Nauka i Biznes pt.: Oh Ochrona własności ł ś intelektualnej

Transkrypt

1 Seminarium Nauka i Biznes pt.: Oh Ochrona własności ł ś intelektualnej l Bydgoszcz, 6 grudnia2012 Małgorzata Kluczyk Rzecznik patentowy 1 Projekt innowacyjny Przedsiębiorczość akademicka dźwignią innowacyjnej gospodarki WKP współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Własność intelektualna Prawa własności intelektualnej wszystkie rodzaje praw dotyczącychwszystkich wytworów ludzkiego umysłu, tj. działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej, artystycznej, w szczególności prawa do: wynalazków wzorów użytkowych, ż przemysłowychł znaków towarowych, usługowych technologii, sekretów przemysłowych, handlowych itp. (tzw. wiedzy "know how") utworów literackich, artystycznych, naukowych odkryć naukowych ochrony przed nieuczciwą konkurencją programów komputerowych 2

3 Własność przemysłowa, prawo wyłączne Własność przemysłowa część własności intelektualnej, obejmująca ochronę wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, technologii i sekretów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, nazw handlowych, oznaczeń i nazw pochodzenia oraz zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Prawo wyłączne prawo korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy z wyniku intelektualnego chronionego tym prawem (monopol). Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r. nr 119 poz ze zmianami 3 i)

4 Wynalazek i patent Wynalazek Patent Rozwiązanie techniczne Prawo wyłączne 4

5 Wynalazek Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Wynalazek uważa się ę za posiadający poziom wynalazczy, y, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki. Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa. 5

6 Za wynalazki nie uważa się w szczególności: odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych; wytworów ó o charakterze jedynie estetycznym; wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki; programów do maszyn cyfrowych; przedstawienia informacji. 6

7 Nie udziela się patentów na: wynalazki, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo; odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; nie dotyczy to mikrobiologicznych sposobów hodowli ani wytworówuzyskiwanych takimi sposobami; sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; nie dotyczy to produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu. 7

8 Co to jest data pierwszeństwa? Data pierwszeństwa jest datą dokonania pierwszego prawidłowego zgłoszenia o udzielenie patentu na wynalazek, zgłoszenia wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub znaku towarowego w jednym z państw ń będących członkami ł izwiązku Oh Ochrony Własności ś Przemysłowej ł wg Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej z r. Zgłoszenie takie daje zgłaszającemu prawo do korzystania z prawa pierwszeństwa przy dokonywaniu takiego samego zgłoszenia w innych państwach ww. związku w terminach: 12 miesięcy dla zgłoszenia wynalazku lub wzoru użytkowego, 6 miesięcy dla wzorów przemysłowych i znaków towarowych. 8

9 Patent Patenty są udzielane na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania. Patent jest to prawo wyłącznego korzystania z wynalazku przez określony czas, w sposób zarobkowy lub zawodowy, na całym obszarze państwa lub regionu, na który patent jest udzielony. Patent udzielany jest przezurząd Patentowy osobie fizycznej lub prawnej, która złoży wniosek o udzielenie patentu. 9

10 Prawo do patentu (art. 11 PWP) 1. Prawo do uzyskania patentu na wynalazek [...] przysługuje [...] twórcy. 2. Współtwórcom wynalazku [...] uprawnienie do uzyskania patentu [...] przysługuje wspólnie. 3. W razie dokonania wynalazku [...] w wyniku wykonania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy, albo z realizacji innej umowy, prawo, o którym mowa w ust. 1, przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej. 10

11 Patent wzorzec postępowania Utrzymuj wynalazki w tajemnicy, dopóki nie złożysz wniosku patentowego. Oznaczaj wszystkie rysunki, informacje, korespondencję inotatki ze spotkań zosobami trzecimi jako "poufne". Przed złożeniem wniosku możesz ujawniać informacje tylko osobom trzecim, które są wobec Ciebie związane klauzulą poufności. Jeśli oddajesz do użytku pracę, która zawiera wynalazek, podejmij starania zmierzające do uzyskania od razu pełnych praw patentowych. Sprawdzaj, czy nastąpiło jakiekolwiek naruszenie Twojego patentu, a w razie zauważenia takiego przypadku niezwłocznie podejmij odpowiednie działania. 11

12 7 grzechów głównych wynalazcy 1. Wynalazek jest bardziej złożony niż problem na to zasługuje. 2. Wynalazek nie jest utrzymany w tajemnicy 3. Wynalazek nie jest nowy. 4. Wynalazca nie zastanowił się dostatecznie nad właściwym rozwiązaniem problemu Wynalazek nie przekonywający. 6. Wynalazek nie jest zabezpieczony przed datą zgłoszenia 7. Wynalazca ma nierealistyczne pojecie o wartości wynalazku. Źródło: UP RP

13 Rzecznik i wynalazca W y n a l a z c a Ma swoją opinię na temat swojego wynalazku Używa branżowego języka R z e c z n i k Ma doświadczenie w przygotowaniu dokumentów, zna ograniczenia występujące w czasie procedury rejestracji Używa prawnego języka 13

14 Zadania rzecznika patentowego Jest specjalistą od prawa patentowego. Przygotowuje dokumentację do wysyłki do UP RP. Prowadzi korespondencję z UP RP w imieniu wynalazców. Pilnuje terminów związanych z czasem ochrony wynalazków. Reprezentuje interesy wynalazców przed UP RP. Negocjuje umowy licencyjne, przenoszące prawa, know how. 14

15 Adres: Warszawa Al. Niepodległości 188/192 Adres internetowy: Podstawowym zadaniem UP jest udzielanie praw wyłącznych na przedmioty ochrony własności przemysłowej Urząd Patentowy RP przyjmuje i bada zgłoszenia dotyczące wynalazków i wzorów użytkowych, orzeka w sprawach udzielania patentów i praw ochronnych oraz prowadzi rejestr patentowy i rejestr wzorów użytkowych. 15

16 Przygotowanie dokumentów do UP RP Opis wynalazku: Opis stanu techniki Istota wynalazku Korzystne skutki realizacji Opis rysunków Minimum jeden przykład 16

17 Przygotowanie dokumentów do UP RP Zastrzeżenia patentowe Jednym zdaniem Skrót opisu Będzie zamieszczony w biuletynie Streszczenie opisu Rysunek Schematyczny (nie musi ściśle spełniać norm rys. techn.) 17

18 Procedury Urzędu Patentowego RP Potwierdzenie zgłoszenia Przyznanie numeru zgłoszenia (nr P....) Publikacja skrótu kót opisu w Biuletynie i UP i na stronie www Niezwłocznie po 18 miesiącach od daty pierwszeństwa do uzyskania patentu lub prawa ochronnego 18

19 Miejsce na pieczątkę zgłaszającego Znak... Nr... Data zgł.... Int. Cl podpis członka podpis przewod. Komisji Klasyfik. Komisji Klasyfik. (wypełnia Urząd Patentowy) URZĄD PATENTOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ WARSZAWA, Al. Niepodległości 188/192 Skr. poczt. 203 P O D A N I E ZGŁASZAJĄCY 1)... (podać kolejno: nazwisko i imię lub nazwę oraz adres) Numer identyfikacji podatkowej NIP... Numer ewidencyjny PESEL*... Numer identyfikacyjny REGON*... PEŁNOMOCNIK 2)... (nazwisko i imię oraz adres pełnomocnika)... Wnoszę (wnosimy) o udzielenie 3) : patentu na wynalazek * prawa ochronnego na wzór użytkowy * dodatkowego do *... pod tytułem... (podać tytuł wynalazku lub wzoru użytkowego) Oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa 4) : Data zgłoszenia (data wystawienia)... Kraj zgłoszenia (miejsce i kraj wystawy) Numer zgłoszenia (nazwa wystawy) TWÓRCA(Y) WYNALAZKU (WZORU UŻYTKOWEGO) (nazwisko i imię oraz adres) *) niepotrzebne skreślić PODSTAWA PRAWA DO PATENTU (PRAWA OCHRONNEGO) 5) wypełnić jeżeli zgłaszający nie jest

20 20

21 21

22 22

23 23 Publikacje UPRP

24 Publikacja w BUP (Biuletyn UP RP) Numer zgłoszenia Skrót opisu 24

25 Publikacja w internetowej bazie danych UP 25

26 Procedury Urzędu Patentowego RP Postępowanie o udzielnie patentu: 5 6 lat Publikacja w Biuletynie i UP po 18 miesiącach i Oczekiwanie na przeciwstawienia Badania przez eksperta Ewentualna korespondencja za zgłaszającym Wydanie decyzji warunkowej Wniesienie opłaty za udzielanie patentu Wydanie dokumentu patentowego 26

27 27

28 28

29 29

30 30

31 Przykładowe koszty Zgłoszenie wynalazku lub wzoru użytkowego 550 zł Za pierwszy okres ochrony obejmujący ją 1, 2, 3 rok 480 zł opłaty p y za kolejne lata wzrastają od 100 zł za czwarty rok do zł za dwudziesty rok ochrony (ostatni rok ochrony patentowej) 31

32 Istotne terminy związane z ochroną wynalazku Moment wpłynięcia zgłoszenia do UP RP (poczta, fax, osobiste dostarczenie, online) 12 miesięcy zachowanie pierwszeństwa zgłoszenia zagranicą 18 miesięcy publikacja w Biuletynie UP Ochrona wynalazku (20 lat) 32

33 Całkowita ochrona wynalazku 1, 2, 3 Poszczególne okresy ochrony wynalzków Całkowity czas ochrony wynalazku (20 lat) Każdy okreswymagaosobnej osobnej opłaty 33 Łączny y koszt ochrony przez 20 lat: zł (wg aktualnych opłat)

34 Patent zagraniczny Europa, świat Zgłoszenie w każdym państwie lub organizacji osobno z zachowaniem terminu konwencyjnego 12miesięcy Zgłoszenie w EPO 1 procedura Wskazanie konkretnych Państw, w których ma obowiązywać patent 34

35 35

36 Patent europejski Patent europejski jest patentem udzielanym przez Europejski Urząd Patentowy na podstawie Konwencji o udzielaniu patentów europejskich (Konwencja Monachijska z r.). Patent europejski udzielany jest na poszczególne kraje - strony Konwencji, j, wybrane przez zgłaszającego. g W każdym państwie, na które został udzielony patent europejski ma on ten sam skutek i podlega tym samym warunkom, co patent krajowy udzielony przez urząd patentowy tego państwa. 36

37 Patenty zagraniczne - Europa European Patent Office = EPO konwencja o patencie europejskim z r. siedziba: ib Monachium uprawniony do udzielania ochrony na wynalazki, ważnej w państwach-stronach konwencji, tj. uprawniony do wydawania decyzji o udzieleniu tzw. patentu europejskiego Polska jest stroną konwencji od 1 marca

38 Patenty zagraniczne - Europa Zgłoszenie dokonane w Europejskim Urzędzie Patentowym wywołuje w każdym z państw-stron konwencji skutki prawne takie, jak zgłoszenia dokonywane oddzielnie w krajowych urzędach patentowych tych państw. Decyzje merytoryczne Europejskiego Urzędu Patentowego są obowiązujące dla krajowych urzędów patentowych państw wskazanych w zgłoszeniu do EPO. W każdym kraju, którego dotyczy ochrona, należy patent zarejestrować wnosząc odpowiednie opłaty. 38

39 Przykładowe koszty EP Zgłoszenie patentu europejskiego zgłoszenie 200 EUR (online 115 EUR) wniosek o poszukiwania 1165 EUR wyznaczenie krajów 555 EUR za trzeci rok ochrony patentu europejskiego 445 EUR Obrona i rejestracja patentu europejskiego: wniosek o przeprowadzenie międzynarodowych badań wstępnych 1555 EUR rejestracja j i druk opisu patentu europejskiego 875 EUR 39

40 Przykładowe koszty EP c.d. Uprawomocnienie patentu europejskiego w jednym z krajów wybranych i utrzymanie ochrony: wniosek o uprawomocnienie i koszty druku opisu patentowego t 500 EUR Utrzymanie ochrony przez 5 lat przeciętnie EUR Zestawienie to nie obejmuje kosztów tłumaczeń i pełnomocnictw!!! 40

41 Patenty zagraniczne - świat Układ o współpracy patentowej (tzw. Układ Waszyngtoński z ) Patent Cooperation Treaty = PCT Zawarty w celu uproszczenia uzyskiwania ochrony, gdy występuje się onią wwięcejwięcej niż w jednym państwie Układ podpisało prawie 140 państw; Polska jest stroną układu od 25 grudnia 1990 roku. 41

42 Patenty zagraniczne - świat Zgłoszenie międzynarodowe w trybie PCT wywołuje w każdym ze wskazanych w nim państw skutki prawne takie, jak krajowe zgłoszenia dokonywane w urzędach patentowych t tych państw. ń W trybie PCT mogą dokonywać zgłoszeń tylko osoby z państw, które podpisały ten układ i ubiegać się tą drogą o ochronę tylko w państwach, które podpisały układ. 42

43 WYSOKOŚĆ OPŁAT ZA ZGŁOSZENIA MIĘDZYNARODOWE Ę W RAMACH UKŁADU O WSPÓŁPRACY PATENTOWEJ (PCT) 1. Opłata międzynarodowa Opłata za zgłoszenie CHF Opłata za każdy arkusz powyżej 30 stron 15 CHF 2. Opłata za poszukiwanie CHF 3. Opłata za przekazanie 300 PLN 43

44 Patenty zagraniczne - świat Wt trybie międzynarodowym d nie są podejmowane żadne decyzje o udzieleniu ochrony - pozostają one w gestii krajowych urzędów patentowych. Zgłoszenie patentu w trybie PCT można dokonać za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP. 44

45 Uproszczony schemat postępowania przed PCT zgłoszenie międzynarodowe (ze wskazaniem krajów, w których zgłaszający chce ubiegać się o ochronę) poszukiwanie międzynarodowe raport z poszukiwania publikacja międzynarodowa (po 18 miesiącach od daty pierwszeństwa) (ewentualne badanie międzynarodowe) rozdzielenie postępowania i wejście w fazy krajowe raport 31 miesięcy od daty pierwszeństwa (tj. od daty pierwszego zgłoszenia krajowego) niezależne ż decyzje krajowych urzędów patentowych t 45 patenty krajowe

46 46 Wynalazki - przykłady

47 Wynalazki - przykłady 47

48 48

49 49

50 50

51 Dodatkowe prawo ochronne DPO zapewnia ochronę prawną konkretnych produktów wytwarzanych według opatentowanego wynalazku po wygaśnięciu ochrony patentowej. Istnieje możliwość uzyskania ochrony do 5 lat dla produktów leczniczych. 51

52 Wzory użytkowe - przykłady Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. 52

53 Wzory przemysłowe - przykłady Wzorem przemysłowym jest nowa i oryginalna, nadająca się do wielokrotnego odtwarzania postać wytworu, przejawiająca się w szczególności w jego kształcie, właściwościach powierzchni, barwie, rysunku lub ornamencie. 53

54 54

55 Rozwiązanie innowacyjne rozwiązanie mające cechy utworu i/lub projektu wynalazczego (know-how), które przeznaczone zostało do komercjalizacji, a nie jest chronione za pomocą praw wyłącznych. 55

56 Znaki towarowe - przykłady Słowne: nazwy firm Lotos Polpharma Era nazwy yproduktów Superol Cekol Ludwik Znakiem towarowym może być każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje dj się do odróżnienia dóż i w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa odtego samegorodzaju towarów innych przedsiębiorstw. 56

57 Znaki towarowe przykłady c.d. Tytuły prasowe: Dziennik Bałtycki Przekrój Slogany: Oświetlamy wszystko, od domu po lotnisko 57

58 Znaki towarowe graficzne - przykłady 58

59 Znaki towarowe słowno graficzne przykłady 59

60 Znaki towarowe przestrzenne - przykłady 60

61 61

62 Przykłady nieskutecznych postępowań PRACA BADAWCZA WYNIK OCHRONA PATENTOWA 62

63 Przykład niewłaściwych postępowań W zawartej umowie o wykonanie pracy badawczej z podmiotem gospodarczym brak odniesienia do IP PRACA BADAWCZA WYNIK WDROŻENIE UCZELNIA DOCHÓD z IP 0 zł WYNAGRODZENIE AUTORSKIE zip 0 zł 63

64 Przykład niewłaściwych postępowań Nawiązanie przez twórcę bezpośredniego kontaktu z podmiotem gospodarczym z pominięciem uczelni PRACOWNIK NAUKOWY WYNIK WDROŻENIE W FIRMIE WYNAGRODZENIE AUTORSKIE UCZELNIA 64 0zł

65 Przykład niewłaściwych postępowań Zbyt pośpieszna publikacja wyników prac badawczych PRACOWNIK NAUKOWY WYNIK PUBLIKACJA 65 OCHRONA PATENTOWA

66 Przykład właściwych postępowań UMOWNE UREGULOWANIA DOT. IP OCHRONA PRAW TWÓRCÓW OCHRONA PRAWNA WYNAGRODZENIA TWÓRCÓW GOSPODARKA PRACA BADAWCZA WYNIK WDROŻENIE NALEŻNOŚĆ DLA PG KORZYŚĆ FINANSOWA UCZELNI

67 Przykład właściwych postępowań STAN TECHNIKI BADANIA PATENTOWE PRAWA OSÓB TRZECICH PRACA BADAWCZA WYNIK BADANIA PATENTOWE PRZEKAZANIE WYNIKU PODMIOTOWI ZEWNĘTRZNEMU 67

68 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ wprezentacji wykorzystano materiały Cz. Popławskiego 68