Czy w barterze istnieją zaliczki i jak je ewentualnie rozliczyć w VAT -...

Transkrypt

1 1 z :51 Dołącz do grupy na Facebook: Czy w barterze istnieją zaliczki i jak je ewentualnie rozliczyć w VAT Karolina Gierszewska Ekspert Wieszjak.pl Doradca podatkowy Transakcje barterowe polegają na wymianie świadczenia na świadczenie bez udziału pieniądza. Fakt braku przepływu pienięŝnego nie oznacza jednakŝe, Ŝe świadczenia te pozostają neutralne na gruncie ustawy o o VAT. Są to czynności, które poprzez kompensatę rzeczową swoich naleŝności stanowią de facto formę odpłatnej dostawy towarów (towar za towar) lub odpłatnego świadczenia usług (usługa za usługę; ewentualnie usługa za towar). oceń artykuł: średnia ocena: - Prawną istotę umowy zamiany regulują przepisy prawa cywilnego. Zgodnie z art. 603 kodeksu cywilnego, przez umowę zamiany kaŝda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie do przeniesienia własności innej rzeczy. Natomiast z treści art. 604 kc wynika, Ŝe do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaŝy. Przy czym w miejscu tym naleŝy wskazać, iŝ na gruncie podatkowym nie tylko świadczenia rzeczowe mogą być uznane za transakcje barterowe. Celem umów barterowych jest niedokonywanie dodatkowych rozliczeń pienięŝnych pomiędzy kontrahentami, a w konsekwencji maksymalne uproszczenie obrotu gospodarczego. Zatem barter to pojęcie bardziej pojemne niŝ zamiana (ujęta w art. 603 kc). Bowiem barter polega nie tylko na równowaŝącej się wartościowo transakcji towar za towar, lecz równieŝ: usługa za usługę, towar za usługę, lub usługa za towar. Podstawowym załoŝeniem i istotą umów barteru jest brak konieczności ponoszenia dodatkowych świadczeń, a to, czy strony umówią się na wymianę towaru za towar, usługi za usługę czy teŝ towaru za usługę nie ma duŝego znaczenia. Barter wymiana jednego świadczenia na inne świadczenie bez udziału pieniądza. W uproszczeniu - zamieniasz to, co masz na to, czego potrzebujesz a pieniądze zatrzymujesz.

2 2 z :51 Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju oznacza wykonanie tych czynności za wynagrodzeniem. Ustawa o VAT nie wskazuje na formę odpłatności, jak równieŝ nie definiuje tego pojęcia. Wynagrodzenie (zapłata) nie musi nastąpić w formie świadczenia pienięŝnego. MoŜe to być równieŝ świadczenie rzeczowe. Pan X prowadzący samodzielną działalność gospodarczą otrzymał od Spółki będącej właścicielem gruntu moŝliwość jego bezpłatnej dzierŝawy przez okres 1 roku (w miejscu dzierŝawy ma zamiar prowadzić parking samochodowy). W zamian zobowiązał się do postawienia ogrodzenia wokół dzierŝawionego terenu. W analizowanej sprawie zarówno właściciel nieruchomości (Spółka) jak i druga strona umowy są stronami umowy barterowej. Wykonują bowiem na swoją rzecz ściśle określone usługi (dzierŝawa gruntu wykonanie ogrodzenia). Podmioty te nie dokonują jedynie zapłaty w postaci pienięŝnej, a rozliczenie następuje dzięki wymianie świadczeń rzeczowych. W związku z powyŝszym, naleŝy uznać, Ŝe oba świadczenia mają wymierny charakter, wynikają ze wzajemnego zobowiązania i zawierają element odpłatności. Zatem, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Polecamy: serwis PIT Polecamy: serwis Koszty Podobnie w danej kwestii wypowiadają się organy skarbowe. Dla przykładu Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w decyzji z r. nr 1401/PH-I/4407/14-152/05/AŁ: ( ) czynność prawna jest odpłatna, jeŝeli strona, która dokonała przysporzenia, otrzymuje lub ma otrzymać w zamian korzyść majątkową, stanowiącą ekwiwalent tego przysporzenia. Wynagrodzenie na ogół kojarzy się z zapłata pienięŝną, choć moŝe ono przybierać równieŝ inną postać ( ). W następstwie powyŝszego oraz zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Obie strony transakcji dokonując ww. czynności powinny je opodatkować i udokumentować fakturą VAT (zgodnie z art. 106 ust. 1 ww. ustawy). Na dokumencie tym naleŝy wykazać stawkę podatku właściwą dla dokonanej czynności. Co do obowiązku podatkowego, to wskazać naleŝy, iŝ kaŝdy z podmiotów uczestniczących w transakcji barterowej winien samodzielnie rozpatrzyć moment jego powstania z uwzględnieniem rodzaju dokonanej czynności. Zastosowanie zatem znajdą tu wszystkie przepisy art. 19 ustawy o VAT. Przykładowo, w stosunku do dostawy towaru i usług, do których nie stosuje się szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego aktualna będzie treść art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy, zgodnie z którymi, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. JeŜeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niŝ w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Spółka zajmująca się produkcją mebli zobowiązała się wykonać regały do szkolnej świetlicy w zamian za uzyskanie nieodpłatnej reklamy na festynie organizowanym przez szkołę z okazji zakończenia roku szkolnego. Festyn odbył się r. Meble zostały zaś dostarczone r. Spółka będzie obowiązana wystawić fakturę sprzedaŝy w terminie 7 dni od dnia wydania ww. regałów szkole (czyli od r.) Szkoła zaś w terminie 7 dni od dnia, w którym odbędzie się festyn (czyli od dnia r.).

3 3 z :51 Obowiązek podatkowy winny odpowiednio rozpoznać: szkoła w marcu 2010 r., a Spółka w kwietniu 2010 r. Czy w barterze istnieją zaliczki W transakcjach barterowych zdarza się jednakŝe, Ŝe świadczenia współpracujących podmiotów nie są wykonywane równocześnie. Spółka zobowiązała się dokonać na rzecz firmy budowlanej dostawy 5 ton piachu w zamian za usługę remontową (wymalowanie fasady budynku Spółki). Dostawa miała miejsce r. Z uwagi na natłok zleceń ww. usługa została zaś wykonana dopiero we wrześniu 2009 r. Pojawia się wątpliwość czy w analizowanej sytuacji, nie mamy do czynienia z pewną formą zaliczki (czy z uwagi na inne terminy wykonania zobowiązań przez uczestników transakcji barterowej nie moŝna uznać, iŝ Spółka uiściła na rzecz firmy budowlanej de facto zaliczkę na poczet nabywanej usługi remontowej). Dokładna odpowiedź znajduje się w przytoczonej poniŝej interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 lipca 2009 r. (nr IBPP1/ /09/BM). Po głębszym zastanowieniu naleŝy się z nią zgodzić. Istota interpretacji Czy wcześniejsze wykonanie i zafakturowanie przez partnera usługi naleŝy traktować jako zaliczkę na poczet dostawy towarów Stan faktyczny Wnioskodawca wskazał, iŝ zawiera umowy o wzajemnej współpracy, w której kaŝda ze stron zobowiązuje się do przeniesienia, na rzecz drugiej strony, własności rzeczy lub usługi. Wartość tych świadczeń została ustalona w ekwiwalentnej wysokości. Udokumentowaniem tych świadczeń są wystawione faktury VAT o ekwiwalentnej wartości, rozliczane drogą wzajemnej kompensaty naleŝności i zobowiązań. Wynagrodzenie określane jest w naturze i nie podlega zamianie na świadczenie pienięŝne. Zdarza się, Ŝe partner wykonuje usługę na dwa miesiące wcześniej, zanim Wnioskodawca dokona sprzedaŝy towarów. Stanowisko organu podatkowego ( ) Jak wynika z powyŝszego realizowane w oparciu o umowę zamiany przeniesienie własności towaru lub usługi stanowi zatem czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów lub usług. ( ) Gdy strony transakcji barterowej ustalą w umowie pienięŝną wartość zamienionych towarów w ramach zapłaty, podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, stanowi kwota ustalona przez strony tej transakcji. Natomiast przepis art. 29 ust. 3 ustawy o VAT znajduje zastosowanie wówczas, gdy zapłata została przez strony transakcji barterowej ustalona w innej formie niŝ pienięŝna. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zaliczki ani przedpłaty. Zgodnie więc ze Słownikiem języka polskiego PWN, zaliczka to część naleŝności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet naleŝności. Zatem zaliczkę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Natomiast przez przedpłatę naleŝy rozumieć określona sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru lub usługi, wpłacaną z góry w celu uzyskania gwarancji zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie. Stosownie do powyŝszego, zaliczka jak równieŝ przedpłata jako zapłata na poczet przyszłej naleŝności

4 4 z :51 musi być powiązana z konkretną transakcją i oznacza płatność w pieniądzu. ( ) W przypadku otrzymania zaliczki podatnik zobowiązany jest do wystawienia faktury VAT. Kwestia powstania obowiązku podatkowego uregulowana została w art. 19 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy, powstaje co do zasady, z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeŝeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Zgodnie z art. 19 ust. 11 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, jeŝeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część naleŝności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. W myśl art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeŝeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niŝ w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Zgodnie z art. 19 ust. 5 ustawy, przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do faktur za częściowe wykonanie usługi. ( ) W przypadku, gdy kontrahent dokonał dostawy towaru lub wykonał na rzecz Wnioskodawcy w ramach umowy barterowej usługę np. na dwa miesiące wcześniej, zanim Wnioskodawca dokona dostawy towaru lub wykona na rzecz kontrahenta usługę (zgodnie z zawartą umową) udokumentowaną fakturą VAT, to wcześniejsze wykonanie usługi przez kontrahenta nie moŝe być traktowane jako zaliczka na poczet nie dokonanej jeszcze przez Wnioskodawcę dostawy towaru lub świadczenia usługi. Faktura stanowi bowiem potwierdzenie wykonania konkretnej dostawy bądź usługi (...). Dla potrzeb podatku od towarów i usług wielokrotne dostawy towarów lub świadczenie usług w ramach umowy barterowej winny być rozpatrywane pod kątem wywiązania się stron z zawartej umowy. W przypadku niewywiązania się chociaŝby jednej ze stron z obowiązku realizacji umowy - nawet w części - umowa zamiany musi być uwaŝana za niezawartą (odstąpienie od umowy). W takiej sytuacji opodatkowaniu podlegać będą czynności faktycznie wykonane (dokonana dostawa towarów i świadczenie usługi). Czynności te zgodnie z ogólnymi zasadami winny być udokumentowane fakturami VAT. Obowiązek podatkowy winien być określony odrębnie dla kaŝdej ze stron zgodnie z przedmiotem dostaw towarów (świadczonych usług). Zatem w sytuacji gdy usługa winna zostać udokumentowana fakturą, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, które powinno nastąpić nie później niŝ 7. dnia licząc od dnia wykonania usługi (dostawy towaru). W razie nie wystawienia faktury w obowiązującym terminie, obowiązek podatkowy powstanie 7. dnia licząc od ww. dnia wykonania, chyba Ŝe przepisy szczególne określają inny moment powstania obowiązku podatkowego dla danego rodzaju usługi lub towarów. W przedmiotowej sprawie nie znajduje zatem zastosowania art. 19 ust. 11 ustawy o VAT. ABC kosztów uzyskania przychodów - serwis koszty.wieszjak.pl Autorzy: Karolina Gierszewska doradca podatkowy ECDDP Sp. z o.o. Firma doradztwa podatkowego Problemy z urzędem skarbowym? Sprawdź serwis Urząd Skarbowy Artykuł z dnia: , ostatnia aktualizacja: :18 Dodaj na Facebook Dodaj na Śledzik Dodaj na Twitter Dodaj na Wykop

5 5 z :51 Zobacz takŝe: Kto ma obowiązek posiadać numer VAT UE i kiedy naleŝy się nim posługiwać Co się zmieni w VAT w 2011 roku Kiedy trzeba dokonać aktualizacji zgłoszenia VAT-R Jakich zakupów nie trzeba ujmować w ewidencji VAT Polecamy: Baza adresów sądów i prokuratur Kalkulator stawek notarialnych Kalkulator wynagrodzeń Umowa sprzedaŝy