KRÓTKA HISTORIA SZWECJI

Transkrypt

1 SZWECJA M I Ł O S Z P I Ł K A 6 E

2

3 KRÓTKA HISTORIA SZWECJI Za początek osadnictwa w Szwecji przyjmuje się zwykle początek cofania się lądolodu, ok. 13 tys. lat temu. W ślad za topniejącym lądolodem posuwały się od południa, przez obecną Danię, grupy myśliwych i zbieraczy. Zasiedlanie całej obecnej Szwecji zajęło kilka tysięcy lat. Wielkim przełomem było przybycie do Skandynawii pierwszych plemion rolniczych, ok p.n.e. oraz początek epoki brązu (ok p.n.e.), a następnie epoki żelaza (ok. 500 p.n.e.).

4 KRÓTKA HISTORIA SZWECJI Szwecja początkowo podzielona była na wiele luźno powiązanych ze sobą obszarów, zwykle ze wspólnym władcą, ale różnymi prawami dzielnicowymi. W okresie średniowiecza kraj został zjednoczony i schrystianizowany, pojawiła się administracja centralna. Od 1397 aż do 1. połowy XVI wieku Szwecja wchodziła w skład Unii Kalmarskiej, często jednak rządzona była przez własnego króla lub namiestnika. Na XVII wiek przypada okres mocarstwowości szwedzkiej i jej największego zasięgu terytorialnego. Większość jednak zdobytych obszarów została utracona w XVIII wieku. Finlandia oraz Pomorze odpadło od Szwecji na pocz. XIX wieku a w 1814 Szwecja zawarła unię personalną z Norwegią, rozwiązaną w Od 1814 Szwecja nie prowadziła żadnej wojny, zachowując konsekwentnie neutralność w toczących się wokół niej konfliktach.

5 ASTRID LINDGREN Astrid Anna Emilia Lindgren urodziła się 14 listopada 1907 w Vimmerby, a zmarła 28 stycznia 2002 w Sztokholmie szwedzka autorka literatury dziecięcej. Debiutowała literacko dosyć późno, w wieku 37 lat, książką Zwierzenia Britt-Marii. Powieść została bardzo pozytywnie przyjęta i autorka rozpoczęła pisanie kolejnych książek dla dzieci. Lindgren zastąpiła moralizatorstwo dawnych utworów humorem, trafną obserwacją obyczajowo-psychologiczną oraz powiązaniem świata swych książek ze współczesną rzeczywistością lub ludową fantastyką.

6 PIPI POŃCZOSZANKA W sierpniu 1945 wydawnictwo Rabén & Sjögren nagrodziło Pippi (Fizię) Pończoszankę I nagrodą w konkursie na książkę dla dzieci w wieku 6-10 lat. W 1946, gdy ukazał się drugi tom przygód Pippi, odezwały się głosy krytyczne, które dały początek gwałtownej dyskusji w prasie nauczycielskiej i codziennej. Powszechnie szanowany profesor John Landqvist nazwał Astrid niekulturalnym beztalenciem, a Pippi dzieckiem o umysłowo chorej fantazji. Cała ta dyskusja nie wywołała u pisarki żywej reakcji.

7 SUKCES SZWECJI W EUROWIZJI Szwecja uczestniczy w Konkursie Piosenki Eurowizji od 1958 roku i do tej pory wzięła w nim udział 55 razy. Od 1959 do 1979 roku konkursem w Szwecji zajmował się nadawca Sveriges Radio, natomiast obecnie tę funkcję pełni Sveriges Television. Od 1959 roku szwedzki reprezentant wybierany jest w trakcie corocznego konkursu telewizyjnego, znanego od 1967 roku jako Melodifestival, a od 1998 roku (ze względu na kilka koncertów eliminacyjnych) jako Melodifestivalen. Wyjątek stanowił pierwszy start kraju, kiedy to reprezentanta wybrała specjalna komisja złożona z pracowników Sveriges Television i przedstawicieli SKAP (Svenska Kompositörer Av Populärmusik; pol. Stowarzyszenie Szwedzkich Kompozytorów).

8 SZWECJA ZDOBYŁA ŁACZNIE 6 WYGRANYCH NA EUROWIZJI!! Konkurs Piosenki Eurowizji odbył się w Szwecji sześć razy: trzykrotnie w Sztokholmie (1975, 2000 i 2016), dwukrotnie w Malmö (1992 i 2013) oraz raz w Göteborgu (1985). Szwecja była jednym z pięciu krajów, które jako pierwsze wprowadziły głosowanie telewidzów podczas Konkursu Piosenki Eurowizji 1997.

9 NOWA LITERATURA SZWECJI Nowoczesną literaturę szwedzką stworzył pod koniec XIX wieku August Strindberg. Innymi ważnymi postaciami są Pär Lagerkvist, Harry Martinson, Eyvind Johnson, a także Margit Sandemo, autorka Sagi o Ludziach Lodu. Sławne są także autorki literatury dziecięcej Astrid Lindgren i Selma Lagerlöf. Sukces zdobyło również wydanie trylogii Millennium, pisarza i dziennikarza Stiega Larssona. Współczesna literatura najczęściej tłumaczona jest na język niemiecki.

10 SZWEDZKA DUMA NARODOWA W Szwecji urodził się Alfred Bhernard Nobel, który przeznaczył znaczną część swojego majątku na nagrody, które są dorocznie rozdzielane między tych, którzy w poprzednim roku wyświadczyli ludzkości największe dobrodziejstwa. Nobel w swoim testamencie napisał: "Pieniądze mają być podzielone na pięć różnych części i przyznawane następująco: pierwsza część - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub wynalazku w fizyce; druga - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub ulepszenia w chemii; trzecia - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia w dziedzinie fizjologii, lub medycyny; czwarta - osobie która w dziedzinie literatury napisze najwybitniejsze dzieło o tendencjach idealistycznych i piąta część osobie, która będzie najlepiej na rzecz braterstwa narodów, likwidacji, lub ograniczenia stałych armii i zwoływania oraz popierania kongresów pokojowych.

11 SZWEDZKA DUMA NARODOWA Życzeniem Nobla było, by przy przyznawaniu nagród nie brano pod uwagę narodowości kandydatów, ale by nagroda trafiała do rąk ludzi najbardziej wartościowych, bez względu na to czy są oni Skandynawami, czy nie (fragment testamentu Nobla).

12 ALFRED BHERNARD NOBEL

13 SZWEDZKA KUCHNIA W kuchni szwedzkiej panuje równowaga między spożywanymi produktami - tyle samo w niej ryb, ile mięsa. Nie brakuje również jarzyn, serów, czy słodyczy. Szwedzi najchętniej jedzą przystawki i sałatki - podane w charakterystyczny sposób, jako znany na całym świecie szwedzki zimny stół, czyli smorgasboard. Króluje na nim narodowy przysmak - marynowany łosoś.

14 ŚWIĘTA I ZWYCZAJE SZWEDÓW Szwedzi obchodzą tradycyjne święta chrześcijańskie: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zielone Świątki, Wniebowstąpienie. Świeckie dni świąteczne to 1 maja z tradycyjnymi pochodami ruchu robotniczego i 6 czerwca- od 2005 r. Święto Narodowe Szwecji. Szwedzi obchodzą też święta o tradycji pogańskiej: Wieczór Walpurgii 30 kwietnia i Noc świętojańską. 13 grudnia tradycyjnie świętuje się przynoszącą światło Świętą Łucję.

15 SZWECJA I CIEKAWOSTKI Szwed Hikan Lans wynalazł pierwszy na świecie kolorowy monitor firmy Sony. Jest to kraj w którym wydaje się najwięcej książek kucharskich w przeliczeniu na jednego mieszkańca! Szwecja to kraj, który nigdy nie został podbity przez inny naród ( z wyjątkiem unii pod rządami duńskimi za czasów średniowiecza). Szwedzi mają aż 5 tygodni wakacji w ciągu roku! Tylko pozazdrościć!

16 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!! Źródła: Ciekawostki.eu