna i budżetowo-fiskalna miały zgodny charakter 18. Mimo utrzymywania ekspansywnej polityki monetarnej w 2003 r. oraz w latach polityka budżetowo-fiskalna w tych latach była zorientowana na zmniejszenie globalnego popytu. Spójność polityki makroekonomicznej była natomiast zachowana jedynie w latach Zakończenie Nie zawsze charakter polityki makroekonomicznej znajduje oczekiwane odzwierciedlenie w odpowiednich kierunkach zmian przychodów ze sprzedaży w transporcie. Brak wyraźnej zależności pomiędzy charakterem polityki makroekonomicznej a zmianami popytu na usługi transportowe jest konsekwencją ogólnej złożoności systemu gospodarczego, a także może być wynikiem wewnętrznej niespójności polityki makroekonomicznej. Można zatem przyjąć, że polityka makroekonomiczna jako narzędzie sterowania globalnym popytem oddziałuje na zmiany popytu na transport jedynie w sposób pośredni. Działalność transportowa jest bowiem w większym stopniu zdeterminowana zmianami w sferze gospodarki realnej, które wprost oznaczają wzrost lub spadek zapotrzebowania na obsługę transportową gospodarki. Literatura 1. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia, Tom 2. PWE, Warszawa Błaszczyński A., Słownik pojęć ekonomicznych. Glossary of economic terms. Department of Economics Central Connecticut State University, New Britain Czyżewski A., Kułyk P., Relacje między otoczeniem makroekonomicznym a rolnictwem w krajach wysoko rozwiniętych i w Polsce w latach , Ekonomista 2010, nr 2 4. Małe Roczniki Statystyczne, GUS, Warszawa 5. Nowa encyklopedia powszechna PWN. Tom 4, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa Polityka ekonomiczna, pod red. B. Winiarskiego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na początku XXI wieku s

10 50 7. Polityka gospodarcza, pod red. H. Ćwiklińskiego, Wydawnictwo UG, Gdańsk Raport roczny Płynność sektora bankowego. Instrumenty polityki pieniężnej NBP, [w:] Implementacja polityki pieniężnej, ( ) 9. Transport wyniki działalności, GUS 10. Wskaźniki makroekonomiczne. Wybrane kwartalne wskaźniki makroekonomiczne, stat.gov.pl ( ) 11. Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na początku XXI wieku, pod red. Ćwiklińskiego, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2012 BUDGET, FISCAL AND MONETARY POLICY IN POLAND AND DEMAND FOR TRANSPORT FORWARDING LOGISTICS INDUSTRY SERVICES Summary Macroeconomic policy of a country does not always have an effect on the demand for transport. The lack of a clear relation between the nature of macroeconomic policy and changes in demand for transport services is a consequence of the overall complexity of the economic system. It can also be a result of the lack of consistency between budget and monetary policy. Macroeconomic policy as a tool to control global demand only indirectly affects the changes in demand for transport. Transport activity is in fact determined by changes in the real economy, which directly influence the increase or decrease in demand for transport services. Keywords: macroeconomic policy, logistics sector, economic development Prof. UG, dr hab. Uniwersytet Gdański Wydział Ekonomiczny Katedra Polityki Transportowej Ul. Armii krajowej 119/121, Sopot rychur@panda.bg.univ.gda.pl

Polityka pieniężna i fiskalna

Polityka pieniężna i fiskalna Polityka pieniężna i fiskalna Spis treści: 1. Ekspansywna i restrykcyjna polityka gospodarcza...2 2. Bank centralny i jego polityka: operacje otwartego rynku, zmiany stopy dyskontowej, zmiany stopy rezerw

Bardziej szczegółowo

Polityka fiskalna (budżetowa) dr Krzysztof Kołodziejczyk

Polityka fiskalna (budżetowa) dr Krzysztof Kołodziejczyk Polityka fiskalna (budżetowa) dr Krzysztof Kołodziejczyk https://flic.kr/p/b6mlmh Plan 1. Definicja polityki fiskalnej 2. Instrumentarium polityki fiskalnej 3. Budżet państwa - deficyt budżetowy - dług

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Wahania koniunktury gospodarczej Ożywienie i recesja w gospodarce Dr Joanna Czech-Rogosz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 16.04.2012 1. Co to jest koniunktura gospodarcza?

Bardziej szczegółowo

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych

Bardziej szczegółowo

Janusz Biernat. Polityka pieniężna w Polsce w warunkach płynnego kursu walutowego

Janusz Biernat. Polityka pieniężna w Polsce w warunkach płynnego kursu walutowego Janusz Biernat Polityka pieniężna w Polsce w warunkach płynnego kursu walutowego Warszawa 2006 Recenzent prof. dr hab. Eugeniusz Mazurkiewicz skład i Łamanie GrafComp s.c. PROJEKT OKŁADKI GrafComp s.c.

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. www.wsip.com.pl

Spis treêci. www.wsip.com.pl Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................

Bardziej szczegółowo

Wpływ koniunktury gospodarczej na kondycję ekonomiczną branży transportowej w Polsce

Wpływ koniunktury gospodarczej na kondycję ekonomiczną branży transportowej w Polsce Ryszard Rolbiecki Uniwersytet Gdański Wpływ koniunktury gospodarczej na kondycję ekonomiczną branży transportowej w Polsce Współcześnie coraz częściej otoczenie firmy, a nie jej wewnętrzny potencjał wytwórczy,

Bardziej szczegółowo

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Wykład: JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM John Hicks (1904-1989) Mr Keynes and the Classics: A Suggested Interpretation (1937) Value and Capital (1939) Nagroda Nobla (1972) Model IS

Bardziej szczegółowo

Bank centralny. Polityka pieniężna

Bank centralny. Polityka pieniężna Bank centralny. Polityka pieniężna Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Bank centralny. Polityka pieniężna Bank centralny pełni trzy funkcje:

Bardziej szczegółowo

Współczesna Gospodarka

Współczesna Gospodarka Współczesna Gospodarka Contemporary Economy Vol. 3 Issue 2 (212) 9-2 Electronic Scientific Journal ISSN 282-677X www.wspolczesnagospodarka.pl KONDYCJA EKONOMICZNA SEKTORA TSL W POLSCE W WARUNKACH GLOBALNEJ

Bardziej szczegółowo

Cykl koniunkturalny. Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej

Cykl koniunkturalny. Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej Cykl koniunkturalny Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej Cykl koniunkturalny - definicja Cykl koniunkturalny to powtarzające się okresowo

Bardziej szczegółowo

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Wykład: JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Stanley Fischer o modelu IS-LM Model IS-LM jest użyteczny z dwóch powodów. Po pierwsze jako narzędzie o znaczeniu historycznym, a po drugie,

Bardziej szczegółowo

Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa i Administracji UMCS USTALANIE WYSOKOŚCI STÓP PROCENTOWYCH PRZEZ NARODOOWY BANK POLSKI

Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa i Administracji UMCS USTALANIE WYSOKOŚCI STÓP PROCENTOWYCH PRZEZ NARODOOWY BANK POLSKI Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa i Administracji UMCS USTALANIE WYSOKOŚCI STÓP PROCENTOWYCH PRZEZ NARODOOWY BANK POLSKI Art. 227 ust. 1 Konstytucji Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1. Modele graficzne

Makroekonomia 1. Modele graficzne Makroekonomia 1 Modele graficzne Obieg okrężny $ Gospodarstwa domowe $ $ $ $ $ Rynek zasobów $ Rynek finansowy $ $ Rząd $ $ $ $ $ $ $ Rynek dóbr i usług $ Firmy $ Model AD - AS Popyt zagregowany (AD) Popyt

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY

AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ OŻYWIENIE I RECESJA W GOSPODARCE DR JAROSŁAW CZAJA Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 17 października 2016 r. KONIUNKTURA GOSPODARCZA DEFINICJA

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM

Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Skuteczność polityki makroekonomicznej Polityka fiskalna

Bardziej szczegółowo

Banki komercyjne utrzymują rezerwę obowiązkową na rachunkach bieżących w NBP albo na specjalnych rachunkach rezerwy obowiązkowej.

Banki komercyjne utrzymują rezerwę obowiązkową na rachunkach bieżących w NBP albo na specjalnych rachunkach rezerwy obowiązkowej. Rezerwa obowiązkowa Rezerwa obowiązkowa stanowi odsetek bilansowych zwrotnych zobowiązań (bieżących i terminowych) banków wobec sektora niefinansowego, która podlega odprowadzeniu i utrzymaniu w postaci

Bardziej szczegółowo

Pieniądz i rynek pieniężny (część druga) dr Krzysztof Kołodziejczyk

Pieniądz i rynek pieniężny (część druga) dr Krzysztof Kołodziejczyk Pieniądz i rynek pieniężny (część druga) dr Krzysztof Kołodziejczyk Plan 1. Agregaty pieniężne 2. Kreacja i kontrola podaży pieniądza Pieniądz i rynek pieniężny pytania na dziś Ile jest pieniądza w gospodarce?

Bardziej szczegółowo

Warunkiem uzyskania zaliczenia ćwiczeń jest zdobycie minimum 51% punktów możliwych do uzyskania w semestrze. Punkty studenci mogą zdobyć za:

Warunkiem uzyskania zaliczenia ćwiczeń jest zdobycie minimum 51% punktów możliwych do uzyskania w semestrze. Punkty studenci mogą zdobyć za: Ćwiczenia: Makroekonomia I Prowadzący: Łukasz Goczek WWW: http://coin.wne.uw.edu.pl/lgoczek E-mail: lgoczek@wne.uw.edu.pl Dyżur: poniedziałek 14:00-14:55, sala 409-10 I. Cel zajęć Celem ćwiczeń prowadzonych

Bardziej szczegółowo

Polityka monetarna państwa

Polityka monetarna państwa Polityka monetarna państwa Definicja pieniądza To miara wartości dóbr i usług To ustawowy środek zwalniania od zobowiązań Typy pieniądza Pieniądz materialny: monety, banknoty, czeki, weksle, akcje, obligacje

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2014/2015 Kod: BGE-3-605-s Punkty ECTS: 6 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Geologia Specjalność: - Poziom studiów: Studia III stopnia Forma

Bardziej szczegółowo

Sveriges Riksbank

Sveriges Riksbank BANKOWOŚĆ CENTRALNA 1668 - Sveriges Riksbank W 1694 r. powstaje Bank of England, prawie wiek później Banco de Espana (1782), Bank of the United States (1791) czy Banque de France (1800). W XIX wieku powstały

Bardziej szczegółowo

Pieniądz. Polityka monetarna

Pieniądz. Polityka monetarna Pieniądz. Polityka monetarna Definicja Pieniądz można więc najogólniej zdefiniować jako powszechnie akceptowany w danym kraju środek płatniczy. Istota pieniądza przejawia się w jego funkcjach: środka wymiany

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA POLITYKI PIENIĘŻNEJ NA ROK 2000

ZAŁOŻENIA POLITYKI PIENIĘŻNEJ NA ROK 2000 ZAŁOŻENIA POLITYKI PIENIĘŻNEJ NA ROK 2000 Zgodnie ze Średniookresową strategią polityki pieniężnej na lata 1999-2003, przyjętą przez Radę Polityki Pieniężnej, najważniejszym celem polityki pieniężnej realizowanej

Bardziej szczegółowo

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny.

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. Uzasadnienie: wysoka stopa procentowa zmniejsza popyt

Bardziej szczegółowo

Mirosław Gronicki MAKROEKONOMICZNE SKUTKI BUDOWY I EKSPLOATACJI ELEKTROWNI JĄDROWEJ W POLSCE W LATACH 2020-2035

Mirosław Gronicki MAKROEKONOMICZNE SKUTKI BUDOWY I EKSPLOATACJI ELEKTROWNI JĄDROWEJ W POLSCE W LATACH 2020-2035 Mirosław Gronicki MAKROEKONOMICZNE SKUTKI BUDOWY I EKSPLOATACJI ELEKTROWNI JĄDROWEJ W POLSCE W LATACH 2020-2035 Krynica - Warszawa - Gdynia 5 września 2013 r. Uwagi wstępne 1. W opracowaniu przeanalizowano

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY. Ekorozwojem WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY. Ekorozwojem WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj przedmiotu MAKROEKONOMIA BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA

Bardziej szczegółowo

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie.

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. MODEL AS-AD Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. KRZYWA AD Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM Każdy punkt

Bardziej szczegółowo

=Dá F]QLN QU s}ï v] }o] Çl] ] v]'ïv i v }l îìíï

=Dá F]QLN QU s}ï v] }o] Çl] ] v]'ïv i v }l îìíï 736 M. Belka Narodowy Bank Polski Warszawa, r. Z nia na rok 2013 przed do projektu u Z nia. W ch realizowanej przez Narodowy Bank Polski 3 r. Ponadto i W na rok 2013 10 2012 r. p 2. W 2013 r. olskim w

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana

Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Leszek Wincenciak Wydział Nauk Ekonomicznych UW 2/26 Plan wykładu: Prosty model keynesowski

Bardziej szczegółowo

POLITYKA FISKALNA PAŃSTWA - pojęcia podstawowe:

POLITYKA FISKALNA PAŃSTWA - pojęcia podstawowe: POLITYKA FISKALNA PAŃSTWA - pojęcia podstawowe: Budżet państwa plan finansowy zawierający dochody i wydatki państwa zatwierdzany na okres 1 roku przez władze ustawodawcze. Polityka fiskalna (budżetowa)

Bardziej szczegółowo

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów, WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I Wersja przykładowa

EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I Wersja przykładowa EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I Wersja przykładowa... Imię i nazwisko, nr albumu INSTRUKCJA 1. Najpierw przeczytaj zasady i objaśnienia. 2. Potem podpisz wszystkie kartki (tam, gdzie jest miejsce na Twoje imię

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch

Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch Makroekonomia jest najczęściej używanym podręcznikiem na pierwszych latach studiów ekonomicznych w większości polskich uczelni.

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018 EkonomiaProgramDr2017 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska EKONOMIA Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim

Bardziej szczegółowo

WPŁYW POLITYKI STABILIZACYJNEJ NA PRZEDSIĘBIORSTWA. Ryszard Rapacki

WPŁYW POLITYKI STABILIZACYJNEJ NA PRZEDSIĘBIORSTWA. Ryszard Rapacki WPŁYW POLITYKI STABILIZACYJNEJ NA PRZEDSIĘBIORSTWA Wpływ polityki stabilizacyjnej na przedsiębiorstwa ZAŁOŻENIA: 1. Mała gospodarka, analizowana w dwóch wariantach: Gospodarka zamknięta, Gospodarka otwarta.

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 07.03.2008r

Makroekonomia 07.03.2008r Makroekonomia 07.03.2008r CREATED BY HooB Czynniki określające poziom konsumpcji i oszczędności Dochody dyspozycyjne gospodarstw domowych dzielą się na konsumpcję oraz oszczędności. Konsumpcja synonim

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

11. Emisja bonów skarbowych oznacza pożyczkę zaciągniętą przez: a) gospodarstwo domowe b) bank komercyjny c) sektor publiczny d) firmę prywatną

11. Emisja bonów skarbowych oznacza pożyczkę zaciągniętą przez: a) gospodarstwo domowe b) bank komercyjny c) sektor publiczny d) firmę prywatną Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Baza monetarna to: a) łączna ilość banknotów i bilonu, znajdujących się w obiegu

Bardziej szczegółowo

Budżet państwa. Polityka fiskalna

Budżet państwa. Polityka fiskalna Budżet państwa. Polityka fiskalna Budżet państwa Budżet państwa jest to plan finansowy zawierający dochody i wydatki państwa związane z realizacją przyjętej polityki społecznej, gospodarczej i obronnej.

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne

Bardziej szczegółowo

T7. Szoki makroekonomiczne. Polityka wobec szoków

T7. Szoki makroekonomiczne. Polityka wobec szoków T7. Szoki makroekonomiczne. Polityka wobec szoków Szoki makroekonomiczne. to nieoczekiwane zdarzenia zakłócające przewidywalny przebieg zmian produktu, bezrobocia i stopy procentowej Szoki popytowe (oddziałujące

Bardziej szczegółowo

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 października 2014 r.

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 października 2014 r. Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 października 2014 r. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej dyskutowali na temat bieżącej i przyszłych decyzji dotyczących polityki

Bardziej szczegółowo

Wykład 9. Model ISLM

Wykład 9. Model ISLM Makroekonomia 1 Wykład 9 Model ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasza mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności Krzywa IS Krzywa LM Model ISLM

Bardziej szczegółowo

Budżet państwa. Polityka budżetowa Dr Gabriela Przesławska

Budżet państwa. Polityka budżetowa Dr Gabriela Przesławska Budżet państwa. Polityka budżetowa Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Budżet państwa W teorii finansów publicznych przyjmuje się, że budżet państwa, to wpływy (czyli

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty szósty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (I kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2015/2016 Kod: MEI-1-501-s Punkty ECTS: 1 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność: - Poziom

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11 Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Polityka fiskalna (budżetowa) dr Krzysztof Kołodziejczyk

Polityka fiskalna (budżetowa) dr Krzysztof Kołodziejczyk Polityka fiskalna (budżetowa) dr Krzysztof Kołodziejczyk https://flic.kr/p/b6mlmh Plan 1. Definicja polityki fiskalnej 2. Instrumentarium polityki fiskalnej 3. Budżet państwa - deficyt budżetowy - dług

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty drugi kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (I kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2014 2015 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach

Bardziej szczegółowo

Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej

Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej Witold Grostal, Dyrektor Biura Strategii Polityki Pieniężnej w NBP Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej VII Konferencja dla Budownictwa / 14 kwietnia 2015 r. 2005Q1 2006Q1

Bardziej szczegółowo

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej 1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Wykład: MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Aktorzy gry rynkowej RZĄD FIRMY GOSPODARSTWA DOMOWE SEKTOR FINANSOWY Rynki makroekonomiczne Zasoby i strumienie STRUMIENIE ZASOBY Strumienie: dochody liczba

Bardziej szczegółowo

T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii

T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii Teresa Łuczka Godziny konsultacji: 12 13.30 poniedziałek 15 16 wtorek p. 306 Strzelecka T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii WYKŁAD 1 (26.02)

Bardziej szczegółowo

Transformacja systemowa w Polsce Plan L.Balcerowicza Dr Gabriela Przesławska

Transformacja systemowa w Polsce Plan L.Balcerowicza Dr Gabriela Przesławska Transformacja systemowa w Polsce Plan L.Balcerowicza Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Sytuacja gospodarcza Polski w 1989 r. W 1989

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Studia III stopnia

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Studia III stopnia Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Studia III stopnia Przedmiot: Ekonomia Rok: II Semestr: III Rodzaj zajęć Wykład 30 Ćwiczenia - Laboratorium - Projekt - punktów ECTS: 3 Cel przedmiotu C1 Zaznajomienie

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty dziewiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017

Bardziej szczegółowo

Narodowy Bank Polski. Wykład nr 5

Narodowy Bank Polski. Wykład nr 5 Narodowy Bank Polski Wykład nr 5 NBP podstawy prawne NBP reguluje ustawa z dn.29.08.1997 roku o Narodowym Banku Polskim (Dz.U nr 140 z późn.zm). Cel działalności NBP Podstawowym celem działalności NBP

Bardziej szczegółowo

Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa

Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa Sektor Gospodarstw Domowych Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE Raport nr 12 maj 2008 Warszawa 1 Gospodarka Polski Prognozy i opinie Raport Gospodarka

Bardziej szczegółowo

POLITYKA MONETARNA BANKU CENTRALNEGO

POLITYKA MONETARNA BANKU CENTRALNEGO POLITYKA MONETARNA BANKU CENTRALNEGO PRZEWODNIK METODYCZNY OPRACOWAŁA dr hab. Mirosława CAPIGA 1 Ogólne informacje o przedmiocie: Cel przedmiotu: 1. Zapoznanie studenta z podstawowymi pojęciami z zakresu

Bardziej szczegółowo

Finanse publiczne. Wykład Polityka fiskalna i budżetowa państwa, część 2 Michał Możdżeń

Finanse publiczne. Wykład Polityka fiskalna i budżetowa państwa, część 2 Michał Możdżeń Finanse publiczne Wykład Polityka fiskalna i budżetowa państwa, część 2 Michał Możdżeń michal.mozdzen@uek.krakow.pl Polityka fiskalna a cykl koniunkturalny Jest kilka kanałów wpływu polityki fiskalnej

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia II Polityka fiskalna

Makroekonomia II Polityka fiskalna Makroekonomia II Polityka fiskalna D R A D A M C Z E R N I A K S Z K O Ł A G Ł Ó W N A H A N D L O W A W W A R S Z A W I E K A T E D R A E K O N O M I I I I 2 MIERNIKI RÓWNOWAGI FISKALNEJ wykład I Co składa

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający

Wymagania edukacyjne przedmiot Podstawy ekonomii Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić podstawowe zasoby

Bardziej szczegółowo

WAHANIA KONIUNKTURY WYKŁAD. Dr inż. Edyta Ropuszyńska-Surma

WAHANIA KONIUNKTURY WYKŁAD. Dr inż. Edyta Ropuszyńska-Surma WAHANIA KONIUNKTURY WYKŁAD Dr inż. Edyta Ropuszyńska-Surma Polecenia 1. Popatrz na wykresy na kolejnych slajdach? 2. Czym się różnią? 3. Co możesz z nich odczytać? 4. Jakie cechy charakterystyczne zauważyłeś?

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii. Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie

Podstawy ekonomii. Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie Podstawy ekonomii Wykład IV-V-VI Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie Bezrobocie Bezrobocie zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2014 2029 Gminy Miasta Radomia.

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2014 2029 Gminy Miasta Radomia. Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2014 2029 Gminy Miasta Radomia. Za bazę do opracowania Wieloletniej Prognozy Finansowej na kolejne lata przyjęto projekt budżetu

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Makroekonomia Kierunek Angielski Język Biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok II

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wyzwania stojące przed polską gospodarką Bartosz Majewski Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 8 czerwca 2015 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. turystyka i rekreacja. Jednostka organizacyjna: Kierunek: Kod przedmiotu: TR L - 4. Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu:

Ekonomia. turystyka i rekreacja. Jednostka organizacyjna: Kierunek: Kod przedmiotu: TR L - 4. Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu: Jednostka organizacyjna: Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu: Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013 i 2013/2014 Wydział Turystyki i Rekreacji I stopień,

Bardziej szczegółowo

Budżet państwa. Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych. Zakład Polityki Gospodarczej

Budżet państwa. Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych. Zakład Polityki Gospodarczej Budżet państwa Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych. Zakład Polityki Gospodarczej Budżet państwa W teorii finansów publicznych przyjmuje się, że budżet państwa, to

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 6. Polityka pieniężna. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 6. Polityka pieniężna. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 6. Polityka pieniężna Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu 1. Pieniądz a inflacja przypomnienie. Skąd się bierze inflacja? 2. Koszty i korzyści inflacji Czy

Bardziej szczegółowo

Współczesna Gospodarka

Współczesna Gospodarka Współczesna Gospodarka Contemporary Economy Vol. 3 Issue 1 (2012) 13-24 Electronic Scientific Journal ISSN 2082-677X www.wspolczesnagospodarka.pl OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE BRANŻY TSL W POLSCE W WARUNKACH

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2015 2029 Gminy Miasta Radomia.

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2015 2029 Gminy Miasta Radomia. Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2015 2029 Gminy Miasta Radomia. Za bazę do opracowania Wieloletniej Prognozy Finansowej na kolejne lata przyjęto projekt budżetu

Bardziej szczegółowo

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Merkantylizm to doktryna głosząca potrzebę: a) silnego zaangażowania się państwa

Bardziej szczegółowo

WIBOR Stawka referencyjna Polonia Stopa referencyjna Stopa depozytowa Stopa lombardowa

WIBOR Stawka referencyjna Polonia Stopa referencyjna Stopa depozytowa Stopa lombardowa WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) - referencyjna wysokość oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym. Wyznaczana jest jako średnia arytmetyczna wielkości oprocentowania podawanych

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 7. Polityka pieniężna. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 7. Polityka pieniężna. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 7. Polityka pieniężna Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu 1. Pieniądz a inflacja przypomnienie. Skąd się bierze inflacja? 2. Koszty i korzyści inflacji Czy

Bardziej szczegółowo

Polityka monetarna. Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin. J. Wilkin - Ekonomia

Polityka monetarna. Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin. J. Wilkin - Ekonomia Polityka monetarna Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin Pieniądz i jego funkcje Pieniądz powszechny ekwiwalent towarów i usług. Kategoria ekonomiczna, w której możemy wyrazić wartość wszelkich towarów i usług.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania

Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania Zadanie 1 Załóżmy, że w gospodarce ilość pieniądza rośnie w tempie 5% rocznie, a realne PKB powiększa się w tempie 2,5% rocznie. Ile wyniesie stopa inflacji w

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII

Spis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki

Bardziej szczegółowo

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP

Bardziej szczegółowo

Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku).

Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Zadanie 1 Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Składniki PKB Wielkość (mld) Wydatki konsumpcyjne (C ) 300 Inwestycje

Bardziej szczegółowo

Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja

Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Komisja Europejska - Komunikat prasowy Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Bruksela, 04 listopad 2014 Zgodnie z prognozą gospodarczą Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Imiona, nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego Beata Harasim / mgr

Imiona, nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego Beata Harasim / mgr Tryb studiów Stacjonarne Nazwa kierunku studiów Finanse i Rachunkowość Poziom studiów Stopień pierwszy Rok studiów/ semestr II/III i IV Specjalność Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach SYLLABUS

Bardziej szczegółowo

Barometr Finansów Banków (BaFiB) propozycja badania koniunktury w sektorze bankowym

Barometr Finansów Banków (BaFiB) propozycja badania koniunktury w sektorze bankowym Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Barometr Finansów Banków (BaFiB) propozycja badania koniunktury w sektorze bankowym Jednym z ważniejszych elementów każdej gospodarki jest system bankowy. Znaczenie

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty trzeci kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2014 2015 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE

Spis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa xiii xv WPROWADZENIE l Rozdział l. Ekonomiczne opisanie świata 3 1.1. Stany Zjednoczone 4 1.2. Unia Europejska 10 1.3. Chiny 15 1.4. Spojrzenie na inne

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku WYKŁAD Makroekonomiczna równowaga na rynku POPYT JAKO AGREGAT EKONOMICZNY (AD) Zagregowany popyt zależność między całkowitą ilością dóbr i usług (realny PKB) jaką podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa,

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty siódmy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty pierwszy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2013 r.) oraz prognozy na lata 2014 2015

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a )

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a ) przeciętny poziom cen MODEL ZAGREGOWANEGO POPYTU I ZAGREGOWANEJ PODAŻY ZAŁOŻENIA Dochód narodowy (Y) jest równy produktowi krajowemu brutto (PKB). Y = K + I + G Neoklasycyzm a keynesizm Badamy zależność

Bardziej szczegółowo

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ realna stopa procentowa KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA koszty produkcji ponoszone przez producentów są jednocześnie wynagrodzeniem za czynniki produkcji (płaca, zysk, renta), a tym

Bardziej szczegółowo

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI Wykład: POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI 13 milionów Amerykanów traci pracę Wielka depresja w USA, 1929-1933 Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza (1936) John Maynard Keynes

Bardziej szczegółowo

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak Plan wykładu 1. Krótkookresowe wahania koniunktury Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży: skutki

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Podsumowanie. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Podsumowanie. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 14. Podsumowanie dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak Plan wykładu 1. Egzamin i warunki zaliczenia przypomnienie. 2. Czego się nauczyliśmy? Powtórka z wykładu

Bardziej szczegółowo