W ramach realizacji Projektu z POKL, Priorytet IX, 9.6 Projekty innowacyjne. PROGRAM SZKOLEŃ DLA NAUCZYCIELI

Transkrypt

1 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KURATORIUM OŚWIATY W KIELCACH W ramach realizacji Projektu z POKL, Priorytet IX, 9.6 Projekty innowacyjne. STWORZENIE SYSTEMU MOTYWOWANIA DO INNOWACYJNOŚCI NAUCZYCIELI W ZAKRESIE TWORZENIA NOWYCH, INNOWACYJNYCH PROGRAMÓW, METOD, TECHNIK I NARZĘDZI NAUCZANIA Załącznik nr 2 do Strategii Wdrażania Projektu. PROGRAM SZKOLEŃ DLA NAUCZYCIELI 1. Potrzeba zmian w zakresie doskonalenia nauczycieli. Znaczenie systemu motywowania. Ilekroć przeżywamy stałe niezadowolenie z własnej pracy lub obserwujemy objawy kryzysu w funkcjonowaniu jakiejś instytucji, zawsze wówczas pojawia się pragnienie dokonania pewnej zmiany, ulepszeń, innowacji Andrzej Sowiński Zgodnie z art.70a Ustawy o systemie oświaty dyrektorzy szkół otrzymują pieniądze na doskonalenie zawodowe nauczycieli. Środki te nie zawsze są dobrze spożytkowane. Nie ma bowiem w województwie spójnej polityki szkolenia nauczycieli. Wdrażając program szkoleń, proponujemy gminom sposób planowania doskonalenia nauczycieli, sprzyjający rozwojowi innowacyjności i kreatywności nauczycieli. Samorządy, wzorując się na niniejszym programie, będą mogły opracować i zastosować systemy umożliwiające efektywne wykorzystanie środków przeznaczonych na doskonalenie. Właściwie zaplanowany rozwój zawodowy nauczycieli poparty dostosowanym do rozwoju szkoły systemem motywowania podniesie poziom motywacji nauczycieli. Przyczyni się to do podniesienia efektywności kształcenia między innymi poprzez przygotowanie nauczycieli do tworzenia innowacyjnych programów

2 nauczania, wprowadzania nowoczesnych metod pracy, wykorzystania technologii informacyjnych. Kształcenie i rozwijanie umiejętności efektywnego wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjno komunikacyjnych w procesie dydaktycznym, jak również integracja nowoczesnych technologii w organizowaniu i realizowaniu szkolnego procesu edukacji jest wyzwaniem stawianym przed współczesnymi nauczycielami. Wiąże się to z koniecznością doskonalenia nauczycieli w zakresie wdrażania innowacyjnych programów nauczania a także stosowania nowoczesnych metod i form pracy w procesie kształcenia. Motorem działań innowacyjnych w szkołach powinien się stać system motywowania nauczycieli, który promowałby najbardziej aktywnych i twórczych pedagogów. 2. Wyniki badań Z badań ankietowych prowadzonych w szkołach woj. świętokrzyskiego wynika, że nauczyciele oczekują wsparcia ze strony kadry kierowniczej szkół w zakresie motywowania, ale jednocześnie są świadomi potrzeby rozwoju. Przejawiają dużą aktywność w zakresie samodoskonalenia. Ponad jedna trzecia nauczycieli poświęca w trakcie semestru na własne doskonalenie zawodowe ponad 30 godzin, prawie jedna trzecia 16 do 30 godzin, a ponad jedna piąta przeznacza na ten cel 6 do 15 godzin. Świadczy to o dużej świadomości potrzeby samodoskonalenia zawodowego wśród zdecydowanej większość nauczycieli. Wyniki badań pokazują funkcjonowanie systemów motywacyjnych w obecnych realiach szkolnych. Wśród najczęściej wymienianych czynników motywujących wystąpiły: warunki pracy, wynagrodzenie, relacje międzyludzkie, stałość zatrudnienia. Odnośnie wykorzystania nowoczesnych technik multimedialnych wyniki badań wskazują, że 94,5% nauczycieli uznaje za niezbędne stosowanie tych technik w nauczaniu, a szkoły w coraz większym stopniu dysponują technicznymi możliwościami w tym zakresie. Jednak tylko co czwarty nauczyciel (27,6%) prowadzi nauczanie przy użyciu technik multimedialnych w wymiarze od 6 do 15 godzin, natomiast co piąty robi to w wymiarze powyżej 30 godzin w semestrze. 11 % nauczycieli nie wykorzystuje komputera w ogóle. Internetowe bazy danych są narzędziem nauczania dla 65% badanych. 35,4 % w ogóle nie korzysta z Internetu jako środka wspomagającego nauczanie na lekcjach, 52,6% posługuje się tym narzędziem w stopniu umiarkowanym od 1 do 15 godzin w semestrze. Pomimo niemal pełnego dostępu do Internetu zarówno w domu jak i w szkole i powszechności jego zastosowania w codziennej praktyce, szkoła tworzy duża lukę/ / w szkole jest duża luka w wykorzystaniu tego środka. Może to być spowodowane brakiem motywacji nauczycieli do innowacyjnego podejścia w ich codziennej pracy. Przeprowadzone badania 2

3 wskazują na konieczność stworzenia systemu szkoleń nakierowanych na wykorzystywanie technologii informacyjno komunikacyjnej w nauczaniu różnych przedmiotów, co wiązałoby się ze stosowaniem innowacyjnych programów, nowoczesnych metod nauczania i szeroko pojętych nowatorskich rozwiązań. 3. Cel główny: dostarczenie nauczycielom, wizytatorom, przedstawicielom organów prowadzących i doradcom metodycznym wiedzy i umiejętności w zakresie tworzenia nowych, innowacyjnych programów, metod, technik i narzędzi nauczania poprzez cykl szkoleń z uwzględnieniem rozwiązań sprawdzonych w innym kraju UE. 4. Cele szczegółowe: nauczyciel: - przygotuje się do tworzenia innowacyjnych programów nauczania - będzie wykorzystywał w swojej pracy dydaktycznej technologie informacyjno komunikacyjne - przygotuje się do opracowania scenariuszy lekcji z wykorzystaniem technologii informacyjno komunikacyjnej - nabędzie motywację do twórczego, nowoczesnego planowania i realizowania procesu dydaktycznego, podejmowania działań innowacyjnych - będzie współpracował z doradcami metodycznymi i wizytatorami poprzez platformę e-learningową - zdobędzie nowe doświadczenia z zakresu planowania i realizacji procesu dydaktycznego wynikające z doświadczeń innych placówek zarówno polskich, jak i zagranicznych - będzie sięgał po zasoby platformy e-learningowej, wykorzystując między innymi opracowane w ramach projektu materiały dydaktyczne - będzie rozwijał własne kompetencje w zakresie stosowania ICT - spróbuje podjąć wyzwanie konkursowe, ubiegając się o nagrodę w konkursie na innowacyjny program nauczania, scenariusz, tytuł LIDERA innowacyjności w szkole. 5. Uwagi o realizacji programu: - zajęcia zorganizowane i przeprowadzone zostaną między 1 listopada 2010r. a 31 marca 2011r. 3

4 - uczestnicy szkolenia podzieleni zostaną na grupy po jednej w każdej z gmin objętych projektem - zajęcia zorganizowane zostaną w szkołach na terenie gmin uczestniczących w projekcie - wykłady odbywać się będą w salach wyposażonych w środki umożliwiające korzystanie z multimediów; a zajęcia warsztatowe w salach komputerowych wyposażonych w tablicę interaktywną - dopełnieniem szkoleń podstawowych będą szkoleniowe posiedzenia rad pedagogicznych (w zakresie zastosowania nowoczesnych technologii w szkole z wykorzystaniem tablicy interaktywnej), wyjazd studyjny oraz współpraca z wizytatorami i doradcami metodycznymi poprzez platformę e-learningową. 6. Merytoryczny opis realizacji tematu: W województwie świętokrzyskim nie ma systemu, który zakładałby współpracę dyrektorów szkół, organów prowadzących szkoły, wizytatorów z Kuratorium Oświaty, doradców metodycznych w zakresie motywowania nauczycieli do podejmowania działań innowacyjnych w zakresie pisania innowacyjnych programów nauczania, stosowania nowoczesnych narzędzi, metod i form nauczania. Wynika to z małej aktywizacji zawodowej do podejmowania działań innowacyjnych, niewystarczającego przygotowania dyrektorów do nowoczesnego zarządzania. Nauczyciele planują proces nauczania wybierając programy zaproponowane przez wydawnictwa często nadmiernie rozbudowane w stosunku do treści zawartych w podstawie programowej. Programy te nie zawsze są adekwatne do poziomu, możliwości i potrzeb uczniów, nie dają uczniom możliwości kreatywnego myślenia. Nauczanie takie jest mało efektywne. Sposobem na poprawienie efektów kształcenia i wyników uzyskiwanych przez uczniów na egzaminach zewnętrznych (woj. świętokrzyskie uzyskuje wyniki niższe od średnich krajowych, szczególnie w środowiskach wiejskich) i podniesienie umiejętności uczniów jest zmotywowanie nauczycieli do innowacyjnego nauczania, wykorzystującego Internet, multimedia i inne technologie informacyjno komunikacyjne. Opracowany system szkoleń zmierza do przygotowania nauczyciela do roli edukacyjnego przewodnika. Nauczyciela, który będzie potrafił zorganizować optymalne środowisko uczenia się, a w nim najkorzystniejsze sytuacje dydaktyczne oparte na nowoczesnych technologiach. Pozwalające przygotować ucznia do funkcjonowania we współczesnym świecie. Przygotowanego do wyboru właściwej ścieżki kariery zawodowej. Program szkoleń wzbogaci wiedzę i umiejętności z zakresu interpretacji zapisów w podstawie programowej oraz tworzenia programów nauczania z uwzględnieniem nowoczesnych środków dydaktycznych. Wyposaży w umiejętności posługiwania się technologiami 4

5 informacyjno-komunikacyjnymi. Umiejętności te przełożą się na tworzenie scenariuszy innowacyjnych zajęć, które zaciekawią uczniów, pozwolą im odkrywać, badać, działać albowiem najkorzystniejsze jest uczenie się w działaniu. Podniesienie kompetencji w zakresie wykorzystywania nowoczesnych rozwiązań metodycznych wpłynie na poziom satysfakcji nauczycieli z wykonywanej pracy. Zmotywuje ich do kreatywnego i twórczego realizowania procesu dydaktycznego, co w konsekwencji przyczyni się do podniesienia efektywności kształcenia Rozszerzona zostanie grupa nauczycieli, którzy wykorzystują technologie informatyczne w swojej codziennej pracy. Podjęcie wspólnych działań dyrektorów, nauczycieli, wizytatorów, przedstawicieli organów prowadzących oraz doradców metodycznych stworzy podstawy do współpracy, która zaowocuje wzrostem działań innowacyjnych w szkołach. 5. Wykaz nabytych umiejętności niezbędnych do tworzenia innowacyjnych programów: nauczyciel: - interpretuje zapisy z nowej podstawy programowej - jest przygotowany do tworzenia programu nauczania z wykorzystaniem nowoczesnych technologii - tworzy scenariusz lekcji oraz prowadzi zajęcia z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w szczególności tablicy interaktywnej - wykorzystuje w swojej pracy technologie informacyjno komunikacyjne - podejmuje działania innowacyjne - wykorzystuje w swojej pracy dobre praktyki nauczycieli w tym z innych krajów UE - nowocześnie zarządza zespołem klasowym - wykorzystuje zasoby platformy e-learningowej oraz opracowane scenariusze lekcji z zastosowaniem tablicy interaktywnej do prowadzenia własnych zajęć z uczniami - posiada motywację w kierunku podnoszenia swoich kompetencji w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii w procesie dydaktycznym oraz samokształcenia za pomocą Internetu i e-learningu. 6. Opis form, metod i środków dydaktycznych: System zakłada wyposażenie jego uczestników zarówno w wiedzę teoretyczną, jak i umiejętności planowania i realizacji innowacyjnego procesu dydaktycznego. Wskazane 5

6 więc w programie cele można osiągnąć przy wykorzystaniu różnorodnych metod nauczania: tradycyjnych i nowoczesnych, opartych na działaniu i odkrywaniu przez słuchacza. Ze względu na założone w projekcie i programie osiągnięcia nauczycieli wykorzystywane będą metody należące do współcześnie wyróżnianych strategii dydaktycznych: asocjacyjnej (podawanie i przyswajanie wiadomości), problemowej (badanie), operacyjnej (działanie). Ważnym uzupełnieniem zajęć i wsparciem dla słuchaczy będą materiały poglądowe (głównie prezentacje multimedialne.), zaś realizacja treści kursów nieustannie będzie uwzględniała konteksty praktyczne. Przyjęte rozwiązania metodyczne uwzględniają wiedzę z zakresu andragogiki, podejmującej analizę specyfiki uczenia się dorosłych, a także mają stanowić wzory dobrej praktyki nauczycielskiej. Zajęcia odbywać się będą z wykorzystaniem multimediów, Internetu i tablicy interaktywnej. 7. Plan szkoleń, ich wymiar z uwzględnieniem podziału na zajęcia teoretyczne i warsztatowe: I. Wizyta studyjna w szkołach o wysokiej efektywności nauczania. Analiza dobrych praktyk w zakresie zarządzania placówką i stosowania nowoczesnych, innowacyjnych metod, technik i form nauczania. II. Szkolenie z zakresu nowoczesnych technologii: Lp. Nazwa zajęć edukacyjnych teoretyczne Wymiar zajęć warsztatowe 1. Wykorzystanie tablicy interaktywnej w nauczaniu różnych - 8 przedmiotów 2. Podstawy e-learningu Tworzenie scenariusza zajęć z wykorzystaniem nowoczesnych - 4 technik i metod nauczania. Razem 16 Razem: 16 godziny szkolenia (w tym 16 godzin zajęć warsztatowych) III. Szkolenie z zakresu innowacyjnego nauczania 6

7 Lp. Nazwa zajęć edukacyjnych teoretyczne Wymiar zajęć warsztatowe 1. Elementy nowoczesnego zarządzania i motywowania. 2 4 Regulamin przyznawania dodatku motywacyjnego. 2. Dzielenie się doświadczeniem wyniesionym z obserwacji - 3 dobrej praktyki po wizycie studyjnej. 3. Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego 2 - a innowacyjność procesu nauczania. 4. Zasady tworzenia programów nauczania. Programy 2 4 innowacyjne. (Opracowanie ram programu nauczania). Razem 6 11 Razem: 17 godzin szkolenia (w tym 11 godzin zajęć warsztatowych) 8. Treści kształcenia w zakresie poszczególnych zajęć edukacyjnych ( modułów): I. Wizyta studyjna w szkołach o wysokiej efektywności nauczania. Analiza dobrych praktyk w zakresie zarządzania placówką i stosowania nowoczesnych, innowacyjnych metod, technik i form nauczania: - system zarządzania w placówce - system motywowania nauczycieli - obserwacja zajęć prowadzonych innowacyjnymi metodami, technikami i formami nauczania - omówienie zastosowanych rozwiązań metodycznych - analiza umiejętności prezentowanych przez uczniów. II. 1. Wykorzystanie tablicy interaktywnej w nauczaniu różnych przedmiotów: - obsługa tablicy interaktywnej - posługiwanie się narzędziami oprogramowania tablicy interaktywnej - wykorzystywanie tablicy interaktywnej do tworzenia pomocy dydaktycznych - propozycje zajęć z wykorzystaniem tablicy interaktywnej, Internetu i multimediów 7

8 II.2. Podstawy e-learningu: - obsługa i zasady pracy z platformą e-learningową - podstawowe umiejętności korzystania z platformy e-learningowej - e-learning w pracy nauczyciela - metodyka nauczania z wykorzystaniem e-learningu - współpraca poprzez platformę e- learningową nauczycieli z doradca metodycznym i wizytatorem - ćwiczenie umiejętności posługiwania się e-learningiem poprzez wykonanie zadań własnych II.3. Tworzenie scenariusza zajęć z wykorzystaniem nowoczesnych technik i metod nauczania: - projektowanie sytuacji dydaktycznych z wykorzystaniem nowoczesnych pomocy dydaktycznych oraz oprzyrządowania tablicy interaktywnej i zasobów Internetu. III.1. Elementy nowoczesnego zarządzania i motywowania. Regulamin przyznawania dodatku motywacyjnego. - współczesne teorie motywacji - bodźce do lepszej pracy w nowoczesnej szkole - motywacja nauczyciela a motywacja ucznia - innowacyjność w zarządzaniu zespołem klasowym - oczekiwania n-li w stosunku do regulaminu przyznawania dodatku motywacyjnego III.2. Dzielenie się doświadczeniem wyniesionym z obserwacji dobrej praktyki - przykłady dobrych praktyk zaobserwowanych w czasie wizyty studyjnej, możliwych do wykorzystania we własnej szkole w zakresie: - zarządzania w placówce - systemu motywowania nauczycieli - metod, technik i form nauczania - zaobserwowanych rozwiązań metodycznych - umiejętności prezentowanych przez uczniów III.3. Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego a innowacyjność procesu nauczania: 8

9 - analiza zapisów w nowej podstawie programowej w kontekście możliwości wpływania przez nauczyciela na przebieg procesu kształcenia z uwzględnieniem: celów nauczania i umiejętności ucznia, zadań nauczyciela, umiejętności kluczowych. III.4. Zasady tworzenia programów nauczania. Programy innowacyjne: - analiza aktów prawnych regulujących zasady tworzenia i zatwierdzania programów; innowacja w szkole - dobór treści zgodnych z podstawą programową oraz diagnozą zespołu klasowego - dobór metod i form zapewniających innowacyjny charakter programu - formułowanie celów i procedur ich osiągania - sposoby uzyskiwania informacji zwrotnej od uczniów o stopniu osiągania celów i kształcenia umiejętności uczniów - zasady wdrażania programu - ewaluacja programu nauczania - opracowanie przykładowego innowacyjnego programu nauczania. 9. Materiały szkoleniowe dla uczestników w wersji elektronicznej i papierowej: Materiały w wersji papierowej i elektronicznej opracują edukatorzy prowadzący zajęcia. 9