Na czym polega prawo ochronne znaku towarowego?

Transkrypt

1 COLLEGIUM MAZOVIA INNOWACYJNA SZKOŁA WYŻSZA WYDZIAŁ NAUK STOSOWANYCH Kierunek: Finanse i rachunkowość Robert Bąkowski Nr albumu: 9871 Na czym polega prawo ochronne znaku towarowego? Praca napisana W Katedrze Finansów i Rachunkowości Pod kierunkiem dr Andrzeja Pietrycha Siedlce 2013

2 Znaki towarowe w równej mierze z nazwami własnymi lub produktami stały się wizytówkami przedsiębiorców. Wiele znaków towarowych rozpoznawalnych jest na całym świecie, natomiast prawidłowa, właściwa nazwa producenta jest nieznana. Można powiedzieć, że znaki towarowe stały się niezależnym produktem. Umieszczenie rozpoznawalnego znaku towarowego na produkcie gwarantuje potencjalnym nabywcom jakość, asortyment lub ilość produktów odpowiednią dla danego przedsiębiorcy. Niejednokrotnie znak towarowy stanowi najistotniejszą część majątku przedsiębiorstwa, czasami zaś jest jego wielopokoleniowym dziedzictwem, które nie ma swego realnego odzwierciedlenia w pieniądzu. W związku z tym prawna ochrona znaku towarowego staje się jednym z najistotniejszych elementów światowej gospodarki. Globalizacja, Internet oraz coraz szybsza wymiana informacji oraz ostrzeżeń ułatwiają, lecz jednocześnie utrudniają prawną ochronę znaku towarowego. Z jednej strony łatwiejsze jest przekazywanie wartości intelektualnych, jednoczesna praca ze sobą osób będących w różnych częściach świata, kontrolowanie jakości produktów i wprowadzanie nowych norm prawnych. Z drugiej strony nie stanowi problemu zdobycie, a później nieuprawnione użytkowanie, znaku towarowego jakiegokolwiek przedsiębiorstwa. Na całym świecie ochroną znaków towarowych zajmują się instytucje powołane, nadzorowane i podlegające administracji państwowej. W Polsce takim organem jest Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, który został utworzony 28 grudnia 1918 r. 1. Prawo ochronne znaku towarowego unormowane jest przede wszystkim Ustawą Prawo własności przemysłowej 2 oraz rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych 3. Zgodnie art. 120 ww. Ustawy 4 znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym, może być wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. Znak towarowy powinien być możliwy do odróżnienia i posiadać cechy indywidualne wyeksponowane w taki sposób, aby niemożliwa była pomyłka w identyfikacji znaku towarowego. Znak towarowy podobnie jak wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, oznaczenia geograficzne i topografie układów scalonych powinny zostać zgłoszone w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej, który jest organem odpowiedzialnym za realizację zadań związanych z ochroną własności przemysłowej. Ustawodawca zastrzega jednak, że pomimo rejestracji znaku towarowego ochrona prawna znaku towarowego nie będzie udzielana oznaczeniom, które nie mogą być znakiem towarowym lub nie mają wystarczających znamion odróżniających 5. Ponadto prawa ochronne nie będą udzielane m.in. oznaczeniom 6 : - naruszającym m.in. prawa osobiste i majątkowe osób trzecich lub sprzecznych z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami, oraz które ze swojej istoty mogą wprowadzić odbiorów w błąd; - zgłoszonym w złej wierze do Urzędu Patentowego celu uzyskania ochrony; - zawierającym nazwę lub skrót nazwy Rzeczypospolitej Polskiej bądź symboli narodowych Polski (godło, barwy lub hymn); z dnia 30 czerwca 2000 r. (tekst jednolity ze zmianami Dz.U poz. 1410) 3 z dnia 08 lipca 2002roku (Dz.U. z 2002 r. Nr 115, poz. 998 i z 2005roku Dz.U. Nr 109, poz. 911) 4 Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2 5 Tamże, art Tamże, art

3 - zawierającym skróty nazw lub symbole (herby, flagi, godła) obcych państw lub organizacji międzynarodowych; - zawierają elementy będące symbolami, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, a których używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową. Również udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy jest ograniczone dla towarów identycznych lub podobnych 7. Po dokonaniu zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym RP możliwe jest złożenie wniosku udzielenia prawa ochronnego. Warunkiem udzielenia prawa ochronnego oprócz złożenia stosownego wniosku jest uiszczenie stosownej opłaty za okres ochrony 8. Oprócz graficznej prezentacji znaku towarowego należy również przedstawić listę towarów, na których umieszczany będzie znak towarowy, oraz usług jakie wykonywane będą w ramach prowadzonej działalności firmowanych znakiem towarowym. Prawo ochronne na znaki towarowe to prawo do wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przez okres 10 lat z możliwością przedłużenia ochrony na kolejne okresy dziesięcioletnie 9. Ochrona obejmuje listę towarów i usług załączonych do wniosku o udzielenie prawa ochronnego. Za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP można dokonać zgłoszenia i rejestracji znaku towarowego w krajach członkowskich Związku Madryckiego 10. Zgłaszający, w wyniku jednej rejestracji, bądź jednego zgłoszenia znaku bazowego w kraju pochodzenia, uzyskuje możliwość uzyskania ochrony we wszystkich krajach członkowskich, przy czym ochrona ta jest taka sama, jak ta uzyskana bezpośrednio w poszczególnych państwach 11. Informacje te zgromadzone są w systemie administrowanym przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO=World Intellectual Property Organization) w Genewie. Natomiast od dnia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, tj. od dnia r., za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP można również dokonać zgłoszenia i rejestracji wspólnotowego znaku towarowego 12 w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM=Office for Harmonization in the Internal Market) w Alicante, który zapewnia m.in. jednolity charakter prawa ochronnego znaku towarowego na terenie Unii Europejskiej 13. Używanie znaku towarowego w szczególności polega na: 1) umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, ich imporcie lub eksporcie oraz składowaniu w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod tym znakiem; 2) umieszczaniu znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług; 3) posługiwaniu się nim w celu reklamy 14. Znakiem towarowym można oznaczać również usługi, wtedy znak towarowy nazywany jest znakiem usługowym. Wyszczególnić można cztery rodzaje ochrony znaku towarowego: 7 Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art Porozumienie madryckie dotyczące międzynarodowej rejestracji znaków z r., którego Polska stała się członkiem 18 marca 1991 r. (Dz.U. z 1993 r., nr 116, poz. 514 i 515) 11 [dostęp r.] 12 Rozporządzenie Rady WE nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego 13 [dostęp r.] 14 Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art

4 prawo ochronne na znak towarowy indywidualny; prawo ochronne na wspólny znak towarowy; prawo ochronne na wspólny znak towarowy gwarancyjny; wspólne prawo ochronne. Każde z powyższych praw ochronnych zależy przede wszystkim od podmiotu, który uzyskał prawo do znaku towarowego. W przypadku osoby fizycznej oraz osoby prawnej, może zostać udzielone prawo ochronne na indywidualny znak towarowy. Prawo to również może zostać udzielone organom administracji rządowej albo państwowym jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej, działającej w imieniu Skarbu Państwa. Po uzyskaniu prawa ochronnego znak towarowy może być używany tylko przez jeden podmiot, w tym osobę fizyczną. Prawo ochronne obejmuje również licencjobiorców znaku towarowego. O wspólnym znaku towarowym i jego prawie ochronnym można mówić, gdy zostanie ono udzielone organizacji posiadającej osobowość prawną, powołanej do reprezentowania interesów przedsiębiorców. Zasady używania w obrocie wspólnego znaku towarowego przez organizację oraz przez zrzeszone w niej podmioty, określa regulamin znaku przyjęty przez tę organizację 15. Kolejnym rodzajem ochrony znaku towarowego jest ochrona wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego. Jest zbliżona do prawa ochrony wspólnego znaku towarowego. Tu też organizacja posiadająca osobowość prawną, która w imieniu swoim i zrzeszonych w niej podmiotów występuje o prawo ochrony znaku towarowego. Sam znak jest przeznaczony do używania przez przedsiębiorców stosujących się do zasad przyjętych przez tę organizację i podlegających jej kontroli w tym zakresie. Prawa do używania znaku nie można odmówić, bez ważnych powodów, przedsiębiorcom, którzy spełniają kryteria określone w regulaminie 16. Na znak towarowy przeznaczony do używania przez kilku przedsiębiorców, wspólnie przez nich zgłoszony może zostać udzielone wspólne prawo ochronne, o ile nie jest sprzeczne z interesem publicznym i nie ma na celu wprowadzenia w błąd odbiorców, w szczególności co do charakteru, przeznaczenia, jakości, własności lub pochodzenia towarów 17. Przedsiębiorcy w przyjętym przez siebie regulaminie określają zasady używania znaku towarowego. Prawo ochronne na znak towarowy jest prawem majątkowym, w związku z tym jest prawem zbywalnym, podlega dziedziczeniu, może być również przenoszone na rzecz organizacji jako wspólny znak towarowy albo wspólny znak towarowy gwarancyjny, a w przypadku przeniesienia na kilku przedsiębiorców jako wspólne prawo ochronne 18. Użytkowanie znaku towarowego może odbywać na podstawie umowy licencyjnej z uprawnionym z prawa ochronnego na znak. Dopuszczalne jest udzielanie dalszych sublicencji na używanie znaku towarowego. Okres użytkowania znaku na podstawie licencji nie może być dłuższy niż okres na jaki zostało wydane prawo ochronne na znak towarowy. Na żądanie licencjodawcy, w sąsiedztwie znaku towarowego należy umieścić oznaczenie lic. jako wskazanie, że znak towarowy użytkowany jest na podstawie licencji Por. Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art Tamże, art Tamże, art. 122 i art Tamże, art Tamże, art

5 Prawo ochronne na znak towarowy nie rozciąga się na działania dotyczące towarów ze znakiem towarowym. W szczególności ma ich oferowaniu do sprzedaży lub dalszym wprowadzaniu do obrotu, jeżeli zostały wprowadzone do obrotu przez uprawnionego lub za jego zgodą na terytorium Polski lub na terenie Unii Europejskiej. W przypadkach uzasadnionych, w szczególności zmiany lub pogorszenia stanu towarów, możliwy jest sprzeciw dalszej dystrybucji towarów 20. Wyłączność posługiwania się znakiem towarowym i korzystanie z prawa ochronnego nie jest prawem bezwzględnym. Ustawodawca wskazał okoliczności, w których prawo ochronne niema zastosowania lub jest ograniczone: uprawniony do znaku towarowego nie może zakazać używania w obrocie m.in. nazwisk i adresów, oznaczeń wskazujących na cechy i charakterystykę towarów, zarejestrowanego oznaczenia lub oznaczenia podobnego, jeżeli jest to konieczne dla wskazania przeznaczenia towaru. Używanie tych oznaczeń jest dozwolone tylko wówczas gdy odpowiada ono usprawiedliwionym potrzebom i jest zgodne z uczciwymi praktykami w produkcji, handlu lub usługach 21 ; znak towarowy nie był używany przez uprawnionego w rozumieniu Ustawy Prawo o własności przemysłowej 22 ; nie można zakazać posługiwania się przez inna osobę nazwą, pod którą prowadzi one działalność gospodarczą, jeżeli nazwa ta nie jest używana w charakterze oznaczania towarów i nie zachodzi możliwość wprowadzenia odbiorców w błąd co do pochodzenia towarów. W szczególności ze względu na różny profil działalności lub lokalny zasięg. Jednakże, gdy osoba prowadzi działalność w złej wierze zakaz może zostać zastosowany 23 ; bezpłatne używanie znaku towarowego przysługuje osobie, która używała znaku towarowego w dobrej wierze przed jego rejestracją na rzecz innej osoby, pod warunkiem dalszego używania w działalności w zakresie lokalnym i nie większym niż dotychczas. Na wniosek zainteresowanego prawo to może zostać wpisane do rejestru znaków towarowych. Prawo to nie jest związane z osobą prowadzącą działalność, lecz z przedsiębiorstwem, w związku z tym przeniesienie prawa może nastąpić tylko łącznie z przedsiębiorstwem 24. Prawo ochronne na znak towarowy może być unieważnione, w całości lub w części, na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny, jeżeli wykaże ona, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania tego prawa 25. Pomimo radykalnego brzmienia, również ten przepis ma odstępstwa i ograniczenia. Mianowicie, nie można wystąpić z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego: jeśli przez pięć kolejnych lat wnioskodawca świadomie tolerował kolizję z wcześniejszym znakiem towarowym, bądź naruszenie praw osobistych lub majątkowych wnioskodawcy(w przypadku, gdy uprawniony uzyskał prawo działając w złej wierze, można wystąpić z wnioskiem); oraz jeśli uprawniony do znaku towarowego powszechnie znanego był świadomy istnienia kolizji, przez pięć kolejnych lat, z używanym zarejestrowanym znakiem towarowym i nie sprzeciwiał się tej kolizji; również, gdy po upływie pięciu lat od udzielenia prawa ochronnego znak nabrał charakteru odróżnianego, w wyniku używania, nawet jeśli prawo ochronne udzielone zostało z naruszeniem przepisów art. 129 ustawy Prawo własności przemysłowej 26 ; 20 Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art Tamże, art Tamże, art Tamże, art Tamże, art Tamże, art Tamże, art

6 pomimo podobieństwa znaku towarowego do wcześniejszego znaku towarowego, jeśli wcześniejszy znak towarowy nie był używany. Rozpoznanie wniosku o unieważnienie prawa ochronnego może nastąpić tylko łącznie z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego 27. Prokurator Generalny RP oraz Prezes Urzędu Patentowego mają prawo wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego na znaku towarowy 28. Osoby trzecie nie mogą złożyć wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy, gdyż prawo ochronne jest prawem wyłącznym przysługującym uprawnionemu, który sam ocenia czy zostało naruszone jego prawo podmiotowe. Osoby trzecie, mające jakikolwiek inny interes (choćby gospodarczy), mogą poinformować o zaobserwowanych nieprawidłowościach Prokuratora Generalnego RP lub Prezesa Urzędu Patentowego, którzy mogą wystąpić z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego do organu rejestrującego. Zaznaczyć należy, że wnioskodawca musi wykazać rzeczywisty interes społeczny, jego wagę oraz znaczenie. Powoływanie się na abstrakcyjnie ujęty interes społeczny nie jest dopuszczalne 29. Prawo ochronne na znak towarowy nie jest prawem bezterminowym, w związku z tym wygasa po upływie okresu na jaki zostało udzielone lub na skutek zrzeczenia się prawa przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym. Zrzeczenie się prawa ochronnego może dotyczyć tylko niektórych towarów, na które prawo zostało udzielone lub udziału we wspólnym prawie ochronnym, co powoduje przejście tego udziału na pozostałych współuprawnionych odpowiednio do ich udziałów. Wygaśnięcie prawa ochronnego lub przejście udziałów każdorazowo potwierdzone jest decyzją Urzędu Patentowego 30. Niezależnie od powyższego, na wniosek każdej osoby mającej w tym interes prawny, krajowych lub regionalnych chroniących interesów konsumentów i producentów, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów oraz Prokuratora Generalnego RP Urząd Patentowy wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie prawa ochronnego jeśli przez nieprzerwany okres pięciu lat doszło do nieużywania zarejestrowanego znaku towarowego lub utraty przez znak towarowy znamion odróżniających przez to, że stał się zwyczajowym oznaczeniem w stosunku do towarów, dla których był zarejestrowany. Wygaśnięcie prawa ochronnego może nastąpić również na skutek działań (uprawnionego lub za jego zgodą) wprowadzających odbiorów w błąd co do charakteru, właściwości lub pochodzenia geograficznego towaru. Podstawą wygaszenia prawa ochronnego jest również wykreślenie uprawnionego mającego osobowość prawną z właściwego rejestru. Używanie znaku towarowego w reklamie towaru dostępnego i wytwarzanego tylko na potrzeby eksportu nie jest uznawane ze rzeczywisty sposób używania znaku towarowego. Natomiast rzeczywistym używaniem znaku towarowego jest także używanie znaku różniącego się od znaku, na które udzielono prawa ochronnego, z tym, że wprowadzone modyfikacje nie mogą zmieniać jego odróżniającego charakteru. Za użytkowanie znaku uznawane jest również umieszczanie znaku na towarach lub opakowaniach wyłącznie dla celów eksportowych, również użytkowanie przez osobę upoważnioną do użytkowania znaku wspólnego albo znaku gwarancyjnego lub też przez osobę trzecią za zgodą uprawnionego. Uprawniony do prawa ochronnego ma obowiązek wykazania używania znaku towarowego lub istnienia ważnych powodów usprawiedliwiających nieużywanie znaku. Również w przypadku nieprzestrzegania regulaminu znaku towarowego może zostać wydana decyzja wygaśnięcia prawa na wspólny 27 Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art Tamże, art Por. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedzibą w Warszawie nr VI SA/Wa 2314/08, z dnia 17 kwietnia 2009 r., opublikowany na [dostęp r.] 30 Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art

7 znak towarowy lub wspólny znak towarowy gwarancyjny oraz w stosunku do współuprawnionego 31. W przypadku, gdy uprawniony do prawa ochronnego na znak towarowy wznowi używanie znaku towarowego przed złożeniem wniosku o wygaśnięcie, to Urząd Patentowy oddala taki wniosek. Natomiast, jeśli wznowienie używania znaku towarowego, po nieprzerwanym pięcioletnim okresie, było spowodowane złożeniem wniosku o wygaśnięcie prawa ochronnego lub na podstawie przypuszczenia, że taki wniosek może zostać złożony, wniosek będzie rozpatrywany, a wznowienie używania nie jest uwzględniane 32. Wygaszenie prawa ochronnego może nastąpić tylko na niektóre towary z listy towarów objętych prawem ochronnym 33. Wygaśnięcie lub unieważnienie prawa ochronnego znaku towarowego podlega wpisowi do rejestru znaków towarowych, natomiast data wygaśnięcia powinna zostać potwierdzona w stosownej decyzji 34. Z uprawnienia do prawa ochronnego na znak towarowy wynika również konieczność składanie wniosków o ściganie przestępców, którzy nie respektują prawa ochronnego na znak towarowy 35. Oznaczanie towarów podrobionym znakiem towarowym lub zarejestrowanym znakiem towarowym bez prawa do jego używania są czynnościami, których sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2, również w przypadku, gdy dokonuje obrotu towarami oznaczonymi takimi znakami, jednakże w przypadku przestępstwa mniejszej wagi, przestępca podlega tylko karze grzywny. Natomiast w przypadku, gdy sprawca przestępstwa uczynił sobie z tego procederu stałe źródło dochodu lub obraca towarem o znacznej wartości podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat 36. W przypadku, gdy przestępca zostanie skazany za powyżej wymienione czyny, Sąd orzeka przepadek materiałów i narzędzi oraz środków technicznych służących lub przeznaczonych do popełnienia przestępstwa. Natomiast na podstawie art. 195 Kodeksu karnego wykonawczego 37 przepadek mienia jest równoznaczny z jego protokolarnym zniszczeniem niezależnie od wartości towarów, których przepadek orzeczono 38. Ponadto karze grzywny podlega wprowadzający do obrotu towary oznaczone znakiem towarowym z wyróżnikiem mającym wywołać mylne mniemanie, że towary te korzystają z prawa ochronnego na znak towarowy 39. Osoba kierująca lub prowadząca jednostkę organizacyjną ponosi odpowiedzialność za czyny wymienione powyżej, chyba że w podziału kompetencji wynika odpowiedzialność innej osoby 40. Reasumując prawo ochronne znaku towarowego polega na zapewnieniu prawnych instrumentów uprawnionemu do zarobkowego lub zawodowego używania zgłoszonego i zarejestrowanego znaku towarowego w przypadku naruszenia jego praw. 31 Tamże, art Tamże, art Tamże, art Tamże, art. 172 i art Tamże, art Tamże, art Dz.U. z 1997.r. Nr 90, poz. 557 ze zmianami, opublikowany dnia 05 sierpnia 1997.r. 38 Ustawa Prawo własności przemysłowej opublikowana vide przypis 2, art Tamże, art Tamże, art

8 Bibliografia: I. Akty Prawne: 1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557 ze zmianami, opublikowany dnia 05 sierpnia 1997 r.). 2. Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków z dnia 14 kwietnia 1891 r. zrewidowane w Brukseli dnia 14 grudnia 1900 r., w Waszyngtonie dnia 2 czerwca 1911 r., w Hadze dnia 6 listopada 1925 r., w Londynie dnia 2 czerwca 1934 r., w Nicei dnia 15 czerwca 1957 r. i w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. oraz zmienione dnia 2 października 1979 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 116, poz. 514). 3. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych z dnia 08 lipca 2002 r. (Dz.U. z 2002roku Nr 115, poz. 998 i z 2005 r. Dz.U. Nr 109, poz. 911). 4. Rozporządzenie Rady WE nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego. 5. Ustawa Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. (tekst jednolity ze zmianami Dz.U poz. 1410). II. Strony internetowe: 1. [dostęp r.] [dostęp r.] [dostęp r.] [dostęp r.]. III. Inne: 1. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedzibą w Warszawie nr VI SA/Wa 2314/08, z dnia 17 kwietnia 2009 r., opublikowany na [dostęp r.]. 7