SIELEC, LISTOPAD 2010 r.

Transkrypt

1 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Studium Wykonalności dla projektu pn.: Podkarpacki System Informacji Medycznej Zamawiający: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Opracowujący: Centrum Rozwoju Społeczno Ekonomicznego SIELEC, LISTOPAD 2010 r.

2 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Motto: [...] kraje i regiony, które jako pierwsze wejdą do społeczeństwa informacyjnego, odniosą największe korzyści. To one właśnie będą wyznaczać program działań dla wszystkich tych, którzy będą musieli kroczyć ich śladem. Odwrotnie, krajom i regionom, które grają na zwłokę lub faworyzują połowiczne rozwiązania, grozi, że w okresie niespełna kilku lat staną w obliczu nieszczęsnego spadku inwestycji i ograniczeń w zatrudnieniu [...] Raport Bangemanna Europe and the Global Information Society. Recommendations to the European Council, 26 maja

3 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Spis treści 1 TYTUŁ STRESZCZENIE I WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEJ ANALIZY PRZYCZYNY REALIZACJI PROJEKTU Opis uwarunkowań społeczno-gospodarczych występujących na terenie obszarze oddziaływania projektu Identyfikacja problemów beneficjentów projektu OPIS PROJEKTU Lokalizacja CEL PROJEKTU, ODDZIAŁYWANIE SPOŁECZNO-GOSPODARCZE, POWIĄZANIA Z INNYMI PROJEKTAMI Zmiana organizacji w obiegu informacji Wpływ rozwiązania na bezpieczeństwo pacjentów i jakość świadczonych usług zdrowotnych Komplementarność w stosunku do realizowanych przez CSIOZ projektów centralnych SPÓJNOŚĆ PROJEKTU Z CELAMI RPO ORAZ SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI PROGRAMOWYMI/STRATEGICZNYMI (KRAJOWYMI, REGIONALNYMI, LOKALNYMI) UWARUNKOWANIA FORMALNOPRAWNE Uwarunkowania wynikające z procedur prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego Prawo do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane lub na cele projektu Zgodność z prawem zamówień publicznych Specyficzne uwarunkowania prawne Wskaźniki rezultatu projektu Przedmiot i produkty projektu Analizy specyficzne dla sektora Założenia platformy komunikacyjnej PSIM Integracja platformy komunikacyjnej PSIM i systemów centralnych Komponenty regionalne wykorzystywane na poziomie jednostek powiatowych ANALIZA POTENCJAŁU INSTYTUCJONALNEGO WNIOSKODAWCY CHARAKTERYSTYKA WNIOSKODAWCY PARTNERZY I OPIS ZASAD PARTNERSTWA Trwałość projektu, opis podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu inwestycji po jej zakończeniu Opis wariantów kosztowych Opis założeń dla wariantu Opis założeń dla wariantu Opis założeń dla wariantu Porównanie metod szacowania dla wariantów kosztowych Szacowane koszty utrzymania w 3 wariantach Porównanie wariantów utrzymania i wybór wariantu optymalnego DOŚWIADCZENIE W REALIZACJI PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH ANALIZA TECHNICZNA PROJEKTU Założenia dotyczące zakresu i sposobu realizacji projektu Opis i ocena wariantów alternatywnych projektu Wskazanie aspektów istotnych ze względu na wyróżnienie wariantów rozwiązania Opis poszczególnych wariantów realizacji przedsięwzięcia Określenie kryteriów oceny wariantów Porównanie wariantów i wybór wariantu do realizacji Posumowanie oceny wariantów Zadania przewidziane do realizacji w ramach projektu Korzyści wynikające z uruchomienia PSIM Zmiana organizacji w obiegu informacji Wpływ rozwiązania na bezpieczeństwo pacjentów i jakość świadczonych usług zdrowotnych Funkcjonalność rozwiązań zaproponowanych w projekcie Wpływ projektu na jakość świadczonych usług Najważniejsze rozwiązania zaimplementowane w projekcie wpływające na jakość obsługi pacjenta w regionie

4 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Karta identyfikacyjna PSIM Wprowadzenie zintegrowanych rozwiązań RIS/PACKS w regionalnych jednostkach opieki zdrowotnej Integracja systemów medycznych i radiologicznych na poziomie pojedynczego zakładu opieki zdrowotnej Korzyści funkcjonalne Wdrożenie rozwiązań związanych z teleradiologią Założenia funkcjonalne Poziom przygotowania i zaangażowania kadry Określenie w sposób wiarygodny i poprawny zakres niezbędnych robót i nakładów odtworzeniowych w określonym okresie eksploatacji rezultatów projektu Możliwości ulepszenia, udoskonalenia wybranej technologii ANALIZA FINANSOWA WNIOSKODAWCY HARMONOGRAM, NAKŁADY INWESTYCYJNE I ODTWORZENIOWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTU SPECYFIKACJA DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W RAMACH PROMOCJI PROJEKTU ANALIZA POPYTU PRZYCHODY KOSZTY OPERACYJNE ANALIZA WYNIKU FINANSOWEGO WSKAŹNIKÓW FINANSOWYCH DOCHODY NETTO GENEROWANE PRZEZ PROJEKT OBLICZANIE LUKI W FINANSOWANIU TRWAŁOŚĆ FINANSOWA PROJEKTU ANALIZA EKONOMICZNA KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI PROJEKTU NAKŁADY I KOSZTY SPOŁECZNOGOSPODARCZE ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROJEKTU ANALIZA WSKAŹNIKÓW EKONOMICZNYCH ANALIZA JAKOŚCIOWA I EFEKTYWNOŚCI KOSZTOWEJ ANALIZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO FORMALNOPRAWNA PROCEDURA OOŚ ANALIZA POSZCZEGÓLNYCH OBSZARÓW ODDZIAŁYWANIA INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU NA OBSZARY NATURA ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI ZAŁĄCZNIK: ODNIESIENIE DO KRYTERIÓW OCENY MERYTORYCZNO - JAKOŚCIOWEJ ODNIESIENIE DO KRYTERIÓW OCENY MERYTORYCZNO - JAKOŚCIOWEJ : ANALIZA FINANSOWA I EKONOMICZNA W AKTYWNYM ARKUSZU KALKULACYJNYM Spis Tabel Spis tabel w pliku Excel

5 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 1 TYTUŁ " P o d k a r p a c k i S y s t e m I n f o r m a c j i M e d y c z n e j " 2 STRESZCZENIE I WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEJ ANALIZY Spójność społeczno-gospodarcza jest ściśle związana z jakością życia całego społeczeństwa, w tym z poziomem opieki zdrowotnej. Realizacja tego celu w systemie ochrony zdrowia wymaga prowadzenia spójnych, długookresowych działań, mających za zadanie zapewnienie opieki medycznej na jak najwyższym poziomie przy stałym podnoszeniu jakości i dostępności usług medycznych. Analiza poziomu opieki zdrowotnej na Podkarpaciu wykazuje zapotrzebowanie na zwiększenie dostępności usług medycznych jak i poprawę ich jakości oraz rozwój kapitału społecznego. Obecnie, szczególne zapotrzebowanie istnieje w zakresie usprawnienia. Przedmiot projektu W projekcie pn. "Podkarpacki System Informacji Medycznej" zostanie opracowany i wdrożony system teleinformatyczny, którego zadaniem będzie gromadzenie, analiza oraz udostępnianiu zasobów w formie cyfrowej dotyczących udzielonych lub planowanych świadczeń opieki zdrowotnej, jakie będą przeprowadzane w jednostkach służby zdrowia zlokalizowanych na terenie województwa podkarpackiego, których organem założycielskim jest województwo podkarpackie. Rozbudowa funkcjonujących w tych jednostkach służby zdrowia systemów teleinformatycznych pozwoli na zdalne komunikowanie się pacjentów z placówkami, wzrośnie poziom bezpieczeństwa danych przetwarzanych przez jednostki, jak również zwiększy się efektywność funkcjonowania tychże placówek. System informacji medycznej ma pełnić rolę nowoczesnego, kompleksowego systemu rejestrowania wszystkich procesów zachodzących w systemie ochrony zdrowia, zapewniającym wielokierunkowe i wielopoziomowe zarządzanie danymi. Uniwersalna koncepcja pozwoli na rejestrowanie wszelkich zdarzeń medycznych w systemie ochrony zdrowia, a współpraca systemu z rejestrami zewnętrznymi państwowymi, branżowymi, samorządowymi i systemami płatników instytucjonalnych pozwoli na przetwarzanie danych 5

6 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" zgodnie ze zidentyfikowanymi potrzebami instytucji uczestników systemu ochrony zdrowia, w tym na przeciwdziałanie nadużyciom. Zakres realizowanego projektu umożliwi przyłączenie do niego pozostałych zakładów opieki zdrowotnej działających na terenie województwa. Do realizacji projektu konieczne jest uruchomienie Regionalnego Centrum Informacji Medycznej (RCIM). Mieścił on się będzie w Rzeszowie na ulicy Niedzielskiego 2, Rzeszów Podstawowe informacje o wnioskodawcy Projektodawcą w zakresie niniejszej inwestycji jest Województwo Podkarpackie, którego jednostką organizacyjną jest Urząd Marszałkowski z siedzibą w Rzeszowie przy ul. Grunwaldzkiej 15. Województwo zostało utworzone z dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. Status prawny województwa regulują: ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62 poz. 558, Nr 153, poz i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 162, poz oraz z 2004 r. Nr 102, poz i Nr 116, poz. 1206) oznaczona dalej jako u. o s. w., \Statut Województwa Podkarpackiego stanowiący załącznik do Uchwały Nr X/103/99 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 września 1999 r. (Dz. Urz. Woj. Podk. z 2000 r. Nr 22, poz. 168 i z 2002 r. Nr 54, poz.1101). Województwo ma osobowość prawną (art. 6 ust. 2 u. o s. w.). Samodzielność Województwa podlega ochronie sądowej (art. 6 ust. 3 u. o s. w.). Organami samorządu województwa są: sejmik województwa i zarząd województwa. Siedzibą organów samorządu województwa jest miasto Rzeszów. Cel projektu Celem Projektu pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej w skrócie PSIM jest zwiększenie dostępu do usług zdrowotnych na terenie województwa podkarpackiego. Pośrednimi celami projektu, które w ramach niego zostaną osiągnięte to przede wszystkim poprawa dostępu do informacji medycznej dla obywateli Podkarpacia, Poprawa jakości procesu leczenia i zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, Podniesienie efektywności ekonomicznej systemu ochrony zdrowia i zwiększenie dostępności do usług dla obywateli, Usprawnienie proces zarządzania ochrona zdrowia na poziomie wojewódzkim, regionalnym i lokalnym. Rezultaty i beneficjenci projektu 6

7 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Podkarpacki System Informacji Medycznej (PSIM) będzie systemem teleinformatycznym, służącym gromadzeniu, analizie i udostępnianiu zasobów cyfrowych z udzielonymi lub planowanymi świadczeniami opieki zdrowotnej w placówkach służby zdrowia. Będzie on umożliwiał wymianę informacji pomiędzy: usługodawcami w zakresie wymiany drogą elektroniczną dokumentacji medycznej, automatycznego dostępu do dokumentów elektronicznych związanych z kontynuacją leczenia oraz dostępu usługodawców do informacji o stanie zdrowia usługobiorcy lub stosowanych poprzednio metodach leczenia; usługobiorcami a usługodawcami - umawianie się na wizyty on-line, monitorowanie statutu na liście osób oczekujących na udzielenie świadczenia finansowanego ze środków publicznych w trybie on-line oraz elektroniczne przypominanie o terminie wizyty; pozwoli to wyeliminować możliwości zapisywania się usługobiorców na listy osób oczekujących na udzielenie świadczenia u kilku usługodawców; usługobiorcami a PSIM - poprzez udostępnienie usługobiorcy dostępu do elektronicznego modułu danych medycznych zawierającego informacje o planowanych i udzielonych świadczeniach opieki zdrowotnej; usługodawcą a PSIM - poprzez umożliwienie wygenerowania z systemu raportów statystycznych i rozliczeń; usługodawcami a płatnikiem poprzez generowanie raportów niezbędnych do rozliczenia z NFZ; PSIM a rejestrami medycznymi w zakresie udostępniania danych statystycznych, danych o zachorowaniach, planowanych i udzielonych świadczeniach opieki zdrowotnej i usługach medycznych i innych danych niezbędnych do określenia zapotrzebowania na świadczenia zdrowotne lub usługi medyczne oraz zarządzania zasobami i finansami systemu ochrony zdrowia. Bezpośrednimi użytkownikami Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej będą: 1. Obywatele korzystający z usług świadczonych w ramach Systemu Ochrony Zdrowia (świadczeniobiorcy), 2. Organy założycielskie, organy sprawujący funkcje właścicielskie tu władze samorządowe na poziomie wojewódzkim. 3. Realizatorzy świadczeń (świadczeniodawcy). Tabela 1 Jednostki służby zdrowia, biorące udział w Projekcie Lp. Nazwa Kod miasto ulica Nr telefonu 1 Specjalistyczny Jarosław ul. Kościuszki

8 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. Prof. Antoniego Kępińskiego Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie Wojewódzki Szpital im. Św. Ojca Pio w Przemyślu Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Fryderyka Chopina Szpital Wojewódzki Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc Wojewódzki Szpital im. Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny w Żurawicy Krosno ul. Korczyńska Przemyśl ul. Monte Cassino Rzeszów ul. Chopina Rzeszów ul. Lwowska Rzeszów ul. Rycerska do Tarnobrzeg ul. Szpitalna Żurawica ul. Różana Użytkownikami pośrednio wykorzystującymi funkcjonalności udostępniane w ramach Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej będą: Organizatorzy świadczeń zdrowotnych, Instytucje spełniające role płatników tu Narodowy Fundusz Zdrowia, Organizacje zrzeszające profesjonalistów medycznych, profesjonaliści. Przez profesjonalistów w tym znaczeniu rozumieć należy osoby posiadające wykształcenie i doświadczenie zawodowe w zakresie świadczenia usług z zakresu ochrony zdrowotnej bądź osoby o wieloletnim stażu pracy w jednostkach opieki zdrowotnej. Przez organizacje zrzeszające profesjonalistów rozumieć należy zrzeszenia, stowarzyszenia i fundacje, jak również samorządy zawodowe skupiające pracowników służby zdrowia. Z racji wykonywanej pracy zawodowej i zasięgu o oddziaływania projektu PSIM organizacje zrzeszające profesjonalistów medycznych oraz profesjonaliści będą wykorzystywali funkcjonalności projektu. 8

9 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rezultaty realizacji projektu: Nazwa wskaźnika Liczba osób, które zyskały możliwość używania podpisu elektronicznego Liczba osób korzystających z usług online Przewidywana całkowita liczba bezpośrednio utworzonych nowych miejsc pracy (EPC) Liczba osób, które uzyskają dostęp do PIAPów Liczba jednostek sektora publicznego korzystających z utworzonych aplikacji i usług teleinformatycznych Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku docelowym 2013 r. (Należy wskazać rok Źródło pozyskania informacji o osiągniętej wartości wskaźnika docelowy) osoby 200 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego osoby Wyciąg z systemu informatycznego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 0 Wyciąg z systemu kadrowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt Wyciąg z systemu informatycznego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego. Szt. 51 Liczba jednostek służby zdrowia z części wojewódzkiej i powiatowej podłączonych do RCIM oraz liczba organów założycielskich i innych jednostek zajmujących się opieką zdrowotną, które korzystać będą z udostępnionych usług. Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Produkty realizacji projektu: Nazwa wskaźnika Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku docelowym 2013 r (Należy wskazać rok docelowy) Źródło pozyskania informacji o osiągniętej wartości wskaźnika 9

10 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Ilość uruchomionych PIAP Szt. 13 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Liczba utworzonych aplikacji oraz udostępnionych usług teleinformatycznych Liczba rejestrów publicznych udostępnionych on-line Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 1 - Informacja Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 2 - Interakcja Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 3 - dwustronna interakcja Liczba nowopowstałych/modernizowanych centrów zarządzania siecią Liczba zainstalowanych serwerów baz danych/aplikacji/plików Szt. 9 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 3 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 1 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 3 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 2 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 1 Protokół odbioru końcowego dotyczący utworzenia Regionalnego Centrum Informacji Medycznej Szt. 26 Protokół odbioru końcowego dotyczący zestawów serwerowych dostarczonych w ramach projektu do ZOZ'ów wojewódzkich, będących bezpośrednimi beneficjentami PSIM oraz Regionalnego Centrum Informacji Medycznej: 10

11 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Liczba wdrożonych kompleksowych systemów zarządzania w jednostkach publicznych Liczba bezpośrednio utworzonych miejsc pracy (EPC) dla kobiet Liczba bezpośrednio utworzonych miejsc pracy (EPC) dla mężczyzn - 10 serwerów głównych w jednostkach wojewódzkich - 10 serwerów pomocniczych w jednostkach wojewódzkich - 8 serwerów PACS w jednostkach wojewódzkich - 1 serwer kasetowy w centrum RCIM Szt. 8 Protokół odbioru końcowego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 0 Dokumentacja projektowa Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 0 Dokumentacja projektowa Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Przewidywana wartość nakładów na realizację projektu wynosi ,29 PLN. Maksymalny poziom dotacji z EFRR dla planowanej inwestycji wynosi 85 % kosztów kwalifikowanych, zgodnie z poziomem przyjętym w RPO WP dla projektów wymienionych w Indykatywnym Planie Inwestycyjnym. Rzeczywisty poziom dotacji po uwzględnieniu przychodów generowanych przez projekt wynosi: 85 % kosztów kwalifikowanych, co stanowi kwotę ,10 PLN. Wnioski z analizy otoczenia przedsięwzięcia Analiza przytoczonych w niniejszym opracowaniu wskaźników dobitnie wskazuje, że pozycja województwa podkarpackiego w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego jest na tle kraju bardzo niekorzystna. Stąd też wszelkie projekty dotyczące tego zagadnienia, jakie są planowane do realizacji w tym regionie są przedsięwzięciami szczególnie cennymi. Warto tu także zauważyć, że wyraźny, istotny i widoczny wkład w rozwój infrastruktury i mechanizmów społeczeństwa informacyjnego w województwie podkarpackim miały fundusze pomocowe Unii Europejskiej, dzięki którym zrealizowano w tym regionie już 23 projekty na łączną kwotę przekraczającą 32 mln złotych, a kolejne przedsięwzięcia są 11

12 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" planowane do realizacji w nadchodzących latach. Także pomimo, że poziom rozwoju społeczeństwa informacyjnego w województwie podkarpackim jest relatywnie niski, to wart podkreślenia jest fakt, że podejmowane są systematycznie starania aby tą sytuację odwrócić. W kontekście omawianej inwestycji godny podkreślenia jest fakt, że w chwili obecnej w żadnym z polskich województw nie funkcjonuje tak złożony i kompleksowy system informacji medycznej. Projekt PSIM umożliwi objęcie swym zakresem wszystkie jednostki służby zdrowia zlokalizowane w regionie każda z jednostek służby zdrowia z terenu woj. Podkarpackiego realizująca świadczenia zdrowotne finansowane przez NFZ. będzie mogła korzystać z usług świadczonych przez Regionalne Centrum Informacji Medycznej. Ze względu na otwartość projektu w przyszłości z efektów jego realizacji korzystać będą mogły wszystkie podmioty realizujące świadczenia zdrowotne finansowane ze środków NFZ. Projekt zakrojony na tak szeroką skalę jest unikalny w skali kraju. Realizując jego założenia województwo podkarpackie będzie pionierem w dziedzinie e-zdrowia w Polsce. Podłączone będą zasadniczo po stronie jednostek służby zdrowia 3 grupy podmiotów: wojewódzkie (8) w zakresie projektu regionalnego w pełnym zakresie tj. wymiana informacji koniecznych do uruchomienia 6-iu e-usług, włącznie z uruchomieniem wspólnej sieci teleradiologicznej, powiatowe - podłączone w ramach projektów wydzielonych PSIM zakres obejmuje 6 usług elektronicznych, z tym że na obecnym etapie nie przewiduje się włączenia jednostek do sieci teleradiologicznej, pozostałe jednostki, w tym NZOZ i praktyki lekarzy rodzinnych, podłączone w kolejnym etapie po zakończaniu prac na dot. jednostek wojewódzkich i powiatowych włącznie z wykorzystaniem wcześniej wdrożonych interfejsów ma obejmować zakres wybranych obszarów typowych dla jednostek ambulatoryjnych w tym przekazywanie podstawowych informacji teleadresowych o jednostkach w ramach e- informatora, pośrednictwo w umawianiu wizyt i badań specjalistycznych, wykorzystanie elektronicznej platformy wymiany informacji pomiędzy jednostkami do przesyłania i odbierania zleceń i wyników konsultacji i badań. Wdrożenie systemu informacji medycznej stworzy możliwość uzyskania pełnego zbioru obiektywnych i porównywalnych w skali województwa danych o świadczonych usługach medycznych. Pozwoli również na ocenę zakresu dostępności do świadczeń. Umożliwi dostęp do wiarygodnych, kompletnych informacji, a także pozwoli na racjonalne planowanie kierunkowych działań w ochronie zdrowia. System ten umożliwi nadzór nad wykorzystaniem środków przeznaczonych na ochronę zdrowia oraz wprowadzenie jednoznacznych, przejrzystych i wiarygodnych rozliczeń ze świadczeniodawcami oraz 12

13 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" uproszczenie relacji świadczeniodawca - płatnik. Tworzona w jednolity sposób baza informacyjna gwarantująca wiarygodność i porównywalność danych będzie podstawowym narzędziem analitycznym dla instytucji finansujacych świadczenia zdrowotne, w celu właściwego alokowania środków finansowych. 2.1 PRZYCZYNY REALIZACJI PROJEKTU Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz przechowywanie danych w sposób tradycyjny wiąże się z długim czasem oczekiwania na informację, zaangażowaniem wielu pracowników w proces zbierania i agregowania danych oraz często stanowi problem w przypadku konieczności skorzystania z przechowywanej informacji. Ochrona zdrowia jest tą dziedziną życia, w której od czasu pozyskania informacji zależy często zdrowie lub życie człowieka. Dlatego też rozwój i doskonalenie technologii elektronicznego obiegu informacji ma bardzo istotne znaczenie. Sprawność działania instytucji zależy w głównej mierze od szybkości podejmowania decyzji, a ta jest uzależniona od dostępności informacji. Wdrożenie systemu informacji medycznej stworzy możliwość uzyskania pełnego zbioru obiektywnych i porównywalnych w skali województwa danych o świadczonych usługach medycznych. Pozwoli również na ocenę zakresu dostępności do świadczeń. Umożliwi dostęp do wiarygodnych, kompletnych informacji, a także pozwoli na racjonalne planowanie kierunkowych działań w ochronie zdrowia. System ten umożliwi nadzór nad wykorzystaniem środków przeznaczonych na ochronę zdrowia oraz wprowadzenie jednoznacznych, przejrzystych i wiarygodnych rozliczeń ze świadczeniodawcami oraz uproszczenie relacji świadczeniodawca - płatnik. Tworzona w jednolity sposób baza informacyjna gwarantująca wiarygodność i porównywalność danych będzie podstawowym narzędziem analitycznym dla instytucji finansujących świadczenia zdrowotne, w celu właściwego alokowania środków finansowych Opis uwarunkowań społeczno-gospodarczych występujących na terenie obszarze oddziaływania projektu Obszarem objętym oddziaływaniem projektu jest województwo podkarpackie. Województwo podkarpackie zajmuje obszar ,66 km 2, co stanowi 5,7% powierzchni Polski i 0,4% obszaru Unii Europejskiej. Region położony jest w południowo-wschodniej Polsce. Na odcinku o długości 134 km graniczy ze Słowacją, natomiast na odcinku o długości 236 km z Ukrainą. Od północy i zachodu województwo sąsiaduje z województwami: lubelskim, świętokrzyskim i małopolskim. Północno-zachodnia granica województwa podkarpackiego biegnie wzdłuż koryta Wisły. 13

14 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Około 35% powierzchni województwa porośniętej jest lasem, a prawie 45% objętej zostało różnymi formami ochrony przyrody i krajobrazu. W obrębie województwa znajdują się trzy krainy fizjograficzne: od strony północnej Kotlina Sandomierska, w części środkowej Pogórze Karpackie, a na południu góry Beskidu Niskiego. W północno-wschodniej części regionu położony jest też fragment Roztocza Południowego. Województwo podkarpackie położone jest w dorzeczach trzech rzek: Sanu, Wisłoka i Wisłoki. Rysunek 1. Położenie województwa podkarpackiego na tle kraju Źródło: Podkarpackie posiada liczne bogactwa naturalne takie jak złoża siarki, ropy naftowej oraz gazu ziemnego. Występują tu także surowce mineralne takie jak piaskowce, wapienie, gipsy, glinki ceramiczne, piaski i żwiry, węgiel brunatny oraz torfy, wody mineralne i geotermalne. W województwie znajduje się 4 powiaty grodzkie (rzeszowski, krośnieński, tarnobrzeski oraz przemyski) oraz 21 powiatów ziemskich (bieszczadzki, leski, sanocki, krośnieński, jasielski, przemyski, brzozowski, strzyżowski, dębicki, rzeszowski, ropczyckosędziszowski, jarosławski, przeworski, lubaczowski, leżajski, łańcucki, kolbuszowski, mielecki, tarnobrzeski, stalowowolski, niżański). Województwo podkarpackie dzieli się na 2 podregiony (NUTS III): rzeszowskotarnobrzeski i krośnieńsko-przemyski. Pierwszy z nich charakteryzuje stosunkowo większy potencjał gospodarczy. Wynika on głównie z wyższego poziomu industrializacji oraz znajdującego się w ramach tego podregionu potencjalnego obszaru metropolitalnego ze stolicą regionu Rzeszowem i portem lotniczym Rzeszów-Jasionka. Lepsza niż w podregionie krośnieńsko-przemyskim jest dostępność komunikacyjna oraz atrakcyjność inwestycyjna. Jednocześnie, bardziej uprzemysłowiony charakter podregionu, wpływa 14

15 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" negatywnie na stan środowiska przyrodniczego. W podregionie krośnieńsko-przemyskim, przede wszystkim ze względu na wysokie walory przyrodniczo krajobrazowe skoncentrowana jest działalność turystyczna. Obszar podregionu obejmuje znaczną powierzchnię lasów i obszarów prawnie chronionych. Charakteryzuje się on wyższym wskaźnikiem stopy bezrobocia, niższą gęstością zaludnienia oraz niższymi dochodami i nakładami inwestycyjnymi. Województwo podkarpackie należy do regionów o najniższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego w UE. Wzrost konkurencyjności regionu, biorąc pod uwagę zachowanie zasady zrównoważonego rozwoju sieci ośrodków miejskich i obszarów wiejskich przyczyni się do przyspieszenia rozwoju, a także poprawi poziom życia osób zamieszkujących tereny Podkarpacia. Dużą szansą dla przyspieszenia rozwoju województwa będzie możliwość korzystania z funduszy UE w latach , co daje nadzieje na dalsze zwiększanie inwestycji w regionie. Rysunek 2. Podział województwa podkarpackiego na podregiony i powiaty 15

16 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Źródło: Główny Urząd Statystyczny W końcu 2009 r. region zamieszkiwało 2 101,7 tys. co odpowiadało 5,5% ludności Polski. W ciągu 2009r. liczba ludności w województwie zwiększyła się o 2237 osób. Pod względem liczby ludności woj. podkarpackie zajmuje 9. miejsce w kraju. Gęstość zaludnienia w regionie wynosi 118 osób na 1km² województwa (w Polsce 122). Wskaźnik ten wykazuje znaczne zróżnicowanie przestrzenne w województwie od najwyższego w Rzeszowie oraz Przemyślu odpowiednio 1771 i 1517 osób/km², do najniższego w powiatach bieszczadzkim i leskim 19 i 32 osób/km². 41,1% ludności woj. podkarpackiego to ludność miejska, zamieszkująca w 47 miastach. Jest to najniższy wskaźnik urbanizacji wśród województw (dla Polski wynosi 61%) 1. 1 Główny Urząd Statystyczny - dane za rok

17 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 3. Ludność na 1km² w woj. podkarpackim w 2009 r. Źródło: Główny Urząd Statystyczny Mieszkańcy woj. podkarpackiego są rozmieszczeni w 45 miastach, 2164 miejscowościach wiejskich tworzących 1530 sołectw, 159 gminach, 21 powiatach oraz 4 miastach na prawach powiatu. Największe miasta to: Rzeszów, ponad 172 tys. mieszkańców, Przemyśl 66 tys., Stalowa Wola 65 tys. mieszkańców, Mielec 61 tys. Tarnobrzeg 49 tys. i Krosno 47 tys., Dębica 47 tys., Jarosław 40 tys. Pozostałe miasta posiadają liczbę ludności mniejszą niż 40 tys. Tabela 2 Ludność wg płci i wieku w woj. podkarpackim w 2009r. 17

18 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wykres 2. Ludność wg miejsca zamieszkania i płci w woj. podkarpackim w 2009 r. Kobiety-w ieś 31% Mężczyźni-miasto 19% Mężczyźni-w ieś 29% Kobiety-miasto 21% Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wiek środkowy mieszkańców województwa podkarpackiego jest z roku na rok coraz wyższy. W 2009 roku mediana wieku wyniosła 36,1 lat, dla kobiet 37,8 lat, a dla mężczyzn 34,5. mieszkańcy miast są średnio o 2 lata starsi od mieszkańców wsi. Tabela 3 Struktura ludności wg wieku stan na koniec roku

19 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Źródło: Główny Urząd Statystyczny W 2009 r. zanotowano ponad 22 tys. urodzeń żywych, o 5,2% mniej niż w roku W miastach na 1000 urodzeń przypadało 10 urodzeń żywych, natomiast na wsi 11. Na 1000 ludności przypadało 8,9 zgonów. Rysunek 4.. Przyrost naturalny na 1000 ludności w woj. podkarpackim w 2009r. 19

20 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Źródło: Główny Urząd Statystyczny Tabela 4 Prognoza zmian struktury wiekowej ludności województwa podkarpackiego. do 2030r. Źródło: Główny Urząd Statystyczny Tabela 5 Ruch naturalny ludności woj. podkarpackiego w latach Źródło: Główny Urząd Statystyczny Aż 51,1% ogółu ludności stanowią kobiety. Najwięcej kobiet, 109, przypada na 100 mężczyzn w miastach. Na obszarach wiejskich liczba ta wynosi 101 kobiet na 100 mężczyzn 2. Podkarpacie charakteryzuje się także wysokim wskaźnikiem zawierania 2 Główny Urząd Statystyczny - dane za rok

21 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" małżeństw w Polsce, wynosi on 6,6 nowych związków małżeńskich na 1000 osób. Kobiety stają na ślubnym kobiercu w wieku 24,9 lat, zaś mężczyźni po osiągnięciu 26,9 roku życia. W 2009 r. wśród nowożeńców 92% stanowiły pary pierwsze tj. panny z kawalerami (w kraju 84,8%). Podstawę rozwoju województwa podkarpackiego wciąż stanowi sektor przemysłowy. Działalność przemysłowa zdominowana jest przez dobrze rozwinięte wielkie przedsiębiorstwa: przemysłu chemicznego Jasło, Dębica, Nowa Sarzyna, Tarnobrzeg, Sanok; elektromaszynowego Rzeszów, Mielec, Stalowa Wola, Sanok, Krosno; przetwórstwa rolno-spożywczego Jasło, Sanok, Rzeszów, Leżajsk, Przeworsk, Łańcut, Ropczyce, Dębica, Jarosław, Lubaczów. Podkarpackie posiada także korzystne warunki do rozwoju rolnictwa, co wpływa na bardzo dobry rozwój przetwórstwa rolno-spożywcze. Średni wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej wynosi 73 punkty i jest wyższy od średniej krajowej wynoszącej 67 punktów. Główne wojewódzkie ośrodki o specyficznych warunkach ekonomicznych to: Rzeszów stolica województwa, ośrodek wielofunkcyjny, skupiony na działalności przemysłowej, usługowej i zaawansowanej technologicznie, Stalowa Wola działalność przemysłowa, Mielec działalność przemysłowa i zaawansowana technologicznie, Krosno działalność przemysłowa, usługowa i zaawansowana technologicznie, Sanok działalność przemysłowa, Jasło działalność przemysłowa, Dębica działalność przemysłowa, Tarnobrzeg działalność przemysłowa i usługowa, Przemyśl działalność usługowa i przemysłowa 3. Większość miast zlokalizowanych jest w tak zwanych pasmach rozwojowych związanych z korytarzami komunikacyjnymi i infrastrukturalnymi. Na obszarze województwa ukształtowały się cztery podstawowe pasma rozwojowe: centralne, północno-zachodnie, północno-wschodnie oraz południowe. Główne pasmo to pasmo centralne, stanowiące historyczną oś rozwoju regionu małopolskiego. 3 Analizy regionalne województwo podkarpackie 21

22 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Związane są z nim dwa ośrodki o znaczeniu krajowym, stymulujące rozwój regionalny: Kraków i Rzeszów oraz szereg średnich i małych miast mających podobny rodowód, pełniących funkcję centrów rozwojowych dla mniejszych obszarów. Na terenie województwa podkarpackiego głównym węzłem rozwojowym jest Rzeszów, ośrodek krajowy, wojewódzki, a właściwie rozwijający się obszar metropolitalny. Rysunek 5. Liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON na Podkarpaciu od 2000 do 2009r. Źródło: Główny Urząd Statystyczny Tabela 6 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON na Podkarpaciu w 2009 r. wg sektorów własności oraz rodzajów działalności Źródło: Główny Urząd Statystyczny 22

23 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Pozostałe największe węzły w strukturze pasma centralnego tworzą miasta: Dębica, Jarosław, Przemyśl. Z pasmem północno-zachodnim związane są następujące ośrodki miejskie, będące największymi węzłami rozwojowymi: Dębica, Mielec, Tarnobrzeg. Z pasmem północno-wschodnim związane są następujące ośrodki pełniące rolę największych węzłów rozwoju: Stalowa Wola, Leżajsk, Przeworsk. W paśmie południowym znajdują się następujące ośrodki miejskie, będące największymi węzłami rozwoju: Jasło, Krosno, Sanok, Ustrzyki Dolne. Dzięki istniejącym złożom wód mineralnych na terenie Podkarpacia działało 19 sanatorium i 5 szpitali uzdrowiskowych. Do najbardziej znanych uzdrowisk należą: Iwonicz Zdrój, Rymanów Zdrój, Polańczyk, Horyniec Zdrój. Ochrona zdrowia Stan i rozmieszczenie bazy technicznej ochrony zdrowia oraz zabezpieczenia społecznego w województwie, pomimo szeregu zrealizowanych przedsięwzięć w ostatnich latach, jest nadal niewystarczający. Dotyczy to w szczególności lokalizacji geograficznej i stanu obiektów, jak i ich wyposażenia, przy czym problem ten ze szczególnym natężeniem występuje na obszarach wiejskich. Tabela 7 Wybrany personel medyczny pracujący w placówkach służby zdrowia w województwie podkarpackim (bez resortów: MON, MSWiA i sprawiedliwości) Rok Lekarze Lekarze dentyści Pielęgniarki Położne W liczbach bezwzględnych Wskaźnik na 10 tys. ludności ,9 3,3 47,5 7, ,5 3,1 48,4 7, ,8 2,9 47,7 7, ,6 3,5 48,2 7, ,5 3,3 48,6 6,9 23

24 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" ,4 4,3 49,6 7, ,9 4,3 50,6 7,2 Publiczne zakłady opieki zdrowotnej Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej Praktyki lekarskie i pielęgniarskie Źródło: Główny Urząd Statystyczny Tabela 8 Hospitalizacje mieszkańców województwa podkarpackiego leczonych w szpitalach ogólnych wg miejsca zamieszkania i płci Rok Ogółem Miasto Wieś razem mężczyźni kobiety razem mężczyźni kobiety razem mężczyźni kobiety Wartości bezwzględne

25 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Wskaźnik na 10 tys. ludności , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,9 * - od 2004 r. Sanatorium Górno włączono do szpitali ogólnych Źródło: Główny Urząd Statystyczny Właściwy system opieki zdrowotnej wymaga odpowiedniej bazy infrastrukturalnej (dotyczącej zarówno obiektów, jak i ich wyposażenia) podnoszącej dostępność i poziom specjalistycznych usług medycznych. Pod koniec roku 2009 r. w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w województwie podkarpackim funkcjonowało ogółem 886 zakłady opieki zdrowotnej (o 53 więcej w por. z rokiem 2007), z czego ok. 72 % stanowiły zakłady niepubliczne 4. Działające w województwie szpitale ogólne dysponowały w 2008 r łóżkami, co oznacza, że na 10 tys. mieszkańców przypadało ok. 46 łóżka. Był to jeden z najniższych wskaźników w kraju. 5. Niedostateczny jest dostęp do usług medycznych, zwłaszcza specjalistycznych. Poważnym problemem jest zmniejszająca sie liczba personelu medycznego, wynikająca z wyjazdów do pracy za granice. Najważniejsze potrzeby w zakresie poprawy bazy ochrony zdrowia obejmują dostosowanie pomieszczeń i urządzeń, w tym aparatury i sprzętu medycznego, do wymagań wynikających z obowiązujących przepisów prawnych. Duże braki występują również w wyposażeniu w nowoczesna aparaturę medyczna, niezbędna do diagnostyki, terapii i rehabilitacji. Niestety w statystyce publicznej nie są dostępne dane dotyczące informatyzacji służby zdrowia. Można jednak wnioskować, że przy ogromnych potrzebach inwestycyjnych związanych z wyposażeniem w podstawową aparaturę medyczną potrzeby w zakresie informatyzacji spływają na dalszy plan. Dane statystyczne podają, iż liczba leczonych pacjentów wykazuje tendencję wzrostową. W 2008 r. wynosiła 408,2 tys., czyli wzrosła o prawie 43 % w porównaniu z rokiem 2000, w którym odnotowano 285,8 tys. pacjentów. 4 Bank danych regionalnych, dane za 2009 r. 5 GUS, dane za rok

26 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Najczęstszymi oddziałami, na których przebywali pacjenci były: - chirurgiczny (106, 7 tys. pacjentów) - ginekologiczno położniczy (64,7 tys. pacjentów) - chorób wewnętrznych (55,5 tys. pacjentów) - pediatryczny (30,5 tys. pacjentów). Spośród wszystkich pacjentów, aż 96,74 % pochodziło z terenu województwa podkarpackiego. Pozostały odsetek stanowili mieszkańcy innych województw (3,13 %), obcokrajowcy (0,1 %), bezdomni (0,01 %). Liczba mieszkańców miast województwa podkarpackiego korzystających w 2006 r. z usług szpitali ogólnych w porównaniu z 2000 r. wzrosła o prawie 54 %, natomiast wzrost ten w stosunku do mieszkańców wsi stanowi prawie 42 %. Wskaźnik zgonów na 1000 mieszkańców na koniec 2007r. wynosił 8,5 %. Do głównych przyczyn zgonów należały: nowotwory złośliwe (23,95 %), choroby układu krążenia (49,92 %) oraz zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonów (5,91 %). Główną przyczyną zgonów mieszkańców województwa są choroby układu krążenia i stanowią prawie połowę wszystkich zgonów w województwie 49,92%. Skracanie czasu, jaki mija od pojawienia się stanu zagrożenia życia do podjęcia specjalistycznego leczenia, obniża wskaźnik śmiertelności. W Polsce zgony spowodowane wypadkami drogowymi stanowią nadal bardzo duży udział w zgonach z przyczyn zewnętrznych. Rozwój diagnostyki prenatalnej to kolejne istotne ogniwo zmniejszania umieralności dzieci. Barierą w zakresie zmniejszenia zachorowalności na choroby psychiczne u dzieci i młodzieży w województwie podkarpackim jest brak stacjonarnego ośrodka. Położenie Podkarpacia i zagrożenie epidemiologiczne zza granicy wschodniej i południowej Polski ma znaczenie w kontekście utrzymania wskaźnika zapotrzebowania na tzw. łóżka zakaźne. Tabela 9 Wybrane dane na temat ochrony zdrowia w Polsce i na Podkarpaciu w ujęciu porównawczym PODKARPACKIE KRAJ ZAKRES DANYCH j.m. Ilość Wsk. Do il. Mieszkańc ów 2008 Ilość Wsk. Do il. mieszkań ców SZPITALE Szpitale ogólne szpitale bez oddziałów i filii ob. 32 szpitale publiczne ob. 27 szpitale niepubliczne ob. 5 0,0015 0,0013 0, ,0019 0,0014 0,

27 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" łóżka w szpitalach i oddziałach łóżko ,4646 leczeni ogółem osoba ,9298 Szpitale ogólne wg rodzaju oddziałów Oddziały Ogółem oddział 305 0,0145 chorób wewnętrznych oddział 25 0,0012 chorób wewnętrznych kardiologicznych oddział 14 0,0007 Chirurgiczne oddział 52 0,0025 Pediatryczne oddział 21 0,0010 położniczo ginekologiczne oddział 25 0,0012 Onkologiczne oddział 8 0,0004 intensywnej terapii oddział 19 0,0009 chorób zakaźnych oddział 7 0,0003 Dermatologiczne oddział 6 0,0003 Neurologiczne oddział 14 0,0007 Psychiatryczne oddział 10 0,0005 Rehabilitacyjne oddział 12 0,0006 gruźlicy i chorób płuc oddział 9 0,0004 leczenia uzależnień oddział 3 0,0001 dla przewlekle chorych i pielęgnacyjno opiekuńcze oddział 7 0,0003 łóżka na oddziałach Ogółem łóżko ,4646 chorób wewnętrznych łóżko ,0590 chorób wewnętrznych kardiologicznych łóżko 456 0,0217 Chirurgiczne łóżko ,0884 Pediatryczne łóżko 709 0,0338 położniczo ginekologiczne łóżko ,0524 Onkologiczne łóżko 226 0,0108 intensywnej terapii łóżko 135 0,0064 chorób zakaźnych łóżko 223 0,0106 Dermatologiczne łóżko 145 0,0069 Neurologiczne łóżko 504 0,0240 Psychiatryczne łóżko 459 0,0219 Rehabilitacyjne łóżko 416 0,0198 gruźlicy i chorób płuc łóżko 402 0,0192 leczenia uzależnień łóżko 65 0,0031 dla przewlekle chorych i pielęgnacyjno opiekuńcze łóżko 164 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

28 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" leczeni na oddziałach (łącznie z ruchem międzyoddziałowym) Ogółem osoba , ,8766 chorób wewnętrznych osoba , ,0760 chorób wewnętrznych kardiologicznych osoba , ,2015 Chirurgiczne osoba , ,1588 Pediatryczne osoba , ,2486 położniczo ginekologiczne osoba , ,9678 Onkologiczne osoba , ,6721 intensywnej terapii osoba , ,2394 chorób zakaźnych osoba , ,3709 Dermatologiczne osoba , ,1787 Neurologiczne osoba , ,6688 Psychiatryczne osoba , ,1451 Rehabilitacyjne osoba , ,4896 gruźlicy i chorób płuc osoba , ,5650 leczenia uzależnień osoba , ,5847 dla przewlekle chorych i pielęgnacyjno opiekuńcze osoba , ,0913 Wskaźniki modułu wojewódzkiego liczba ludności na łóżko w szpitalach ogólnych osoba Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Poziom rozwoju technologicznego województwa podkarpackiego Aby w sposób bardziej pełny zobrazować otoczenie projektu ze względu na jego specyfikę, w dalszej części opracowania przeprowadzono analizę stopnia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce oraz ze szczególnym uwzględnieniem obszaru oddziaływania projektu województwa podkarpackiego. Niestety statystyka publiczna w bardzo niewielkim stopniu obejmuje swym zakresem zagadnienia dotyczące społeczeństwa informacyjnego. Dostępne dane są najczęściej zagregowane do poziomu regionów. Stąd też większość zamieszczonych poniżej informacji będzie odnosiła się do Polski ogółem i do województwa podkarpackiego. Według opracowania GUS pt.: Wykorzystanie technologii informacyjnotelekomunikacyjnych w gospodarstwach domowych i przez osoby prywatne w 2008 r., gdzie przedstawiono wyniki badania 6 wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach domowych i przez osoby prywatne, wyposażenie gospodarstw domowych w sprzęt komputerowy z roku na rok poprawia się. Ponadto odnotowuje się wyraźny postęp 6 Badanie przeprowadzono 2008 r. na reprezentacyjnej próbie gospodarstw domowych. 28

29 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" w rozpowszechnieniu się dostępu do Internetu i wzrost liczby osób faktycznie korzystających z tej sieci. Według danych zebranych w czasie wymienionego badania: 59% gospodarstw domowych posiada komputery; 48% gospodarstw posiada dostęp do Internetu; 38% gospodarstw dysponuje połączeniami szerokopasmowymi; Połowa osób w wieku lata regularnie (co najmniej raz w tygodniu) korzysta z komputera; 44% to regularni użytkownicy Internetu. Cytując za wspomnianym badaniem, Polacy najczęściej korzystają z komputera oraz Internetu w domu. Główne cele korzystania z Internetu to: używanie poczty elektronicznej, udział w czatach i forach dyskusyjnych oraz poszukiwanie informacji o towarach i usługach. Ponadto dynamicznie rozwija się bankowość internetowa. Szybko przybywa osób kupujących przez Internet i rośnie średnia wartość zakupów. W 2008 r. 7,4 mln gospodarstw domowych posiadało przynajmniej jeden komputer, tj. o ponad 650 tys. więcej niż przed rokiem, a ich udział wśród ogółu gospodarstw wzrósł z 54% do 59%. Liczba gospodarstw domowych posiadających dostęp do Internetu osiągnęła w 2008 roku prawie 6 mln (48% ogółu). Jednak jedynie w 5,8 mln gospodarstw (46% ogółu) rzeczywiście korzystano z Internetu. W pozostałych przypadkach domownicy wiedzieli, że mogą się łączyć z Internetem (głównie przy pomocy telefonów komórkowych), lecz nie korzystali z tej możliwości. Z roku na rok, w szybkim tempie przybywa gospodarstw korzystających z połączeń szerokopasmowych w 2008 r. było ich 4,8 mln (38% ogółu). Od 2007 r. liczba ta zwiększyła się o ponad milion (8,4 pkt. %) co oznacza, że praktycznie wszystkie nowe łącza internetowe są już szerokopasmowe i ten rodzaj łączy stopniowo wypiera łącza wąskopasmowe. Rysunek 7. Nakłady inwestycyjne na jednego mieszkańca w 2006r. 29

30 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Jak wynika z cytowanego badania, najczęstsza przyczyną braku łączy szerokopasmowych w gospodarstwach domowych jest brak potrzeby korzystania z sieci albo technik szybkiego przesyłania danych. Ważną rolę odgrywają także względy ekonomiczne. Chociaż warto zauważyć, że liczba osób, które nie mogą sobie pozwolić na takie łącze z roku na rok systematycznie spada. Ograniczone możliwości techniczne dostawców usług internetowych (brak sieci telefonicznej lub zasięgu w sieciach bezprzewodowych, przestarzałe centrale telefoniczne) częściej były zgłaszane jako przeszkoda w uzyskaniu szerokopasmowego dostępu do Internetu (22% gospodarstw bez szybkich łączy), niż jako bariera dostępu do tej sieci w ogóle (7% gospodarstw bez Internetu w domu). Z drugiej strony liczba osób napotykająca bariery techniczne już na etapie uzyskania połączenia z globalną siecią była prawie 2 krotnie większa 492 tys. gospodarstw w ogóle nie mogło być dołączonych do tej sieci, podczas gdy 227 tys. gospodarstw chciałoby mieć szybsze łącza, ale napotkało problemy leżące po stronie dostawców. Udział osób które w 2008 r. deklarowały, że kiedykolwiek korzystały z Internetu przekroczył 56%, a osób używających komputera 62%. Regularnych użytkowników, tzn. osób korzystających co najmniej raz w tygodniu, w obu przypadkach było jednak znacznie mniej 44% wszystkich osób w wieku lata regularnie korzystało z Internetu, 50% z komputera. W obu przypadkach najczęściej wskazywanym miejscem korzystania był dom odsetki osób używających komputerów i Internetu w drugim pod względem częstości wskazania miejscu w pracy były ponad dwukrotnie niższe. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę tylko osoby pracujące, to wśród nich 33% korzysta z komputera, a 28% z Internetu w pracy. W miejscu pobierania nauki 66% uczniów i studentów używa komputera, a 64% Internetu. 30

31 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Podobnie jak w ubiegłych latach najwięcej osób (38% ogółu w 2008 r.) deklarowało, że korzysta z globalnej sieci do wysyłania i odbierania i, a niewiele mniej (ponad 1/3 ogółu) do wyszukiwania informacji o towarach i usługach lub korzystania z czatów i forów dyskusyjnych. Bardzo dynamicznie rozwija się korzystanie z bankowości internetowej liczba osób zarządzających swoimi rachunkami i płatnościami przez Internet zwiększyła się o 331% w stosunku do 2004r. Wyższe miejsca niż w latach poprzednich w rankingu popularności celów korzystania z sieci zajęły: szukanie informacji dotyczących zdrowia (urazów, chorób, żywienia, profilaktyki itp.) oraz słuchanie radia i oglądanie telewizji przez Internet. W 2008 r. 5,2 mln osób kupowało lub zamawiało przez Internet towary lub usługi do użytku prywatnego. Od 2007 r. przybyło ponad milion kupujących w sieci, a ich udział wzrósł z ok. 16% do 18% ogółu mieszkańców Polski w wieku lata. Nie tylko coraz więcej osób kupuje przez Internet, ale i coraz więcej wydajemy w sieci. Łączna wartość zakupów internetowych w 2008r. pozostała na poziomie 4,5 miliarda złotych, tak więc przeciętnie na jedną osobę korzystającą z handlu internetowego przypadały zakupy o wartości 859 zł. Z badań wynika, iż 28% mieszkańców Polski w wieku lata korzysta z tekstowych komunikatorów internetowych. 15% respondentów telefonuje przez internet. 7% badanych umieszcza w Internecie zdjęcia, teksty, filmy, muzykę. 7. Z punktu widzenia omawianego tu projektu niezwykle istotne znaczenie, oprócz wyposażenia samych gospodarstw domowych w sprzęt teleinformatyczny czy też dostęp do Internetu ma także obecny stopień informatyzacji urzędów jednostek samorządu terytorialnego. Informacje zamieszczone w tej części rozdziału zaczerpnięto z badania przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na przełomie października i listopada 2008 roku przez firmę ARC Rynek i Opinia, które dotyczyło stopnia informatyzacji urzędów w Polsce ( Stopień informatyzacji urzędów w Polsce ). Jak wynika ze wspomnianego badania, z roku na rok stopień zinformatyzowania urzędów w Polsce systematycznie wzrasta. Urzędy w coraz większym stopniu korzystają w swojej codziennej pracy z narzędzi społeczeństwa informacyjnego, jednak sytuacja wciąż daleka jest od ideału, dlatego też projekty takie jak ten omawiany w powyższym dokumencie maja tak duże znaczenie. 7 Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach domowych i przez osoby prywatne w 2008 r. 31

32 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" W roku 2007 urzędy na wszystkich szczeblach administracji wydały na szeroko pojętą informatyzację średnio 1,4 % swojego budżetu. Niestety aż 46% urzędów nie poniosło w 2006 roku z tego tytułu żadnych wydatków. Dobrą informacją jest natomiast, że w roku 2007 wszystkie urzędy w Polsce były standardowo wyposażone w sprzęt komputerowy, który już niemal we wszystkich urzędach stał się narzędziem codziennej pracy urzędników. Średnio, starostwa powiatowe i urzędy gminne posiadały nieco ponad 66 komputerów. W 2007r. ok. 46% wszystkich urzędów posiadało komórkę organizacyjną odpowiedzialna za informatyzację. 32

33 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 8. Indeks rozwoju społeczeństwa informacyjnego RSPON (2006) Źródło: Raport końcowy projektu ESPON (2006) Wart zauważenia jest fakt, że urzędy nie tylko kupują sprzęt, ale także szkolą swoich pracowników, aby ci byli w stanie jak najlepiej z tego sprzętu korzystać. Były to szkolenia z zakresu technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Wart odnotowania jest także fakt, że w roku 2007 wszystkie urzędy posiadały dostęp do Internetu. Łącza o przepustowości 2 Mb/s i szybsze posiadało 64,1%% urzędów. Jeśli chodzi o miesięczne koszty łączy internetowych, to w roku ,5% urzędów płaciło dostawcom tego typu usług rachunki nie przekraczające 500 zł. Posiadanie odpowiednich urządzeń oraz dostępu do sieci Internet przez urzędy jest zjawiskiem bardzo pozytywnym, jednak w obecnych czasach większe znaczenie ma odpowiednie wykorzystanie tego potencjału. Jak pokazują przytaczane badania, w roku 2007 w 23,1% urzędów funkcjonował system elektronicznego obiegu dokumentów. Ponadto 95% urzędów nie posiadających takiego systemy złożyło deklarację, że ma zamiar wprowadzić takie rozwiązanie. 68% z nich zadeklarowało, że zostanie on wdrożony do końca 2008 roku. W roku 2007 na terenie aż 62,8% gmin nie funkcjonował żaden Publiczny Punkt Dostępu do Internetu, natomiast na terenie 18,5% gmin działał jeden taki punkt. 33

34 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Co ciekawe, także nie wszystkie urzędy w 2006 roku posiadały własną stronę internetową było to 91,5% urzędów. Lepiej sytuacja wyglądała jeśli chodzi o BIP, którym dysponowało niemal 100% urzędów. Jak wynika z prezentowanych badań w zdecydowanej większości urzędów (92,1%) strona BIP była w 2007 roku obsługiwana przez pracowników urzędu, a jedynie w 62,4% przypadków strona internetowa urzędu była obsługiwana przez firmę zewnętrzną. Tylko 30% urzędów stosowało mechanizmy uwierzytelniania odbiorcy. Najczęściej stosowanym zabezpieczeniem w celu zabezpieczenia poufności w roku 2007 było szyfrowanie. Z metody tej korzystało 30% urzędów. Najczęściej stosowanymi mechanizmami zabezpieczającymi w urzędach były ochrona antywirusowa (99,3%) oraz firewall (89,8%). Zabezpieczenia typu firewall, przechowywanie zapasowych kopii danych czy serwery rezerwowe były częściej stosowane przez starostwa powiatowe i urzędy miast na prawach powiatu. Urzędy gminne wykorzystywały takie możliwości rzadziej. Jednym z przejawów tworzenia się społeczeństwa informacyjnego i uczestniczenia samorządów w tym procesie, jest możliwość korzystania z usług jakie świadczą urzędy (samorządy) za pośrednictwem Internetu. W zakresie usług jakie oferują strony internetowe urzędów interesanci najczęściej mają możliwość uzyskiwania informacji możliwość oferowana przez 97% stron oraz możliwość pobierania formularzy dostępna na 77% stron. Odsetek stron, na których zamieszczane są formularze do pobrania w 2007 roku wynosił 77%. Procedury związane z uzyskaniem dokumentów tożsamości, zamówienia publiczne oraz procedura złożenia deklaracji podatkowej przez osoby fizyczne to rodzaje usług dla obywateli najczęściej dostępne na stronach urzędów. W 2007 roku w porównaniu do roku poprzedniego nastąpił wzrost dostępności zdecydowanej większości usług dostępnych dla obywateli na stronach urzędów. Formalności, które obywatele mogą załatwić przez Internet ograniczają się przede wszystkim do informacji dostępnych na stronie urzędu lub możliwości pobrania formularza drogą elektroniczną. Formularze, które można pobrać ze stron urzędów dotyczyły najczęściej procedur związanych ze złożeniem deklaracji podatkowej przez osoby fizyczne (52,4%), procedur związanych z uzyskaniem dokumentów tożsamości (63,7%) oraz rejestracji przedsiębiorstw (53%). 34

35 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Oferowanie przez urzędy na swoich stronach internetowych pełnej obsługi procesu realizacji usług w 2007 roku było nadal zjawiskiem sporadycznym 8. Jeśli chodzi o województwo podkarpackie, to średnia liczba osób pracujących w komórce informatycznej w starostwach powiatowych i miastach na prawach powiatu i urzędach gmin wszystkich typów (2007r.) w regionie tym wynosiła 3,29. W 2007 roku 53% urzędów samorządu terytorialnego przeznaczyło w województwie podkarpackim na informatyzację 1,9% budżetu. Jest to jeden z niższych wskaźników w Polsce. W roku 2007 w województwie podkarpackim w starostwach powiatowych i w miastach na prawach powiatu na każdy urząd przypadały 50,69 komputery. Był to jeden z najgorszych wyników w kraju. Dla porównania, w województwie ślaskim wskaźnik ten wynosił 96,18. Sytuacja w urzędach gmin wszystkich typów wyglądała jeszcze gorzej, ponieważ na te jednostki w województwie podkarpackim przypadały niewiele ponad 34 komputerów. W tej kategorii rozbieżność pomiędzy urzędami była mniejsza, ponieważ najlepiej wyposażone urzędy gmin województwa śląskiego posiadały po 58,34 komputerów. W przeliczeniu na jednego pracownika wyżej omawianych urzędów sytuacja w województwie podkarpackim wygląda statystycznie niekorzystnie. Na jednego pracownika starostw powiatowych i miast na prawach powiatu przypadało w roku ,89 komputera, natomiast w urzędach gmin wszystkich typów współczynnik ten osiągnął wartość 0,84. Według cytowanego badania w 2007 roku 94,4% gmin posiadało sieć LAN. Około połowa urzędów w kraju posiadała w 2007 roku wewnętrzną siec (Intranet), a tylko 6% Extranet. Województwo podkarpackie źle wypadło na tle kraju pod względem odsetka urzędów posiadających system informatyczny do obsługi zamówień publicznych. W całym kraju łącznie 16,9 % urzędów przyznało, że posiada taki system. W omawianym regionie było to 14,7% samorządów. Zdecydowana większość jednostek, które posiadały ten system, korzystała z niego. Pod względem średniej liczby zatrudnionych osób w samorządach terytorialnych, wykorzystujących w pracy komputer z dostępem do Internetu województwo podkarpackie plasuje się wśród województw z najniższą wartością tego wskaźnika (42,89), podczas gdy w średnia dla kraju wynosi 57,75. Dla urzędów gmin na terenie województwa podkarpackiego wyniósł on w 2007 roku 31,09, natomiast dla starostw powiatowych i miast na prawach powiatów 81,24. 8 Stopień informatyzacji urzędów w Polsce, 2008, ARC Rynek i Opinia, Warszawa. 35

36 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" W sposobie łączenia się z Internetem samorządów terytorialnych można zauważyć, iż ponad połowa z nich (64,1%) korzysta z połączeń szerokopasmowych DSL o przepustowości równej 2 Mb/s lub większej. W województwie podkarpackim 69,8% urzędów posiadających dostęp do Internetu korzysta właśnie z tej formy połączenia. Województwo podkarpackie plasuje się na 13. miejscu w kraju pod względem gospodarstw domowych wyposażonych w komputer stacjonarny procent ten wynosi 50,6 i charakteryzuje się dużą dynamiką wzrostu. Średnio 44,6% mieszkańców Podkarpacia korzysta z Internetu i poczty elektronicznej, w ujęciu krajowym współczynnik ten wynosi 49,9%, co stawia województwo na 14 miejscu 9. Niestety podkarpackie charakteryzuje się najniższym w kraju poziomem interaktywności administracji samorządowej. Żaden z podkarpackich urzędów gmin oraz powiatów nie obsługuje mieszkańców w sposób umożliwiający załatwienie spraw w całości drogą elektroniczną, a zaledwie 3,7% udostępnia możliwość odsyłania drogą elektroniczną wypełnionych formularzy średnia europejska usług transakcyjnych 47% 10. Natomiast, niemal wszystkie urzędy posiadają własną stronę internetową (przeszło 97% gmin i ponad 95% powiatów). Według informacji Głównego Urzędu Statystycznego podkarpackie zajmuje 16 miejsce w skali kraju pod względem telefonicznych łączy głównych na 1000 mieszkańców 182,8 (średnia krajowa 222,4). Nasycenie podkarpackich szkół komputerami wynosi 77,6% 14 miejsce w kraju. Według danych statystycznych GUS aż 87% komputerów w szkolnych pracowniach podłączonych jest do Internetu. Jest to najwyższa wartość wskaźnika w kraju. Województwo może szczycić się także najlepszym wskaźnikiem uczniów przypadających na 1 komputer. Wynosi on 15 uczniów na komputer. Najlepsze wskaźniki występują w powiatach krośnieńskim, brzozowskim i leskim 12 osób/komputer. Aż 52,8% mieszkańców Podkarpacia oceniło swoje umiejętności posługiwania się komputerem jako niskie, co ulokowało województwo na ostatniej pozycji w skali krajowej. Także w kategorii przeciętnych kwalifikacji, wartość wskaźnika dla Podkarpacia wynosi co najmniej dwukrotnie mniej niż w innych województwach (18,1%). Wysokie umiejętności posiada 21,1% mieszkańców, a bardzo wysokie jedynie 8%. Ma to bezpośredni związek z niskim poziomem wykształcenia mieszkańców i małym stopniem korzystania przez nich z Internetu. Aż 60% mieszkańców Podkarpacia nie posiada wykształcenia średniego, zaś blisko 28% populacji to absolwenci szkół zawodowych, które w badaniach jakości 9 Diagnoza społeczna Strategia Informatyzacji Województwa Podkarpackiego

37 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" edukacji osiągają najniższe wyniki, szczególnie w testach badających tzw. funkcjonalność wiedzy, powiązaną z umiejętnościami życia i pracy w otoczeniu ICT 11. Analiza powyżej przytoczonych wskaźników dobitnie wskazuje, że pozycja województwa podkarpackiego w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego jest na tle kraju bardzo niekorzystna. Należy w tym miejscu zauważyć także, że wyraźny, istotny i widoczny wkład w rozwój infrastruktury i mechanizmów społeczeństwa informacyjnego w województwie podkarpackim miały fundusze pomocowe Unii Europejskiej, dzięki którym zrealizowane takie projekty wymienione w tabeli. Tabela 10 Informacje dotyczące projektów zrealizowanych w obszarze społeczeństwa informacyjnego w województwie podkarpackim w ramach ZPORR w latach Wartość Nazwa Działanie Wartość Tytuł projektu dofinansowania z Beneficjenta / priorytet projektu w PLN EFRR w PLN Rozbudowa portalu Wrót Urząd Podkarpackich i jego Marszałkowski 1.5 integracja z systemem Województwa Elektronicznego Obiegu Podkarpackiego Dokumentów , ,96 Elektronizacja obiegu dokumentów w ramach Powiat łańcucki 1.5 usługi e-urząd w Starostwie , ,70 Powiatowym w Łańcucie Etap I Gmina Czudec 1.5 Budowa społeczeństwa informacyjnego Gminy , ,17 Czudec Gmina Raniżów 1.5 Elektroniczny obieg dokumentów oraz system usług publicznych on - line , ,43 dla ludności Gminy Raniżów Urząd Miasta i Gminy Baranów 1.5 Modernizacja infrastruktury informatycznej Urzędu , ,45 Sandomierski Gminy Utworzenie systemu Miasto 1.5 informacji geograficznej GIS Tarnobrzeg dla miasta Tarnobrzega , ,00 11 Diagnoza społeczna

38 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Politechnika Rzeszowska 1.5 Rzeszowska miejska bezprzewodowa sieć komputerowa , ,00 Budowa regionalnej sieci Gmina Miasto Rzeszów 1.5 szerokopasmowej aglomeracji Rzeszowskiej , ,96 ResMAN etap I Gmina Miejska Lubaczów 1.5 e - Lubaczów - System Informacji Elektronicznej , ,85 Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie Zakup urządzeń medycznych, sprzętu komputerowego i oprogramowania przez SZGiChP w Rzeszowie , ,62 Źródło: Należy zauważyć, że tylko jeden projekt ze wszystkich zrealizowanych projektów finansowanych ze środków ZPORR a dotyczących służby zdrowia na terenie województwa podkarpackiego był jednoznacznie związany z budową społeczeństwa informacyjnego. Warto w tym miejscu zauważyć, że w chwili obecnej w żadnym z polskich województw nie funkcjonuje tak złożony i kompleksowy system informacji medycznej, obejmujący swym zakresem wszystkie jednostki służby zdrowia zlokalizowane w regionie, jak ten planowany do zrealizowania w ramach omawianego tu projektu. Projekt zakrojony na tak szeroką skalę jest unikalny w skali kraju. Realizując jego założenia województwo podkarpackie będzie pionierem w dziedzinie e-zdrowia w Polsce. Funkcjonalność obecnej infrastruktury Stan i rozmieszczenie bazy technicznej ochrony zdrowia oraz zabezpieczenia społecznego w województwie, pomimo szeregu zrealizowanych przedsięwzięć w ostatnich latach, jest nadal niewystarczający. Dotyczy to w szczególności lokalizacji geograficznej i stanu obiektów, jak i ich wyposażenia. Właściwy system opieki zdrowotnej wymaga odpowiedniej bazy infrastrukturalnej (dotyczącej zarówno obiektów, jak i ich wyposażenia) podnoszącej dostępność i poziom specjalistycznych usług medycznych. Pod koniec roku 2009 r. w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w województwie podkarpackim funkcjonowało ogółem 886 zakłady opieki zdrowotnej (o 53 więcej w por. z rokiem 2007), z czego ok. 72 % stanowiły zakłady niepubliczne. 38

39 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Działające w województwie szpitale ogólne dysponowały w 2008 r łóżkami. Liczba chorych przebywających w szpitalach wyniosła 438,96 tys. osób. Przeciętny czas pobytu chorego w szpitalu wyniósł 5,9. Niedostateczny jest dostęp do usług medycznych, zwłaszcza specjalistycznych. Na potrzeby niniejszego projektu, w celu zidentyfikowania potrzeb jednostek służby zdrowia mających wziąć udział w projekcie PSIM, przeprowadzono audyt informatyczny w każdej z jednostek, w których ma ostatecznie zostać zainstalowany zakupiony sprzęt oraz wdrożone mają zostać planowane do zakupu systemy informatyczne. Ponadto każda jednostka służby zdrowia została poproszono o wypełnienie ankiety, której celem było poznanie stanu informatyzacji placówek oraz zapoznanie się z oczekiwaniami jednostek dotyczącymi wprowadzenia informatyzacji placówek medycznych Podkarpacia w ramach niniejszego projektu. Ankiety wypełnione przez poszczególne szpitale stanowią załącznik nr 1 niniejszego studium wykonalności. Rysunek 6 Struktura odpowiedzi dot. stanu systemu ochrony zdrowia według opinii respondentów w wybranych krajach Unii Europejskiej w 2004 r. Ź r ó d ł o: ARC Rynek Opinia w ramach międzynarodowych badań "Health perception around the Globe" ARC Rynek i Opinia/ Iris Po przeanalizowaniu materiału otrzymanego od szpitali można stwierdzić, co następuje. Aktualnie jednostki służby zdrowia przewidziane do udziału w projekcie dysponują bardzo zróżnicowanymi i niejednorodnymi rozwiązaniami, zarówno w warstwie infrastruktury teleinformatycznej, jak i oprogramowania wspierającego realizacje ich zadań. Wszystkie badane jednostki posiadają sieci lokalne LAN oraz łącza internetowe, jednak ich jakość, parametry i możliwości nie zapewniają wystarczającego poziomu dla realizacji usług przewidzianych w projekcie PSIM. Jedynie kilka jednostek dysponuje nowoczesnymi systemami okablowania, mogącymi zapewnić wystarczającą jakość ruchu, 39

40 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" jednak żaden ze szpitali nie dysponuje aktywnymi urządzeniami sieciowymi, które mogłyby zapewnić konieczny poziom wydajności i bezpieczeństwa. Konieczne jest doposażenie jednostek w nowe urządzenia sieciowe, dysponujące mechanizmami zarządzania ruchem oraz zapewniające odpowiednie pasmo i wydajność. 40

41 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 7 Porady ambulatoryjne w miastach i na wsi (w tys.) w 2008 r. Źródło: Główny Urząd Statystyczny Serwery lokalne wykorzystywane w jednostkach służby zdrowia są przeznaczone jedynie dla aktualnie wykorzystywanych aplikacji. Z uwagi na ich parametry, obciążenie oraz wiek, nie ma możliwości wykorzystania ich jako podstaw do lokalnych implementacji elementów PSIM w szpitalach. Systemy operacyjne stosowane na stacjach roboczych jednostek służby zdrowia w większości są typu OEM (dostarczane wraz z komputerami w momencie ich zakupu i do nich przypisane), pracujące w sieciach lokalnych, jednak tylko w kilku szpitalach pod kontrolą systemu sieciowego (Windows Server, Novell NetWare) zapewniającego centralny nadzór i ochronę. Stacje robocze wykorzystywane w jednostkach służby zdrowia w 90% to maszyny starsze niż 3-letnie, w związku z czym ich przydatność dla celów projektu jest niska. Zadania związane z bezpieczeństwem i ochroną danych we wszystkich jednostkach służby zdrowia wykonywane są w podobny sposób tworzone są kopie baz danych na nośnikach optycznych, jednak sporadycznie według zdefiniowanych zasad i harmonogramów. Ochrona antywirusowa realizowana jest przez dedykowane programy chroniące lokalnie stacje robocze, jednak bez centralnego zarządzania ani monitorowania zdarzeń. 41

42 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Wszystkie badane jednostki posiadają oprogramowanie wspierające ich funkcjonowanie, jednak w żadnej z nich nie funkcjonuje rozwiązanie obejmujące wszystkie obszary działania. Stosowane rozwiązania to implementacje lokalne, z racji istotnych różnic w wersjach i funkcjonalnościach uniemożliwiające w obecnym stanie jakiejkolwiek interoperacyjności z innymi jednostkami. Wykorzystywane oprogramowanie pochodzi od różnych producentów, z różnych okresów czasu, pracuje w zróżnicowanych środowiskach. Aby było możliwe zrealizowanie zakładanych celów projektu, konieczna jest zmiana istniejącego stanu informatyzacji jednostek służby zdrowia w województwie podkarpackim oraz wdrożenie nowych, zunifikowanych rozwiązań informatycznych w tych jednostkach. Rysunek 8. Udział odpowiedzi nt. zadowolenia mieszkańców kraju z funkcjonowania opieki zdrowotnej w kraju, 2010r. Ź r ó d ł o: CBOS, Badanie Opinie o opiece zdrowotnej, Warszawa, luty Identyfikacja problemów beneficjentów projektu Prowadzeniu polityki zdrowotnej musi towarzyszyć obserwacja efektów podejmowanych działań dla świadczeniobiorców (powszechność i równość dostępu do świadczeń zdrowotnych, eliminowanie barier ekonomicznych i społecznych ograniczających korzystanie z nich). Należy na bieżąco uzyskiwać informacje o tym, czy i jak dokonywane zmiany wpływają na sytuację pacjentów, czy zmienia się ilość, jakość i dostępność uzyskiwanych przez nich świadczeń. Podstawowym źródłem danych na temat organizacji i potencjału opieki zdrowotnej w Polsce są systemy rejestrowe i ewidencyjne gromadzące informacje na temat świadczeniodawców. Dla umożliwienia zarówno świadczeniobiorcom jak i podmiotom odpowiedzialnym za kreowanie polityki zdrowotnej, efektywnego pozyskiwania niezbędnych danych, konieczna jest informatyzacja tych systemów, ujednolicenie sposobu 42

43 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" ich prowadzenia oraz wzajemna ich integracja. Ponadto rozwój systemów informacyjnych jest istotnym elementem wspomagającym proces podejmowania decyzji. Działania te przyczynią się do: zmniejszenia niedoborów informacyjnych organizatorów opieki zdrowotnej (administracja rządowa, samorządowa), wprowadzenia ładu informacyjnego w ochronie zdrowia, zapewnienia wiarygodności danych oraz podniesienia jakości informacji publicznej na temat organizacji i potencjału opieki zdrowotnej, w tym zwiększenia efektywności wyborów dokonywanych przez konsumentów świadczeń. Dzięki temu opracowywane m.in. plany zabezpieczenia opieki zdrowotnej będą bardziej efektywne i skuteczne. Identyfikacja problemów projektu pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej" została przeprowadzona w oparciu o cztery główne grupy beneficjentów: Pacjenci, Personel medyczny jednostek służby zdrowia Personel zarządzający jednostek służby zdrowia Organy założycielskie jednostek służby zdrowia W ramach poszczególnych grup beneficjentów wskazane zostały następujące problemy: Pacjenci niewystarczająca dostępność do świadczeń medycznych, niefunkcjonalny system informacji medycznej, niezadowalająca jakość świadczonych usług, długi okres oczekiwania na konsultacje lekarskie, Personel zarządzający szpitala, niska konkurencyjność szpitali na rynku usług medycznych, niska efektywność pracy, niskie standardy bezpieczeństwa gromadzenia i przetwarzania chronionych danych, skomplikowane procesy planowania inwestycji, Personel medyczny szpitali zły stan wyposażenia szpitali, brak dostępu do nowoczesnych technologii, nieefektywny system informacji o pacjentach, Organy założycielskie szpitali nieefektywny system kontroli jednostki służby zdrowia, brak standardów wymiany informacji pomiędzy jednostkami sprawującymi nadzór i jednostkami nadzorowanymi, małe możliwości monitorowania stanu zdrowia społeczeństwa i planowania działań prozdrowotnych, 43

44 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wysokie koszty administracyjne, niepełna kontrola nad współfinansowanymi badaniami profilaktycznymi. Analiza ww. problemów pozwala na określenie problemu głównego będącego wypadkową problemów poszczególnych grup beneficjentów, jakim jest Niewystarczająca efektywność systemu opieki zdrowotnej na terenie Województwa Podkarpackiego. Funkcjonujący obecnie system informacyjno-sprawozdawczy w ochronie zdrowia nie gwarantuje wiarygodności, kompletności i możliwości satysfakcjonującego porównywania danych dotyczących potrzeb zdrowotnych społeczeństwa i stopnia ich zaspokajania. Wprowadzenie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego ujawniło niewydolność informacyjną systemu. Ponadto poziom informacji pozostaje w zdecydowanej dysproporcji w stosunku do potrzeb instytucji odpowiedzialnych za ochronę zdrowia. Rysunek 9. wytwarzanego w regionach. Korelacja między rozwojem społeczeństwa informacyjnego a poziomem PKB Źródło: Raport końcowy projektu ESPON (2006) Dotychczas prowadzona informatyzacja sektora ochrony zdrowia polegała na tworzeniu wielu autonomicznych, niewspółpracujących ze sobą systemów teleinformatycznych, których funkcje ograniczają się do obsługi kompetencji zazwyczaj jednej jednostki organizacyjnej lub wybranego segmentu systemu ochrony zdrowia. W trakcie analizy systemów informacyjnych obsługujących system ochrony zdrowia, 44

45 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" zidentyfikowano kilka rejestrów i ewidencji, dla których podstawę prawną funkcjonowania stanowią przepisy w randze ustawy. Tabela 11 Odsetek Internautów deklarujących zapotrzebowanie na usługi publiczne świadczone drogą elektroniczną w woj. podkarpackim w roku 2009 Rodzaj sprawy/procedury administracyjnej Nie potrzebuję Internetu do załatwienia takiej sprawy Potrzebuję tylko formularz- dalej załatwię sprawę tradycyjnie Chcę załatwić całą sprawę urzędową przez intrnet Deklaracje podatkowe 56,37 6,10 19,03 Usługi Urzędu Pracy 34,05 9,86 14,52 dotyczące ofert pracy Sprawy związane z 40,18 7,57 14,05 zasiłkami i świadczeniami Sprawy dotyczące 47,94 9,87 14,18 dokumentów osobistych Rejestracja pojazdu 36,20 7,89 15,59 Pozwolenie na budowę 20,97 3,05 8,96 Zgłaszanie spraw w policji, straży pożarnej, prokuraturze 53,58 3,58 10,04 Dostęp do bibliotek publicznych Zamawianie i otrzymywanie odpisów aktów i zaświadczeń Zapisy do przedszkoli, szkół i szkół wyższych Załatwianie spraw służbowych w związku z prowadzeniem biznesu Zmiana adresu zameldowania Usługi związane ze zdrowiem Załatwianie spraw zw. z wiarą religijną Inne sprawy urzędowe np. w sądach 43,65 8,77 16,46 47,85 4,12 19,35 28,98 6,44 15,74 20,32 5,04 12,05 25,05 2,90 12,89 47,49 12,37 20,07 59,86 1,79 6,27 51,89 5,92 16,70 Źródło: Diagnoza Społeczna 2009 Rozwiązania teleinformatyczne pozwalają na pokonanie najpoważniejszych barier utrudniających dostęp do opieki medycznej: bariery odległości skutkującą zwiększonymi kosztami transportu i pogorszeniu jakości życia. Mieszkańcy odległych zakątków województwa mają ograniczony dostęp do usług zdrowotnych. Niska gęstość zaludnienia powoduje ograniczenia w dostępie do komunikacji publicznej i zwiększony czas oczekiwania na usługi. bariery ekonomicznej w dostępie mieszkańców wsi do rynków pracy i prowadzenie biznesu (dostawców, klientów, infrastruktury). Wzrastają koszty prowadzenia działalności 45

46 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" gospodarczej z wykorzystaniem nielokalnych materiałów. Do podniesienia kosztów produktów i usług przyczynia się także konieczność ich eksportu poza obszary wiejskiej, gdzie rynki zbytu są ograniczone. Bariery te można pokonać poprzez zastosowanie kombinacji działań: podnoszących świadomość specyfiki terenów wiejskich, wdrożenia systemów e - transakcji (e - handel, e - banking, e - logistyka) i przez zwiększoną produkcję specjalnych produktów regionalnych i lokalnych oraz rozwój turystyki. bariery informacyjnej dostępność usług medycznych nie jest wystarczająco znana wszystkim mieszkańcom województwa. PSIM stanowi znakomitą odpowiedź na ten problem zapewniając bilateralny kontakt i możliwość prezentacji wszechstronnej informacji, zarówno w postaci tradycyjnych serwisów internetowych, jak i multimediów. Zapewnienie informacji w formie odpowiedniej do zapotrzebowania odbiorców silnie wpływa na zwiększone zainteresowanie przyjazdami turystycznymi oraz podniesie atrakcyjność regionu. bariery społecznej mieszkańców województwa w dostępie do usług informacyjnych, zdrowotnych. Warunkiem wstępnym pokonania tej bariery jest objęcie społeczności zagrożonych wykluczeniem informatycznym szkoleniami i kursami podnoszącymi kwalifikacje. 46

47 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Drzewo problemów projektu Podkarpacki System Informacji Medycznej Niewystarczająca efektywność systemu opieki zdrowotnej na terenie województwa podkarpackiego Opieka medyczna jako system organizacyjny, wymaga specyficznych metod i narzędzi do jego zarządzania, ponieważ zdrowie to dobro, które wymaga szczególnej opieki ze strony samorządów. Dysproporcja pomiędzy ilością dostępnych środków a praktycznie nieograniczonym popytem na usługi medyczne wymaga takiej organizacji systemu opieki medycznej, aby zapewnić maksymalny efekt przy optymalnych kosztach. Zarządzanie w systemie ochrony zdrowia wymaga przede wszystkim posiadania przez podmioty odpowiedzialne za jego funkcjonowanie odpowiedniego zasobu informacji (dotyczących m.in. korzystania ze świadczeń zdrowotnych, uwarunkowań demograficznośrodowiskowych, stanu środowiska naturalnego, stanu zdrowia mieszkańców, zachorowalności, chorobowości, umieralności). 47

48 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Niniejszy projekt pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej" w całościowy sposób odpowiada na zidentyfikowane problemy. Rozwiązanie wymienionych powyżej problemów podstawowych umożliwi w długim okresie systemowi opieki zdrowotnej na Podkarpaciu funkcjonować sprawnie i efektywnie. Realizacja projektu przyczyni się bezpośrednio do poprawy jakości świadczonych usług medycznych, jak również powiększy ich dostępność dla pacjentów. Systemy zarządzania służbą zdrowia, jakie zostaną wdrożone w Projekcie spowodują polepszenie dostępu do informacji oraz świadczeń medycznych drogą elektroniczną dla pacjentów. Powyżej opisane działania w dłuższym okresie wpłyną na poprawę stanu zdrowia mieszkańców województwa oraz przyczynią się do zbliżenia standardów służby zdrowia do poziomu krajów zachodnioeuropejskich. 48

49 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 3. OPIS PROJEKTU Opis proponowanego rozwiązania Podkarpacki System Informacji Medycznej (PSIM) stanowić będzie warstwę narzędziową umożliwiającą osiągnięcie nowej jakości w zakresie komunikacji wszystkich uczestników Systemu Ochrony Zdrowia. Elektroniczna wymiana informacji związanej ze zdrowiem pacjenta pomiędzy placówkami ochrony zdrowia (zwłaszcza szpitalami, placówkami wykonującymi specjalistyczne badania) jest podstawą dla kontynuacji leczenia i szybkiej reakcji na zagrożenie życia i zdrowia pacjenta. Projekt zmierza do stworzenia warunków lekarzom, diagnostom i innym specjalistom ochrony zdrowia, aby podejmowali oni swoje decyzje w oparciu o pełnię informacji o stanie zdrowia pacjenta, jego wcześniejszych problemach zdrowotnych, wynikach badań, wykonanych zabiegach, przepisanych lekach, alergiach, przy zachowaniu właściwej ochrony danych osobowych pacjenta. Z punktu widzenia Urzędu Marszałkowskiego ważnym zagadnieniem jest też zbieranie i raportowanie danych pochodzących od podmiotów włączonych w system opieki zdrowotnej. W związku z tym, zdefiniowany został projekt, mający poprzez budowę systemu PSIM udostępnienie takich mechanizmów wspomagania opieki zdrowotnej w regionie. Obok głównego celu Projektu, którym jest zwiększenie dostępu do usług zdrowotnych na terenie Województwa Podkarpackiego, wyznaczono cele szczegółowe, do których zaliczono następujące działania: poprawa dostępu do informacji medycznej dla obywateli Podkarpacia, poprawa jakości procesu leczenia i zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, podniesienie efektywności ekonomicznej systemu ochrony zdrowia w regionie, usprawnienie procesu bieżącego zarządzania ochroną zdrowia na poziomie wojewódzkim, regionalnym i lokalnym, stworzenie warunków informacyjnych, umożliwiających podejmowanie w dłuższej perspektywie optymalnych decyzji w zakresie polityki zdrowotnej, niezależnie od przyjętego modelu organizacyjnego opieki zdrowotnej oraz zasad jej finansowania, stworzenie stabilnego systemu informacji w ochronie zdrowia, charakteryzującego się z jednej strony elastycznym podejściem do organizacji systemu zasobów ochrony zdrowia, w tym do modelu finansowania świadczeń ze środków publicznych, z drugiej 49

50 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" strony odpornością na zaburzenia w gromadzeniu i archiwizacji danych, spowodowanymi zmianami systemowymi w ochronie zdrowia, zmniejszenie luki informacyjnej w sektorze ochrony zdrowia, uniemożliwiającej zbudowanie optymalnego modelu opieki zdrowotnej. W ramach przeprowadzonej analizy wytypowano działania niezbędne do spełnienia wymagań związanych ze wskazanymi celami szczegółowymi Projektu. Na tym etapie wzięto pod uwagę następujące rodzaje działań: wprowadzenie nowych samodzielnie działających rozwiązań skutkujących udostępnieniem nowych usług i zasobów, wprowadzenie nowych rozwiązań powodujących usprawnienie już realizowanych w ramach jednego systemu usług i zasobów, zmodyfikowanie już działających rozwiązań skutkujące poprawą ich efektywności i jakości usług i zasobów, wprowadzenie nowych rozwiązań wiążących wiele już funkcjonujących elementów skutkujące poprawą efektywności i jakości całego układu dzięki uzyskaniu efektu synergii. Uwzględniając aktualny stan systemu informacyjnego na poziomie lojalnym i regionalnym w jednostkach wytypowanych do uczestnictwa w Podkarpackim Systemie Informacyjnym (przeprowadzono szczegółową analizę stanu aktualnego wymagań stawianych przezd przyszłym systemem informacyjnym ochrony zdrowia), proponuje się szereg działań mających na celu zrealizowanie celów stawianych przed Projektem. Dla każdego z wytypowanych celów szczegółowych w poniższej tabeli przedstawiono wytypowany sposób działania pozwalających osiągnięcie pożądanych efektów realizacji Projektu. Tabela 12 Cele szczegółowe projektu i typowany sposób ich realizacji Cele szczegółowy Poprawa dostępu do informacji medycznej dla obywateli Podkarpacia Poprawa jakości procesu leczenia i zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów. Rodzaj typowanego działania związanego z realizacja celu szczegółowego Uruchomienie nowej lub usprawnienie usługi informacyjnej udostępniającej informacje o systemie ochrony zdrowia, uruchomienie usługi integrującej informacje pochodzące z wielu źródeł zaplanowano uruchomienie tego typu usługi na poziomie regionalnym w oparciu o jednolite zbiory informacji gromadzone i przetwarzane w regionalnych rejestrach danych. Uruchomienie nowej usługi informacyjnej udostępniającej zintegrowane informacje o stanie zdrowia pacjenta, uruchomienie usługi integrującej rozwiązania informacyjne wykorzystywane w poszczególnych jednostkach opiek zdrowotnej z wspólnym rejestrem kartotek medycznych, usprawnienie lub uruchomienie nowych rozwiązań wspomagających zarządzanie bezpieczeństwem i jakością świadczeń także na poziomie lokalnym jednostek służby 50

51 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" zdrowia. Podniesienie efektywności ekonomicznej systemu ochrony zdrowia w regionie. Usprawnienie procesu bieżącego zarządzania ochroną zdrowia na poziomie, regionalnym i lokalnym. Stworzenie warunków informacyjnych, umożliwiających podejmowanie w dłuższej perspektywie optymalnych decyzji w zakresie polityki zdrowotnej na poziomie całego regionu. Stworzenie stabilnego systemu informacyjnego w ochronie zdrowia. Zmniejszenie luki informacyjnej w sektorze ochrony zdrowia. Uruchomienie rozwiązań poprawiających na poziomie jednostek dostęp do informacji wykorzystywanych do bieżącego zarządzania, na poziomie regionalnym wprowadzenie narzędzi usprawniających planowanie i nadzór nad realizacją planów w obrębie regionalnego systemu ochrony zdrowia. Wprowadzenie rozwiązań ułatwiających komunikację pomiędzy jednostkami ochrony zdrowia na poziomie regionalnym. Na poziomie lokalnym jednostek służby zdrowia uzupełnienie wykorzystywanych systemów informacyjnych do postaci umożliwiającej realizację pełnego obiegu informacji postaci elektronicznej i wprowadzenie narzędzi ułatwiających bieżącą analizę danych na poziomie zarządzających jednostkami i podejmowanie decyzji w oparciu o dostarczone informacje. Uruchomienie nowych narzędzi informacyjnych pozwalających w efektywny sposób gromadzić, przetwarzać dane niezbędne do zarządzania systemem ochrony zdrowia na poziomie całego regionu. Uruchomienie jednolitej warstwy komunikacyjnej umożliwiającej wymianę informacji pomiędzy wszystkimi uczestnikami systemu ochrony zdrowia na poziomie regionalnym w oparciu o otwarte formaty i z zachowaniem pełnego bezpieczeństwa przekazywanych danych. W ramach tych działań konieczne jest podniesienie poziomu integralności i zastosowania systemów informacyjnych poszczególnych uczestników tu w szczególności podmiotów po stronie świadczeniodawców w celu zapewnienia jednolitych warunków dla współdziałania z regionalną warstwą komunikacyjną. Konieczne jest także stworzenie wybranych rejestrów danych na poziomie regionalnych w szczególności w tych obszarach, w których utrudnione, lub niemożliwe będzie efektywne wykorzystanie rozproszonych rejestrów lokalnych do współdziałania podmiotów na poziomie całego Województwa. Zwiększenie zakresu informacji upublicznianych regularnie wszystkim uczestnikom systemu ochrony zdrowia na poziomie regionalnym. W oparciu o typowane sposoby spełniania stawianych celów i po analizie procesów dotyczących poszczególnych grup przyszłych uczestników Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej wytypowano podstawowe usługi pozwalające spełnić zidentyfikowane wymagania. Poniżej przedstawiono usługi elektroniczne konieczne do uruchomienia w ramach PSIM: Tabela 13 Lista usług elektronicznych uruchamianych w ramach PSIM 51

52 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Lp. Pełna nazwa e- usługi / Nazwa skrócona 1. Informacja medyczna dla obywateli Podkarpacia e-informator 2. Rejestracja pacjentów do jednostek służby zdrowia e-rejestracja 3. Udostępnienie Elektronicznego Rekordu Pacjenta ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta 4. Udostępnienie Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych Typ e- usługi Uwagi 1 Jest to elektroniczna usługa udostępniająca obywatelom Podkarpacia informacje o jednostkach opieki zdrowotnej realizujących świadczenia finansowane ze środków publicznych, zakresie udzielanych świadczeń przez te jednostki oraz warunkach dostępności świadczeń. Publikacja tych informacji jest realizowana poprzez portal WWW, e-kioski informacyjne oraz z wykorzystaniem telecentrum. Usługa jest dedykowana obywatelom Podkarpacia. 3 Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca rejestrację pacjentów na wizyty/pobyty w jednostkach opieki zdrowotnej (objętych projektem). Elektroniczna rejestracja odbywa się z wykorzystaniem portalu WWW i/lub interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą. Usługa jest dedykowana obywatelom oraz jednostkom opieki zdrowotnej. Założono, że na poziomie regionalnym udostępniana będzie informacja pozwalająca pacjentowi wybrać jednostkę realizującą usługi medyczne, a sam proces rejestracji odbywał się będzie z wykorzystanie systemu informatycznego uruchomionego na poziomie lokalnym jednostki. 2 Jest to elektroniczna usługa wspomagająca udostępnianie elektronicznej dokumentacji medycznej pacjenta w ramach regionalnej sieci jednostek służby zdrowia. Założono że, udostępnienie informacji odbywa się przez za pośrednictwem portalu WWW oraz interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą regionalną ERP. Platforma ERP będzie umożliwiała odszukanie i udostępnienie danych, same dane medyczne będą gromadzone w rejestrach lokalnych zakładów opieki zdrowotnej. Usługa dedykowana jest dla obywateli, jednostek opieki zdrowotnej oraz specjalistów medycznych. 2 Jest to elektroniczna usługa udostępniająca uprawnionym podmiotom informacje o aktualnie dostępnych zasobach systemu ratownictwa medycznego gromadzone w ramach regionalnego rejestru danych ratunkowych (RRDR). Założono integrację tego rejestru z rozwiązaniami lokalnymi jednostek służby zdrowia realizującymi usługi w trybie ratownictwa medycznego (np. szpitale oddziały ratunkowe) oraz regionalnym centrum zarządzania ratownictwem medycznym. Udostępnienie oraz wymiana informacji odbywa się poprzez portal WWW lub z wykorzystaniem dedykowanych interfejsów umożliwiających integrację RRDR z rozwiązaniami 52

53 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" lokalnymi jednostek opieki zdrowotnej i centrum zarządzania ratownictwem medycznym. Usługa jest dedykowana jednostkom opieki zdrowotnej, specjalistom medycznym, centrum zarządzania ratownictwem medycznym, centrum zarządzania kryzysowego. 5. Wymiana elektronicznych informacji medycznych pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ 6. Wymiana elektronicznych informacji pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej a podmiotami nadzorującymi te jednostki i koordynującymi politykę zdrowotną w regionie EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru 3 Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca wymianę informacji pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej. Dotyczy to zarówno informacji związanych z zapewnieniem ciągłości opieki nad pacjentem, jak również obszaru diagnostyki obrazowej. Wymiana informacji odbywa się z wykorzystaniem portalu WWW lub interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej. Usługa jest wykorzystywana przez jednostki opieki zdrowotnej na rzecz pacjenta. 2 Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca jednostkom opieki zdrowotnej przekazywanie informacji w zakresie: struktury organizacyjnej jednostek i lokalizacji, zasobów materialnych (sprzęt i aparatura medyczna) posiadanych przez jednostki, sytuacji finansowej jednostek, zawartych kontraktów i realizacji tych kontraktów, kolejek oczekujących na realizację usług medycznych. Wymiana informacji odbywa się poprzez portal WWW i z wykorzystaniem interfejsów umożliwiających współprace z systemami lokalnymi jednostek. Usługa dedykowana jest jednostkom opieki zdrowotnej oraz podmiotom nadzorującym i monitorującym świadczenie usług. Zidentyfikowane usługi elektroniczne wpisują się również w cele szczegółowe projektu. Powiązanie pomiędzy tymi usługami elektronicznymi, a celami szczegółowymi przedsięwzięcia przedstawiono w kolejnej tabeli, w której zaznaczono te usługi, które bezpośrednio przyczyniają się do osiągnięcia zakładanych celów. Tabela 14 Powiązanie usług elektronicznych dostarczanych w zakresie projektu PSIM z zakładanymi celami przedsięwzięcia 53

54 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Cele szczegółowe projektu: 1. Poprawa dostępu do informacji medycznej dla obywateli Podkarpacia 2. Poprawa jakości procesu leczenia i zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów 3. Podniesienie efektywności ekonomicznej systemu ochrony zdrowia 4. Usprawnienie procesu bieżącego zarządzania ochroną zdrowia 5. Stworzenie warunków umożliwiających podejmowanie decyzji 6. Stworzenie kompleksowego i stabilnego systemu informacji w ochronie zdrowia 7. Zmniejszenie luki informacyjnej w sektorze ochrony zdrowia Usługi elektroniczne powiązane z osiągnięciem poszczególnych celów: e- Informa tor e- Rejestra cja ERP - Elektroni czny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowy ch X X X X EPW-ZOZ Elektronicz na Platforma Współpracy ZOZ X X X EPN- Elektronicz na Platforma Nadzoru X X X X X X X X X X X X X X X X X X W zestawieniu wykazano użyteczność poszczególnych usług elektronicznych w kontekście planowanych do osiągnięcia celów. Bazując na wynikach przeprowadzonej analizy w wyniku której wytypowano wymagane po stronie PSIM usługi elektroniczne oraz biorąc pod uwagę zakładane cele projektu przyjęto następujące podstawowe założenia związane z koncepcją budowy rozwiązania na potrzeby PSIM: 54

55 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 1. Realizowane rozwiązanie będzie wspierało wszystkie usługi elektroniczne zidentyfikowane na etapie analizy celów szczegółowych projektu. 2. W projekcie uczestniczyć będzie 8 zakładów opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest samorząd Województwa Podkarpackiego. Dodatkowo w ramach PSIM zrealizowane będą projekty wydzielone dedykowane zakładom opieki zdrowotnej na szczeblu powiatowym w ich ramach jednostki powiatowe zostaną w pełnym zakresie włączone w struktury PSIM. Na dalszych etapach z systemem PSIM będą także zintegrowane pozostałe jednostki świadczące usługi na terenie Województwa Podkarpackiego. 3. Rozwiązanie będzie miało budowę hierarchiczną - dwupoziomową, w której wyróżnia się warstwę lokalną zlokalizowaną w zakładach opieki zdrowotnej będących beneficjentami projektu i warstwę regionalną zlokalizowaną w regionalnym centrum Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej (w skrócie RCIM Regionalne Centrum Informacji Medycznej). 4. Obie warstwy (regionalna i lokalna) projektowanego rozwiązania będą połączone przez dedykowany interfejs wykorzystujący zdefiniowane usługi elektroniczne. 5. Na poziomie warstwy regionalnej realizowane będą usługi dostarczane wszystkim obywatelom, usługi integrujące działania jednostek służby zdrowia i usługi dedykowane organom działającym na poziomie regionalnym i ponadregionalnym. 6. Na poziomie warstwy lokalnej realizowane będą usługi w wyselekcjonowanej grupie jednostek unifikujące poziom zaawansowania funkcjonalnego systemów informatycznych w poszczególnych zakładach opieki zdrowotnej. 7. Koordynacja nad obszarem funkcjonowania całego systemu prowadzona będzie z poziomu warstwy regionalnej. 8. Cały system PSIM zostanie podzielony na komponenty uporządkowane według obszarów i zakresów funkcjonalnych. 9. Planowana architektura logiczna rozwiązania ma charakter otwarty i zakłada w kolejnych okresach możliwość rozbudowy całego systemu PSIM. 10. W rozwiązaniu zaakcentowano realizację funkcji interoperacyjności systemu wskazując komponenty integracyjne umożliwiające docelowo włączenie do systemu PSIM wszystkich jednostek zaangażowanych w realizację zadań z zakresu ochrony zdrowia w Województwie Podkarpackim. 55

56 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 56

57 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Ogólną strukturę logiczną systemu spełniającą ww. założenia i uwzględniającą komponenty konieczne do uruchomienia zaplanowanych usług elektronicznych zaprezentowano na poniższym rysunku: Rysunek 10 Schemat: Platforma PSIM w ujęciu jej uczestników i udostępnianych e-usług Charakter zdefiniowanych usług elektronicznych wymaga utworzenia na poziomie regionalnym jednolitych zbiorów danych Regionalne Rejestry PSIM. Rejestry te są niezbędne ze względu na funkcjonalności wymagające agregacji danych z wielu źródeł zlokalizowanych na poziomie lokalnym i udostępniania tak ujednoliconych informacji zwrotnie jednym kanałem informacyjnym do wielu odbiorców z zachowaniem zasady jednego punktu dostępu do informacji. Przykładowo elektroniczna rejestracja w wielu zakładach opieki zdrowotnej musi być inicjowana w oparciu o zbiór informacji ze wszystkich podmiotów włączonych do jej obsługi ze względu na wymagania funkcjonalne opisujące proces wyszukiwania wolnych terminów w jednostkach rozproszonych w całym regionie. 57

58 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Dla poszczególnych usług elektronicznych przedstawiono na kolejnych schematach obieg informacji pomiędzy podmiotami włączonymi w ich obsługę. Rysunek 11 Schemat: podstawowe założenia dla usługi e-informator 58

59 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 12 Schemat: podstawowe założenia dla usługi e-rejestracja 59

60 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 13 Schemat: podstawowe założenia dla usługi Elektronicznego Rekordu Pacjenta 60

61 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 14 Schemat: podstawowe założenia dla usługi Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych 61

62 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 15 Schemat: podstawowe założenia dla usługi Regionalnego Elektronicznej Platformy Współpracy ZOZ 62

63 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 16 Schemat: podstawowe założenia dla usługi Elektronicznej Platformy Nadzoru 63

64 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Uwzględniając specyfikę obsługiwanych usług elektronicznych i procesów, zakres przetwarzanych danych i organizację uczestników systemu PSIM zaplanowano złożoną, dwupoziomową strukturę całego rozwiązania składającą się z kliku logicznych komponentów obszarów funkcjonalnych. I tak na poziomie warstwy regionalnej PSIM wyróżniono obszary funkcjonalne: 1. Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski obszar dedykowany do obsługi procesów, dla których głównym podmiotem jest Urząd Marszałkowski i inne urzędy realizujące zadania na poziomie regionalnym i subregionalnym; 2. ezdrowie dla obywateli Podkarpacia - obszar dedykowany do obsługi procesów, dla których głównym podmiotem jest obywatel oczekujący dostępu do odmiejscowionej (tu w rozumieniu konkretnego zakładu opieki zdrowotnej) informacji o swoim stanie zdrowia i usługach oferowanych przez system ochrony zdrowia; 3. Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia - obszar dedykowany do obsługi procesów, dla których głównym podmiotem jest sieć współpracujących ze sobą jednostek służby zdrowia; 4. Integracja na poziomie regionu - obszar dedykowany do obsługi procesów związanych z zarządzaniem systemem informatycznym PSIM. Biorąc pod uwagę aktualny stan zaawansowania systemów informacyjnych, odpowiadających swym zakresem warstwie regionalnej PSIM, jako optymalny sposób realizacji tego zakresu wskazuje się wybudowanie i wdrożenie dedykowanego rozwiązania od podstaw, w oparciu o szczegółową analizę potrzeb funkcjonalnych warstwy regionalnej. Na poziomie warstwy lojalnej PSIM (poziom jednostek służby zdrowia) wyróżniono następujące obszary funkcjonalne: 1. Administracja jednostką opieki zdrowotnej - obszar dedykowany do obsługi procesów administracyjnych, w zakresie których jest realizowane udostępnianie zasobów informacji niezbędnych do działania projektowanych usług elektronicznych. 2. Część medyczna jednostki opieki zdrowotnej - obszar dedykowany do obsługi procesów leczenia pacjentów, w zakresie których jest realizowane udostępnianie zasobów informacji niezbędnych do działania projektowanych usług elektronicznych. 3. Obszar zarządzania i kontrolingu (System Informowania Kierownictwa SIK) - obszar dedykowany do obsługi procesów związanych z zarządzaniem ochroną zdrowia na poziomie zakładu opieki zdrowotnej i całego regionu. 64

65 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 4. Obszar udostępniania i wymiany informacji - obszar dedykowany do obsługi procesów związanych z realizacją wymiany informacji pomiędzy warstwami PSIM i elementami bezpośrednio współpracującymi ze sobą na poziomie lokalnym. Biorąc pod uwagę aktualny stan zaawansowania systemów informacyjnych, odpowiadających swym zakresem warstwie lokalnej PSIM, jako optymalny sposób realizacji tego zakresu wskazuje się rozbudowę obecnych rozwiązań informatycznych wykorzystywanych przez jednostki służby zdrowia będące beneficjentami projektu PSIM. Takie rozwiązanie poparte jest wynikami analizy alternatywnych wariantów realizacji projektu. Powiązanie komponentów logicznych PSIM z zaplanowanymi usługami elektronicznymi prezentuje poniższe zestawienie. Dodatkowo w zestawieniu przedstawiono główne funkcjonalności zaplanowane do uruchomienie w ramach poszczególnych komponentów logicznych PSIM. Tabela 15 Obszary funkcjonalne PSIM w warstwie regionalnej i lokalnej i ich powiązanie z usługami elektronicznymi Warstwa Regionalna Obszar Ogólna funkcjonalność Powiązane usługi elektroniczne Regionalna polityka prowadzenie rejestru jednostek służby zdrowia e-informator zdrowotna i gromadzenie informacji o posiadanym nadzór sprzęcie i aparaturze medycznej właścicielski ezdrowie dla obywateli Podkarpacia Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia wsparcie organów założycielskich w zakresie nadzoru właścicielskiego wsparcie organów założycielskich w zakresie planowania polityki zdrowotnej w regionie oraz monitorowania jej realizacji udostępnianie dla świadczeniobiorców podstawowych informacji o jednostkach służby zdrowia i realizowanych przez nich usługach wsparcie w zakresie elektronicznej rejestracji pacjentów wsparcie w zakresie prowadzenia Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych wspomaganie w zakresie prowadzenia Elektronicznego Rekordu Pacjenta wsparcie współpracy jednostek służby zdrowia w ramach regionalnej sieci obejmujące: integrację rozwiązań lokalnych w EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru e-informator e-rejestracja ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru e-rejestracja ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr 65

66 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Integracja na poziomie regionu zakresie diagnostyki obrazowej, dostarczanie uczestnikom projektu informacji o projekcie, wspomaganie obsługi kancelaryjnej wspieranie w procesie zarządzania jakością administrowanie systemem na poziomie regionalnym Danych Ratunkowych EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ e-informator e-rejestracja ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru Warstwa Lokalna Obszar Ogólna funkcjonalność Powiązane usługi elektroniczne Administracja obsługa finansowo-księgowa e-informator jednostką opieki obsługa sprzedaży i zakupów EPW-ZOZ Elektroniczna zdrowotnej Platforma Współpracy ZOZ Część medyczna jednostki opieki zdrowotnej obsługa kontraktów medycznych zarządzenie obrotem materiałów i zakupami obsługa rachunku kosztów obsługa procesów budżetowania i kontrolingu zarządzanie kadrami i wynagrodzeniami zarządzanie majątkiem trwałym wsparcie zarządzania systemem jakości wspomaganie zarządzania procesem leczenia pacjentów wspomaganie w tworzeniu i udostępnianiu dokumentacji medycznej wspomaganie w realizacji zleceń z zakresów: analityka kliniczna, diagnostyka obrazowa, patomorfologia wspomaganie zarządzania w zakresie farmakoterapii obsługa zabiegów operacyjnych wspomaganie zarządzania dializami pacjentów i usługami rehabilitacyjnymi monitorowanie zakażeń zakładowych zaawansowana obsługa diagnostycznych badań obrazowych - EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru e-informator e-rejestracja ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru 66

67 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Obszar zarządzania i kontrolingu (System Informowania Kierownictwa SIK) Obszar udostępniania i wymiany informacji udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji wsparcie dla przekrojowych analiz wiążących informacje przetwarzane w obszarach Administracja jednostką opieki zdrowotnej i Część medyczna jednostki opieki zdrowotnej na potrzeby zarządzania jednostką opieki zdrowotnej wsparcie w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji na potrzeby uczestników na poziomie regionalnym tu głownie przedstawicieli organu założycielskiego obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji procesu leczenia pacjenta obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji zleceń obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie elektronicznej rejestracji pacjentów e-informator EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru e-informator e-rejestracja ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru Szczegółowy opis wytypowanych komponentów systemu PSIM przedstawiono w rozdziale 5 Analiza techniczna projektu. Opis obejmuje między innymi wykaz funkcjonalności realizowanych przez dany komponent, wskazanie na elementy po stronie koniecznej do realizacji komponentu infrastruktury technicznej i modułów oprogramowania aplikacyjnego. W szczególności dla obszarów funkcjonalnych na poziomie regionu wyróżniono następujące komponenty aplikacyjne: Obszar funkcjonalny Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski ezdrowie dla obywateli Podkarpacia Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia Integracja na poziomie regionu Komponent systemu na poziomie regionalnym Zarządzanie zasobami Nadzór właścicielski Planowanie i monitoring realizacji Usług Zdrowotnych Informacja medyczna dla obywateli Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych Elektroniczny rekord pacjenta Telemedycyna Komunikacja w regionalnej sieci współpracy jednostek służby zdrowia System Administracyjny PSIM 67

68 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Dla zrealizowania zakładanych funkcjonalności, konieczne będzie zakupienie elementów infrastruktury technicznej, oprogramowania standardowego oraz usług wdrożeniowych i programistycznych na obydwu poziomach projektu (regionalnym i lokalnym). Na poziomie lokalnym konieczne będzie zakupienie następujących rodzajów oprogramowania standardowego i narzędziowego, przeznaczonego do instalacji na serwerach i stacjach roboczych w jednostkach służby zdrowia objętych projektem: Systemy operacyjne dla serwerów (przez system operacyjny rozumiane jest tu oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań), cechujące się przynajmniej : możliwością uruchamianie serwerów baz danych możliwością uruchomienia i udostępnienia podstawowych usług w sieci np. autoryzacji użytkowników, współdzielenia plików, poczty elektronicznej itp. aktywnym wsparcie producenta ( dostępność aktualizacji ) Oprogramowanie do wirtualizacji serwerów, umożliwiające uruchamianie na jednym serwerze fizycznym większej liczby serwerów wirtualnych oraz zarządzanie nimi Serwery baz danych - oprogramowanie zarządzające danymi, spełniające minimalne wymagania: Zgodność z wybranym oprogramowaniem dziedzinowym Implementacja modelu relacyjnego lub relacyjno-obiektowego Obsługa transakcji Obsługa więzów integralności Zgodność ze standardem SQL Obsługa systemu uprawnień na poziomie bazy danych Możliwość klastrowania w przypadku większych jednostek Narzędzia wspierające administratora bazy danych ( strojenie, odtwarzanie, konserwacja) Funkcje zwiększające bezpieczeństwo danych Aktywne wsparcie producenta Oprogramowanie wspierające składowanie danych, spełniające minimalne wymagania: Wsparcie dla składowania zasobów dostarczonych serwerów (plików i baz danych) na urządzeniach taśmowych. 68

69 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Możliwość zdefiniowania polityki składowania danych Automatyzacja procesu składowania Powiadomienia dla administratorów Aktywne wsparcie producenta Oprogramowanie zabezpieczające dla stacji roboczych, które będzie zapewniać ochronę stacji roboczych przed złośliwym oprogramowaniem takim jak np. wirusy, konie trojańskie, robaki internetowe, rootkity, spyware itp. Oprogramowanie powinno posiadać dodatkową funkcjonalność lokalnej ściany ogniowej (Personal Firewall) zabezpieczające przed robakami internetowymi oraz innymi atakami poprzez sieć komputerową. Systemy operacyjne dla stacji roboczych, umożliwiające uruchamianie oprogramowania w wygodnym graficznym środowisku pracy. System operacyjny stacji roboczych musi być zgodny z dostarczanym oprogramowaniem specjalizowanym oraz posiadać sterowniki do dostarczanych w urządzeń takich jak komputery, drukarki, drukarki kodów paskowych oraz czytniki kodów kreskowych. Na poziomie regionalnym konieczne będzie zakupienie następujących rodzajów oprogramowania standardowego i narzędziowego, przeznaczonego do instalacji na serwerach i stacjach roboczych w centrum regionalnym: Systemy operacyjne dla serwerów (przez system operacyjny rozumiane jest tu oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań), cechujące się przynajmniej: możliwością uruchamianie serwerów baz danych możliwością uruchomienia i udostępnienia podstawowych usług w sieci np. autoryzacji użytkowników, współdzielenia plików, poczty elektronicznej itp. aktywnym wsparcie producenta ( dostępność aktualizacji). Oprogramowanie do wirtualizacji serwerów, umożliwiające uruchamianie na jednym serwerze fizycznym większej liczby serwerów wirtualnych oraz zarządzanie nimi Serwery baz danych oprogramowanie zarządzające danymi, spełniające minimalne wymagania: o Zgodność z wybranym oprogramowaniem dziedzinowym Implementacja modelu relacyjnego lub relacyjno-obiektowego Obsługa transakcji Obsługa więzów integralności 69

70 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Zgodność ze standardem SQL Obsługa systemu uprawnień na poziomie bazy danych Możliwość klastrowania w przypadku większych jednostek Narzędzia wspierające administratora bazy danych ( strojenie, odtwarzanie, konserwacja) Funkcje zwiększające bezpieczeństwo danych Aktywne wsparcie producenta Oprogramowanie do zarządzania macierzami dyskowymi umożliwiające administratorom zarządzanie zasobami macierzy oraz jej monitorowanie Oprogramowanie do analizy danych (Business Intelligence), wspierające przekształcanie danych w informacje, a informacji w wiedzę, która następnie może być wykorzystana. Na oprogramowanie tego typu składają się narzędzia klasy ETL (ekstrakcja, transformacja i ładowanie), narzędzia hurtowni danych oraz narzędzia do prezentacji i analizy danych. Istotną cechą funkcjonalną tego typu oprogramowania jest przyjazność dla użytkowników końcowych. Oprogramowanie powinno udostępniać interfejs użytkownika końcowego poprzez przeglądarkę internetową. Oprogramowanie do monitorowania sieci i usług, wspierające administratorów w zarządzaniu siecią i usługami, zapewniające funkcje min.: Tworzenie map sieci z automatycznym rysowaniem topologii Wizualizacja warstwy logicznej, fizycznej oraz Turingu Monitorowanie sieci z możliwością wskazania priorytetów Monitorowanie serwerów i aplikacji Alerty, dziennik zdarzeń, powiadomienia, profile powiadamiania i eskalacja Raporty i trendy wydajności Systemy operacyjne dla stacji roboczych, umożliwiające uruchamianie oprogramowania w wygodnym graficznym środowisku pracy. System operacyjny stacji roboczych musi być zgodny z dostarczanym oprogramowaniem specjalizowanym oraz posiadać sterowniki do dostarczanych w urządzeń takich jak komputery, drukarki, drukarki kodów paskowych oraz czytniki kodów kreskowych. Pakiet oprogramowania biurowego zawierający przynajmniej edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, program do tworzenia prezentacji oraz lokalną aparat bazy danych. Oprogramowanie antywirusowe dla stacji roboczych, które będzie zapewniać ochronę stacji roboczych przed złośliwym oprogramowaniem takim jak np. 70

71 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wirusy, konie trojańskie, robaki internetowe, rootkity, spyware itp. Oprogramowanie powinno posiadać dodatkową funkcjonalność lokalnej ściany ogniowej (Personal Firewall) zabezpieczające przed robakami internetowymi oraz innymi atakami poprzez sieć komputerową. Oprogramowanie zapewni również ochronę użytkowników przed niechcianą korespondencją (spamem) w programach pocztowych. Oprogramowanie powinno umożliwiać centralną administrację, konfigurację oraz monitorowanie całego systemu ochrony na stacjach roboczych. Konsola administratora umożliwia tworzenie szczegółowych raportów na temat aktywności wirusów, aktualizacji i wyników skanowania dzięki temu administrator posiada dokładne informacje na temat stanu bezpieczeństwa stacji roboczych. Identyfikacja procesów w ramach których obywa się wymiana informacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w PSIM Wstępna analiza wymagań przyszłych użytkowników rozwiązania pozwoliła zidentyfikować następujące grupy procesów objętych projektem PSIM: Udostępnienie informacji obywatelom o zasobach systemu ochrony zdrowia. Wspomaganie procesu leczenia pacjentów (dotyczy zarówno leczenia w trybie stacjonarnym jak i ambulatoryjnym). Wspomaganie działań z zakresu ratownictwa medycznego. Nadzór właścicielski nad poszczególnymi Publicznymi Zakładami Opieki Zdrowotnej. Konsultacje z zakresu planowania zabezpieczania świadczeń zdrowotnych na poziomie całego regionu. Monitoring stanu zdrowia populacji w regionie i stopnia wykorzystania zasobów systemu ochrony zdrowia w regionie. Promocja zdrowia i wspomaganie realizacji programów zdrowotnych. Realizacja nadzoru nad jakością realizowanych świadczeń zdrowotnych. Procesy gospodarcze w jednostkach opieki zdrowotnej związane z zabezpieczeniem warunków do realizacji świadczeń zdrowotnych. W ramach ww. procesów pomiędzy podmiotami współtworzącymi regionalny system ochrony zdrowia zachodzi wymiana szerokiego zakresu informacji. Ze względu na stopień zaangażowania głównych podmiotów systemu regionalnego (to jest: pacjenci, zakłady opieki zdrowotnej i organizator na szczeblu regionalnym Urząd Marszałkowski), specyfikę procesów i informacji wymienianych pomiędzy podmiotami wyróżniono trzy podstawowe grupy procesów obsługiwanych w ramach PSIM: 71

72 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" procesy związane z udostępnieniem informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie pacjentom i realizatorom świadczeń; procesy związane ze wspomaganiem procesu leczenia pacjentów; procesy związane z wspomaganiem zarządzania systemem ochrony zdrowia w regionie. Dla każdej z grup w dalszej części rozdziału scharakteryzowano sposób i zakres wymiany informacji pomiędzy podmiotami, wskazując na zmiany jakie do obiegu informacji wprowadza uruchomienie PSIM, w stosunku do stanu aktualnego. Przewiduje się, że realizacja projektu Podkarpacki System Informacji Medycznej spowoduje zmianę organizacji w obiegu informacji na poziomie regionalnego systemu ochrony zdrowia. Opisywane zmiany będą miały duży wpływ na sposób obsługi pacjenta. Pokazano to dla przypadków związanych z dostępem pacjenta do informacji o systemie ochrony zdrowia oraz obsługą pacjenta w trakcie jego leczenia. Opisano także zakres i sposób wymiany informacji w obszarze procesów związanych ze wspomaganiem zarządzania systemem ochrony zdrowia na szczeblu regionalnym. Dostęp do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie Obecnie obywatel w celu uzyskania informacji o tym gdzie realizowana jest dana usługa podejmuje szereg działań. Najczęściej udaje się (lub telefonuje) do poszczególnych jednostek w pobliżu jego miejsca zamieszkania lub poszukuje informacji w posiadanych informatorach. Niekiedy próbuje też uzyskać potrzebną informację na podstawie danych publikowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Po znalezieniu informacji o możliwym miejscu realizacji danej usługi medycznej, obywatel najczęściej udaje się do danej jednostki w celu pozyskania wiedzy o niezbędnych dokumentach wymaganych do zrealizowania danej usługi, o długości kolejki oczekujących na dane świadczenie, o najbliższym możliwym terminie przyjęcia na wizytę (kiedy dana usług może zostać zrealizowana). Niekiedy obywatel musi się ponownie pojawić w jednostce po to, aby się zarejestrować. Obecny obieg informacji przedstawiono na poniższym rysunku. 72

73 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 17 Rysunek Schematyczne przedstawienie sposobu udostępnienia informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie przed realizacją projektu PSIM Oczekuje się, że realizacja projektu spowoduje zmianę organizacji w przedstawionym obiegu informacji. Dzięki wprowadzeniu usług elektronicznych e-informator i e-rejestracja zostanie zrealizowana idea jednego okienka. Obywatel w jednym miejscu może dowiedzieć się gdzie się leczyć, tj. gdzie i w jakich godzinach realizowana jest dana usługa medyczna, jak długa jest kolejka oczekujących, od razu może pozyskać informacje na temat warunków wstępnych (np. wymaganych dokumentach) związanych z realizacją danej usługi, a także dokonać elektronicznej rejestracji na wizytę. Schematycznie przedstawiono to na rysunku poniżej. 73

74 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 18 Schematyczne przedstawienie dostępu do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie po realizacji projektu PSIM Dzięki wprowadzeniu usług elektronicznych e-informator i e-rejestracja przewiduje się uzyskanie m.in. takich korzyści jak: poprawa dostępu do informacji o placówkach, specjalistach i oferowanych usługach medycznych, ułatwienie kontaktów z jednostkami służby zdrowia na etapie rozpoczęcia leczenia (poprzez funkcję elektronicznej rejestracji i informacji o czasie oczekiwania na świadczenie). Obsługa pacjenta w trakcie procesu leczenia W celu zrealizowania usługi medycznej pacjent udaje się do jednostki opieki zdrowotnej. Zdarza się, iż w niektórych przypadkach (gdy pacjent był hospitalizowany w innej jednostce i informacje o wcześniejszych schorzeniach mają wpływ na podejmowane aktualnie decyzje) lekarz musi mieć wgląd do historii choroby pacjenta, przy czym dokumentacja znajduje się w innej jednostce. Wtedy pacjent udaje się do tej jednostki w celu pobrania dokumentacji medycznej, a następnie dostarcza ją do lekarza. Często w trakcie wizyty lekarz zleca pacjentowi wykonanie badania, zaś badanie może być zrealizowane w innej jednostce opieki zdrowotnej. W celu wykonania badania pacjent ze zleceniem udaje się do tej jednostki, gdzie najpierw zostaje zarejestrowany i gdzie następnie wykonuje się dla niego zlecone badanie. W niektórych przypadkach badania są wykonywane na bieżąco, czasami pacjent jest zapisywany do kolejki oczekujących i wyznaczany jest mu termin kolejnej wizyty, podczas której zostanie mu wykonane zlecone badanie. Po wykonaniu badania pacjent ponownie musi się pojawić w jednostce wykonującej badanie, aby odebrać wyniki, a następnie z tymi 74

75 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wynikami udaje się do lekarza prowadzącego. Obecny obieg informacji przedstawiono schematycznie na poniższym rysunku. Rysunek 19 Schematyczne przedstawienie obiegu informacji w trakcie procesu leczenia przed realizacją projektu PSIM Zakłada się, że po wprowadzeniu elektronicznych usług ulegnie zmianie organizacja w przedstawionym obiegu informacji. W tym przypadku pacjent udaje się do lekarza w celu zrealizowania usługi medycznej. Lekarz może uzyskać dostęp do informacji o historii choroby pacjenta prowadzonej przez inne jednostki. W przypadku konieczności wykonania badania (lub innej usługi) wystawiane jest elektroniczne zlecenie, które zostaje przekazane do odpowiedniej jednostki realizującej. Od razu zostaje także określony termin realizacji badania. W wyznaczonym terminie pacjent pojawia się w celu wykonania badania. Nie musi się już pojawiać w danej jednostce (wykonującej badania) w celu odebrania wyników badania, gdyż wyniki te są elektronicznie przekazywane z powrotem do zlecającego. Schematycznie pokazano to na rysunku poniżej. 75

76 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 20 po realizacji projektu PSIM Schematyczne przedstawienie obsługi informacji w trakcie procesu leczenia Dzięki wykorzystaniu takich usług elektronicznych jak EPW - Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ czy też ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta realizowanych w ramach projektu PSIM przewiduje się uzyskanie m.in. takich korzyści jak poprawa jakości usług medycznych i bezpieczeństwa pacjentów dzięki dostępowi do niezbędnych danych medycznych i lepszej organizacji służby zdrowia, poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia w regionie, a co za tym idzie skrócenie średniego czasu oczekiwania pacjentów na usługi. Wspomaganie zarządzania systemem ochrony zdrowia w regionie Aktualnie pomiędzy zakładami opieki zdrowotnej a jednostkami na poziomie regionalnym (w tym Urzędem Marszałkowskim) przesyłane są informacje wspomagające zarządzanie regionalnym systemem ochrony zdrowia. Wymiana informacji nie jest jednak zestandaryzowana we wszystkich obszarach i stosowane są różne metody zapisu i przesyłania informacji pomiędzy podmiotami. Częściowo tylko wykorzystuje się media elektroniczne do przekazywania danych (np. w postaci arkuszy XLS w zakresie realizacji przez Urząd Marszałkowski nadzoru właścicielskiego nad zakładami opieki zdrowotnej). W ramach projektu przewidziano także w tym obszarze wprowadzenie jednolitych zasad wymiany informacji pomiędzy pomiotami tu głównie zakładami opieki zdrowotnej i Urzędem 76

77 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Marszałkowskim. W oparciu o jednolity format elektroniczny będą przekazywane informacje w następujących grupach: sprawozdania finansowe z zakresu wykonania budżetów jednostek wynikające z prowadzonego nadzoru finansowego przez organ założycielski; sprawozdania finansowe z zakresu obligatoryjnej statystyki prowadzonej na terenie całego kraju (w tym sprawozdania dla Ministerstwa Finansów typu RB); sprawozdania z zakresu realizacji kontraktów na świadczenie finansowane ze środków publicznych (informacja o wykonaniu kontraktów z NFZ); informacje syntetyczne z zakresu statystyki medycznej (np. z zakresu ilości przypadków zachorowań i ilości leczonych w trybie ambulatoryjnym i stacjonarnym); informacje syntetyczne z zakresu potencjału systemu ochrony zdrowia w regionie (np. dotyczące zatrudnionego personelu, wykorzystywanej aparatury medycznej, itd.) Powyższe informacje będą przekazywane za pośrednictwem platformy informatycznej uruchomionej w ramach usługi EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru. Przewidziano także, że obieg informacji w ww. zakresie będzie także wspomagany przez funkcje usługi EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ. WYPOSAŻENIE SIEDZIBY RCIM Do realizacji projektu konieczne jest uruchomienie Regionalnego Centrum Informacji Medycznej (RCIM). Mieścił on się będzie w Rzeszowie na ulicy Niedzielskiego 2, Rzeszów. Siedziba RCIM wyposażona będzie w: Klimatyzacja serwerowni. Klimatyzacja obejmująca 2 redundantne urządzenia o mocy umożliwiającej skuteczne odprowadzenie ciepła z w pełni obciążonej serwerowni przez każdy z nich niezależnie Kompletny monitoring serwerowni. Wielostrefowy monitoring zawierający instalację alarmową, obejmująca również (w innej strefie) przestrzeń biurową, posiadająca system rejestracji wideo w serwerowni. Instalacja przeciwpożarowa - gazowa instalacja automatycznego gaszenia serwerowni. Szafy rack przemysłowe 19 cali, przewidziane do montażu urządzeń Serwer - minimum 2-rdzeniowy serwer klasy x86, kompatybilne z dostarczanym oprogramowaniem Macierz dyskowa średniej klasy z możliwością 4 krotnej rozbudowy pojemności 77

78 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Biblioteka taśmowa przeznaczona do składowania danych, kompatybilna z dostarczanym oprogramowaniem do składowania danych, z możliwością 4 krotnej rozbudowy pojemności Przełączniki 2 przełączniki sieci zapewniające połączenie pomiędzy serwerami, macierzą dyskową oraz biblioteką taśmową, mogące pracować w trybie failover, ze wsparciem dla automatycznego przełączania w puli serwerów wirtualnych Przełączniki sieciowe - 2 zarządzane przełączniki przeznaczone do budowy szkieletu sieci Zintegrowane urządzenie zabezpieczające dla zabezpieczenia styku z internetem oraz zapewnienia bezpiecznych szyfrowanych łączy z jednostkami służby zdrowia. Zakłada się pracę dwóch urządzeń w trybie failover, Zasilacz awaryjny UPS o mocy umożliwiającej podtrzymanie zasilania na dostarczanych serwerach na czas konieczny do ich bezpiecznego zamknięcia. Wymagane jest zapewnienie współpracy UPS oraz serwerów na poziomie oprogramowania do zarządzania pracą serwerów. Komputery przenośne - 8 sztuk, Laserowe urządzenia wielofunkcyjne duże 1 sztuka, Laserowe urządzenia wielofunkcyjne małe 4 sztuk, Czytniki kodów kreskowych w technologii laserowej 8 sztuk Drukarki do nadruku kart plastikowych - 2 sztuki, przeznaczone do nadruku plastikowych kart identyfikacyjnych Audyt związany z nadzorem nad projektem W ramach projektu zrealizowane zostaną usługi audytu związane z nadzorem nad projektem polegający na ocenie przez kompetentny i niezależny zespół sprawdzający czy wdrażanie projektu PSIM spełnia stawiane wymagania. Celem realizacji usług jest weryfikacja, czy cel wyznaczony przez UM WP został osiągnięty, czy jego działania są zgodne z zaakceptowanymi standardami, statusem czy praktykami. Usługi te ocenią także procedury kontrolne celem stwierdzenia, czy PSIM także w przyszłości będzie odpowiadał uzgodnionym do stosowania wymaganiom. Przedmiotem badania będzie również sposób zarządzania i świadczenia usług przez Inżyniera Kontraktu. Oprócz oceny wskazuje także zalecenia zmian w procedurach, w tym sprawdzających oraz w politykach. Do ogólnego zakresu usług należy: Sprawdzenie, czy projekt jest realizowany zgodnie z umowa i wnioskiem o dofinansowanie projektu poprzez min. zweryfikowanie, czy wnioski o płatność są zgodne z wymaganiami zawartymi w umowie o dofinansowanie projektu, czy są one poparte 78

79 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" odpowiednimi dokumentami finansowymi, czy poniesione wydatki zostały rzeczywiście poniesione i czy można je ze wydatki kwalifikowane. Powyższe czynności dokonywane są na podstawie ksiąg rachunkowych i dowodów księgowych oraz na podstawie dokumentów stanowiących zestawienie poniesionych wydatków w projekcie, które powinny odpowiadać we wszystkich istotnych aspektach wymogom programu oraz prawidłowo, rzetelnie i jasno przedstawiać sytuacje finansowa i majątkową projektu według stanu na dzień sporządzenia ww. dokumentu. Ponadto usługodawca bada czy system kontroli wewnętrznej Beneficjenta zapewnia, że ponoszone wydatki są kwalifikowane oraz rzetelnie przedstawione we wnioskach o płatność. Do podstawowego zakresu przedmiotowego usług audytu związanych z nadzorem nad projektem będzie należało sprawdzenie: 1) czy Beneficjent realizuje projekt zgodnie z umowa i wnioskiem o dofinansowanie oraz z obowiązującymi przepisami prawa, w tym m.in. z: a) Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006r ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającym rozporządzenie nr 1260/1999, b) Rozporządzeniem (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006r w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1783/1999, c) Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006r ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. d) ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U nr 227, poz z pózn. zm.), e) ustawa z dnia 29 stycznia 2004r Prawo zamówień publicznych (tj. Dz.U nr 223, poz.1655 z póz.zm.), f) ustawa z dnia 29 września 1994r o rachunkowości (Dz. U nr 121 poz. 591 z póz. zm.), oraz z: g) Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata h) Szczegółowym Opisem Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata i) wytycznymi Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata

80 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 2) czy procedury kontroli wewnętrznej Beneficjenta zapewniają prawidłowość realizacji projektu, rzetelność wniosków o płatność oraz że ponoszone wydatki są kwalifikowane; 3) czy Beneficjent posiada odpowiednie procedury finansowo-ksiegowe oraz procedury dotyczące, w odniesieniu do każdej operacji i stosownie do potrzeb, specyfikacji technicznej, planu finansowego, dokumentacji przyznania pomocy, dokumentacji z przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, sprawozdania z postępu prac oraz sprawozdań z przeprowadzonych weryfikacji i audytów; 4) prowadzenia przez Beneficjenta odrębnej ewidencji księgowej na potrzeby projektu; 5) kwalifikowalnosci wydatków oraz sposobu ich dokumentowania; 6) zgodność wniosków o płatność z księgami rachunkowymi Beneficjenta w części dotyczącej projektu; 7) wiarygodności wniosków o płatność w zakresie sprawozdawczości z realizacji projektu, odnośnie danych rzeczowych oraz osiągania zakładanych celów i wskaźników; 8) czy Beneficjent wdrożył zalecenia przeprowadzonych kontroli oraz usunął ewentualne nieprawidłowości; 9) systemu archiwizacji dokumentacji zgromadzonej w ramach realizowanego projektu; 10) czy Inżynier Kontraktu realizuje projekt zgodnie z założeniami i umową; 11) czy powstały system informatyczny funkcjonuje zgodnie z założeniami oraz czy osiągane są cele i rezultaty wskazane w dokumentach aplikacyjnych; 12) czy Beneficjent oraz Inżynier Kontraktu w zakresie informacji i promocji, stosuje się do zapisów zawartych w umowie na dofinansowanie projektu. Usługi audytu związane z nadzorem nad projektem będą przeprowadzony po poniesieniu przez Beneficjenta wydatków przekraczających 50% dofinansowania, z zastrzeżeniem złożenia sprawozdania z realizacji usług przed zakończeniem realizacji projektu (tj. złożeniem sprawozdania końcowego z realizacji projektu oraz wniosku o płatność końcową) oraz udostępnienia sprawozdania z przeprowadzenia usług podczas kontroli na zakończenie realizacji projektu. Audyt nadzoru nad projektem powinien zostać przeprowadzone zgodnie z polskimi i międzynarodowymi standardami. Wykonawca usług zostanie wyłoniony zgodnie z przepisami prawa w zakresie zamówień publicznych. Zgodnie z przepisami prawa w zakresie zamówień publicznych o udzielenie zamówienia mogą się ubiegać wykonawcy, którzy posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponują potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia. Analiza SWOT projektu PSIM. 80

81 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" MOCNE STRONY SŁABE STRONY 1. Istnienie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. 2. Dobrze wykwalifikowana kadra medyczna. 3. Bardzo szeroka i profesjonalna oferta usług medycznych. 4. Istnienie ośrodków stosujących nowoczesne technologie medyczne. 5. Zwiększająca się liczba podmiotów posiadających akredytację oraz certyfikat jakości 6. Realizowanie projektów w obszarze ochrony zdrowia, finansowanych ze środków Wspólnotowych. 7. Dobra baza naukowo dydaktyczna. SZANSE 1. Niedostosowanie sposobu funkcjonowania ochrony zdrowia oraz struktury kadrowej i materialnej systemu do zmieniających się warunków społeczno-demograficznych, epidemiologicznych i ekonomicznych. 2. Nieadekwatna do potrzeb zdrowotnych alokacja zasobów ochrony zdrowia. 3. Trudności w jednoczesnym pozyskiwaniu w krótkim czasie pełnych i aktualnych informacji dotyczących nadzorowanych jednostek, niezbędnych w procesach decyzyjnych. 4. Brak pełnego wykorzystania technologii informatycznych umożliwiających wsparcie zarządzania i nadzoru właścicielskiego. 5. Wysokie koszty funkcjonowania systemu ochrony zdrowia związane miedzy innymi z kosztami osobowymi i procesu ordynowania leków. 6. Systematyczne zadłużanie się części zakładów opieki zdrowotnej. 7. Dekapitalizacja znacznej części bazy materialnej 8. Brak pełnego aktualnego systemu informatycznego o ubezpieczonych i uiszczanych składkach. ZAGROŻENIA 1. Istnienie otwierającego się rynku usług medycznych. 2. Nie w pełni wykorzystany potencjał zasobów kadrowych. 1. Pogorszenie stanu bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli. 2. Utrudniona realizowanie polityki alokacji bazy lecznictwa i nieoptymalne decyzje 81

82 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 3. Przygotowanie do wykonywania usług medycznych o wysokim standardzie, finansowanych także ze środków niepublicznych. 4. Możliwość optymalizacji kosztów funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. 5. Zwiększenie poziomu finansowania ochrony zdrowia. 6. Dostosowanie systemu ochrony zdrowia do zmieniającego się popytu na świadczenia zdrowotne. inwestycyjne. 3. Niski poziom finansowania ochrony zdrowia. 4. Niedostosowanie lecznictwa stacjonarnego do zjawisk związanych ze starzeniem się społeczeństwa. 5. Niska świadomość zdrowotna społeczeństwa. 6. Atrakcyjniejsza oferta finansowa dla kadry medycznej za granicą. 7. Trudności z uzyskaniem pełnej efektywności zarządzania zakładami opieki zdrowotnej. 8. Utrudnione prowadzenie efektywnego wydatkowania środków publicznych. 3.1 Lokalizacja Projekt zlokalizowany będzie w Rzeszowie na ulicy Niedzielskiego 2, Rzeszów Do celów projektu wykorzystywane będzie serwerownia wraz z przyległym pomieszczeniem dla obsługi serwerowni. Ponadto projekt zlokalizowany będzie we wszystkich jednostkach służby zdrowia biorących udział w projekcie. Wykaz jednostek służby zdrowia biorących udział w projekcie (wszystkie jednostki zlokalizowane są na terenie województwa podkarpackiego, w powiatach: rzeszowskim, krośnieńskim, tarnobrzeskim, przemyskim): Lp. Nazwa Kod miasto ulica Nr telefonu 1 Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. Prof. Antoniego Kępińskiego 2 Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie 3 Wojewódzki Szpital im. Św. Ojca Pio w Jarosław ul. Kościuszki Krosno ul. Korczyńska Przemyśl ul. Monte Cassino

83 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Przemyślu 18 4 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Fryderyka Chopina 5 Szpital Wojewódzki Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie 6 Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc 7 Wojewódzki Szpital im. Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej 8 Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny w Żurawicy Rzeszów ul. Chopina Rzeszów ul. Lwowska Rzeszów ul. Rycerska do Tarnobrzeg ul. Szpitalna Żurawica ul. Różana CEL PROJEKTU, ODDZIAŁYWANIE SPOŁECZNO-GOSPODARCZE, POWIĄZANIA Z INNYMI PROJEKTAMI Projekt stanowi bardzo ważny element strategii informatyzacji sektora ochrony zdrowia szczególnie w obszarze eadministracji. Twórcy Systemu pragną, aby przyczynił się on budowy społeczeństwa informacyjnego, zwiększenia przejrzystości i jawności funkcjonowania sektora ochrony zdrowia, wzbogacenia informacji konsumenckiej w stosunku do usług zdrowotnych oraz podniesienia jakości procesów administracyjnych Cel projektu Celem Projektu pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej (PSIM) jest ułatwienie dostępu do usług zdrowotnych na terenie województwa podkarpackiego. Cele pośrednie, które zostaną osiągnięte w ramach projektu to: Poprawa dostępu do informacji medycznej dla obywateli Podkarpacia. Poprawa jakości procesu leczenia i zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów. Podniesienie efektywności ekonomicznej systemu ochrony zdrowia i zwiększenie dostępności do usług dla obywateli. Usprawnienie procesu zarządzania ochroną zdrowia na poziomie wojewódzkim, regionalnym i lokalnym. Stworzenie warunków informacyjnych umożliwiających podejmowanie w dłuższej perspektywie optymalnych decyzji w zakresie polityki zdrowotnej niezależnie od przyjętego modelu organizacyjnego opieki zdrowotnej oraz zasad jej finansowania. 83

84 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Stworzenie stabilnego systemu informacji w ochronie zdrowia, charakteryzującego się z jednej strony elastycznym podejściem do organizacji systemu zasobów ochrony zdrowia, w tym do modelu finansowania świadczeń ze środków publicznych, z drugiej strony odpornością na zaburzenia w gromadzeniu i archiwizacji danych, spowodowanymi zmianami systemowymi w ochronie zdrowia. Zmniejszenie luki informacyjnej w sektorze ochrony zdrowia, uniemożliwiającej zbudowanie optymalnego modelu opieki zdrowotnej. Zdefiniowane cele zostaną zrealizowane poprzez uruchomienie spójnego i zintegrowanego regionalnego systemu informacji medycznej udostępniającego elektroniczne usługi dla pacjentów oraz placówek służby zdrowia objętych publicznym systemem opieki zdrowotnej na terenie województwa podkarpackiego Oddziaływanie społeczno-gospodarcze Województwo podkarpackie charakteryzuje się dużymi niedostatkami w rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, będącej warunkiem dostępności do Internetu i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Problem niskiej dostępności do infrastruktury teleinformatycznej i nowoczesnych mediów stanowi istotną barierę m.in. w rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. Jednak równie istotną kwestią jak ograniczony dostęp do Internetu stanowi jego niewielkie wykorzystanie w sferze publicznej (np. w gospodarce, administracji, opiece medycznej, edukacji itp.). Przyczyną takiego stanu rzeczy jest zarówno niezbędna wiedza i umiejętności, z drugiej zaś poziom informatyzacji sfery publicznej, zarówno na poziomie aplikacyjnym jak i sprzętowym. W ostatnich latach jednak nastąpił szybki wzrost liczby użytkowników Internetu. Taka sytuacja konieczność wykorzystania możliwości technologicznych dla przyspieszenia szeroko pojętego rozwoju regionu oraz szybki wzrost użytkowników Internetu w województwie sprzyjają niewątpliwie realizacji przedsięwzięcia, jakim jest stworzenie Systemu Informacji Medycznej na Podkarpaciu. Projekt pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej koncentruje się na pięciu obszarach priorytetowych: 1. Zapewnienie interoperacyjności systemów informatycznych w zakresie dostępu do danych medycznych obywateli, dzięki której możliwe będą: poprawa jakości procesu leczenia, zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów i optymalizacja kosztów związanych z przetwarzaniem dokumentacji medycznej. 2. Zapewnienie interoperacyjności systemów informatycznych wszystkich uczestników systemu ochrony zdrowia w regionie w zakresie procesów związanych z organizacją 84

85 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" świadczeń, co podniesie efektywność ekonomiczną systemu ochrony zdrowia i zwiększy dostępność do usług dla obywateli. 3. Wprowadzenie mechanizmów zapewniających transparentność systemu ochrony zdrowia w regionie z punktu widzenia obywatela, uzyska się w ten sposób poprawę dostępu do informacji o zakresie, miejscu i warunkach realizacji świadczeń zdrowotnych oraz zapewniani dostęp do usług informacyjnych realizowanych interaktywnie przez sieć rozległą. 4. Zapewnienie wsparcia dla procesów związanych z planowaniem, realizacją i kontrolą procesów, aby usprawnić w ten sposób zarządzanie ochroną zdrowia na poziomie wojewódzkim, powiatowym i lokalnym. 5. Standaryzacja systemów informatycznych na poziomie warunków technicznych, zakresu i sposobu przetwarzania danych w celu zapewnienia warunków do realizacji priorytetów 1-4 i poprawy zarządzania oraz warunków świadczenia usług na poziomie jednostki. W celu osiągnięcia wyżej wymienionych priorytetów koniecznym staje się zinwentaryzowanie systemów i sieci teleinformatycznych znajdujących się w placówkach służby zdrowia, zakup potrzebnego sprzętu informatycznego oraz systemów umożliwiających zarządzanie, obsługę i rozliczanie placówek służby zdrowia. Ponadto należy stworzyć nowoczesną infrastrukturę informatyczną o charakterze "back-office" współpracującego i komunikującego się z systemami informatycznymi jednostek służby zdrowia. Podkarpacki System Informacji Medycznej (PSIM) będzie systemem teleinformatycznym, służącym gromadzeniu, analizie i udostępnianiu zasobów cyfrowych z udzielonymi lub planowanymi świadczeniami opieki zdrowotnej w placówkach służby zdrowia. Będzie on umożliwiał wymianę informacji pomiędzy: usługodawcami w zakresie wymiany drogą elektroniczną dokumentacji medycznej, automatycznego dostępu do dokumentów elektronicznych związanych z kontynuacją leczenia oraz dostępu usługodawców do informacji o stanie zdrowia usługobiorcy lub stosowanych poprzednio metodach leczenia; usługobiorcami a usługodawcami - umawianie się na wizyty on-line, monitorowanie statutu na liście osób oczekujących na udzielenie świadczenia finansowanego ze środków publicznych w trybie on-line oraz elektroniczne przypominanie o terminie wizyty; pozwoli to wyeliminować możliwości zapisywania się usługobiorców na listy osób oczekujących na udzielenie świadczenia u kilku usługodawców; 85

86 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" usługobiorcami a PSIM - poprzez udostępnienie usługobiorcy dostępu do elektronicznego modułu danych medycznych zawierającego informacje o planowanych i udzielonych świadczeniach opieki zdrowotnej; usługodawcą a PSIM - poprzez umożliwienie wygenerowania z systemu raportów statystycznych i rozliczeń; usługodawcami a płatnikiem poprzez generowanie raportów niezbędnych do rozliczenia z NFZ; PSIM a rejestrami medycznymi w zakresie udostępniania danych statystycznych, danych o zachorowaniach, planowanych i udzielonych świadczeniach opieki zdrowotnej i usługach medycznych i innych danych niezbędnych do określenia zapotrzebowania na świadczenia zdrowotne lub usługi medyczne oraz zarządzania zasobami i finansami systemu ochrony zdrowia. Wskaźniki oddziaływania w aspekcie społeczno-gospodarczym: Poprawa stanu zdrowia mieszkańców Podkarpacia. Poprawa jakości funkcjonowania systemu ochrony zdrowia na Podkarpaciu. Wzrost konkurencyjności jednostek służby zdrowia uczestniczących w projekcie na rynku usług medycznych. Wzrost atrakcyjności inwestycyjnej i osiedleńczej regionu Korzyści wynikające z realizacji projektu PSIM składa się z następujących komponentów: Na poziomie regionalnym: Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski ezdrowie dla obywateli Podkarpacia Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia Integracja na poziomie regionu Na poziomie lokalnym Administracja jednostką opieki zdrowotnej Część medyczna jednostki opieki zdrowotnej Udostępnienie i archiwizowanie wyników obrazów Dystrybucja leków konfekcjonowanych Udostępnienie platformy do wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji procesu leczenia Udostępnienie platformy do wsparcia zarządzania systemem jakości Udostępnienie platformy do obsługi elektronicznej rejestracji pacjentów System Informowania Kierownictwa SIK 86

87 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Realizacja każdego z komponentów przyniesie szereg korzyści zarówno dla funkcjonowania całego systemu opieki zdrowotnej na terenie województwa, jak i dla samych pacjentów. Korzyści dla obywateli: większa dostępność do świadczeń dzięki szerszej informacji o zakresie i miejscach świadczenia usług oraz dzięki poprawie efektywności systemu tu także większa możliwość wyboru przez obywatela jednostki realizującej na jego rzecz świadczenia, lepsza jakość usług dzięki pełniejszemu nadzorowi i wprowadzeniu mechanizmów wspierających transparentność całego systemu, większa wygoda dzięki wprowadzeniu usług zdalnych, w dłuższym okresie poprawa jakości życia i poziomu zdrowia dzięki skuteczniejszym mechanizmom dotarcia z badaniami profilaktycznymi i programami zdrowotnymi, udostępnienie elastycznego rozwiązania umożliwiającego stopniowe poszerzanie zakresu informacji medycznej dostępnej dla obywateli w tym dostęp do kolejnych zakresów elektronicznej historii choroby pacjenta co skutkowało będzie coraz większym upodmiotowieniem pacjenta w systemie ochrony zdrowia. Korzyści dla realizatorów świadczeń (świadczeniodawców): lepsza pozycja konkurencyjna dla jednostek inwestujących w jakość usług także dzięki nowym możliwościom promocji w systemie, poprawa efektywności ekonomicznej i organizacji pracy dzięki lepszej integracji z całym systemem i zmniejszeniu kosztów administracyjnych, możliwość zwiększenia zakresu usług dzięki nowym metodom współpracy z dostawcami podwykonawcami, nowe możliwości w zakresie konsolidacji jednostek i uzgadniania wspólnych działań rynkowych, poprawa standardów bezpieczeństwa gromadzenia i przetwarzania chronionych danych osobowych dzięki wykorzystaniu nowych rozwiązań informatycznych w zakresie infrastruktury i oprogramowania. Korzyści dla organów założycielskich / organów sprawujących funkcje właścicielskie tu władze samorządowe na poziomie wojewódzkim, powiatowym: pełniejsza kontrola stanu podległej jednostki, 87

88 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" optymalizacja standardów wymiany informacji pomiędzy jednostkami sprawującymi nadzór i jednostkami nadzorowanymi, poprzez wykorzystanie dedykowanych kanałów komunikacji, ułatwienie procesu planowania inwestycji (np. w zakresie wyboru jednostek doposażonych w sprzęt medyczny analiza zapotrzebowania i pokrycia w regionie) i nadzoru nad rozliczeniami inwestycji, łatwiejsza realizacji obowiązków związanych z monitorowaniem stanu zdrowia społeczeństwa i planowaniem działań prozdrowotnych, zmniejszenie kosztów administracyjnych i pełniejsza kontrola nad współfinansowanymi badaniami profilaktycznymi. Korzyści dla organizatorów świadczeń i regionalnych polityków zdrowotnych: dostęp do miarodajnych informacji o stanie aktualnym systemu ochrony zdrowia w regionie, możliwość predykcji zachowań w systemie, modelowanie i budowa planów zdrowotnych, łatwiejsze planowanie i integracja planów na poziomie krajowym. Korzyści dla płatnika publicznego i dla organów państwowych realizujących obowiązki na szczeblu krajowym i regionalnym: większa wiarygodność danych o stanie zdrowia obywateli, większa dostępność i jakość usług w regionie, efektywniejsze wykorzystanie środków publicznych z ubezpieczenia i z budżetu. Korzyści dla organizacji zrzeszających profesjonalistów medycznych i indywidualnych specjalistów oferujących usługi z zakresu obsługi świadczeń medycznych: większa dostępność mechanizmów pozwalających na wywieranie wpływu na kształtowanie regionalnej polityki zdrowotnej, możliwość pracy zdalnej podnoszącej indywidualną efektywność i wynagrodzenie specjalisty (np. dzięki wykorzystaniu funkcji typu teleradiologia, łatwiejszy dostęp do informacji w obszarze podnoszenia kwalifikacji i wzajemnych konsultacji. Uruchomienie na terenie Województwa Podkarpackiego kompleksowego, zgodnego z opisanym zakresem Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej będzie skutkowało korzyściami dla wszystkich jego uczestników. W pierwszej kolejności nowe rozwiązanie będzie miało pozytywny wpływ na sposób obsługi Obywateli korzystających z usług służby 88

89 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" zdrowia. Gro zaproponowanych funkcjonalności uruchamianych usług elektronicznych - skutkuje bezpośrednią poprawą dostępności usług medycznych, sprzyja poprawie ich jakości i bezpieczeństwa pacjentów. Do podstawowych korzyści na poziomie Obywateli należą: poprawa dostępu do informacji o placówkach, specjalistach i oferowanych usługach medycznych co ułatwia podejmowanie decyzji pacjentom i ich rodzinom efekt jest przewidywany dzięki udostępnieniu usługi elektronicznej e- Informatora; ułatwienie kontaktów z jednostkami służby zdrowia na etapie rozpoczęcia leczenia poprzez funkcję elektronicznej rejestracji i dostęp do informacji o czasie oczekiwania na świadczenie efekt jest przewidywany dzięki usłudze elektronicznej - e-rejestracja; poprawa jakości usług medycznych i bezpieczeństwa pacjentów dzięki dostępowi do niezbędnych danych medycznych i lepszej organizacji służby zdrowia na taką zmianę będą miały między innymi wpływ uruchomione usługi: Elektroniczny Rekord Pacjenta, Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych, Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ; poprawa efektywności całego systemu ochrony zdrowia na poziomie regionu skutkująca między innymi skróceniem średniego czasu oczekiwania na usługi, dzięki lepszemu planowaniu inwestycji i skuteczniejszemu nadzorowi organów właścicielskich nad podległymi jednostkami do takiego stanu przyczynią się funkcjonalności związane z usługami systemu PSIM: Elektroniczna Platforma Nadzoru, Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ. Wymienione korzyści dla Obywateli mają bezpośredni związek z poprawą sytuacji na poziomie zakładów opieki zdrowotnej. To jednostki, obok pacjentów, będą głównymi udziałowcami przedsięwzięcia korzystającymi z jego uruchomienia. Na poziomie zakładów opieki zdrowotnej będących bezpośrednimi beneficjentami projektu RSIM oczekiwane są następujące efekty: ułatwienie podejmowania decyzji zarządczych na poziomie kierownictwa jednostek, dzięki dostępowi do kompleksowych informacji, co pozwoli na podniesienie efektywności ekonomicznej, a co za tym idzie otworzy nowe możliwości z zakresie inwestycji i wprowadzania usprawnień przekładających się na jakość obsługi pacjentów i zakres oferowanych usług taka zmiana będzie między innymi skutkiem wprowadzenia na etapie realizacji projektu PSIM niezbędnych uzupełnień w systemach informatycznych zakładów opieki zdrowotnej; 89

90 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" skrócenie czasu niezbędnego dla pozyskania przez jednostkę nowych pacjentów w przypadku poszerzenia przez nią zakresu oferowanych usług medycznych tego typu efekt będzie możliwy do uzyskania poprzez funkcjonalność e- Informatora; poprawa efektywności jednostki przez lepsze zarządzanie posiadanymi zasobami i ułatwienie współpracy z innymi realizatorami usług medycznych takie podejście będzie możliwe dzięki uruchomieniu usług elektronicznych dostępnych dla wszystkich uczestników PSIM w regionie ; obniżenie kosztów funkcjonowania wybranych typów wewnętrznych jednostek usługowych np. zakładów diagnostyki obrazowej dzięki wdrożeniu dedykowanych rozwiązań dziedzinowych np., RIS/PACS i uruchomieniu nowoczesnych usług elektronicznych w ramach grupy: Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ; zmniejszenie kosztów wynikających z błędów lekarskich, w szczególności tych wynikających z braku dostępu do informacji o dotychczasowym sposobie leczenia chorego tego rodzaju dostęp będzie możliwy po uruchomieniu usług: Elektroniczny Rekord Pacjenta, Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych; efektywniejsze zarządzanie personelem jednostki dzięki wprowadzeniu kompleksowego obiegu informacji o pracownikach i dzięki wsparciu wymiany informacji pomiędzy kierownictwem jednostek a podległym im personelem przez platformę komunikacji elektronicznej. Nie mniej istotne efekty osiągnięte będą na poziomie instytucji nadzorujących pracę zakładów opieki zdrowotnej w tym wypadku występujących w roli organów założycielskich jednostek samorządu terytorialnego na poziomie województwa i poszczególnych powiatów. W tym wypadku spodziewanymi efektami wdrożenia systemu PSIM są: szybszy i mniej obciążający dla wszystkich uczestników obiegu informacji dostęp do danych o aktualnej sytuacji finansowej podległych jednostek, co ułatwi podejmowanie interwencji w przypadku stwierdzenia sytuacji zagrażających zapewnieniu ciągłości opieki w danej jednostce ten efekt jest wprost pochodną wykorzystania usługi elektronicznej: Elektroniczna Platforma Nadzoru; dostęp z poziomu zarządzających siecią jednostek do aktualnych informacji o dostępnych zasobach systemu zdrowia, poziomu ich wykorzystania i koniecznych uzupełnieniach istniejącej infrastruktury taka wiedza pozwala doraźnie i długofalowo wpływać na regionalny system ochrony zdrowia, na przykład poprzez optymalne wydatkowanie środków przeznaczonych na wsparcie inwestycji w podległych zakładach opieki zdrowotnej; 90

91 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" aktualny nadzór nad sposobem zawierania kontraktów dotyczących realizacji świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych i poziomem ich realizacji - co umożliwia wspomaganie jednostek w procesie negocjacji i renegocjacji zakresu kontraktów, w szczególności w przypadku gdy stwierdza się istotne różnice w dostępie do świadczeń w poszczególnych częściach województwa; możliwość wykorzystania narzędzi informatycznych do wspomagania programów zdrowotnych współfinansowanych z budżetu jednostek samorządowych tego typu funkcjonalności realizowane są między innymi na poziomie usług elektronicznych: e-informator, Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ. Szczególne znaczenie dla wszystkich uczestników systemu PSIM będą miały te funkcjonalności, które przyczynia się bezpośrednio do poprawy bezpieczeństwa pacjentów i jakości świadczonych usług zdrowotnych. Ten aspekt został przedstawiony bardziej szczegółowo w kolejnym rozdziale opracowania Zmiana organizacji w obiegu informacji Przewiduje się, że realizacja projektu Podkarpacki System Informacji Medycznej spowoduje zmianę organizacji w obiegu informacji na poziomie regionalnego systemu ochrony zdrowia. Opisywane zmiany będą miały duży wpływ na sposób obsługi pacjenta. Pokazano to dla przypadków związanych z dostępem pacjenta do informacji o systemie ochrony zdrowia oraz obsługą pacjenta w trakcie jego leczenia. Dostęp do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie Obecnie obywatel w celu uzyskania informacji o tym gdzie realizowana jest dana usługa podejmuje szereg działań. Najczęściej udaje się (lub telefonuje) do poszczególnych jednostek w pobliżu jego miejsca zamieszkania lub poszukuje informacji w posiadanych informatorach. Niekiedy próbuje też uzyskać potrzebną informację na podstawie danych publikowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Po znalezieniu informacji o możliwym miejscu realizacji danej usługi medycznej, obywatel najczęściej udaje się do danej jednostki w celu pozyskania wiedzy o niezbędnych dokumentach wymaganych do zrealizowania danej usługi, o długości kolejki oczekujących na dane świadczenie, o najbliższym możliwym terminie przyjęcia na wizytę (kiedy dana usług może zostać zrealizowana). Niekiedy obywatel musi się ponownie pojawić w jednostce po to, aby się zarejestrować. Obecny obieg informacji przedstawiono na poniższym rysunku. 91

92 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 21. Schematyczne przedstawienie dostępu do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie przed realizacją projektu PSIM Oczekuje się, że realizacja projektu spowoduje zmianę organizacji w przedstawionym obiegu informacji. Dzięki wprowadzeniu usług elektronicznych e-informator i e-rejestracja zostanie zrealizowana idea jednego okienka. Obywatel w jednym miejscu może dowiedzieć się gdzie się leczyć, tj. gdzie i w jakich godzinach realizowana jest dana usługa medyczna, jak długa jest kolejka oczekujących, od razu może pozyskać informacje na temat warunków wstępnych (np. wymaganych dokumentach) związanych z realizacją danej usługi, a także dokonać elektronicznej rejestracji na wizytę. Schematycznie przedstawiono to na rysunku poniżej. 92

93 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 22. Schematyczne przedstawienie dostępu do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie po realizacji projektu PSIM Dzięki wprowadzeniu usług elektronicznych e-informator i e-rejestracja przewiduje się uzyskanie m.in. takich korzyści jak: poprawa dostępu do informacji o placówkach, specjalistach i oferowanych usługach medycznych, ułatwienie kontaktów z jednostkami służby zdrowia na etapie rozpoczęcia leczenia (poprzez funkcję elektronicznej rejestracji i informacji o czasie oczekiwania na świadczenie). Obsługa pacjenta w trakcie procesu leczenia W celu zrealizowania usługi medycznej pacjent udaje się do jednostki opieki zdrowotnej. Zdarza się, iż w niektórych przypadkach (gdy pacjent był hospitalizowany w innej jednostce i informacje o wcześniejszych schorzeniach mają wpływ na podejmowane aktualnie decyzje) lekarz musi mieć wgląd do historii choroby pacjenta, przy czym dokumentacja znajduje się w innej jednostce. Wtedy pacjent udaje się do tej jednostki w celu pobrania dokumentacji medycznej, a następnie dostarcza ją do lekarza. Często w trakcie wizyty lekarz zleca pacjentowi wykonanie badania, zaś badanie może być zrealizowane w innej jednostce opieki zdrowotnej. W celu wykonania badania pacjent ze zleceniem udaje się do tej jednostki, gdzie najpierw zostaje zarejestrowany i gdzie następnie wykonuje się dla niego zlecone badanie. W niektórych przypadkach badania są wykonywane na bieżąco, czasami pacjent jest zapisywany do kolejki oczekujących i wyznaczany jest mu termin kolejnej wizyty, podczas której zostanie mu wykonane zlecone badanie. Po wykonaniu badania pacjent ponownie musi się pojawić w jednostce wykonującej badanie, aby odebrać 93

94 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wyniki, a następnie z tymi wynikami udaje się do lekarza prowadzącego. Obecny obieg informacji przedstawiono schematycznie na poniższym rysunku. Rysunek 23. Schematyczne przedstawienie obsługi pacjenta w trakcie procesu leczenia przed realizacją projektu PSIM Zakłada się, że po wprowadzeniu elektronicznych usług ulegnie zmianie organizacja w przedstawionym obiegu informacji. W tym przypadku pacjent udaje się do lekarza w celu zrealizowania usługi medycznej. Lekarz może uzyskać dostęp do informacji o historii choroby pacjenta prowadzonej przez inne jednostki. W przypadku konieczności wykonania badania (lub innej usługi) wystawiane jest elektroniczne zlecenie, które zostaje przekazane do odpowiedniej jednostki realizującej. Od razu zostaje także określony termin realizacji badania. W wyznaczonym terminie pacjent pojawia się w celu wykonania badania. Nie musi się już pojawiać w danej jednostce (wykonującej badania) w celu odebrania wyników badania, gdyż wyniki te są elektronicznie przekazywane z powrotem do zlecającego. Schematycznie pokazano to na rysunku poniżej. 94

95 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rysunek 24. Schematyczne przedstawienie obsługi procesu w trakcie procesu leczenia po realizacji projektu PSIM Dzięki wykorzystaniu takich usług elektronicznych jak EPW - Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ czy też ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta realizowanych w ramach projektu PSIM przewiduje się uzyskanie m.in. takich korzyści jak poprawa jakości usług medycznych i bezpieczeństwa pacjentów dzięki dostępowi do niezbędnych danych medycznych i lepszej organizacji służby zdrowia, poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia w regionie, a co za tym idzie skrócenie średniego czasu oczekiwania pacjentów na usługi Wpływ rozwiązania na bezpieczeństwo pacjentów i jakość świadczonych usług zdrowotnych Jednym ze światowych priorytetów zastosowania technologii informatycznych w dziedzinie ochrony zdrowia jest wspieranie rozwoju i praktycznego wdrażania narzędzi wspomagających zarządzanie jakością świadczeń zdrowotnych i zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów. Komisja Europejska w swoich działaniach długofalowych kreuje i wspiera projekty międzynarodowe związane z tym obszarem. Także wsparcie dla krajów członkowskich w ramach centralnych i regionalnych programów dofinansowywanych ze środków Unii Europejskiej akcentuje tą grupę zastosowań jako preferowaną. W szczególności dotyczy to wprowadzania nowych usług elektronicznych wpisanych w regionalne i krajowe systemy informacyjne. Tego obszaru dotyczył realizowany w ostatnich 95

96 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" latach projekt europejski finansowany bezpośrednio przez Komisję Europejską ehealth for Safety. W jego ramach podjęto analizę obecnej sytuacji i jako priorytet wskazano konieczność dalszego rozwoju narzędzi informatycznych wspierających działania na rzecz bezpieczeństwa pacjentów i podnoszenia jakości opieki medycznej. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w podsumowaniu tego projektu w ramach projektu Podkarpacki System Informacji Medycznej przewidziano realizację następujących funkcjonalności: udostępnienie na poziomie regionalnym i poziomie zakładów opieki zdrowotnej elektronicznej dokumentacji medycznej, w szczególnym wypadku dotyczy to zakresu danych ratunkowych i wybranych zakresów danych medycznych dla wytypowanych chorób przewlekłych ta funkcjonalność pozwala na unikanie części niepożądanych skutków stosowanej terapii dzięki dostępowi do informacji o uczuleniach, występujących wcześniej interakcjach i chorobach przewlekłych, oraz na przyspieszenie procesu diagnostycznego i zmniejszenie kosztów i obciążenia pacjenta badaniami powtarzanymi w różnych jednostkach; zastosowanie elektronicznej rejestracji zleceń lekarskich skutkujące: zmniejszeniem liczby zaginionych zleceń i skrócenie czasu przetwarzania elektronicznego zlecenia, redukcją błędów wynikających z interpretacji zleceń wypisywanych ręcznie w postaci papierowej, poprawą wskaźników efektywności leczenia przez właściwy dobór leków, dawek i harmonogramu podań, redukcję powtórzeń zlecanych badań ta funkcjonalność w ramach PSIM została wpisana jako uzupełnienie lokalnych systemów informatycznych wykorzystywanych w jednostkach opieki zdrowotnej; zastosowanie systemów do monitorowania sytuacji zagrażających pacjentom w celu przeciwdziałania zagrożeniom i/lub zminimalizowania skutków wystąpienia narażeń w projekcie PSIM przewidziano między innymi wdrożenie kompleksowego monitoringu zakażeń szpitalnych co pozwoli na zmniejszenie liczy komplikacji w trakcie leczenia i w efekcie wpłynie na poprawę jakości i bezpieczeństwa pacjentów; zastosowanie kompleksowego rozwiązania do badania wskaźników opisujących wybrane zagadnienia z zakresu realizowanego procesu leczenia i bazy wiedzy wspomagających proces zarządzania jakością na poziomie jednostek opieki zdrowia w ramach projektu przewidziano tego typu rozwiązanie udostępniane z poziomu regionalnego wszystkim zakładom opieki zdrowotnej będącym bezpośrednimi beneficjentami projektu. Biorąc pod uwagę powyższe wskazania i sposób ich uwzględnienia w zakresie projektu należy stwierdzić, że Podkarpacki System Informacji Medycznej w sposób istotny przyczyni się 96

97 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" do zwiększenia bezpieczeństwa pacjentów i poprawy jakości usług medycznych co jest zgodne z wytycznymi Komisji Europejskiej Powiązanie z innymi projektami Projekt PSIM odnosi się do innych projektów dotyczących sektora opieki zdrowotnej na terenie Podkarpacia. Inwestycje, których realizacja odnosi się do projektu PSIM znajdują się w poniższej tabeli. 97

98 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Lp. Nazwa jednostki Kwota w PLN Zakres inwestycji 1. Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie 2. Wojewódzki Szpital w Przemyślu Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie Wojewódzki Szpital im. Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej w Tarnobrzegu Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. prof. A. Kępińskiego w Jarosławiu Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy Rozbudowa i modernizacja Szpitala Wojewódzkiego Nr 2 w Rzeszowie ,- zł - WPI Modernizacja i rozbudowa Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 w Rzeszowie ,- zł - WPI Modernizacja Wojewódzkiego Szpitala w Przemyślu - WPI Remont i modernizacja pomieszczeń Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej oraz Zakładu Patomorfologi wraz z prosekturą - WPI Modernizacja i rozbudowa Podkarpackiego Centrum Onkologii + aparatura i wyposażenie ,- zł - WPI Modernizacja (zmiana lokalizacji) pomieszczeń dla Oddziału Noworodków z Intensywną Opieką Medyczną ,- zł - WPI Rozbudowa i modernizacja Woj. Szpitala Podkarpackiego im. Jana Pawła II w Krośnie ,- zł - WPI Dostosowanie budynku pod potrzeby Poradni Chorób Zakaźnych, Oddziału Odwykowego i Poradni Odwykowej ,- zł - WPI Rozbudowa i modernizacja Wojewódzkiego Szpitala w Tarnobrzegu - WPI Modernizacja i rozbudowa Budynku Nr ,- zł Modernizacja i rozbudowa Budynku Nr ,- zł - WPI Zakup pierwszego wyposażenia dla Izby Przyjęć i Oddziału Psychiatrycznego Budynku Nr ,-zł Dostosowanie Oddziału Psychiatrycznego Ogólnego Nr 1 do obowiązujących przepisów ,- zł - WPI Dostosowanie Oddziału Psychiatrycznego Ogólnego Nr 2 do obowiązujących przepisów ,- zł - WPI Modernizacji budynku Nr 2 z przeznaczeniem na Oddział Psychiatryczny ,- zł - WPI Modernizacja budynku nr 4 - Oddziału Terapii Uzależnienia od Alkoholu ,- zł, Modernizacja budynku przy Focha 31 w Przemyślu ,- zł 9. Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie Zakup i uruchomienie urządzenia Rezonansu Magnetycznego wraz z oprogramowaniem PACS/RIS, adaptacja pomieszczeń Tabela 16 Planowane Inwestycje modernizacyjne infrastruktury ochrony zdrowia w województwie podkarpackim 98

99 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Źródło: Załącznik Nr 4, do Uchwały Nr XLI/764/09, Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia 28 grudnia 2009 r. Komplementarność w stosunku do realizowanych przez CSIOZ projektów centralnych Podkarpacki System Informacji Medycznej jest projektem komplementarnym w stosunku do realizowanych przez CSIOZ projektów centralnych. Powyższe wynika z zakresu projektu który koncentruje się na dwóch głównych nurtach tj. polepszenia poziomu informatyzacji szpitali wojewódzkich (celem umożliwienia włączenia jednostek do regionalnej sieci e-zdrowie) oraz budowie warstwy regionalnej umożliwiającej wymianę informacji pomiędzy uczestnikami systemu ochrony zdrowia. Analizując zapisy Studium Wykonalności dla projektu kluczowego realizowanego w ramach POIG. Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych ( w skrócie P1), można zauważyć, że przewiduje on w wybranym wariancie inwestycyjnym W1 przetwarzanie jedynie podstawowych danych medycznych na poziomie centralnym. Przetwarzanie rozszerzonych danych medycznych scedowane jest na systemy świadczeniodawców lub operatów EMR. W ramach projektu P1 przewidywana jest ponadto budowa szyny integracyjnej umożliwiającej łączenie systemu centralnego poprzez otwarte usługi sieciowe z innymi systemami publicznymi. Z powyższego wynika, że dla uruchomienia projektu P1 kluczowe są dwa elementy: Elektronizacja informacji po stronie ZOZ w tym szpitali wojewódzkich wchodzących w skład projektu PSIM, do której osiągnięcia jest konieczne wdrożenie zintegrowanych systemów informatycznych na poziomie poszczególnych ZOZ. Zapewnienie wysokiej dostępności do danych i usług elektronicznych na poziomie lokalnym co jest trudne i kosztowne w realizacji na poziomie poszczególnych ZOZ. Natomiast na poziomie warstwy regionalnej przewidzianej w projekcie PSIM będzie stosunkowo łatwe do zapewnienia. Z powyższego wynika że realizacja projektu PSIM jest w warstwie lokalnej niezbędna dla powodzenia projektów centralnych realizowanych przez CIOZ a w warstwie regionalnej upraszcza ich realizacje, zwiększa szanse powodzenia oraz jest jedynym realnym wariantem zapewnienia wysokiej dostępności do rozszerzonych danych medycznych oraz usług elektronicznych wymagających interakcji z systemami świadczeniodawców takich jak np. rejestracja internetowa. 3.3 SPÓJNOŚĆ PROJEKTU Z CELAMI RPO ORAZ SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI PROGRAMOWYMI/STRATEGICZNYMI (KRAJOWYMI, REGIONALNYMI, LOKALNYMI) 99

100 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Poziom unijny Budowa społeczeństwa informacyjnego jest jednym z podstawowych działań, jakie Unia Europejska prowadzi na bazie przyjętej w 2000 roku tzw. Strategii Lizbońskiej. Zgodnie z nią Unia Europejska powinna do roku 2010 stać się najbardziej konkurencyjnym regionem świata, zdolnym do skutecznej walki konkurencyjnej ze Stanami Zjednoczonymi i innymi wysoko rozwiniętymi gospodarkami świata. Dla realizacji tego ambitnego celu Unia Europejska postanowiła wspierać taki rozwój społeczny i gospodarczy Unii i krajów członkowskich, aby powszechnym stało się wykorzystywanie informacji i rozwój oparty na wiedzy. W tym kontekście promowane są działania upowszechniające dostęp do informacji i usług świadczonych drogą on-line przez jednostki administracji wszystkich szczebli. Obok przywołanej już Strategii Lizbońskiej warto odnosząc się do dokumentów programowych i regulacyjnych Unii Europejskiej wspomnieć szereg innych dokumentów poczynając od tzw. Raportu Bangemanna zaprezentowanego w 1994 roku pod nazwą "Europa i społeczeństwo globalnej informacji". Kolejnym dokumentem nakreślającym strategiczny i polityczny kierunek rozwoju UE w stronę budowy społeczeństwa informacyjnego był dokument ogłoszony w roku 1999 pod nazwą "eeurope Społeczeństwo Informacyjne dla wszystkich". Strategia Lizbońska jako jeden z sześciu swoich priorytetów przyjęła za zasygnalizowaną wyżej inicjatywą polityczną priorytet "eeurope - Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich". Rozwinięciem inicjatywy eeurope stało się sformułowanie szeregu inicjatyw, wśród których warto wymienić tańszy, szybszy i bezpieczny dostęp do internetu, rząd (administracja) online, elektroniczny dostęp do usług publicznych, służba zdrowia on-line. Warto zauważyć, że tematyka ochrony zdrowia i usług on-line związanych z tą sferą działalności stała się wiodącym przedmiotem zainteresowania Unii Europejskiej u podstaw powstawania i wdrażania strategii rozwoju. We wspomnianym powyżej strategii skoncentrowano uwagę na problematyce egovernment. Tu za priorytetowe uznano m.in. uproszczenie elektronicznych procedur administracyjnych dla firm, szersze wykorzystanie podpisu elektronicznego dla zapewnienia bezpieczeństwa wymiany informacji i promowanie elektronicznej komunikacji pomiędzy obywatelami a agendami rządowymi. Przyjęty w roku 2002 przez Komisję Europejską dokument "eeurope 2005: Społeczeństwo Informacyjne dla wszystkich". W dokumencie skoncentrowano uwagę m.in. na usuwaniu barier prawnych i infrastrukturalnych dla wykorzystania internetu w praktyce gospodarczej interaktywnych społecznej, rozwoju interaktywnych usług publicznych, zapewnieniu usług medycznych na odległość. Plan zakładał, że do roku 2005 w Unii Europejskiej wdrożone zostaną usługi elektroniczne m.in. w zakresie medycyny na odległość. 100

101 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" W opisanym wyżej kontekście działań Unii Europejskiej na rzecz społeczeństwa informacyjnego należy podkreślić, że system PSIM wpisuje się w te inicjatywy i przyczynia się do wdrożenia szeregu szczegółowych inicjatyw m.in.: 1. Inicjatywy "eeurope - Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich". Celem priorytetu jest ułatwienie dostępu przez internet do informacji i procedur decyzyjnych sektora publicznego dla wszystkich obywateli. 2. "Programu działania eeurope 2005" stanowiącego rozwinięcie Strategii Lizbońskiej. Program ten zwraca uwagę na konieczność zapewnienia elektronicznego dostępu do usług publicznych, a wśród narzędzi wiodących do tego celu wymienia m.in. uproszczone procedury administracyjne dla przedsiębiorców, dostępne przez internet. 3. Wspólnotowego Program Zdrowia Publicznego przyjętego decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 1786/2002 nt. działań Wspólnoty w obszarze zdrowia publicznego ( ) z dnia 23 września 2002 r.). Celem Programu jest m.in. poprawa informacji na rzecz zdrowia. European ICT Strategic Research Agenda for Agri-Food and Rural Development informuje iż Zapewnienie powszechnego dostępu do usług i zasobów Internetu oraz podnoszenie umiejętności mieszkańców wsi są elementami trzeciego priorytetu wspólnotowej polityki rozwoju obszarów wiejskich w nadchodzących latach. Wdrażanie i rozprzestrzenianie ICT ma na obszarach wiejskich zasadnicze znaczenie dla zróżnicowania, jak również dla rozwoju lokalnego, zapewnienia miejscowych usług i promowania e - Integracji. Efekt skali można osiągnąć poprzez inicjatywy z dziedziny ICT w danej miejscowości łączące zastosowanie sprzętu ICT, tworzenie sieci i e - umiejętności poprzez struktury wspólnotowe Poziom krajowy Debata na temat społeczeństwa informacyjnego rozpoczęła się w Polsce na długo przed wstąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. Jej zakres i tematyka była inspirowana wytycznymi unijnymi oraz perspektywą członkostwa w UE. Perspektywa integracji i związana z tym konieczność wprowadzenia zmian i przyśpieszenia rozwoju polskiej teleinformatyki stały u podstaw opracowywanych w końcu lat 90-tych obecnego na początku obecnego wieku analiz i programów. W roku 2000 w specjalnej uchwale, Sejm zwrócił uwagę na konieczność budowania podstaw społeczeństwa informacyjnego w Polsce. W dokumencie tym uznano informatykę za jedną z podstaw niezbędnych dla zwiększenia konkurencyjności naszej gospodarki 101

102 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" i rozwoju kraju. W odpowiedzi na tę uchwałę, w tym samym roku, Rada Ministrów przedstawiła program "Cele i kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. W następnym roku Rada Ministrów ogłosiła dokument "epolska - Plan działań na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce w latach ". W ramach jednego z ogłoszonych tym dokumentem celów zapisano działanie "Administracja publiczna on-line". Realizacja założonego celu winna się w szczególności dokonać poprzez dwa zadania: wdrożenie rejestrów państwowych i branżowych oraz ich integrację oraz wdrożenie mechanizmów informatycznych umożliwiających powszechny dostęp obywateli do informacji publicznej. Obok dokumentów programowych trwały również prace legislacyjne, których wynikiem były m.in. ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz o podpisie elektronicznym. Tym samym powstały ramy prawne dla wdrożenia nowoczesnych rozwiązań udostępniania i bezpiecznej wymiany informacji pomiędzy administracją a przedsiębiorcami i obywatelami. Rosnące znaczenie społeczeństwa informacyjnego i komunikacji elektronicznej znalazło potwierdzenie w szeregu dokumentów, działań i projektów przyjętych lub realizowanych przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na przestrzeni ostatnich lat, a także w dokumentach programowych na poziomie krajowym i regionalnym. Dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Kraju na lata Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz Programy Operacyjne, w tym Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka. Strategia kierunkowa rozwoju informatyzacji Polski do roku 2013 oraz perspektywiczna prognoza transformacji społeczeństwa informacyjnego do roku Proponowane kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do 2020 roku Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013 Projekt, wersja 3.00 z października 2008 r. Strategia Rozwoju Ochrony Zdrowia Narodowy Program Zdrowia. Strategia Rozwoju Kraju na lata Strategia Rozwoju Kraju na lata jest podstawowym dokumentem strategicznym określającym cele i priorytety polityki rozwoju w perspektywie najbliższych lat. Określa także warunki, które powinny ten rozwój zapewnić. Dokument jest też nadrzędnym, 102

103 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wieloletnim dokumentem strategicznym rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Stanowi punkt odniesienia dla innych strategii i programów rządowych, jak i tych opracowywanych przez jednostki samorządu terytorialnego. W dokumencie wielokrotnie zwracana jest uwaga na problem niedorozwoju infrastruktury i usług teleinformatycznych. Jednym z wyznaczonych w jego ramach priorytetów jest Priorytet II: Poprawa stanu infrastruktury społecznej i technicznej, w tym działanie: Infrastruktura teleinformatyczna, której rozwoju następstwem będzie m.in. system elektronicznego dostępu do usług medycznych i edukacyjnych. Udoskonalenie systemu informacyjnego, w tym zbudowanie ogólnopolskiego elektronicznego rejestru usług medycznych zakłada się także w działaniu: Infrastruktura ochrony zdrowia i socjalna, realizowanego w ramach tego samego priorytetu. Zgodność z niniejszym Projektem wykazują także założenia Priorytetu 6 Strategii. Podkreślony został w nim fakt, że w celu realizacji działania: Podniesienie konkurencyjności polskich regionów, konieczne jest wspieranie upowszechniania dostępu do usług elektronicznych. Stworzenie Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej przyczyni się zatem niewątpliwie w znaczny sposób do jego realizacji. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz Programy Operacyjne, w tym Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia to podstawowy dokument przygotowywany przez każdy kraj członkowski UE, określający krajowe priorytety, na które będą przeznaczone unijne fundusze w okresie programowania Zatwierdzenie NSRO przez KE stanowi wymóg prawny przyjęcia programów operacyjnych na lata Rozwój społeczeństwa został wskazany jako jeden z priorytetów dalszego rozwoju kraju. Niezbędnym elementem zapewnienia jego rozwoju będzie unowocześnienie świadczonych obywateli usług publicznych. Wymaga to z jednej strony wsparcia informatyzacji struktur administracyjnych, jak również poprawy jakości i dostępności oferty usług publicznych. W dokumencie tym podkreślone zostało, że na szczeblu regionalnym wspierane będą różnego rodzaju elektroniczne usługi publiczne świadczone przez organy jednostek samorządu terytorialnego, projekty zapewniające podnoszenie usług w ochronie zdrowia (e-zdrowie), kształcenia (e-learning) oraz zintegrowany system wspomagania zarządzania w administracji samorządowej. Kolejnym z działań wymieniowych w NSRO jest poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa, w którym wskazano, że niezbędnym elementem poprawy efektywności funkcjonowania administracji publicznej, 103

104 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" w tym publicznej służby zdrowia, jest informatyzacja administracji, która przyczynia się do usprawniania działania administracji publicznej, jak i zwiększenia dostępności i jakości usług publicznych. Sprawna i efektywna realizacja zadań publicznych, jak i łatwy dostęp do informacji publicznej prowadzi w konsekwencji do ułatwienia i przyspieszenia przepływu informacji pomiędzy różnymi szczeblami administracji a klientem. Głównym celem Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Wśród celów szczegółowych służących do jego osiągnięcia znajduje się Cel 6: Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce. Jego realizacji służyć mają instrumenty przyczyniające się w końcowym efekcie do wzrostu wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych przez administrację państwową, przedsiębiorstwa i obywateli. Natomiast za kluczowy dla powodzenia budowy społeczeństwa informacyjnego czynnik uznane zostało stworzenie warunków dla rozwoju usług i treści cyfrowych. Zarówno siódma (Społeczeństwo informacyjne budowa elektronicznej administracji), jak i ósma oś priorytetowa (Społeczeństwo informacyjne zwiększanie innowacyjności gospodarki) koncentrują się na wspieraniu rozwoju e-usług. W ramach siódmej osi priorytetowej wspierane będą działania związane przede wszystkim z likwidacją barier w tym zakresie w obszarze administracji publicznej. W ramach ósmej osi priorytetowej natomiast za podstawę uznano stymulowanie rozwoju gospodarki elektronicznej poprzez wspieranie tworzenia nowych, innowacyjnych usług, innowacyjnych rozwiązań elektronicznego biznesu oraz zmniejszenie technologicznych, ekonomicznych i mentalnych barier wykorzystania e-usług w społeczeństwie. Projekt pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej (PSIM) wpisuje się w w/w zakres oddziaływania zarówno Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia jak również Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Strategia kierunkowa rozwoju informatyzacji Polski do roku 2013 oraz perspektywiczna prognoza transformacji społeczeństwa informacyjnego do roku 2020 Celem strategii informatyzacji do roku 2013 i dalej do 2020 jest wsparcie wzrostu ekonomicznego i społecznego poprzez skuteczną stymulację wykorzystania możliwości technik informacyjnych i komunikacyjnych we wszystkich obszarach życia istotnych dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Główne działania dotyczyć powinny wszystkich kluczowych obszarów składających się na gospodarkę opartą na wiedzy, w tym rozwoju systemu powszechnie dostępnych usług elektronicznych w administracji publicznej, biznesie i ochronie zdrowia. 104

105 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Promowane powinny być rozwiązania nowoczesne, innowacyjne w skali europejskiej oparte w szczególności o praktyczne wykorzystanie efektów programów ramowych badań i rozwoju w szczególności w zakresie rozwoju nowoczesnych usług medycznych (ezdrowie) poprzez podniesienie jakości świadczonych usług połączonych z reorganizacją sektora opieki zdrowotnej, przy wykorzystaniu technik informacyjnych i komunikacyjnych, rozwój aplikacji telemedycznych oraz systemów informacyjnych. Projekt PSIM ze swoimi założeniami wpisuje się jednoznacznie w listę projektów, które powinny być promowane i wspierane jako jednoznacznie realizujące założenia Strategii kierunkowej rozwoju informatyzacji Polski do roku Proponowane kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do 2020 roku Dokument obejmuje te obszary, których stan i kierunki rozwoju są determinowane w istotnej mierze przez działania państwa w jego wszystkich wymiarach. Jedną z kluczowych sfer objętych dokumentem jest obszar zdrowia i opieki medycznej obywateli. Dokument skupia się na zagadnieniach związanych usługi medyczne - ehealth świadczone na odległość dają lekarzom i pracownikom ochrony zdrowia sprawne narzędzie do przesyłania danych o pacjentach, rejestracji wizyt i porad oraz m.in. do sprawnego zarządzania placówkami ochrony zdrowia. Zgodnie z punktem ehealth: technologie informacyjne w ochronie zdrowia Istotnym czynnikiem racjonalizującym system opieki zdrowotnej na wszystkich poziomach, a także wnoszącym nową jakość do realizacji szeregu usług i procedur medycznych jest szerokie wprowadzanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz rozwiązań na nich bazujących. Dotyczy to m.in. warstwy administracyjno-zarządczej systemu ochrony zdrowia i jego instytucji, procedur medycznych, w tym elektronicznych rekordów pacjenta, docelowo obejmujących wszystkich beneficjentów systemu opieki zdrowotnej, metod diagnostyki i planowania terapii. Dokument wśród głównych obszarów zmian związanych z wprowadzaniem technologii i rozwiązań informatycznych wymienia: rozwój wykorzystania technik trójwymiarowego i czasowo-przestrzennego przetwarzania obrazowego zdalne formy diagnostyki i realizacji zabiegów medycznych racjonalizację systemową, możliwą dzięki zintegrowanemu zarządzaniu informacją, przy zapewnieniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa informacyjnego Wymienione kluczowe obszary w dokumencie są w pełni zgodnie z rozwiązaniami zawartymi w niniejszym projekcie skupia się on m.in. na wdrożeniu rozwiązań 105

106 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" związanych z elektroniczną kartą PSIM, czy teleradiologią. Rozwiązania te są kluczowymi elementami projektu PSIM. Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku W dokumencie tym, będącym jeszcze w trakcie konsultacji społecznych, wskazano wizję społeczeństwa informacyjnego w Polsce w roku 2013, która brzmi: Aktywne społeczeństwo osiągające wysoką jakość życia w perspektywie osobistej i społecznej. Na podstawie tak określonej wizji, przyjęta została misja: Umożliwienie społeczeństwu powszechnego i efektywnego wykorzystania wiedzy i informacji do harmonijnego rozwoju w wymiarze społecznym, ekonomicznym i osobistym. Na podstawie przyjętych wizji i misji społeczeństwa informacyjnego oraz postulatów realizacji Strategii, wyznaczone zostały następujące strategiczne kierunki Polski w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego do roku 2013, w trzech obszarach: CZŁOWIEK: Przyspieszenie rozwoju kapitału intelektualnego i społecznego Polaków dzięki wykorzystaniu technologii informacyjnych i komunikacyjnych. GOSPODARKA: Wzrost efektywności, innowacyjności i konkurencyjności firm, a tym samym polskiej gospodarki na globalnym rynku oraz ułatwienie komunikacji i współpracy między firmami dzięki wykorzystaniu technologii informacyjnych i komunikacyjnych. PAŃSTWO: Wzrost dostępności i efektywności usług administracji publicznej przez wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych do przebudowy procesów wewnętrznych administracji i sposobu świadczenia usług. Projekt PSIM wpisuje się jednoznacznie w obszary Człowiek i Państwo, realizując ich cele szczegółowe. W obszarze Człowiek projekt realizuje Cel 6: Zapewnienie efektywnej ekonomicznie, bezpiecznej i zorientowanej na przyszłe potrzeby Polaków infrastruktury technologii informacyjnych i komunikacyjnych, niezbędnej do rozwoju polskiego społeczeństwa informacyjnego. Natomiast w obszarze Państwo projekt realizuje dwa cele: Cel 1: Udostępnienie szerokiego zakresu usług administracji publicznej świadczonych drogą elektroniczną oraz Cel 2: Podniesienie efektywności administracji publicznej dzięki szerokiemu wykorzystaniu zestandaryzowanych i interoperacyjnych rozwiązań informatycznych. Bardzo ważnym dokumentem dla rozwoju systemu PSIM jest "Strategia Rozwoju Ochrony Zdrowia na lata Zwraca ona szczególną uwagę na 106

107 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" systemy rejestrowe oraz ewidencyjne jako podstawowe narzędzia, przyczyniające się do redukcji niedoborów informacyjnych w zakresie kształtowania polityki zdrowotnej a co za tym idzie wpływające na poprawę efektywności funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Strategia uznaje za konieczne informatyzację rejestrów i ewidencji, ujednolicenie sposobu ich prowadzenia oraz wzajemną integrację. Działania te przyczynić się mają do zmniejszenia niedoborów informacyjnych odczuwanych przez organizatorów opieki zdrowotnej (administracja rządowa, samorządowa), wprowadzenia ładu informacyjnego w ochronie zdrowia, zapewnienia "wiarygodności" danych oraz podniesienia jakości informacji publicznej na temat organizacji i potencjału opieki zdrowotnej, w tym zwiększenia efektywności wyborów dokonywanych przez konsumentów świadczeń. Dzięki temu m.in. opracowywane plany zabezpieczenia opieki zdrowotnej będą bardziej efektywne i skuteczne. Zakres i metodologia zbierania danych o stanie zdrowia są zgodne z Dyrektywą UE 1400/97. Cel strategiczny 2 Poprawa efektywności funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Cel operacyjny 2.5 Inwestycje w infrastrukturę ochrony zdrowia. Jednym z kluczowych zadań w ciągłym procesie podnoszenia standardów życia obywateli jest inwestowanie w infrastrukturę ochrony zdrowia. Obecnie alokacja zasobów ochrony zdrowia jest nie zawsze adekwatna do potrzeb zdrowotnych obywateli, a istniejąca infrastruktura często nie odpowiada wymaganiom. Należy zatem podjąć działania mające na celu optymalizację zasobów. Działania: 1. Racjonalny rozwój zasobów ochrony zdrowia. 2. Modernizacja istniejącej infrastruktury ochrony zdrowia. Cel strategiczny 3 Dostosowanie opieki zdrowotnej do dynamiki długookresowych trendów demograficznych. Narodowy Program Zdrowia Cel operacyjny 12 Aktywizacja jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych na rzecz zdrowia społeczeństwa. Zadania: 107

108 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 1. Opracowanie oraz wdrażanie regionalnych i lokalnych programów zabezpieczania świadczeń zdrowotnych, a także realizacji profilaktyki i promocji zdrowia. 2. Poprawa możliwości absorpcji środków finansowych, w tym unijnych, na realizację projektów z zakresu ochrony zdrowia. Oczekiwane korzyści zdrowotne: 1. Poprawa jakości usług zdrowotnych i dostępności do nich przez zwiększenie efektywności systemu ochrony zdrowia oraz bardziej racjonalne wykorzystanie infrastruktury ochrony zdrowia. Poziom regionalny Dokumenty programowe: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata Regionalna Strategia Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata Głównym celem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata jest wzrost krajowej i międzynarodowej konkurencyjności gospodarki oraz poprawa dostępności przestrzennej Podkarpacia. Cel ten realizowany będzie poprzez zidentyfikowane osie priorytetowe określające podstawowe rozwiązania strategiczne na poziomie regionalnym. Jednym z podstawowych obszarów priorytetowych jest rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego (Oś Priorytetowa 3 pn. Społeczeństwo informacyjne ). Ma on przyczynić się do podwyższenia jakości życia mieszkańców, podniesienia stopnia dostępu do edukacji, przełamania barier dotyczących cyfrowego wykluczenia, oraz stworzyć łatwiejszy dostęp do informacji. Projekt pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej, którego celem jest uruchomienie w skali województwa spójnego systemu wspierającego zarządzanie i funkcjonowanie opieki zdrowotnej w placówkach służby zdrowia, odpowiada na potrzeby wyznaczone w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Podkarpackiego, w szczególności w zakresie wspomnianej Osi Priorytetowej. Ponieważ infrastruktura telekomunikacyjna w regionie jest słabo rozbudowana, a dostęp do usług teletechnicznych jest bardzo zróżnicowany, w ramach tego priorytetu wspierane będą przedsięwzięcia zmierzające do upowszechnienia dostępu do usług teleinformatycznych, a także do 108

109 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" publicznej infrastruktury telekomunikacyjnej, jak np. e-usługi publiczne o wymiarze regionalnym i lokalnym (w tym e-zdrowie i e-edukacja). Niniejszy projekt opiera się na pięciu głównych priorytetach: Zapewnienie interoperacyjności systemów informatycznych w zakresie dostępu do danych medycznych. Zapewnienie interoperacyjności systemów informatycznych wszystkich uczestników systemu ochrony zdrowia w regionie w zakresie procesów związanych z organizacją świadczeń zdrowotnych. Zapewnienie wsparcia dla procesów związanych z planowaniem, realizacją i kontrolą procesów zarządzania ochroną zdrowia w regionie. Wprowadzenie mechanizmów zapewniających transparentności systemu ochrony zdrowia w regionie z punktu widzenia obywatela. Standaryzacja na poziomie jednostek służby zdrowia systemów informatycznych na poziomie warunków technicznych, zakresu i sposobu przetwarzania danych. Widać zatem wyraźnie, że realizacja ich przyczyni się w znacznym stopniu do poprawy poziomu dostępu do nowoczesnych technologii teleinformatycznych i komunikacyjnych w zakresie opieki medycznej, co niewątpliwie wskazuje na spójność Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej z założeniami RPO WP. Planowane w programie działania mają zmierzać do poprawy poziomu dostępu do nowoczesnych technologii teleinformatycznych i komunikacyjnych, w tym z zakresu bezpieczeństwa publicznego, administracji, opieki medycznej i edukacji oraz kultury. Celem projektu PSIM jest uruchomienie w skali województwa spójnego systemu wspierającego zarządzanie i funkcjonowanie opieki zdrowotnej w placówkach służby zdrowia, co jednoznacznie wpisuje się do planowanych w programie działań. Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata Wśród priorytetów wyznaczonych w Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata znalazł się Priorytet IV. Poprawa sprawności funkcjonowania regionalnego systemu usług telekomunikacyjnych. Celem jego realizacji jest przyspieszenie rozwoju społecznego i ekonomicznego Podkarpacia poprzez zapewnienie powszechnego dostępu do usług internetowych. Jednym z obszarów działania, na który wskazuje Strategia, jest rozbudowa infrastruktury dla potrzeb telekomunikacji i technik informacyjnych oraz cyfrowych technik telekomunikacyjnych, co pozwoli świadczyć różne usługi. Realizacja Projektu pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej wpisuje się zatem w założenia Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego. 109

110 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Regionalna Strategia Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata Celem Strategii jest zbudowanie skutecznego i sprawnego regionalnego systemu innowacji dla osiągnięcia trwałego, zrównoważonego rozwoju regionu. W dokumencie określono trzy priorytety. W każdym z nich wydzielono dwa cele strategiczne. Priorytet 1. Zbudowanie otwartej, efektywnej sieci kreowania i wsparcia innowacyjności. wzmocnienie i rozwój podkarpackiego regionalnego systemu innowacji, stworzenie infrastruktury finansowego wsparcia innowacji. Priorytet 2. Zwiększenie potencjału instytucji edukacyjnych, naukowych i badawczo rozwojowych regionu w zakresie kreowania innowacji. zwiększenie wykorzystania potencjału badawczo rozwojowego dla wzrostu innowacyjności gospodarki województwa podkarpackiego, zbudowanie i rozwijanie kultury innowacyjnej mieszkańców regionu kreowanie społeczeństwa innowacyjnego, w tym informacyjnego. Priorytet 3. Wzmocnienie innowacyjnych firm w regionie i kreowanie nowych. Cele strategiczne: stworzenie dobrego klimatu i warunków wspierania powstawania nowych firm innowacyjnych i rozwoju istniejących, wykorzystanie współpracy międzyregionalnej i z krajami ościennymi w promowaniu innowacyjnej gospodarki. W Priorytecie 2, jako jeden z celów operacyjnych służących realizacji celu strategicznego: Zwiększenie wykorzystania potencjału badawczo-rozwojowego dla wzrostu innowacyjności gospodarki województwa podkarpackiego, wskazano wspieranie wykorzystania technologii informacyjnych. Rysunek Projekty główne Strategii Informatyzacji Województwa Podkarpackiego na lata 110

111 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Źródło: opracowanie własne Realizacja Projektu pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej będzie zatem jednym z elementów przyczyniających się do osiągnięcia wyżej wymienionych celów Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego. Reasumując, z pełną odpowiedzialnością należy stwierdzić, iż projekt pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej (PSIM) w bezpośredni sposób realizuje cele i zadania określone w dokumentach programowych na poziomach krajowym oraz regionalnym, w szczególności zaś realizuje cele i założenia Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Wpływ na polityki horyzontalne UE Polityka równych szans Projekt pozytywnie wpłynie na zagadnienia związane z polityką równych szans. Wszystkie działania w ramach planowanego do realizacji projektu będą odbywały się przy założeniu przestrzegania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn, zgodnie z wymogami Rozporządzenia 1260/99/WE w zakresie eliminowania nierówności i promowania równości pomiędzy mężczyznami i kobietami. Ze względu na fakt, że projekt zakłada stworzenie podsystemu regionalnej platformy informacyjnej dla obywateli, zapewniony zostanie równy dostęp do usług z zakresu e-zdrowia dla kobiet i osób niepełnosprawnych, spowoduje wyrównanie szans poprzez wykorzystanie przez te osoby chociażby możliwości płynących z usług publicznych oferowanych on-line. Dzięki dostępowi do wybranych usług medycznych z miejsca zamieszkania (z dala od siedziby danej jednostki), możliwe stanie się korzystanie 111

112 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" z niektórych usług bez konieczności fizycznej obecności w jednostce. Może to być szczególnie ważne przy np. wystąpieniu u kobiet konieczności opieki nad dzieckiem i pozostania w domu. Podobnie realizacja projektu wpłynie na wyrównanie szans osób niepełnosprawnych w dostępie do usług medycznych, które mogą być dla nich świadczone bez konieczności wychodzenia z domu. Polityka społeczeństwa informacyjnego Projekt będzie miał pozytywny wpływ na realizacje polityki społeczeństwa informacyjnego co wykazano w obszerny sposób w akapitach dotyczących spójności z dokumentami programowymi/strategicznymi, gdzie większość przytaczanych działań i priorytetów dotyczyła społeczeństwa informacyjnego. Projekt PSIM wpisuje się jednoznacznie w realizację celów tych dokumentów, więc jednocześnie pozostaje zgodny z polityką społeczeństwa informacyjnego. Polityka wspierania zatrudnienia Dokumenty programowe postrzegają wysoką stopę bezrobocia i niski poziom aktywności zawodowej społeczeństwa za jeden z głównych problemów, od których rozwiązania zależeć będzie rozwój gospodarki i społeczeństwa polskiego. Poziom bezrobocia jest też jednym z kryteriów spójności społeczno -gospodarczej, do której osiągnięcia przyczyniać się ma realizacja projektu współfinansowanego przez fundusze strukturalne. Realizacja zaplanowanego projektu służyć ma tworzeniu warunków do powstawania nowych miejsc pracy. Zwiększenie poziomu zatrudnienia jest bowiem niezbędnym elementem zwiększania spójności społeczno- gospodarczej regionu Podkarpacia. W związku z tym, planowane do realizacji przedsięwzięcie odpowiada zasadom i wymogom polityki Wspólnoty przyjętej przez Traktat Amsterdamski i wytycznym Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz celem przyjętym przez kraje członkowskie podczas szczytu Rady Europejskiej w Lizbonie w 2000 roku. Polityka ochrony środowiska Projekt będzie miał neutralny wpływ na politykę ochrony środowiska. Zgodnie z przeprowadzoną w Rozdziale 8 analizą, projekt nie zalicza się do grupy przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. 3.4 UWARUNKOWANIA FORMALNOPRAWNE 112

113 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Z analizy prawnej stanu projektu wynika, że nie ma w chwili obecnej istotnych przeszkód prawnych do realizacji projektu Uwarunkowania wynikające z procedur prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego Wszystkie budynki, w których zainstalowany zostanie sprzęt i oprogramowanie zakupione w ramach projektu znajdują się na terenie województwa podkarpackiego i zostały wybudowane zgodne z istniejącymi planami zagospodarowania przestrzennego. Jak wspomniano powyżej, projekt nie zakłada powstawania nowych obiektów. W ramach projektu nie będą prowadzone żadne prace remontowe, budowlane czy modernizacyjne, z które narzucałyby konieczność stosowania obowiązujących procedur prawnych w tym zakresie Prawo do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane lub na cele projektu Projekt będzie realizowany w całości przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, który jest jednostką organizacyjną wnioskodawcy projektu Województwa Podkarpackiego. Województwo Podkarpackie jest organem założycielskim dla jednostek służby zdrowia biorących udział w projekcie. Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości, w których realizowany będzie projekt. Zestawienie nieruchomości, gdzie realizowany będzie projekt wraz z numerami działek: Tabela 17 Zestawienie nieruchomości, gdzie realizowany będzie projekt Lp. 1 2 Nazwa jednostki Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. Profesora Antoniego Kępińskiego w Jarosławiu Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie Jedn. ewid. Obręb ul. Kościuszki obr. 4 Krosno ul.korczyńska 57 obr. Krościenko Niżne Działki Pow. Nr ewid. Działki Działki [ha] 1656/ Bi 1072/85 7,5872 Bi 2968/ Bi 3 Wojewódzki Szpital im. Św. Ojca Pio w Przemyślu Przemyśl ul.brata Alberta obr B 113

114 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Przemyśl Obr ,0281 Bi 4 Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie Rzeszów obr.207 ul.rycerska 2 69/ Bi 69// Bi 5 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie Rzeszów Obr.207 ul.szopena / Bi 1033/ Bi Bi 1033/ Bi 1051/ Bi 6 Szpital Wojewódzki Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie Rzeszow obr.219 ul.lwowska 60 56/ dr Bi 7 Wojewódzki Szpital im. Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej w Tarnobrzegu Tarnobrzeg ul.mickiewicza 40 obr. Tarnobrzeg 2160/ Bi Żurawica Obr / Bi 8 Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy 9 Regionalne Centrum Informacji Medycznej Przemyśl ul.brata Alberta obr.202 Rzeszów ul. Niedzielskiego 2 obr B B B B Dr Do wniosku aplikacyjnego zostaną dołączone odpowiednie oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele projektu Zgodność z prawem zamówień publicznych Trybem udzielenia zamówień jest przetarg nieograniczony, zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Dz. U. z 2007r. Nr 223, poz z późniejszymi zmianami z uwzględnieniem nowelizacji z dnia 4 września 2008r. opublikowanej w Dz. U. Nr 171 poz dalej: ustawa PZP ), aktów wykonawczych do ustawy PZP oraz niniejszej Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: SIWZ ). 114

115 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Na mocy przepisów wprowadzonych nowelizacją ustawy z dnia 4 września 2008 r. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych prowadzi obligatoryjnie kontrolę uprzednią, jeżeli wartość zamówienia jest równa bądź przekracza 10 mln euro dla dostaw i usług (art. 169 ust. 2 ustawy). Tabela 18 Harmonogram procedur w ramach zamówień publicznych Lp. Procedura Data przygotowania 1 Opracowanie SIWZ na zarządzanie i promocję XI 2010 projektu planowany termin wszczęcia postępowania - XI 2010 roku 2 Opracowanie SIWZ na realizację merytoryczną XII 2010 projektu, z zastrzeżeniem iż specyfikacja techniczna związana ściśle z wyborem generalnego wykonawcy projektu podlegać będzie weryfikacji przez Inżyniera Kontraktu, oraz w dalszej kolejności specjalistycznej planowany termin wszczęcia postępowania na wybór podmiotu - XII 2010 roku 3 Opracowanie SIWZ na audyt nadzoru nad projektu X Wybór podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie projektem, planowany termin podpisania umowy. Termin rozpoczęcia prac z dniem podpisania umowy Ze względu na specyfikę usługi zarządzani tj podział całości zadań na podzadania: 1. opracowanie dokumentacji projektowej 2. doradztwo techniczne w zakresie związanym ze specyfikacją techniczną i wyborem generalnego wykonawcy 3. prowadzenie biura projektu 4. zarządzanie projektem 5. promocja projektu wypłata wynagrodzenia będzie wynikiem wykonania poszczególnych etapów. Wielkość wynagrodzenia zaś określona zostanie na poziomie oferty wykonawcy na poszczególne zadania. XI Wybór generalnego wykonawcy projektu, planowany termin podpisania umowy. Termin rozpoczęcia prac z dniem podpisania umowy Wykonanie zadania podzielone zostanie na dwa etapy: 1. dostawa i wdrożenie sprzętu objętego projektem 2. opracowanie, wdrożenie narzędzia informatycznego Harmonogram wykonania przedmiotu umowy określić ma wykonawca generalny, nie może jednakże przekroczyć narzuconych projektem terminów. XII

116 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 6 Wybór podmiotu odpowiedzialnego za zrealizowanie audytu nadzoru nad projektem - planowany termin podpisania umowy X 2011 roku. Termin rozpoczęcia prac z dniem podpisania umowy. Audyt podzielony zostanie na 2-3 etapy, gdzie przeprowadzony zostanie audyt cząstkowy, zakończony właściwym sprawozdaniem audytora, oraz audyt końcowy, który będzie obejmować całość realizacji projektu. Harmonogram audytu uzależniony będzie od harmonogramu wykonania zadań przez generalnego wykonawcę. X Specyficzne uwarunkowania prawne Z aktów prawnych i dokumentów strategicznych wynikają uwarunkowania wpływające na realizację omawianego projektu. Według ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. nr 64 poz. 565) systemy teleinformatyczne wykorzystywane do realizacji zadań publicznych powinny spełniać minimalne wymagania, tak aby możliwa była wymiana danych z innymi systemami teleinformatycznymi używanymi do realizacji zadań publicznych. Dokument ten określa także obowiązki w zakresie przesyłania informacji w formie elektronicznej. Dobór planowanego sprzętu komputerowego oraz oprogramowania uwzględnia wymagania stawiane przez Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 roku w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych. Określa ono rodzaje dopuszczalnych w użyciu protokołów: wymiany danych, komunikacji pomiędzy klientem i serwerem poczty elektronicznej, szyfrowania danych oraz wymiany danych z systemami teleinformatycznymi w zakresie innych usług sieciowych. Wyznacza także formaty danych do przetworzenia informacji na dane w układzie bitowym w celu: kodowania i szyfrowania informacji, przeglądania i drukowania dokumentów tekstowych lub tekstowograficznych, umieszczania danych z informacją graficzną, kompresji dokumentów elektronicznych o dużych rozmiarach oraz tworzenia i modyfikacji stron www. W rozporządzeniu zdefiniowane są również formaty danych używane do określenia układu informacji w dokumencie elektronicznym. Stosowane w projekcie protokoły oraz formaty danych znajdują się wśród dopuszczonych przez akt prawny do użycia. Przy tworzeniu dokumentacji aplikacyjnej oraz określaniu charakteru projektu wzięto pod uwagę przepisy dotyczące kryteriów i trybu przeznaczania oraz rozliczania środków finansowych przeznaczonych na dofinansowanie realizacji projektów informatycznych, wynikające z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 marca 2006 roku. 116

117 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Planowany projekt zgodny jest także z przepisami zawartymi w ustawie Prawo telekomunikacyjne z dnia 16 lipca 2004 r., określającej sposoby świadczenia usług związanych przedmiotowo z telekomunikacją. Dostawca usługi Internetowej wybrany zostanie tak, aby spełnione zostały przepisy zawarte w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie warunków udzielania oraz sposobu przekazywania i wykorzystania dotacji przeznaczonej dla jednostek uprawnionych. Planowany projekt wpisuje się w krajowe programy i strategie dotyczące społeczeństwa informacyjnego. Jest on zgodny ze strategią kierunkową rozwoju informatyzacji Polski do roku 2013 oraz perspektywiczną prognozą transformacji społeczeństwa informacyjnego do roku Głównym celem strategii jest wsparcie wzrostu ekonomicznego i społecznego poprzez skuteczną stymulację wykorzystania możliwości technik informacyjnych i komunikacyjnych we wszystkich obszarach życia istotnych dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Odbywać się to będzie między innymi poprzez rozwój systemu powszechnie dostępnych usług elektronicznych w administracji publicznej, biznesie i ochronie zdrowia. Działania te powinny zmierzać do rozwoju infrastruktury teleinformatycznej i umiejętności niezbędnych do korzystania z usług i treści. W ramach obszaru ochrony zdrowia planowany jest rozwój nowoczesnych usług medycznych (ezdrowie) poprzez podniesienie jakości świadczonych usług połączonych z reorganizacją sektora opieki zdrowotnej, przy wykorzystaniu technik informacyjnych i komunikacyjnych, rozwój aplikacji telemedycznych oraz systemów informacyjnych. Planowany projekt idealnie komponuje się z tym działaniem. Cele strategiczne dokumentu w perspektywie 2020 roku zakładają w kategorii ehealth: technologie informacyjne w ochronie zdrowia m.in.: zmianę w radykalny sposób zarządzania oraz świadczenia usług ezdrowia na poziomie narodowym i regionalnym, integrację w ramach europejskiego społeczeństwa informacyjnego poprzez m.in. działania w zakresie zaspokajania potrzeb starzejącego się społeczeństwa (technologie dla lepszego stanu zdrowia, niezależnego mieszkania smart homes), tworzenie inteligentnego środowiska, które umożliwi zarządzanie statusem zdrowotnym oraz będzie wspomagać praktyków w procesie podejmowania decyzji. Nacisk położony jest m.in. na oprogramowanie wspomagające praktyków w procesie podejmowania najlepszych możliwych decyzji przy zachowaniu bezpieczeństwa pacjenta. Cele projektu pokrywają się także z celami dokumentu strategicznego Proponowane kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do 2020 r. W perspektywie na lata 117

118 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" ujmuje on ehealth jako jeden z kluczowych priorytetów informatyzacji. Wynika także z niego, iż istotnym czynnikiem racjonalizującym system opieki zdrowotnej na wszystkich poziomach, a także wnoszącym nową jakość do realizacji szeregu usług i procedur medycznych jest szerokie wprowadzanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz rozwiązań na nich bazujących. Przedmiot projektu wpasowuje się w to założenie. Inwestycji w technologie informacyjne i komunikacyjne, według omawianego dokumentu strategicznego, powinny dotyczyć: warstwy administracyjno-zarządczej systemu ochrony zdrowia i jego instytucji, procedur medycznych, w tym elektronicznych rekordów pacjenta, docelowo obejmujących wszystkich beneficjentów systemu opieki zdrowotnej, transformacji struktury logistycznej systemu opieki zdrowotnej, metod diagnostyki i planowania terapii, epidemiologii i szerokiej analizy statystycznej danych, nowych form edukacji. Powyżej wyszczególnione zostały te działania, które przede wszystkim będą realizowane poprzez planowany projekt. Rozwój informatyzacji szpitali niewątpliwie przyczyni się także do rozwoju w obszarach, w których dokument strategiczny przewiduje zmiany związane z wprowadzaniem technologii i rozwiązań informatycznych: wykorzystywanie technik trójwymiarowego i czasowo-przestrzennego przetwarzania obrazowego, zdalne formy diagnostyki i realizacji zabiegów medycznych, racjonalizacja systemową, możliwa dzięki zintegrowanemu zarządzaniu informacją, przy zapewnieniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa informacyjnego. Rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce w krótkim okresie powinien skutkować zintegrowaniem powyższych obszarów w roku 2010 ze strukturą ochrony zdrowia. Powstać powinien także zintegrowany system informacji o stanie zdrowia pacjenta, którego zadaniami będą m.in.: integrowanie rozproszonych terytorialnie i organizacyjnie danych istotnych dla zdrowia pacjenta, umożliwienie natychmiastowego dostępu do całości danych niezbędnych dla prawidłowej diagnozy i planowania terapii, obwarowanie danych zabezpieczeniami przed nieautoryzowanym dostępem naruszającym prywatność pacjenta, umożliwienie, po spełnieniu warunków anonimowości, dostępu do danych dla celów konsultacyjnych i statystycznych. 118

119 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Planowany projekt nie wymaga pozwoleń radiowych na wykorzystanie częstotliwości oraz zezwoleń lub zgłoszeń telekomunikacyjnych. Systemy oraz sieci informatyczne objęte będą systemem bezpieczeństwa, opisanym szczegółowo w części dotyczącej specyfikacji technicznej. Na etapie składania dokumentacji aplikacyjnej nie dokonano wyboru żadnego producenta sprzętu informatycznego planowanego do zakupu. Dokonano jedynie specyfikacji sprzętowej, określającej minimalne wymagania. Do projektu oraz jego efektów będą mieli dostęp obywatele polscy bez względu na płeć, wyznanie czy rasę. Jako, że jest to projekt związany wyłącznie z infrastrukturą informatyczną nie będzie on wpływał na obszary Natura 2000, ani w żadnym stopniu na środowisko naturalne. Inwestycja nie będzie także realizowana na terenie zabytków, gruntów rolnych oraz terenach związanych z przepisami prawa wodnego. Realizacja projektu, a pomoc publiczna Projekty z zakresu ochrony zdrowia realizowane w ramach programów operacyjnych, polegające na dofinansowaniu stworzenia infrastruktury teleinformatycznej i świadczenia na jej bazie usług leczniczych należy również przeanalizować pod kątem występowania pomocy publicznej. Analiza niniejszego projektu wskazuje, iż infrastruktura wytworzona w ramach projektu służyć będzie jedynie jednostkom służby zdrowia zlokalizowanym w Województwie Podkarpackim. Z kolei z usług świadczonych przez ww. szpitale (przy swiadczeniu których wykorzystywany będzie Podkarpacki System Informacji Medycznej) korzystać będą przede wszystkim mieszkańcy województwa podkarpackiego. Zasięg terytorialny projektu należy określić jako zasięg regionalny. Zgodnie z zapisami znajdującymi się w statutach szpitali wojewódzkich obszarem ich działania jest Województwo Podkarpackie. Zatem korzystanie z efektów realizacji projektu przez ludność spoza województwa podkarpackiego będzie możliwe w bardzo ograniczonym zakresie. Dotyczyć to może jedynie osób spoza regionu przebywających na terenie województwa podkarpackiego i znajdujących się w stanie bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia. Należy zatem jednoznacznie stwierdzić, iż projekt ma zasięg regionalny. Celem projektu nie jest pozyskiwanie odbiorców z innych państw członkowskich. Nie planuje się prowadzenia żadnych działań reklamowych lub marketingowych zmierzających do pozyskania klientów z innych państw członkowskich. Transfer zasobów w ramach projektu Pomoc, a więc transfer zasobów finansowych stanowi interwencję władzy publicznej (w rozumieniu dokumentu Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Pomoc Publiczna w Programach Operacyjnych ) podmiotu wykonującego władcze funkcje na szczeblu samorządowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego. Interwencją tą będzie przyznanie dofinansowania na projekt pn. Podkarpacki System 119

120 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Informacji Medycznej PSIM, który realizowany będzie w ramach Osi priorytetowej 3. Społeczeństwo informacyjne Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Transfer, czyli transakcja, w wyniku której nastąpi przepływ zasobów finansowych, spowoduje przysporzenie, a więc osiągnięcie korzyści ekonomicznej (w postaci dotacji bezzwrotnej) przez Partnerów biorących udział w projekcie. Transfer zasobów, a przysporzenie na rzecz określonego podmiotu, na warunkach korzystniejszych niż rynkowe Nie można a priori uznać, że warunki ustalone w umowie między IZ RPO a wnioskodawcą są warunkami rynkowymi być może podmiot komercyjny zaproponowałby inne warunki realizacji zadania, korzystniejsze dla zleceniodawcy. Wpływ transferu na konkurencję rynkową Projekt będzie realizowany na rzecz jednostek medycznych działających w publicznym systemie ochrony zdrowia, nie będzie inwestycją komercyjną i wszyscy mieszkańcy województwa podkarpackiego będą mieli równy dostęp do efektów jego realizacji. Projekt nie narusza warunków konkurencji ponieważ powstałe w ramach projektu produkty (materialne oraz niematerialne i prawne) będą wykorzystywane wyłącznie do świadczenia przez te jednostki usług w ramach systemu stworzonego do wykonywania zadań państwa dotyczących ochrony zdrowia obywateli - usług finansowanych w ramach kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wnioskodawcą i właścicielem infrastruktury wytworzonej w ramach projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego - Województwo Podkarpackie. Województwo działa na podstawie Ustawy o samorządzie województwa z dnia 5 czerwca 1998 roku (Dz.U ). Na mocy art. 2 ust. 2 Ustawy do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej. Równocześnie art. 14. ust. 1. pkt. mówi, iż samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie promocji i ochrony zdrowia. Zasadniczym celem projektu jest wdrażanie idei społeczeństwa informacyjnego w regionie, poprzez zastosowanie nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w pracy zakładów opieki zdrowotnej, działających w publicznym systemie ochrony zdrowia, a tym samym znaczna poprawa poziomu świadczonych usług medyczycznych. Natomiast dbałość o jakość świadczonych usług medycznych na poziomie regionalnym należy, jak wykazano 120

121 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" powyżej, do zadań własnych województwa podkarpackiego. Cele projektu są wyłącznie celami publicznymi i wiążą się z wykonywaniem zadań o charakterze publicznym. Wnioskodawcą i właścicielem infrastruktury wytworzonej w ramach projektu będzie Województwo Podkarpackie. Na okres trwałości projektu planuje się wybór podmiotu obsługującego powstałą infrastrukturę na poziomie 1 (RCIM). Będzie on wybrany w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemu, szczególnie na styku lokalnej warstwy z warstwą regionalną oraz utrzymania integracji zdrowia wszystkich uczestników RCIM. Ponadto do jego zadań należeć będzie prowadzenie szeroko rozumianego serwisu systemu, w tym: prowadzenie bieżącego monitoringu funkcjonowania systemu i urządzeń, prowadzenie serwisu sprzętowego, zapewnienie bezpieczeństwa systemu, w tym ochrona antywirusowa oraz ochrona przed atakami z zewnątrz, instalacja dostarczonych przez Wykonawcę systemu ulepszeń oraz aktualizacji. Podmiot ów zostanie wyłoniony w drodze otwartego, publicznego przetargu, opartego na zasadzie niedyskryminacji. Do zadań wyłonionego podmiotu nie będzie należało zarządzanie powstałą infrastrukturą, a jedynie zapewnienie jej prawidłowego funkcjonowania. Koszty usług świadczonych przez podmiot pokrywać będą uczestnicy RCIM, biorący udział w realizacji niniejszego Projektu oraz realizujący projekty własne. Zastosowanie trybu umozliwiającego zachowanie zasad konkurencyjności przetargu w trybie dozwolonym przez Ustawę prawo zamówień publicznych będzie stanowiło gwarancję, że wybrany podmiot będzie posiadał odpowiednią wiedze i kompetencje oraz zaoferuje najkorzystniejsze warunki świadczenia swoich usług. Tryb przetargowy został zaplanowany jako narzędzie mające na celu zapewnienie równego traktowania oferentów i nie naruszające warunków konkurencji. Taki model wspierający zarządzanie infrastrukturą wytworzoną w ramach projektu utrzymuje wolny rynek, zapewnia równe szanse operatorom i pobudza wśród nich konkurencję. Bezpośredni zakres oddziaływania projektu to obszar Województwa Podkarpackiego. Wytworzona w wyniku realizacji projektu infrastruktura będzie elementem umożliwiającym znaczną poprawę jakości usług zdrowotnych świadczeń szpitale wojewódzkie. Skuteczna realizacja projektu wpłynie na poprawę jakości tychże usług. Publiczna działalność w zakresie ochrony i promocji zdrowia należy do podstawowego obowiązku państwa wobec swoich obywateli - zgodnie z artykułem 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Ponadto jednym z założeń projektu jest otwartość powstałego systemu, do którego podłączyć będą mogły się jednostki służby zdrowia świadczace usługi w 121

122 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" ramach systemu stworzonego w ramach zadań państwa dotyczących ochrony zdrowia obywateli. Nie jest to działalność prowadzona na warunkach konkurencji i nie można mówić o jej zakłócaniu. Z zasady, powstały system RCIM będzie otwarty, tzn. będzie możliwość skorzystania z niego przez inne podmioty, nie tylko te, które biorą udział w projekcie. Wśród takich podmiotów, które mogą być w przyszłości zainteresowane podłączeniem do RCIM należy wymienić przede wszystkim pozostałe ZOZ-y z terenu województwa podkarpackiego, ale również NZOZ oraz prywatne praktyki lekarskie. Jednak, aby taka integracja tych podmiotów była możliwa, każdy z tych podmiotów musi spełnić pewne warunki: - musi posiadać odpowiednią infrastrukturę teleinformatyczną (dostęp do Internetu i odpowiedniej przepustowości, odpowiednie urządzenia sieciowe oraz urządzenia końcowego użytkownika), aby możliwe było utrzymanie wszystkich, dostępnych funkcjonalności w ramach RCIM, - musi posiadać podpisany i ważny kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie usług medycznych - zapewni, że uzyskany dostęp do RCIM będzie wykorzystywany w zakresie, a jakim podmiot świadczy usługi medyczne na podstawie posiadanego, aktualnego kontraktu z NFZ. Jedynie, spełnienie tych warunków umożliwi udostępnienie zainteresowanemu podmiotowi dostępu do systemu RCIM. Integracja systemów informatycznych podmiotów, które nie otrzymają wsparcia w ramach projektów PSIM (szpitale partnerskie oraz jednostki realizujące projekty własne), odbywać się będzie całkowicie nieodpłatnie od podmiotów tych nie będą pobierane żadne opłaty. Jedynym kosztem tych podmiotów będzie konieczność dostosowania ich infrastruktury do wymagań systemu regionalnego RCIM, w tym przygotowanie we własnym zakresie interfejsu umożliwiającego tą integrację, wg określonych specyfikacji technicznych. Nie prowadzono analiz rynku w zakresie atrakcyjność przedmiotu dofinansowania/ inwestycji. Należy jednak podkreślić, iż projekt polega na ponoszeniu wysokich nakładów inwestycyjnych w celu podniesienia jakości usług o charakterze społecznym i co do zasady nie jest projektem o charakterze komercyjnym. Infrastruktura wytworzona w wyniku realizacji projektu nie będzie udostępniana w celach komercyjnych, służyć będzie do realizacji zadań własnych Województwa Podkarpackiego oraz Zakładów Opieki Zdrowotnej, działających w publicznym systemie ochrony zdrowia. Będzie udostępniana wszystkim obywatelom na równych i niedyskryminujących zasadach. Wpływ transferu wpływa na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi 122

123 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Wymianę gospodarczą należy rozumieć jako wszelkie aspekty międzynarodowej wymiany gospodarczej, w tym przepływ kapitału. Analiza niniejszego projektu wskazuje, iż infrastruktura wytworzona w ramach projektu służyć będzie jedynie jednostkom służby zdrowia zlokalizowanym w Województwie Podkarpackim. Z kolei z usług świadczonych przez ww. szpitale (przy swiadczeniu których wykorzystywany będzie Podkarpacki System Informacji Medycznej) korzystać będą przede wszystkim mieszkańcy województwa podkarpackiego. Zasięg terytorialny projektu należy określić jako zasięg regionalny. Zgodnie z zapisami znajdującymi się w statutach szpitali wojewódzkich obszarem ich działania jest Województwo Podkarpackie. Zatem korzystanie z efektów realizacji projektu przez ludność spoza województwa podkarpackiego będzie możliwe w bardzo ograniczonym zakresie. Dotyczyć to może jedynie osób spoza regionu przebywających na terenie województwa podkarpackiego i znajdujących się w stanie bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia. Należy zatem jednoznacznie stwierdzić, iż projekt ma zasięg regionalny. Celem projektu nie jest pozyskiwanie odbiorców z innych państw członkowskich. Nie planuje się prowadzenia żadnych działań reklamowych lub marketingowych zmierzających do pozyskania klientów z innych państw członkowskich. Ponadto Zgodnie z wykładnią Ministerstwa Rozwoju Regionalnego zawartą w podręczniku Pomoc Publiczna w Programach Operacyjnych : Działalność zakładów opieki zdrowotnej (zarówno publicznych jak i niepublicznych) związana z wykonywaniem usług w ramach gwarantowanych przez państwo świadczeń zdrowotnych (usług finansowanych przez NFZ) jest co do zasady adresowana do obywateli polskich, zatem dofinansowanie takiej działalności środkami publicznymi nie wpływa na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi UE, przez co nie stanowi pomocy publicznej. Dofinansowanie środkami programów operacyjnych projektów służących działalności zakładów opieki zdrowotnej związanej z wykonywaniem usług finansowanych przez NFZ nie stanowi pomocy publicznej. Dodatkowo nadmienić należy, że dokumentem uprawniającym do otrzymania niezbędnych świadczeń medycznych podczas pobytu czasowego w Polsce jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, lub certyfikat zastępujący tą kartę. Świadczenia planowe udzielane na podstawie Formularza S2 lub E112 (starsza nazwa), który wydawany jest przez instytucję zagraniczne kraju ubezpieczenia. Zakres świadczeń jest określony na formularzu (poród, inne zabiegi lub leczenie). Pełen zakres opieki zdrowotnej w Polsce mają osoby posiadający poświadczenia wydane przez Narodowy Fundusz Zdrowia do formularzy unijnych: E106, E109, E121, które wymagają wcześniej rejestracji w NFZ. Leczenie skutków wypadków przy pracy udzielane na podstawie formularza E123. Świadczenia udzielno na podstawie tych dokumentów rozliczane są w ramach umowy z NFZ do limitu świadczeń. 123

124 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Biorąc pod uwagę powyższe uzasadnienia, charakter projektu oraz jego regionalny zasięg, można stwierdzić, iż z infrastruktury wspartej w ramach projektu nie będą korzystać osoby z innych krajów członkowskich. Oznacza to, iż projekt nie będzie wywierał wpływu na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Tak więc dofinansowanie środkami programów operacyjnych projektów służących działalności zakładów opieki zdrowotnej związanej z wykonywaniem usług finansowanych przez NFZ nie stanowi pomocy publicznej. Podobnie pomoc udzielona w ramach projektu nie stanowi pomocy de minimis Interoperacyjność projektu Jednym z podstawowych założeń realizowanych w ramach Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej jest praktyczne wdrożenia rekomendacji interoperacyjności podmiotów tworzących System Ochrony Zdrowia w regionie Województwa Podkarpackiego. Zgodnie z europejskimi standardami (określonymi między innymi w ramach programu Europejskie Ramy Interoperacyjności) przedmiotem implementacji są trzy obszary: interoperacyjność techniczna, która występuje wtedy, gdy zapewnione są właściwe warunki techniczne dla komunikowania się systemów teleinformatycznych uzgodnione interfejsy aplikacji, protokoły i mechanizmy dla efektywnej i bezpiecznej komunikacji oraz format prezentowanych informacji i wymienianych komunikatów; interoperacyjność organizacyjna, która jest realizowana, gdy zostały uzgodnione procesy biznesowe pod kątem efektywnego działania, w szczególności świadczenia usług drogą elektroniczną, interoperacyjność semantyczna, która jest realizowana wtedy, gdy wymieniane przez systemy teleinformatyczne komunikaty rozumiane są semantycznie, czyli rozumiane jest ich znaczenie (relacja pomiędzy komunikatem a przedmiotem, do którego się odnosi). Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) określa interoperacyjność jako stan, który występuje pomiędzy dwiema aplikacjami w odniesieniu do określonego zadania, gdy jedna aplikacja może przyjąć dane od innej aplikacji oraz wykonać dzięki temu zadanie w sposób odpowiedni i zadowalający, bez potrzeby interwencji ze strony dodatkowego operatora. Europejskie Ramy Interoperacyjności wyróżniają trzy aspekty interoperacyjności techniczny, organizacyjny i semantyczny: interoperacyjność techniczna występuje wtedy, gdy zapewnione są właściwe warunki techniczne dla komunikowania się systemów teleinformatycznych uzgodnione interfejsy aplikacji, protokoły i mechanizmy dla efektywnej i bezpiecznej komunikacji oraz format prezentowanych informacji i wymienianych komunikatów, 124

125 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" interoperacyjność organizacyjna zachodzi wówczas, gdy zostały uzgodnione procesy biznesowe pod kątem efektywnego działania, w szczególności świadczenia usług drogą elektroniczną, interoperacyjność semantyczna występuje wtedy, gdy wymieniane przez systemy teleinformatyczne komunikaty rozumiane są semantycznie, czyli rozumiane jest ich znaczenie (relacja pomiędzy komunikatem a przedmiotem, do którego się odnosi). Zasady interoperacyjności zostaną wdrażane na jednolitych zasadach dla wszystkich podmiotów - w tym dla placówek powiatowych i nie przewiduje się odstępstw od tych zasad. W ramach Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej wprowadza się rozwiązania organizacyjne i techniczne wspierające realizację idei interoperacyjności na wszystkich wskazanych poziomach. Podstawą działania w tym zakresie jest ustalenie i upublicznienie standardów, tak technicznych jaki organizacyjnych. Zastosowanie w projekcie zasady interoperacyjności zostało zrealizowane poprzez: a) Zastosowanie jednolitych standardów rozwiązań informatycznych - projekt PSIM wychodzi na przeciw potrzebom zapewnienia zgodności formatów danych wymienianych między jednostkami ochrony zdrowia. Realizacja Projektu spowoduje, że aplikacje świadczeniodawcy umożliwią zarówno rozliczenie kontraktów z płatnikami, spełnienie obowiązków w zakresie sprawozdawczości do władz samorządowych, państwowych i statystyki publicznej. b) Umożliwieniem i ułatwieniami w zakresie współpracy systemów informatycznych - rozwiązania zapewnia interoperacyjności, umożliwia zarządzanie informacją. Pozytywnie wpływa na aktualność, integralność, porównywalność i kompletność danych. Możliwa jest pełna wymiana danych i ich analiza na poziomie zarówno lokalnym, jak i regionalnym czy nawet krajowym. Dzięki temu możliwe będzie: poprawa jakości procesu leczenia, zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów i optymalizacja kosztów związanych z przetwarzaniem dokumentacji medycznej. c) W założeniach RCIM zaakcentowano realizację funkcji interoperacyjności systemu wskazując komponenty integracyjne umożliwiające docelowo włączenie do systemu PSIM wszystkich jednostek zaangażowanych w realizację zadań z zakresu ochrony zdrowia w Województwie Podkarpackim zarówno jednostek publicznych, jak i niepublicznych d) Wszystkie jednostki uczestniczące w realizacji projektu posiadać będą oprogramowanie wspierające ich funkcjonowanie, które obejmuje wszystkie obszary działania. Wykorzystywane oprogramowanie pochodzić będzie od jednego producenta i będzie w pełni ze sobą kompatybilne 125

126 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" e) Zniesiono wszelkie bariery w zakresie dołączenia do systemu przez nowe jednostki, założenia umożliwiają pełno swobodę technologiczną w zakresie dołączenia nowych jednostek do systemu. Dotyczy to m.in. jednostek lokalnych (powiatowych), które będą mogły na równych zasadach przystąpić do systemu Równie ważnymi rekomendacjami uwzględnionymi na etapie tworzenia założeń systemu są: Rekomendacja zapewnienia możliwości wyboru Ta rekomendacja obowiązująca na szczeblu krajowym i europejskim jest realizowana przez funkcje PSIM ukierunkowane na stworzenie obywatelom możliwości wyboru poprzez dostarczanie szerokich informacji o usługach podstawowej opieki zdrowotnej. Ta rekomendacja wiąże się z podniesieniem poziomu transparentności całego systemu ochrony zdrowia w regionie. Rekomendacja zapewnienia dostępu do usług Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej i nowymi wymogami związanymi z wzrostem mobilności pacjentów oraz specjalistów służby zdrowia, system PSIM z założenia zwiększa dostępność do usług świadczonych w ramach Systemu Ochrony Zdrowia. Istotne w tym kontekście jest publikowanie informacji o prawach i możliwościach wyboru, a dzięki temu dążenie do równego dostępu obywateli do wysokiej jakości usług. Rekomendacja zapewnienia jakości usług Zapewnienie wysokiej jakości usług medycznych jest kluczowym czynnikiem dla sukcesu działań na rzecz rozwoju ezdrowia, zdefiniowanego jako zastosowanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych dla zaspakajania potrzeb obywateli, pacjentów, specjalistów w zakresie ochrony zdrowia, dostawców usług zdrowotnych oraz polityków. Niezbędne stają się: staranna koordynacja i monitoring informacji, danych i usług. Przykładem koordynacji i wymiany danych mogą być sieci profesjonalistów służby zdrowia, zawiązywane w celu podniesienia jakości i skuteczności procedur klinicznych. Rekomendacja dotycząca podniesienia efektywności systemu ochrony zdrowia w regionie z poziomu organów spełniających rolę właścicielską i organów współodpowiedzialnych za organizacje ochrony zdrowia na poziomie regiony istotnym elementem Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej są narzędzia ułatwiające koordynacje i kontrolę podległych jednostek służby zdrowia. W grupie tego typu funkcjonalności znajdują się zarówno kontrolne narzędzia sprawozdawcze jak i narzędzia wspierające procesy związane z planowaniem na poziomie strategicznym i operacyjnym. 126

127 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rekomendacja zapewnienia poufności danych Kluczowe dla wymiany danych osobowych w systemie jest zapewnienie ich ochrony zgodnie z prawem regulującym ochronę danych osobowych. Wprowadzane rozwiązanie musi zapewnić poufność i prywatność danych osobowych, a oczekiwania takie stawiają na pierwszym miejscu zarówno regulacje krajowe jaki i dyrektywy Komisji Europejskiej. Rekomendacja zintegrowanego zarządzanie rozwojem systemów informacyjnych i informatycznych w opiece zdrowotnej w regionie Wymagana poprawa efektywności zarządzania regionalnym i ponadregionalnym systemem ochrony zdrowia wymaga użycia właściwych narzędzi w tym szerokiego wdrożenia nowych rozwiązań teleinformatycznych. W ramach tej rekomendacji ważną rolę odgrywa przeanalizowanie potrzeb informacyjnych poszczególnych grup docelowych (np. osób przewlekle chorych, osób w starszym wieku), co ma doprowadzić do zindywidualizowania treści i sposobu prezentacji informacji medycznej oraz usług zdrowotnych przy zachowaniu wspólnego minimum standaryzacyjnego w zakresie danych oraz informacji. Z aktów prawnych i dokumentów strategicznych wynikają uwarunkowania wpływające na realizację omawianego projektu. Szczególnie istotnym aktem prawnym jest Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, oraz z 2006 r. Nr 12, poz.65 i Nr 73, poz.501). Ustawa określa zasady funkcjonowania systemów informatycznych i rejestrów publicznych oraz procesy informatyzacji realizacji zadań publicznych. Ustawa ustala zasady: ustalania minimalnych, gwarantujących otwartość standardów informatycznych, wymagań dla systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych oraz dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej z podmiotami publicznymi, dostosowania systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych do minimalnych, gwarantujących otwartość standardów informatycznych, wymagań dla systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych, dostosowania rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej z podmiotami publicznymi do minimalnych, gwarantujących otwartość standardów informatycznych, wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji z podmiotami publicznymi, kontroli projektów informatycznych o publicznym zastosowaniu, systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych, rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej z podmiotami publicznymi, 127

128 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wymiany informacji drogą elektroniczną, w tym dokumentów elektronicznych, pomiędzy podmiotami publicznymi a podmiotami niebędącymi podmiotami publicznymi, ustalania i publikacji specyfikacji rozwiązań stosowanych w oprogramowaniu umożliwiającym łączenie i wymianę informacji, w tym przesłanie dokumentów elektronicznych, pomiędzy systemami teleinformatycznymi podmiotów publicznych, a systemami podmiotów niebędącymi podmiotami publicznymi. Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne ma istotne znaczenie dla Projektu, zarówno w sferze technicznej, organizacyjnej, finansowej, jak i funkcjonalnej. Wprowadzenie przez ustawę definicji rejestru publicznego pozwala na wyraźne zakwalifikowanie wszelkich rejestrów, ewidencji, wykazów, list, spisów albo innych form ewidencji służących do realizacji zadań publicznych, prowadzonych przez podmiot publiczny w ochronie zdrowia na podstawie odrębnych przepisów ustawowych, do kategorii zbiorów danych podlegających zasadom określonym w ustawie. Założony w ustawie zakres podmiotowy obowiązywania aktu, przy założeniu, że każdy podmiot realizujący zadania publiczne, do jakich zalicza się ochronę zdrowia, podlega rygorom ustawy pozwalana na wdrożenie Projektu bez dodatkowych regulacji prawnych. Jednakże w tym obszarze istotnym elementem procesu wdrażania Projektu jest projektowana ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia, która doprecyzowuje zapisy ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne w odniesieniu do informatyzacji ochrony zdrowia. Dla określenia funkcjonalności poszczególnych elementów Projektu, niebagatelne znaczenie mają uregulowania zawarte w aktach wykonawczych do omawianej ustawy. Rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 19 października 2005 r. w sprawie testów akceptacyjnych oraz badania oprogramowania interfejsowego i weryfikacji tego badania. (Dz.U. z 2005 r. Nr 217, poz.1836). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 212, poz. 1766). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 214, poz. 1781). Rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 13 października 2005 r. w sprawie przeprowadzania kontroli podmiotu publicznego. (Dz.U. z 2005 r. Nr 210, poz.1748). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 września 2005 r. w sprawie sposobu, zakresu i trybu udostępniania danych zgromadzonych w rejestrze publicznym (Dz. U. z 2005 r. Nr 205,poz.1692). 128

129 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 września 2005 r. w sprawie warunków organizacyjno-technicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym (Dz.U. z 2005, Nr 200, poz.1651). Kolejnym aktem prawnym, istotnym dla realizowanego projektu, jest Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.). Określa ona warunki stosowania podpisu elektronicznego, skutki prawne jego stosowania, zasady świadczenia usług certyfikacyjnych, w tym obowiązki podmiotu świadczącego usługi certyfikacyjne, oraz zasady nadzoru nad podmiotami świadczącymi te usługi. Ustawa wprowadza szereg definicji istotnych dla realizacji Projektu. Podpis elektroniczny w zakresie informatyzacji procesu gromadzenia i udostępniania danych medycznych odgrywa znaczącą rolę dla uwiarygodnienia operacji i ich poświadczenia. Zapisy ustawy o podpisie elektronicznym determinują funkcjonalność systemów informatycznych, w których przy elektronicznym przekazywaniu danych niezbędne jest ich poświadczenie (podpisanie). Zastosowanie podpisu elektronicznego w ochronie zdrowia przy założeniu pełnej elektronizacji dokumentacji medycznej zyska na znaczeniu i umożliwi pełne wdrożenie zakładanych w tym zakresie funkcjonalności. Z uwagi na masowy charakter przedsięwzięcia polegającego na zaopatrzeniu świadczeniodawców i ich pracowników w certyfikaty, które zakłada się w ramach Projektu, wątpliwości może budzić skomplikowana procedura uzyskania certyfikatu oraz jego koszt. Kolejnym istotnym aktem prawnym jest Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 173, poz oraz z 2007 r. Nr 50, poz. 331). Określa ona m.in. obowiązki usługodawcy związane ze świadczeniem usług drogą elektroniczną, zasady wyłączania odpowiedzialności usługodawcy z tytułu świadczenia usług drogą elektroniczną oraz zasady ochrony danych osobowych osób fizycznych korzystających z usług świadczonych drogą elektroniczną. Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną w powiązaniu z ustawą o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne i ustawą o podpisie elektronicznym, stanowią istotny element systemu prawnego bezpośrednio oddziaływujący na Projekt. Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną ma znaczący wpływ na funkcjonowanie platform elektronicznych składających się na SIOZ, w szczególności w obszarze obowiązków usługodawcy świadczącego usługi drogą elektroniczną, odpowiedzialności usługodawcy z tytułu świadczenia usług drogą elektroniczną oraz zasad ochrony danych osobowych osób fizycznych korzystających z usług świadczonych drogą elektroniczną. 129

130 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Z punktu widzenia bezpieczeństwa danych osobowych obywateli w systemie opieki zdrowotnej szczególnie istotnym aktem prawnym jest Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.). Określa ona zasady przetwarzania danych osobowych (m.in. w systemach informatycznych) oraz prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych. Ustawę stosuje się do przetwarzania danych osobowych: w kartotekach, skorowidzach, księgach, wykazach i w innych zbiorach ewidencyjnych, w systemach informatycznych, także w przypadku przetwarzania danych poza zbiorem danych. W ramach realizacji projektu powstanie dokument Polityka ochrony danych, który musi być zgodny ze wszystkimi regulacjami prawnymi dotyczącymi tego obszaru (rozdział Ograniczenia prawne w specyfikacji dostaw i usług). Przygotowanie pierwotnej wersji ww. dokumentu będzie jednym z zadań po stronie Wykonawcy rozwiązań uruchamianych na poziomie regionalnym a utrzymanie dokumentu polityka ochrony danych będzie zadaniem specjalistów po stronie RCIM. Dla Projektu kluczowe znaczenie ma obowiązek rejestracji zbioru danych osobowych u Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, o którym mowa w art. 40 ustawy. Istotne jest też podkreślenie, że w instytucjach ochrony zdrowia przetwarzane są dane osobowe sensytywne, o których mowa w art. 27 ustawy. Danymi tymi są m.in. dane o stanie zdrowia obywateli - w związku z tym ustawa narzuca stosowanie podwyższonego i wysokiego poziomu bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych. Co do zasady, przetwarzanie danych sensytywnych jest zabronione (art. 27 ust. 1), jednak ustawa precyzuje warunki w których dopuszczalne jest przetwarzanie takich danych. W art. 31 ustawy mowa jest także o powierzeniu przetwarzania danych osobowych innemu podmiotowi. Administrator danych może powierzyć innemu podmiotowi, w drodze umowy zawartej na piśmie, przetwarzanie danych. Podmiot ten może przetwarzać dane wyłącznie w zakresie i celu przewidzianym w umowie oraz jest obowiązany przed rozpoczęciem przetwarzania danych podjąć środki zabezpieczające zbiór danych oraz spełnić wymagania określone w przepisach. W zakresie przestrzegania tych przepisów podmiot ponosi odpowiedzialność jak administrator danych. W przypadku powierzenia przetwarzania danych odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów niniejszej ustawy spoczywa na administratorze danych, co nie wyłącza odpowiedzialności podmiotu, który zawarł umowę, za przetwarzanie danych niezgodnie z tą umową. 130

131 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" W ramach produktów i usług dostarczanych w zakresie projektu szczególny nacisk powinien zostać położony na bezpieczeństwo danych. Dostarczane rozwiązania powinny być tak skonstruowane, aby użytkownicy z nich korzystający przechodzili procesy identyfikacji, uwierzytelniania i autoryzacji. Pozwoli to na zweryfikowanie każdego użytkownika oraz jego uprawnień do określonych zasobów danych. Oprogramowanie powinno również posiadać jednolity, centralnie zarządzany system użytkowników i uprawnień. Ww. oprogramowanie powinno również spełniać wysokie standardy związane z ochroną danych osobowych określone w ustawie o ochronie danych osobowych. Dane o stanie zdrowia obywateli należą do grupy danych sensytywnych i w związku z tym w stosunku do nich muszą być zastosowane podwyższony i wysoki poziom bezpieczeństwa przetwarzania danych. W przypadku gromadzenia i udostępniania danych medycznych w postaci elektronicznej powinien być wykorzystany podpis elektroniczny zgodnie z zapisami ustawy o podpisie elektronicznym. W związku z tym, dostarczane rozwiązania powinny współpracować z podpisem kwalifikowanym w celu podpisywania dokumentów elektronicznych. Zastosowane standardy i procedury bezpieczeństwa przetwarzania danych muszą spełniać: rozporządzenia ogólne, wymagane ustawodawstwem i dotyczące standardów informatycznych w ochronie zdrowia (patrz rozdział: Ograniczenia prawne: o Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, oraz z 2006 r. Nr 12, poz.65 i Nr 73, poz.501). o Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.). rozporządzenia szczegółowe wymagane ustawodawstwem (patrz rozdział: Ograniczenia prawne), dotyczące obszaru ochrony danych osobowych: o Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 173, poz oraz z 2007 r. Nr 50, poz. 331). o poprawki z roku 2001 efekt wdrożenia dyrektywy UE 95/46/WE rozporządzenia szczegółowe wymagane ustawodawstwem (patrz rozdział: Ograniczenia prawne), dotyczące obszaru dokumentacji i danych medycznych, w tym w wersji elektronicznej: o Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.). o Art. 27. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych o Art. 6. Konwencji Nr 108 Rady Europy o Art. 8. Dyrektywy 95/46/WE 131

132 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" o Dział VIII ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych o Art. 18. ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej o Art. 41. ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty o Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców, szczegółowego sposobu rejestrowania tych informacji oraz ich przekazywania podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze środków publicznych o Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych i przekazywanych przez apteki podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze środków publicznych o Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania par.52 ust.2 Udostępnienie dokumentacji następuje w trybie zapewniającym zachowanie poufności i ochrony danych osobowych par.57 ust.2 Dokumentację prowadzoną w postaci elektronicznej udostępnia się z zachowaniem jej integralności oraz ochrony danych osobowych par.60 Dokumentację prowadzoną w postaci elektronicznej uważa się za zabezpieczoną, jeżeli w sposób ciągły są spełnione łącznie następujące warunki: 1) zapewniona jest jej dostępność wyłącznie dla osób uprawnionych; 2) jest chroniona przed przypadkowym lub nieuprawnionym zniszczeniem; 3) są zastosowane metody i środki ochrony dokumentacji, których skuteczność w czasie ich zastosowania jest powszechnie uznawana wytyczne dotyczące standardów komunikacji w obszarze składowania i przetwarzania danych obrazowych standard DICOM. W tym zakresie istnieją również parek tyczne zalecenia, które mogą zostać wzięte pod uwagę przy implementacji rozwiązań (m.in. R.Noumeir, A.Lemay, Pseudonymization of Radiology Data for Research Purposes, J. of Digital Imaging, Vol.20, No 3, 2007): o Atrybuty prywatne mogą zostać skasowane, gdyż wykorzystywane są jedynie przez sprzęt diagnostyczny na którym powstały dane 132

133 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" o Atrybuty powiązane z instytucją, technikami i lekarzami mogą zostać usunięte, gdyż przeważnie nie są wymagane do celów innych niż wewnętrzne o Opis badania, opis serii oraz informacje o protokole muszą pozostać, gdyż zawierają istotne informacje np. do przetwarzania obrazów o Historia i komentarze pacjenta powinny zostać wyczyszczone, gdyż jako pola wolego tekstu mogą zawierać informacje identyfikacyjne, natomiast ich znaczenie naukowe jest niewielkie o Wszystkie unikalne identyfikatory (UID) powinno się zastąpić pseudonimami nowymi unikalnymi identyfikatorami. Formaty poszczególnych identyfikatorów są opisane w standardzie DICOM o Identyfikator badania oraz numer przystąpienia (Accession number) powinny zostać usunięte Imię i nazwisko pacjenta, godzina urodzenia, inne identyfikatory pacjenta, inne nazwy pacjenta, o MRL (medical record locator), grupa etniczna oraz zawód są usuwane, podczas gdy data urodzenia jest uniejednoznaczniana poprzez usunięcie dnia urodzenia. Waga pacjenta, płeć oraz wzrost są zachowywane lub również uniejednoznaczniane, gdyż mogą być kluczowe dla algorytmów przetwarzania. Identyfikator pacjenta jest zastępowany pseudonimem. W ramach zastosowanych technologii, możliwe będzie u użycie dodatkowych rozwiązań anonimizacyjnych, zabezpieczających elektroniczne dane osobowe dzięki aplikacyjnym procesom usuwania informacji identyfikacyjnych, w tym: deidentyfikacji, depersonalizacji, pseudonimizacji. W ramach realizacji projektu powstanie Polityka bezpieczeństwa, która określała będzie szczegółowo zasady przetwarzania danych w ramach projektu. Najważniejsze założenia w tym zakresie są następujące: Zasoby na pamięciach dyskowych powinny być chronione za pomocą systemu backupów. W przypadku jednostek opieki zdrowotnej uczestniczących w projekcie wystarczające będzie zastosowanie napędów taśmowych wbudowanych w serwery. W przypadku rozwiązania dla części regionalnej ze względu na ilość przetwarzanych danych właściwe jest zastosowanie biblioteki taśmowej zapewniającej zautomatyzowane zarządzanie pulą taśm przeznaczonych do składowania danych. W zakresie zadań projektu na poziomie regionu, znajduje się szczegółowe zaprojektowanie i uruchomienie infrastruktury RCIM przez Wykonawcę wybranego w ramach postępowania. Na tym właśnie etapie realizacji projektu wymagane jest 133

134 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" określenie szczegółowych wytycznych polityki bezpieczeństwa, dotyczących procedur i harmonogramu wykonywania backupów. W obszarze jednostek ochrony zdrowia, szczegółowy harmonogram i procedury backupów będą ustalane na etapie realizacji fazy projektowej, wykonywanej przez Wykonawcę. Wtedy to uzgodnione zostaną w szpitalach konkretne procedury z uwzględnieniem możliwości, działalności i archiwizowania danych w RCIM, a także przy jednoznacznej znajomości dostarczanych rozwiązań sprzętowych, które mają tendencje do szybkiego rozwoju (stąd nie jest optymalnym wyjściem dla projektu, oparcie się na dzisiejszej ofercie rynkowej) i bardzo istotnie determinują technologie backupowania. Projekt będzie zgodny także z innymi uregulowaniami występującymi w obowiązujących aktach prawnych m.in. z: Ustawą z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.), W kontekście Projektu najistotniejsze znaczenie mają uregulowania dotyczące: form prawnych, sposobu i trybu tworzenia, przekształcania i likwidacji zakładów opieki zdrowotnej w tym funkcjonowania rejestru zakładów opieki zdrowotnej, dokumentacji medycznej wytwarzanej przez zakłady opieki zdrowotnej, a w szczególności zasad jej prowadzenia, archiwizacji i udostępniania, definicji świadczenia zdrowotnego, zarządzania i form gospodarki finansowej zakładów opieki zdrowotnej, kontroli zakładów opieki zdrowotnej i zasad sprawowania nadzoru nad nimi. Ustawą z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz z późn. zm. Dla realizacji Projektu najistotniejszymi elementami zawartymi w ustawie są zapisy związane z: rejestrami prowadzonymi przez organy samorządu zawodowego, formami prawnymi wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty, zasadami prowadzenia dokumentacji medycznej, receptami lekarskimi. Ustawą z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 30, poz. 158, z późn. zm.) Ustawa o izbach lekarskich, określa zasady funkcjonowania samorządu 134

135 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" zawodowego lekarzy i jego organizację. W kontekście Projektu, analizowana ustawa ma istotne znaczenie ze względu na prowadzony przez Naczelną Radę Lekarską, na mocy art. 35 ust.1 pkt. 15 ustawy Centralny Rejestr Lekarzy Rzeczypospolitej. Kluczowe znaczenie dla Projektu ma określenie prawnych możliwości udostępniania danych z ww. rejestru. Ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz z późn. zm.), Ustawa określa: zadania władz publicznych, począwszy od szczebla gminy, a skończywszy na ministrze właściwym do spraw zdrowia, w zakresie zapewnienia równego dostępu do tych świadczeń opieki zdrowotnej, zakres świadczeń opieki zdrowotnej, szczególne uprawnienia do świadczeń, dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń, zasady udzielania świadczeń kto jest ubezpieczonym, jakie są jego prawa, zasady podlegania ubezpieczeniu obowiązkowemu i dobrowolnemu (w tym składki na ubezpieczenie zdrowotne), zasady działania Narodowego Fundusz Zdrowia (państwowej jednostki organizacyjnej zarządzającej publicznymi środkami na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej), jego strukturę organizacyjną, organy i poszczególne zadania (w tym zawieranie umów ze świadczeniodawcami), zasady związane z gospodarką finansową oraz zasady nadzoru nad jego działalnością (zadanie to powierzone jest ministrowi właściwemu do spraw zdrowia), zasady przetwarzania i ochrona danych osobowych przez NFZ, ministra właściwego do spraw zdrowia i świadczeniodawców (w tym apteki). Szczególnie istotne są przewidziane ustawą 2 akty wykonawcze. Pierwszy z nich dotyczy zakresu niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców, sposobu ich rejestrowania oraz przekazywania podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej. Drugi akt precyzuje zakres niezbędnych informacji gromadzonych w systemie informatycznym NFZ oraz zakres i sposób ich przekazywania ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, wojewodom i sejmikom województw. 135

136 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Ustawą z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410). Ustawa określa zasady organizacji, funkcjonowania i finansowania systemu państwowego ratownictwa medycznego oraz zasady zapewnienia edukacji w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Ustawą z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439, z późn. zm.), Ustawa nakłada na Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego obowiązek corocznego sporządzania i publikowania w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" Narodowego Rachunku Zdrowia (art. 25 ust. 1 pkt. 3). W myśl art. 5 pkt. 15a) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Narodowym Rachunkiem Zdrowia jest zestawienie wszystkich wydatków na ochronę zdrowia, uwzględniające źródła finansowania ochrony zdrowia, dostawców usług medycznych oraz funkcje tych usług, oparte na zasadach przejrzystości i rzetelności gromadzonych danych. Narodowy Rachunek Zdrowia opracowywany jest na podstawie badań prowadzonych na zasadzie obowiązku w rozumieniu ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. z ustawą z dnia 16 lipca 2004 r (Dz.U. z dnia 3 sierpnia 2004 r.) Prawo telekomunikacyjne. Projekt w ramach, którego zaplanowano pracowanie i wdrożenie nowych narzędzi informacyjnych usprawniających działanie systemu ochrony zdrowia w województwie podkarpackim nie jest działalnością telekomunikacyjną w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r (Dz.U. z dnia 3 sierpnia 2004 r.) w szczególności: nie polega na świadczeniu usług telekomunikacyjnych, dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych lub udogodnień towarzyszących. Z tego tytułu też działalność podejmowana w celu realizacji Projektu nie jest działalnością regulowaną w rozumieniu art. 10 ustawy i jako taka nie podlega wpisowi do rejestru prowadzonego przez Prezesa UKE Pozwolenia telekomunikacyjne, a realizacja projektu Analiza obowiązujące przepisy prawne tj. art. 143 i art. 144 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo Telekomunikacyjne (Dz.U. z dnia 3 sierpnia 2004 r.) oraz w rozporządzeniu Ministra Transportu z dnia z dnia 3 lipca 2007 r. (Dz. U. z dnia 1 sierpnia 2007 r.) w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, należy stwierdzić, iż zakres rzeczowy projektu nie dotyczy bezpośrednio zapisów związanych z uzyskiwaniem pozwoleń w tym zakresie. Zgodnie z Art w.w. ustawy używanie urządzenia radiowego wymaga posiadania pozwolenia radiowego, zwanego dalej "pozwoleniem". Przypadki w których 136

137 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" używanie urządzenia radiowego posiadania takiego zezwolenia nie wymaga określa art. 144 ustawy. Art Nie wymaga pozwolenia używanie urządzeń radiowych przeznaczonych wyłącznie do odbioru. 2. Nie wymaga pozwolenia używanie urządzenia radiowego nadawczego lub nadawczoodbiorczego: 1) używanego dla potrzeb zagranicznej radiokomunikacji lotniczej lub morskiej i żeglugi śródlądowej, zgodnie z międzynarodowymi przepisami radiokomunikacyjnymi, jeżeli urządzenie zostało dopuszczone do używania przez właściwy organ krajowy lub zagraniczny; 2) używanego w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej, zgodnie z międzynarodowymi przepisami radiokomunikacyjnymi na okres nieprzekraczający 90 dni; 3) końcowego, wykorzystującego międzynarodowo uzgodnione zakresy częstotliwości: a) dołączanego do zakończenia sieci telekomunikacyjnej operatora publicznego, b) służącego do utrzymywania łączności z przebywającym krótkookresowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub znajdującym się na nim w tranzycie, zagranicznym pojazdem, statkiem morskim lub statkiem żeglugi śródlądowej albo statkiem powietrznym, przytwierdzonego w sposób trwały do tego pojazdu lub statku, c) niewymagających rezerwacji częstotliwości. 3. Minister właściwy do spraw łączności może, w drodze rozporządzenia, rozszerzyć zakres urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia, kierując się zasadą zwiększania liczby rodzajów takich urządzeń. W projekcie PSIM planuje się wykorzystanie do celów komunikacji pomiędzy uczestniczącymi jednostkami publicznego internetu. Zakłada się, że dostęp do internetu poszczególnych jednostek będzie uzyskiwany poprzez zakup standardowych usług dostępu u operatorów telekomunikacyjnych. W zakresie projektu nie ma budowy fizycznej infrastruktury sieci WAN zarówno przewodowej ( światłowody) jak i bezprzewodowej (łącza radiowe). Tak więc nie ma potrzeby uzyskiwania zarówno pozwoleń związanych z użytkowaniem częstotliwości radiowych jak z użytkowaniem gruntu. W projekcie założono jako minimalne, dla jednostek, łącza o parametrach typowych dla dostępnych dla rynku ofert DSL. Zakup takich łączy nie wymaga uzyskania pozwolenia. W przypadku siedziby RCIM założono łącza o wyższej przepustowości, które również mogą zostać dostarczone przez operatorów telekomunikacyjnych na podstawie ich standardowej oferty rynkowej. Rozwiązania techniczne i technologiczne stosowane w ramach projektu spełniają warunki określone w ustępie 2, w związku z powyższym projekt nie wymaga pozwoleń radiowych. 137

138 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 3.5 Wskaźniki rezultatu projektu Rezultaty projektu mają za zadanie ukazanie wpływu zrealizowanego przedsięwzięcia na otoczenie społeczno -ekonomiczne uzyskanego bezpośrednio po zakończeniu realizacji projektu, określają zmiany, jakie nastąpiły w wyniku wdrożenia projektu. W poniżej tabeli ukazano wskaźniki rezultatu dla analizowanego projektu. Wskaźniki rezultatu dla projektu pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej" Lp. R R RR R Nazwa wskaźnika Liczba osób, które zyskały możliwość używania podpisu elektronicznego Liczba osób korzystających z usług on-line Liczba osób, korzystających z PIAP Liczba jednostek sektora publicznego korzystających z utworzonych aplikacji i usług teleinformatycznych Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku docelowym 2013 r. (Należy wskazać Źródło pozyskania informacji o osiągniętej wartości wskaźnika rok docelowy) osoby 200 Sprawozdanie z wyciągu z systemu informatycznego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego osoby Sprawozdanie z wyciągu z systemu informatycznego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego osoby Sprawozdanie z wyciągu z systemu informatycznego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 51 Sprawozdanie z wyciągu z systemu informatycznego Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa 138

139 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" R.100 Przewidywana całkowita liczba bezpośrednio utworzonych nowych miejsc pracy (EPC) Podkarpackiego Szt. 0 Nie dotyczy Nazwa wskaźnika Liczba osób, które zyskały możliwość używania podpisu elektronicznego Liczba osób korzystających z usług on-line Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku docelowym 2013 r. (Należy wskazać rok UZASADNIENIE PRZYJĘTEGO POZIOMU WSKAŹNIKA docelowy) osoby 200 Uruchomienie systemów na poziomie lokalnym i regionalnym wymaga aktywnego uczestnictwa użytkowników w procesach wykorzystujących podpis elektroniczny. Zakłada się, że w początkowych latach eksploatacji PSIM dla skutecznego działania systemów, należy zapewnić poniższe warunki: na poziomie jednostek wojewódzkich przekazanie i uruchomienie minimum 20 podpisów kwalifikowanych. Przy 9 jednostkach wojewódzkich daje nam to sumę 180 podpisów. Na poziomie regionalnym przekazanie i uruchomienie minimum 20 podpisów kwalifikowanych. osoby Obszar informacji udostępniany przez PSIM ma charakter globalny, dlatego każdy obywatel Województwa Podkarpackiego mający dostęp do sieci Internet (technologia łączy nie ma tutaj znaczenia), może być aktywnym użytkownikiem projektu. Zaangażowanie uczestników indywidualnych może mieć formę aktywną (wykorzystanie e- rejestracji, wyrobienie karty identyfikacyjnej PSIM i posługiwanie się nią na terenie województwa, uczestnictwo w rejestrze danych ratunkowych, itp.) lub bierną (wyszukiwanie i weryfikacja informacji dotyczących np. lokalizacji jednostek medycznych, realizacji i typów świadczeń medycznych, itp.). Szacuje się w scenariuszu zrównoważonego wzrostu popularności usług elektronicznych, że korzystaniem z informacji i usług udostępnianych przez platformę PSIM, będzie ok. 5% ludności i pacjentów Województwa Podkarpackiego. Przy założeniu, że populacja województwa wynosi 2101,7 tys. ludzi oraz w 2007r. ponad 50% obywateli Podkarpacia miało dostęp do Internetu (trend wzrostowy jest wysoki), liczbę uczestników oszacowano na poziomie 100 tyś. 139

140 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 3.6 Przedmiot i produkty projektu W ramach projektu pn. "Podkarpacki System Informacji Medycznej" stworzony zostanie system teleinformatyczny służący gromadzeniu, analizie i udostępnianiu zasobów cyfrowych z udzielonymi lub planowanymi świadczeniami opieki zdrowotnej w placówkach służby zdrowia na terenie całego województwa. Poprzez rozbudowę systemów teleinformatycznych działających na terenie placówek służby zdrowia, możliwe będzie komunikowanie się obywateli z placówkami, zwiększone zostanie bezpieczeństwo przetwarzanych danych, a także podniesie się efektywności działania tychże placówek. Szczegółowe zestawienie produktów powstałych w wyniku realizacji ww. projektu ukazuje tabela. Lp. Nazwa wskaźnika Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku docelowym 2013 r (Należy wskazać rok Źródło pozyskania informacji o osiągniętej wartości wskaźnika docelowy) P Ilość uruchomionych PIAP Szt. 13 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego P P P Liczba utworzonych aplikacji oraz udostępnionych usług teleinformatycznych Liczba rejestrów publicznych udostępnionych on-line Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 1 - Informacja Szt. 9 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 3 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 1 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa 140

141 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" P P RP Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 2 - Interakcja Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 3 - dwustronna interakcja Liczba nowopowstałych/modernizowanych centrów zarządzania siecią RP Liczba zainstalowanych serwerów baz danych/aplikacji/plików RP Liczba wdrożonych kompleksowych systemów zarządzania w jednostkach publicznych P.100 Liczba bezpośrednio utworzonych nowych miejsc pracy (EPC) RP Liczba bezpośrednio utworzonych nowych miejsc pracy (EPC) dla kobiet RP Liczba bezpośrednio utworzonych nowych miejsc pracy (EPC) dla mężczyzn Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 3 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 2 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 1 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 26 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 8 Protokoły odbioru; Inżynier Kontraktu; Departament Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Szt. 0 Nie dotyczy Szt. 0 Nie dotyczy Szt. 0 Nie dotyczy 141

142 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Nazwa wskaźnika Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku docelowym 2013 r. (Należy wskazać rok UZASADNIENIE PRZYJĘTEGO POZIOMU WSKAŹNIKA docelowy) Ilość uruchomionych PIAP Szt. 13 W każdej z jednostek wojewódzkich, biorącej udział w projekcie, zainstalowane będą infomaty (infokioski), które dzięki odpowiedniej konfiguracji i łączności internetowej, będą stanowiły punkt dostępu do informacji zawartych w medycznym portalu informacyjnym PSIM. Konkretne ilości dostarczanych infokiosków zależą od potrzeb (zbadanych na podstawie przeprowadzonego audytu informatycznego poprzedzającego stworzenie dokumentacji projektowej), wielkości jednostki i możliwości lokalowych. Ilości infomatów (między 1 a 4 sztuki na jednostkę) spełniają potrzeby jednostek w zakresie swobodnego dostępu pacjentów do tego rodzaju punktów. Jednostki są odpowiedzialne za rozmieszczenie infomatów w odpowiednich miejscach gwarantujących ich widoczność i powszechny dostęp. Liczba rejestrów publicznych udostępnionych on-line Szt. 3 W ramach PSIM udostępnione zostaną poniższe rejestry publiczne: 1. Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych 2. Elektroniczny Rekord pacjenta 3. Rejestr użytkowników elektronicznej rejestracji Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 1 - Informacja Szt. 1 W tym zakresie zostanie uruchomiona usługa elektroniczna - Informacja medyczna dla obywateli Podkarpacia. Jest to elektroniczna usługa udostępniająca obywatelom Podkarpacia informacje o jednostkach opieki zdrowotnej realizujących świadczenia finansowane ze środków publicznych, zakresie udzielanych świadczeń przez te jednostki oraz warunkach dostępności świadczeń. Publikacja tych informacji jest realizowana poprzez portal WWW, e-kioski informacyjne. Usługa jest dedykowana obywatelom Podkarpacia. Główne funkcje w zakresie rozwiązania: Informacje o warunkach realizacji usług medycznych Informacje o dostępności usług medycznych Informacje o miejscu realizacji usług i czasie oczekiwania na ich realizację Informacje dotyczące praw i obowiązków pacjenta Dostęp do funkcji elektronicznej rejestracji pacjentów Wskazany dostęp do informacji z poziomu ogólnie dostępnych kiosków informacyjnych Informacje kontaktowe w tym o lokalizacji jednostek i ich 142

143 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" poszczególnych komórek organizacyjnych Informacje o osiągnięciach jednostek i o sieci jednostek współpracujących Informacje o katalogu oferowanych usług Informacje o miejscu realizacji usług i czasie oczekiwania na ich realizację Informacje podzielone na grupy odpowiadające profilowi odbiorcy tu np. osoba odwiedzająca, osoba poszukująca ogólnych informacji o jednostce (system CMS) Informacje prezentowane będą w przejrzysty, jasny sposób Zakłada się możliwość subskrypcji treści z wykorzystaniem technologii RSS Zakłada się możliwość zapisania się na listę wysyłkową i otrzymywania informacji poprzez , dzięki automatycznemu systemowi dystrybucji treści na wskazane adresy. Możliwość dostawy i integracji dedykowanego edytora newsletterów z systemem dystrybucji Obsługa forów społecznościowych z funkcjami moderowania wątków. Interaktywne systemy zadawania pytań Baza wiedzy przyrastająca przy zaangażowaniu użytkowników Możliwość prowadzenia wątków na forach przez Rzeczników Szpitali Możliwość informowania i wspierania działań charytatywnych i programów lojalnościowych Wewnętrzny subportal dla pracowników Urzędu Marszałkowskiego i podległych jednostek, udostępniający informacje dedykowane dla tej grupy oraz możliwość prowadzenia tablicy ogłoszeń. Istotne i przydatne dla obywateli inne informacje statystyczne i kompendium wiedzy z zakresu ochrony zdrowia w regionie, wynikające z danych NFZ i danych gromadzonych przez UM. Przewodnik po ochronie zdrowia w województwie dla pacjentów i obywateli (obsługa procedur prawnych w określonych placówkach publicznych i zdrowotnych, linki do innych instytucji i jednostek publicznych np. kolejki oczekujących, programy profilaktyczne, rejestracja, itp.) Rozwiązanie charakteryzuje się dużą skalą automatyzacji i łatwością wyszukiwania informacji wg różnych kryteriów np. jednostek chorobowych, typów jednostek usługowych itd. Zakłada się także w przyszłości możliwość 143

144 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 2 - Interakcja dalszego rozwoju systemu o rozwiązania informacyjne dostępne z poziomu regionalnego lub ogólnokrajowego, przykładowo: obsługa Biuletynu Informacji Publicznej (BiP), obsługa systemu geograficznej lokalizacji przestrzennej (GIS), udostępnienie informacji o regulacjach prawnych z poziomu dedykowanych serwisów informacyjnych (np. z poziomu serwisu informacyjnego Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, itd.). Szt. 3 W tym zakresie zostaną uruchomione poniższe usługi elektroniczne: 1. Udostępnienie Elektronicznego Rekordu Pacjenta Jest to elektroniczna usługa wspomagająca w prowadzeniu elektronicznego rekordu pacjenta gromadząca i udostępniająca informacje z EHR obywatelom i podmiotom uprawnionym oraz umożliwiająca integrację z lokalnymi rozwiązaniami jednostek opieki zdrowotnej. Udostępnienie informacji odbywa się przez portal WWW oraz interfejsy umożliwiające współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą. Regionalna platforma integruje dostęp do zapisów w lokalnych rejestrach gromadzących zapisy z zakresu dokumentacji medycznej pacjenta takie rozwiązanie zapewnia dostęp do rozproszonego na poziomie jednostek Elektronicznego Rekordu Pacjenta. Usługa dedykowana jest dla obywateli, jednostek opieki zdrowotnej oraz specjalistów medycznych. 2. Udostępnienie Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych Jest to elektroniczna usługa udostępniająca podmiotom uprawnionym informacje z regionalnego rejestru danych ratunkowych (RRDR), wspierająca zarządzanie tym rejestrem, umożliwiająca integrację tego rejestru z rozwiązaniami lokalnymi jednostek służby zdrowia oraz centrum zarządzania ratownictwem medycznym. Udostępniane informacje dotyczą stanu zasobów dedykowanych do realizacji świadczeń z zakresu ratownictwa medycznego. Udostępnienie oraz wymiana informacji odbywa się poprzez portal WWW lub z wykorzystaniem dedykowanych interfejsów umożliwiających integrację RRDR z rozwiązaniami lokalnymi jednostek opieki zdrowotnej i centrum zarządzania ratownictwem medycznym. Usługa jest dedykowana obywatelom, jednostkom opieki zdrowotnej, specjalistom medycznym, centrum zarządzania ratownictwem medycznym, centrum zarządzania kryzysowego. 3. Wymiana elektronicznych informacji pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej a podmiotami nadzorującymi te jednostki i koordynującymi politykę zdrowotną w regionie Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca jednostkom opieki zdrowotnej przekazywanie informacji w zakresie: struktury organizacyjnej jednostek i 144

145 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Liczba uruchomionych on-line usług na poziomie 3 - dwustronna interakcja lokalizacji, zasobów materialnych (sprzęt i aparatura medyczna) posiadanych przez jednostki, sytuacji finansowej jednostek, zawartych kontraktów i realizacji tych kontraktów, kolejek oczekujących na realizację usług medycznych. Wymiana informacji odbywa się poprzez portal WWW i z wykorzystaniem interfejsów umożliwiających współprace z systemami lokalnymi jednostek. Usługa dedykowana jest jednostkom opieki zdrowotnej oraz podmiotom nadzorującym i monitorującym świadczenie usług. Szt. 2 W tym zakresie zostaną uruchomione poniższe usługi elektroniczne: 1. Rejestracja pacjentów do jednostek służby zdrowia Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca rejestrację pacjentów na wizyty/pobyty w jednostkach opieki zdrowotnej (objętych projektem). Elektroniczna rejestracja odbywa się z wykorzystaniem portalu WWW i/lub interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą. Usługa jest dedykowana obywatelom oraz jednostkom opieki zdrowotnej. Usługa integruje rozwiązania lokalne z platformą regionalną. 2. Wymiana elektronicznych informacji medycznych pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca wymianę informacji medycznych pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej. Dotyczy to zarówno informacji związanych z zapewnieniem ciągłości opieki nad pacjentem, jak również obszaru diagnostyki obrazowej. Wymiana informacji odbywa się z wykorzystaniem portalu WWW lub interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej. Usługa jest wykorzystywana przez jednostki opieki zdrowotnej na rzecz pacjenta. Analizując zapisy Studium Wykonalności dla projektu kluczowego realizowanego w ramach POIG. Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych ( w skrócie P1), można zauważyć, że przewiduje on w wybranym wariancie inwestycyjnym W1 przetwarzanie jedynie podstawowych danych medycznych na poziomie centralnym. Przetwarzanie rozszerzonych danych medycznych scedowane jest na systemy świadczeniodawców lub operatów EMR. W ramach projektu P1 przewidywana jest ponadto budowa szyny integracyjnej umożliwiającej łączenie systemu centralnego poprzez otwarte usługi sieciowe z innymi systemami publicznymi. Z powyższego wynika, że dla uruchomienia projektu P1 kluczowe są dwa elementy: Elektronizacja informacji po stronie ZOZ w tym szpitali wojewódzkich wchodzących w skład projektu PSIM, do której osiągnięcia jest konieczne wdrożenie zintegrowanych systemów informatycznych na poziomie poszczególnych ZOZ. 145

146 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Zapewnienie wysokiej dostępności do danych i usług elektronicznych na poziomie lokalnym co jest trudne i kosztowne w realizacji na poziomie poszczególnych ZOZ. Natomiast na poziomie warstwy regionalnej przewidzianej w projekcie PSIM będzie stosunkowo łatwe do zapewnienia. Z powyższego wynika że realizacja projektu PSIM jest w warstwie lokalnej niezbędna dla powodzenia projektów centralnych realizowanych przez CIOZ a w warstwie regionalnej upraszcza ich realizacje, zwiększa szanse powodzenia oraz jest jedynym realnym wariantem zapewnienia wysokiej dostępności do rozszerzonych danych medycznych oraz usług elektronicznych wymagających interakcji z systemami świadczeniodawców takich jak np. rejestracja internetowa Przedmiot projektu część regionalna W części regionalnej można wymienić poniższe, najistotniejsze elementy wchodzące w skład szczegółowego zakresu projektu: W zakresie planowanych rozwiązań aplikacyjnych, dostarczona zostanie zintegrowana platforma dostępna dla wszystkich upoważnionych użytkowników i instytucji na poziomie regionalnym. W zakresie regionalnym wydzielono jednostkę organizacyjną o nazwie Regionalne Centrum Informacji Medycznej (RCIM), która obejmuje infrastrukturę, personel oraz zakres kompetencji wymagany do eksploatowania i zarządzania aplikacjami regionalnymi na etapie wdrożenia i późniejszego funkcjonowania. Zdefiniowane komponenty części regionalnej posiadają innowacyjne funkcjonalności, dzięki którym możliwa będzie realizacja celów projektu w zakresie ramowych wytycznych. Szczegółowy zakres funkcjonalny rozwiązania będzie wynikiem procesu analizy potrzeb na poziomie regionu podczas pierwszych etapów realizacji projektu. Wdrożenie oprogramowania dla systemu regionalnego będzie obejmowało uruchomienie dedykowanych aplikacji, integrujących działania wszystkich jednostek uczestniczących w projekcie. Tym samym najistotniejszym elementem wdrożenia będzie koordynacja etapów w harmonogramie realizacji. System regionalny będzie uruchamiany w sytuacji funkcjonujących już systemów szpitalnych, tak by wykorzystać synergię technologii z istniejącą bazą informacji medycznych. Użytkownicy i personel wykorzystujący oprogramowanie RCIM otrzymają odpowiednich możliwość konsultacji w zakresie samodzielnej eksploatacji systemu. W czasie okresu wdrożenia, nadzór nad zarządzeniem i administracją RCIM zostanie powierzony Wykonawcy, który na zasadach outsourcingu - wykorzystując swoją 146

147 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wiedzę i kompetencje informatyczne - zapewni bezproblemowe i bezpieczne funkcjonowanie RCIM. Obszar zadań w RCIM podzielony jest na funkcje dopasowane do specyfiki i usług oferowanych przez część regionalną. Są to: o Usługi z zakresu administracji RCIM o Usługi wsparcia w zakresie analiz o Usługi z zakresu zarządzania RCIM o Telefoniczny Hot-Line 16h dla obywateli o Wsparcie przy uruchomieniu systemu o Wsparcie administracyjne RCIM W celu uruchomienia serwerów, wybrano odpowiednie pomieszczenie należące do UM i spełniające warunki stawiane serwerowni. Wszelkie specjalistyczne prace informatyczne na rzecz serwerowni zostaną poprzedzone sporządzeniem szczegółowego projektu wykonawczego w zakresie instalacji W celu wyposażenia serwerowni w odpowiednią infrastrukturę bezpieczeństwa i sieciową, planuje się dostarczenie specjalistycznych urządzeń (instalacji alarmowych, klimatyzacji, okablowanie, itp.), gwarantujących - zgodne z prawodawstwem bezpieczne i wydajne eksploatowanie sprzętu. Serwery zostaną umieszczone w szafach serwerowych, umożliwiających późniejszą rozbudowę. Zaplanowano dostawę wydajnego i skalowalnego rozwiązania serwerowego wraz z macierzami dyskowymi, archiwum taśmowym i odpowiednimi urządzeniami sieciowymi. Dostarczane są także wszelkie wymagane licencje na oprogramowanie systemowe dla systemów operacyjnych, serwerowych, baz danych, archiwizacji i środowisk typu BI. Użytkownicy zostaną wyposażeni w stacje robocze i urządzenia wielofunkcyjne w ilości wymaganej do efektywnej eksploatacji systemu. Planowana jest dostawa urządzeń drukujących karty PSIM dla dedykowanych grup pacjentów. W zakresie usług telekomunikacyjnych związanych z wdrożeniem usług elektronicznych zakłada się dostawę łącza podstawowego 10 Mb/s oraz łączy backupowych (radiowych), a także uruchomienie komunikacji przez bramkę SMS. W zakresie podpisu elektronicznego w czasie wdrażania projektu, koszty ponoszone są głównie z powodu zamówień na znaczniki czasu i podpisy kwalifikowane dla użytkowników komponentów regionalnych. 147

148 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Użytkowanie sprzętu w części regionalnej będzie się wiązało z ponoszeniem kosztów eksploatacyjnych w zakresie poboru energii. Koszty zostały uwzględnione proporcjonalnie do ilości dostarczanego sprzętu serwerowego i urządzeń. W zakresie zarządzania projektem przez wykonawcę, przewiduje się koszty związane ze świadczeniem usług nadzoru wszystkich terminów harmonogramu wdrożenia, etapów, dokumentów i procedur stosowanych podczas realizacji projektu. Planuje się zarezerwowanie minimum 120 godzin dla usług zarządzania projektem przez wykonawcę w skali jednego miesiąca. Wykonawca będzie w ten sposób zarządzał projektem przez cały okres wdrożenia, czyli 36 miesięcy. Zarządzanie projektem będzie realizowane przy użyciu dedykowanej dla PSIM platformy komunikacji. Funkcjonowanie platformy wymaga dostawy specjalistycznej infrastruktury sprzętowej, licencji oraz usług wytworzenia i utrzymywania treści wraz bazą wiedzy, stanowiącą źródło informacji dla użytkowników systemu. Szczegółowe zestawienia zawierające informacje w zakresie ilości sprzętu oraz oprogramowania znajdują się w specyfikacji dostaw i usług Przedmiot projektu część lokalna Poniżej zamieszczony jest opis najistotniejszych elementów wchodzących w skład szczegółowego zakresu projektu: Przy analizie stanu posiadania i eksploatacji aplikacji w części administracyjnej wskazano na konieczność uzupełnienia ilości i funkcjonalności oprogramowania. Liczba dostarczanych licencji w zakresie już posiadanych rozwiązań jak i modułów nowych, ustalona została zgodnie z ilościowym zapotrzebowaniem szpitali. Przy szacowaniu dostawy licencji uwzględnione zostały kwestie istniejącej już w jednostce organizacji pracy. Dostarczane w części administracyjnej moduły funkcjonalne umożliwią uruchomienie systemu informatycznego spełniającego podstawowe założenia projektu PSIM: W celu zapewnienia celu projektu w zakresie monitorowania jakości pracy, wprowadza się pakiet oprogramowania - Wsparcie zarządzaniem systemem jakości. W celu realizacji założeń projektu w zakresie wsparcia narzędzi elektronicznych w obszarze zarządzania jednostką, dostarczany jest System Informowania Kierownictwa, który jest dedykowany dla Kierownictwa jednostek W celu zapewnienia komunikacji na poziomie systemów szpitalnych i regionalnych, dostarczony i wdrożony będzie moduł odpowiedzialny za integrację tych systemów. 148

149 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" W obszarze udostępniania usług elektronicznych i wymiany informacji planuje się udostępnienie platformy do wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji procesu leczenia pacjenta oraz udostępnienie samodzielnej rejestracji dla pacjentów. Dzięki tej funkcjonalności realizowane będą na obszarze jednostki cele związane ze stworzeniem środowiska i wykorzystaniem usług typu ezdrowie. W zakresie rozwiązań serwerowych dostarczany jest serwer bazodanowy i serwer pomocniczy, o łącznej mocy i wydajności umożliwiającej efektywną eksploatację całego systemu w zakresie planowanej dostawy licencji. W zakresie infrastruktury sieci WAN uwzględniono potrzebę uruchomienia wydajnego łącza internetowego pomiędzy jednostką a Regionalnym Centrum Informacji Medycznej. Dzięki temu zapewniona zostanie bezpieczna i wystarczająca komunikacja pomiędzy jednostką i światem zewnętrznym, służąca do realizacji usług sieciowych, dostarczanych w projekcie PSIM. W części infrastruktury sieciowej pasywnej uwzględniono indywidualne wymagania jednostek w zakresie zwiększenia ilości gniazd sieciowych na podstawie otrzymanych planów technicznych sieci. Jednym z elementów przyczyniających się do spełnienia celu projektu związanego z udostępnianiem informacji elektronicznych obywatelom, jest dostarczenie do jednostki infokiosku czyli urządzenia z ekranem i klawiaturą, posiadającego dostęp do sieci internetowej. Infokiosk umożliwia personelowi, pacjentom i odwiedzającym na swobodny dostęp do informacji ogólnych i gromadzonych w bazie wiedzy jednostki. W celu zapewnienia odpowiedniej wydajności systemów lokalnych, jednostkom opieki zdrowotnej włączonym w projekt PSIM dostarcza się nowoczesny motor bazy danych w wersji umożliwiającej pracę na serwerach z wieloma rdzeniami procesora. Usługami wdrożeniowymi objęte są w jednostce wszystkie obszary dostarczanych i rozwijanych systemów administracja, część medyczna oraz obszar zarządzania i wymiany informacji. Wdrożenia podzielone są na kilka etapów. Łączna ilość usług wdrożeniowych jest proporcjonalna do liczby wdrażanych licencji w jednostce. Personel oraz liderzy zespołów (pracownicy jednostki o dużym doświadczeniu informatycznym, którzy mogą szkolić wewnętrznie pozostałych pracowników) mają możliwość konsultacji z zakresu funkcjonalności modułów aplikacji, które dostarczane są do jednostki. Informacje o szczegółowym zakresie projektu dla części lokalnej zostały przedstawione w specyfikacji dostaw i usług w rozbiciu na poszczególne jednostki opieki zdrowotnej będące 149

150 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" beneficjentami. Przedstawione informacje dotyczące zakresu rzeczowego w poszczególnych jednostkach wynikają z aktualnego stanu systemu informatycznego wykorzystywanego w tych jednostkach oraz ze zgłoszonego przez te jednostki zapotrzebowania (w ramach ankiet oraz na bazie dostarczonych mapek przedstawiających infrastrukturę sieciową posiadaną przez jednostki). 3.7 Analizy specyficzne dla sektora Głównym celem projektu jest poprawa funkcjonowania jednostek służby zdrowia na terenie województwa podkarpackiego, co pośrednio przyczynia się do wzrostu gospodarczego. Istotnym elementem wdrażanego projektu jest wdrożenie e-usług związanych ze świadczeniem usług medycznych. Przesłanką do opracowania projektu Podkarpacki Systemu Informacji Medycznej, zwanego PSIM był fakt, iż w sektorze ochrony zdrowia na Podkarpaciu rozwiązania informacyjne, zarówno w sferze funkcjonalnej, informacyjnej jak i technicznej nie stanowią uporządkowanego układu. PSIM ma pełnić rolę nowoczesnego, kompleksowego systemu rejestrowania wszystkich procesów zachodzących w systemie ochrony zdrowia, zapewniającym wielokierunkowe i wielopoziomowe zarządzanie danymi. Uniwersalna koncepcja pozwoli na rejestrowanie wszelkich zdarzeń medycznych w systemie ochrony zdrowia, a współpraca systemu z rejestrami zewnętrznymi państwowymi, branżowymi, samorządowymi i systemami płatników instytucjonalnych pozwoli na przetwarzanie danych zgodnie ze zidentyfikowanymi potrzebami instytucji uczestników systemu ochrony zdrowia, w tym na przeciwdziałanie nadużyciom. Słabo rozwinięta infrastruktura informatyczna funkcjonująca w jednostkach służby zdrowia na Podkarpaciu stanowi istotny element pogłębiający dystans pomiędzy poziomem świadczenia usług medycznych w województwie, a resztą kraju, czy też innymi krajami UE. Coraz szybsze tempo rozwoju doprowadziło do marginalizacji środowisk służby zdrowia, które z powodu braku dostępu do technologii nie mają szans na dopędzenie uciekającego świata i zapewnienie obsługi medycznej na odpowiednim poziomie. Pomimo nacisku kładzionego na poziomie regionu (województwa) na rozwój i wykorzystanie ICT, wyraźnie widoczny był do tej pory brak kompleksowego podejścia do zagadnienia e-integracji. Samorząd województwa w niewielkim stopniu sięgał po narzędzia rozwoju społeczno-gospodarczego bazujące na rozwiązaniach teleinformatycznych, koncentrując się na zakupie komputerów, oprogramowania biurowego oraz wdrażaniu niezbędnych w pracy urzędów systemów budżetowych, ewidencji i rejestracji, a także tworzeniu serwisów internetowych prezentujących ich dokonania. 150

151 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" E-Zdrowie jest obszarem interdyscyplinarnym, obejmującym co najmniej dwie złożone dyscypliny, mianowicie technologie informacyjno-komunikacyjne i naukę o zdrowiu (Health Science). Dlatego do kompleksowości e-zdrowia podchodzi się z szerokiej perspektywy społeczno-technicznej. Potrzebne jest zaangażowanie w obszarach zaufania publicznego, prawa, etyki, ekonomii, polityki, informatyki, technologii przestrzennych i metodologii. Żadna organizacja nie jest w stanie zrealizować projektu w zakresie e-zdrowia bez połączonych wysiłków poszczególnych dyscyplin. Potrzeby obywateli dotyczące usług opieki zdrowotnej uległy zmianie tak, jak zmieniło się społeczeństwo. Choć ludzie są zdrowsi i żyją dłużej, zapotrzebowanie na usługi opieki zdrowotnej wzrosło. Zmieniły się też okoliczności, co ma związek z rozwojem technologii medycznych (zwiększone możliwości), starzeniem się populacji (wzrost potrzeb), zwiększoną mobilnością ludzi (zmieniającą potrzeby dostarczania usług opieki zdrowotnej). Zastosowanie jednolitych standardów rozwiązań informatycznych (wymogi interoperacyjności systemów) w sferze ochrony zdrowia jest zadaniem podstawowym warunkującym dalszy postęp w tej dziedzinie. Projekt PSIM wychodzi na przeciw potrzebom zapewnienia zgodności formatów danych wymienianych między jednostkami ochrony zdrowia. Realizacja Projektu spowoduje, że aplikacje świadczeniodawcy umożliwią zarówno rozliczenie kontraktów z płatnikami, spełnienie obowiązków w zakresie sprawozdawczości do władz samorządowych, państwowych i statystyki publicznej. Poziom standardu wyposażenie jednostek służby zdrowia zlokalizowanych na Podkarpaciu odbiega niekorzystnie od standardów przyjętych w tej dziedzinie w innych krajach UE, czy też innych województwach RP. Działania podjęte w celu realizacji przedmiotowego projektu maja na celu zapobieżenie powstania technologicznego oraz jakościowego braku rozwoju służby zdrowia na terenie województwa podkarpackiego. Obecny stan infrastruktury służby zdrowia posiada liczne i niepokojące braki w zakresie wdrażania nowych technologii, obsługi pacjenta oraz funkcjonowania służby zdrowia zgodnie ze standardami przyjętymi w XXI wieku. Aktualnie jednostki służby zdrowia przewidziane do udziału w projekcie dysponują bardzo zróżnicowanymi i niejednorodnymi rozwiązaniami, zarówno w warstwie infrastruktury teleinformatycznej, jak i oprogramowania wspierającego realizacje ich zadań. Wszystkie przewidziane do udziału w projekcie jednostki posiadają sieci lokalne LAN oraz łącza internetowe, jednak ich jakość, parametry i możliwości nie zapewniają wystarczającego poziomu dla realizacji usług przewidzianych w projekcie PSIM. Jedynie kilka jednostek dysponuje nowoczesnymi systemami okablowania, mogącymi zapewnić wystarczającą jakość ruchu, jednak żaden ze szpitali nie dysponuje aktywnymi urządzeniami sieciowymi, które mogłyby zapewnić konieczny poziom wydajności i bezpieczeństwa. Konieczne jest 151

152 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" doposażenie jednostek w nowe urządzenia sieciowe, dysponujące mechanizmami zarządzania ruchem oraz zapewniające odpowiednie pasmo i wydajność. Debata na temat społeczeństwa informacyjnego rozpoczęła się w Polsce na długo przed wstąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. Jej zakres i tematyka była inspirowana wytycznymi unijnymi oraz perspektywą członkostwa w UE. Perspektywa integracji i związana z tym konieczność wprowadzenia zmian i przyśpieszenia rozwoju polskiej teleinformatyki stały u podstaw opracowywanych w końcu lat 90-tych obecnego na początku obecnego wieku analiz i programów. W roku 2000 w specjalnej uchwale, Sejm zwrócił uwagę na konieczność budowania podstaw społeczeństwa informacyjnego w Polsce. W dokumencie tym uznano informatykę za jedną z podstaw niezbędnych dla zwiększenia konkurencyjności naszej gospodarki i rozwoju kraju. Obecnie sektor ochrony zdrowia na Podkarpaciu charakteryzuje się: 1. niską jakość informacji zdrowotnej - niespójne standardy gromadzenia i udostępniania informacji, 2. niemożnością uzyskania informacji zdrowotnej w miejscu i czasie. gdzie jest potrzebna - dane gromadzone w rejestrach ochrony zdrowia mają ograniczony zakres. Część rejestrów w ochronie zdrowia istnieje jedynie w postaci papierowej, co uniemożliwia szybki dostęp do zgromadzonych w nich danych, 3. brakiem współpracy systemów informatycznych - istniejące rozwiązania informatyczne nie zapewniają interoperacyjności, brak współpracy pomiędzy systemami uniemożliwia zarządzanie informacją. negatywnie wpływa na aktualność, integralność, porównywalność i kompletność danych, 4. brakiem wpływu użytkowników na systemy informacyjne w ochronie zdrowia - funkcjonujące w ochronie zdrowia systemy informatyczne adresują potrzeby przede wszystkim jednostek organizacyjnych sektora publicznego, które nimi administrują. Potrzeby pacjentów, podmiotów świadczących usługi medyczne oraz innych użytkowników systemów najczęściej nie są uwzględniane. Wdrożenie projektu skutkować będzie większą dostępnością opieki zdrowotnej dla wszystkich tych, którzy jej potrzebują w wymaganym czasie i miejscu. Usprawniony przepływ informacji i używanie różnych rozwiązań e-zdrowia zwiększą tę dostępność pod względem wydajności, jak i aspektów geograficznych, nastąpi optymalizacja wykorzystania zasobów służby zdrowia. Dwie najważniejsze oznaki zwiększonej efektywności to oszczędność czasu i uniknięcie kosztów. Szerokie upowszechnienie wykorzystania Internetu w ochronie zdrowia pozwoli na korzystanie z usług przeniesionych na platformy elektroniczne, ułatwi pacjentowi dostęp do 152

153 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" informacji i będzie miało istotny wpływ na zwiększenie efektywności jednostek ochrony zdrowia. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz przechowywanie danych w sposób tradycyjny wiąże się z długim czasem oczekiwania na informację, zaangażowaniem wielu pracowników w proces zbierania i agregowania danych oraz często stanowi problem w przypadku konieczności skorzystania z przechowywanej informacji. Ochrona zdrowia jest tą dziedziną życia, w której od czasu pozyskania informacji zależy często zdrowie lub życie człowieka. Dlatego też rozwój i doskonalenie technologii elektronicznego obiegu informacji ma bardzo istotne znaczenie. Sprawność działania instytucji zależy w głównej mierze od szybkości podejmowania decyzji, a ta jest uzależniona od dostępności informacji. Wdrożenie systemu informacji medycznej stworzy możliwość uzyskania pełnego zbioru obiektywnych i porównywalnych w skali województwa danych o świadczonych usługach medycznych. Pozwoli również na ocenę zakresu dostępności do świadczeń. Umożliwi dostęp do wiarygodnych, kompletnych informacji, a także pozwoli na racjonalne planowanie kierunkowych działań w ochronie zdrowia. System ten umożliwi nadzór nad wykorzystaniem środków przeznaczonych na ochronę zdrowia oraz wprowadzenie jednoznacznych, przejrzystych i wiarygodnych rozliczeń ze świadczeniodawcami oraz uproszczenie relacji świadczeniodawca - płatnik. Tworzona w jednolity sposób baza informacyjna gwarantująca wiarygodność i porównywalność danych będzie podstawowym narzędziem analitycznym dla instytucji finansujących świadczenia zdrowotne, w celu właściwego alokowania środków finansowych. Na podstawie doświadczeń krajowych i zagranicznych założono w ramach projektu PSIM uzyskanie istotnego wpływu projektowanego rozwiązania na jakość usług medycznych świadczonych na terenie województwa podkarpackiego. Przyjęto, że na poziomie jednostek służby zdrowia włączonych do PSIM zostanie uzyskana poprawa parametrów jakościowych świadczonych usług medycznych w następujących aspektach: skrócenie czasu oczekiwania i czasu niezbędnego na realizację usług; udostępnienie specjalistom medycznym szerszych informacji o pacjencie i usług dodatkowych, przydatnych w procesie diagnozowania choroby i kontroli postępów leczenia co wpływa na podejmowanie optymalnych decyzji zwiększających prawdopodobieństwo poprawy stanu zdrowia pacjenta i mniejsza prawdopodobieństwo komplikacji w trakcie leczenia; zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia błędów lekarskich w związku z udostępnionymi dodatkowymi procedurami wspomagającymi proces leczenia; zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienie zakażeń wewnątrzzakładowych i poprawa nadzoru nad przypadkami zakażeń występujących w jednostkach; 153

154 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" kompleksowe zarządzanie systemem zapewnienia jakości na poziomie poszczególnych jednostek ochrony zdrowia skutkujące precyzyjniejszym zdefiniowaniem procedur obsługi pacjentów i wprowadzeniem standardu pomiaru wskaźników jakościowych, a co za tym idzie zmniejszeniem prawdopodobieństwa wystąpienia sytuacji nietypowych skutkujących pogorszeniem stanu zdrowia pacjentów; poprawa dostępu do informacji po stronie pacjentów dotyczy zarówno dostępu do danych z zakresu indywidualnej historii choroby danego pacjenta, jak i informacji o zasobach systemu ochrony zdrowia w regionie (np. godzinach i warunkach świadczenia usług w danej jednostce); pośrednio poprawa dostępności usług medycznych dzięki lepszej współpracy wszystkich jednostek włączonych do sieci PSIM i lepszemu wykorzystaniu dostępnych zasobów Zasięg projektu Obszar oddziaływania projektu obejmuje teren województwa podkarpackiego. Projekt będzie realizowany w ośmiu jednostkach służby zdrowia zlokalizowanych na terenie powiatów: rzeszowskiego, krośnieńskiego, tarnobrzeskiego, przemyskiego. Biorące udział w projekcie jednostki służby zdrowia, są wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi. Po wpięciu w system pozostałych jednostek służby zdrowia biorących udział w realizacji projektu PSIM Regionalne Centrum Informacji Medycznej obsługiwać będzie teren całego województwa podkarpackiego. Zatem zostanie umożliwione korzystanie z efektów działalności PSIM wszystkim mieszkańcom województwa korzystającym z opieki medycznej. Wartość wytworzonego PKB dla województwa podkarpackiego w roku 2007 wynosiła mln zł, co stanowiło 3,71% PKB dla Polski. W województwie szczególne znaczenie mają działalności: przemysłowa, rolnicza oraz rekreacyjno-wypoczynkowa (turystyczna). 70 % działalności przemysłu stanowią przemysł lotniczy, elektromaszynowy, chemiczny i spożywczy. Duże znaczenie ma również przemysł szklarski, materiałów budowlanych, drzewny oraz lekki. Poziom i warunki życia mieszkańców województwa podkarpackiego kształtuje się poniżej średniej krajowej. Na niski poziom życia mieszkańców Podkarpacia wpływ maja takie czynniki jak niezadowalająca dostępność komunikacyjna oraz słaby dostępu do usług społecznych. Odnosi sie to zwłaszcza do mieszkańców obszarów wiejskich, głównie w zakresie dostępu do infrastruktury społeczeństwa informacyjnego oraz specjalistycznych świadczeń zdrowotnych. 154

155 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" O efektywności kosztowej projektu stanowi iloraz wartości dofinansowania z EFRR oraz ilości osób objętych e-usługami, jakie staną się dostępne w wyniku realizacji projektu, który wynosi: ,10 / osób = 489,94 zł/osoba. Zakładana liczba użytkowników z obszarów wiejskich obliczona została w/g danych Głównego Urzędu Statystycznego na dzień r. Wg tych danych województwo podkarpackie zamieszkiwało osoby z czego 40,61% mieszkało w mieście, 59,39% na terenach wiejskich. Projekt obejmuje swym zasięgiem 4,74% mieszkańców województwa, tj osób które będą beneficjentami projektu. Zakłada się iż z podanej liczby osób 40,61% pochodzi z terenów miejskich osób, oraz 59,39% z terenów wiejskich osób. Przewidywana liczba użytkowników e-usług powstałych w ramach realizacji projektu to 100 tys. osób, co stanowi 4,74% mieszkańców województwa podkarpackiego. Są to pacjenci oraz pracownicy służby zdrowia. Wpływ na rozwój gospodarczy projektu przyjęto zgodnie z wytycznymi na poziomie pośredni. W projekcie przewidziano rozwiązania usprawniające załatwianie spraw podmiotów gospodarczych. Przyjęte w projekcie rozwiązania organizacyjne oraz techniczne umożliwiają dalszy rozwój projektu w przyszłości czy też zwiększenie liczby użytkowników/beneficjentów systemu. Zgodnie z założeniami włączonej do projektu specyfikacji dostaw i usług PSIM przewidziano elastyczną architekturę logiczną i techniczną całego systemu otwartą na realizację kolejnych rozszerzeń i dostosowań optymalizujących wykorzystanie narzędzi informatycznych w kontekście zmieniających się potrzeb ochrony zdrowia w regionie. W szczególności przewidziano następujące kierunki rozwoju i dostosowania PSIM: rozszerzenie grupy jednostek służby zdrowia włączonych do sieci informatycznej PSIM założone na poziomie regionu parametry systemu pozwalają na elastyczne zwiększanie obciążeń bez potrzeby przebudowy architektury sieci dostępowej i centrali przetwarzania danych, zwiększenie wydajności będzie osiągane przez dołożenie kolejnych elementów zestawu w centrali PSIM i właściwe skonfigurowanie całego rozwiązania; zwiększenie liczby indywidualnych użytkowników PSIM korzystających z portali informacyjnych i usług elektronicznych udostępnianych za ich pośrednictwem analogicznie jak w przypadku platformy łączącej jednostki służby zdrowia przewidziano skalowalną architekturę rozwiązania; rozbudowa zakresu usług świadczonych na poziomie regionalnym PSIM, w szczególności zakresu danych przetwarzanych w rejestrach ERP i RRDR założono modułową budowę elementów funkcjonalnych na poziomie regionalnym ułatwiającą 155

156 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" rozbudowę zakresu przetwarzanych danych i wprowadzanie obsługi kolejnych procesów związanych z leczeniem pacjenta i nadzorem nad operacjami gospodarczymi; rozbudowa zakresu funkcjonalnego po stronie lokalnych jednostek służby zdrowia przy zachowaniu integralności całego rozwiązania na poziomie regionalnym konstrukcja mechanizmu wymiany danych pomiędzy poszczególnymi uczestnikami PSIM oparta będzie o format otwarty przewidujący obsługę lokalnych wyjątków związanych z indywidualnymi rozszerzeniami wprowadzanymi po stronie systemów informacyjnych w planie przewidziano także procesy związane z synchronizacją rozwijających się rozwiązań i z zarządzaniem nowymi wymaganiami przekazywanymi z poziomu użytkowników instytucjonalnych i indywidualnych. W projekcie przewiduje się utworzenie Regionalnego Centrum Informacji Medycznej, które będzie mogło świadczyć usługi również dla Niepublicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej, przez co w perspektywie długookresowej będzie miało wpływ na powstanie nowych inwestycji Założenia platformy komunikacyjnej PSIM Jednym z podstawowych założeń budowy platformy komunikacji w Podkarpackim Systemie Informacji medycznej jest jej interoperacyjność wobec wszystkich uczestników ochrony zdrowia na obszarze regionu Podkarpacia i poza nim. Praktycznym wymiarem wszystkich wariantów interoperacyjności (technicznej, organizacyjnej i semantycznej) jest ustalenie, upublicznienie i wykorzystywanie standardów wymiany danych oraz komunikacji pomiędzy systemem regionalnym i rozwiązaniami zewnętrznymi (np. centralnymi, komercyjnymi). Centralnym elementem platformy komunikacyjnej, integrującym wszystkich uczestników i użytkowników systemu PSIM, jest Regionalne Centrum Informacji Medycznej. Poprzez RCIM następuje wymiana informacji pomiędzy jednostkami wojewódzkimi i powiatowymi. Na poniższym rysunku wydzielono kolorystycznie obszar jednostek zarządzanych przez Urząd Marszałkowski oraz zaznaczono innym odcieniem obszar szpitali powiatowych. W następnych latach, docelowo, planuje się dalszy rozwój systemu poprzez przyłączanie do niego mniejszych podmiotów ochrony zdrowia (np. przychodnie, laboratoria, gabinety lekarzy rodzinnych i innych specjalistów). Rysunek 26. Wspólna platforma komunikacji dla jednostek wojewódzkich i powiatowych 156

157 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" W pierwszym okresie budowy platformy PSIM, stworzony zostanie główny trzon systemu oparty o RCIM i jednostki wojewódzki będące beneficjentami projektu. Równolegle z procesem uruchamiania systemu PSIM w obszarze centralnym (RCIM) i szpitali wojewódzkich, możliwe będzie dołączanie jednostek powiatowych. Ze względu na przyjętą strategię i logikę uruchamiania systemu, warunkiem koniecznym do integracji jednostek wojewódzkich i powiatowych na poziomie regionalnym, będzie uzupełnienie lub wybudowanie infrastruktury sieciowej, podłączenie do sieci szerokopasmowej i wdrożenie odpowiednich systemów informatycznych na poziomach lokalnych (systemy medyczne, administracyjne, radiologiczne i zarządcze na poziomie szpitali). Zgodnie z harmonogramem wdrożeń komponentów regionalnych, pierwsze działania w zakresie implementowania, testowania i uruchamiania integracji na szczeblu powiatowym i regionalnym, możliwe będą nie wcześniej niż po ok. 15 msc. od rozpoczęcia realizacji projektu Integracja platformy komunikacyjnej PSIM i systemów centralnych Warunkiem koniecznym do wykorzystania systemu PSIM nie tylko w obszarze wydzielonych funkcji regionalnych, ale także na poziomie centralnym jest jego otwartość, obsługa i elastyczność wobec rozwiązań MSI (Medyczny System Informacyjny) uruchamianych przez Ministerstwo Zdrowia na szczeblu centralnym. System PSIM wpisuje się w strategię przedstawioną przez CSIOZ (Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia), tym samym nie jest planowane powielanie i realizowanie funkcjonalności dostarczanych przez instytucje centralne, lecz integracja i uzupełnienie. Na poniższym schemacie ukazano podstawowy zamysł dotyczący przyszłej integracji pomiędzy systemami PSIM i MSI. Zakłada się, że we wszystkich obszarach, w których MSI 157

158 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" wyznaczy standardy wymiany danych i dostarczy procedury opisujące funkcjonowanie modułów regionalnych, konieczne będzie odpowiednie skonfigurowanie PSIM, zintegrowanie się i ustanowienie skutecznego połączenia pomiędzy systemami. W pozostałych obszarach (np. Nadzór Właścicielski, Sieć Współpracy Jednostek Ochrony Zdrowia), które system centralny nie będzie określał i obsługiwał, system PSIM będzie realizował funkcje na rzecz regionu, określone przez założenia projektowe (patrz Rysunek - obszar funkcji regionalnych). Rysunek 27. Idea integracji pomiędzy platformą regionalną i centralną W celu przygotowania technologicznych i informatycznych rozwiązań dla przyszłej implementacji PSIM w zakresie wytycznych systemów krajowych, realizowane są odpowiednie prace pilotażowe, np. Medyczny Rekord Pacjenta dla wydzielonej i ograniczonej grupy pacjentów. System regionalny PSIM stanowi swoisty łącznik informacyjny pomiędzy systemem centralnym i uczestnikami ochrony zdrowia na poziomie lokalnym. Dzięki budowie odpowiednich konektorów pomiędzy strukturami rozwiązań regionalnych i centralnych, możliwe jest uzyskanie dużego przyspieszenie w dostępie i przekazywaniu informacji z obszaru ochrony zdrowia oraz zapewnienia odpowiedniej jakości danych medycznych. Współpraca pomiędzy PSIM i MSI może być realizowana na dwóch poziomach: Poziom pozyskiwania informacji Poziom przekazywania informacji i pośredniczenia w procesach świadczenia usług 158

159 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Poziom pozyskiwania informacji Na tym poziomie system PSIM może być wykorzystywany do pozyskiwania w regionie podstawowych informacji w takich obszarach jak np.: Informacje w zakresie rejestrów referencyjnych Informacje w zakresie słowników Informacje w zakresie ogólnopolskich rejestrów elektronicznego rekordu pacjenta Informacje z obszaru jednostek ochrony zdrowia Poziom przekazywania informacji i pośredniczenia w procesach świadczenia usług Na tym poziomie system PSIM może być wykorzystywany do przekazywania odpowiednich informacji, zebranych na poziomie lokalnym (jednostki ochrony zdrowia) i regionalnym (sieć jednostek, województwo). Może także pośredniczyć w procesach świadczenia usług, w których wymieniane są informacje pomiędzy obszarem lokalnym, regionalnym i centralnym, ale konkretne usługi i procesy realizuje użytkownik na poziomie lokalnym. Zatem możliwa jest w współpraca w zakresie: Przekazywania danych (lokalnych i regionalnych) z systemu PSIM, w formie zgodnej ze standardami systemów centralnych. Wykorzystywanie danych gromadzonych w rozproszonych systemach teleradiologicznych PSIM (np. centralny rejestr regionalnych danych multimedialnych wpisujący się w założenia strategii centralnych) Wymiana informacji pomiędzy bazami regionalnymi i centralnymi w zakresie dodatkowych informacji gromadzonych w systemach dotyczących np. sprawozdawczości jednostek wobec organów założycielskich, współpracy sieci jednostek, itp Komponenty regionalne wykorzystywane na poziomie jednostek powiatowych W stosunku do rozwiązań informatycznych rozwijanych w jednostkach służby zdrowia na poziomie powiatowym projekt PSIM spełnia dwie podstawowe funkcje: 1. Udostępnia na poziomie wojewódzkim funkcjonalności z obszaru e-zdrowie w zakresie których przewidziano współpracę z lokalnymi systemami informatycznymi; 2. Udostępnia kanały informacyjne zarządzane z poziomu centrali regionalnej PSIM i umożliwiające współpracę poszczególnych jednostek na poziomie lokalnym (tu: powiatowym). W poniższej tabeli przedstawiono te regionalne komponenty PSIM, które bezpośrednio są zaangażowane w obsługę procesów wchodzących w skład jednej z 159

160 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" powyższych grup. Przedstawiono zakres powiązań i ogólne założenia dotyczące współpracy z poziomem lokalnym PSIM w tym z systemami informatycznymi wykorzystywanymi w powiatowych jednostkach służby zdrowia. Lp. Komponent regionalny PSIM 1 Rejestracja pacjentów do jednostek służby zdrowia (e- Rejestracja) 2 Udostępnienie Elektronicznego Rekordu Pacjenta (ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta) 3 Udostępnienie Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych (RRDR Regionalny Rejestr Danych Charakter realizowanych usług w ramach współpracy z warstwą lokalną (w tym jednostki powiatowe) Przewidziano możliwość rejestracji pacjentów z terenu całego województwa za pośrednictwem regionalnego serwisu informacyjnego i udostępnionej usługi elektronicznej do wykorzystujących system PSIM jednostek służby zdrowia na poziomie lokalnym w tym wypadku platforma regionalna kieruje pacjenta do odpowiedniej jednostki i inicjuje proces rejestracji na poziomie lokalnego systemu informatycznego. Przewidziano utworzenie rejestrów na poziomie regionalnym umożliwiających wymianę danych pomiędzy lokalnymi rejestrami gromadzącymi dane medyczne pacjentów (poziom regionalny spełnia rolę integratora rozproszonych, lokalnych rejestrów ERP) dotyczy pacjentów wyrażających zgodę na udostępnianie danych zgodnie ze zdefiniowanymi procedurami. Dane rejestrowane i udostępniane na poziomie regionalnym będą podzbiorem danych gromadzonych na poziomie lokalnym w systemach informatycznych jednostek służby zdrowia. Na poziomie regionalnym utworzony zostanie rejestr zawierający informacje o stanie zasobów systemu zdrowia dedykowanych realizacji usług w trybie ratownictwa medycznego. Dane będą Uwagi dotyczące zakresu i sposobu współpracy realizowanej Założono integracje rejestrów regionalnych e-rejestracja z oprogramowaniem wykorzystywanym na poziomie lokalnym wymiana danych za pośrednictwem zdefiniowanych interfejsów. Zdefiniowane interfejsy będą zatwierdzone i opublikowane na poziomie regionalnym PSIM. Rejestry regionalne ERP będą zasilane z poziomu lokalnych systemów informatycznych i będą gromadziły dane identyfikujące zakres i miejsce gromadzenia danych medycznych na poziomie lokalnym,. Rejestry regionalne będą zasilane za pośrednictwem zdefiniowanych interfejsów łączących lokalne systemy informatyczne z warstwą regionalną systemu PSIM. Na poziomie lokalnym konieczne będzie dostosowanie systemów informatycznych do wymogów interfejsu. Rejestr RRDR będzie zasilany danymi zarówno poprzez dedykowany interfejs umożliwiający współpracę z systemami informatycznymi wykorzystywanymi na poziomie lokalnym w tym w 160

161 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Ratunkowych) 4 Wymiana elektronicznych informacji medycznych pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej (EPW -ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ) udostępniane na poziom lokalny zarówno do jednostek wojewódzkich jak i powiatowych jednostek służby zdrowia w ramach obsługi procedur ratownictwa medycznego. W ramach tej grupy funkcjonalności przewidziano uruchomienie platformy komunikacyjnej umożliwiającej wymianę informacji pomiędzy lokalnymi jednostkami ochrony zdrowia. W szczególności wymiana ta obejmuje zlecenia an wykonanie badań i konsultacji, wyniki wykonanych badań i konsultacji. Wymiana danych będzie dokonywała się pomiędzy wszystkimi jednostkami włączonymi do systemu RSIM w tym jednostkami powiatowymi. jednostkach powiatowych, jak i poprzez dedykowane aplikacje uruchamiane na platformie WWW portalu informacyjnego RSIM. W analogiczny sposób będzie realizowany odczyt udostępnianych na poziom lokalny danych. Podobnie jak w przypadku interfejsu łączącego systemu lokalne ze standardowymi rejestrami ERP tak w tym wypadku opracowany i opublikowany dedykowany interfejs a systemy na poziomie lokalnym będą dostosowane (w tym w ramach projektów realizowanych przez jednostki powiatowe) do obowiązującego standardu. Wymiana danych pomiędzy jednostkami włączonymi do systemu PSIM obywała się będzie za pośrednictwem warstwy komunikacyjnej zarządzanej z poziomu centrali PSIM. Warunkiem uczestnictwa w procesach wymiany danych będzie dla danej jednostki w tym jednostki powiatowej, dostosowanie lokalnego systemu informatycznego do standardów zdefiniowanych w ramach warstwy komunikacyjnej PSIM. Tego typu zadanie przewidziano w ramach projektów realizowanych na rzecz powiatowych jednostek służby zdrowia. Wykazane główne obszary współpracy lokalnych jednostek służby zdrowia z regionalnymi strukturami PSIM zostały uwzględnione w wytycznych do zakresu projektów PSIM zaplanowanych na poziomie powiatowym. Zgodnie z planem zostaną one uwzględnione także w projekcie głównym PSIM w szczególności w ramach zadań związanych z zaprojektowaniem i budową interfejsów łączących poziom regionalny z lokalnymi systemami informatycznymi wykorzystywanymi w jednostkach służby zdrowia. 161

162 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 4. ANALIZA POTENCJAŁU INSTYTUCJONALNEGO WNIOSKODAWCY 4.1 CHARAKTERYSTYKA WNIOSKODAWCY Projektodawcą i beneficjentem jest Województwo Podkarpackie, którego jednostką organizacyjną jest Urząd Marszałkowski z siedzibą w Rzeszowie przy ul. Grunwaldzkiej 15. Województwo Podkarpackie zostało utworzone z dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96, poz. 603). Powierzchnia województwa wynosi km 2. Liczba ludności województwa wynosi 2 mln 98 tys. Status prawny województwa regulują: ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62 poz. 558, Nr 153, poz i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 162, poz oraz z 2004 r. Nr 102, poz i Nr 116, poz. 1206) oznaczona dalej jako u. o s. w., \Statut Województwa Podkarpackiego stanowiący załącznik do Uchwały Nr X/103/99 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 września 1999 r. (Dz. Urz. Woj. Podk. z 2000 r. Nr 22, poz. 168 i z 2002 r. Nr 54, poz.1101). Województwo ma osobowość prawną (art. 6 ust. 2 u. o s. w.). Samodzielność Województwa podlega ochronie sądowej (art. 6 ust. 3 u. o s. w.). Mieszkańcy województwa podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (w drodze wyborów i referendum) lub za pośrednictwem organów samorządu województwa (art. 5 ust. 1 u. o s. w.). Organami samorządu województwa są: sejmik województwa i zarząd województwa. Siedzibą organów samorządu województwa jest miasto Rzeszów. Informacje ogólne o zadaniach realizowanych przez Samorząd Województwa Samorząd województwa: 1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, 2) dysponuje mieniem wojewódzkim, 3) prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu. Samorząd województwa, na podstawie upoważnień ustawowych, stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa. Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą w szczególności następujące cele: 1) pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej, 2) pobudzanie aktywności gospodarczej, 162

163 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 3) podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa, 4) zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń, 5) kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego. Samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się: 1) tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy, 2) utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim, 3) pozyskiwanie i łączenie środków finansowych, publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej, 4) wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli, 5) racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, 6) wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie postępu technologicznego oraz innowacji, 7) wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego racjonalne wykorzystywanie, 8) promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa. Województwo podkarpackie dzieli się na 21 powiatów ziemskich i 4 grodzkie. Ogółem na terenie Podkarpackiego jest 159 gmin: 16 miejskich, 30 miejsko-wiejskich i 113 wiejskich. 45 miejscowości ma prawa miejskie. Z pozostałych miejscowości 47 w przeszłości posiadało takie prawa, ale utraciło je z przyczyn ekonomicznych lub historycznych. Największe podkarpackie powiaty to: rzeszowski ziemski (166 tys.), mielecki (136 tys.), dębicki (134 tys.), jasielski (125 tys.), jarosławski (124 tys.) i stalowowolski (116 tys.). Największym ośrodkiem miejskim naszego województwa jest jego stolica Rzeszów. Do grona dużych podkarpackich miast należą także: Przemyśl, Stalowa Wola, Mielec, Tarnobrzeg, Krosno, Dębica, Jarosław, Sanok i Jasło. Prawa miejskie posiadają również: Baranów Sandomierski, Lesko, Ropczyce, Błażowa, Leżajsk, Rudnik nad Sanem, Boguchwała, Lubaczów, Rymanów, Brzozów, Łańcut, Sędziszów Małopolski, Cieszanów, Nisko, Sieniawa, Dukla, Nowa Dęba, Sokołów Małopolski, Dynów, Nowa Sarzyna, Strzyżów, Głogów Małopolski, Pilzno, Tyczyn, Iwonicz- Zdrój, Przeworsk, Ulanów, Jedlicze, Radomyśl Wielki, Ustrzyki Dolne, Kańczuga, Radymno, Zagórz, Kolbuszowa 163

164 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" Osoby reprezentujące województwo podkarpackie: Zygmunt Cholewiński - Marszałek Województwa Podkarpackiego Tel. +48 (17) , Fax: +48 (17) z.cholewinski@podkarpackie.pl Bogdan Rzońca - Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Tel. +48 (17) , Fax: +48 (17) b.rzonca@podkarpackie.pl Kazimierz Ziobro - Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Tel. +48 (17) , Fax: +48 (17) k.ziobro@podkarpackie.pl Maria Niemiec - Skarbnik Województwa Podkarpackiego Tel. +48 (17) , Fax: +48 (17) Dla odróżnienia od innych województw i tym samym przypieczętowania dziedzictwa historycznego ustanowiono herb, logo i flagę województwa podkarpackiego. Podkarpackim herbem jest na tarczy będącej dwudzielnym polem w słup w lewym polu czerwonym gryf ukoronowany srebrny wspięty, w prawym błękitnym lew ukoronowany złoty wspięty o języku czerwonym. Ponad nimi krzyż belkowy srebrny. Elementy tegoż herbu nawiązują do przynależności tych ziem m.in. do dwu województw: lwowskiego i bełskiego, zaś krzyż belkowy znajduje się w herbie Lubomirskich, niegdysiejszych właścicieli Rzeszowa. Flaga województwa podkarpackiego jest trójdzielna w słup: po bokach węższe pola w kolorze niebieskim, pośrodku na szerszym polu w kolorze białym znajduje się podkarpacki herb. Dla celów promocyjnych, zwłaszcza do oznaczenia materiałów promujących województwo, ustanowiono również podkarpackie logo, którym jest znak graficzny na białym tle, przy czym górna część tego znaku przedstawia ptaka, pod nim zaś znajduje się napis: Podkarpackie. 164

165 Studium Wykonalności: "Podkarpacki System Informacji Medycznej" 165

166 Regulamin Organizacyjny Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego określa strukturę oraz zasady działania Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego. Urząd wykonuje powierzone zadania pod kierownictwem Marszałka. Marszałek kieruje Urzędem przy pomocy Członków Zarządu, Skarbnika, Głównego Księgowego Urzędu i dyrektorów departamentów. Marszałek w szczególności: wykonuje czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do pracowników Urzędu oraz kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, kieruje bieżącymi sprawami Urzędu, wydaje decyzje administracyjne w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, może upoważnić pracowników Urzędu do wydawania w jego imieniu decyzji administracyjnych, wydaje zarządzenia będące aktami prawa wewnętrznego, kieruje realizacją przedsięwzięć związanych z obronnością państwa, w tym podwyższaniem gotowości obronnej Urzędu i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. W razie braku możliwości pełnienia przez Marszałka obowiązków służbowych lub nieobecności w pracy, zastępstwo pełni Członek Zarządu wskazany przez Marszałka. Członek Zarządu sprawuje nadzór nad departamentem lub departamentami wskazanymi przez Marszałka. Główny Księgowy Urzędu (Skarbnik ) prowadzi sprawy z zakresu rachunkowości i gospodarki finansowej Urzędu, analizuje realizację planu finansowego Urzędu, dokonuje oceny prawidłowości realizacji zadań finansowych Urzędu, opracowuje zasady sporządzania, przyjmowania, obiegu i przechowywania dokumentów finansowych w Urzędzie, kontroluje legalność dokumentów dotyczących wykonywania planu finansowego Urzędu, opracowuje zbiorcze sprawozdania z wykonania planu finansowego Urzędu i jego analiz. Dyrektorzy departamentów odpowiedzialni są za udzielanie wszechstronnej pomocy Marszałkowi i Członkom Zarządu w realizacji ich zadań, współdziałanie w opracowywaniu strategii rozwoju województwa, współdziałanie w opracowywaniu planu zagospodarowania przestrzennego województwa, współdziałanie w opracowywaniu wniosków i opiniowaniu studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, współdziałanie w opracowywaniu wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, współdziałanie w opracowywaniu i realizacji programów wojewódzkich, współdziałanie w przygotowaniu, negocjowaniu i realizacji kontraktu regionalnego, współdziałanie w przygotowywaniu i realizacji projektów finansowanych ze środków pomocowych, podejmowanie działań na rzecz maksymalnej absorpcji przez Województwo środków z Unii Europejskiej, współdziałanie ze Skarbnikiem w zakresie 166

167 przygotowania projektu budżetu Województwa, działanie na rzecz pozyskiwania środków pozabudżetowych na zadania realizowane przez departament, wykonywanie planu wydatków w granicach kwot określonych w budżecie, opracowywanie projektów uchwał Zarządu oraz realizowanie podjętych uchwał, opracowywanie projektów uchwał Sejmiku oraz realizowanie podjętych uchwał, opracowywanie projektów zarządzeń Marszałka oraz realizacja wydanych zarządzeń, opracowywanie projektów odpowiedzi na interpelacje oraz wnioski radnych i komisji Sejmiku, opracowywanie projektów odpowiedzi na interwencje posłów i senatorów, prowadzenie spraw z zakresu obronności i zarządzania kryzysowego, inicjowanie i udział w procesie tworzenia, przekształcania i likwidacji wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych i wyposażania ich w majątek, sprawowanie nadzoru nad wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi, opracowywanie projektów porozumień w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych Województwa innym województwom oraz jednostkom lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa, współdziałanie z Rzecznikiem Prasowym i Biurem Prasowym Urzędu, wykonywanie zadań wynikających ze współpracy zagranicznej i międzyregionalnej, zamieszczanie informacji publicznych w Biuletynie Informacji Publicznej Województwa, inicjowanie, przygotowywanie i wdrażanie do realizacji, w zakresie swojej właściwości, projektów samorządu województwa zgłaszanych do współfinansowania z funduszy strukturalnych. Procesy decyzyjne organów/osób uprawnionych do reprezentacji Procesy decyzyjne organów zostały określane w Uchwale Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie w dniu 29 września 1999 r. Organami Województwa są: Sejmik Województwa Podkarpackiego oraz Zarząd Województwa Podkarpackiego Sejmik jest organem stanowiącym i kontrolnym Województwa. Zarząd jest organem wykonawczym Województwa. W skład Zarządu wchodzi pięciu członków: Marszałek jako przewodniczący, dwóch wiceprzewodniczących i dwóch członków Zarządu. Członkowie Zarządu mogą być wybrani również spoza składu Sejmiku, z wyjątkiem Marszałka. Marszałek organizuje pracę Zarządu i Urzędu, kieruje bieżącymi sprawami Województwa oraz reprezentuje Województwo na zewnątrz. W sprawach niecierpiących zwłoki, związanych z zagrożeniem interesu publicznego, bezpośrednim zagrożeniom zdrowia i życia, oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne Marszałek podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości Zarządu. Marszałek może upoważnić na piśmie członków Zarządu, pracowników Urzędu oraz kierowników 167

168 wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych do wydawania w jego imieniu decyzji. Zasady nadzoru nad prowadzoną działalnością Nadzór nad działalnością samorządu województwa sprawuje Prezes Rady Ministrów i Wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa. Organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania województwa, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych. Kwestie instytucjonalne wdrażania projektu Wdrażaniem niniejszego projektu z ramienia zajmuje się Samorząd Województwa Podkarpackiego, Departament Społeczeństwa Informacyjnego. Jest on zgodnie z ustawą z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa osobą prawną. W/w ustawa mówi, że do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej, oraz że zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy. Działania urzędów administracji samorządowej reguluje szereg ustaw o samorządzie gminnym, powiatowy, województwa, finansach publicznych, prawo zamówień publicznych i wiele innych. Za bieżącą eksploatację i utrzymanie efektów realizacji projektu PSIM odpowiedzialny będzie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Departament Społeczeństwa Informacyjnego. Koszty eksploatacyjne projektu po realizacji obciążać będą budżet Województwa Podkarpackiego i budżety jednostek służby zdrowia biorących udział w projekcie. Jednostkom służby zdrowia uczestniczącym w projekcie zostanie bezpłatnie przekazane w użytkowanie sprzęt i oprogramowanie zakupione i wdrożone w wyniku niniejszego projektu. Jednostki służby zdrowia będą w związku z tym ponosiły koszty związane z bieżącymi kosztami eksploatacyjnymi przekazanego sprzętu i oprogramowania. W celu zapewnienia aktualności oraz poprawności działania wdrożonych rozwiązań, a także ich systematycznej ewolucji, zawarte zostaną stosowne umowy serwisowe. Po realizacji projektu zagwarantowana jest nie tylko jego trwałość finansowa, ale także instytucjonalna, dzięki kontynuowaniu działań poprzez struktury urzędów administracji samorządowej. Jednostkom samorządu terytorialnego Konstytucja RP gwarantuje samodzielność podlegająca ochronie sądowej. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego dysponuje odpowiednią kadrą, przygotowaniem technicznym i merytorycznym do zarządzania oraz utrzymaniem efektów projektu. Zrealizowane 168

169 przedsięwzięcie może być także wzorcem dla innych województw. Istnieje możliwość sprawnego powielania projektu w innych regionach kraju. 4.2 PARTNERZY I OPIS ZASAD PARTNERSTWA W projekcie biorą udział jednostki służby zdrowia, których organem założycielskim jest Samorząd Województwa Podkarpackiego. Lp. Nazwa Kod 1 2 Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. Prof. Antoniego Kępińskiego Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie Jarosław , ul. Kościuszki 18 Krosno , ul. Korczyńska 57 3 Wojewódzki Szpital im. Św. Ojca Pio w Przemyślu Przemyśl , ul. Monte Cassino Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Fryderyka Chopina Szpital Wojewódzki Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie Rzeszów , ul. Chopina 2 Rzeszów , ul. Lwowska 60 6 Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc Rzeszów , ul. Rycerska Wojewódzki Szpital im. Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny w Żurawicy Tarnobrzeg , ul. Szpitalna 1 Żurawica , ul. Różana 9 Samorząd Województwa Podkarpackiego, który utworzył te zakłady sprawuje nadzór nad nimi. (art. 67, ust.1 ustawy). W ramach sprawowanego nadzoru Samorząd Województwa dokonuje kontroli i oceny działalności zakładu opieki zdrowotnej oraz pracy kierownika tego zakładu (art.76, ust.2 ustawy). Kontrola i ocena obejmuje w szczególności: realizację zadań statutowych, dostępność i poziom udzielanych świadczeń, prawidłowość gospodarowania mieniem, gospodarkę finansową. Tworzenie, przekształcenie i likwidacja publicznego zakładu opieki zdrowotnej następuje w drodze uchwały właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego, chyba że przepisy ustawy lub przepisy odrębne stanowią inaczej (art.36, ust.1 ustawy ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej - Dz.U z późn.zm.). 169

170 Odpowiedzialność za zarządzanie publicznym zakładem opieki zdrowotnej ponosi kierownik zakładu. Kierownik publicznego zakładu opieki zdrowotnej kieruje zakładem i reprezentuje go na zewnątrz. Kierownik zakładu jest przełożonym pracowników zakładu. Stanowiska kierownicze w przytoczonych powyżej zakładach opieki zdrowotnej zajmują osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Kwalifikacje te zostały określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2000 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej określonego rodzaju (Dz.U z późn. zm.) Szczegółowe zasady sprawowania nadzoru Samorządu Województwa nad samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru nad samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej i nad jednostkami transportu sanitarnego (Dz.U ). Jednostki służby zdrowia biorące udział w projekcie są zobowiązane do wykorzystania majątku wytworzonego w ramach projektu (infrastruktura wybudowana lub zakupiona w ramach projektu) w celu udzielania świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Jednostki te nie będą pobierały opłat bezpośredni od korzystających z efektów projektu, nie będą mogły zbyć wytworzonego w ramach projektu majątku. Przedmiot projektu po zakończeniu jego realizacji, finansowany będzie ze środków przyznanych tym jednostkom, na podstawie kontraktów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie usług medycznych. Z wszystkimi szpitalami wojewódzkimi będącymi Partnerami projektu zawarte zostały umowy regulujące zasady i zakres Partnerstwa. Celem stworzonego Partnerstwa jest ułatwienie dostępu do usług zdrowotnych dla mieszkańców województwa podkarpackiego i na jego terenie, poprzez opracowanie i wdrożenie nowych narzędzi informacyjnych usprawniających działanie systemu ochrony zdrowia w Województwie Podkarpackim. Cel ten zostanie zrealizowany między innym poprzez: 1) dostosowanie i zintegrowanie systemów teleinformatycznych jednostek służby zdrowia. Dostarczenie do placówek systemów związanych z zarządzaniem tymi jednostkami, w szczególności z obsługą i monitorowaniem części medycznej, administracyjnej oraz zarządczej, 2) budowę, rozbudowę lub modernizację infrastruktury teleinformatycznej w jednostkach służby zdrowia, 3) stworzenie nowoczesnej infrastruktury informatycznej, która zapewni interoperacyjność systemów informatycznych wszystkich placówek w zakresie dostępu do danych medycznych obywateli. Będzie miała ona charakter back-office, mającej za zadanie 170

171 wspomaganie realizacji i zarządzania świadczeniami zdrowotnymi we wszystkich jednostkach służby zdrowia wchodzących w skład porozumienia, 4) zwiększenie bezpieczeństwa przetwarzanych danych w jednostkach służby zdrowia, 5) dostarczenie narzędzi niezbędnych do sprawniejszego i efektywniejszego działania jednostek. OBOWIĄZKI STRON W RAMACH ISTNIEJĄCEGO PARTNERSTWA Województwo Podkarpackie Lider Projektu Do zakresu obowiązków Województwa należy w szczególności: 1) reprezentowanie Partnerów przed IZ, 2) koordynowanie (w tym monitorowanie i nadzorowanie) prawidłowości działań Partnerów przy realizacji zadań, zawartych w Projekcie, 3) zarządzanie projektem samodzielnie bądź też poprzez nadzorowanie wyspecjalizowanego podmiotu do tego wybranego, 4) zapewnienie sprawnego systemu komunikacji z Partnerem oraz IZ, 5) pozyskiwanie, gromadzenie i archiwizacja dokumentacji związanej z realizacją zadań Partnerstwa, 6) koordynacja działań partnerstwa na rzecz upowszechniania informacji o nim i jego celów, 7) przygotowanie i publikacja ogłoszeń o Projekcie, 8) opracowanie i złożenie wniosku o finansowanie Projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , 9) umożliwienie kontroli i audytu nadzoru nad Projektem uprawnionym podmiotom, 10) wykonywanie obowiązków w zakresie informacji i promocji, 11) udzielanie informacji o Projekcie uprawnionym do tego instytucjom, 12) zgłaszanie do IZ wszelkich zmian w projekcie, które nie zostały uwzględnione we wniosku o dofinansowanie, a które były konieczne w celu prawidłowego zrealizowania projektu, 13) przeprowadzanie postępowania o udzielenia zamówienia publicznego wyłaniającego operatora Regionalnego Centrum Informacji Medycznej na okres trwałości projektu. Szpitale wojewódzkie Partnerzy Projektu Do zakresu obowiązków poszczególnych Partnerów należy w szczególności: 1) aktywne uczestnictwo i współpraca w działaniach Partnerstwa mających na celu realizację Projektu, o którym mowa w 1 niniejszej umowy, 2) stosowanie się do przyjętego systemu przepływu informacji i komunikacji między Partnerami, 171

172 3) udzielanie informacji i wyjaśnień co do zadań realizowanych w ramach Projektu, w terminie i formie umożliwiającej Liderowi wywiązanie się z jego obowiązków informacyjnych względem IZ, 4) niezwłoczne informowanie Lidera o przeszkodach przy realizacji zadań, w tym o ryzyku zaprzestania realizacji zadań, 5) poddanie się kontroli w zakresie prawidłowej realizacji zadań w Projekcie i utrzymania trwałości projektu realizowanej przez Lidera, IZ oraz inne uprawnione do kontroli podmioty, w tym: a) pełnego wglądu we wszystkie dokumenty, w tym dokumenty elektroniczne związane z realizacją Projektu, przez cały okres ich przechowywania oraz umożliwić tworzenie ich uwierzytelnionych kopii i odpisów, b) zapewnienie pełnego dostępu w szczególności do urządzeń, obiektów, terenów i pomieszczeń, w których realizowany jest Projekt lub zgromadzona jest dokumentacja dotycząca realizowanego Projektu, c) zapewnienia obecności osób, które udzielą wyjaśnień na temat wydatków i innych zagadnień związanych z realizacją projektu, 6) udostępnianie każdorazowo na wniosek Lidera lub uprawnionych podmiotów dokumentów lub informacji umożliwiających dokonanie oceny wpływu realizowanych zadań w odniesieniu do celów Projektu i celów Programu, 7) wykorzystywanie materiałów informacyjnych i wzorów dokumentów przekazanych przez Lidera, 8) zapewnienie minimalnych wymagań technicznych w zakresie niezbędnym do wdrożenia PSIM określonych w załączniku nr 1 do niniejszej umowy, 9) ścisła współpraca z Regionalnym Centrum Informacji Medycznej w zakresie poprawności i prawidłowości realizowanych zadań związanych z gromadzeniem i przekazywaniem danych do RCIM zapewniające prawidłowe jego funkcjonowanie, również w okresie trwałości projektu, 10) umożliwienie wejścia Liderowi, bądź osobie przez niego upoważnionej jak również Generalnemu Wykonawcy PSIM do lokali zarządzanych przez Partnera, celem zainstalowania niezbędnych urządzeń, oraz oprogramowania, 11) poinformowanie Lidera o wszelkich wydatkach nieobjętych zakresem PSIM, a niezbędnych do realizacji projektu w zakresie dedykowanym Partnerowi, 12) pisemne informowanie Lidera o wszystkich realizowanych przez siebie projektach współfinansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, Funduszu Spójności lub innych funduszy i programów Unii Europejskiej najpóźniej w dniu podjęcia Decyzji, 13) pisemne informowanie Lidera o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub pozostawaniu w stanie likwidacji albo podleganiu zarządowi komisarycznemu, bądź 172

173 zawieszeniu swej działalności lub gdy jest przedmiotem postępowań prawnych o podobnym charakterze, w terminie do 7 dni od dnia wystąpienia powyższych okoliczności, 14) przestrzeganie regulacji w zakresie pomocy publicznej. UDZIAŁ W PROJEKCIE LOKALNYCH JEDNOSTEK OPIEKI ZDROWOTNEJ Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego zawarł umowy z 21 szpitalami powiatowymi celem określenia zasad współpracy i funkcjonowania w ramach stworzonego Regionalnego Centrum Informacji Medycznej. Umowy zawarte zostały mając na uwadze ułatwienie dostępu do usług zdrowotnych dla mieszkańców województwa podkarpackiego i na jego terenie, poprzez opracowanie i wdrożenie nowych narzędzi informacyjnych usprawniających działanie systemu ochrony zdrowia w Województwie Podkarpackim. Przedmiotem zawartych umów o współpracę jest określenie zasad i warunków wzajemnej współpracy związanej z korzystaniem przez jednostki lokalne z Regionalnego Centrum Informacji Medycznej. Każda jednostka powiatowa, z którą zawarta została umowa zobowiązała się do spełnienia następujących warunków: 1) wymianę aktualnych danych związanych z usługami w ramach RCIM, 2) zapewnienie poufności i ochrony danych osobowych, 3) utrzymanie infrastruktury sieciowej i wyposażenia informatycznego oraz łącz na poziomie gwarantującym bezpieczne przetwarzanie, przechowywanie i przesyłanie danych, 4) zapewnienie wykwalifikowanego personelu do kontaktów i współpracy z jednostką i mieszkańcami województwa oraz pozostałymi użytkownikami RCIM, 5) stosowanie się do przyjętego systemu przepływu informacji i komunikacji z Województwem, 6) wykonanie niezbędnych inwestycji zapewniających współpracę z RCIM (infrastruktura, oprogramowanie, aktualizacja i przekazywanie danych) 7) ścisła współpraca z Regionalnym Centrum Informacji Medycznej w zakresie poprawności i prawidłowości realizowanych zadań związanych z gromadzeniem i przekazywaniem danych do RCIM zapewniające prawidłowe jego funkcjonowanie, również w okresie trwałości projektu, 8) przestrzeganie regulacji w zakresie pomocy publicznej, 9) pokrywanie kosztów wynikających z korzystania z usług RCIM, świadczonych przez wyłonionego operatora, w kwocie będącej ilorazem kosztów utrzymania RCIM i ilością Zakładów Opieki Zdrowotnej korzystających z tych usług. 173

174 4.3 Trwałość projektu, opis podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu inwestycji po jej zakończeniu Opis podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu inwestycji po jej zakończeniu Podmiotem odpowiedzialnym za trwałość projektu Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Departament Społeczeństwa Informacyjnego. Bieżące działania związane z zarządzaniem projektem zostaną zlecone podmiotom zewnętrznym. W okresie realizacji projektu za zarządzanie projektem odpowiedzialny będzie Inżynier Kontraktu (IK szczegółowy opis zakresu odpowiedzialności w dalszej części rozdziału). Za zarządzanie projektem od strony technicznej w okresie utrzymania projektu (bezpośrednio po zakończeniu okresu realizacji projektu) będzie odpowiadała firma zewnętrzna. Firma ta wybrana w drodze postępowania zgodnego z PZP odpowiadała będzie za bieżące świadczenie usług związane z funkcjonowaniem RCIM, serwisem w tym zakresie i jego aktualizacją i rozwojem zgodnie z postępującymi wymogami technicznymi i prawnymi. Urząd Marszałkowski w ramach upoważnienia przez Partnerów projektu (szpitale wojewódzkie uczestniczące w projekcie) oraz szpitale powiatowe przeprowadzi postępowanie zamówienia publicznego dotyczące wyłonienia operatora Regionalnego Centrum Informacji Medycznej. Operator Regionalnego Centrum Informacji Medycznej zostanie wyłoniony przez Urząd Marszałkowski na okres 5 lat od dnia zakończenia realizacji projektu. Koszty wynikające z korzystania z usług Regionalnego Centrum Informacji Medycznej (RCIM), świadczonych przez wyłonionego operatora, w kwocie będącej ilorazem kosztów utrzymania RCIM i ilością Zakładów Opieki Zdrowotnej korzystających z tych usług będą pokrywane przez szpitale wojewódzkie i powiatowe korzystające z usług i zasobów RCIM. Zarówno szpitale powiatowe, jak i wojewódzkie zobowiązują się do zapewnienia warunków do wykorzystywania usług świadczonych przez Regionalne Centrum Informacji Medycznej do realizacji usług medycznych, przez niego zakontraktowanych w ramach jednolitego systemu ochrony zdrowia, finansowanego ze środków publicznych. Przyjęcie powyższego rozwiązania wynika z doświadczeń w realizacji projektów informatycznych, rozwiązaniem najbardziej efektywnym ekonomicznie jest zaangażowanie wyspecjalizowanej i doświadczonej firmy zewnętrznej. Wybór w drodze postępowania przetargowego pozwoli wybrać ofertę najkorzystniejszą i optymalizację kosztów związanych z utrzymaniem infrastruktury oraz celów i efektów projektu. Wnioskodawcą i właścicielem infrastruktury wytworzonej w ramach projektu będzie Województwo Podkarpackie. Na okres trwałości projektu planuje się wybór podmiotu obsługującego powstałą infrastrukturę na poziomie 1 (RCIM). Będzie on wybrany w celu 174

175 zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemu, szczególnie na styku lokalnej warstwy z warstwą regionalną oraz utrzymania integracji zdrowia wszystkich uczestników RCIM. Ponadto do jego zadań należeć będzie prowadzenie szeroko rozumianego serwisu systemu, w tym: prowadzenie bieżącego monitoringu funkcjonowania systemu i urządzeń, prowadzenie serwisu sprzętowego, zapewnienie bezpieczeństwa systemu, w tym ochrona antywirusowa oraz ochrona przed atakami z zewnątrz, instalacja dostarczonych przez Wykonawcę systemu ulepszeń oraz aktualizacji Trwałość projektu w zakresie możliwości rozwoju w kontekście przystąpienia kolejnych podmiotów do systemu Projekt będzie otwarty na włączenie się w jego realizację nowych podmiotów, zarówno publicznych, jak i niepublicznych. Każdy podmiot zarówno uczestniczących, jak i przystępujący do projektu zobowiązany będzie do określonych obowiązków w ramach korzystania z RCIM: 1) zapewnienie poufności i ochrony danych osobowych, 2) utrzymanie infrastruktury sieciowej i wyposażenia informatycznego oraz łącz na poziomie gwarantującym bezpieczne przetwarzanie, przechowywanie i przesyłanie danych, 3) zapewnienie wykwalifikowanego personelu do kontaktów i współpracy z jednostką i mieszkańcami województwa oraz pozostałymi użytkownikami RCIM, 4) stosowanie się do przyjętego systemu przepływu informacji i komunikacji z Województwem, 5) wykonanie niezbędnych inwestycji zapewniających współpracę z RCIM 6) ścisła współpraca z Regionalnym Centrum Informacji Medycznej w zakresie poprawności i prawidłowości realizowanych zadań związanych z gromadzeniem i przekazywaniem danych do RCIM zapewniające prawidłowe jego funkcjonowanie, również w okresie trwałości projektu, 7) przestrzeganie regulacji w zakresie pomocy publicznej, 8) pokrywanie kosztów wynikających z korzystania z usług RCIM, świadczonych przez wyłonionego operatora, w kwocie będącej ilorazem kosztów utrzymania RCIM i ilością Zakładów Opieki Zdrowotnej korzystających z tych usług 175

176 W przypadku przystąpienia do projektu niepublicznych jednostek opieki zdrowotnej będą one zobowiązane do przestrzegania zasad pomocy publicznej, ich funkcjonowanie w ramach PSIM nie może nosić znamion pomocy publicznej i wpływać na uprzywilejowaną pozycję na rynku usług medycznych. W związku z powyższym podmioty niepubliczne przystępujące do projektu będzie faktycznie wykorzystywały RCIM w takim samym celu jak przez publiczne jednostki ochrony zdrowia (czyli udzielania świadczeń finansowanych ze środków publicznych). Praktycznym wymiarem wszystkich wariantów interoperacyjności (technicznej, organizacyjnej i semantycznej) jest ustalenie, upublicznienie i wykorzystywanie standardów wymiany danych oraz komunikacji pomiędzy systemem regionalnym i rozwiązaniami zewnętrznymi (np. centralnymi, komercyjnymi). W pierwszym okresie budowy platformy PSIM, stworzony zostanie główny trzon systemu oparty o RCIM i jednostki wojewódzki będące beneficjentami projektu. Równolegle z procesem uruchamiania systemu PSIM w obszarze centralnym (RCIM) i szpitali wojewódzkich, możliwe będzie dołączanie jednostek powiatowych. Kolejnym etapem będzie rozwój i doskonalenie systemu oraz sukcesywne włączanie niepublicznych jednostek opieki zdrowotnej do RCIM Zarządzanie projektem w kontekście jego trwałości Zarządzanie Projektem stanowi jeden z najistotniejszych komponentów projektu. Odpowiednie zarządzanie projektem stanowi gwarancję odpowiedniego zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron w realizację przedsięwzięcia i podstawę do stworzenia odpowiedniej platformy komunikacyjnej pomiędzy interesariuszami projektu. Przez jasno określony podział ról, obowiązków, kompetencji i odpowiedzialności eliminuje problemy związane z decyzyjnością oraz uprawnieniami do wykonywania określonych prac zarządczych. Osoby zaangażowane w zarządzanie projektem, czy to w warstwie strategicznej czy też operacyjnej będą musiały podejmować istotne decyzje już od samego początku przygotowując przedsięwzięcie do realizacji. Będą zapewniać kontrolę nad inwestycją oraz bezpieczeństwo dal wszystkich stron biorących udział w projekcie. Podczas realizacji projektu wymagane będzie zastosowanie podejścia procesowego oraz produktowego w zakresie cyklu wytwórczego oprogramowania i zarządzania projektem. Zarządzanie projektem obejmować będzie: Zarządzanie integracją projektu Zarządzenie zakresem projektu Zarządzanie czasem w projekcie Zarządzanie kosztami projektu 176

177 Zarządzanie jakością w projekcie Zarządzanie ryzykiem projektu Zarządzanie zasobami ludzkimi w projekcie Zarządzanie komunikacją w projekcie Zarządzanie zleceniami w projekcie Zarządzanie projektem oparte będzie na uznanych międzynarodowych metodologiach definiujących sposób zarządzania projektem tj.: - PRINCE 2 - PMI (Project Management Institute) - IPMA (International Project Management Association) Ponadto zarządzanie projektem prowadzone będzie w oparciu o procedury określone w normach z rodziny ISO: - ISO 9001: ISO 9004: Struktura zarządzania projektem Zarządzanie Projektem jest realizowane w ramach czteropoziomowej struktury organizacyjnej. W strukturze zarządzania projektem wyróżnić należy następujące podmioty: A. Beneficjenta (Departament Społeczeństwa Informacyjnego Podkarpackiego Urzędu Marszałkowskiego) - B B. Inżynier Kontraktu - IK C. Wykonawca - W Zastosowanie takiej struktury wynika z wysokiej złożoności i wielkości projektu oraz konieczności spełnienia wymogów stawianym projektom współfinansowanym ze środków UE. Z tego względu konieczna jest bieżąca i wielostopniowa weryfikacja i kontrola postępów projektu. Budując strukturę zarządzania projektem Wnioskodawca uwzględnił podstawowe przyczyny niepowodzeń projektów informatycznych: przytłaczająca złożoność zbyt mało kompetencji i doświadczenia (zbyt ambitne cele) specyfikacje są niekompletne lub niejednoznaczne za mały udział użytkowników zła komunikacja za mało planowania złe oszacowania nieobiektywna ocena postępu prac 177

178 brak jasnego określenia zakresu odpowiedzialności późne zmiany specyfikacji nieskończone ulepszanie mało uwagi poświęcone problemom jakości słaba dokumentacja W kontekście przyczyn niepowodzeń i występujących zagrożeń należy się skupić nad skutecznym zarządzaniem, aby uwzględniało ono dobre praktyki organizacyjne w zakresie zarządzania projektami informatycznymi: wspólna wizja produktu atmosfera zaangażowania i współodpowiedzialności za projekt praca zespołowa w szczególności współpraca z użytkownikiem myślenie przyszłościowe zapobieganie zagrożeniom, nie zaś tylko usuwanie skutków planowanie i analiza ryzyka dobra komunikacja i przepływ informacji zarządzanie zmianami regularne przeglądy projektu Zastosowana rozbudowana i złożona struktura zarządzania projektem zapewnia realizację tych czynników. Ponadto planujemy bazować na sformalizowanych metodach zarządzania projektem (metodykami), co przejawiać się będzie w m.in.: stosowaniu ściśle określonych procedur planowaniu działań i postępowanie według opracowanych planów dokumentowaniu działań Obrana struktura wymaga zaangażowania dużej ilości osób ze względu na interdyscyplinarność podejmowanych decyzji, dużą odpowiedzialność i istotny wymiar społeczny. Konieczna w każdym przypadku jest głęboka analiza podejmowanych decyzji i wsparcie oraz konsultacje osób o najwyższym poziomie kompetencji i uprawnień. A. BENEFICJENT (URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO) Najważniejszą kompetencją i odpowiedzialnością Beneficjenta jest uprawnienia do przydziału zasobów i inicjowania dalszych prac. Beneficjent ponosi całkowitą i ostateczną odpowiedzialność za wynik projektu. Beneficjent przyjmował będzie sprawozdania okresowe, ustalał będzie ramowy plan działań na kolejny okres sprawozdawczy. Beneficjent komunikował się będzie z pozostałymi interesariuszami projektu za pośrednictwem przez Kierownika Projektu, odpowiadającego z ramienia Beneficjenta za weryfikację i kontrolę całości projektu. 178

179 Beneficjent sprawował będzie funkcje kontrolno-nadzorcze nad realizacją projektu, weryfikował postępy realizacji i konfrontował je z założeniami projektu. Odpowiedzialny będzie za kontrolę zarówno Inżyniera Kontraktu, jak i Wykonawcy projektu. Do głównych zadań Wnioskodawcy Województwa Podkarpackiego, w którego imieniu zadania związane z projektem realizuje Departament Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Podkarpackiego należeć będą: koordynowanie i nadzorowanie procesu przygotowania, realizacji i wdrożenia oraz trwałości projektu PSIM koordynowanie i nadzorowanie procesu przygotowania, realizacji i trwałości projektów powiatowych w zakresie integracji z RCIM weryfikowanie przygotowywanych przez Inżyniera Kontraktu projektów wniosków o płatność oraz innych dokumentów oraz ich przedkładanie do Instytucji Zarządzającej RPO WP, weryfikacja i przedkładanie do Instytucji Zarządzającej RPO WP propozycji zmian zakresu rzeczowego projektu PSIM sprawowanie nadzoru w okresie trwałości projektu nad działaniami podmiotu zewnętrznego w zakresie utrzymania integracji wszystkich uczestników RCIM. całościowy nadzór nad poprawnością realizacji projektu; wykonywanie okresowych ocen zgodności przebiegu prac z harmonogramami; prowadzenie kalendarza realizacji projektu w zakresie monitorowania, sprawozdawczości, raportowania i rozliczeń. B. INŻYNIER KONTRAKTU Inżynier Kontraktu zarządza projektem w warstwie operacyjnej. Inżynier Kontraktu podejmuje decyzje taktyczne i operacyjne odpowiadając między innymi za: opracowanie dokumentacji przetargowej oraz przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy; przygotowywanie projektów warunków technicznych niezbędnych do realizacji zadań przez Wykonawcę; doradztwo techniczne prowadzone na rzecz Wnioskodawcy; sprawowanie nadzoru nad jakością i terminowością realizacji projektu; udział w prowadzonych odbiorach realizowanych zadań; opiniowanie proponowanych przez Wykonawcę rozwiązań technicznych; kontrola i monitoring kosztów Projektu; prowadzenie biura Projektu; sporządzanie sprawozdawczości między innymi kwartalnej, rocznej i końcowej z realizacji Projektu na potrzeby Wnioskodawcy; sporządzanie projektów wniosków o płatność częściową i końcową wraz z niezbędnymi załącznikami, dokumentami i opracowaniami na czas trwania projektu; 179

180 przygotowywanie propozycji wszelkich zmian i modyfikacji dokumentów na potrzeby Wnioskodawcy ; W ramach reprezentowanie projektu na zewnątrz Inżynier kontraktu wewnątrz zespołu zobowiązany jest wyodrębnić następujące jednostki: Zespoły robocze Każdy Zespół Roboczy kierowany będzie przez Kierowników Zespołów, którzy przez zarządzanie Zespołami Roboczymi zarządzają wytwarzaniem produktów specjalistycznych projektu. Poszczególne Zespoły Robocze są odpowiedzialne za realizację procesów związanych z wytwarzaniem produktów projektu. W ramach tych procesów realizują również procesy planowania sporządzając plany realizacyjne dla swoich zespołów. Ich współpraca z Inżynierem Kontraktu polega przede wszystkim na: Odebraniu od Inżyniera Kontraktu przekazywanej w ramach etapu grupy zadań do wykonania Raportowaniu do Inżyniera Kontraktu zgodnie z Planem Komunikacji podczas wykonywania grupy zadań Realizacja powierzonych zadań merytorycznych Przekazaniu Inżyniera Kontraktu wykonanej grupy zadań Każdy zespół roboczy składał się będzie Kierownika Zespołu oraz ze specjalistów odpowiedzialnych za wytworzeniem danych procesów czy produktów projektu. Zespół ds. wsparcia projektu Wsparcie projektu dotyczyło będzie zagadnień merytorycznych interdyscyplinarnych. W ramach wsparcia projektu zatrudnieni zostaną specjaliści w zakresie: a) Informacji i promocji projektu b) Zagadnień prawnych c) Rozliczeń finansowych projektów europejskich d) Zarządzania jakością Ww. specjaliści uczestniczyli będą we wszystkich procesach w ramach zarządzania projektem, będą na każdym etapie wsparciem dla kierownika projektu. Ww. specjaliści odpowiadali będą bezpośrednio przed Inżynierem Kontraktu, jemu raportowali będą o osiąganych wynikach i postępach. Inżynier Kontraktu będzie odpowiedzialny m.in. za: Opracowanie dokumentacji projektowej W terminie do maksymalnie dwóch miesięcy od chwili podpisania umowy, Inżynier Kontraktu ( dalej IK) zobowiązany będzie do opracowania kompletnej dokumentacji projektowej. W tym zakresie IK zobowiązany jest do : 180

181 a. Sprawdzenia czy uzyskano wymagane przepisami opinie, uzgodnienia i pozwolenia. b. Wyjaśnienia wątpliwości dotyczących dokumentacji projektowej i zawartych w niej rozwiązań oraz ewentualne zwrócenie uwagi na rozwiązania zamienne. c. Zatwierdzania projektów do realizacji, akceptując każdą stronę opisu, uwzględniając warunki umowne w tym założonej nieprzekraczalnej wartości zadania. d. Opiniowania i zatwierdzenia Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w zakresie technicznym dla postępowania o zamówienie publiczne w celu wyłonienia GWI. e. Czynny udział zgodny z powołaniem Zamawiającego w trakcie prowadzonego postępowania opartego na ustawie prawo zamówień publicznych, zmierzającego do wyboru GWI. KONTROLA I MONITORING KOSZTÓW PROJEKTU Kontrola kosztów dotyczy wszystkich faz realizacji inwestycji. Z tego względu Zarządzający Kontraktem jest zobowiązany do opracowania procedur dotyczących raportowania, monitorowania, kontroli kosztów i wydatków dotyczących inwestycji, a w szczególności: a. Analiza harmonogramów płatności Wykonawców robót i przedstawienie jej wyników Zamawiającemu. b. Analiza wraz z potwierdzeniem zasadności wniosków płatności dla Wykonawców (GWI), sprawdzanie dokumentów rozliczeniowych pod względem merytorycznym i rachunkowym. c. Ustalenie źródeł zakupów i analiza cen urządzeń. d. Regularne organizowanie spotkań dotyczących kosztów inwestycji; opracowanie i ustalenie procedury kontroli zmian kosztów. e. Kontrola prawidłowości wystawianych faktur co do wystąpienia przesłanek do ich wystawienia, zakresu i kwoty na zasadach określonych w umowie z GWI bez prawa ich odbioru f. Naliczanie kar umownych dla Wykonawców ( GWI ) robót i przekazywanie danych Zamawiającemu w celu ich egzekwowania. g. Weryfikacja kosztorysów w zakresie przedmiaru robót oraz zastosowanych nośników cen. h. Ustalenie podstaw i wysokości obniżenia należności GWI z tytułu obniżenia jakości robót. i. Wykonanie rozliczeń końcowych i dokonanie ich uzgodnień z wykonawcami robót, przy udziale przedstawicieli Zamawiającego. j. Rozliczenie końcowe wykonanego zadania inwestycyjnego w ciągu 60 dni do daty odbioru końcowego wraz z przygotowaniem druków PT i OT. k. Inne wynikające z umowy pomiędzy Zarządzającym Kontraktem a Zamawiającym oraz umowy z GWI. 181

182 DORADZTWO TECHNICZNE Doradztwo techniczne w zakresie związanym ze specyfikacją techniczną i wyborem generalnego wykonawcy- od chwili zawarcia umowy z IK w terminie do dwóch miesięcy, wykorzystując właściwą ilość specjalistów z zakresu informatyki, posiadających odpowiednie doświadczenie we wdrażaniu projektów przeznaczonych dla służby zdrowia, IK zobowiązany będzie wykorzystując maksymalnie godzin, przeanalizować podsiadane informacje przez UM, w oparciu o specyfikację dostaw i usług, opracować specyfikację techniczną, określająca parametry techniczne dla stworzenia oprogramowania przez generalnego wykonawcę. Wynagrodzenie wypłacone będzie po faktycznym stwierdzeniu wykonania przedmiotu zamówienia przez przedstawicieli UM, i podpisanie odbioru PROWADZENIE BIURA PROJEKTU Wraz z chwilą wyboru generalnego wykonawcy w zakresie realizacji podstawowego zamówienia, IK zobowiązany jest do uruchomienia i prowadzenia biura projektu. SIWZ określa szczegóły w zakresie wyposażenia biura projektu, oraz w oparciu i posiadany kosztorys i zaproponowaną przez Pana obsadę, nałożyłam na IK obowiązek zapewnienia określonych osób przez czas funkcjonowania biura. Czasookres funkcjonowania biura uzależniony będzie od harmonogramu prac jakie nakreśli generalny wykonawca. Jeśli generalny wykonawca wcześniej odda przedmiot projektu, wówczas z chwilą akceptacji odbioru, IK zamyka biuro projektu, jednakże nie dłużej niż czasookres przewidziany we wniosku dotacyjnym. Wynagrodzenie wypłacone będzie za faktyczne funkcjonowanie biura ZARZĄDZANIE PROJEKTEM Od chwili zawarcia umowy, do chwili ostatecznego rozliczenia projektu IK zobowiązany jest do posiadania właściwej kadry ( zgodnie ze studium są to koordynator i specjaliści z trzech branż), odpowiedzialne za prawidłową realizację, i uzyskanie właściwych rezultatów projektu. Wynagrodzenie ryczałtowe za świadczenie usługi, wypłacane proporcjonalnie przez okres realizacji projektu. PROMOCJA PROJEKTU IK od chwili zawarcia umowy określony będzie miał harmonogram wykonania zadań związanych z promocją projektu. Wskazany harmonogram realizowany będzie przez IK, i po wykonaniu poszczególnych zadań i ich odbiorze, wypłacane będzie wynagrodzenie. Przyporządkowanie zadań do interesariuszy projektu przedstawia poniższa tabela: Szczegółowy zakres odpowiedzialności i obowiązków Inżyniera Kontraktu: zobowiązany jest do przygotowania wszelkich dokumentów związanych z realizacją projektu w formie i terminie obowiązującym Zamawiającego będzie odpowiedzialny za nadzór nad prawidłową realizacją projektu 182

183 będzie odpowiedzialny za nadzór nad zgodnością realizacji projektu z przyjętym harmonogramem będzie odpowiedzialny za nadzór nad realizacją projektu zgodnie z przyjętym kosztorysem będzie odpowiedzialny za nadzór nad prawidłową realizacją projektu zgodnie planem działań będzie realizował bieżący nadzór i kontrolę prac w projekcie będzie odpowiedzialny za monitorowanie i pomiar wartości wskaźników będzie odpowiedzialny za opracowanie planu finansowania projektu i planu wystąpień o środki dotacji rozwojowej będzie odpowiedzialny za opracowywanie szczegółowych sprawozdań finansowych zgodzie z obowiązującymi wymogami sprawozdawczości budżetowej będzie odpowiedzialny za składanie wymaganych umową raportów i sprawozdań z realizacji projektu, w tym części finansowej do Instytucji Pośredniczącej będzie odpowiedzialny za opracowanie harmonogramu płatności będzie odpowiedzialny za opracowanie miesięcznych/kwartalnych wniosków o płatności pośrednie będzie odpowiedzialny za opracowanie wniosku o płatność końcową będzie odpowiedzialny za sporządzanie kwartalnych sprawozdań z realizacji projektu będzie odpowiedzialny za przygotowanie raportu końcowego z realizacji projektu będzie odpowiedzialny za przygotowanie corocznych raportów z osiągniętych efektów będzie odpowiedzialny za przygotowanie i składanie wniosków o płatność będzie odpowiedzialny za przygotowanie dokumentów i informowanie o zagadnienia związane z VAT zobowiązany jest do zachowania w swojej działalności terminów realizacji zadań umożliwiających weryfikację opracowywanych dokumentów przez Zamawiającego oraz ich złożenie w wymaganych terminach zobowiązany jest do przygotowania części sprawozdawczej wniosku o płatność zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania informacji i wniosków o płatność co do postępu rzeczowego zobowiązany jest do przygotowania ewentualnych korekt i przedkładania informacji i wniosków o płatność co do postępu rzeczowego zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania informacji kwartalnych, rocznych i końcowej zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania informacji dodatkowych Przez okres 5 lat od dnia zakończenia projektu 183

184 zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania podmiotom upoważnionym wszelkich informacji dotyczących projektu w tym informacji o ostatecznej wartości wskaźnika rezultatu osiągniętej po złożeniu wniosku o płatność końcową zobowiązany jest Zamawiającego informować o wszelkich zagrożeniach oraz nieprawidłowościach w realizacji projektu zobowiązany jest do przygotowania i przedłożenia dokumentów potwierdzających wykonanie zakresu rzeczowego projektu w zakresie wynikającym z wniosku o dofinansowanie zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania dokumentów potwierdzających osiąganie wskaźników projektu w oparciu o listę wskaźników kluczowych w terminach i na zasadach obowiązujących Zamawiającego zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania wniosku o dokonanie zmiany projektu w sytuacji gdyby taka nastąpiła w terminach i na zasadach obowiązujących Zamawiającego zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania wniosku z uzasadnieniem o przedłużenie okresu realizacji projektu, harmonogramu rzeczowo - finansowym wg kwartałów i wg zadań oraz innych dokumentów wymaganych umową i dokumentami ją zmieniającymi w sytuacji gdyby taka nastąpiła w terminach i na zasadach obowiązujących Zamawiającego zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania dokumentów informujących o zamiarze dokonania zmian prawno - organizacyjnych w statusie Zamawiającego który miałby wpływ na realizację projektu lub osiągnięcie jego celów zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania dokumentów informujących o wystąpieniu siły wyższej i jej wpływie na realizację projektu zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania dokumentów niezbędnych do uznania środków za niewygasające zobowiązany jest do przygotowania i przedkładania dokumentów w zakresie zmian adresu Zamawiającego rachunku bankowego, terminów realizacji projektu, przesunięcia wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem w terminie i formie obowiązującej Zamawiającego w czasie realizacji projektu będzie wykorzystywał do komunikacji z Zamawiającym i do rozliczania projektu platformy wytworzone w trakcie realizacji projektu stosownie do harmonogramu realizacji projektu jest zobowiązany do przygotowania w odpowiednim terminie dokumentacji niezbędnych do realizacji postępowań przetargowych zgodnie z prawem zamówień publicznych dla zadań projektu i prowadzenia w imieniu Zamawiającego tych postępowań. 184

185 C. WYKONAWCA PROJEKTU Wykonawca odpowiedzialny będzie za realizację całości projektu. Za realizację projektu odpowiadał będzie bezpośrednio przed Inżynierem Kontraktu, a pośrednio przed Beneficjentem. Do zadań Wykonawcy należeć będzie: sporządzenie analiz i projektów rozwiązań w części regionalnej i lokalnej, zapewnienie wsparcia przy analizowaniu i przetwarzaniu dokumentacji projektowej dla części regionalnej i lokalnej, realizacja prac adaptacyjnych w zakresie pomieszczeń RCIM, uzupełnienie infrastruktury sieciowej pasywnej w szpitalach wojewódzkich, dostarczenie i uruchomienie infrastruktury sieciowej aktywnej oraz urządzeń komputerowych w szpitalach wojewódzkich oraz w RCIM, uruchomienie dostępu do szerokopasmowego Internetu, dostarczenie i wdrożenie licencji oprogramowania dla części administracyjnej i medycznej, dostarczenie i wdrożenie licencji baz danych, oprogramowania systemowego i systemu PACS/RIS, konfiguracja systemów informatycznych w szpitalach wojewódzkich oraz RCIM, implementacja zaprojektowanych komponentów w części regionalnej, wdrożenia finalnych wersji komponentów regionalnych, dostarczenie infomatów, integracja jednostek wojewódzkich, powiatowych oraz innych jednostek z RCIM, dostarczenie ulepszeń systemu, nowych funkcjonalności oraz aktualizacji dostosowujących system zgodnie ze zmianami w przepisach prawnych przez okres trwałości projektu PRZEPŁYW DOKUMENTÓW W RAMACH PROJEKTU Zaliczka przekazywana będzie przez Instytucję Zarządzającą RPO WP na Konto Projektu prowadzone przez Lidera w terminie do 60 dni od złożenia wniosku. Rozliczenia zaliczki Lider ma obowiązek dokonać w ciągu miesiąca. W związku z tymi terminami wskazane jest, aby wszelkie płatności dokonywać w okresach kwartalnych. Istnieje możliwość wskazania daty, w której IZ przeleje za pośrednictwem banku środki finansowe. Istnieje także możliwość zmniejszenia wnioskowanej kwoty (korekta wniosku) lub zwrotu zaliczki, gdyby po złożeniu wniosku nastąpiły zmiany w należnych płatnościach. 185

186 Lider zakłada Konto projektu, na które Instytucja Zarządzająca przelewa zaliczki. Lider dokonywał będzie płatności na rzecz Inżyniera Kontraktu, Audytora i Wykonawcy odpowiednio za zarządzanie projektem oraz promocję, audytu nadzoru nad projektem i Uproszczona procedura zarządzania projektem oraz przepływ dokumentów w ramach projektu przedstawia się następująco: Złożenie wniosku o zaliczkę przez Lidera (wniosek obejmuje zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne na pokrycie zobowiązań w stosunku do Wykonawcy, Inżyniera Kontraktu i Audytora) 12 Przekazanie środków przez Instytucję Zarządzającą (60 dni) Dostawa i wdrożenie przez Wykonawcę przedmiotu zamówienia (sprzętu, programów, usług, itp.) Odbiór przedmiotu zamówienia. Inżynier Kontraktu przekazuje Liderowi protokoły odbioru przedmiotu zamówienia. Wykonawca wystawia fakturę na rzecz Lidera Projektu i przekazuję Inżynierowi Kontraktu celem opisania. Inżynier Kontraktu opisuje otrzymane od Wykonawcy faktury i przesyła je do zapłaty Liderowi Projektu. Lider dokonuje płatności na rzecz Wykonawcy, a dostarczony i wdrożony przedmiot zamówienia przyjmuje na stan majątkowy. Podpisanie umowy użyczenia pomiędzy Liderem a Partnerem. Na podstawie otrzymanych i opłaconych faktur, Lider rozlicza zaliczkę. Inżynier Kontraktu i Audytor wystawia faktury za usługi na rzecz Lidera. Lider dokonuje płatności za usługę zarządzania na rzecz Inżyniera Kontraktu. Lider dokonuje płatności za usługę audytu nadzoru nad projektem na rzecz Audytora. Zakłada się, że Inżynier Kontraktu będzie przedkładał Liderowi comiesięczne raporty i sprawozdania z realizacji projektu. Schemat finansowania i przepływu dokumentów w ramach PSIM przedstawia się następująco: Rysunek 28 Schemat finansowania i przepływu dokumentów w ramach PSIM 12 Czynność odbywa się na podstawie harmonogramu finansowo-rzeczowego 186

187 4.3.5 Trwałość projektu w kontekście finansowania kosztów utrzymania projektu po zakończeniu realizacji projektu Koszty można podzielić w sposób zobrazowany na schemacie Główny podział kosztów utrzymania. Koszty są ponoszone wspólnie przez Urząd Marszałkowski oraz inne jednostki wykorzystujące rozwiązania informatyczne dostarczane w ramach projektu PSIM. Ich podział związany jest z zakresem partycypacji w projekcie. Zakłada się, że Urząd Marszałkowski pokrywa koszty: koszty partycypacji Urzędu Marszałkowskiego i jednostek wojewódzkich w utrzymaniu Regionalnego Centrum Informacji Medycznej koszty utrzymania rozwiązań na poziomie lokalnym w jednostkach wojewódzkich. Natomiast jednostki wstępujące do platformy wymiany informacji w ramach PSIM, zobowiązane są do pokrywania poniższych kosztów: kosztów partycypacji jednostki w utrzymaniu Regionalnego Centrum Informacji Medycznej, na zasadzie finansowania jednostki działającej na rzecz wszystkich placówek oraz na rzecz pacjentów. kosztów utrzymania własnych, lokalnych rozwiązań informatycznych, których wielkość zależy od początkowej wartości inwestycji Rysunek 29 Główny podział kosztów utrzymania 187

188 Koszty partycypacji oszacowane są w sposób proporcjonalny dla wszystkich jednostek. Oznacza to, że koszty te dla wybranej jednostki są wyliczone jako 1/N (gdzie N jest liczbą wszystkich jednostek ZOZ powiatowych i wojewódzkich, biorących udział w projekcie). Zatem łączny koszt 8 jednostek wojewódzkich w zakresie kosztów partycypacji, będzie równy iloczynowi 8 i jednostkowej wartości kosztów na 1 szpital, wynikającej z proporcjonalnego podziału na N jednostek. Na podstawie założeń dotyczących realizacji projektu, przyjmuje się, że N = 29. Pod uwagę bierzemy tylko koszty wpływające bezpośrednio na eksploatację Regionalnego Centrum Informacji Medycznej oraz zakres projektu użytkowany przez jednostki wojewódzkie, a więc: koszty części regionalnej w zakresie: o Kosztów partycypacji UM, o Kosztów partycypacji innych jednostek, koszty części lokalnej w zakresie Kosztów UM. Natomiast koszty ponoszone na poziomie lokalnym przez inne jednostki (powiatowe, miejskie) będą opisywane w projektach indywidualnych tychże jednostek. Szczegółowy opis kosztów utrzymania, sposób kalkulacji i analiza wariantów kosztów utrzymania RCIM znajduje się w specyfikacji dostaw i usług. Zasady współpracy Partnerów projektu (szpitali wojewódzkich) w ramach projektu Do zakresu odpowiedzialności Partnerów (szpitali wojewódzkich) należy: 1) aktywne uczestnictwo i współpraca w działaniach Partnerstwa mających na celu realizację Projektu, 2) stosowanie się do przyjętego systemu przepływu informacji i komunikacji między Partnerami, 188

189 3) udzielanie informacji i wyjaśnień co do zadań realizowanych w ramach Projektu, w terminie i formie umożliwiającej Liderowi wywiązanie się z jego obowiązków informacyjnych względem IZ, 4) niezwłoczne informowanie Lidera o przeszkodach przy realizacji zadań, w tym o ryzyku zaprzestania realizacji zadań, 5) poddanie się kontroli w zakresie prawidłowej realizacji zadań w Projekcie i utrzymania trwałości projektu realizowanej przez Lidera, IZ oraz inne uprawnione do kontroli podmioty, w tym: a) pełnego wglądu we wszystkie dokumenty, w tym dokumenty elektroniczne związane z realizacją Projektu, przez cały okres ich przechowywania oraz umożliwić tworzenie ich uwierzytelnionych kopii i odpisów, b) zapewnienie pełnego dostępu w szczególności do urządzeń, obiektów, terenów i pomieszczeń, w których realizowany jest Projekt lub zgromadzona jest dokumentacja dotycząca realizowanego Projektu, c) zapewnienia obecności osób, które udzielą wyjaśnień na temat wydatków i innych zagadnień związanych z realizacją projektu, 6) udostępnianie każdorazowo na wniosek Lidera lub uprawnionych podmiotów dokumentów lub informacji umożliwiających dokonanie oceny wpływu realizowanych zadań w odniesieniu do celów Projektu i celów Programu, 7) wykorzystywanie materiałów informacyjnych i wzorów dokumentów przekazanych przez Lidera, 8) ścisła współpraca z Regionalnym Centrum Informacji Medycznej w zakresie poprawności i prawidłowości realizowanych zadań związanych z gromadzeniem i przekazywaniem danych do RCIM zapewniające prawidłowe jego funkcjonowanie, również w okresie trwałości projektu, 9) umożliwienie wejścia Liderowi, bądź osobie przez niego upoważnionej jak również Generalnemu Wykonawcy PSIM do lokali zarządzanych przez Partnera, celem zainstalowania niezbędnych urządzeń, oraz oprogramowania, 10) poinformowanie Lidera o wszelkich wydatkach nieobjętych zakresem PSIM, a niezbędnych do realizacji projektu w zakresie dedykowanym Partnerowi, 11) przestrzeganie regulacji w zakresie pomocy publicznej, między innymi przez zapewnienie wykorzystywania produktów materialnych oraz niematerialnych i prawnych, wytworzonych w wyniku realizacji projektu, wyłącznie w zakresie objętym kontraktem z Narodowym Funduszem Zdrowia. 189

190 Celem utrzymania rezultatów projektu każdy Partner (szpital wojewódzki) zobowiązany jest do: utrzymywanie przez okres realizacji i trwałości niniejszej umowy ubezpieczenia majątkowego majątku zakupionego w ramach Projektu i przekazanego na podstawie umowy użyczenia. Partner jest obowiązany do okazania Liderowi Projektu na jego żądanie aktualnego dokumentu ubezpieczenia. W przypadku braku aktualnego dokumentu ubezpieczenia Lider Projektu będzie uprawniony do zawarcia umowy ubezpieczenia majątkowego na koszt Partnera. Partner upoważnia w tym zakresie Lidera do zawarcia wskazanej umowy i zaciągnięcia w jego imieniu i na jego rzecz zobowiązania finansowego, utrzymywanie sprzętu i oprogramowania zakupionego w związku z realizacją Projektu w stanie umożliwiającym korzystanie z niego w zakresie objętym niniejszą umową i celem Projektu zapewnienie warunków do wykorzystywania usług świadczonych przez Regionalne Centrum Informacji Medycznej do realizacji usług medycznych, ponoszenia wszelkich nakładów finansowych na przekazany sprzęt i oprogramowanie zakupione w związku z realizacją Projektu, niezbędnych do prawidłowego ich funkcjonowania zgodnie z zapisami Projektu, w tym między innymi z tytułu nadzoru autorskiego, nadzoru utrzymaniowego oprogramowania, udostępnienia podpisów elektronicznych, modernizacji i wymiany sprzętu, kosztów energii elektrycznej oraz dostępu do sieci rozległej, Partner w okresie trwałości Projektu, z zastrzeżeniem że w okresie nie krótszym niż do końca roku 2018, zobowiązuje się do pokrywania kosztów wynikających z korzystania z usług Regionalnego Centrum Informacji Medycznej (RCIM), świadczonych przez podmiot zewnętrzny, w kwocie będącej ilorazem kosztów usługi zewnętrznej i ilością Zakładów Opieki Zdrowotnej korzystających z tych usług. Zasady współpracy jednostek powiatowych w ramach projektu Wśród zakresu obowiązków jednostek powiatowych należy wymienić: wymianę aktualnych danych, zapewnienie poufności i ochrony danych osobowych, 190

191 utrzymanie infrastruktury sieciowej i wyposażenia informatycznego oraz łącz na poziomie gwarantującym bezpieczne przetwarzanie, przechowywanie i przesyłanie danych, zapewnienie wykwalifikowanego personelu do kontaktów i współpracy z jednostką i mieszkańcami województwa oraz pozostałymi użytkownikami RCIM, a będącymi stroną w kontaktach z Jednostką, stosowanie się do przyjętego systemu przepływu informacji i komunikacji z Województwem, wykonanie niezbędnych inwestycji zapewniających współpracę z RCIM (infrastruktura, oprogramowanie, aktualizacja i przekazywanie danych) określonych w załączniku nr 1 do niniejszej umowy, ścisła współpraca z Regionalnym Centrum Informacji Medycznej w zakresie poprawności i prawidłowości realizowanych zadań związanych z gromadzeniem i przekazywaniem danych do RCIM zapewniające prawidłowe jego funkcjonowanie, również w okresie trwałości projektu, przestrzeganie regulacji w zakresie pomocy publicznej, pokrywanie kosztów wynikających z korzystania z usług RCIM, świadczonych przez wyłonionego operatora, w kwocie będącej ilorazem kosztów utrzymania RCIM i ilością Zakładów Opieki Zdrowotnej korzystających z tych usług. Ponadto każda jednostka powiatowa: upoważnia Województwo do przeprowadzenia zamówienia wyłaniającego operatora RCIM. Wszelkie niezbędne czynności z tym związane Województwo wykona w okresie nie później niż do końca 2013 roku. Jednostka przed wszczęciem postępowania zmierzającego do wyboru operatora RCIM we wskazanym przez Województwo terminie udzieli Województwu pełnomocnictwa. zobowiązuje się, iż zapewni warunki do wykorzystywania integracji z Regionalnym Centrum Informacji Medycznej do realizacji wyłącznie usług objętych kontraktem z Narodowym Funduszem Zdrowia. zobowiązuje się, iż będzie udzielać wszelkich niezbędnych informacji i wyjaśnień co do zadań realizowanych w ramach współpracy projektu Własnego z projektem Głównym, w terminie i formie umożliwiającej Województwu wywiązanie się z jego obowiązków informacyjnych dotyczących projektu Głównego względem Instytucji Zarządzającej RPO WP zobowiązuje się do bezzwłocznego poinformowania Województwa o wszelkich przeszkodach jakie pojawią się przy realizacji projektu Własnego, w tym o ryzyku zaprzestania jego realizacji. 191

192 Przyjęte założenia w zakresie szacowania kosztów utrzymania projektu Koszty utrzymania rozwiązania były rozważane w 3 różnych wariantach inwestycyjnych. Na podstawie analizy tych wariantów wybrano najbardziej optymalny układ kosztów, gwarantujący skuteczne utrzymanie projektu po zakończeniu realizacji, przy uwzględnieniu rozsądnych wydatków finansowych. Poniżej przedstawione są wszystkie analizowane warianty, tj.: Wariant 1 zrównoważony wzrost, Wariant 2 pośredni, Wariant 3 inwestycyjny. Ze względu na istnienie wielu czynników wpływających na koszty utrzymania systemu w regionie i na poziomie lokalnym, zdecydowano się przedstawić trzy alternatywne warianty kosztów: zrównoważonego wzrostu, pośredni i inwestycyjny. Bardzo trudno jest oszacować jak będzie zwiększała się ilość pacjentów korzystających z systemu PSIM. Można założyć, że w początkowym okresie do PSIM będą zapisywali się pacjenci głównie przy okazji hospitalizacji w jednym ze szpitali biorących udział w projekcie. Sytuacja ta będzie zmieniać się w miarę włączania się kolejnych ZOZ-ów do systemu. Tak wiec czynniki wzrostu liczby obsługiwanych pacjentów i współpracujących jednostek są ze sobą wzajemnie powiązane. Im większa ilość pacjentów w ramach PSIM, tym większe zainteresowanie przystąpieniem kolejnych jednostek do PSIM; a im więcej jednostek, tym większa łatwość zapisania się pacjentów. W okresie wdrożenia systemu PSIM, zakłada się podłączenie do systemu łącznie 31 jednostek. Ze względu na to, że w miarę wzrostu ilości pacjentów w systemie, do systemu będą chciały podłączać się kolejne jednostki, a w miarę ich podłączania będzie wzrastać ilość punktów w których mieszkańcy województwa Podkarpackiego mogą się zapisać do systemu, należy spodziewać się że przyrost ilości użytkowników systemu, a co za tym idzie obciążenie infrastruktury informatycznej będzie funkcją wykładniczą, a nie liniową. Niestety nie da się przewidzieć, w którym roku działania systemu zadziała efekt śnieżnej kuli. Oprócz wymienionych powyżej czynników, koszt jest również zależny od dostępności tanich i szybkich łączy internetowych (stacjonarnych jak i mobilnych) dla społeczeństwa Podkarpacia, od których będzie zależeć stopień wykorzystania e-usług przeznaczonych bezpośrednio dla pacjentów, takich jak np. e-rejestracja. Dostępność i parametry łączy internetowych ulegają stałej poprawie. Można zaobserwować tendencję że coraz bardziej popularny staje się dostęp do Internetu za 192

193 pomocą telefonów komórkowych o coraz większych możliwościach. Na terenie Polski wschodniej planowane są duże projekty infrastrukturalne z zakresu budowy sieci szerokopasmowych. W związku z powyższymi czynnikami można założyć, że łącza internetowe będą znacząco tanieć w ciągu najbliższych lat. Jednocześnie w miarę wzrostu ilości użytkowników PSIM, będzie wzrastać zapotrzebowanie na pasmo sieci. Dlatego we wszystkich wariantach przyjęto, że roczne utrzymanie łączy PSIM będzie o ok. 30% tańsze niż w okresie wdrożenia. Kolejnym ważnym elementem kosztów utrzymania, typowym dla każdego dużego systemu informatycznego, a takim niewątpliwie jest PSIM, są koszty związane z modyfikacjami oprogramowania w miarę wzrostu oczekiwań jego użytkowników oraz zmian w prawie. W związku z powyższym należy założyć koszty związane z utrzymaniem specjalistów modyfikujących oprogramowanie. Ze względu na przyjęty model finansowania, w którym jednostki podłączające się do RCIM wnoszą miesięczną opłatę na pokrycie kosztów funkcjonowania RCIM, każdy z wariantów zapewnia trwałość projektu. W każdym z wariantów regionalnych założono brak kosztów związanych z remontem centrali RCIM. Zidentyfikowano główne aspekty mające bezpośredni związek z kosztami utrzymania systemu i opisano ich wpływ na te koszty. Skupiono się jedynie na czynnikach mających fundamentalny wpływ na koszty utrzymania projektu, tj.: Tabela 19. Aspekty różnicujące warianty utrzymania kosztów po wdrożeniu projektu Czynnik mający LP wpływ na koszty utrzymania 1 Dynamika wzrostu ilości pacjentów korzystających z systemu 2 Dynamika wzrostu ilości podłączonych do systemu ZOZ 3 Rozwój technologii IT. Możliwe konsekwencje dla projektu Zwiększająca się ilość pacjentów objętych działającym systemem wiąże się z planowaną ekspansją regionalną i oddziaływaniem motywującym obywateli do wykorzystania funkcjonalności systemu. Dynamika przyrostu użytkowników może być wspomagana lub pozostawiona naturalnemu, organicznemu wzrostowi. Efektem jest zwiększenie kosztów ponoszonych na obsługę pacjentów oraz infrastrukturę podpisów elektronicznych. Planowana do przyłączenia do systemu PSIM grupa jednostek ochrony zdrowia wojewódzkich i pozostałych, stanowić będzie trzon obszaru eksploatacji. Dalsze powiększanie tej grupy o dodatkowe jednostki istotnie zwiększa koszty utrzymania infrastruktury technicznej i sieciowej RCIM, ponieważ ze wzrostem liczby użytkowników musi iść wzrost nakładów na zasoby sprzętowe, wydajność aplikacji i zabezpieczenia. Bardziej istotny i kosztotwórczy staje się także element zarządzania RCIM. Technologie informatyczne należą do grupy czynników, których nie da się szczegółowo przewidzieć i zaplanować. Szacuje się, że wraz z rozwojem technologii, dostępne będą bardziej wydajne i niezawodne rozwiązania, a koszty obecnych znacznie się obniżą. Tym niemniej w wariantach najwyższej wydajności rozważań IT, należy liczyć się z dużymi kosztami utrzymania. 193

194 4 Dostępność i jakość łączy internetowych 5 Rozbudowa funkcjonalności systemu RCIM 6 Koszty inwestycyjne na utrzymanie Infrastruktura sieci szerokopasmowych na Podkarpaciu jest niezależna od realizacji projektu, ale jeśli zostanie wdrożona, zostanie wykorzystana przez beneficjentów i użytkowników projektu PSIM. Na obecnym etapie nie planuje się obniżenia kosztów poprzez wykorzystanie dostępu do sieci szerokopasmowej, ponieważ nie ma pewności co do terminu jej uruchomienia. Aplikacje w obrębie części regionalnej posiadają duży potencjał rozwojowy, szczególnie w zakresie funkcjonalności. Z uwagi na fakt, że system ten będzie wykorzystywał pionierskie w skali kraju rozwiązania informatyczne dla ochrony zdrowia, można spodziewać się konieczności finansowania prac utrzymaniowych, dostosowawczych i rozbudowujących funkcjonalność. W zależności od zamierzonego efektu tempo wzrostu aplikacji może być kontrolowane, co wpływa na wysokość kosztów. Należy jednak przyjąć, że w każdym z wariantów koszty utrzymania części regionalnej są elementem obligatoryjnym. Utrzymanie funkcjonalności pociąga za sobą koszty utrzymania odpowiedniej infrastruktury. Warianty inwestycji są różnicowane pod kątem częstości i skali modernizacji sprzętu (serwery, urządzenia sieciowe, archiwum, itp.) i aplikacji (baz danych, systemów zabezpieczeń, itp.). Budżet inwestycji przekazywanych na utrzymanie projektu jest zasadniczym gwarantem trwania projektu. W sytuacji niedofinansowania jednostek ochrony zdrowia i wprowadzania ekonomicznie uzasadnionej strategii optymalizacji kosztów, istnieje duży nacisk na wybór rozwiązań, dzięki którym profity z eksploatacji systemu, będą okupione jak najniższymi kosztami. Tym samym podjęto się analizy skali kosztów w kontekście możliwości finansowych jednostek ochrony zdrowia i instytucji wojewódzkich współfinansujących projekt Opis wariantów kosztowych Opis założeń dla wariantu 1 Wariant 1 oparty jest na teraźniejszych realiach organizacyjnych, społecznych i technologicznych. Nie zakłada się zaistnienia nagłej rewolucji informatycznej, lecz spokojną i konsekwentną ewolucję w sferze potrzeb i świadomości społeczeństwa w zakresie usług e-zdrowotnych. Strategia wariantu: Wariant pierwszy można nazwać wariantem zrównoważonego wzrostu, ponieważ opracowano go przy założeniu, że zmiany funkcjonalności będą miały charakter dostosowania się do zmian prawnych i organizacyjnych. Będą więc gwarantowały aktualizacje aplikacji i umożliwią jej systematyczny i zrównoważony pod względem nakładów finansowych rozwój, Założono stały, wolny wzrost ilości użytkowników systemu, tj. Zakładów Opieki Zdrowotnej lub innych instytucji współpracujących. Przyjęto, że ilość pacjentów zarejestrowanych w systemie będzie przyrastać w stałym, wolnym tempie. 194

195 Jako warunek wariantu przyjęto optymalne rozplanowanie wydatków na rozwój aplikacji RCIM i sprzętu przy ograniczonym finansowaniu. Koszty utrzymania części lokalnej zostały oszacowane na podstawie analiz i doświadczeń przy eksploatacji porównywalnej skali systemów HIS/RIS/PACS. Tabela 20. Założenia dla wariantu 1 Czynnik mający LP wpływ na koszty utrzymania 1 Dynamika wzrostu ilości pacjentów korzystających z systemu 2 Dynamika wzrostu ilości podłączonych do systemu ZOZ 3 Rozwój technologii IT. 4 Dostępność i jakość łączy internetowych Zakładany scenariusz dla utrzymania projektu w wariancie 1 (zrównoważonego wzrostu) Zakłada się stały, powolny wzrost ilości pacjentów. Wolne tempo zmian spowodowane jest realnymi uwarunkowaniami społeczeństwa w kontekście popularyzacji rozwiązań internetowych (odsetek ludzi korzystających z Internetu) i ograniczonymi możliwościami teleinformatycznymi (brak wystarczającej infrastruktury internetowej na obszarze województwa). Przyjęto, że przystępowanie jednostek instytucjonalnych do systemu PSIM będzie miało charakter wolnego wzrostu, co jest powiązane ze skalą ilości obsługiwanych pacjentów. Obie zmienne powiązane są ze sobą bezpośrednio i większa dostępność usług elektronicznych wpływa na większe ich wykorzystanie. W tym wariancie oszacowano, że przez okres utrzymania projektu, czyli ok. 5 lat, zewnętrzne jednostki ochrony zdrowia przyjmą pozycję obserwatora i będą szczegółowo analizowały strategię i moment przystąpienia do systemu. Należy mieć na uwadze, że przystępowanie jednostek do systemu będzie się wiązało z kosztami jego współfinansowania. Czynnik niezależny od projektu. Zakłada się stały rozwój technologii teleinformatycznych. W tym wariancie nacisk położony jest na efekt obniżania kosztów aktualnie zastosowanych technologii, w kontekście pojawiania się nowocześniejszych rozwiązań (głównie sprzętowych). Nie planuje się natomiast inwestycji mających na celu wykorzystanie najnowocześniejszych technologii wchodzących na rynek IT w okresie utrzymania projektu. Wymagałoby to zbyt dużych nakładów finansowych. Nie jest zakładane wykorzystanie efektów wdrożenia sieci szerokopasmowego Internetu na obszarze Podkarpacia. System będzie polegał na własnych łączach, co gwarantuje mu Sposób realizacji wariantu Zakłada się możliwość wykorzystywania dostarczonej infrastruktury bez konieczności dodatkowych inwestycji. Na poziomie RCIM udostępnia się aktywne usługi świadczone dla pacjentów zgodnie z celami projektu. Przez cały okres utrzymania projektu przeznacza się nakłady finansowe na infrastrukturę podpisów elektronicznych i dostęp do sieci Internet. Jest to niezbędny element umożliwiający realizacje celów w zakresie świadczenia usług e- Zdrowia i utrzymania komunikacji w obszarze uczestników projektu. Zakres inwestycji dopasowany jest do skali rozwoju systemu. Mając na uwadze tendencje do wypierania starszych rozwiązań przez nowocześniejsze, obserwujemy stałe obniżanie kosztów. W oszacowaniu kosztów wykorzystano ten fakt i przy wyliczaniu wydatków założono mniejsze koszty modernizacji aktualnych rozwiązań. Przez cały okres utrzymania projektu przeznacza się nakłady finansowe na 195

196 5 Rozbudowa funkcjonalności systemu RCIM 6 Koszty inwestycyjne na utrzymanie bezpieczeństwo i potencjał do dalszego, konsekwentnego rozwoju. Przyjęto założenie, że system w części regionalnej musi nadążać za podstawowymi wymaganiami jego uczestników. Oznacza to konieczność uwzględniania uwag użytkowników, usuwanie potencjalnych błędów, nanoszenie poprawek wynikających ze zmian w prawie oraz odpowiednią modernizację sprzętu. Nie planuje się działań rozwojowych w zakresie poszukiwań innowacyjnych funkcjonalności oraz wyklucza się budowanie strategii produktowych opartych na tworzeniu nowych modułów. Przy wolnym tempie przyrostu użytkowników, przyjmuje się, że podstawowym wyzwaniem systemu będzie jego popularyzacja i wykorzystanie w aktualnym zakresie. Wydatki inwestycyjne na innowacje nie będą miały uzasadnienia w okresie pozyskiwania uczestników i pacjentów. Jako, że głównym trzonem projektu są jednostki publiczne, oceny czynników finansowych dokonano głównie z ich perspektywy. Na podstawie analiz sektora ochrony zdrowia, a także sektora publicznego, można spodziewać się dalszych tendencji do odgórnego wprowadzania strategii oszczędności i funkcjonowania w trybie niedofinansowania podstawowej działalności medycznej jednostek ochrony zdrowia. Rodzi to konieczność ograniczenia kosztów pod kątem ich optymalizacji i zasadności. Wydatki finansowe jednostek ponoszone na utrzymanie projektu PSIM muszą być przez nie akceptowalne, gdyż to warunkuje ich przystąpienie do systemu. Ich poziom był analizowany podczas etapu przygotowywania projektu. W tym wariancie przyjmuje się koszty akceptowalne przez jednostki ochrony zdrowia uczestniczące w projekcie. infrastrukturę łączy internetowych, przy założeniu, że ich koszty będą malały, a warunki jakościowe podwyższały się. Przyjęto najbardziej rozsądny wariant utrzymania systemu centralnego. Mianowicie, przydzielono pulę godzin pracy na usługi rozwoju, analizy i usuwania błędów, wprowadzania zmian prawnych. Podział czasu będzie zależny od przyjętych priorytetów regionalnych i skali zainteresowania systemem. Zagwarantowano również usługi wspomagające proces integracji zewnętrznych jednostek. Dokonano analizy kosztów na utrzymanie pod kątem zasadności ich wydatkowania oraz utrzymania warunków technicznych i rozwojowych, gwarantujących, by system PSIM rozwijał się i gwarantował jego użytkownikom wymierne korzyści. Akceptowalny i optymalny poziom kosztów został oszacowany na podstawie analiz wydatków miesięcznych jednostek, konsultacji i ofert rynkowych. Przy szacowaniu kosztów dla obszaru jednostek, zauważono, że bez względu na przyjęty wariant utrzymania obszaru regionalnego, koszty utrzymania systemów lokalnych po stronie jednostek nie ulegają zasadniczej zmianie. Dlatego koszty utrzymania projektu w obszarze jednostek ochrony zdrowia, oszacowane są tylko w jednym, niezmiennym wariancie. Jest to spowodowane głównie: 196

197 Stanem dużego nasycenia informatycznego w zakresie oprogramowania po wdrożeniu w projekcie PSIM jednostki otrzymują komplet licencji oprogramowania, zarówno pod kątem funkcjonalności jak i ilości. W związku z tym dalszy rozwój i utrzymanie systemów lokalnych nie jest mocno zależne od przyjętych wariantów regionalnych. W każdym z tych wariantów przyjmuje się, że w części lokalnej nakłady na utrzymanie systemu będą w największej części związane z aktualizacją systemu pod katem wymagań prawnych, monitoringiem wydajności sprzętu i zminimalizowaniem jego awaryjności. Tendencją do długofalowych i powolnych zmian w prawodawstwie w zakresie ochrony zdrowia, co ma wpływ na bardzo zrównoważone w czasie i skali nakłady na dostosowanie oprogramowania w jednostkach do aktualnych rozporządzeń Ministerstwa Zdrowia. Zakłada się stałe nakłady na nadzór autorski, dzięki któremu aplikacje będą na bieżąco aktualizowane. Zaawansowaniem funkcjonalnym dostarczanych rozwiązań informatycznych, gdyż szacuje się, że jednostki osiągną poziom świadomego wykorzystania pełnego potencjału systemów informatycznych po ok. 1-5 latach od jego wdrożenia (w zależności od determinacji i zaangażowania Kierownictwa i personelu jednostki). Jako przykład - dostawa pierwszych systemów informatycznych dla ochrony zdrowia w latach w przetargu ministerialnym z funduszy Banku Światowego, gdzie wdrażana funkcjonalność Ruchu Chorych i Apteki uzyskała optimum wykorzystania po 2-6 latach. Oznacza to, że w kolejnych latach po wdrożeniu systemu, jednostki będą optymalizować swoją organizację pracy pod kątem większej integracji z systemami cyfrowymi np. tworzeniem i wykorzystywaniem elektronicznej dokumentacji medycznej, planowaniem i zarządzaniem, stosowaniem podpisów elektronicznych. W konsekwencji, w okresie utrzymania projektu, zminimalizowana będzie konieczność finansowania kosztotwórczych projektów rozwojowych dla części lokalnej. Pomijamy tutaj rozwój innych systemów medycznych, wykraczających poza zakres merytoryczny projektu PSIM. Wiedzą wynikającą z obserwacji i doświadczeń jednostek w eksploatacji systemów informatycznych, wskazującymi na skuteczne przewidywanie kosztów utrzymania takich rozwiązań w czasie. Obecnie bowiem istnieje w Polsce szeroki rynek rozwiązań dla oprogramowania medycznego i infrastruktury, dzięki któremu można efektywnie ocenić poziom i rodzaje kosztów, a także śledzić trendy rozwojowe. Pozwala to na przyjęcie wiarygodnego i optymalnego wariantu kosztowego na poziomie szpitali i przychodni. Nie przewiduje się więc dla części lokalnej większych zmian w przedmiotowym zakresie systemowym w ciągu kolejnych lat utrzymania projektu. Konsekwencją umiarkowanej dynamiki zmian w zakresie oprogramowania, jest względna stabilizacja wymagań sprzętowych głównie stacji roboczych i serwerów, które stanowią istotny koszt projektu. 197

198 Co roku należy planować na poziomie jednostek koszty utrzymania dostępu do sieci internetowej oraz koszty podpisów elektronicznych dla personelu. Istotnym faktem mogącym wpłynąć na zmianę kosztów utrzymania projektu w trakcie jego trwania, jest możliwość wykorzystania dostępu do szerokopasmowego Internetu w ramach planowanego projektu Sieci Szerokopasmowej Polski Wschodniej na obszarze Podkarpacia Opis założeń dla wariantu 2 Wariant drugi jest wariantem pośrednim pomiędzy wariantem pierwszym (zrównoważonego wzrostu) i wariantem trzecim (inwestycyjnym). Strategia wariantu: Wariant pośredni oparty jest na prognozach ponad standardowego wykorzystania systemu PSIM przez uczestników projektu. W tym wariancie zakłada się, że od razu pod zakończeniu wdrożenia, zdecydowana większość jednostek wykaże bardzo duże zainteresowanie i zaangażowanie w zastosowanie systemu w większości obszarów swojej działalności, nawet pomimo bardzo wolnego wzrostu popularności systemu PSIM i przyrostu pacjentów przez niego obsługiwanych. W konsekwencji wykorzystania systemu, jednostki wykażą duże potrzeby w zakresie utrzymania jego rosnącej wydajności, co w konsekwencji podwyższy koszty w zakresie rozwoju funkcjonalności i infrastruktury sprzętowej. Nadal założono stały, wolny wzrost ilości użytkowników systemu, tj. Zakładów Opieki Zdrowotnej lub innych instytucji współpracujących, Nadal przyjęto, że ilość pacjentów zarejestrowanych w systemie będzie przyrastać w sposób stały i raczej powolny. Założono, że infrastruktura RCIM jest odtwarzana dwukrotnie w okresie utrzymania - w 1 roku po wdrożeniu (czyli ok. 2 lata po dostarczeniu sprzętu na etapie wdrożenia), a następnie po 4 latach od zakończenia wdrożenia systemu, wydajności jaki miała w momencie oddania do użytku. - na tym samym poziomie Jako warunek wariantu przyjęto optymalne rozplanowanie wydatków na rozwój aplikacji RCIM i sprzęt przy ograniczonym finansowaniu, lecz wyższym niż w wariancie 1. Koszty utrzymania części lokalnej zostały oszacowane na podstawie analiz i doświadczeń przy eksploatacji porównywalnej skali systemów HIS/RIS/PACS. Na podstawie analiz i argumentów przedstawionych przy opisie wariantu 1 koszty utrzymania jednostek w wariancie 2 pozostają niezmienne, tj. identyczne jak koszty lokalne w wariancie 1. Tabela 21. Założenia główne dla wariantu 2 LP Czynnik mający wpływ na koszty utrzymania Zakładany scenariusz dla utrzymania projektu w wariancie 2 (pośrednim) Sposób realizacji wariantu 198

199 1 Dynamika wzrostu ilości pacjentów korzystających z systemu 2 Dynamika wzrostu ilości podłączonych do systemu ZOZ 3 Rozwój technologii IT. 4 Dostępność i jakość łączy internetowych 5 Rozbudowa funkcjonalności systemu RCIM Zakłada się stały, powolny wzrost ilości pacjentów. Argumentacja jak w wariancie 1. Przyjęto, że przystępowanie jednostek instytucjonalnych do systemu PSIM będzie miało charakter wolnego wzrostu, co jest powiązane ze skalą ilości obsługiwanych pacjentów. Argumentacja jak w wariancie 1. Istotną zmianą jest skala wykorzystania systemu przez istniejących użytkowników. Zakłada się bardzo intensywne wykorzystanie wszystkich wdrożonych elementów systemu aplikacji i sprzętu. Czynnik niezależny od projektu. Zakłada się stały rozwój technologii teleinformatycznych. Argumentacja jak w wariancie 1. Nie jest zakładane wykorzystanie efektów wdrożenia sieci szerokopasmowego Internetu na obszarze Podkarpacia. System będzie polegał na własnych łączach, co gwarantuje mu bezpieczeństwo i potencjał do dalszego, konsekwentnego rozwoju. W porównaniu z wariantem 1, planuje się bardziej dynamiczny rozwój aplikacji w obszarze centralnym. W szczególności będą się rozwijać funkcjonalności usprawniające pracę jednostek, które poprzez intensywne wykorzystywanie systemu wniosą do niego duży zakres uwag i sugestii odnośnie potencjalnych zmian. Zakres tych zmian wpłynie na zwiększenie kosztów inwestycyjnych. Modernizacja i uzupełnieni e infrastruktury sprzętowej wpływającej na obszar obsługi pacjentów dokonywany jest w 4-tym roku utrzymania projektu. Na poziomie RCIM udostępnia się aktywne usługi świadczone dla pacjentów zgodnie z celami projektu. Przez cały okres utrzymania projektu przeznacza się nakłady finansowe na infrastrukturę podpisów elektronicznych i dostęp do sieci Internet. Jest to niezbędny element umożliwiający realizacje celów w zakresie świadczenia usług e-zdrowia i utrzymania komunikacji w obszarze uczestników projektu. Zakres inwestycji dopasowany jest skali wykorzystania systemu. Uwzględniono większe wydatki na sprzęt - aktualizacja sprzętu następuje w tym wariancie dwukrotnie w okresie utrzymania. Na początku jako modernizacja, a potem jako pełne odtworzenie sprzętu. Mając na uwadze tendencje do wypierania starszych rozwiązań przez nowocześniejsze, obserwujemy stałe obniżanie kosztów. W oszacowaniu kosztów wykorzystano ten fakt i przy wyliczaniu wydatków założono mniejsze koszty modernizacji aktualnych rozwiązań. Nie planuje się na tym etapie inwestycji w inne rozwiązania teleinformatyczne, niż te zastosowane podczas wdrożenia. Przez cały okres utrzymania projektu przeznacza się nakłady finansowe na infrastrukturę łączy internetowych, przy założeniu, że ich koszty będą malały, a warunki jakościowe podwyższały się. Zwiększono pulę usług rozwojowych (programistycznych, utrzymaniowych, analitycznych), która pozwoli na rozszerzenie systemu o wymagane funkcjonalności. Sposób przydziału wydatków zależy - tak jak w wariancie 1 od celów i priorytetów regionalnych, co pozwoli finalnie bardziej optymalnie spożytkować przydzielone zasoby. 199

200 6 Koszty inwestycyjne na utrzymanie Pomimo świadomości istnienia w jednostkach ograniczonych i raczej niewielkich funduszy inwestycyjnych, wariant ten kreuje nowy priorytet kosztowy, który musi być brany pod uwagę. Jest nim wydajność i dopasowanie zakresu funkcjonalnego systemu w czasie i. Tak więc koszty sumaryczne są istotnie wyższe i mogą stanowić większa trudność, przy ich ponoszeniu przez jednostki. Dokonano analizy kosztów na utrzymanie pod kątem zasadności ich wydatkowania oraz utrzymania warunków technicznych i rozwojowych, gwarantujących, by system PSIM rozwijał się zgodnie ze zwiększonym zapotrzebowaniem na jego wydajność i lepszą funkcjonalność. Koszty nie były weryfikowane przez jednostki, ale można spodziewać się wzrostu problemu finansowania Opis założeń dla wariantu 3 Wariant trzeci zakłada przeprowadzenie dodatkowych inwestycji i najbardziej dynamiczny wzrost wykorzystania systemu i duże zmiany w jego funkcjonalności. Dlatego został nazwany inwestycyjnym, ponieważ wymaga największych nakładów finansowych na rozwój i utrzymanie. W związku z wejściem do systemu dużej ilości pacjentów i ZOZów zakłada się że infrastruktura będzie musiała być uzupełniona już w 1 roku po zakończeniu wdrożenia tj. w 3 lata od jej dostarczenia. Strategia wariantu: Wariant inwestycyjny jest przykładem wariantu, w który system po wdrożeniu zastąpi funkcjonujące do tej pory rozwiązania organizacyjne, komunikacyjne i zarządcze. Stanie się podstawową platformą wymiany informacji zarówno dla instytucji publicznych jak i pacjentów. Jego funkcjonowanie będzie strategicznie istotne w kontekście umożliwienia pacjentom i świadczeniodawcom współpracy w regionalnym systemie ochrony zdrowia. W wariancie tym, dostarczenie systemu byłoby równoważne z zastąpieniem innych, tradycyjnych form świadczenia usług medycznych i metod komunikacji, metodami nowoczesnymi. Wprowadzeniem Internetu i urządzeń mobilnych jako wiodącego medium komunikacyjnego, zminimalizowanie dokumentacji papierowej do zakresu wymaganego prawem, gromadzenie cyfrowych informacji medycznych i szerokie posługiwanie się podpisem elektronicznym. Zakłada się lawinowy przyrost ilości pacjentów w systemie. Wzajemna korelacja pomiędzy pacjentem a świadczeniodawcą, spowoduje w przypadku popularności systemu, bardzo duży poziom integracji systemu z jednostkami o różnej wielkości. Przyłączać się będą nie tylko duże przychodnie i zakłady diagnostyczne, lecz także np. pojedyncze gabinety lekarzy rodzinnych. Założono, że infrastruktura RCIM jest odtwarzana dwukrotnie w okresie utrzymania w pełnym zakresie ilości i wydajności. Koszty inwestycji stanowią tło wobec priorytetów wydajności i funkcjonalności systemu. 200

201 Koszty utrzymania części lokalnej zostały oszacowane na podstawie analiz i doświadczeń przy eksploatacji porównywalnej skali systemów HIS/RIS/PACS. Na podstawie analiz i argumentów przedstawionych przy opisie wariantu 1 koszty utrzymania jednostek w wariancie 3 pozostają niezmienne, tj. identyczne jak koszty lokalne w wariancie 1. Tabela 22. Założenia główne dla wariantu 3 Czynnik mający wpływ na LP koszty utrzymania 1 Dynamika wzrostu ilości pacjentów korzystających z systemu 2 Dynamika wzrostu ilości podłączonych do systemu ZOZ 3 Rozwój technologii IT. 4 Dostępność i jakość łączy internetowych Zakładany scenariusz dla utrzymania projektu w wariancie 3 (inwestycyjnym) Zakłada się tzw. efekt kuli śnieżnej, gdzie skala wykorzystania systemu w codziennej rzeczywistości pacjentów będzie wymagała od nich masowego wykorzystania i wykorzystania systemu. Funkcjonowanie poza systemem będzie mniej efektywne i kłopotliwe. Obsługa medyczna pacjentów będzie realizowana przez jednostki, które na platformie systemu PSIM będą archiwizować pełna dokumentację medyczną swoich klientów. Dostęp do kompletnej, profesjonalnej i dostępnej w regionie historii chorób pacjentów stanie się podstawowym motywem dla innych placówek do przystąpienia do systemu. W dłuższym okresie czasu funkcjonowanie poza systemem będzie biznesowo i ekonomicznie nieuzasadnione, ponieważ będzie wykluczało jednostki jako nieutrzymujące odpowiedniej jakości obsługi. Wariant ten zakłada możliwość wykorzystania najnowszych osiągnięć technologicznych, pod warunkiem ich technicznego zintegrowania z wdrożonymi rozważaniami. Nie jest zakładane wykorzystanie efektów wdrożenia sieci szerokopasmowego Internetu na obszarze Podkarpacia. System będzie polegał na własnych łączach, co gwarantuje mu bezpieczeństwo i potencjał do dalszego, konsekwentnego rozwoju. Sposób realizacji wariantu Skala wykorzystywania systemu przełoży się na koszty zagwarantowania sprawnej obsługi klientów. Infrastruktura sprzętowa i aplikacje muszą nażąć za potrzebami pacjentów. W przypadku tak dużego wykorzystania funkcji systemu PSIM, trzeba będzie zagwarantować najwyższą wydajność rozwiązań sprzętowych. Awaria będzie bowiem grozić dużymi utrudnieniami w realizacji świadczeń i prowadzeniu komunikacji. W celu realizacji takiej strategii przewidziano duże nakłady na infrastrukturę sprzętową, zabezpieczającą i podpisy elektroniczne. Wykorzystanie innowacyjnych technologii może utrzymać wysoką wydajność systemu. Zakres inwestycji zakłada pełną wymianę sprzętu i to dwukrotnie podczas 5 lat utrzymania projektu. Nie jest wykluczone, że możliwe będzie uzycie lepszych technologii, niż te, które zostały użyte podczas wdrożenia. Zakres integracji będzie analizowany przez ekspertów IT, których koszty pracy uwzględniono jako koszty rozwoju systemu. W porównaniu z wariantami 1 i 2, zakłada się zwiększenie nakładów na infrastrukturę łączy internetowych. Przy założeniu, że ich koszty będą malały, a warunki jakościowe podwyższały się planuje się uzyskać wydajność dużo wyższą niż podczas 201

202 5 Rozbudowa funkcjonalności systemu RCIM 6 Koszty inwestycyjne na utrzymanie W wariancie 3 pojawia się konieczność ciągłego rozwoju rozwiązania. Ewoluujący system, który obsługuje bazy tysięcy użytkowników wymaga profesjonalnego monitorowania wydajności, awaryjności i prac rozwojowych. Zakłada się wyższy poziom niezawodności i reakcji na błędy. Zakłada się, że jednostki będą ponosiły wysokie koszty, w zamian za wysoka wydajność systemu oraz ekspansywny rozwój funkcjonalności. W zamian otrzymają najnowocześniejsza narzędzia wspomagające ich pracę. wdrożenia. Zagwarantowanie wysokiego poziomu usług rozwojowych i serwisowych wymaga zarezerwowania nie tylko określonego zakresu usług informatycznych, ale także specyficznych kompetencji i dostępności w krótkim czasie. Wydajność systemu jest kluczem wariantu 3. Koszty są pochodną skali inwestycji i nie podlega ocenie ich wysokość, ponieważ w tym wariancie nie są czynnikiem ograniczającym Porównanie metod szacowania dla wariantów kosztowych 202

203 Tabela 23. Metody szacowania kosztów utrzymania w części regionalnej po zakonczeniu realizacij projektu Rodzaj kosztu Opis kosztów utrzymania Oprogramowanie systemu PSIM Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski Rozwój i utrzymanie systemu Rozwój i utrzymanie systemu Nadzór utrzymaniowy oprogramowania - Koszty nadzoru obejmujący pakiet odpowiedniej liczby godzin utrzymaniowego są usług programistycznych, których celem jest ponoszone proporcjonalnie usuwanie usterek systemu, aktualizacja aplikacji przez wszystkie jednostki pod względem spełniania określonych wymagań prawnych oraz rozwój funkcjonalności. wojewódzkie i powiatowe. Łącznie na wszystkie jednostki przewidziano 1320h prac programistycznych i utrzymaniowych - są to usługi realizowane w trybie "na żądanie" i przy szybkim czasie reakcji na zgłoszenie, - godzina pracy nadzoru została oszacowana na podstawie badań własnych rynku, średni koszt netto wynosi 200 zł - w każdym roku przypisano stała i identyczną liczbę godzin Infrastruktura sieciowa Urządzenia Zasilacz awaryjny UPS 40KVA Szacuje się, że sprzęt będzie podlegał normalnym prawom eksploatacji, stąd zakłada się umiarkowaną modernizację. Urządzenia do serwerowni Serwery Sprzęt serwerowy Regionalnego Centrum Informacji Medycznej. Bazując na tendencji rozwoju technologii sprzętu cyfrowego, szacujemy, że przyrost wydajności modernizowanego sprzętu będzie wynosił minimum 50% wartości pierwotnych. Biblioteka taśmowa Biblioteka taśmowa w Regionalnym Centrum Informacji Medycznej. Bazując na tendencji Metoda szacowania kosztów Wariant 1 Wariant 2 Wariant 3 Koszty nadzoru utrzymaniowego są ponoszone proporcjonalnie przez wszystkie jednostki wojewódzkie i powiatowe. Łącznie na wszystkie jednostki przewidziano 2880h prac programistycznych i utrzymaniowych - są to usługi realizowane w trybie "na żądanie" i przy szybkim czasie reakcji na zgłoszenie, - godzina pracy nadzoru została oszacowana na podstawie badań własnych rynku, średni koszt netto wynosi 200 zł - w każdym roku przypisano stała i identyczną liczbę godzin Koszty nadzoru utrzymaniowego są ponoszone proporcjonalnie przez wszystkie jednostki wojewódzkie i powiatowe. Łącznie na wszystkie jednostki przewidziano 4800h prac programistycznych i utrzymaniowych - są to usługi realizowane w trybie "na żądanie" i przy szybkim czasie reakcji na zgłoszenie, - godzina pracy nadzoru została oszacowana na podstawie badań własnych rynku, średni koszt netto wynosi 200 zł - w każdym roku przypisano stała i identyczną liczbę godzin Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku po wdrożeniu planowana jest wymiana serwera w celu zwiększenia wydajności i wyeliminowania potencjalnych awarii. Szacowane koszty modernizacji odpowiadają nakładom finansowym przy wdrożeniu systemu. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości zakupu serwera. Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i 203

204 Pamięci masowe (macierze dyskowe) Przełączniki FC Przełączniki Sieciowe Urządzenia zabezpieczające sieć rozwoju technologii sprzętu cyfrowego, szacujemy, że przyrost wydajności modernizowanego sprzętu będzie wynosił minimum 50% wartości pierwotnych. Zakłada się, że urządzenia będą podlegały istotnym zmianom. Obserwując rozwój technologii pamięci masowych obserwujemy stały wzrost pojemności przy spadających kosztach. Zakłada się przyrost wydajności modernizowanego sprzętu będzie wynosił minimum 50% wartości pierwotnych. Bazując na tendencji rozwoju technologii sprzętu cyfrowego, szacujemy, że przyrost wydajności modernizowanego sprzętu będzie wynosił minimum 25% wartości pierwotnych. Bazując na tendencji rozwoju technologii sprzętu cyfrowego, szacujemy, że przyrost wydajności modernizowanego sprzętu będzie wynosił minimum 25% wartości pierwotnych. Urządzenia zabezpieczające sieć. Bazując na tendencji rozwoju technologii sprzętu cyfrowego, szacujemy, że przyrost wydajności modernizowanego sprzętu będzie wynosił minimum 50% wartości pierwotnych. Nie podlega utrzymaniu Nie podlega utrzymaniu Nie podlega utrzymaniu Nie podlega utrzymaniu powiatowe: -W 1 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia pojemności archiwum. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 50% wartości pierwotnego zakupu. -W 4 roku po wdrożeniu planowana jest wymiana. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia pojemności archiwum. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia pojemności archiwum. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia wydajności sieci. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: -W 1 roku po wdrożeniu planowana jest modernizacja urządzeń zabezpieczających (50% wartości zakupu) w celu zwiększenia ochrony danych -W 4 roku po wdrożeniu planowana powiatowe: W 1 i 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia pojemności archiwum. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 1 i 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia pojemności archiwum. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 1 i 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia pojemności archiwum. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 1 i 4 roku po wdrożeniu planowane jest modernizacja urządzenia w celu zwiększenia wydajności sieci. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości pierwotnego zakupu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 1 i 4 roku po wdrożeniu planowana jest modernizacja urządzeń zabezpieczających (100% wartości zakupu) w celu zwiększenia ochrony danych 204

205 Urządzenia dla użytkowników Notebooki/Stacje robocze Szacuje się, że rozwój wydajności sprzętu komputerowego nie będzie najważniejszym elementem wzrostu wykorzystania systemu PSIM. Istotniejszym będzie polepszenie się sytuacji związanej z ogólnym dostępem do infrastruktury sieciowej i zwiększeniem szybkości Internetu. Tym samym inwestycje sprzętowe w stacje robocze będą ograniczone. Drukarki do personalizacji kart PSIM Czytniki kodów paskowych Urządzenie (duże) Urządzenie (małe) wielofunkcyjne wielofunkcyjne Inne Koszty usług telekomunikacyjnych związanych z wdrożeniem usług elektronicznych Usługi w zakresie podpisu elektronicznego Usługi dotyczące Zakłada się powolny przyrost użytkowników wymagających kart PSIM. Zakłada się powolny przyrost zapotrzebowania na czytniki z uwagi na umiarkowany przyrost użytkowników wymagających kart PSIM. Szacuje się, że sprzęt będzie podlegał normalnym prawom eksploatacji, stąd zakłada się umiarkowaną modernizację. Szacuje się, że sprzęt będzie podlegał normalnym prawom eksploatacji, stąd zakłada się umiarkowaną modernizację. W każdym roku użytkowania systemu PSIM wymagane jest utrzymanie łączy internetowych. Minimalne wymagania: łącze podstawowe 10 Mb/s oraz łącze backupowe (radiowe), SMSy. Szacuje się trend spadku kosztów jednostkowych za utrzymanie i wykorzystanie łączy internetowych. W każdym roku użytkowania systemu PSIM wymagane jest utrzymanie sprawnej infrastruktury podpisu elektronicznego. Szacuje się, że PSIM będzie stanowiło platformę komunikacji i definicji standardów na poziomie regionu, przenosząc systematycznie w czasie ciężar utrzymania podpisów elektronicznych na ich właścicieli i dysponentów jest wymiana. Planowany koszt modernizacji oszacowano na 100% wartości zakupu. Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku planowana jest wymiana 100% komputerów. Szacowane koszty modernizacji odpowiadają nakładom finansowym na komputery przy wdrożeniu systemu. Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku planowana jest wymiana 100% urządzeń. Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku planowana jest wymiana 100% urządzeń. Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku planowana jest wymiana 100% urządzeń. Szacowane koszty modernizacji odpowiadają nakładom finansowym na komputery przy wdrożeniu systemu. Nie podlega utrzymaniu Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: W 4 roku planowana jest wymiana 100% urządzeń. Szacowane koszty modernizacji odpowiadają nakładom finansowym na komputery przy wdrożeniu systemu. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: Mając na uwadze rynkowe analizy spadku cen za utrzymanie łączy internetowych w ciągu ostatnich 10 lat, szacujemy, że koszty usług dostępu do Internetu na poziomie szybkości wymaganej w pierwszych 3 latach trwania projektu - będą odpowiadały ok. 50% nakładów pierwotnych. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: szacuje się, że minimalne potrzeby w zakresie utrzymania podpisów elektronicznych, będą obejmowały 100 podpisów w zakresie komunikacji w PSIM Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: szacuje się, że potrzeby w zakresie utrzymania podpisów elektronicznych, będą obejmowały 200 podpisów w zakresie komunikacji w PSIM Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: Zakładamy stałe 100%-owe nakłady na łącza internetowe. Nawet pomimo obniżania się kosztów łączy, w projekcie uwzględniona została maksymalna wydajność możliwa do zakupienia przyszłości za ustaloną kwotę. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: szacuje się, że powiększone potrzeby w zakresie utrzymania podpisów elektronicznych, będą obejmowały 300 podpisów w zakresie komunikacji w PSIM 205

206 prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji Medycznej Usługi z zakresu administracji RCIM Usługi z zakresu zarządzania RCIM Telefoniczny Hot-Line dla obywateli Eksploatacja i użytkowanie Energia elektryczna Usługi z zakresu administracji RCIM obejmują - kompleksowe administrowanie infrastrukturą sprzętową i bazodanową, - zarządzanie aplikacjami, w tym również odpowiedzialnymi za integrację części regionalnej i szpitalnej PSIM, - zabezpieczenie i ochrona danych elektronicznych. Usługi z zakresu zarządzania RCIM obejmują: - odpowiedzialność za obieg dokumentów i przestrzeganie procedur jakości oraz bezpieczeństwa prowadzonych usług, - odpowiedzialność za zarządzanie personelem, - utrzymanie gotowości centrum do działania, - reprezentowanie RCIM w działaniach operacyjnych i formalnych. Telefoniczny Hot-Line dla obywateli obejmuje: - przyjmowanie rozmów telefonicznych od obywateli przez 16h/dobę - przekazywanie informacji i porad w zakresie wykorzystania systemu PSIM przez obywateli i beneficjentów, - pomoc obywatelom przy operacjach realizowanych za pomocą PSIM (np. dostęp do danych) W czasie eksploatacji systemu zużywana będzie energia elektryczna, głównie przez stacje robocze oraz serwer i urządzenia wspomagające. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: Szacuje się na podstawie analizy ofert rynkowych, że koszt usług outsourcingu gwarantowanego odpowiednim poziomem kompetencji informatycznych i dostępności, wynosi średnio zł netto na miesiąc. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: Szacuje się (opracowanie własne na podstawie analizy ofert rynkowych), że koszt usług outsourcingu gwarantowanego odpowiednim poziomem kompetencji menedżerskich i dostępności, wynosi średnio zł netto na miesiąc. Przyjmuje się, że ilość pracy w tym zakresie będzie wprost proporcjonalna do ilości obsługiwanych jednostek przez RCIM. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: Telefoniczny Hot-Line dla obywateli będzie prowadzony w RCIM przez 16h na dobę. Szacuje się na podstawie analizy ofert rynkowych, że koszt usług outsourcingu w zakresie Hot-Line 16h/dobę wynosi średnio 7700 zł netto na miesiąc. Koszty podzielone proporcjonalnie na jednostki wojewódzkie i powiatowe: Założenia do szacowania kosztów: - Pobór mocy stacji roboczych: ok. 0,18 kwh na stację, średni czas pracy ok. 8h/dzień, średnia ilość dni pracy w miesiącu - ok. 20dni. - Liczba stacji roboczych jest określana na podstawie ilości dostarczanej w projekcie, - Pobór mocy serwerów i urządzeń: serwer - ok. 1,5kWh, urządzenia wspomagające - ok. 0,5 kwh, liczba godzin pracy w ciągu dnia 24h, liczba dni w miesiącu - 30 dni. - koszt 1kWh = ok. 0,30 zł Poniżej przedstawiono założenia dotyczące szacowania kosztów utrzymania projektu PSIM po zakończeniu jego realizacji w części lokalnej. Dane przestawiono w postaci tabelarycznej podając informacje o kosztach, ich opisy oraz metody szacowania dla jednostek wojewódzkich. Jak już argumentowano w opisie wariantu 1, w części lokalnej koszty i metody szacowania są identyczne we wszystkich wariantach, zatem podana jest tylko jedna tabela. Tabela 24. Metody szacowania kosztów utrzymania w części lokalnej po zakonczeniu realizacij projektu 206

207 Rodzaj kosztu Opis kosztów utrzymania Metoda szacowania kosztów Oprogramowanie - część administracyjna Obsługa finansowo-księgowa Finanse Księgowość Nadzór autorski dla modułu obejmuje: - udostępnienie Klientowi kontaktu telefonicznego lub elektronicznego z działem Obsługi Klienta, - możliwość zgłoszeń błędów i uwag do funkcjonowania oprogramowania, - bezpłatne usuwanie błędów oprogramowania, wynikających bezpośrednio z jego wadliwej konstrukcji, - bieżąca i bezpłatna aktualizacja oprogramowania, eliminująca usterki i wprowadzająca uzasadnione zmiany w funkcjonalności aplikacji, wynikające m.in. ze zmian w prawodawstwie, polepszenia ergonomii, itp., Obsługa kasy jw. jw. Obsługa windykacji jw. jw. Obsługa sprzedaży i zakupów Fakturowanie jw. jw. Obsługa kontraktów medycznych Rozliczenia kontraktów z NFZ jw. jw. Zarządzanie obrotem materiałów i lekami Zamówienia publiczne jw. jw. Obsługa gospodarki materiałowej jw. jw. Obsługa rachunku kosztów Kalkulacja kosztów procedur medycznych jw. jw. Obsługa rachunku kosztów jw. jw. Wycena kosztów leczenia jw. jw. Obsługa procesów budżetowania i kontrolingu Wspomaganie budżetowania jw. jw. Zarządzanie kadrami i wynagrodzeniami Kadry jw. jw. Płace jw. jw. Obsługa ewidencji czasu pracy jw. jw. Zarządzanie majątkiem trwałym Środki Trwałe jw. jw. Ewidencja wyposażenia jw. jw. Wsparcie zarządzaniem systemem jakości Wsparcie zarządzaniem systemem jakości jw. jw. Oprogramowanie - część medyczna Elektroniczna ewidencja i przetwarzanie danych w procesie leczenia dla lecznictwa stacjonarnego i ambulatoryjnego Ruch chorych (Izba przyjęć, Statystyka, Oddział) Nadzór autorski dla modułu obejmuje: - udostępnienie Klientowi kontaktu telefonicznego lub elektronicznego z działem Obsługi Klienta, - możliwość zgłoszeń błędów i uwag do funkcjonowania oprogramowania, - bezpłatne usuwanie błędów oprogramowania, wynikających bezpośrednio z jego wadliwej konstrukcji, - bieżąca i bezpłatna aktualizacja oprogramowania, eliminująca usterki i Nadzór autorski dla aplikacji jest wyceniany zgodnie z przyjętymi na rynku systemów informatycznych zasadami: - moduł jest objęty miesięcznym abonamentem nadzoru, którego koszty średnie zostały ustalone na podstawie porównania największych producentów oprogramowania dla służby zdrowia, - wszelkie usługi dodatkowe sa osobno płatne (np. rozwój aplikacji na żądanie jednostki, usuwanie błędów użytkowników, itp.) Nadzór autorski dla aplikacji jest wyceniany zgodnie z przyjętymi na rynku systemów informatycznych zasadami: - moduł jest objęty miesięcznym abonamentem nadzoru, którego koszty średnie zostały ustalone na podstawie porównania największych producentów oprogramowania dla służby zdrowia, - wszelkie usługi dodatkowe sa osobno płatne (np. rozwój 207

208 wprowadzająca uzasadnione zmiany w funkcjonalności aplikacji, wynikające m.in. ze zmian w prawodawstwie, polepszenia ergonomii, itp., Przychodnia - Rejestracja jw. jw. Przychodnia - Gabinet lekarski jw. jw. Przychodnia - Gabinet zabieg. jw. jw. Dokumentacja medyczna Obsługa dokumentacji medycznej jw. jw. Obsługa archiwizacji jw. jw. Analityka kliniczna Laboratorium (Obsługa pobrań, Laboratorium z mikrobiologią, Podłączenie 5 znanych urządzeń) jw. Pracownie diagnostyczne Pracownie diagnostyczne jw. jw. Patomorfologia Patomorfologia jw. jw. Polityka lekowa Apteka jw. jw. Apteczka oddziałowa jw. jw. Obsługa zabiegów operacyjnych Blok operacyjny jw. jw. Obsługa dializ Stacja dializ jw. jw. Obsługa rehabilitacji Rehabilitacja jw. jw. Monitorowanie zakażeń zakładowych Zakażenia szpitalne jw. jw. Integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji Obsługa zleceń (oddziały i poradnie) jw. jw. Udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych Planowanie, wykonanie, archiwizacja i dystrybucja wyników diagnostyki obrazowej w postaci cyfrowej - system RIS/PACS Oprogramowanie - obszar udostępniania i wymiany informacji Udostępnienie platformy do wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji procesu leczenia pacjenta. jw. Nadzór autorski dla modułu obejmuje: - udostępnienie Klientowi kontaktu telefonicznego lub elektronicznego z działem Obsługi Klienta, - możliwość zgłoszeń błędów i uwag do funkcjonowania oprogramowania, - bezpłatne usuwanie błędów oprogramowania, wynikających bezpośrednio z jego wadliwej konstrukcji, - bieżąca i bezpłatna aktualizacja oprogramowania, eliminująca usterki i wprowadzająca uzasadnione zmiany w funkcjonalności aplikacji, wynikające m.in. ze zmian w prawodawstwie, polepszenia ergonomii, itp., Udostępnienie samodzielnej rejestracji pacjentów jw. jw. Integracja z systemami uruchomionymi na poziomie jw. jw. RCIM aplikacji na żądanie jednostki, usuwanie błędów użytkowników, itp.) jw. jw. Nadzór autorski dla aplikacji jest wyceniany zgodnie z przyjętymi na rynku systemów informatycznych zasadami: - moduł jest objęty miesięcznym abonamentem nadzoru, którego koszty średnie zostały ustalone na podstawie porównania największych producentów oprogramowania dla służby zdrowia, - wszelkie usługi dodatkowe sa osobno płatne (np. rozwój aplikacji na żądanie jednostki, usuwanie błędów użytkowników, itp.) 208

209 Oprogramowanie - obszar Zarządzania i Kontrolingu System Informowania Kierownictwa jw. jw. Infrastruktura - dostep do e-usług Dostęp do sieci rozległej RCIM Podpisy elektroniczne Eksploatacja i użytkowanie Energia elektryczna W każdym roku funkcjonowania PSIM wymagane jest utrzymanie dostępu do sieci rozległej. Założenia: po 1 łączu dla każdej placówki (min. DSL 15 Mbs/1,5 Mbs) W każdym roku użytkowania wymagane jest udostępnianie podpisów elektronicznych. Zgodnie z opisem na etapie wdrożenia projektu W czasie eksploatacji systemu zużywana będzie energia elektryczna, głównie przez stacje robocze oraz serwer i urządzenia wspomagające. Mając na uwadze rynkowe analizy spadku cen za utrzymanie łączy internetowych w ciągu ostatnich 10 lat, szacujemy, że koszty usług dostępu do Internetu na poziomie szybkości wymaganej w pierwszych 3 latach trwania projektu - będą odpowiadały maksymalnie 70% nakładów pierwotnych. Koszty zostały oszacowane na podstawie ofert publicznie udostępnianych przez dostawców infrastruktury podpisów elektronicznych. Ilość podpisów wg. szacowanej minimalnej ilości, umożliwiającej funkcjonowanie systemu, między 10 a 20 podpisów kwalifikowanych w zależności od wielkości jednostki. Założenia do szacowania kosztów: - Pobór mocy stacji roboczych: ok. 0,18 kwh na stację, średni czas pracy ok. 8h/dzień, średnia ilość dni pracy w miesiącu - ok. 20dni. - Liczba stacji roboczych jest określana na podstawie ilości dostarczanej w projekcie, - Pobór mocy serwerów i urządzeń: serwer - ok. 1,5kWh, urządzenia wspomagające - ok. 0,5 kwh, liczba godzin pracy w ciągu dnia 24h, liczba dni w miesiącu - 30 dni. - koszt 1kWh = ok. 0,30 zł 209

210 Szacowane koszty utrzymania w 3 wariantach Porównanie kosztów sumarycznych dla wszystkich 3 wariantów: Wariant 1 zrównoważonego wzrostu: Koszty ponoszone przez wszystkie jednostki Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,00 zł ,00 zł ,00 zł Infrastruktura sieciowa ,01 zł ,24 zł ,25 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji Medycznej ,34 zł ,66 zł ,00 zł Eksploatacja i użytkowanie ,20 zł ,70 zł ,90 zł RAZEM ,55 zł ,60 zł ,16 zł średni koszt na rok ,91 zł ,72 zł ,63 zł Ilość jednostek w 29 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,55 zł 3 832,30 zł ,85 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 1 451,63 zł 319,36 zł 1 770,99 zł Koszty ponoszone przez jednostki wojewódzkie Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,93 zł ,34 zł ,28 zł Infrastruktura sieciowa ,45 zł ,24 zł ,69 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji ,89 zł ,22 zł ,10 zł Medycznej Eksploatacja i użytkowanie ,68 zł 3 083,23 zł ,90 zł RAZEM ,95 zł ,03 zł ,97 zł średni koszt na rok ,39 zł ,41 zł ,79 zł Ilość jednostek w 8 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,55 zł 3 832,30 zł ,85 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 1 451,63 zł 319,36 zł 1 770,99 zł Koszty ponoszone przez jednostki powiatowe 210

211 Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,07 zł ,66 zł ,72 zł Infrastruktura sieciowa ,56 zł ,00 zł ,56 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji ,46 zł ,44 zł ,90 zł Medycznej Eksploatacja i użytkowanie ,52 zł 8 093,48 zł ,00 zł RAZEM ,61 zł ,57 zł ,18 zł średni koszt na rok ,52 zł ,31 zł ,84 zł Ilość jednostek w 21 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,55 zł 3 832,30 zł ,85 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 1 451,63 zł 319,36 zł 1 770,99 zł Wariant 2 pośredni: Koszty ponoszone przez wszystkie jednostki Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,00 zł ,00 zł ,00 zł Infrastruktura sieciowa ,01 zł ,78 zł ,79 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji Medycznej ,34 zł ,66 zł ,00 zł Eksploatacja i użytkowanie ,20 zł ,70 zł ,90 zł RAZEM ,55 zł ,14 zł ,70 zł średni koszt na rok ,31 zł ,83 zł ,14 zł Ilość jednostek w 29 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,91 zł 8 174,96 zł ,87 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 3 096,58 zł 681,25 zł 3 777,82 zł Koszty ponoszone przez jednostki wojewódzkie Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,76 zł ,21 zł ,97 zł Infrastruktura sieciowa ,97 zł ,73 zł ,70 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji ,89 zł ,22 zł ,10 zł Medycznej Eksploatacja i użytkowanie ,68 zł 3 083,23 zł ,90 zł 211

212 RAZEM ,29 zł ,38 zł ,67 zł średni koszt na rok ,26 zł ,68 zł ,93 zł Ilość jednostek w 8 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,91 zł 8 174,96 zł ,87 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 3 096,58 zł 681,25 zł 3 777,82 zł Koszty ponoszone przez jednostki powiatowe Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,24 zł ,79 zł ,03 zł Infrastruktura sieciowa ,04 zł ,05 zł ,09 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji ,46 zł ,44 zł ,90 zł Medycznej Eksploatacja i użytkowanie ,52 zł 8 093,48 zł ,00 zł RAZEM ,26 zł ,76 zł ,02 zł średni koszt na rok ,05 zł ,15 zł ,20 zł Ilość jednostek w 21 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,91 zł 8 174,96 zł ,87 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 3 096,58 zł 681,25 zł 3 777,82 zł Wariant 3 inwestycyjny: Koszty ponoszone przez wszystkie jednostki Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,00 zł ,00 zł ,00 zł Infrastruktura sieciowa ,00 zł ,98 zł ,98 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji Medycznej ,34 zł ,66 zł ,00 zł Eksploatacja i użytkowanie ,20 zł ,70 zł ,90 zł RAZEM ,54 zł ,34 zł ,88 zł średni koszt na rok ,31 zł ,67 zł ,98 zł Ilość jednostek w 29 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,77 zł ,61 zł ,38 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 4 758,56 zł 1 046,88 zł 5 805,45 zł 212

213 Koszty ponoszone przez jednostki wojewódzkie Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,93 zł ,34 zł ,28 zł Infrastruktura sieciowa ,28 zł ,58 zł ,86 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji ,89 zł ,22 zł ,10 zł Medycznej Eksploatacja i użytkowanie ,68 zł 3 083,23 zł ,90 zł RAZEM ,77 zł ,37 zł ,14 zł średni koszt na rok ,15 zł ,87 zł ,03 zł Ilość jednostek w 8 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,77 zł ,61 zł ,38 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 4 758,56 zł 1 046,88 zł 5 805,45 zł Koszty ponoszone przez jednostki powiatowe Rodzaj kosztu Netto Vat 22% Brutto Oprogramowanie systemu PSIM ,07 zł ,66 zł ,72 zł Infrastruktura sieciowa ,72 zł ,40 zł ,12 zł Usługi dotyczące prowadzenia Regionalnego Centrum Informacji ,46 zł ,44 zł ,90 zł Medycznej Eksploatacja i użytkowanie ,52 zł 8 093,48 zł ,00 zł RAZEM ,77 zł ,97 zł ,74 zł średni koszt na rok ,15 zł ,79 zł ,95 zł Ilość jednostek w 21 projekcie średni koszt roczny na jednostkę ,77 zł ,61 zł ,38 zł średni koszt miesięczny na jednostkę 4 758,56 zł 1 046,88 zł 5 805,45 zł Jak widać, koszty utrzymania w wariantach różnią się diametralnie, co oznacza, że przyjęte strategie mają duże znaczenie na koszty ponoszone przez jednostki na utrzymanie systemu PSIM w dalszych latach po wdrożeniu Porównanie wariantów utrzymania i wybór wariantu optymalnego Przyjęto, że najbardziej miarodajnymi obszarami oceny jakości wariantów utrzymania kosztów, będą poniższe wskaźniki: 213

214 Wysokość kosztów utrzymania jeden z bardziej istotnych warunków przyjęcia wariantu kosztowego, wynikający z aktualnych wyzwań i problemów finansowych dla jednostek ochrony zdrowia. Poziom funkcjonalności gwarantujący efektywną eksploatację pozwala określić obszar akceptacji poziomu funkcjonalności, przy którym system będzie wykorzystywany na poziomie umożliwiającym odnoszenie zakładanych celów projektu. Przekraczanie w górę tego poziomu nie wpływa na szybszą i lepszą realizację celów projektu. Ilość warunków mających wpływ na zrealizowanie się wariantu ten wskaźnik szacuje prawdopodobieństwo wystąpienia wariantu w rzeczywistości. Im więcej istnieje warunków, które musza się wydarzyć, by wariant zaistniał, tym mniejsze jest jego prawdopodobieństwo. Poziom rozwoju systemu w czasie określa skalę rozwoju systemu w przyszłości i wykorzystania innowacyjnych technologii w systemie. Negatywny wpływ obecnego otoczenia projektu szacuje sprzyjające lub niesprzyjające warunki otoczenia biznesowego, technologicznego i prawnego na scenariusz realizacji wariantu. Im bardziej negatywne dla danego wariantu są obecne warunki, tym bardziej problematyczna staje się ścieżka jego realizacji. Przyjęto system naliczania punktów za najbardziej istotne warunki funkcjonowania i utrzymania systemu w przyszłości: spełnianie warunku 1 pkt. częściowe spełnienie warunku 0.5 pkt. niespełnienie warunku 0 pkt. Tabela 25. Podsumowanie i wybór wariantu utrzymania dla części regionalnej Najistotniejsze aspekty wyboru wariantu Wysokość kosztów utrzymania. Przyjmuje się, że jednostki ochrony zdrowia oczekują jak najniższych kosztów. 1 koszty niskie, akceptowalne przez jednostki 0,5 koszty umiarkowane 0 koszty wysokie Czy wariant dostarcza wymagany poziom funkcjonalności i wydajności gwarantujący efektywną eksploatację zgodnie z celami projektu? 1 poziom funkcjonalności systemu opisany jako cel projektu lub szerszy 0,5 spełnia w części cele projektu 0 nie spełnia celów projektu Ilość warunków mających wpływ na zrealizowanie się wariantu: 1 mało warunków 0,5 umiarkowana ilość warunków 0 - bardzo dużo warunków Poziom rozwoju systemu w czasie: 1 pełny rozwój systemu 0,5 utrzymanie systemu w zakresie jego aktualizacji 0 brak rozwoju i aktualizacja do wymagań (np. prawa, ergonomii) Negatywny wpływ obecnego otoczenia projektu (brak technologii, przestarzała organizacja, brak odpowiedniego prawodawstwa, słabe Wariant Wariant Wariant , ,5 0 0,5 0,5 1 0,

215 nasycenie Internetem w regionie) na realizację wariantu: 1 mały 0,5 - umiarkowany 0 bardzo duży RAZEM 4 2,5 2 Jak widać w powyższym podsumowaniu, wariant 1 uznany został jako optymalny, ponieważ pozwala racjonalnie wykorzystywać ograniczone zasoby finansowe na działania, które umożliwiają spełnienie celów projektu i dalszy systematyczny rozwój systemu PSIM. Wydaje się istotne, by wariant optymalny umożliwiał realizację scenariusza opartego na kompromisie pomiędzy skalą inwestycji w wymaganą technologię i infrastrukturę oraz obszarem realnych korzyści dla jednostek. Wariant 1 jest także wariantem najbardziej realnym i prawdopodobnym. Oparty jest na obecnych i rzeczywistych warunkach, w jakich działają wszyscy uczestnicy projektu. Przyjmowanie zbyt optymistycznych scenariuszy (np. wykorzystania taniej sieci szerokopasmowej) mogłoby nieść zagrożenie niespełnienia celów projektu w przypadku braku zaistnienia prognozowanych faktów. W podsumowaniu należy dodać, iż w sytuacji budowania systemów pionierskich, a do takich właśnie zalicza się projekt PSIM, słuszne wydaje się przyjęcie wersji zrównoważonego wzrostu, ponieważ wraz z większym wykorzystaniem funkcji systemu, będzie rosła świadomość użytkowników nie tylko na poziomie technologicznym, ale także prawnym i organizacyjnym. Dzięki temu można spodziewać się zaistnienia procesu wzajemnego dopasowywania się. Po jednej stronie powstanie ośrodek przetwarzania informacji, który będzie służył obywatelom i jednostkom ochrony zdrowia, a po drugiej otoczenie gospodarczo-prawne, które będzie definiowało ramy funkcjonowania RCIM. W dziedzinie informatyki medycznej aktualne prawodawstwo nie wypełniło jeszcze wszystkich obszarów jej zastosowania. Po analizie strategii Centrum Systemów Informatycznych Ochrony Zdrowia na następne lata, należy przyjąć, iż nastąpi zwiększenie wykorzystania systemów informatycznych - lokalnych i regionalnych. Dzięki bieżącej analizie i zagwarantowanym kosztom utrzymania w wariancie 1, system PSIM będzie ewoluował wraz z rozwojem potrzeb i możliwości regionalnych oraz norm prawnych. Przyjęcie wariantów 2 i 3 wiązałoby się z dużo większymi inwestycjami finansowymi, co może stanowić bardzo poważny problem dla jednostek ochrony zdrowia. Dodatkowo obecne otoczenie biznesowe, technologiczne i prawne nie wydaje się gotowe na wykorzystanie zaawansowanych rozwiązań teleinformatycznych. Oznacza to, że nadmiarowym inwestycjom w technologie nie towarzyszyłyby odczuwalne z tego tytułu korzyści. Brakuje 215

216 choćby szybkiej infrastruktury szerokopasmowego Internetu czy globalnego wykorzystania podpisu elektronicznego w instytucjach publicznych TRWAŁOŚĆ PROJEKTU W KONTEKŚCIE ZMIAN PRAWNYCH W POLSKIM SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ W związku z wymogiem zachowania trwałości projektów realizowanych w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, które w najbliższym czasie mogą być zlikwidowane, a w ich miejsce powstaną spółki handlowe (utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego), które będą prowadziły niepubliczne zakłady opieki. Art. 30 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 oraz art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 stanowią o konieczności zapewnienia przez instytucję zarządzającą, że operacja, tj. projekt przez odpowiedni okres czasu nie zostanie poddana zasadniczym modyfikacjom wynikającym m. in. ze zmiany charakteru własności infrastruktury ( ). Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Rozwoju Regionalnego zasada trwałości projektów finansowanych ze środków pochodzących z UE na rozwój i inwestycje, realizowanych dotychczas (bądź planowanych do realizacji) przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, które w najbliższym czasie mogą być zlikwidowane, a w ich miejsce powstaną spółki handlowe (utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego), które będą prowadziły niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, nie zostanie naruszona jeżeli: majątek wytworzony z udziałem środków unijnych (infrastruktura wybudowana lub zakupiona w ramach projektu) będzie faktycznie wykorzystywany przez NZOZ w takim samym celu jak przez SPZOZ (czyli udzielania świadczeń finansowanych ze środków publicznych), majątek, w oparciu o który NZOZ będzie wykonywał świadczenia, będzie nadal de facto majątkiem jednostki samorządu terytorialnego (za pośrednictwem kontrolowanej spółki, tj. ww. jednostka będzie posiadała 100% akcji albo udziałów w takiej spółce), zachowana zostanie pełna kontrola jednostki samorządu terytorialnego nad spółką prowadzącą NZOZ (100 % udziałów lub akcji). Reasumując, należy podkreślić, iż w przypadku przekształcenia szpitali w NZOZ-y w okresie 5 lat od zakończenia realizacji projektu PSIM, województwo podkarpackie nie zbędzie udziałów albo akcji w spółkach prowadzących niepubliczne zakłady opieki zdrowotne oraz spełni powyższe wymagania, czyli: majątek wytworzony z udziałem środków unijnych (infrastruktura wybudowana lub zakupiona w ramach projektu) będzie faktycznie wykorzystywany przez NZOZ 216

217 w takim samym celu jak przez SPZOZ (czyli udzielania świadczeń finansowanych ze środków publicznych), majątek, w oparciu o który NZOZ będzie wykonywał świadczenia, będzie nadal de facto majątkiem województwa podkarpackiego (za pośrednictwem kontrolowanej spółki, tj. ww. jednostka będzie posiadała 100% akcji albo udziałów w takiej spółce), zachowana zostanie pełna kontrola województwa podkarpackiego nad spółką prowadzącą NZOZ (100 % udziałów lub akcji). Opis procedury przekształcenia szpitala publicznego w spółkę prawa handlowego dla szpitala prowadzonego w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Pierwszym krokiem koniecznym do podjęcia działań jest konsultacja z podmiotem tworzącym (uzyskanie informacji o stanowisku podmiotu tworzącego). Kolejną czynnością jest wystąpienie do rady społecznej zakładu o wyrażenie w formie uchwały opinii w sprawie likwidacji zakładu opieki zdrowotnej. W obecnym systemie prawnym nie ma bowiem procedury przekształcenia ZOZ-u w spółkę prawa handlowego. Takiego typu rozwiązanie jest zawarte w projektach ustaw, ale aktualnie nie istnieje taka instytucja. W związku z tym należy przeprowadzić procedurę likwidacji szpitala i jednocześnie utworzenia nowego szpitala przez spółkę prawa handlowego w formie niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. Stąd koniecznym jest wdrożenie procedury likwidacji ZOZ-u. Należy skierować do rady społecznej wniosek o podjęcie uchwały w sprawie likwidacji szpitala ze wskazaniem, że funkcje szpitala przejmie utworzony na tej samej bazie niepubliczny zakład opieki zdrowotnej. Podstawą prawną tej uchwały jest art. 46 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z poźn. zm.; dalej jako: u.z.o.z.). Taka uchwała przekazywana jest podmiotowi tworzącemu (organowi stanowiącemu podmiotu) w celu powzięcia uchwały o likwidacji. W tej części postępowania dyrektor szpitala nie bierze udziału, jednak wskazane jest by zadbał o spełnienie dodatkowych warunków. Należy zatroszczyć się o właściwy termin likwidacji szpitala. Termin ten powinien być na tyle długi, by zdążyć utworzyć niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, który przejmie funkcje likwidowanego szpitala. W czasie, kiedy podejmowane są uchwały rady społecznej oraz podmiotu tworzącego, należy przystąpić do tworzenia spółki i niepublicznego zakładu opieki społecznej, który przejmie zadania likwidowanego szpitala. Na tym bowiem polega przekształcenie w obecnym stanie prawnym. Należy wybrać właściwą formę podmiotu tworzącego niepubliczny zakład opieki zdrowotnej. Należy zaznaczyć, że szpitala nie można w znaczeniu potocznym przekształcić w spółkę prawa handlowego. Takie błędne określenie jest rozpowszechniane w mediach. Istota procedury sprowadza się do powołania niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej, który 217

218 zastąpi dotychczasowy zakład publiczny. Aby utworzyć niepubliczny zakład należy z kolei utworzyć podmiot tworzący na przykład w postaci spółki prawa handlowego. Artykuł 8 u.z.o.z. wskazuje, że niepubliczny zakład opieki zdrowotnej może być utworzony przez: 1. osobę fizyczną; 2. spółkę prawa handlowego, czyli spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną, komandytowo-akcyjną, komandytową, partnerską, jawną; 3. spółkę cywilną; 4. osobę prawną; 5.kościoł lub związek wyznaniowy; 6. pracodawcę; 7. fundację, związek zawodowy, samorząd zawodowy lub stowarzyszenie. Należy dokonać wyboru ustroju podmiotu tworzącego spośród wskazanych wyżej podmiotów. Jeżeli wybór padnie na spółkę kapitałową akcyjną lub z ograniczoną odpowiedzialnością to możliwy jest udział w takiej spółce samego podmiotu tworzącego, jeżeli jest nim organ samorządu terytorialnego. Podmiot tworzący może wnieść do spółki cały majątek likwidowanego szpitala tytułem aportu. Jest to formuła znacznie upraszczająca całą procedurę. Podmiot tworzący niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej powinien być utworzony już na etapie podejmowania uchwał likwidacyjnych. Utworzony podmiot tworzący wyposażony we wpisy do właściwych rejestrów KRS, ewidencja działalności gospodarczej może podejmować dalsze działania. Pierwszym i najważniejszym jest uzyskanie tytułu prawnego do lokalizacji (zapewne będzie to siedziba dotychczasowego szpitala) umowy dzierżawy, jej promesy, aktu własności, umowy użyczenia lub podobnego dokument. Po uzyskaniu tytułu prawnego do lokalizacji (lub promesy takiego tytułu) należy zwrócić się do właściwego inspektora sanitarnego o wydanie opinii sanitarnej warunkującej zgodnie z art. 9 u.z.o.z. prowadzenie niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. Fakt, że obecnie w lokalizacji jest prowadzona taka sama działalność nie zwalnia z obowiązku uzyskania opinii sanitarnej dla nowej jednostki. Następnie należy opracować statut nowej jednostki (art. 11 u.z.o.z.), regulamin porządkowy (art. 18a u.z.o.z.) i wystąpić o wpis zakładu do rejestru zakładów opieki zdrowotnej. W czasie kiedy tworzony jest podmiot tworzący nowego zakładu, organ założycielski szpitala proceduje nad likwidacją szpitala wskazując w uchwale o likwidacji zakładu opieki zdrowotnej zgodnie z art. 60 ust. 4b pkt. 4 u.z.o.z. że działalność medyczna będzie przejęta przez nowotworzony niepubliczny zakład opieki zdrowotnej. W tym miejscu wyłania się także problem przejęcia pozostałych praw i obowiązków likwidowanego zakładu i zagadnienie to wymagają uzgodnienia z podmiotem tworzącym, który w razie likwidacji może wstąpić we wszystkie prawa i obowiązki (przejąć długi 218

219 i należności) likwidowanego zakładu. Kolejnym zagadnieniem, które wymaga uregulowania już na etapie podejmowania uchwały likwidacyjnej, jest wskazanie losu pracowników. Z uwagi na treść art. 23 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z poźn. zm.) niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, który ma działać w miejsce dotychczasowego szpitala i przejąć jego funkcje, musi przejąć pracowników likwidowanego szpitala. Koniecznym elementem uchwały likwidacyjnej jest wskazanie sposobu zagospodarowania majątku likwidowanego zakładu opieki zdrowotnej (szpitala). Należy pamiętać, że projekt uchwały likwidacyjnej jako ingerujący w warunki pracy podlega procedurom konsultacyjnym z reprezentatywnymi organizacjami związkowymi zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z poźn. zm.). Projekt uchwały podlega także zgodnie z art. 43 ust. 2 u.z.o.z. konsultacji z władzami województwa i samorządu terytorialnego. Po uzyskaniu opinii możliwe jest procedowanie nad uchwałą. Po jej podjęciu i opublikowaniu w dzienniku urzędowym należy przystąpić do wykonania uchwały, a więc zakończenia działalności szpitala i wykreślenia go z rejestru zakładów opieki zdrowotnej. Trzeba zadbać o to, by data wykreślenia była datą rozpoczęcia działalności przez nowy niepubliczny zakład opieki zdrowotnej. Należy mieć również na uwadze konieczność podjęcia likwidacji szpitala w znaczeniu księgowym, tj. konieczność zamknięcia ksiąg rachunkowych. Zastosowanie się podczas przekształcania szpitali w NZOZ-y do aktualnych aktów prawnych zapewni, iż wszystkie działania zostaną przeprowadzone zgodnie z prawem i nie zagrożą trwałości projektu. Za bieżącą eksploatację i utrzymanie efektów realizacji projektu PSIM odpowiedzialny będzie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Departament Społeczeństwa Informacyjnego. Koszty eksploatacyjne projektu po realizacji obciążać będą budżet Województwa Podkarpackiego i budżety jednostek służby zdrowia biorących udział w projekcie. W celu zapewnienia aktualności oraz poprawności działania wdrożonych rozwiązań, a także ich systematycznej ewolucji, zawarte zostaną stosowne umowy serwisowe. Po realizacji projektu zagwarantowana jest nie tylko jego trwałość finansowa, ale także instytucjonalna, dzięki kontynuowaniu działań poprzez struktury urzędów administracji samorządowej. Jednostkom samorządu terytorialnego Konstytucja RP gwarantuje samodzielność podlegająca ochronie sądowej. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego dysponuje odpowiednią kadrą, przygotowaniem technicznym i merytorycznym do zarządzania oraz utrzymaniem efektów projektu. Zrealizowane przedsięwzięcie może być także wzorcem dla innych województw. Istnieje możliwość sprawnego powielania projektu w innych regionach kraju. 219

220 220

221 4.4 DOŚWIADCZENIE W REALIZACJI PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH Jednym projektem dotychczas realizowanym przez Wnioskodawcę jest projekt Rozbudowa portalu Wrót Podkarpackich i jego integracja z systemem Elektronicznego Obiegu Dokumentów. Projekt realizowany był przy współpracy z Podkarpackim Urzędem Wojewódzkim, Starostwem Powiatowym w Rzeszowie oraz Urzędem Miasta Rzeszowa. Projekt jest jednym z elementów Programu Informatyzacji Województwa Podkarpackiego oraz wpisuje się w koncepcję e-government Wrota Polski, która ma na celu budowanie społeczeństwa informacyjnego poprzez zapewnianie lepszego dostępu do sektora publicznego, podniesienie efektywności funkcjonowania administracji państwowej i samorządowej oraz promocję regionów. Portal Wrota Podkarpackie jest regionalnym portalem informacyjnym, który został wyposażony w dwa dodatkowe moduły: Zintegrowany Regionalny Biuletyn Informacji Publicznej oraz Cyfrowy Urząd. Jego najważniejszym celem w przyszłości będzie zapewnienie obywatelom możliwości załatwienia swoich codziennych spraw bez konieczności udawania się do urzędu. 13 Tabela 26 Informacje dotyczące projektów zrealizowanych przez Wnioskodawcę Wartość Wartość Nazwa projektu w dofinansowania Tytuł projektu Beneficjenta PLN po z EFRR w PLN po przetargach przetargach Urząd Rozbudowa portalu Wrót Marszałkowski Podkarpackich i jego integracja , ,96 Województwa z systemem Elektronicznego Podkarpackiego Obiegu Dokumentów Źródło: Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych, o charakterze zbliżonym do przedsięwzięcia PSIM ograniczone jest do jednego projektu, którego wartość jest kilkukrotnie niższa od wartości przedmiotowego projektu

222 5. ANALIZA TECHNICZNA PROJEKTU 5.1 Założenia dotyczące zakresu i sposobu realizacji projektu Biorąc pod uwagę cele projektu PSIM i na podstawie analizy stanu aktualnego systemu informacyjnego ochrony zdrowia w regionie wytypowano optymalny wariant realizacji projektu. Przy opracowaniu ramowej architektury funkcjonalnej systemu i wytycznych do jego realizacji uwzględniono następujące najistotniejsze założenia: W projekcie uczestniczyć będzie 8 zakładów opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest samorząd Województwa Podkarpackiego. Jednostki, dla których organem założycielskim są samorządy na poziomie powiatowym, będą beneficjentami wydzielonych projektów powiązanych z głównym projektem PSIM. Rozwiązanie będzie miało budowę hierarchiczną - dwupoziomową, w której wyróżnia się warstwę lokalną zlokalizowaną w zakładach opieki zdrowotnej będących beneficjentami projektu i warstwę regionalną zlokalizowaną w regionalnym centrum Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej (w skrócie RCIM Regionalne Centrum Informacji Medycznej). Obie warstwy (regionalna i lokalna) projektowanego rozwiązania będą połączone przez dedykowany interfejs wykorzystujący zdefiniowane usługi elektroniczne. Na poziomie warstwy regionalnej realizowane będą usługi dostarczane wszystkim obywatelom, usługi integrujące działania jednostek służby zdrowia i usługi dedykowane organom działającym na poziomie regionalnym i ponadregionalnym. Na poziomie warstwy lokalnej realizowane będą usługi w wyselekcjonowanej grupie jednostek unifikujące poziom zaawansowania funkcjonalnego systemów informatycznych w poszczególnych zakładach opieki zdrowotnej. Koordynacja nad obszarem funkcjonowania całego systemu prowadzona będzie z poziomu warstwy regionalnej. Cały system PSIM zostanie podzielony na komponenty uporządkowane według obszarów i zakresów funkcjonalnych. Planowana architektura logiczna rozwiązania ma charakter otwarty i zakłada w kolejnych okresach możliwość rozbudowy całego systemu PSIM. W rozwiązaniu na poziomie logicznym - zaakcentowano realizację funkcji interoperacyjności systemu wskazując komponenty integracyjne umożliwiające docelowo włączenie do systemu PSIM wszystkich jednostek zaangażowanych w realizację zadań z zakresu ochrony zdrowia w Województwie Podkarpackim. 222

223 W pierwszej kolejności do systemu PSIM będą włączane jednostki bezpośrednio uczestniczące w projekcie (8 zakładów opieki zdrowotnej). Działanie to będzie się odbywać w ramach realizacji projektu PSIM. Integracja i włączanie się innych, dodatkowych zakładów opieki zdrowotnej do systemu PSIM, nie leży w podstawowym zakresie realizacji projektu. Planuje się, że w ramach projektu, będą najpierw włączone jednostki opieki zdrowotnej, dla których organami założycielskimi są samorządy powiatowe Województwa Podkarpackiego, w dalszej kolejności (działanie przewidziane na etap po zakończeniu właściwego projektu PSIM), będą włączane pozostałe jednostki opieki zdrowotnej realizujące zadania z zakresu ochrony zdrowia w regionie. Równocześnie w wyniku wstępnej analizy funkcjonalnej określono, że docelowe rozwiązanie będzie wspierało następujące grupy procesów realizowanych w ramach regionalnego systemu ochrony zdrowia: Udostępnienie informacji obywatelom o zasobach systemu ochrony zdrowia. Wspomaganie procesu leczenia pacjentów (dotyczy zarówno leczenia w trybie stacjonarnym jak i ambulatoryjnym). Wspomaganie działań z zakresu ratownictwa medycznego. Nadzór właścicielski nad poszczególnymi Publicznymi Zakładami Opieki Zdrowotnej. Konsultacje z zakresu planowania zabezpieczania świadczeń zdrowotnych na poziomie całego regionu. Monitoring stanu zdrowia populacji w regionie i stopnia wykorzystania zasobów systemu ochrony zdrowia w regionie. Promocja zdrowia i wspomaganie realizacji programów zdrowotnych. Realizacja nadzoru nad jakością realizowanych świadczeń zdrowotnych. Procesy gospodarcze w jednostkach opieki zdrowotnej związane z zabezpieczeniem warunków do realizacji świadczeń zdrowotnych. Usługi elektroniczne przewidziane do realizacji w ramach projektu Przyjęte założenia i stan aktualny systemu informacyjnego ochrony zdrowia w regionie określiły warunki brzegowe do wytypowania usług elektronicznych jakie powinny być uruchomione w ramach PSIM. Lista przewidzianych do wdrożenia usług obejmuje: e-informator - Jest to elektroniczna usługa udostępniająca obywatelom Podkarpacia informacje o jednostkach opieki zdrowotnej realizujących świadczenia finansowane ze środków publicznych, zakresie udzielanych świadczeń przez te jednostki oraz warunkach dostępności świadczeń. Publikacja tych informacji jest realizowana 223

224 poprzez portal WWW, e-kioski informacyjne. Usługa jest dedykowana obywatelom Podkarpacia. e-rejestracja Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca rejestrację pacjentów na wizyty/pobyty w jednostkach opieki zdrowotnej (objętych projektem). Elektroniczna rejestracja odbywa się z wykorzystaniem portalu WWW i/lub interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą. Usługa jest dedykowana obywatelom oraz jednostkom opieki zdrowotnej. Założono, że na poziomie regionalnym udostępniana będzie informacja pozwalająca pacjentowi wybrać jednostkę realizującą usługi medyczne, a sam proces rejestracji odbywał się będzie z wykorzystanie systemu informatycznego uruchomionego na poziomie lokalnym jednostki. ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta - Jest to elektroniczna usługa wspomagająca udostępnianie elektronicznej dokumentacji medycznej pacjenta w ramach regionalnej sieci jednostek służby zdrowia. Założono że, udostępnienie informacji odbywa się przez za pośrednictwem portalu WWW oraz interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą regionalną ERP. Platforma ERP będzie umożliwiała odszukanie i udostępnienie danych, same dane medyczne będą gromadzone w rejestrach lokalnych zakładów opieki zdrowotnej. Usługa dedykowana jest dla obywateli, jednostek opieki zdrowotnej oraz specjalistów medycznych. RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych - Jest to elektroniczna usługa udostępniająca uprawnionym podmiotom informacje o aktualnie dostępnych zasobach systemu ratownictwa medycznego gromadzone w ramach regionalnego rejestru danych ratunkowych (RRDR). Założono integrację tego rejestru z rozwiązaniami lokalnymi jednostek służby zdrowia realizującymi usługi w trybie ratownictwa medycznego (np. szpitale oddziały ratunkowe) oraz regionalnym centrum zarządzania ratownictwem medycznym. Udostępnienie oraz wymiana informacji odbywa się poprzez portal WWW lub z wykorzystaniem dedykowanych interfejsów umożliwiających integrację RRDR z rozwiązaniami lokalnymi jednostek opieki zdrowotnej i centrum zarządzania ratownictwem medycznym. Usługa jest dedykowana jednostkom opieki zdrowotnej, specjalistom medycznym, centrum zarządzania ratownictwem medycznym, centrum zarządzania kryzysowego. EPW-ZOZ - Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ - Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca wymianę informacji pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej. Dotyczy to zarówno informacji związanych z zapewnieniem ciągłości opieki nad pacjentem, jak również obszaru diagnostyki obrazowej. Wymiana informacji odbywa się z wykorzystaniem portalu WWW lub interfejsów umożliwiających współpracę 224

225 systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej. Usługa jest wykorzystywana przez jednostki opieki zdrowotnej na rzecz pacjenta. EPN - Elektroniczna Platforma Nadzoru - Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca jednostkom opieki zdrowotnej przekazywanie informacji w zakresie: struktury organizacyjnej jednostek i lokalizacji, zasobów materialnych (sprzęt i aparatura medyczna) posiadanych przez jednostki, sytuacji finansowej jednostek, zawartych kontraktów i realizacji tych kontraktów, kolejek oczekujących na realizację usług medycznych. Wymiana informacji odbywa się poprzez portal WWW i z wykorzystaniem interfejsów umożliwiających współprace z systemami lokalnymi jednostek. Usługa dedykowana jest jednostkom opieki zdrowotnej oraz podmiotom nadzorującym i monitorującym świadczenie usług. 5.2 Opis i ocena wariantów alternatywnych projektu Wskazanie aspektów istotnych ze względu na wyróżnienie wariantów rozwiązania W celu wyróżnienia wariantów realizacji Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej dokonano wyboru aspektów rozwiązania, które można rozwiązać na kilka sposobów i które są istotne ze względu na osiągnięcie celu głównego i celów szczegółowych zdefiniowanych w ramach całego przedsięwzięcia. Do aspektów tych można zaliczyć: 1. Udostępnianie informacji obywatelom (publiczny serwis informacyjny). Aspekt ten określa zakres i sposób udostępniania obywatelom informacji o zasobach ochrony zdrowia w celu poprawy dostępności do świadczeń medycznych i wyrównania szans na uzyskanie świadczenia w zbliżonym czasie i o porównywalnej jakości na terenie całego województwa. 2. Udostępnianie informacji na poziom organów założycielskich i innych podmiotów mających wpływ na kształtowanie i realizację polityki ochrony zdrowia w regionie. Określa on zakres i sposób udostępniania organom założycielskim informacji o sytuacji w podległych im jednostkach służby zdrowia i wskaźników obrazujących sytuację w całym regionie. 3. Wspomaganie procesu leczenia na poziomie poszczególnych pacjentów Elektroniczny Rekord Pacjenta. Określa on zakres i sposób udostępniania kadrze medycznej i pacjentom informacji o stanie zdrowia w ramach procesu leczenia zadaniach. 4. Wspomaganie procesów związanych ze współpracą jednostek służby zdrowia w regionie wspomaganie sieci jednostek służby zdrowia. Określa on zakres i sposób udostępniania informacji o planowanych i realizowanych zadaniach w ramach 225

226 współpracy pomiędzy jednostkami włączonymi w realizację procesu leczenia i procesów administracyjnych. 5. Wykorzystanie dostępnej infrastruktury informacyjnej i sposób współpracy z obecnie używanymi rozwiązaniami informatycznymi. Określa on sposób wykorzystania aktualnie eksploatowanej infrastruktury technicznej i wykorzystywanych systemów informatycznych na poziomach regionalnym i lokalnym. W poniższej tabeli przedstawiono klasyfikację wyróżnionych aspektów projektowanego rozwiązania. W założeniu katalog ten ma usystematyzować opis rozważanych wariantów rozwiązania informatycznego i ułatwić ich porównanie. Wyróżnione aspekty mają związek ze wskazanymi celami szczegółowymi projektu. Tabela 27. Aspekty istotne dla wyróżnienia wariantów realizacji rozwiązania Lp. Aspekt wyróżniający wariant 1 Udostępniani e informacji obywatelom publiczny serwis informacyjny Opis Zakres i sposób udostępniania obywatelom informacji o zasobach ochrony zdrowia w celu poprawy dostępności do świadczeń medycznych i wyrównania szans na uzyskanie świadczenia w zbliżonym czasie i o porównywalnej jakości na terenie całego województwa. W ramach tego aspektu wskazuje się także sposób realizacji usługi polegającej na zdalnej rezerwacji świadczeń dla wskazanego obywatela dotyczy Elektronicznej Rejestracji. Rozważane sposoby realizacji w ramach wskazanego aspektu Warianty realizacji: Informacje o zasobach na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia konieczność poszukiwania informacji w wielu lokalizacjach (wariant rozproszony). Na tej samej zasadzie realizowany jest dostęp do usług elektronicznej rejestracji. Podstawowe informacje o zasobach dostępnych w regionie, gromadzone w regionalnym rejestrze, informacje szczegółowe i dostęp do usług elektronicznej rejestracji - realizowane na poziomie systemów informatycznych poszczególnych jednostek służby zdrowia po wskazaniu danej lokalizacji poprzez rejestr centralny. Pełna integracja informacji o zasobach na poziomie rejestru regionalnego, udostępnianie informacji i usług elektronicznej rejestracji na poziomie regionalnym (pacjent korzysta z jednego serwisu informacyjnego i z centralnej obsługi elektronicznej rejestracji. 2 Udostępniani e informacji Zakres i sposób udostępniania Warianty realizacji: Informacje o zasobach na poziomie 226

227 na poziom organów założycielskic h i innych podmiotów mających wpływ na kształtowanie i realizację polityki ochrony zdrowia w regionie 3 Wspomagani e procesu leczenia na poziomie poszczególny ch pacjentów Elektroniczny Rekord Pacjenta organom założycielskim informacji o sytuacji w podległych im jednostkach służby zdrowia i wskaźników obrazujących sytuację w całym regionie. W tym aspekcie chodzi o informacje niezbędne na etapie weryfikacji zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych planów w regionie, kontroli poprawności zarządzania jednostkami zdrowia, planowania inwestycji np. w zakresie sprzęt u medycznego, monitorowania bieżącej sytuacji epidemiologicznej, itd. Zakres i sposób udostępniania kadrze medycznej i pacjentom informacji o stanie zdrowia i planowanych w ramach procesu leczenia zadaniach dotyczy indywidualnego Elektronicznego Rekordu Pacjenta poszczególnych jednostek służby zdrowia przekazywane okresowo, asynchronicznie w postaci oddzielnych raportów, które w prosty sposób są integrowane i udostępniane na poziomie regionalnym. Podstawowa część informacji o zasobach zgromadzone w jednolitym systemie na poziomie regionalnym poprzez ujednolicone rozwiązanie informatyczne dotyczy tego zakresu informacji, które jest rutynowo wykorzystywany w procesie planowania, zarządzania i kontroli z poziomu organów założycielskich. Informacje rzadko używane przekazywane w ustalonych formatach w trybie na żądanie. Uruchomione pełne regionalne repozytorium informacji o zasobach systemu zdrowia i stanie realizowanych zadań w całym regionie - w oparciu o w pełnie zautomatyzowany system sprawozdawczo analityczny. Tego typu rozwiązanie przewiduje objęcie procesem rutynowego gromadzenia i przetwarzania informacji szczegółowych także tych rzadko wykorzystywanych na poziomie regionalnym przez przedstawicieli organów założycielskich i innych podmiotów mających wpływ na kształtowanie i realizację polityki ochrony zdrowia. Warianty realizacji: Informacje z zakresu indywidualnych zapisów medycznych na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia przekazywane pomiędzy jednostkami w trybie na żądanie pacjenta lub personelu medycznego. W tym rozwiązaniu brak rejestrów regionalnych z zakresu Elektronicznego Rekordu Pacjenta. Informacja z zakresu dokumentacji medycznej pacjentów gromadzona i udostępniana na poziomie lokalnym w dedykowanych rejestrach danych medycznych, a na poziomie regionalnym platforma zarządzająca wymianą danych pomiędzy poszczególnymi rejestrami lokalnymi (realizacja rozproszonego modelu ERP). Zbiory danych gromadzonych na poziomie regionalnym nie zawierają osobowych danych medycznych, a jedynie dane niezbędne do zlokalizowania poszukiwanych informacji i zabezpieczenia platformy regionalnej przez nieuprawnionym dostępem. Uruchomione pełne regionalne repozytorium 227

228 4 Wspomagani e procesów związanych ze współpracą jednostek służby zdrowia w regionie wspomaganie sieci jednostek służby zdrowia Zakres i sposób udostępniania informacji o planowanych i realizowanych zadaniach w ramach współpracy pomiędzy jednostkami włączonymi w realizację procesu leczenia i procesów administracyjnych dotyczy obsługi wzajemnych zleceń i przekazywania wyniku ich realizacji, w tym także zdalnych konsultacji i wybranych procesów administracyjnych. Elektronicznego Rekordu Pacjenta wraz ze zbiorczym regionalnym repozytorium danych medycznych w tym danych dot. diagnostyki obrazowej, digitalizacji wcześniejszej dokumentacji tworzonej i przechowywanej w postaci papierowej. W tym wariancie wskazuje się na opcjonalne, pełne przejście na dokumentację elektroniczną i traktowanie repozytorium regionalnego jako podstawowego źródła informacji, także na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia, w odniesieniu do procesów realizowanych wewnętrznie. Warianty realizacji: Komunikacja pomiędzy jednostkami realizowana na zasadach bezpośredniego dostosowania indywidualnych systemów informatycznych w oparciu o indywidualne specyficzne dla danego zakresu mechanizmy komunikacji. W tym rozwiązaniu nie są realizowane na poziomie regionalnym funkcje związane z zarządzaniem komunikacją pomiędzy jednostkami tego typu zadania są realizowane bezpośrednio na poziomie poszczególnych jednostek. Na poziomie regionu uruchomiony jest jeden wspólny dla jednostek węzeł komunikacyjny w zakresie podstawowych informacji dot. zlecenia i wyników realizacji zlecenia. Na poziomie regionalnym są realizowane zadania związane z zarządzaniem komunikacją pomiędzy jednostkami. W tym wariancie nie przewiduje się jednak, aby na poziomie regionalnym tworzono rozwiązania gromadzące dane specyficzne dla obrazowych badań diagnostycznych i repozytoriów zawierających cyfrowe kopie archiwalnej, papierowej dokumentacji medycznej. Analogicznie do wariantu drugiego uruchomiony jest wspólny węzeł komunikacyjny z tym, że przewiduje się uruchomienie pełnego, regionalnego repozytorium zawierającego dane obrazowe dotyczy zarówno kopii papierowej dokumentacji archiwalnej, jak i danych związanych z realizacją diagnostycznych badań obrazowych. W tym wariancie wskazuje się także na możliwość przejścia na zapisy informacji w pełnej wersji elektronicznej (z elektronicznym podpisem kwalifikowanym) i wyeliminowanie w tej części dokumentacji w wersji papierowej. 228

229 5 Wykorzystani e obecnej infrastruktury informacyjnej i sposób współpracy z obecnie używanymi rozwiązaniam i informatyczn ymi. Sposób wykorzystania obecnie dostępnej już infrastruktury technicznej i wykorzystywanych systemów informatycznych na poziomie organów regionalnych i w poszczególnych jednostkach służby zdrowia. Warianty realizacji: Eksploatacja zastanej infrastruktury i obecnie wykorzystywanych systemów informatycznych bez zmian co do ilości i jakości rozwiązań. W tym wariancie przewiduje się jedynie ujednolicenie procedur współpracy pomiędzy poszczególnymi podmiotami i możliwość wykorzystania części zasobów informatycznych do realizacji wspólnych zadań. Uzupełnienie istniejącej infrastruktury technicznej do poziomu niezbędnego dla realizacji zadań opartych o wykorzystanie dostępu do wspólnych zasobów regionalnych przy zachowaniu minimalnych parametrów zapewniających dostateczną niezawodność i jakość pracy zarówno na poziomie poszczególnych jednostek, jak i na poziomie rozwiązań regionalnych. W tym zakresie przewiduje się także uzupełnienie i modyfikację wykorzystywanych systemów informatycznych do wymaganego poziomu funkcjonalnego w szczególności z uwzględnieniem funkcji związanych ze współpracą poszczególnych podmiotów na poziomie regionalnym. W tym wariancie przewiduje się w szczególności dostosowanie systemów informatycznych wykorzystywanych na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia do wymogów interoperacyjności systemów informatycznych. Przewiduje się także wybudowanie niezbędnych rozwiązań na poziomie regionalnym umożliwiających realizację zadań wymagających połączenia pomiędzy aplikacjami lokalnymi lub związanymi z realizacją zadań przypisanych do podmiotów operujących bezpośrednio na poziomie regionalnym. W tym wariancie przewiduje się - podobnie jak w wariancie drugim - uzupełnienie istniejącej infrastruktury technicznej do poziomu niezbędnego dla realizacji zadań opartych o wykorzystanie dostępu do wspólnych zasobów regionalnych. Ponadto zakłada się dostawę na poziom wszystkich włączonych do projektu jednostek służby zdrowia nowego, ujednoliconego rozwiązania informatycznego zastępującego dotychczas wykorzystywane produkty. W tym wypadku przewiduje się także konieczność dokonania transferu już zgromadzonych danych do nowego 229

230 rozwiązania na zasadzie przeniesienia danych. Przewiduje się także wybudowanie i uruchomienie niezbędnych rozwiązań na poziomie regionalnym Opis poszczególnych wariantów realizacji przedsięwzięcia Po analizie wymagań wynikających ze szczegółowych celów przyjętych w projekcie oraz po zapoznaniu się z opisem uczestników będących docelowymi użytkownikami projektowanego rozwiązania i ich otoczenia, zamodelowano 3 warianty rozwiązania podlegające rozpatrzeniu. W dalszej części dokumentu przedstawiono odpowiednio: 1) Wariant bezinwestycyjny - W0 2) Wariant inwestycyjny podstawowy - W1 3) Wariant inwestycyjny rozszerzony - W Wariant bezinwestycyjny - W0 W przypadku wariantu bezinwestycyjnego założono wykorzystanie zasobów już dostępnych na poziomie regionalnego systemu ochrony zdrowia w celu uruchomienia platformy usług elektronicznych. W tym przypadku zakłada się jedynie dostosowanie funkcjonujących rozwiązań do ogólnej idei regionalnego systemu informatycznego w ramach rutynowo realizowanych prac konserwacyjnych. Takie podejście w praktyce mogłoby być zrealizowane jedynie w bardzo ograniczonym stopniu na poziomie wybranych zakładów opieki zdrowotnej poprzez włącznie ich przez ogólnodostępną sieć informatyczną w system informacyjny działający na poziomie lokalnym. W taki sposób stworzono by sieć wzajemnie powiązanych jednostek wymieniających pomiędzy sobą ograniczony zakres informacji ograniczenie wynikałoby głównie z obecnego stanu informatyzacji poszczególnych jednostek służby zdrowia. Przy zaniechaniu inwestycji w uzupełnienie systemów informacyjnych na poziomie poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej w praktyce cały system byłby ograniczony do funkcjonalności już zrealizowanych w większości zakładów, a wartością dodaną wynikająca z jego uruchomienia byłoby uruchomienie wymiany danych pomiędzy jednostkami. Ten ostatni aspekt byłby jednak ograniczony do minimum ze względu na duże zróżnicowanie poziomu informatyzacji jednostek, brak ujednoliconych standardów wymiany danych w obecnie stosowanych wersjach oprogramowania, niewystarczające środki techniczne np. konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa danych przekazywanych pomiędzy podmiotami. Wariant bezinwestycyjny nie obejmuje utworzenia rozwiązań na poziomie regionalnym niezbędnych dla obsługi zasadniczej części usług elektronicznych. Biorąc pod uwagę, że obecnie na tym poziomie nie funkcjonują tego typu rozwiązania, w praktyce omawiany wariant nie zapewnia realizacji celów stawianych przez Podkarpacki System Informacji Medycznej. Należy też 230

231 stwierdzić, że wariant bezinwestycyjny, jako taki, nie zmienia stanu aktualnego w systemie informacyjnym ochrony zdrowia Województwa Podkarpackiego. Tabela 28. Wariant bezinwestycyjny W0 realizacji projektu PSIM Wariant bezinwestycyjny W0 oparty o obecnie wykorzystywane rozwiązania informacyjne Opis wariantu: W tym wariancie nie zakłada się budowy elementów na poziomie regionalnym. Na poziomie lokalnym zakłada się jedynie utrzymanie obecnie wykorzystywanych systemów informatycznych bez ponoszenia istotnych nakładów na ich rozwój. W praktyce takie rozwiązanie uniemożliwia uruchomienie zakładanych w PSIM usług elektronicznych co jest powodem dyskwalifikacji wariantu na etapie jego oceny. Proponowana realizacja pod kątem wyróżnionych aspektów: 1 Udostępnianie informacji obywatelom publiczny serwis Informacje o zasobach na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia konieczność poszukiwania informacji w wielu lokalizacjach (wariant rozproszony). Na informacyjny tej samej zasadzie realizowany dostęp do usługi elektronicznej rejestracji. 2 Udostępnienia informacji na poziom organów założycielskich i innych podmiotów Informacje o zasobach na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia przekazywane okresowo, asynchronicznie w postaci oddzielnych raportów, które w prosty sposób są integrowane i udostępniane na poziomie regionalnym. regionalnych 3 Wspomaganie procesu leczenia Elektroniczny Rekord Pacjenta Informacje z zakresu indywidualnych zapisów medycznych na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia przekazywane pomiędzy jednostkami w trybie na żądanie pacjenta lub personelu medycznego. W tym rozwiązaniu brak rejestrów regionalnych wspomagających wymianę informacji z zakresu Elektronicznego Rekordu Pacjenta. 4 Wspomaganie sieci Komunikacja pomiędzy jednostkami realizowana na jednostek służby zdrowia zasadach bezpośredniego dostosowania indywidualnych systemów informatycznych w oparciu o indywidualne specyficzne dla danego zakresu mechanizmy komunikacji. W tym rozwiązaniu nie są realizowane na poziomie regionalnym funkcje związane z zarządzaniem 231

232 5 Wykorzystanie obecnej infrastruktury informacyjnej komunikacją pomiędzy jednostkami tego typu zadania są realizowane bezpośrednio na poziomie poszczególnych jednostek. Eksploatacja zastanej infrastruktury i obecnie wykorzystywanych systemów informatycznych bez zmian co do ilości i jakości rozwiązań. W tym wariancie przewiduje się jedynie ujednolicenie procedur współpracy pomiędzy poszczególnymi podmiotami i możliwość wykorzystania części zasobów informatycznych do realizacji wspólnych zadań Wariant inwestycyjny podstawowy - W1 Wariant inwestycyjny podstawowy, przedstawiony w tej części opracowania, zakłada jak najszersze wykorzystanie obecnych zasobów systemu informacyjnego ochrony zdrowia Województwa Podkarpackiego. W szczególności kładzie się w nim nacisk na włącznie do docelowego systemu rozwiązań informatycznych funkcjonujących na poziomie zakładów opieki zdrowotnej. W tym zakresie przewidziano wykorzystanie zarówno spełniającej określone wymogi infrastruktury technicznej jak i wdrożonych systemów informatycznych. Traktując te zasoby jako bazę wyjściową do budowy docelowego rozwiązania przewidziano w ramach planowanej inwestycji ich modernizację i uzupełnienie do poziomu niezbędnego dla realizacji celów określonych w projekcie. Różny poziom rozwoju stosowanych systemów informatycznych i wykorzystywanej infrastruktury technicznej sprawi, że proces dostosowania rozwiązań lokalnych do wymogów docelowego systemu regionalnego musi być potraktowany indywidualnie dla każdego zakładu opieki zdrowotnej. Istotnym elementem procesu dostosowania będzie wybudowanie na poziomie jednostek interfejsów koniecznych do współpracy z całą siecią Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej. Zakłada się, że cała wymiana informacji w ramach PSIM będzie opierała się o połączenie wszystkich uczestników systemu poprzez rozległą sieć informatyczną z komórką centralną PSIM zlokalizowaną na poziomie regionalnym. W tym celu, w ramach wariantu założono uruchomienie centrum regionalnego PSIM odpowiedzialnego za koordynację działania całego rozwiązania. W przypadku tego komponentu systemu konieczne jest jego wybudowanie od podstaw, ponieważ nie są dostępne zasoby, które mogły by być przystosowane do wypełniania zakładanych dla centrum funkcji. W ramach wariantu podstawowego ograniczono cześć funkcjonalności PSIM w obszarze związanych z przetwarzaniem na poziomie regionalnym danych medycznych. W 232

233 szczególności ograniczono stosowanie regionalnego repozytorium danych medycznych (Elektroniczny Rekord Pacjenta) i wprowadzono model rozproszonych zarządzania rejestrami ERP. Takie założenie wynika z konieczności uwzględnienia ograniczonych środków inwestycyjnych jakie mogą być przeznaczone na realizacje ww. celów i z faktu, że nie jest jeszcze unormowany na gruncie prawa polskiego pełen standard opisujący model danych medycznych w rejestrach typu ERP. Opisywany wariant pozwala zrealizować cele stawione przez Podkarpackim Systemem Informacji Medycznej. Jego zaletą jest niewątpliwie ograniczenie nakładów inwestycyjnych przez wykorzystanie już dostępnych zasobów regionalnego systemu informacyjnego. Tabela 29. Wariant inwestycyjny W1 realizacji projektu PSIM Wariant inwestycyjny W1 uzupełniający i integrujący obecnie wykorzystywane systemy informatyczne Opis wariantu: W ramach tego wariantu przewiduje się: budowę i wdrożenie dedykowanych elementów warstwy regionalnej PSIM na poziomie wystarczającym dla uruchomienia wszystkich zakładanych usług elektronicznych rozbudowę i uzupełnienie elementów na poziomie lokalnym w oparciu o już funkcjonujące w zakładach opieki zdrowotnej systemy informatyczne. Proponowana realizacja pod kątem wyróżnionych aspektów: 1 Udostępnianie Podstawowe informacje o zasobach dostępnych w regionie informacji obywatelom gromadzone w regionalnym rejestrze, informacje publiczny serwis informacyjny szczegółowe i dostęp do usług elektronicznej rejestracji realizowane na poziomie systemów informatycznych poszczególnych jednostek służby zdrowia po wskazaniu danej lokalizacji poprzez rejestr centralny. 2 Udostępnienia informacji na poziom organów założycielskich i innych podmiotów regionalnych Podstawowa część informacji o zasobach zgromadzona w jednolitym systemie na poziomie regionalnym poprzez ujednolicone rozwiązanie informatyczne dotyczy tego zakresu informacji który jest rutynowo wykorzystywany w procesie planowania, zarządzania i kontroli z poziomu organów założycielskich. Informacje rzadko używane przekazywane w ustalonych formatach w trybie na żądanie. 3 Wspomaganie procesu Budowa platformy umożliwiającej wymianę danych leczenia medycznych w ramach regionalne sieci jednostek ochrony 233

234 Elektroniczny Rekord Pacjenta zdrowia zgodnie rozproszonym modelem ERP 4 Wspomaganie sieci jednostek służby zdrowia 5 Wykorzystanie obecnej infrastruktury informacyjnej Na poziomie regionu uruchomiony jest jeden wspólny dla jednostek węzeł komunikacyjny w zakresie podstawowych informacji dot. zlecenia i wyników realizacji zlecenia. Na poziomie regionalnym są realizowane zadania związane z zarządzaniem komunikacją pomiędzy jednostkami. W tym wariancie nie przewiduje się jednak, aby na poziomie regionalnym tworzono rozwiązania gromadzące dane specyficzne dla obrazowych badań diagnostycznych i repozytoriów zawierających cyfrowe kopie archiwalnej papierowej dokumentacji medycznej. Uzupełnienie istniejącej infrastruktury technicznej do poziomu niezbędnego dla realizacji zadań opartych o wykorzystanie dostępu do wspólnych zasobów regionalnych przy zachowaniu minimalnych parametrów zapewniających dostateczną niezawodność i jakość pracy zarówno na poziomie poszczególnych jednostek, jak i na poziomie rozwiązań regionalnych. W tym zakresie przewiduje się także uzupełnienie i modyfikację wykorzystywanych systemów informatycznych do wymaganego poziomu funkcjonalnego w szczególności z uwzględnieniem funkcji związanych ze współpracą poszczególnych podmiotów na poziomie regionalnym. W tym wariancie przewiduje się w szczególności dostosowanie systemów informatycznych wykorzystywanych na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia do wymogów interoperacyjności systemów informatycznych. Przewiduje się także wybudowanie niezbędnych rozwiązań na poziomie regionalnym, umożliwiających realizację zadań wymagających połączenia pomiędzy aplikacjami lokalnymi lub związanymi z realizacją zadań przypisanych do podmiotów operujących bezpośrednio na poziomie regionalnym. 234

235 Wariant inwestycyjny rozszerzony - W2 Wariant inwestycyjny rozszerzony zakłada realizację wszystkich stawianych przez PSIM celów szczegółowych podobnie jak wariant podstawowy. Różnica w stosunku do wariantu podstawowego polega na tym, że rozszerzono zakres wdrożenia rozwiązania w obszarze regionalnego repozytorium danych medycznych (Elektroniczny Rekord Pacjenta) i przyjęto inny sposób wprowadzenia nowego rozwiązania na poziomie lokalnym. W przypadku repozytorium ERP przewidziano wyjście poza zakładany w wariancie podstawowym scenariusz pilotażu i wdrożenie szerokiego zakresu ERP. Takie podejście będzie wymagało dłuższego czasu przewidzianego na realizację projektu i większych nakładów inwestycyjnych zarówno na poziomie regionalnym jak i na poziomie lokalnym jednostek służby zdrowia. Dodatkową trudnością może być konieczność uzależnienia harmonogramu całego projektu do czynników zewnętrznych w tym wypadku od postępów procesu normalizacji standardu ERP na poziomie ogólnokrajowym. Zaplanowany bardzo szeroki zakres integracji rozwiązań lokalnych pod znakiem zapytanie stawia możliwość efektywnego wykorzystania już pracujących systemów informatycznych, stąd w wariancie W2 przyjęto założenie całkowitej wymiany rozwiązań na poziomie lokalnym i wdrożenia nowych narzędzi informatycznych. Zakłada się, że taki krok będzie związany z koniecznością przeniesienia do nowych narzędzi znacznej części informacji zgromadzonych w repozytoriach systemów dotychczas wykorzystywanych. To zadanie oraz konieczność ponownego przeszkolenia wszystkich użytkowników narzędzi informatycznych na poziomie lokalnym znacznie podnosi koszty całej inwestycji i wydłuża czas jej realizacji. Tabela 30. Wariant inwestycyjny W2 realizacji projektu PSIM Wariant inwestycyjny W2 zakładający wprowadzenie w całości nowego rozwiązania na poziomie regionalnym i lokalnym (w jednostkach służby zdrowia) 235

236 Opis wariantu: Wariant ten zakłada: budowę i wdrożenie dedykowanych elementów warstwy regionalnej PSIM na poziomie wystarczającym dla uruchomienia wszystkich zakładanych usług elektronicznych przy czym w stosunku do Wariantu 1 uzupełniono rozwiązanie o realizację pełnego regionalnego repozytorium Elektronicznego Rekordu Pacjenta i regionalne repozytorium danych obrazowych (elementy te przewidziano w Wariancie 1, w wersji podstawowej przewidzianej do rozwoju w dalszych etapach funkcjonowania PSIM) dostawę i wdrożenie kompletu nowych systemów informatycznych na poziomie lokalnym zakładów opieki zdrowotnej z odejściem od obecnie wykorzystywanych rozwiązań i pełnym przeniesieniem danych. Proponowana realizacja pod kątem wyróżnionych aspektów: 1 Udostępnianie informacji obywatelom publiczny serwis informacyjny 2 Udostępnienie informacji na poziom organów założycielskich i innych podmiotów regionalnych 3 Wspomaganie procesu leczenia Elektroniczny Rekord Pacjenta 4 Wspomaganie sieci jednostek służby zdrowia Pełna integracja informacji o zasobach na poziomie rejestru regionalnego, udostępnianie informacji i usługi elektronicznej rejestracji na poziomie regionalnym (pacjent korzysta z jednego serwisu informacyjnego i z centralnej obsługi elektronicznej rejestracji. Uruchomione jest pełne regionalne repozytorium informacji o zasobach systemu zdrowia i stanie realizowanych zadań w całym regionie w oparciu o w pełnie zautomatyzowany system sprawozdawczo analityczny. Tego typu rozwiązanie przewiduje objęcie procesem rutynowego gromadzenia i przetwarzania informacji szczegółowych także tych rzadko wykorzystywanych na poziomie regionalnym przez przedstawicieli organów założycielskich i innych podmiotów mających wpływ na kształtowanie i realizację polityki ochrony zdrowia. Uruchomione jest pełne regionalne repozytorium Elektronicznego Rekordu Pacjenta w tym danych dot. diagnostyki obrazowej, digitalizacji wcześniejszej dokumentacji tworzonej i przechowywanej w postaci papierowej. W tym wariancie skazuje się na opcjonalne pełne przejście na dokumentację elektroniczną i traktowanie repozytorium regionalnego jako podstawowego źródła informacji także na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia w odniesieniu do procesów realizowanych wewnętrznie. Uruchomiony jest wspólny węzeł komunikacyjny z tym, że przewiduje się uruchomienie pełnego regionalnego repozytorium zawierającego dane obrazowe dotyczy zarówno kopii papierowej dokumentacji archiwalnej, jak i danych związanych z realizacją diagnostycznych badań obrazowych. W tym wariancie wskazuje się także na możliwość przejścia na zapisy informacji w pełnej wersji elektronicznej (z elektronicznym podpisem kwalifikowanym) i wyeliminowanie w tej części dokumentacji w wersji papierowej. 236

237 5 Wykorzystanie obecnej infrastruktury informacyjnej Przewiduje się podobnie jak w wariancie W1 uzupełnienie istniejącej infrastruktury technicznej do poziomu niezbędnego dla realizacji zadań opartych o wykorzystanie dostępu do wspólnych zasobów regionalnych. Ponadto zakłada się dostawę na poziom wszystkich włączonych do projektu jednostek służby zdrowia nowego, ujednoliconego rozwiązania informatycznego zastępującego dotychczas wykorzystywane produkty. W tym wypadku przewiduje się także konieczność dokonania transferu już zgromadzonych danych do nowego rozwiązania na zasadzie przeniesienia danych. Przewiduje się także wybudowanie i uruchomienie niezbędnych rozwiązań na poziomie regionalnym Określenie kryteriów oceny wariantów W poniżej tabeli opisano kryteria będące podstawą do oceny i porównania przedstawionych wariantów w dalszej części opracowania. W wykazie ujęto standardowo stosowane w takich przypadkach kryteria takie jak kryteria osiągnięcia zakładanych celów, koszt i czas realizacji rozwiązania. Zdefiniowano także kryteria dotyczące warunków eksploatacji całego rozwiązania. Tabela 31. Wykaz kryteriów do porównania wariantów realizacji rozwiązania Lp. Nazwa kryterium Opis kryterium 1. Weryfikacja czy wariant wspiera uruchomienie zakładanych do uruchomienia usług elektronicznych Dotyczy 6 usług elektronicznych: 1. e-informator 2. e-rejestracja 3. ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta 4. RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych 5. EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ 6. EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru Sposób oceny ilościowej Przyjęto dwuwartościową ocenę w kontekście każdej z 6 usług: jeśli dany wariant wspiera funkcjonowanie danej usługi przydziela się mu z tego tytułu 1 punkt w ocenie, w przeciwnym wypadku 0 punktów. Maksymalnie dla tego kryterium wariant może otrzymać 7 punktów minimalnie 0 punktów. Ocenia się czy w ramach rozwiązania możliwe jest osiągniecie funkcjonalności wymaganej dla uruchomienia ww. usług na poziomie całego regionu. 2. Koszt realizacji Łączny koszt realizacji całego przedsięwzięcia do zakończenia wdrożenia uwzględniający wszystkie składowe opisane w Na podstawie własnej metody oceny wyznaczono dla tego kryterium maksymalną ocenę na poziomie 6 punktów. 237

238 rzeczowo- specyfikacji finansowej. Poszczególne warianty otrzymują odpowiednio 6 punktów wariant o najmniejszych kosztach realizacji, X punktów wariant droższy gdzie X wylicza się z proporcji: X= 6 * (Kr-min/Kr-wariantu) Koszt utrzymania Koszty utrzymania rozwiązania po zakończeniu wdrożenia wyliczony dla kolejnego pełnego roku. Gdzie: Kr-min najmniejszy koszt realizacji Kr-wariantu koszt realizacji ocenianego wariantu Na podstawie własnej metody oceny wyznaczono dla tego kryterium maksymalną ocenę na poziomie 3 punktów. Poszczególne warianty otrzymują odpowiednio 3 punkty wariant o najmniejszych kosztach realizacji, X punktów wariant droższy gdzie X wylicza się z proporcji: X= 3 * (Ku-min/Ku-wariantu) 3. Czas realizacji Czas realizacji całego przedsięwzięcia do zakończenia wdrożenia. Gdzie: Ku-min najmniejszy koszt utrzymania Ku-wariantu koszt utrzymania dla ocenianego wariantu Na podstawie własnej metody oceny wyznaczono dla tego kryterium maksymalną ocenę na poziomie 3 punktów. 4. Elastyczność rozwiązania Elastyczność rozwiązania rozumiana jako łatwość adaptacji do specyficznych wymogów na poziomie poszczególnych uczestników systemu Poszczególne warianty otrzymują odpowiednio 3 punkty wariant o najkrótszym czasie realizacji, X punktów wariant realizowany dłużej gdzie X wylicza się z proporcji: X= 3 * (T-min/T-wariantu) Gdzie: T-min najkrótszy czas realizacji T-wariantu czas realizacji ocenianego wariantu Przyjęto dwuwartościową ocenę dla kryterium przy czym jeśli kryterium jest spełnione przyznaje się 1 punkt, przy niespełnieniu - 0 punktów. 5. Bezpieczeństwo danych Realizacja związanych zapewnieniem wymagań z Przyjęto dwuwartościową ocenę dla kryterium przy czym jeśli kryterium jest spełnione przyznaje 238

239 7. Niezawodność rozwiązania bezpieczeństwa danych przetwarzanych w ramach systemu Zabezpieczenie systemu na sytuacje awaryjne w szczególności związane z koniecznością zapewnienia ciągłości obsługi na poziomie jednostek służby zdrowia się 1 punkt, przy niespełnieniu - 0 punktów. Przyjęto dwuwartościową ocenę dla kryterium przy czym jeśli kryterium jest spełnione przyznaje się 1 punkt, przy niespełnieniu - 0 punktów. Dla oceny przyjęto następujące dodatkowe założenie: W pierwszej kolejności oceniane jest kryterium nr 1 - Weryfikacja czy wariant wspiera uruchomienie zakładanych do uruchomienia usług elektronicznych, zliczana jest punktacja dla tego kryterium i do dalszej oceny przechodzą tylko te warianty, które wspierają co najmniej 4 z 6 zaplanowanych z PSIM usług elektronicznych. W kolejnym rozpatruje się kryteria od 2 do Porównanie wariantów i wybór wariantu do realizacji Jakościowa i ilościowa ocena wariantów W poniższym zestawieniu przedstawiono wyniki porównania analizowanych wariantów pod kątem kryteriów zdefiniowanych w poprzednim rozdziale. Tabela 32. Wyniki porównania analizowanych wariantów realizacji projektu PSIM Kryterium oceny 1.1 Poziom wsparcia dla elektronicznej usługi: e-informator 1.2 Poziom wsparcia dla elektronicznej usługi: e-rejestracja 1.3 Poziom wsparcia dla elektronicznej usługi: ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta Ocena wariantów Wariant 0 Wariant 1 Wariant 2 Wariant nie wspiera e- usługi. Przyznano 0 pkt. Wariant nie wspiera e- usługi. Przyznano 0 pkt. Wariant nie wspiera e- usługi. Przyznano 0 pkt. Wariant wspiera e- usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e- usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e- usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e-usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e-usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e-usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. 239

240 1.4 Poziom wsparcia dla elektronicznej usługi: RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych Wariant nie wspiera e- usługi. Przyznano 0 pkt. Wariant wspiera e- usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e-usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. 1.5 Poziom wsparcia dla elektronicznej usługi: EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ Wariant nie wspiera e- usługi. Przyznano 0 pkt. Wariant wspiera e- usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e-usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. 1.6 Poziom wsparcia dla elektronicznej usługi: EPN- Elektroniczna Platforma Nadzoru Wariant nie wspiera e- usługi. Przyznano 0 pkt. Wariant wspiera e- usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. Wariant wspiera e-usługę w wystarczającym stopniu Przyznano 1 pkt. 2 Koszt realizacji całego przedsięwzięcia Nie podlega ocenie ze względu na brak spełnienia kryterium nr 1 Wskazano wariant jako ten, którego koszty realizacji są najniższe w grupie zakwalifikowanej do etapu drugiego oceny na podstawie analizy zakresu i wyceny (Wyniki w rozdziale przedstawiającym analizę rzeczowofinansową) Przyznano 6 pkt. Na podstawie własnej analizy porównawczej oszacowano koszty realizacji przedsięwzięcia na poziomie: 160% kosztu realizacji Wariantu 1 W analizie uwzględniono dodatkowe koszty w grupach: zakup pełnych licencji dla warstwy lokalnej koszty przeniesienia danych dla warstwy lokalnej dodatkowe koszty wdrożenia elementów warstwy lokalnej koszt dodatkowych prac w ramach dla warstwy regionalnej Przyznano 3,75 pkt. 3 Koszty utrzymania rozwiązania Nie podlega ocenie ze względu na brak spełnienia Wskazano wariant jako ten, dla którego koszty utrzymania są najniższe w grupie zakwalifikowanej do Na podstawie własnej analizy porównawczej oszacowano koszty utrzymania w Wariancie 2 na poziomie: 125% kosztu 240

241 kryterium nr 1 etapu drugiego oceny na podstawie analizy zakresu i wyceny (Wyniki w rozdziale przedstawiającym analizę kosztów utrzymania na etapie po zakończeniu wdrożenia PSIM) utrzymania w Wariancie 1 W analizie uwzględniono dodatkowe koszty utrzymania rozbudowanej funkcjonalności na poziomie regionalnym PSIM i dodatkowe koszty wynikające z większych wymagań po stronie infrastruktury WAN. 4 Czas realizacji całego przedsięwzięcia Nie podlega ocenie ze względu na brak spełnienia kryterium nr 1 Przyznano 3 pkt. Wskazano wariant jako ten, którego czas realizacji jest najkrótszy w grupie zakwalifikowanej do etapu drugiego oceny na podstawie analizy harmonogramu realizacji przedstawiono w rozdziale zawierającym harmonogram realizacji projektu Przyznano 2,4 pkt. Na podstawie własnej analizy porównawczej oszacowano czas realizacji dla Wariantu 2 na poziomie: 130% czasu realizacji przypisanego do Wariantu 1 W analizie uwzględniono dodatkowy czas niezbędny na przeniesienie danych i dodatkowe prace na etapie wdrożenia elementów warstwy lokalnej. Przyznano 3 pkt. Przyznano 2,3 pkt. 5 Elastyczność rozwiązania Nie podlega ocenie ze względu na brak spełnienia kryterium nr 1 Wariant spełnia wymagania kryterium Przyznano 1 pkt. Wariant spełnia wymagania kryterium Przyznano 1 pkt. 6 Realizacja wymagań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa Nie podlega ocenie ze względu na brak spełnienia kryterium nr 1 Wariant spełnia wymagania kryterium Przyznano 1 pkt. Wariant spełnia wymagania kryterium Przyznano 1 pkt. 7 Zapewnienie ciągłości obsługi na poziomie jednostek służby zdrowia Nie podlega ocenie ze względu na brak spełnienia kryterium nr 1 Wariant spełnia wymagania kryterium Przyznano 1 pkt. Wariant spełnia wymagania kryterium Przyznano 1 pkt. 241

242 Podsumowanie oceny ilościowej wariantów i wybór wariantu optymalnego Poniżej przedstawiono wyniki oceny ilościowej dla wariantów spełniających minimalny poziom dla kryterium nr 1. Wariant bezinwestycyjny W0 został odrzucony jako nie wspierający realizacji zaplanowanych do uruchomienia usług elektronicznych systemu PSIM. Tabela 33. Podsumowanie oceny wariantów realizacji projektu PSIM Lp. Kryterium Oceny Ocena punktowa wariantów [pkt] Wariant W1 Wariant W2 1. Łączna ocena dla poziomu spełnienia wymagań wynikających 7 7 z celów szczegółowych (1-7) 2 Koszt realizacji całego przedsięwzięcia 6 3,75 3 Koszty utrzymania rozwiązania 4 Czas realizacji całego przedsięwzięcia Czas dostępu do informacji udostępnianych w ramach rozwiązania 5 Elastyczność rozwiązania 3 2,4 3 2, Realizacja wymagań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa Zapewnienie ciągłości obsługi na poziomie jednostek służby 1 1 zdrowia PODSUMOWANIE PUNKTACJI: 22 18, Posumowanie oceny wariantów 242

243 Na podstawie przeprowadzonej analizy porównawczej wskazano wariant W1 jako optymalny do realizacji w ramach projektu PSIM. Wariant ten został wskazany jako spełniający wszystkie cele stawione przed Podkarpackim Systemem Informacji Medycznej, w najkrótszym możliwym czasie i przy ograniczeniu poziomu nakładów inwestycyjnych. Efekt ten uzyskano dzięki zakładanemu wykorzystaniu już dostępnych na terenie Województwa Podkarpackiego zasobów informacyjnych systemu ochrony zdrowia. Wariant zakłada utworzenie elastycznej platformy informacyjnej przygotowanej do dalszej rozbudowy dostosowującej ją do potencjalnych, nowych wymagań funkcjonalnych i technologicznych. Wariant bezinwestycyjny W0 został zdyskwalifikowany ze względu na brak wsparcia dla zakładanych w PSIM usług elektronicznych. Wariant ten nie zapewniał realizacji podstawowych celów stawianych przez Podkarpackim Systemem Informacji Medycznej. Wariant inwestycyjny W2 został oceniony niżej niż wariant W1 ze względu na zbyt duże koszty realizacji i utrzymania systemu oraz zbyt długi czas realizacji przedsięwzięcia. Z tym wariantem wiąże się też duże ryzyko wystąpienia potencjalnych opóźnień ze względu na większe uzależnienie projektu od czynników zewnętrznych tu np. konieczność na pełną normalizację prawa w zakresie Elektronicznego Rekordu Pacjenta. Wątpliwość od strony ekonomicznej może budzić także założenie całkowitej wymiany stosowanych już na poziomie zakładów opieki zdrowotnej narzędzi informatycznych. Taki krok niewątpliwie skutkowałby nie tylko dodatkowymi bezpośrednimi kosztami realizacji, ale także pośrednimi kosztami i czasowym obniżeniem wydajności całego regionalnego systemu ochrony zdrowia ze względu na koniczność przygotowania w praktyce całego personelu medycznego i administracyjnego do pracy z nowymi narzędziami informatycznymi. Z tego punktu widzenia zasada ewolucji dotychczasowych narzędzi, przyjęta w wariancie W1, została oceniona jako mniej ryzykowana i bardziej opłacalna ekonomicznie. Wybrany wariant zakłada najszersze wykorzystanie obecnych zasobów systemu informacyjnego ochrony zdrowia Województwa Podkarpackiego. W szczególności kładzie się w nim nacisk na włącznie do docelowego systemu rozwiązań informatycznych funkcjonujących na poziomie zakładów opieki zdrowotnej. W tym zakresie przewidziano wykorzystanie zarówno spełniającej określone wymogi infrastruktury technicznej jak i wdrożonych systemów informatycznych. Traktując te zasoby jako bazę wyjściową do budowy docelowego rozwiązania przewidziano w ramach planowanej inwestycji ich modernizację i uzupełnienie do poziomu niezbędnego dla realizacji celów określonych w projekcie. Różny poziom rozwoju stosowanych systemów informatycznych i wykorzystywanej infrastruktury technicznej sprawi, że proces dostosowania rozwiązań lokalnych do wymogów docelowego systemu regionalnego musi być potraktowany indywidualnie dla każdego zakładu opieki zdrowotnej. Istotnym elementem procesu dostosowania będzie wybudowanie na poziomie jednostek interfejsów koniecznych do współpracy z całą siecią Podkarpackiego 243

244 Systemu Informacji Medycznej. Zakłada się, że cała wymiana informacji w ramach PSIM będzie opierała się o połączenie wszystkich uczestników systemu poprzez rozległą sieć informatyczną z komórką centralną PSIM zlokalizowaną na poziomie regionalnym. W tym celu, w ramach wariantu założono uruchomienie centrum regionalnego PSIM odpowiedzialnego za koordynację działania całego rozwiązania. W przypadku tego komponentu systemu konieczne jest jego wybudowanie od podstaw, ponieważ nie są dostępne zasoby, które mogły by być przystosowane do wypełniania zakładanych dla centrum funkcji. W ramach wybranego wariantu ograniczono cześć funkcjonalności PSIM w obszarze związanych z przetwarzaniem na poziomie regionalnym danych medycznych. W szczególności ograniczono stosowanie regionalnego repozytorium danych medycznych (Elektroniczny Rekord Pacjenta) i wprowadzono model rozproszonych zarządzania rejestrami ERP. Takie założenie wynika z konieczności uwzględnienia ograniczonych środków inwestycyjnych jakie mogą być przeznaczone na realizacje ww. celów i z faktu, że nie jest jeszcze unormowany na gruncie prawa polskiego pełen standard opisujący model danych medycznych w rejestrach typu ERP. Wybrany wariant pozwala zrealizować cele stawione przez Podkarpackim Systemem Informacji Medycznej. Jego zaletą jest niewątpliwie ograniczenie nakładów inwestycyjnych przez wykorzystanie już dostępnych zasobów regionalnego systemu informacyjnego. Główne funkcje realizowane przez PSIM można podzielić na dwie podstawowo grupy. Grupa funkcji realizowanych bezpośrednio z wykorzystaniem struktur regionalnych PSIM obejmuje: prowadzenie rejestru jednostek służby zdrowia, gromadzenie informacji o posiadanym sprzęcie i aparaturze medycznej, wsparcie organów założycielskich w zakresie nadzoru właścicielskiego, wsparcie organów założycielskich w zakresie planowania polityki zdrowotnej w regionie oraz monitorowania jej realizacji, udostępnianie dla świadczeniobiorców podstawowych informacji o jednostkach służby zdrowia i realizowanych przez nich usługach, wsparcie w zakresie elektronicznej rejestracji pacjentów, wsparcie w zakresie prowadzenia Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych, wspomaganie w zakresie prowadzenia Elektronicznego Rekordu Pacjenta, integracja rozwiązań lokalnych w zakresie diagnostyki obrazowej, wspomaganie obsługi kancelaryjnej i wymiany informacji pomiędzy jednostkami, wsparcie w procesie zarządzania jakością, administrowanie systemem na poziomie regionalnym. 244

245 Druga zasadnicza grupa obejmuje funkcjonalności PSIM realizowane na poziomie jednostek lokalnych i obejmuje te funkcje, których obsługa jest niezbędne dla wypełnienia funkcji przewidzianych do uruchomieni na poziomie całego regionu. W tym wypadku dla każdego zakładu opieki zdrowotnej przewidziano uruchomienie funkcjonalności w obszarach: obsługa finansowo-księgowa, obsługa sprzedaży i zakupów, obsługa kontraktów medycznych, zarządzenie obrotem materiałów i zakupami, obsługa rachunku kosztów, obsługa procesów budżetowania i kontrolingu, zarządzanie kadrami i wynagrodzeniami, zarządzanie majątkiem trwałym, wsparcie zarządzania systemem jakości, wspomaganie zarządzania procesem leczenia pacjentów, wspomaganie w tworzeniu i udostępnianiu dokumentacji medycznej, wspomaganie w realizacji zleceń z zakresów: analityka kliniczna, diagnostyka obrazowa, patomorfologia, wspomaganie zarządzania w zakresie farmakoterapii, obsługa zabiegów operacyjnych, wspomaganie zarządzania dializami pacjentów i usługami rehabilitacyjnymi, monitorowanie zakażeń zakładowych, zaawansowana obsługa diagnostycznych badań obrazowych - udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych, integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji, wsparcie dla przekrojowych analiz, wsparcie w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji na potrzeby uczestników na poziomie regionalnym tu głownie przedstawicieli organu założycielskiego, obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji procesu leczenia pacjenta, obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji zleceń, obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie elektronicznej rejestracji pacjentów. 5.3 Zadania przewidziane do realizacji w ramach projektu 245

246 Przygotowując przedsięwzięcie do uruchomienie określono wszystkie zadania niezbędne do wykonania w ramach projektu PSIM. Przeprowadzono także szacowanie kosztów dostawy i uruchomienie wszystkich niezbędnych elementów PSIM oraz nakładów koniecznych do poniesienia na etapie eksploatacji Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej. W szczególności w ramach projektu przewidziano realizację następujących grup zadań: wykonanie szczegółowej analizy potrzeb oraz projektu technicznego PSIM, wykonanie oprogramowania dziedzinowego przewidzianego do uruchomienie na poziomie regionalnym, wdrożenie oprogramowania dziedzinowego uruchamianego na poziomie regionalnym, dostawa infrastruktury technicznej koniecznej do uruchomienie regionalnej serwerowni RCIM, dostawa i uruchomienie oprogramowania systemowego do wykorzystania na poziomie regionalnym RCIM (w tym licencje: serwery baz danych, systemy operacyjne), dostawa i uruchomienie niezbędnej infrastruktury sieciowej na poziomie regionalnym RCIM, dostawa wyposażenia technicznego dla pracowników RCIM (w tym stanowiska komputerowe), usługi telekomunikacyjne z zakresu zapewnienia połączeń w sieci WAN pomiędzy wszystkimi uczestnikami systemu PSIM, usługi w zakresie dostarczenia i uruchomienie infrastruktury podpisu elektronicznego, usługi z zakresu wsparcia RCIM w obszarach: administracji systemu, wykonywania specjalizowanych analiz, obsługi telecentrum, zarządzania projektem, dostawa oprogramowania dedykowanego na poziom lokalny zakładów opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym do uzupełnienia posiadanych już licencji do poziomu wymaganego przez wymagania PSIM, wdrożenie dostarczonego oprogramowania na poziomie ZOZ w raz z przewidzianą asystą stanowiskową w trakcie uruchomienie elementów systemu PSIM, dostawa i uruchomienie na poziom ZOZ niezbędnej infrastruktury technicznej w zakresie serwerów, stacji roboczych, urządzeń wielofunkcyjnych i innego sprzętu stanowiskowego, wykonanie na poziom ZOZ niezbędnej modyfikacji komputerowych sieci lokalnych włącznie z dostawą niezbędnej infrastruktury technicznej, 246

247 dostawa i uruchomienie oprogramowania systemowego do wykorzystania na poziomie lokalnym ZOZ (w tym licencje: serwery baz danych, systemy operacyjne), dostawa specjalizowanych urządzeń i oprogramowania dedykowanego do uruchomienie rozwiązań typu PACS/RIS. 5.4 Korzyści wynikające z uruchomienia PSIM Planuje się, że uruchomienie na terenie Województwa Podkarpackiego kompleksowego, zgodnego z opisanym zakresem Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej będzie skutkowało korzyściami dla wszystkich jego uczestników. W pierwszej kolejności nowe rozwiązanie będzie miało pozytywny wpływ na sposób obsługi Obywateli korzystających z usług służby zdrowia. Gro zaproponowanych funkcjonalności uruchamianych usług elektronicznych - skutkuje bezpośrednią poprawą dostępności usług medycznych, sprzyja poprawie ich jakości i bezpieczeństwa pacjentów. Do podstawowych korzyści na poziomie Obywateli należą: poprawa dostępu do informacji o placówkach, specjalistach i oferowanych usługach medycznych co ułatwia podejmowanie decyzji pacjentom i ich rodzinom efekt jest przewidywany dzięki udostępnieniu usługi elektronicznej e- Informatora; ułatwienie kontaktów z jednostkami służby zdrowia na etapie rozpoczęcia leczenia poprzez funkcję elektronicznej rejestracji i dostęp do informacji o czasie oczekiwania na świadczenie efekt jest przewidywany dzięki usłudze elektronicznej - e-rejestracja; poprawa jakości usług medycznych i bezpieczeństwa pacjentów dzięki dostępowi do niezbędnych danych medycznych i lepszej organizacji służby zdrowia na taką zmianę będą miały między innymi wpływ uruchomione usługi: Elektroniczny Rekord Pacjenta, Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych, Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ; poprawa efektywności całego systemu ochrony zdrowia na poziomie regionu skutkująca między innymi skróceniem średniego czasu oczekiwania na usługi, dzięki lepszemu planowaniu inwestycji i skuteczniejszemu nadzorowi organów właścicielskich nad podległymi jednostkami do takiego stanu przyczynią się funkcjonalności związane z usługami systemu PSIM: Elektroniczna Platforma Nadzoru, Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ. Wymienione korzyści dla Obywateli mają bezpośredni związek z poprawą sytuacji na poziomie zakładów opieki zdrowotnej. To jednostki, obok pacjentów, będą głównymi 247

248 udziałowcami przedsięwzięcia korzystającymi z jego uruchomienia. Na poziomie zakładów opieki zdrowotnej będących bezpośrednimi beneficjentami projektu RSIM oczekiwane są następujące efekty: ułatwienie podejmowania decyzji zarządczych na poziomie kierownictwa jednostek, dzięki dostępowi do kompleksowych informacji, co pozwoli na podniesienie efektywności ekonomicznej, a co za tym idzie otworzy nowe możliwości z zakresie inwestycji i wprowadzania usprawnień przekładających się na jakość obsługi pacjentów i zakres oferowanych usług taka zmiana będzie między innymi skutkiem wprowadzenia na etapie realizacji projektu PSIM niezbędnych uzupełnień w systemach informatycznych zakładów opieki zdrowotnej; skrócenie czasu niezbędnego dla pozyskania przez jednostkę nowych pacjentów w przypadku poszerzenia przez nią zakresu oferowanych usług medycznych tego typu efekt będzie możliwy do uzyskania poprzez funkcjonalność e- Informatora; poprawa efektywności jednostki przez lepsze zarządzanie posiadanymi zasobami i ułatwienie współpracy z innymi realizatorami usług medycznych takie podejście będzie możliwe dzięki uruchomieniu usług elektronicznych dostępnych dla wszystkich uczestników PSIM w regionie ; obniżenie kosztów funkcjonowania wybranych typów wewnętrznych jednostek usługowych np. zakładów diagnostyki obrazowej dzięki wdrożeniu dedykowanych rozwiązań dziedzinowych np., RIS/PACS i uruchomieniu nowoczesnych usług elektronicznych w ramach grupy: Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ; zmniejszenie kosztów wynikających z błędów lekarskich, w szczególności tych wynikających z braku dostępu do informacji o dotychczasowym sposobie leczenia chorego tego rodzaju dostęp będzie możliwy po uruchomieniu usług: Elektroniczny Rekord Pacjenta, Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych; efektywniejsze zarządzanie personelem jednostki dzięki wprowadzeniu kompleksowego obiegu informacji o pracownikach i dzięki wsparciu wymiany informacji pomiędzy kierownictwem jednostek a podległym im personelem przez platformę komunikacji elektronicznej. Nie mniej istotne efekty osiągnięte będą na poziomie instytucji nadzorujących pracę zakładów opieki zdrowotnej w tym wypadku występujących w roli organów założycielskich jednostek samorządu terytorialnego na poziomie województwa i poszczególnych powiatów. W tym wypadku spodziewanymi efektami wdrożenia systemu PSIM są: 248

249 szybszy i mniej obciążający dla wszystkich uczestników obiegu informacji dostęp do danych o aktualnej sytuacji finansowej podległych jednostek, co ułatwi podejmowanie interwencji w przypadku stwierdzenia sytuacji zagrażających zapewnieniu ciągłości opieki w danej jednostce ten efekt jest wprost pochodną wykorzystania usługi elektronicznej: Elektroniczna Platforma Nadzoru; dostęp z poziomu zarządzających siecią jednostek do aktualnych informacji o dostępnych zasobach systemu zdrowia, poziomu ich wykorzystania i koniecznych uzupełnieniach istniejącej infrastruktury taka wiedza pozwala doraźnie i długofalowo wpływać na regionalny system ochrony zdrowia, na przykład poprzez optymalne wydatkowanie środków przeznaczonych na wsparcie inwestycji w podległych zakładach opieki zdrowotnej; aktualny nadzór nad sposobem zawierania kontraktów dotyczących realizacji świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych i poziomem ich realizacji - co umożliwia wspomaganie jednostek w procesie negocjacji i renegocjacji zakresu kontraktów, w szczególności w przypadku gdy stwierdza się istotne różnice w dostępie do świadczeń w poszczególnych częściach województwa; możliwość wykorzystania narzędzi informatycznych do wspomagania programów zdrowotnych współfinansowanych z budżetu jednostek samorządowych tego typu funkcjonalności realizowane są między innymi na poziomie usług elektronicznych: e-informator, Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ. Szczególne znaczenie dla wszystkich uczestników systemu PSIM będą miały te funkcjonalności, które przyczynia się bezpośrednio do poprawy bezpieczeństwa pacjentów i jakości świadczonych usług zdrowotnych. Ten aspekt został przedstawiony bardziej szczegółowo w kolejnym rozdziale opracowania. Zmiana organizacji w obiegu informacji Przewiduje się, że realizacja projektu Podkarpacki System Informacji Medycznej spowoduje zmianę organizacji w obiegu informacji na poziomie regionalnego systemu ochrony zdrowia. Opisywane zmiany będą miały duży wpływ na sposób obsługi pacjenta. Pokazano to dla przypadków związanych z dostępem pacjenta do informacji o systemie ochrony zdrowia oraz obsługą pacjenta w trakcie jego leczenia. Dostęp do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie Obecnie obywatel w celu uzyskania informacji o tym gdzie realizowana jest dana usługa podejmuje szereg działań. Najczęściej udaje się (lub telefonuje) do poszczególnych jednostek w pobliżu jego miejsca zamieszkania lub poszukuje informacji w posiadanych 249

250 informatorach. Niekiedy próbuje też uzyskać potrzebną informację na podstawie danych publikowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Po znalezieniu informacji o możliwym miejscu realizacji danej usługi medycznej, obywatel najczęściej udaje się do danej jednostki w celu pozyskania wiedzy o niezbędnych dokumentach wymaganych do zrealizowania danej usługi, o długości kolejki oczekujących na dane świadczenie, o najbliższym możliwym terminie przyjęcia na wizytę (kiedy dana usług może zostać zrealizowana). Niekiedy obywatel musi się ponownie pojawić w jednostce po to, aby się zarejestrować. Obecny obieg informacji przedstawiono na poniższym rysunku. Rysunek 30. Schematyczne przedstawienie dostępu do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie przed realizacją projektu PSIM Oczekuje się, że realizacja projektu spowoduje zmianę organizacji w przedstawionym obiegu informacji. Dzięki wprowadzeniu usług elektronicznych e-informator i e-rejestracja zostanie zrealizowana idea jednego okienka. Obywatel w jednym miejscu może dowiedzieć się gdzie się leczyć, tj. gdzie i w jakich godzinach realizowana jest dana usługa medyczna, jak długa jest kolejka oczekujących, od razu może pozyskać informacje na temat warunków wstępnych (np. wymaganych dokumentach) związanych z realizacją danej usługi, a także dokonać elektronicznej rejestracji na wizytę. Schematycznie przedstawiono to na rysunku poniżej. 250

251 Rysunek 31. Schematyczne przedstawienie dostępu do informacji o systemie ochrony zdrowia w regionie po realizacji projektu PSIM Dzięki wprowadzeniu usług elektronicznych e-informator i e-rejestracja przewiduje się uzyskanie m.in. takich korzyści jak: poprawa dostępu do informacji o placówkach, specjalistach i oferowanych usługach medycznych, ułatwienie kontaktów z jednostkami służby zdrowia na etapie rozpoczęcia leczenia (poprzez funkcję elektronicznej rejestracji i informacji o czasie oczekiwania na świadczenie). Obsługa pacjenta w trakcie procesu leczenia W celu zrealizowania usługi medycznej pacjent udaje się do jednostki opieki zdrowotnej. Zdarza się, iż w niektórych przypadkach (gdy pacjent był hospitalizowany w innej jednostce i informacje o wcześniejszych schorzeniach mają wpływ na podejmowane aktualnie decyzje) lekarz musi mieć wgląd do historii choroby pacjenta, przy czym dokumentacja znajduje się w innej jednostce. Wtedy pacjent udaje się do tej jednostki w celu pobrania dokumentacji medycznej, a następnie dostarcza ją do lekarza. Często w trakcie wizyty lekarz zleca pacjentowi wykonanie badania, zaś badanie może być zrealizowane w innej jednostce opieki zdrowotnej. W celu wykonania badania pacjent ze zleceniem udaje się do tej jednostki, gdzie najpierw zostaje zarejestrowany i gdzie następnie wykonuje się dla niego zlecone badanie. W niektórych przypadkach badania są wykonywane na bieżąco, czasami pacjent jest zapisywany do kolejki oczekujących i wyznaczany jest mu termin kolejnej wizyty, podczas której zostanie mu wykonane zlecone badanie. Po wykonaniu badania pacjent ponownie musi się pojawić w jednostce wykonującej badanie, aby odebrać 251

252 wyniki, a następnie z tymi wynikami udaje się do lekarza prowadzącego. Obecny obieg informacji przedstawiono schematycznie na poniższym rysunku. Rysunek 32. Schematyczne przedstawienie obsługi pacjenta w trakcie procesu leczenia przed realizacją projektu PSIM Zakłada się, że po wprowadzeniu elektronicznych usług ulegnie zmianie organizacja w przedstawionym obiegu informacji. W tym przypadku pacjent udaje się do lekarza w celu zrealizowania usługi medycznej. Lekarz może uzyskać dostęp do informacji o historii choroby pacjenta prowadzonej przez inne jednostki. W przypadku konieczności wykonania badania (lub innej usługi) wystawiane jest elektroniczne zlecenie, które zostaje przekazane do odpowiedniej jednostki realizującej. Od razu zostaje także określony termin realizacji badania. W wyznaczonym terminie pacjent pojawia się w celu wykonania badania. Nie musi się już pojawiać w danej jednostce (wykonującej badania) w celu odebrania wyników badania, gdyż wyniki te są elektronicznie przekazywane z powrotem do zlecającego. Schematycznie pokazano to na rysunku poniżej. 252

253 Rysunek 33. Schematyczne przedstawienie obsługi procesu w trakcie procesu leczenia po realizacji projektu PSIM Dzięki wykorzystaniu takich usług elektronicznych jak EPW - Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ czy też ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta realizowanych w ramach projektu PSIM przewiduje się uzyskanie m.in. takich korzyści jak poprawa jakości usług medycznych i bezpieczeństwa pacjentów dzięki dostępowi do niezbędnych danych medycznych i lepszej organizacji służby zdrowia, poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia w regionie, a co za tym idzie skrócenie średniego czasu oczekiwania pacjentów na usługi. Wpływ rozwiązania na bezpieczeństwo pacjentów i jakość świadczonych usług zdrowotnych Jednym ze światowych priorytetów zastosowania technologii informatycznych w dziedzinie ochrony zdrowia jest wspieranie rozwoju i praktycznego wdrażania narzędzi wspomagających zarządzanie jakością świadczeń zdrowotnych i zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów. Komisja Europejska w swoich działaniach długofalowych kreuje i wspiera projekty międzynarodowe związane z tym obszarem. Także wsparcie dla krajów członkowskich w ramach centralnych i regionalnych programów dofinansowywanych ze środków Unii Europejskiej akcentuje tą grupę zastosowań jako preferowaną. W szczególności dotyczy to wprowadzania nowych usług elektronicznych wpisanych w regionalne i krajowe systemy informacyjne. Tego obszaru dotyczył realizowany w ostatnich 253

254 latach projekt europejski finansowany bezpośrednio przez Komisję Europejską ehealth for Safety. W jego ramach podjęto analizę obecnej sytuacji i jako priorytet wskazano konieczność dalszego rozwoju narzędzi informatycznych wspierających działania na rzecz bezpieczeństwa pacjentów i podnoszenia jakości opieki medycznej. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w podsumowaniu tego projektu w ramach projektu Podkarpacki System Informacji Medycznej przewidziano realizację następujących funkcjonalności: udostępnienie na poziomie regionalnym i poziomie zakładów opieki zdrowotnej elektronicznej dokumentacji medycznej, w szczególnym wypadku dotyczy to zakresu danych ratunkowych i wybranych zakresów danych medycznych dla wytypowanych chorób przewlekłych ta funkcjonalność pozwala na unikanie części niepożądanych skutków stosowanej terapii dzięki dostępowi do informacji o uczuleniach, występujących wcześniej interakcjach i chorobach przewlekłych, oraz na przyspieszenie procesu diagnostycznego i zmniejszenie kosztów i obciążenia pacjenta badaniami powtarzanymi w różnych jednostkach; zastosowanie elektronicznej rejestracji zleceń lekarskich skutkujące: zmniejszeniem liczby zaginionych zleceń i skrócenie czasu przetwarzania elektronicznego zlecenia, redukcją błędów wynikających z interpretacji zleceń wypisywanych ręcznie w postaci papierowej, poprawą wskaźników efektywności leczenia przez właściwy dobór leków, dawek i harmonogramu podań, redukcję powtórzeń zlecanych badań ta funkcjonalność w ramach PSIM została wpisana jako uzupełnienie lokalnych systemów informatycznych wykorzystywanych w jednostkach opieki zdrowotnej; zastosowanie systemów do monitorowania sytuacji zagrażających pacjentom w celu przeciwdziałania zagrożeniom i/lub zminimalizowania skutków wystąpienia narażeń w projekcie PSIM przewidziano między innymi wdrożenie kompleksowego monitoringu zakażeń szpitalnych co pozwoli na zmniejszenie liczy komplikacji w trakcie leczenia i w efekcie wpłynie na poprawę jakości i bezpieczeństwa pacjentów; zastosowanie kompleksowego rozwiązania do badania wskaźników opisujących wybrane zagadnienia z zakresu realizowanego procesu leczenia i bazy wiedzy wspomagających proces zarządzania jakością na poziomie jednostek opieki zdrowia w ramach projektu przewidziano tego typu rozwiązanie udostępniane z poziomu regionalnego wszystkim zakładom opieki zdrowotnej będącym bezpośrednimi beneficjentami projektu. Biorąc pod uwagę powyższe wskazania i sposób ich uwzględnienia w zakresie projektu należy stwierdzić, że Podkarpacki System Informacji Medycznej w sposób istotny przyczyni się 254

255 do zwiększenia bezpieczeństwa pacjentów i poprawy jakości usług medycznych co jest zgodne z wytycznymi Komisji Europejskiej. 5.5 Funkcjonalność rozwiązań zaproponowanych w projekcie Funkcjonalność rozwiązań w projekcie PSIM została podzielona na komponenty uruchamiane w części regionalnej oraz systemy dla jednostek ochrony zdrowia w części lokalnej. Oba obszary są ze sobą zintegrowane poprzez platformę wymiany informacji i e-usług (tzw. interfejsy współpracy). Poniżej znajduje się schemat podziału na główne obszary funkcjonalności PSIM. Rysunek 34 Warstwy i obszary funkcjonalne PSIM W tym miejscu przedstawiony zostanie zarys rozwiązań funkcjonalnych PSIM, natomiast bardziej szczegółowy opis znajduje się w dokumencie Specyfikacja Dostaw i Usług Tabela 34 Zarys rozwiązań funkcjonalnych PSIM 255

256 Warstwa regionalna Obszar Ogólna funkcjonalność prowadzenie rejestru jednostek służby zdrowia Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski gromadzenie informacji o posiadanym sprzęcie i aparaturze medycznej wsparcie organów założycielskich w zakresie nadzoru właścicielskiego wsparcie organów założycielskich w zakresie planowania polityki zdrowotnej w regionie oraz monitorowania jej realizacji udostępnianie dla świadczeniobiorców ezdrowie dla obywateli Podkarpacia podstawowych informacji o jednostkach służby zdrowia i realizowanych przez nich usługach wsparcie w zakresie elektronicznej rejestracji pacjentów wsparcie w zakresie prowadzenia Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych wspomaganie w zakresie prowadzenia Elektronicznego Rekordu Pacjenta wsparcie współpracy jednostek służby zdrowia w Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia ramach regionalnej sieci obejmujące: integrację rozwiązań lokalnych w zakresie diagnostyki obrazowej, dostarczanie uczestnikom projektu informacji o projekcie, wspomaganie obsługi kancelaryjnej wspieranie w procesie zarządzania jakością Integracja na poziomie regionu administrowanie systemem na poziomie regionalnym Obszar Administracja jednostką opieki zdrowotnej Warstwa lokalna Ogólna funkcjonalność obsługa finansowo-księgowa obsługa sprzedaży i zakupów obsługa kontraktów medycznych 256

257 Część medyczna jednostki opieki zdrowotnej Obszar zarządzania i kontrolingu (System Informowania Kierownictwa SIK) Obszar udostępniania i wymiany informacji zarządzenie obrotem materiałów i zakupami obsługa rachunku kosztów obsługa procesów budżetowania i kontrolingu zarządzanie kadrami i wynagrodzeniami zarządzanie majątkiem trwałym wsparcie zarządzania systemem jakości wspomaganie zarządzania procesem leczenia pacjentów wspomaganie w tworzeniu i udostępnianiu dokumentacji medycznej wspomaganie w realizacji zleceń z zakresów: analityka kliniczna, diagnostyka obrazowa, patomorfologia wspomaganie zarządzania w zakresie farmakoterapii obsługa zabiegów operacyjnych wspomaganie zarządzania dializami pacjentów i usługami rehabilitacyjnymi monitorowanie zakażeń zakładowych zaawansowana obsługa diagnostycznych badań obrazowych - udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji wsparcie dla przekrojowych analiz wiążących informacje przetwarzane w obszarach Administracja jednostką opieki zdrowotnej i Część medyczna jednostki opieki zdrowotnej na potrzeby zarządzania jednostką opieki zdrowotnej wsparcie w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji na potrzeby uczestników na poziomie regionalnym tu głownie przedstawicieli organu założycielskiego obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji procesu leczenia pacjenta obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami 257

258 w zakresie realizacji zleceń obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie elektronicznej rejestracji pacjentów Zbieżność parametrów technicznych projektowanej infrastruktury społeczeństwa informacyjnego z celami projektu Cele projektu zostały na potrzeby omówienia zakresu ich realizacji oznaczone, jak poniżej: Cele projektu Oznaczenie w tabeli realizacji celów Poprawa dostępu do informacji medycznej dla obywateli 1 Podkarpacia Poprawa jakości procesu leczenia i zwiększenie bezpieczeństwa 2 pacjentów Podniesienie efektywności ekonomicznej systemu ochrony zdrowia 3 Usprawnienie procesu bieżącego zarządzania ochroną zdrowia 4 Stworzenie warunków informacyjnych umożliwiających 5 podejmowanie decyzji w długiej perspektywie czasu Stworzenie kompleksowego i stabilnego systemu informacji w 6 ochronie zdrowia Zmniejszenie luki informacyjnej w sektorze ochrony zdrowia 7 Tabela 35 Tabela realizacji celów: Oznaczenia: - cyfry oznaczają cele zdefiniowane w powyższej tabeli - cyfry w nawiasach oznaczają pośredni wpływ danego zakresu na realizację projektu, brak tego zakresu uniemożliwi realizację celów ujętych w nawias Zakres projektu CZĘŚĆ REGIONALNA Realizowany cel projektu Sposób/forma realizacji celu projektu Oprogramowanie systemu PSIM Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski Zarządzanie zasobami 3,4,5,6,7 Realizacja poprzez wprowadzenie rozwiązania e- 258

259 Nadzór właścicielski usługi EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru, polegającej na wymianie elektronicznych informacji Planowanie i monitoring pomiędzy jednostkami opieki zdrowotnej a realizacji Usług podmiotami nadzorującymi te jednostki i Zdrowotnych koordynującymi politykę zdrowotną w regionie. Wprowadzenie komponentu Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski wpływa istotnie na: poprawę wykorzystania zasobów, zabezpieczenia usług zdrowotnych na danym obszarze, poprawie trafności podejmowanych działań inwestycyjnych. poprawę jakości procesu analizy i oceny działalności jednostek opieki zdrowotnej przez organ nadzorujący oraz na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych poprawę zabezpieczenia usług zdrowotnych w regionie oraz wspiera w prowadzeniu polityki zdrowotnej w regionie ezdrowie dla obywateli Podkarpacia Informacja medyczna dla obywateli 1, 6, 7 Realizacja poprzez wprowadzenie e-informatora. Jest to elektroniczna usługa udostępniająca obywatelom Podkarpacia informacje o jednostkach opieki zdrowotnej realizujących świadczenia finansowane ze środków publicznych, zakresie udzielanych świadczeń przez te jednostki oraz warunkach dostępności świadczeń. Publikacja tych informacji jest realizowana poprzez portal WWW, e- kioski informacyjne oraz z wykorzystaniem telecentrum. Usługa jest dedykowana obywatelom Podkarpacia. Realizacja również poprzez wprowadzenie rozwiązania e-rejestracji. Jest to elektroniczna usługa umożliwiająca rejestrację pacjentów na wizyty/pobyty w jednostkach opieki zdrowotnej (objętych projektem). Elektroniczna rejestracja odbywa się z wykorzystaniem portalu WWW i/lub interfejsów umożliwiających współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą. Usługa jest dedykowana obywatelom oraz jednostkom opieki zdrowotnej. Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych Wprowadzenie komponentu wpływa istotnie na: poprawę dostępu do informacji medycznej, zwiększenie dostępności do usług medycznych oraz poprawę bezpieczeństwa obywateli 1, 2, 6, 7 Realizacja poprzez udostępnienie Regionalnego Rejestru Danych Ratunkowych. Jest to elektroniczna usługa udostępniająca obywatelom i podmiotom uprawnionym informacje z 259

260 Elektroniczny pacjenta rekord regionalnego rejestru danych ratunkowych (RRDR), wspierająca zarządzanie tym rejestrem, umożliwiająca integrację tego rejestru z rozwiązaniami lokalnymi jednostek służby zdrowia oraz centrum zarządzania ratownictwem medycznym. Wprowadzenie komponentu wpływa istotnie na: poprawę bezpieczeństwa pacjentów oraz zwiększenie szybkości przepływu informacji w systemie ratownictwa medycznego 1, 2, 6, 7 Realizacja poprzez udostępnienie Elektronicznego Rekordu Pacjenta. Jest to elektroniczna usługa wspomagająca w prowadzeniu elektronicznego rekordu pacjenta gromadząca i udostępniająca informacje z EHR obywatelom i podmiotom uprawnionym oraz umożliwiająca integrację z lokalnymi rozwiązaniami jednostek opieki zdrowotnej. Gromadzenie oraz udostępnienie informacji odbywa się przez portal WWW oraz interfejsy umożliwiające współpracę systemów lokalnych jednostek opieki zdrowotnej z platformą. Usługa dedykowana jest dla obywateli, jednostek opieki zdrowotnej oraz specjalistów medycznych. Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia Telemedycyna Wprowadzenie komponentu wpływa istotnie na: poprawę bezpieczeństwa pacjentów, poprawę przepływu informacji pomiędzy jednostkami, poprawę jakości obsługi pacjentów. 1,2,3,4,6 Poprzez wprowadzenie systemu teleradiologicznego, łączącego w jedną sieć rozwiązania informatyczne zarządzające na poziomie lokalnymi archiwami badań obrazowych umożliwi realizację m.in. poniższych, istotnych celów: Ułatwienie dostępu do wiedzy specjalistów medycznych i optymalizacja wykorzystania zasobów sprzętowych na poziomie województwa przewidziana jest automatyzacja przesyłania danych pomiędzy jednostkami, która stworzy możliwości rozdzielenia procesów akwizycji i opisu badania. Tworzenie dyżurów radiologicznych zbudowanie sieci teleradiologicznej, dzięki której w jednostkach objętych siecią, możliwy będzie stały dostęp do danych medycznych pacjentów wymagających diagnozy. Konsultacje specjalistów i współpraca z 260

261 Komunikacja w regionalnej sieci współpracy jednostek służby zdrowia Integracja na poziomie regionu ośrodkami referencyjnymi wykorzystanie kompetencji radiologów w wątpliwych i trudnych przypadkach chorobowych. Badania porównawcze możliwe będzie udostępnianie określonego zakresu historii choroby pacjenta kontynuującego leczenie w kilku jednostkach do precyzyjnego diagnozowania choroby. Monitoring działań kluczowe elementy systemu są na bieżąco monitorowane, statystyki pozwalają z wyprzedzeniem przewidzieć zagrożenia związane z wydajnością rozwiązania. Nadzór nad procesami biznesowymi - System dostarcza raporty zawierające obiektywne, ilościowe miary działania systemu oraz jego użytkowników, co jest wymogiem skutecznego wdrożenia normy PN-EN ISO Praca zdalna dzięki wykorzystaniu sieci internetowej, możliwy będzie dostęp do usług systemu spoza lokalizacji podstawowej jednostki. Możliwość podłączenia zewnętrznych centrów diagnostycznych, co pozwala na zlecenie opisywania badania lub przyjmowanie nowych badań do opisywania od centrów zewnętrznych. Docelowo także umożliwienie pacjentowi zdalnego przeglądania swoich wyników badań, oraz informowanie o nadchodzących wizytach, zmianach terminów badań. 2,3,4,5,6 Realizacja poprzez wsparcie współpracy jednostek służby zdrowia w ramach regionalnej sieci obejmujące: integrację rozwiązań lokalnych w zakresie diagnostyki obrazowej, dostarczanie uczestnikom projektu informacji o projekcie, wspomaganie obsługi kancelaryjnej wspieranie w procesie zarządzania jakością Wprowadzenie komponentu wpływa istotnie na: wzrost efektywności systemu w regionie, zwiększenie dostępności świadczeń dla pacjentów optymalizację wykorzystania zasobów w jednostkach, poprawę przepływu informacji pomiędzy jednostkami, racjonalne wykorzystanie specjalistów, poprawę jakości usług medycznych i podwyższenie bezpieczeństwa pacjentów. 261

262 System Administracyjny PSIM Infrastruktura sieciowa Prace instalacyjne Kompletna instalacja gaszenia gazem FM 200,uruchomienie Kompletna podłoga z płyt W38BS-P na profilu C40/40/2 Klimatyzacja serwerowni, klimatyzator dachowy do każdej szafy 1550W dla 8 szaf Okablowanie LAN Kat 6 Kompletny monitoring serwerowni Urządzenia Zasilacz awaryjny UPS 40KVA (1-7) Realizacja poprzez udostępnienie funkcjonalności związanych z administrowaniem systemem na poziomie regionalnym i umożliwienie uruchomienia opisywanych usług elektronicznych. (1-7) Zakres projektu wymagany do uruchomienia funkcjonalnej serwerowni i zaplecza biurowego RCIM. Jest to fundament dla późniejszej realizacji wszystkich celów projektu. Realizację celów gwarantuje przyjęty zakres dostawy i technologia: Wykonanie kompletnej instalacji gaszenia szaf serwerowych gazem obojętnym wraz z jej uruchomieniem. Dostawa i montaż podłogi technicznej w pomieszczeniu serwerowni. Dostawa i montaż (wraz z uruchomieniem) modułowej klimatyzacji do serwerowni. Moc poszczególnych modułów klimatyzacji oszacowano na podstawie wielkości szaf (42U) i rodzaju urządzeń które będą w nich montowane (serwery, pamięci masowe, przełączniki). Wykonanie okablowania sieciowego w serwerowni i części biurowej RCIM. Pozycja zawiera koszty materiałów tj. kabli, gniazd i korytek. Dostawa i uruchomienie systemu monitoringu serwerowni. Zakłada się rejestrację obrazu w strefie serwerowni. (1-7) Zakres projektu wymagany do uruchomienia serwerowni w RCIM. Jest to fundament dla późniejszej realizacji wszystkich celów projektu. Realizację celów gwarantuje przyjęty zakres dostawy i technologia: Szafy serwerowe Dostawa i uruchomienie centralnego 600x U zasilacza awaryjnego. Moc zasilacza oszacowano na podstawie planowanej wielkości serwerowni. Dostawa i montaż kompletnych szaf serwerowych z podłączeniem do systemów zasilania, chłodzenia i gaszenia. Urządzenia do serwerowni Serwery (1-7) Zakres projektu wymagany do uruchomienia Biblioteka taśmowa serwerowni w RCIM. Jest to fundament dla Pamięci masowe późniejszej realizacji wszystkich celów projektu. (macierze dyskowe) 262

263 Przełączniki FC Realizację celów gwarantuje przyjęty zakres Przełączniki Sieciowe dostawy i technologia: Dostawa, montaż w szafach rack oraz Urządzenia konfiguracja serwerów. Ze względu na zabezpieczające sieć konieczność zapewnienia dużej (komplet) skalowalności rozwiązania w ciągu kilku lat proponuje się zastosowanie serwerów w technologii kasetowej (blade). Zaletą tego typu rozwiązania jest możliwość łatwego skalowania serwera poprzez montaż kolejnych kaset serwerowych. Ze względu na dużą możliwą do uzyskania gęstość serwerów w rozwiązaniu typu blade oszczędza się miejsce w serwerowni co jest istotne w przypadku rozpatrywanego projektu ze względu na niewielki możliwy rozmiar planowanej serwerowni. Dostawa, montaż oraz konfiguracja biblioteki taśmowej. Technologia składowania danych na taśmach magnetycznych ma ugruntowaną pozycję rynkową oraz pozwala na uzyskanie dużej gęstości upakowania na pojedynczej taśmie ( powyżej 1,5 TB z zastosowaniem sprzętowej kompresji). Zastosowanie biblioteki taśmowej w stosunku do pojedynczego napędu cechuje się wieloma zaletami takimi jak możliwość zwiększenia szybkości składowania poprzez jednoczesny zapis na więcej niż jednym napędzie taśmowym, automatyczne zarządzanie taśmami oznaczonymi kodami, możliwość składowania bardzo dużych wolumenów danych poprzez automatyczny podział ich pomiędzy taśmy. Dostawa, montaż oraz konfiguracja macierzy dyskowej. Zakłada się centralizacje zasobów dyskowych na macierzy dyskowej i ich udostępnianie poszczególnym serwerom poprzez sieć światłowodową SAN (ang. Storage Area Network). Zastosowanie macierzy dyskowej pozwoli na eliminacje dysków w poszczególnych serwerach i zapewni możliwość elastycznego przydziału zasobów wg. potrzeb poszczególnych aplikacji. Zastosowanie macierzy dyskowej zwiększy również bezpieczeństwo danych poprzez wyeliminowanie pojedynczego punktu awarii gdyż macierze dyskowe w planowanej klasie rozwiązań posiadają zdublowane wszystkie elementy aktywne takie jak: zasilacze, kontrolery, przełącznice. Dane na dyskach są zabezpieczone poprzez zastosowanie mechanizmów RAID realizowanych sprzętowo przez kontrolery 263

264 Urządzenia użytkowników dla macierzy. Dostawa i uruchomienie przełączników Fibre Channel wraz z okablowaniem światłowodowym koniecznym do budowy sieci SAN (ang. Storage Area Network). Założono, że technologia FC posłuży do budowy wydajnej sieci łączącej serwery, macierze dyskowe oraz bibliotekę taśmową. Założenie wynika z dojrzałości tej technologii oraz jej bezpieczeństwa. Sieć będą tworzyć co najmniej dwa przełączniki FC pracujące w parze niezawodnościowej co pozwoli na zachowanie sprawności operacyjnej RSIM w przypadku awarii jednego z nich. Dostawa i uruchomienie przełączników sieciowych wraz z ich konfiguracją. Ze względu na ilość urządzeń aktywnych w serwerowni oraz ilość pracowników uznano za wystarczające oparcie sieci Ethernet na dwóch przełącznikach przy założeniu, że serwery zostaną podłączone w sposób redundantny ( dwa połączenia na każdy serwer). Zakłada się prace przełączników w parze niezawodnościowej w celu wyeliminowania pojedynczego punktu awarii. Komplet urządzeń sieciowych przeznaczonych do zabezpieczenia sieci. Zakłada się podzielenie sieci przez wykonawcę na co najmniej 4 segmenty: strefa DMZ (ang. demilitarized zone) dla serwerów www, strefa dla serwerów aplikacyjnych, strefa dla serwerów bazodanowych oraz strefa dla komputerów pracowników RCIM. Zakłada się konieczność sprzętowej ochrony ruchu pomiędzy strefami za pomocą technologii firewall oraz filtrowania ruchu za pomocą technologii IPS (ang. Intrusion Prevention System). W celu zabezpieczenia komunikacji z ZOZami założono konieczność zabezpieczenia ruchu sieciowego przy pomocy tuneli VPN. Jako założenie przyjęto również skanowanie poczty elektronicznej i ruchu http na obecność złośliwego oprogramowania. (1-7) Zakres projektu wymagany do: wyposażenia pracowników RCIM w urządzenia pozwalające na zarządzanie częścią regionalną i udostępnianie w regionie platformy dla usług elektronicznych personalizacji i odczytywania kart systemu 264

265 PSIM Drukarki do personalizacji kart PSIM Czytniki kodów paskowych Urządzenie wielofunkcyjne (duże) Urządzenie wielofunkcyjne (małe) Licencje Licencje na systemy operacyjne na serwery Licencje na bazy danych Licencje na serwery aplikacyjne Licencje na oprogramowanie do składowania Licencje oprogramowanie BI Komunikacja na Zakres prac jest fundamentem dla późniejszej realizacji wszystkich celów projektu. Realizację celów gwarantuje przyjęty zakres dostawy i technologia: Dostawa kompletnych stacji roboczych dla osób pracujących w RCIM. (1-7) Zakres projektu wymagany do uruchomienia komponentów regionalnych na serwerach RCIM. Jest to fundament dla późniejszej realizacji wszystkich celów projektu. Zastosowane rozwiązania umożliwiają wydajną pracę i komunikację pomiędzy RCIM i jednostkami będącymi beneficjentami projektu. Realizację celów gwarantuje przyjęta technologia: Systemy operacyjne dla serwerów. Wraz z licencjami na system operacyjny założono konieczność wykupienia prawa do aktualizacji i wsparcia technicznego w okresie wdrożenia projektu. Dostawa licencji baz danych wraz ze wsparciem w czasie wdrożenia systemu. Ze względu na przetwarzane dane medyczne o bardzo wrażliwym charakterze konieczne jest zastosowanie rozwiązań wiodących dostawców zapewniających zaawansowane mechanizmy zabezpieczenia danych ( zabezpieczające również przed dostępem administratorów) Dostawa licencji. Zgodnie z obowiązującymi najlepszymi praktykami założono, że system będzie zrealizowany w architekturze wielowarstwowej z wydzieleniem serwerów aplikacyjnych. Dostawa licencji. Oprogramowanie do składowania danych współpracujące z biblioteką oraz macierzą dyskową z wykorzystaniem bezpośredniego przesyłu danych miedzy urządzeniami w sieci SAN. Oprogramowanie zapewniające możliwość zdefiniowania polityki składowania danych i automatyczną jej realizacje. Dostawa licencji. Oprogramowanie klasy BI z wbudowaną hurtownią danych oraz portalem analitycznym. 265

266 Koszty usług telekomunikacyjnych związanych z wdrożeniem usług elektronicznych Usługi w zakresie podpisu elektronicznego w czasie wdrażania projektu (1-7) Zakres wymagany do: stworzenia sieci rozległej RCIM, w której jednostki ochrony zdrowia będą komunikowały się z RCIM, wymagania technologiczne w zakresie sieci zostały określone na poziomie wystarczającym do bezpiecznej (łącza zapasowe) i szybkiej łączności (wysokie przepustowości) udostępnienia kwalifikowanych podpisów elektronicznych, stanowiących warunek bezpiecznej identyfikacji użytkowników i transakcji w systemie Zakres prac jest fundamentem dla późniejszej realizacji wszystkich celów projektu. CZĘŚĆ LOKALNA Licencje - Oprogramowanie - część administracyjna Obsługa finansowoksięgowa Realizację celów gwarantuje odpowiednia technologia: Utrzymanie przez 24 miesiące łączy internetowych do siedziby RCIM. Łącze podstawowe światłowodowe oraz zapasowe łącze w technologii (światłowodowej lub radiowej). Łącza z obsługą protokołu BGP. Podpisy kwalifikowane dla personelu RCIM oraz usługa znakowania czasem dla dokumentów przepływających pomiędzy jednostkami w ramach PSIM. Finanse Księgowość 2,3,4,5,6 Realizacja celów projektu poprzez obsługę Obsługa kasy procesów administracyjnych, w zakresie których Obsługa windykacji realizowane jest udostępnianie zasobów informacyjnych niezbędnych do działania Obsługa sprzedaży i projektowanych usług elektronicznych: zakupów e-informator Fakturowanie EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Obsługa kontraktów Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru medycznych Rozliczenia kontraktów z NFZ Zarządzanie obrotem materiałów i lekami Zamówienia publiczne Obsługa gospodarki materiałowej Obsługa rachunku kosztów Kalkulacja kosztów procedur medycznych Obsługa rachunku kosztów Wprowadzenie systemów istotnie wpływa na: poprawę sprawności obsługi finansowoksięgowej ZOZ usprawnienie i zmniejszenie kosztów obsługi administracyjnej procesów związanych z zakupami i sprzedażą poprawę monitorowania kontraktów i umów na poziomie lokalnym usprawnienie procesów związanych z zamówieniami i obrotem zapasami, zmniejszeniem kosztów obsługi 266

267 Wycena kosztów leczenia Obsługa procesów budżetowania i kontrolingu Wspomaganie budżetowania Zarządzanie kadrami i wynagrodzeniami Kadry Płace Obsługa ewidencji czasu pracy Zarządzanie majątkiem trwałym Środki Trwałe Ewidencja wyposażenia Wsparcie zarządzaniem systemem jakości Wsparcie zarządzaniem systemem jakości Licencje - Oprogramowanie - część medyczna Elektroniczna ewidencja i przetwarzanie danych w procesie leczenia dla lecznictwa stacjonarnego i ambulatoryjnego Ruch chorych (Izba przyjęć, Statystyka, Oddział) Przychodnia - Rejestracja Przychodnia - Gabinet lekarski Przychodnia - Gabinet zabieg. Dokumentacja medyczna Obsługa dokumentacji medycznej Obsługa archiwizacji Analityka kliniczna Laboratorium (Obsługa pobrań, Laboratorium z mikrobiologią, Podłączenie 5 znanych urządzeń) administracyjnej, obniżeniem kosztów zakupów i utrzymania zapasów obniżenie kosztów jednostkowych i kosztów całkowitych jednostki, poprawę efektywności zarządzania w jednostce poprawę jakości zarządzania jednostką i obniżenie kosztów obsługi procesów budżetowania i kontrolingu usprawnienie procesów zarządzania personelem, obniżenie kosztów administracyjnych poprawę efektywności zarządzania majątkiem trwałym, w tym obniżenie kosztów utrzymania majątku usprawnienie procesu zarządzania jakością i poprawę jakości realizowanych usług medycznych i podwyższenie bezpieczeństwa pacjentów 1,2,3,4,5,6,7 Realizacja celów projektu poprzez obsługę procesów dedykowanych obywatelowi. Na bazie oprogramowania części medycznej, realizowane są następujące usługi elektroniczne e-informator e-rejestracja ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru Wprowadzenie systemów istotnie wpływa na: wspomaganie zarządzania procesem leczenia pacjentów wspomaganie w tworzeniu i udostępnianiu dokumentacji medycznej wspomaganie w realizacji zleceń z zakresów: analityka kliniczna, diagnostyka obrazowa, patomorfologia 267

268 Pracownie diagnostyczne Pracownie diagnostyczne Patomorfologia Patomorfologia Polityka lekowa Apteka Apteczka oddziałowa Obsługa zabiegów operacyjnych Blok operacyjny Obsługa dializ Stacja dializ Obsługa rehabilitacji Rehabilitacja Monitorowanie zakażeń zakładowych Zakażenia szpitalne Integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji Obsługa zleceń (oddziały i poradnie) Udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych Planowanie, wykonanie, archiwizacja i dystrybucja wyników diagnostyki obrazowej w postaci cyfrowej - system RIS/PACS Licencje - Oprogramowanie - obszar udostępniania i wymiany informacji Integracja z systemami uruchomionymi na poziomie RCIM 1,2,3,4,5,6,7 wspomaganie zarządzania w zakresie farmakoterapii obsługa zabiegów operacyjnych wspomaganie zarządzania dializami pacjentów i usługami rehabilitacyjnymi monitorowanie zakażeń zakładowych zaawansowana obsługa diagnostycznych badań obrazowych - udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji współpraca w ramach sieci teleradiologicznej i wykorzystanie potencjału zdalnego diagnozowania Realizacja celów projektu poprzez obsługę procesów związanych z wymianą informacji pomiędzy warstwami lokalną i regionalną PSIM oraz pomiędzy elementami bezpośrednio współpracującymi ze sobą na poziomie lokalnym. Dzięki Integracja z systemami uruchomionymi na poziomie RCIM, możliwe jest świadczenie poniższych e-usług: e-informator e-rejestracja ERP - Elektroniczny Rekord Pacjenta RRDR Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma 268

269 Licencje - Oprogramowanie - obszar Zarządzania i Kontrolingu System Informowania Kierownictwa 1,2,3,4,5,6,7 Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru Wprowadzenie systemów istotnie wpływa na: obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji procesu leczenia pacjenta obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie realizacji zleceń obsługa wymiany informacji pomiędzy jednostkami w zakresie elektronicznej rejestracji pacjentów Realizacja celów projektu poprzez obsługę procesów związanych z zarządzaniem ochroną zdrowia na poziomie jednostki opieki zdrowotnej i regionu. System Informowania Kierownictwa umożliwi realizację poniższych e-usług: e-informator EPW-ZOZ Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ EPN-Elektroniczna Platforma Nadzoru Wprowadzenie systemów istotnie wpływa na: wsparcie dla przekrojowych analiz wiążących informacje przetwarzane w obszarach Administracja jednostką opieki zdrowotnej i Część medyczna jednostki opieki zdrowotnej na potrzeby zarządzania jednostką opieki zdrowotnej wsparcie w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji na potrzeby uczestników na poziomie regionalnym tu głownie przedstawicieli organu założycielskiego Infrastruktura - sprzęt komputerowy Serwery wraz z infrastrukturą pomocniczą Stacje robocze Urządzenia wielofunkcyjne dla archiwum dokumentacji Urządzenia wielofunkcyjne dla użytkowników Drukarki do personalizacji kart PSIM (1-7) Dostarczony sprzęt komputerowy umożliwi uruchomienie i eksploatację systemów w części lokalnej oraz integrację pomiędzy częścią regionalną. Wpływa zatem pośrednio na realizację wszystkich celów projektu. Realizację celów gwarantuje odpowiednia technologia i wydajność sprzętu: Dostawa kompletu dwóch serwerów (głównego i pomocniczego) wraz z urządzeniami pomocniczymi ( zasilacz awaryjny, konsola administracyjna z przełącznikiem KVM). Serwer główny będzie 269

270 Czytniki paskowych kodów pełnił rolę serwera baz danych. Serwer pomocniczy będzie pełnił role serwera plików i serwera komunikacyjnego. Zakłada się, że składowanie danych będzie odbywać się na serwerze głównym z wykorzystaniem wbudowanego napędu LT0. Optymalna konfiguracja w załączniku. Dostawa kompletnych stacji roboczych. Przez kompletne stacje robocze rozumie się komputery PC z monitorem, klawiaturą, myszką i preinstalowanym systemem operacyjnym w wersji OEM. Dostawa zintegrowanego skanera i drukarki sieciowej dla archiwum dokumentacji medycznej. Zakładane główne cechy funkcjonalne: Technologia druku laserowa Wbudowany skaner z automatycznym podajnikiem Interfejsy Ethernet 10/100 Mbps Szybkość druku powyżej 35 stron/min Automatyczny druk dwustronny Obsługa języka PostScript Dostawa zintegrowanych skanerów i drukarek dla użytkowników. Zakładane główne cechy funkcjonalne: Technologia druku laserowa Wbudowany skaner Interfejsy Ethernet 10/100 Mbps Szybkość druku powyżej 20 stron/ min Podajnik na 250 stron Obsługa języka PostScript Dostawa drukarek do wydruku kart PSIM. Zakładane główne cechy funkcjonalne: Druk monochromatyczny na identyfikacyjnych kartach plastikowych Wydruk jednej kart 30s. Magazynek na karty o pojemności min. 50 sztuk Łatwa obsługa interfejs USB Dostawa laserowych czytników kodów paskowych. Zakładane główne cechy funkcjonalne: Ręczny Interface: USB 2.0 Maks. odległość odczytu: 200 mm Tryb pracy - automatyczny lub ręcznym Odczyt standardowych typów kodów Odczyt kodów o słabym kontraście Detektor ruchu Prędkość odczytu: 300 skanów/sek. Podstawka i kabel w komplecie 270

271 Infrastruktura - urządzenia sieciowe aktywne Przełączniki do obsługi szkieletu sieci Przełączniki sieciowe do obsługi punktów dystrybucyjnych Adaptery MiniGBIC do obsługi torów światłowodowych Zintegrowane urządzenie zabezpieczające Infrastruktura sieciowa pasywna Punkty dystrybucyjne Trakty światłowodowe Gniazda sieci z okablowaniem do punktu dystrybucyjnego Infrastruktura - dostep do e-usług Dostęp do sieci rozległej RCIM Oprogramowanie do realizacji funkcji bezpieczeństwa na poziomie szpitali Infomaty Podpisy elektroniczne (1-7) Dostarczony sprzęt komputerowy umożliwi uruchomienie i eksploatowanie sieci. Wpływa zatem pośrednio na realizację wszystkich celów projektu. Realizację celów gwarantuje odpowiednia technologia i wydajność sprzętu: Przełączniki przeznaczone do budowy szkieletu sieci Przełączniki przeznaczone do budowy punktów dystrybucyjnych Interfejsy optyczne pasujące do przełączników szkieletowych i dystrybucyjnych zapewniające transfer 1Gbps na światłowodzie wielodomowym Zintegrowane urządzenie zabezpieczające styk z siecią rozległą oraz umożliwiające komunikacje za pomocą szyfrowanego kanału VPN z RCIM. Zakładane główne cechy funkcjonalne: 1 port WAN 4 porty 100BaseT(RJ45) Przepustowość 100 Mb/s 10 kanałów VPN Obsługa IPSec, SSL VPN Wydajność dla ruchu szyfrowanego AES: 100 Mb/s stateful firewall wykrywanie i blokowanie zagrożeń Redundantne zasilanie Pasywny sprzęt konieczny do budowy profesjonalnego punktu dystrybucyjnego taki jak szafa przemysłowa, panele, wentylatory Światłowód, korytka zabezpieczające oraz montaż na wyznaczonej trasie wewnątrz budynku nie przekraczającej 250 metrów długości. Okablowanie miedziane kategorii 6e wraz z korytkami zabezpieczającymi, markowymi gniazdami oraz montaż wewnątrz budynku ( max 90 m kabla od punktu dystrybucyjnego do gniazda) (1-7) Dostarczona infrastruktura umożliwia na uruchomienie dostępu do sieci rozległej. Wpływa zatem pośrednio na realizację wszystkich celów projektu. Realizację celów gwarantuje odpowiednia technologia i wydajność rozwiązań: Minimalnie DSL 15Mb / 1,5 Mb. Minimalne 271

272 Licencje bazy danych Infrastruktura - sprzęt komputerowy dla systemu PACS/RIS Rozwiązanie serwerowe Stacja diagnostyczna 2MP Stacja diagnostyczna 5MP Ucyfrowienie poradni diagnostycznych łacze zapewniające korzystanie z usług RCIM bez możliwośći przesyłu zdjęć radiologicznych z niektórych urządzeń ( ze względu na wielkość plików). W projekcie założono, że w związku z planowanymi na terenie Polski wschodniej projektami w zakresie sieci szerokopasmowych. Docelowo system powinien wykorzystywać wydajność infrastruktury teleinformatycznej Sieci Szerokopasmowej Polski Wschodniej na obszarze Podkarpacia (SSPW). Projekt SSPW będzie zrealizowany - zgodnie z założeniami w 100% instytucji publicznych - do końca 2013r (źródło: Oprogramowanie antywirusowe dla wszystkich stacji roboczych dostarczanych do jednostki wraz z subskrypcją na sygnatury wirusów do końca wdrożenia. Oprogramowanie powinno zapewnić zcentralizowaną administrację. Dostawa informatów o minimalnych parametrach: o Ekran dotykowy 17 o Obudowa wandaloodporna o Obudowa musi umożliwiać łatwe czyszczenie. o Podłączenie do sieci o Przeglądarka internetowa zgodna z o IE 7 lub FireFox 3.5 Możliwość ustawienia domyślnego startowego adresu internetowego Kwalifikowane podpisy elektroniczne wraz z utrzymaniem w okresie wdrożenia. Licencja na główny serwer bazodanowy bez ograniczania ilości użytkowników. 2,3,6 Realizacja zakresu umożliwi uruchomienie lokalnych systemów PACS/RIS oraz przyłączenie się do platformy wymiany informacji z zakresu diagnostyki obrazowej. Dzięki ucyfrowieniu urządzeń analogowych, możliwe będzie gromadzenie i udostępnianie badań diagnostycznych w postaci cyfrowej. Realizację celów gwarantuje odpowiednia technologia i wydajność rozwiązań: Serwer archiwizacji, serwer dystrybucji obrazów, stacja RIS, robot CD/DVD, integracja i podłączenie do 10 urządzeń z aktywną opcją DICOM Stacja diagnostyczna 2MP lub 5 MP wraz z 272

273 oprogramowaniem Na elementy ucyfrowienia składają się urządzeń klasy wskazanej poniżej: o Skaner typ pierwszy o Skaner typ drugi o skaner typ trzeci o 35x43cm HR o 35x35cm HR o 30x40cm o 15x30cm o 18x43cm o 18x13cm o 24x30cm o 18x24cm o 35x43cm kaseta z płytą do skanera typ trzeci o 24x30cm kaseta z płytą do skanera typ trzeci o 18x24cm kaseta mammo z płytą Mammo o 24x30cm kaseta mammo z płytą Mammo o pantomogram o kaseta do zdjęć ortopedycznych o Monitory 2 MP o Monitor 24", kontrast 50000:1, 1920 x 1080 o Drukarka termiczna Poniżej znajduje się zbiorcza lista uzupełniająca informacje podane w powyższych tabelach, zawierająca podstawowe dane techniczne sprzętu, który jest przedmiotem dostawy w ramach realizacji projektu PSIM. Wszystkie parametry należy traktować jako wymagania minimalne. 1. Serwery wraz z infrastrukturą pomocniczą 1.1. Serwer główny 4 rdzeniowy procesor x86 2,4 GHz (klasy Xeon lub równoważny) Pamięć RAM 8 GB ECC 1 napęd DVD-RW SATA 1 napęd taśmowy LTO4 Sprzętowy kontroler RAID 0,1,5 Dyski twarde 6 x 146 GB RPM SAS z możliwością wymiany na gorąco Obudowa do montażu w szafie przemysłowej Kompatybilny z rozbudowywanym oprogramowaniem aplikacyjnym Licencja na system operacyjny 2 porty sieciowe 1000 Mb/s Redundantne zasilanie 273

274 1.2. Serwer pomocniczy 4 rdzeniowy procesor klasy x86 2,4GHz (klasy Xeon lub równoważne) Pamięć RAM 4 GB ECC 1 napęd DVD-RW SATA Dyski twarde 2 x 146 GB RPM SAS z możliwością wymiany na gorąco Obudowa do montażu w szafie przemysłowej Możliwość wirtualizacji zasobów (realizowana na poziomie dostarczanego oprogramowania systemowego) Licencja na system operacyjny 2 porty sieciowe 1000 Mb/s Redundantne zasilanie 1.3. Zasilacz awaryjny Zasilacz awaryjny UPS o mocy nie mniej niż 3kVA. Licencja na oprogramowanie do zarządzania pracą serwerów Inne pomocnicze elementy Szafa przemysłowa rack z aktywną wentylacją oraz rozprowadzeniem zasilania Przełącznik KVM Konsola do obsługi serwerów 2. Stacje robocze Markowe, ciche i energooszczędne stacje robocze o minimalnych parametrach: Monitor LCD 19 cali Procesor dwurdzeniowy x86 o częstotliwości min 2 GHz Pamięć 1 GB Port sieciowy 1000BaseT(RJ45) Dysk twardy 250 GB SATA II Nagrywarka CD/DVD Klawiatura Myszka optyczna Obudowa zabezpieczona przed otwarciem MS Windows Vista (business) lub równoważny 3. Urządzenia wielofunkcyjne dla archiwum dokumentacji Technologia druku laserowa Wbudowany skaner z automatycznym podajnikiem Interfejsy Ethernet 10/100 Mbps Szybkość druku powyżej 35 stron/min Automatyczny druk dwustronny 274

275 Obsługa języka PostScript 4. Urządzenia wielofunkcyjne dla użytkowników Technologia druku laserowa Wbudowany skaner Interfejsy Ethernet 10/100 Mbps Szybkość druku powyżej 20 stron/ min Podajnik na 250 stron Obsługa języka PostScript 5. Drukarki do personalizacji kart PSIM Druk monochromatyczny na identyfikacyjnych kartach plastikowych Wydruk jednej kart 30s. Magazynek na karty o pojemności min. 50 sztuk Łatwa obsługa interfejs USB 6. Czytniki kodów paskowych w technologii laserowej o minimalnych parametrach technicznych: Ręczny Interface: USB 2.0 Maks. odległość odczytu: 200 mm Tryb pracy - automatyczny lub ręcznym Odczyt standardowych typów kodów Odczyt kodów o słabym kontraście Detektor ruchu Prędkość odczytu: 300 skanów/sek. Podstawka i kabel w komplecie 7. Przełączniki do szkieletu sieci Zarządzalny Minimum 20 portów 1000BaseT (RJ45) Minimum 4 porty MiniGBIC (SFP) Zdalne zarządzanie, monitoring i konfiguracja (SNMPv3, CLI - Command Line Interface, RMON II) Protokoły uwierzytelniania i kontroli (ACL, IEEE 802.1x) Priorytyzacja ruchu w sieci (IEEE 802.1p) Obsługa VLAN Szybkość magistrali wewnętrznej 180 Gb/s Przepustowość 130 mpps 275

276 Warstwa przełączania 2 i 3 Redundantne zasilanie Możliwość instalacji w szafie rack 8. Przełączniki sieciowe do punktów dystrybucyjnych Zarządzane Minimum 44 porty 1000BaseT (RJ45) Minimum 4 porty MiniGBIC (SFP) Zdalne zarządzanie, monitoring i konfiguracja (SNMPv3, CLI - Command Line Interface, RMON II) Protokoły uwierzytelniania i kontroli (ACL, IEEE 802.1x) Obsługa VLAN Szybkość magistrali wewnętrznej 150 Gb/s Przepustowość 100 mpps Warstwa przełączania 2 i 3 Redundantne zasilanie Możliwość instalacji w szafie rack 9. Zintegrowane urządzenie zabezpieczające 1 port WAN 4 porty 100BaseT(RJ45) Przepustowość 100 Mb/s 10 kanałów VPN Obsługa IPSec, SSL VPN Wydajność dla ruchu szyfrowanego AES: 100 Mb/s stateful firewall wykrywanie i blokowanie zagrożeń Redundantne zasilanie 5.6 Dostosowanie wyposażenia budynków i innej infrastruktury do realizacji celów projektu przez cały okres referencyjny Realizacja celów projektu, czyli zwiększenie dostępu do usług zdrowotnych na terenie Województwa Podkarpackiego poprzez uruchomienie i eksploatację rozwiązań teleinformatycznych dla jednostek ochrony zdrowia, wymaga spełnienia wielu warunków w zakresie wyposażenia budynków jednostek biorących udział w projekcie i infrastruktury sieciowej oraz sprzętowej. 276

277 Warunki te można podzielić na wstępne i eksploatacyjne. Warunki wstępne konieczne do realizacji celów projektu w okresie wdrożenia systemu to warunki w zakresie infrastruktury, jakie muszą zostać spełnione podczas etapów dostarczania, wdrażania i uruchamiania elementów projektu. Tabela 36 Warunki wstępne, zakres i metoda realizacji Warunki wstępne (na etapie wdrażania i uruchamiania systemów) Zakres i metoda realizacji Na poziomie centralnym Uruchomienie serwerowni RCIM i dostosowanie jej do wymagań zdefiniowanych w zakresie przechowywania i eksploatacji sprzętu serwerowego Dostarczenie i dostosowanie infrastruktury sieciowej do wymagań komponentów na poziomie centralnym i integracji z częścią lokalną Dostarczenie i dostosowanie infrastruktury sprzętowej gwarantującej wydajną i bezpieczną pracę całego systemu PSIM Zakres zapotrzebowania określono na podstawie wizji lokalnej w budynku RCIM oraz ilości oraz typu sprzętu serwerowego, który będzie eksploatowany w centrali. Utworzenie serwerowni jest pierwszym etapem budowy kompleksowego centrum zarządzania systemem PSIM. W celu uruchomienia i prowadzenia usług elektronicznych opracowano wymagania dotyczące dostępu do sieci szerokopasmowej. Podstawowym warunkiem w tym zakresie było zapewnienie komunikacji pomiędzy RCIM i jednostkami ochrony zdrowia biorącymi udział w projekcie PSIM. Kolejnym koniecznym krokiem po utworzeniu serwerowni, jest dostarczenie infrastruktury sprzętowej. Efektywne i bezpieczne świadczenie e-usług wymaga odpowiednich serwerów, charakteryzujących się dużą wydajnością, możliwością skalowania w zależności od ilości obsługiwanych jednostek ochrony zdrowia, 277

278 Stworzenie platformy do uruchomienia i stosowania podpisów elektronicznych bezpieczeństwem dostępu do danych i przed ich utratą (buckup). Realizacja celów w zakresie komunikacji oraz ewidencji, przetwarzania i udostępniania dokumentacji elektronicznej wymaga uruchomienia bezpiecznej platformy certyfikowanych podpisów elektronicznych dla wskazanych pracowników wykorzystujących systemy w projekcie PSIM. Na poziomie lokalnym Dostarczenie i dostosowanie infrastruktury sieciowej do wymagań systemów informatycznych i integracji z częścią regionalną Dostarczenie i dostosowanie infrastruktury sprzętowej gwarantującej wydajną i bezpieczną pracę na systemach lokalnych i zintegrowanych z RCIM Stworzenie platformy do uruchomienia i stosowania podpisów elektronicznych Na podstawie audytu informatycznego (realizowanego na poziomie przygotowania projektu i służącego diagnozie potrzeb i określeniu stanu obecnego) w jednostkach wojewódzkich biorących udział w projekcie oraz przekazanych przez te jednostki planów budynków z naniesionymi punktami dystrybucyjnymi i sieciowymi, przygotowano plan rozbudowy dla każdego szpitala. Zakres rozbudowy infrastruktury został określony w taki sposób, by umożliwić komunikacji i realizację e-sług poprzez sieć LAN i WAN. Na podstawie audytu informatycznego w jednostkach wojewódzkich biorących udział w projekcie oraz przekazanych przez te jednostki planów budynków z naniesionymi punktami dystrybucyjnymi i sieciowymi, przygotowano listę urządzeń serwerowych, zabezpieczających i stacji roboczych pozwalający uruchomić aplikacje we wszystkich koniecznych miejscach w jednostkach. Realizacja celów w zakresie uruchomienia bezpiecznych e-usług, możliwa jest dzięki 278

279 wdrożeniu platformy podpisów elektronicznych Warunki wstępne konieczne do realizacji celów projektu w okresie powdrożeniowym - to minimalne warunki w obszarze infrastruktury, jakie należy spełnić w następnych latach utrzymania projektu (po wdrożeniu), aby możliwe było wydajne eksploatowanie infrastruktury i rozwój systemów, a tym samym dalsza realizacja celów projektu. Tabela 37 Warunki wstępne konieczne do realizacji celów projektu w okresie powdrożeniowym Warunki na etapie eksploatacji (po wdrożeniu i uruchomieniu systemów) Zakres i metoda realizacji Na poziomie centralnym Utrzymanie infrastruktury sieciowej Dalsze realizowanie funkcji centralnych w zakresie świadczenia e-usług wymaga odnowienia infrastruktury sieciowej, takiej jak urządzenia aktywne, serwery oraz sprzętu pomocniczego dla kadry RCIM (m.in. stacje robocze, urządzenia). Zapewnie komunikacji Warunkiem koniecznym do świadczenia e- usług jest również zapewnienie łączy szerokopasmowych, umożliwiających komunikację z jednostkami ochrony zdrowia i utrzymanie certyfikowanych podpisów elektronicznych dla pracowników RCIM. Założono wykorzystanie łączy szerokopasmowych dostępnych obecnie na terenie Podkarpacia. Opis założeń w zakresie tego tematu został rozszerzony w specyfikacji dostaw i usług Na poziomie lokalnym Infrastruktura - dostęp do e-usług Na etapie eksploatacji w obszarze jednostek 279

280 ochrony zdrowia konieczne jest utrzymanie dostępu do sieci rozległej RCIM, zapewnienie bezpieczeństwa sieci i utrzymanie certyfikowanych podpisów elektronicznych dla wskazanych pracowników jednostek. 5.7 Wpływ projektu na jakość świadczonych usług Na podstawie doświadczeń krajowych i zagranicznych założono w ramach projektu PSIM uzyskanie istotnego wpływu projektowanego rozwiązania na jakość usług medycznych świadczonych na terenie województwa podkarpackiego. Przyjęto, że na poziomie jednostek służby zdrowia włączonych do PSIM zostanie uzyskana poprawa parametrów jakościowych świadczonych usług medycznych w następujących aspektach: skrócenie czasu oczekiwania i czasu niezbędnego na realizację usług; udostępnienie specjalistom medycznym szerszych informacji o pacjencie i usług dodatkowych, przydatnych w procesie diagnozowania choroby i kontroli postępów leczenia co wpływa na podejmowanie optymalnych decyzji zwiększających prawdopodobieństwo poprawy stanu zdrowia pacjenta i mniejsza prawdopodobieństwo komplikacji w trakcie leczenia; zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia błędów lekarskich w związku z udostępnionymi dodatkowymi procedurami wspomagającymi proces leczenia; zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienie zakażeń wewnątrzzakładowych i poprawa nadzoru nad przypadkami zakażeń występujących w jednostkach; kompleksowe zarządzanie systemem zapewnienia jakości na poziomie poszczególnych jednostek ochrony zdrowia skutkujące precyzyjniejszym zdefiniowaniem procedur obsługi pacjentów i wprowadzeniem standardu pomiaru wskaźników jakościowych, a co za tym idzie zmniejszeniem prawdopodobieństwa wystąpienia sytuacji nietypowych skutkujących pogorszeniem stanu zdrowia pacjentów; poprawa dostępu do informacji po stronie pacjentów dotyczy zarówno dostępu do danych z zakresu indywidualnej historii choroby danego pacjenta, jak i informacji o zasobach systemu ochrony zdrowia w regionie (np. godzinach i warunkach świadczenia usług w danej jednostce); pośrednio poprawa dostępności usług medycznych dzięki lepszej współpracy wszystkich jednostek włączonych do sieci PSIM i lepszemu wykorzystaniu dostępnych zasobów. 280

281 Tabela 38 Najistotniejsze funkcjonalności i elementy systemu PSIM wpływające na poprawę jakości świadczonych usług medycznych. Obszar poprawy jakości usług medycznych Skrócenie czasu oczekiwania i realizacji usług Funkcjonalności / Elementy PSIM powiązane z zakładanym celem w obszarze poprawy jakości Realizacja zdalnych konsultacji pomiędzy jednostkami włączonymi do sieci PSIM skutkuje wyeliminowaniem części procedur związanych z przewożeniem pacjenta i przesyłem dokumentów tradycyjnych (przykładem są między innymi usługi realizowane w trybie Teleradiologii) Przesył zleceń i wyników badań pomiędzy jednostkami w ramach sieci PSIM skutkuje skróceniem czasu oczekiwania na wyniki badań przy realizacji zleceń w jednostkach zewnętrznych, w efekcie pozwala to na skrócenie czułego leczenia. Zintegrowane zarządzanie planem przyjęć pacjentów (funkcja e- rejestracji) pozwala na wybranie optymalnego pod kątem czasu oczekiwania realizatora usługi, pośrednio także na zrównoważone wykorzystanie dostępnych w regionie zasobów systemu ochrony zdrowia. Ułatwienie dostępu do archiwalnych danych medycznych w określonych wypadkach skraca czas konieczny na podjęcie decyzji w trakcie procesu leczenia pacjenta. Udostępnienie szerszych informacji z zakresu dokumentacji medycznej skutkujące trafniejszymi diagnozami i lepszą kontrolą procesu Dostęp do rejestrów Elektronicznego Rekordu Pacjenta w zakresie przewidzianym w projekcie umożliwia szybkie zapoznanie się z specjalistów medycznych z historią leczenia pacjenta w jednostkach włączonych do PSIM. Dostęp do Rejestru Danych Ratunkowych pozwala na dostęp do zestawu danych ratunkowych pacjenta z poziomu wszystkich jednostek włączonych do PSIM. 281

282 leczenia Dostęp do zintegrowanego archiwum dokumentacji medycznej na poziomie jednostek służby zdrowia i informacji regionalnej o dostępnych lokalnie danych medycznych - pełna funkcjonalność obsługi archiwum dokumentacji medycznej dostępna jest na poziomie lokalnym jednostki, dodatkowo na poziomie regionalnym udostępniane są informacje o miejscu składowania i statusie dostępu do danych archiwalnych. Zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia błędów lekarskich i przypadków zakażeń wewnątrzzakładowych Wprowadzenie na poziomie jednostek kompleksowego systemu informatycznego pozwoli na włączenie dodatkowych procedur kontrolnych monitorujących realizowane procesy leczenia. Łatwiejszy dostęp do konsultacji specjalistycznych i szerszych informacji o historii leczenia pacjentów pozwoli na wyeliminowanie części błędów związanych z brakiem informacji lub ich nieodpowiednią interpretacją. Wprowadzenie ujednoliconych procedur i narzędzi do aktywnego monitorowania przypadków wystąpienia zakażeń wewnątrzzakładowych pozwoli na ograniczenie skutków zakażeń i wyeliminowanie części przypadków zagrażających zdrowiu pacjentów. Dotyczy zarówno monitoringu na poziomie jednostek jak i elementów monitoringu zakażeń na poziomie regionalnym. Wprowadzenie narzędzi informatycznych PSIM ułatwi wymianę informacji pomiędzy specjalistami medycznymi i tym samym pozwoli na unikanie części sytuacji zagrażających zdrowiu użyciu pacjentów. Poprawa dostępu do informacji po stronie pacjentów Udostępnienie obywatelom informacji o jednostkach służby zdrowia i warunkach świadczenia usług zdrowotnych na terenie województwa podkarpackiego w ramach dedykowanego portali informacyjnego (e-informator). Dostęp ze strony pacjenta do wybranego zakresu indywidualnych danych medycznych za pośrednictwem rejestrów ERP i RRDR. 282

283 Poprawa dostępności usług medycznych Pośrednio dzięki zastosowaniu platform EPN (Elektroniczna Platforma Nadzoru) i EPW-ZOZ (Elektroniczna Platforma Współpracy ZOZ) na poziomie regionalnym możliwe będzie efektywniejsze zarządzanie dostępnymi środkami inwestycyjnymi i już dostępnymi zasobami systemu zdrowia co w efekcie poprawi dostępność i jakość świadczących usług. Analogicznie na poziomie lokalnym jednostki służby zdrowia zintegrowany system informatyczny umożliwi efektywniejsze zarządzanie jednostkami od strony uzyskania efektywności kosztowej i wydajności pracy. Wsparcie zarządzania systemem zapewnienia jakości na poziomie lokalnym i regionalnym Wprowadzenie na poziomie jednostek włączonych do sieci PSIM narzędzi wspierających zarządzanie wewnętrznym systemem jakości i pomiar wskaźników jakościowych dedykowane narzędzia pozwalają na kontrolę poprawności realizacji procedur medycznych (w tym np. kompletność i poprawność przechowywania i udostępniania dokumentacji medycznej); służą także do doskonalenia procedur zapisanych w księgach jakości przyjętych na poziomie poszczególnych jednostek służby zdrowia i całej sieci regionalnej. 5.8 Najważniejsze rozwiązania zaimplementowane w projekcie wpływające na jakość obsługi pacjenta w regionie Karta identyfikacyjna PSIM Cel wprowadzenia i przeznaczenie karty identyfikacyjnej PSIM W ramach uruchomienia Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej, wprowadzone zostaną mechanizmy ułatwiające identyfikację i komunikację uczestników platformy komunikacyjnej oraz elementy zwiększające dostępność do informacji na terenie całego województwa. Cele takie postawiono przed Kartą Identyfikacyjną PSIM. Będzie ona ważnym narzędziem informacyjnym o praktycznej użyteczności dla obywateli województwa. Dzięki niej pacjenci będą mogli posługiwać się osobistym identyfikatorem, przyspieszającym realizację świadczeń medycznych i eliminującym potencjalne pomyłki w procesie rejestracji w jednostkach ochrony zdrowia, uczestniczących w projekcie PSIM. Karta w swym podstawowym założeniu ma zautomatyzować etap zaczytywania i poprawnego wpisywania 283

284 danych pacjentów, a więc działań wymaganych przy świadczeniu usług medycznych i ewidencji dokumentacji medycznej. Dostęp do danych pacjenta poprzez zastosowanie karty, będzie zabezpieczony odpowiednimi mechanizmami kodowania karty. W założeniach projektu, karta identyfikacyjna powinna także spełniać istotną rolę pomocniczą w działaniach ratunkowych, umożliwiając - dzięki integracji z rejestrem danych ratunkowych - natychmiastowy dostęp do krytycznie ważnych informacji o pacjencie. Z uwagi na specyfikę podejmowanych akcji ratunkowych, odpowiednio szybkie dotarcie do danych personalnych pacjenta, w tym np. grupy krwi, może decydować o powodzeniu całej akcji. Dzięki zastosowaniu karty, możliwe będzie wykorzystanie jej we wszystkich procesach identyfikacji i dotarcie do danych personalnych oraz medycznych pacjentów, udostępnionych w bezpieczny sposób w sieci PSIM. Znacznie usprawni to organizację i wymianę informacji. Szacuje się, że to praktyczne rozwiązanie doprowadzi do integracji działań i współpracy jednostek wojewódzkich oraz pozostałych jednostek ochrony zdrowia w zakresie wymiany informacji medycznych w Województwie Podkarpackim. Użytkowanie karty identyfikacyjnej PSIM Karta identyfikacyjna PSIM jest intuicyjnym, osobistym nośnikiem informacji o pacjencie, opakowanym w wygodną formę karty plastikowej z kodem kreskowym. Przyjmuje się, że karta będzie obowiązującym identyfikatorem uczestnika Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej. Możliwe będzie także wykorzystanie w przyszłości nowego dowodu osobistego (wprowadzanego na poziomie krajowym), w którym zintegrowane mogą być mechanizmy bezpiecznego dostępu do informacji w obszarze PSIM. O przyjazności użytkowania karty będzie świadczyć łatwość jej pozyskania. Pacjent może wyrobić sobie bezpłatnie własną kartę przy pierwszej wizycie w placówce biorącej udział w projekcie PSIM lub w siedzibie Regionalnego Centrum Informacji Medycznej. Wymaganym prawnym warunkiem stosowania kart, umożliwiających dostęp do spersonalizowanych danych wrażliwych, będzie każdorazowa zgoda pacjenta przy podpisywaniu umowy o posiadaniu i wykorzystywaniu karty PSIM, na przetwarzanie danych osobowych w celach prowadzenia i eksploatacji PSIM. Oszacowano, że w okresie pierwszych lat eksploatacji nowego systemu informacyjnego, na potrzeby obywateli Podkarpacia należy przygotować się na dostarczenie maksymalnie 100 tysięcy kart. Wszystkie jednostki wojewódzkie, tj. zdefiniowani beneficjenci projektu oraz RCIM, otrzymają niezbędną infrastrukturę do obsługi kart - drukarki kart plastikowych i odpowiednie czytniki kodów kreskowych. W tych miejscach prowadzona będzie także obsługa pacjentów w zakresie udzielania informacji i wymiany zgubionych lub zniszczonych kart PSIM. 284

285 Podstawowa funkcjonalność karty identyfikacyjnej PSIM Karta powinna spełniać poniższe warunki podstawowej funkcjonalności: karta będzie łatwa i względnie tania w produkcji i odtwarzaniu, cechy takie spełnia np. karta plastikowa, która jest materiałem preferowanym, możliwa będzie personalizacja kart wg wytycznych projektu i potrzeb jego uczestników, dzięki zastosowaniu drukarek w miejscach wyrabiania kart, karta będzie identyfikowalna we wszystkich jednostkach biorących udział w PSIM, w obrębie całego obszaru objętego projektem, dzięki użyciu odpowiednich czytników kart, karta PSIM będzie realizowała funkcje w dwóch obszarach: o obszar funkcji organizacyjnych i identyfikacyjnych (strona przednia AWERS) ustanowienie jednej formy dostępu do danych pacjenta na terenie województwa i przyporządkowanie pacjentom niepowtarzalnych kodów, awers zawiera dane podstawowe właściciela karty imię i nazwisko, identyfikator pacjenta w postaci liczbowej, bezpieczna identyfikacja właściciela karty przy użyciu odpowiedniego kodu kreskowego, we wszystkich przewidzianych procesach dostępu i przetwarzania danych pacjenta, realizowanych w ramach sieci jednostek uczestniczących w PSIM, np. rejestracja pacjenta, hospitalizacja pacjenta, akcje ratunkowe, czynności administracyjne w ochronie zdrowia, integracja systemu obsługującego kartę z rejestrem danych ratunkowych i możliwość umieszczenia na karcie za zgodą właściciela karty danych istotnych z punktu widzenia prowadzenia akcji ratunkowych, np. grupy krwi. o obszar funkcji informacyjnych (strona tylna REWERS) przekazywanie informacji podstawowych dotyczących PSIM np. dane teleadresowe, telefony biura, infolinia RCIM, strona internetowa, itp. 285

286 promowanie logotypu i idei współpracy w ramach Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej zarówno w grupie pacjentów, jak i wśród innych podmiotów ochrony zdrowia, chcących przystąpić do platformy komunikacji PSIM, instrukcje pomocnicze, np. opisujące działania, jakie należy podjąć przy zagubieniu karty. Poniżej wizualna prezentacja założeń dla karty identyfikacyjnej PSIM: Funkcje organizacyjne i identyfikacyjne, m.in.: - dane podstawowe: imię i nazwisko właściciela - identyfikator liczbowy i w postaci kodu kreskowego - (opcjonalne i za zgodą pacjenta) dane ratunkowe właściciela karty Funkcje informacyjne, m.in.: - promocja idei i logotypu PSIM - dane teleadresowe PSIM/RCIM - infolinia RCIM - instrukcje pomocnicze, np. postępowanie przy zagubieniu karty Rysunek 35 Karta identyfikacyjna PSIM Wprowadzenie zintegrowanych rozwiązań RIS/PACKS w regionalnych jednostkach opieki zdrowotnej Poprzez wdrożenie rozwiązań RIS i PACS planowane jest osiągnięcie poniższych celów przez jednostkę: Wprowadzenie pełnego elektronicznego obiegu informacji o zleceniach i wynikach diagnostycznych badań obrazowych. Integracja systemów RIS, PACS oraz HIS, co umożliwi optymalną wymianę danych medycznych na poziomie całej jednostki; 286

287 Podniesienie efektywności jednostek usługowych realizujących zalecenia zakresu diagnostyki obrazowej. Zapewnienie pełnej dostępności, trwałości i bezpieczeństwa danych opisujących wyniki badań Elektroniczna archiwizacja obrazów DICOM trzystopniowa archiwizacja powinna zapewniać optymalny dostęp do obrazów dla wszystkich użytkowników systemu. Osiągnięcie właściwego medycynie poziomu bezpieczeństwa i niezawodności działania systemu. Zapewnienie odpowiedniej jakości badań oraz wsparcia pracy specjalistów radiologów rozwiązanie powinno zapewniać zgodność danych pacjenta pomiędzy systemem RIS, a urządzeniami DICOM, dzięki archiwum użytkownik ma dostęp do historycznych badań pacjentów. Dzięki regułom przepływu danych wykorzysta się możliwość definiowania preferencji opisów na podstawie indywidualnych doświadczeń lekarzy radiologów Integracja systemów medycznych i radiologicznych na poziomie pojedynczego zakładu opieki zdrowotnej Na poziomie jednostki systemy HIS (szpitalny), RIS (radiologiczny) i PACS (archiwum) są połączone w jeden zintegrowany i kompleksowy system patrz Schemat 1. Dzięki temu uzyskuje się lokalną platformę wymiany danych medycznych. Współpraca z systemami medycznymi funkcjonującymi w placówce możliwa jest dzięki standardom wymiany danych, np. HL7. Zadaniem systemu HIS jest obsługa informatyczna ruchu chorych i działań terapeutycznych na poziomie oddziałów szpitalnych lub przychodni co obejmuje m.in. rejestrację pacjenta, jego przyjęcie, przeniesienie i wypis notyfikację diagnoz, zleceń i procedur medycznych zaleconych i wykonanych, rozliczenie kosztów pobytu pacjenta, statystyka medyczna, wsparcie administracji i inne. Komunikacja pomiędzy systemami HIS i RIS/PACS zorganizowana jest tak, że system HIS jest źródłem danych dla systemu RIS w postaci zleceń oraz danych demograficznych pacjenta, zaś RIS przesyła do HIS terminy realizacji i wyniki zleconych badań (w tym za pośrednictwem PACS dane obrazowe). Najważniejsze obszary integracji systemów HIS i RIS/PACS obejmują m.in. funkcje: Przesyłanie zleceń i wyników pomiędzy HIS i RIS Przegląd danych medycznych pacjenta rejestrowanych po stronie HIS Przegląd danych medycznych pacjenta rejestrowanych po stronie RIS Synchronizację rejestru pacjentów 287

288 Zlecanie badań i rezerwacja terminu wykonania Poniżej schemat omawianych systemów integracji na poziomie lokalnym jednostki: Rysunek 36 Schemat systemów integracji na poziomie lokalnym jednostki: Schemat 1: integracja HIS, RIS i PACS Korzyści funkcjonalne Korzyści są rozpatrywane z różnych perspektyw: całego zakładu opieki zdrowotnej, zakładu diagnostyki obrazowej i pacjenta. Poniżej przedstawiono wybrane efekty wdrożenia zintegrowanego systemu RIS/PACS oraz HIS. Korzyści dla ZOZ wynikające z integracji z systemem RIS Możliwy do wykorzystania zaawansowany terminarz badań w tym: o możliwość uzgadniania terminów badań z dowolnym wyprzedzeniem, w tym np. badań cyklicznych, kontrolnych itp.; o możliwość zmiany terminu badania przez lekarza zlecającego w uzgodnieniu z zakładam diagnostycznym; o szybkie informowanie lekarza zlecającego o zmianach lub odwołaniu terminów badań dokonanych przez zakład diagnostyczny (np. z powodu awarii sprzętu diagnostycznego itp.) Możliwość śledzenia postępu badania (zlecenia) za pomocą systemu statusów jego realizacji; 288

289 Automatyczna dystrybucja wyników obrazowych i opisowych z systemu RIS do systemu HIS w tym z wykorzystaniem standardu komunikacji medycznej HL7; Możliwość odstępu do opisów badań (raportów radiologicznych) w różnych postaciach. Korzyści dla ZOZ wynikające z integracji z systemem PACS Jednostka posiada swobodny dostęp do danych obrazowych: o w dowolnym miejscu (w tym poza szpitalem przez sieć Internet) o w dowolnym czasie (nawet gdy pacjent jest wypisany, archiwum ZDO jest zamknięte, klisze badań są wypożyczone itp.) o w dowolny sposób (w jakości diagnostycznej i referencyjnej, wyszukiwanie według danych zawartych w obrazach i/lub ich opisach itp.) o przez dowolną grupę lekarzy jednocześnie (bez konieczności czekania na zwrot dokumentacji) Możliwość włączenia danych obrazowych do elektronicznego rekordu pacjenta o łatwość i niska cena składowania danych o łatwość wyszukiwania danych historycznych i wyszukiwania podobnych przypadków o możliwość szybkiej, łatwej i taniej dystrybucji danych pacjenta (Internet, DVD itp.) wewnątrz jednostki, co pozwala na wsparcie elektronicznej dokumentacji o możliwość dystrybucji danych pacjenta (Internet, DVD itp.) na zewnątrz jednostki, co usprawnia konsultacje badań pacjentów, a także pozwala na uzyskanie pełnych danych lekarzom prowadzącym pacjenta w innych szpitalach Zwiększenie jakości i kompletności danych w elektronicznej dokumentacji pacjenta: o uzyskanie tanim kosztem jednostkowym niemal całkowitej pewności dostępności wszystkich danych obrazowych pacjenta (w tym zarówno bieżących jak i historycznych) w jakości diagnostycznej o możliwość włączenia do dokumentacji pacjenta pełnych wyników obrazowych zawierających wszystkie wykonane zdjęcia o potencjalna możliwość uzupełniania dokumentacji pacjenta o dane obrazowe w standardzie DICOM uzyskane z innych szpitali czy zakładów diagnostycznych (import danych z DVD, Internetu itp.) o możliwość włączenia do dokumentacji medycznej danych z urządzeń obrazowania medycznego wykorzystywanych poza zakładami diagnostyki obrazowej (np. mikroskopy w tym śródoperacyjne, USG, endoskopy, 289

290 gastroskopy, zdjęcia cyfrowe np. obrazów próbek z patomorfologii, zaawansowanych urządzeń kardio- i neurochirurgicznych itp.) Redukcja kosztów związanych z udostępnianiem wyników badań obrazowych lekarzom na oddziałach poprzez: o możliwość stopniowego zastępowania dystrybucji klisz przez dystrybucję elektroniczną (w tym również przez płyty DVD zawierające badania i ich opisy, które można wręczyć pacjentom zamiast klisz); o zmniejszenie kosztów jednostkowych archiwizacji wyników badań min. poprzez wyeliminowanie klisz, minimalizację przestrzeni potrzebnej na archiwum, automatyzację procesu archiwizacji i wyszukiwania danych w archiwum; o minimalizację liczby niepotrzebnie wykonywanych badań (min. poprzez łatwość dostępu do informacji o zleceniu i wykonaniu badań, możliwość importu danych obrazowych z innych placówek itp.) Korzyści dla ZDO wynikające z integracji systemu HIS Standaryzacja zleceń elektronicznych dla poszczególnych typów badań; Elektroniczne zlecenia badań ułatwiają identyfikację pacjenta i zmniejszają nakład pracy na przenoszenie danych z formularzy zleceń i dokumentacji medycznej do dokumentacji zakładu radiologii i do urządzeń diagnostycznych; Zmniejszenie błędów w dokumentacji wynikających z nieprawidłowego odczytania danych zlecenia lub pacjenta; automatyczna aktualizacja danych w tym: o danych zlecenia; o danych demograficznych pacjenta; o danych medycznych pacjenta, w tym wpływających na kwalifikację i sposób wykonania badania (np. dane o ciąży, diagnozy współwystępujące, alergie i czynniki ryzyka itp.) Korzyści dla ZDO wynikające z integracji systemów RIS/PACS i HIS Dostęp do danych o zleconych badaniach umożliwia przyspieszenie procesu ich wykonywania dzięki uzyskaniu informacji o terminach zleconych badań, pacjentach poddawanych badaniu, zlecanych procedurach i ich parametrach (np. stronie ciała, podaniu kontrastu itp.). Dane te mogą zostać automatycznie przesłane do urządzeń obrazowych w postaci tzw. list roboczych DICOM. Automatyczny dostęp do aktualizacji danych demograficznych pacjenta (w tym istotnych dla radiologii jak np. wieku) lub medycznych (np. czy pacjentka jest w ciąży) 290

291 które mogą być również przesyłane do urządzeń diagnostyki obrazowej, a następnie uwzględnione w plikach z danymi obrazowymi. Ujednolicony dostęp do różnego rodzaju badań, technik obrazowania i przetwarzania obrazów dzięki zastosowaniu DICOM Możliwość obróbki danych obrazowych (w tym rekonstrukcje 3D i 2D) Możliwość dołączania danych przetworzonych do oryginalnych danych badania; Możliwość dołączania opisów badania (raportów radiologicznych) do oryginalnych danych badania; Możliwość automatyzacji obiegu informacji i zadań pomiędzy stanowiskami roboczymi (urządzenia, stacje akwizycyjne, stacje robocze, stacje diagnostyczne, drukarki zdjęć itp.) za pomocą mechanizmów DICOM. Możliwość wykorzystania teleradiologii do konsultacji i szkolenia możliwość wykorzystania zaawansowanych mechanizmów wyszukiwania danych do badań naukowych i porównywania poszczególnych przypadków; Korzyści dla pacjentów Zwiększenie satysfakcji pacjenta z usługi dzięki o zmniejszeniu czasu oczekiwania na kurację i wyniki badań uzyskanemu poprzez lepszą organizację i automatyzację pracy ZDO i oddziału; o możliwości zwiększenia zainteresowania personelu pacjentem dzięki przejęciu przez system uciążliwych zadań drugoplanowych (statystyki, raporty, przepisywanie danych z formularza na formularz itp.) Zwiększenie jakości wykonywania usługi medycznej dzięki o dostarczeniu lekarzom danych obrazowych w większym zakresie i/lub lepszej jakości o dostarczeniu lekarzom danych porównawczych oraz historycznych pozwalających na zrozumienie kontekstu schorzenia o możliwości podnoszenia kwalifikacji przez radiologów i zainteresowanych lekarzy dzięki udostępnieniu danych obrazowych do szkoleń i prac naukowobadawczych Podniesienie konkurencyjności świadczonych pacjentowi usług dzięki obniżeniu kosztów ich wykonywania poprzez: o możliwość eliminacji klisz; o zmniejszenie kosztów archiwizacji badań obrazowych; o minimalizację liczby niepotrzebnie wykonywanych badań; 291

292 o o zwiększenie wydajności zakładu diagnostyki obrazowej poprzez poprawę organizacji pracy i automatyzację wielu czynności; możliwość świadczenia lub uzyskiwania badań obrazowych w postaci outsourcingu (elektroniczna wymiana danych); Wdrożenie rozwiązań związanych z teleradiologią Wdrożenie regionalnego systemu teleradiologicznego łączącego w jedną sieć rozwiązania informatyczne zarządzające na poziomie lokalnymi archiwami badań obrazowych umożliwi realizację m.in. poniższych, istotnych celów: Ułatwienie dostępu do wiedzy specjalistów medycznych i optymalizacja wykorzystania zasobów sprzętowych na poziomie województwa przewidziana jest automatyzacja przesyłania danych pomiędzy jednostkami, która stworzy możliwości rozdzielenia procesów akwizycji i opisu badania. Tworzenie dyżurów radiologicznych zbudowanie sieci teleradiologicznej, dzięki której w jednostkach objętych siecią, możliwy będzie stały dostęp do danych medycznych pacjentów wymagających diagnozy. Konsultacje specjalistów i współpraca z ośrodkami referencyjnymi wykorzystanie kompetencji radiologów w wątpliwych i trudnych przypadkach chorobowych. Badania porównawcze możliwe będzie udostępnianie określonego zakresu historii choroby pacjenta kontynuującego leczenie w kilku jednostkach do precyzyjnego diagnozowania choroby. Monitoring działań kluczowe elementy systemu są na bieżąco monitorowane, statystyki pozwalają z wyprzedzeniem przewidzieć zagrożenia związane z wydajnością rozwiązania. Nadzór nad procesami biznesowymi - System dostarcza raporty zawierające obiektywne, ilościowe miary działania systemu oraz jego użytkowników, co jest wymogiem skutecznego wdrożenia normy PN-EN ISO Praca zdalna dzięki wykorzystaniu sieci internetowej, możliwy będzie dostęp do usług systemu spoza lokalizacji podstawowej jednostki. Możliwość podłączenia zewnętrznych centrów diagnostycznych, co pozwala na zlecenie opisywania badania lub przyjmowanie nowych badań do opisywania od centrów zewnętrznych. Docelowo także umożliwienie pacjentowi zdalnego przeglądania swoich wyników badań, oraz informowanie o nadchodzących wizytach, zmianach terminów badań. 292

293 Założenia funkcjonalne System teleradiologii w pierwszej fazie uruchomienia obejmie wybrane jednostki ochrony zdrowia w regionie, które stworzą podstawową platformę wymiany obrazowych danych diagnostycznych. Następnie możliwy będzie dalszy rozwój systemu poprzez dołączanie kolejnych jednostek. Podstawowe założenia funkcjonalne systemu teleradiologii na poziomie regionalnym uwzględniają: Stworzenie w centrali (RCIM) rejestru zawierającego informacje o miejscu składowania i typie danych obrazowych, które są gromadzone na poziomie lokalnym. Udostępnianie danych obrazowych pomiędzy jednostkami wchodzącymi w skład sieci. Przez centralny rejestr danych realizowane są zamówienia na udostępnienie zasobów dotyczących konkretnego pacjenta - rozwiązanie w regionie działa jako łącznik przekazujący do odpowiednich systemów w jednostkach zlecenie udostępnienia danych. Nie zakłada się tworzenia centralnego repozytorium obrazów. Wspomaganie konsultacji zdalnych. Zlecenia na telekonsultacje pomiędzy dwiema jednostkami zawierają odnośniki umożliwiające dostęp i pobranie odpowiednich danych obrazowych. Koordynacją funkcji całej sieci teleradiologicznej z poziomu centrali RSIM przy zachowaniu autonomii lokalnych rozwiązań RIS/PACS. Centrala świadczy usługi związane z dostępem do danych obrazowych, zarządzaniem i konfiguracją składników systemu na rzecz jednostek. Na poziomie jednostek lokalnych następuje akwizycja danych, rolą jednostek jest obsługa pacjentów oraz opisywanie badań. W ramach systemu funkcjonuje tu lokalny serwer PACS odpowiedzialny za archiwizację badań, transferowanie odpowiednich szczegółów badań do systemu teleradiologicznego, system Worklist zarządzający pracą placówki, zarówno lekarzy, rejestratorek jak i techników. Końcowym elementem procesu jest wydanie pacjentom wyników badań, na co pozwala automatyczny robot CD/DVD. Za bezpieczeństwo całego procesu przesyłania danych odpowiadają urządzenia typu Firewall, IDS oraz bezpieczne kanały VPN. Dodatkowym czynnikiem jest zapewnienie bezpieczeństwa na poziomie użytkowników systemu, co realizowane jest za pomocą silnej autoryzacji. Rysunek 37 Uproszczony proces dostępu do danych 293

294 Jednostka 1 3. Pobranie danych z archiwum jednostki 1 Kolejne jednostki... RCIM 2. Przesłanie zgody i łącznika do danych Jednostk a 2 Jednostka Zapytanie o zgodę na dostęp do danych w jednostce Poziom przygotowania i zaangażowania kadry Kompetencje kadry medycznej (lekarzy i personelu pielęgniarskiego, w tym asystentek medycznych) w zakresie wykorzystania nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych, na których oparta jest platforma komunikacji PSIM, wymagają stałego doskonalenia. Choć jednostki wojewódzkie posiadają obecnie kadrę o niemałej wiedzy, zebranej podczas kilku lat użytkowania różnych systemów informatycznych, to na etapie wdrożenia projektu, planuje się uporządkowanie tej wiedzy poprzez konsultacje przy stanowiskach pracy. Poniżej określono na podstawie audytu informatycznego aktualny stan wiedzy w zakresie projektu i planowany stan o jego wdrożeniu. Określenia definiujące stan wiedzy dobrano na podstawie porównania z jednostkami, w których wdrożono kompleksowe systemy teleinformatyczne i zintegrowano je w części lub w całości skali regionu. Wskazano również na metody zwiększenia wiedzy i zaangażowania kadry medycznej w proces wdrożenia projektu. Są to sposoby oferujące wsparcie dla kadry medycznej na wielu etapach na początku w postaci dedykowanej analizy potrzeb, poprzez wsparcie doraźne i na życzenie pracownika w postaci asysty stanowiskowej. Po wdrożeniu personel może wykorzystać wiedzę dzięki podręcznikom i instruktażom zapisanym na nośnikach. Do dyspozycji pracowników jednostek wojewódzkich biorących udział w projekcie PSIM jest centrum doradców wykonawcy, którzy wspierają ich telefonicznie lub poprzez pocztę elektroniczną. 294

295 Tabela 39 Stan zaawansowania kadry i metody zwiększenia wiedzy w tym zakresie Zakres projektu Obecny, średni stan wiedzy wśród kadry medycznej jednostek wojewódzkich biorących udział w projekcie PSIM Niewystarczający Planowany, średni stan wiedzy po wdrożeniu projektu wśród kadry medycznej jednostek wojewódzkich biorących udział w projekcie PSIM Wystarczający do Metody zwiększenia wiedzy i zaangażowania kadry medycznej Asysta stanowiskowa Administracja do efektywnej efektywnej Dostęp do pomocy zdalnej i kompleksowym eksploatacji eksploatacji poprzez hot-line systemem informatycznym Wystarczający do Bez zmian Asysta stanowiskowa Wykorzystanie efektywnej Dostęp do pomocy zdalnej i systemów eksploatacji poprzez hot-line administracyjnych Wystarczający do Bez zmian Asysta stanowiskowa Wykorzystanie efektywnej Dostęp do pomocy zdalnej i systemów eksploatacji poprzez hot-line rozliczeń z NFZ Marginalny Wystarczający do Asysta stanowiskowa Wykorzystanie efektywnej Dostęp do podręczników systemów eksploatacji szkoleniowych i instrukcji wspomagających zarządzanie placówką użytkownika Dostęp do pomocy zdalnej i poprzez hot-line Wykorzystanie Wystarczający do Bez zmian Asysta stanowiskowa systemów efektywnej medycznych eksploatacji ruch chorych Wykorzystanie Niewystarczający Wystarczający do Asysta stanowiskowa systemów do efektywnej efektywnej Dostęp do podręczników medycznych eksploatacji eksploatacji szkoleniowych i instrukcji 295

296 moduły użytkownika specjalistyczne Dostęp do pomocy zdalnej i (przychodnie, poprzez hot-line gabinety diagnostyczne, analityka, apteka) Niewystarczający Wystarczający do Asysta stanowiskowa Wykorzystanie do efektywnej efektywnej Dostęp do podręczników systemów eksploatacji eksploatacji szkoleniowych i instrukcji medycznych użytkownika PACS/RIS Dostęp do pomocy zdalnej i poprzez hot-line Brak wiedzy Wystarczający do Asysta stanowiskowa Wykorzystanie efektywnej Dostęp do podręczników funkcjonalności w eksploatacji szkoleniowych i instrukcji obszarze użytkownika komunikacji regionalnej i e- usług Dostęp do pomocy zdalnej i poprzez hot-line 5.10 Określenie w sposób wiarygodny i poprawny zakres niezbędnych robót i nakładów odtworzeniowych w określonym okresie eksploatacji rezultatów projektu Koszty utrzymania projektu po jego uruchomieniu są istotnym elementem analizy i oceny możliwości wyboru scenariusza rozwoju systemu PSIM. Przy szacowaniu kosztów w obszarze jednostek zauważono, że bez względu na przyjęty wariant utrzymania obszaru regionalnego, koszty utrzymania systemów lokalnych po stronie jednostek nie ulegają zasadniczej zmianie. Mając na uwadze racjonalizację wydatków na utrzymanie projektu, przyjęto, że najlepszym scenariuszem dla PSIM będzie zrównoważony wzrost, umożliwiający realizację celów projektu i jego rozwój w czasie. Odrzucono dwa warianty faworyzujące wysokie wydatki w najnowocześniejsze technologie i infrastrukturę, jako niemające uzasadnienia w efektach i potrzebach uczestników. Natomiast przyjęty wariant jest optymalny pod względem możliwości finansowych beneficjentów i potencjału rozwojowego projektu. Dzięki inwestycjom w strategiczne elementy platformy PSIM, takie jak: 296

297 Rozwój funkcjonalny systemu (ewolucja funkcjonalności w zakresie zmiennego prawodawstwa, oczekiwań użytkowników i postępu technologii) Utrzymanie dostępu do sieci (jako podstawowy element umożliwiający świadczenie usług elektronicznych) Udostępnianie podpisów elektronicznych (jako podstawowy element umożliwiający świadczenie usług elektronicznych) zapewniona zostanie realizacja podstawowych celów i rezultatów projektu. Za bardzo prawdopodobny uznano scenariusz, w którym dzięki zrównoważonemu wzrostowi powstanie tzw. efekt kuli śnieżnej, polegający na wzrastającym zainteresowaniu i wykorzystaniu systemu PSIM wraz ze wzrostem liczby jego uczestników. Taki scenariusz wymaga racjonalnych wydatków, które uzasadniono w specyfikacji dostaw i usług na podstawie porównań wskaźników istotności w takich obszarach, jak: Dynamika wzrostu ilości pacjentów korzystających z systemu Dynamika wzrostu ilości podłączonych do systemu ZOZ Rozwój technologii IT. Dostępność i jakość łączy internetowych Rozbudowa funkcjonalności systemu RCIM Koszty inwestycyjne na utrzymanie Zakłada się, że system PSIM w części regionalnej, który wspiera jednostki ochrony zdrowia (wojewódzkie, powiatowe i inne), będzie utrzymywany wspólnymi siłami wszystkich uczestników. Podział kosztów części regionalnej wynika z proporcji kosztów, jakie muszą być wydatkowane na utrzymanie systemu centralnego wspierającego 8 szpitali wojewódzkich oraz kosztów ponoszonych na wsparcie pozostałych jednostek ochrony zdrowia. Szczegółowe wyliczenia i analizy znajdują się w specyfikacji dostaw i usług 5.11 Możliwości ulepszenia, udoskonalenia wybranej technologii Zgodnie z założeniami włączonej do projektu specyfikacji dostaw i usług PSIM przewidziano elastyczną architekturę logiczną i techniczną całego systemu otwartą na realizację kolejnych rozszerzeń i dostosowań optymalizujących wykorzystanie narzędzi informatycznych w kontekście zmieniających się potrzeb ochrony zdrowia w regionie. W szczególności przewidziano następujące kierunki rozwoju i dostosowania PSIM: rozszerzenie grupy jednostek służby zdrowia włączonych do sieci informatycznej PSIM założone na poziomie regionu parametry systemu pozwalają na elastyczne zwiększanie obciążeń bez potrzeby przebudowy architektury sieci dostępowej i centrali przetwarzania danych, zwiększenie wydajności będzie osiągane przez 297

298 dołożenie kolejnych elementów zestawu w centrali PSIM i właściwe skonfigurowanie całego rozwiązania; zwiększenie liczby indywidualnych użytkowników PSIM korzystających z portali informacyjnych i usług elektronicznych udostępnianych za ich pośrednictwem analogicznie jak w przypadku platformy łączącej jednostki służby zdrowia przewidziano skalowalną architekturę rozwiązania; rozbudowa zakresu usług świadczonych na poziomie regionalnym PSIM, w szczególności zakresu danych przetwarzanych w rejestrach ERP i RRDR założono modułową budowę elementów funkcjonalnych na poziomie regionalnym ułatwiającą rozbudowę zakresu przetwarzanych danych i wprowadzanie obsługi kolejnych procesów związanych z leczeniem pacjenta i nadzorem nad operacjami gospodarczymi, (Dla rejestrów ERD i RRDR przewiduje się uruchomienie w kolejnych etapach regionalnych rejestrów gromadzących i udostępniających dane medyczne pacjentów na obecnym etapie przyjęto model w którym platforma regionalna pośredniczy jedynie w wymianie danych udostępnianych na poziomie poszczególnych jednostek t en zakres rozwoju PSIM będzie zintegrowany z rozwojem systemów ogólnopolskich i ze dostosowaniami po stronie prawa regulującego zasady gromadzenia i udostępniania danych medycznych); rozbudowa zakresu funkcjonalnego po stronie lokalnych jednostek służby zdrowia przy zachowaniu integralności całego rozwiązania na poziomie regionalnym konstrukcja mechanizmu wymiany danych pomiędzy poszczególnymi uczestnikami PSIM oparta będzie o format otwarty przewidujący obsługę lokalnych wyjątków związanych z indywidualnymi rozszerzeniami wprowadzanymi po stronie systemów informacyjnych w planie przewidziano także procesy związane z synchronizacją rozwijających się rozwiązań i z zarządzaniem nowymi wymaganiami przekazywanymi z poziomu użytkowników instytucjonalnych i indywidualnych. Na bazie doświadczeń wynikających z procesu wdrożenia złożonych systemów informatycznych (tu także w ramach systemu ochrony zdrowia np. system informatyczny Narodowego Funduszu Zdrowia i powiązane z nim narzędzia po stronie świadczeniodawców) przyjęto, że w ramach projektu PSIM począwszy od jego fazy inicjacyjnej zostanie uruchomiona procedura zarządzania zmianami i wielopoziomowymi wymaganiami z uwzględnieniem jej monitorowania bezpośrednio przez zespół zarządzający projektem. 298

299 6. ANALIZA FINANSOWA WNIOSKODAWCY Finansowa analiza kosztów i korzyści projektu przygotowana została zgodnie z wytycznymi do opracowania studium wykonalności dla projektów realizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, z uwzględnieniem szczegółowych zasad dla przedsięwzięć z zakresu społeczeństwa informacyjnego oraz zgodnie z: Wytycznymi w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód zatwierdzonych przez Ministra Rozwoju Regionalnego.. Obejmuje ona prezentację w szczególności: nakładów inwestycyjnych, nakładów odtworzeniowych, źródeł finansowania, kosztów operacyjnych projektu, wartości rezydualnej, zmiany w kapitale obrotowym, kalkulacji poziomu dofinansowania projektu, zmiany strumieni pieniężnych wywołanych inwestycją, i na tej podstawie prezentację obliczeń wskaźników efektywności projektu, prognozy sprawozdań finansowych projektu sprawozdanie z przepływów pieniężnych i rachunek zysków i strat, weryfikacji trwałości finansowej projektu. Metodologia: Ocenę finansowej wykonalności przedsięwzięcia przeprowadzono w oparciu o metodologię zdyskontowanych przepływów środków pieniężnych (DCF). Analizę finansową sporządzono przy użyciu metody standardowej, z uwagi na zakres i złożoność instytucjonalną. Ponadto w większości podmiotów zaangażowanych w projekt brak jest informacji, na podstawie których można byłoby oszacować np. aktualne koszty utrzymania obecnej infrastruktury informatycznej. Zostało to zatem uwzględnione w opracowanej analizie finansowej. W tym celu przeprowadzono kalkulację poszczególnych wielkości finansowych dla samego projektu. Założenia ogólne: 299

300 Obliczenia przepływów pieniężnych projektu dotyczącego budowy Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej przeprowadzone zostały przy następujących założeniach: punktem wyjścia projekcji finansowych były dane historyczne oraz założenia wynikające z specyfikacji dostaw i usług projektu PSIM, opracowując przepływy pieniężne projektu zastosowano analizę skonsolidowaną, analizę wykonano w złotych polskich dla okresów rocznych, z uwagi na złożoność zakresu projektu obejmującego zarówno zakup sprzętu i oprogramowania, jak również roboty budowlane i instalacyjne okres referencyjny dla projekcji finansowej określono na 15 lat (okres ) zalecany dla infrastruktury teleinformatycznej. Obejmuje on zatem: lata okres realizacji i lata okres eksploatacji, montaż finansowy projektu przygotowano przy założeniu, że projekt nie podlega zasadom pomocy publicznej, w celu sporządzenia prognozy wykorzystano model oparty na cenach stałych. W kolejnych podokresach prognozy ceny, stosowane do określenia przepływów pieniężnych nie były korygowane o wpływ inflacji, wszystkie dane dotyczące nakładów inwestycyjnych i kosztów operacyjnych oszacowano w wartościach brutto (z uwzględnieniem podatku VAT). Podatek ten potraktowano jako koszt kwalifikowany projektu. Przesłanką do takiego podejścia jest fakt, iż nie istnieje prawna możliwość odzyskania tego podatku przez Wnioskodawcę - Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, założenia makroekonomiczne przyjęte w analizie opierają się na informacji zawartej na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w dokumencie Warianty rozwoju gospodarczego Polski, do oceny wykorzystano mierniki efektywności oparte na zdyskontowanych wartościach przepływów pieniężnych - jako stopę dyskontową przyjęto zaleconą wytycznymi stopę na poziomie 5% rocznie, przy szacowaniu wartości rezydualnej przyjęto założenie, wynikające z wytycznych w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód z dnia 15 stycznia 2009 r., iż wartość rezydualna wynosi 0. Zgodnie ze wspomnianymi wytycznymi, w przypadku obiektów użyteczności publicznej będących przedmiotem projektu, które będą wykorzystywane w tym samym celu po zakończeniu okresu odniesienia i nie ma możliwości potencjalnego osiągnięcia korzyści finansowej w wyniku sprzedaży obiektu wartość rezydualną można wykazać na poziomie 0 zł, 300

301 ocenę efektywności finansowej projektu przeprowadzono w oparciu o wskaźniki finansowe (finansową wewnętrzną stopę zwrotu FRR, finansową zaktualizowaną wartość netto FNPV), które zostały wyznaczone dla dwóch wariantów: o całkowitych nakładów inwestycyjnych projektu (FRR/C, FNPV/C), o środków własnych wnioskodawcy zaangażowanych w projekt (FRR/K, FNPV/K). Szczegółowe założenia przyjęte do oszacowania poziomu poszczególnych pozycji projekcji finansowej oraz zestawienie przeprowadzonych obliczeń przedstawiono w kolejnych podrozdziałach. Kalkulacje oraz wyniki przeprowadzonych analiz ujęte zostały w Załączniku obliczeniowym do studium - plik Excel. Obliczenie NPV i IRR Efekty ekonomiczno finansowe zawarte w planie finansowym prowadzą do wyznaczenia dwóch wskaźników, dzięki którym można określić poziom rentowności danego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Są to NPV i IRR. Metody oceny efektywności projektów inwestycyjnych przy zastosowaniu wyżej wymienionych wskaźników opierają się na przepływach pieniężnych przedsięwzięcia inwestycyjnego. Zdyskontowanie przepływów pieniężnych stwarza możliwość porównania wielkości wpływów i wydatków pieniężnych w różnych latach trwania przedsięwzięcia inwestycyjnego. Wartość zaktualizowana netto (NPV Net Present Value) jest to suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto generowanych przez projekt. Obliczana jest w następujący sposób: NPV = n t = 0 CF t (1 + k) t gdzie: CF t przepływy pieniężne netto, k stopa dyskontowa, t okres. Stopa dyskontowa k stosowana w tym wzorze jest definiowana w różny sposób. Najczęściej jest to: - minimalna stopa zwrotu, jaką można uzyskać na rynku, 301

302 - stopa zwrotu, jaką można uzyskać na rynku, - koszt kapitału (przeważnie liczony jako średnioważony koszt kapitału niezbędnego do sfinansowania projektu). Metoda ta wskazuje, o ile wzrośnie majątek Wnioskodawcy na skutek przyjęcia do realizacji analizowanego projektu. Kryterium wyboru jest następujące: a) jeżeli NPV > 0, to projekt należy realizować, b) jeżeli NPV < 0, to nie należy realizować projektu, c) w przypadku gdy NPV = 0 to o przyjęciu lub odrzuceniu projektu powinny zadecydować inne czynniki, oraz pogłębiona analiza finansowa. Przy NPV = 0 projekt nie ma żadnego wpływu (w wymiarze finansowym) na wartość inwestycji. Projekt jest więc indyferentny. Dodatnia wartość NPV oznacza, że generowany przez projekt dodatni strumień gotówki przekracza nakłady finansowe związane z jego realizacją. Skuteczną metodą oceny projektów inwestycyjnych jest wewnętrzna stopa zwrotu projektu (IRR Internal Rate of Return). Jest to taka wartość stopy dyskonta, dla której wartość NPV projektu jest równa zeru. Powyższą definicję można zapisać w sposób sformalizowany : n CIF t n COF t = t = 0 (1 + k) t t = 0 (1 + k) t gdzie: CIF zdyskontowane wartości strumienia wpływów gotówki, COF zdyskontowane wartości strumienia odpływów gotówki. IRR można również definiować jako wartość stopy dyskonta (k) dla której : n CF t NPV = = 0 t = 0 (1 + k) t 302

303 kryterium wyboru danego projektu jest następujące : - jeżeli IRR > k to projekt należy realizować, - jeżeli IRR < k to projektu nie należy realizować, - jeżeli IRR = k to o przyjęciu bądź odrzuceniu projektu powinny zadecydować inne czynniki. 6.1 HARMONOGRAM, NAKŁADY INWESTYCYJNE I ODTWORZENIOWE Harmonogram uwzględnia czas trwania poszczególnych operacji, zastosowaną technologię, ryzyko opóźnień (np. wynikających z protestów podczas procedur o udzielenie zamówień publicznych lub warunków atmosferycznych, czasu trwania procedur pozyskiwania dofinansowania zewnętrznego itd.). Zakres projektu, jego złożoność pod względem lokalizacji poszczególnych jego elementów wpłynęła na określenie długości rzeczowej fazy inwestycji. Przyjęto, że projekt w tej części trwać będzie 30 miesięcy, czyli od października 2010 r. do września Poniżej przedstawiono podstawowe terminy związane z zakresem czasowym projektu: planowany termin wszczęcia procedur przetargowych: - wybór podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie projektem listopad 2010 r., - wybór generalnego wykonawcy projektu grudzień 2010 r., - wybór podmiotu odpowiedzialnego za przeprowadzenie audytu nadzoru nad projektem (prawno-finansowo-księgowego) październik 2011 r. planowany termin podpisania umowy z generalnym wykonawcą, rozpoczęcie działań: grudzień 2011 r., planowany termin odbioru końcowego: październik 2013 planowany termin przedstawienia wniosku o płatność ostateczną: grudzień 2013 Poniżej przedstawiono harmonogram rzeczowy projektu. Realizacja projektu PSIM podzielona została na etapy, które rozłożono w taki sposób, by możliwe było wdrożenie i uruchomienie wszystkich funkcjonalności w zakładanym terminie odbioru. Istotą zaprojektowanego harmonogramu jest: jak najszybsze dostarczenie i uruchomienie aplikacji na poziomie lokalnym, co związane jest z faktem, iż wdrożenie systemów lokalnych jest procesem 303

304 długotrwałym (więc im szybciej się rozpocznie, tym korzystniej) i wymaganym do integracji z częścią regionalną, szybkie dostosowanie infrastruktury sieciowej w jednostkach wojewódzkich i dostawę sprzętu, celem wykorzystania do skutecznego wdrożenia systemów, w części regionalnej uruchomienie serwerowni RCIM oraz rozpoczęcie etapu dostawy i uruchomienia licencji, który składa się z 3 faz, ale każda wymaga dostępu do infrastruktury i serwerów RCIM, uruchomienie sieci rozległej RCIM, umożliwiającej jednostkom bezpieczną komunikację, uruchomienie systemów po obu częściach, umożliwi ich integrację, W celu lepszego ogólnego zrozumienia grafika prac, harmonogram można przedstawić w sposób obrazowy, pokazując na nim najważniejsze elementy w rozkładzie kwartalnym (Q1 do Q10). Dla tego obrazu zastosowano pewne uproszczenia, i tak dla części regionalnej: harmonogram rozpisano w sposób spójny z harmonogramem dostaw sprzętu, oprogramowania i usług w projekcie. Etapy związane analizą i projektem oprogramowania systemowego PSIM trwają najczęściej kilka kwartałów, w których realizuje się różne prace, na początku prowadzone są analizy projektowe, następnie tworzony jest finalny projekt komponentów regionalnych, Etapy związane z budową aplikacji regionalnych zaczynają się od implementacji i kodowania, a kończą testami w laboratorium informatycznym i oddaniem do użytkowania wersji produkcyjnej, Etapy związane z wdrożeniem wymagają uruchomienia i konfiguracji oprogramowania oraz zakończone są weryfikacją poprawności działania i testami jakościowymi w rzeczywistym środowisku pracy, Dostawy infrastruktury sieciowej dotyczą kwartałów, w których dostarczane są odpowiednie urządzenia i świadczone usługi wymagane do uruchomienia i eksploatacji RCIM, Dla części lokalnej: Etapy w części lokalnej dotyczą głównie dostaw aplikacji istniejących w ofertach rynkowych (a zatem nie jest wymagane ich wytwarzanie w trybie projektowym) bądź dostaw sprzętowych, W przypadku asysty świadczonej po stronie lokalnej, usługi świadczone są systematycznie przez wszystkie kwartały. 304

305 Poniżej zamieszczono bardziej szczegółowy harmonogram etapów projektu w podziale na kolejne kwartały realizacji. Widać na nim, które konkretnie części harmonogramu będą wykonywane równolegle, pokazane zostały czynności cykliczne (realizowane co kwartał) i główne etapy projektu (aplikacje, wdrożenia, usługi, sprzęt i infrastruktura). Tabela 40 Graficzny harmonogram realizacji usług, dostaw sprzętu i oprogramowania w projekcie PSIM dla części regionalnej i lokalnej Kwartały Elementy projektu w części regionalnej Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9 Q10 Oprogramowanie systemu PSIM - Szczegółowa analiza i projekt rozwiązania Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski Zarządzanie zasobami Nadzór właścicielski Planowanie i monitoring realizacji Usług Zdrowotnych ezdrowie dla obywateli Podkarpacia Informacja medyczna dla obywateli Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych Elektroniczny rekord pacjenta Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia Telemedycyna Komunikacja w regionalnej sieci współpracy jednostek służby zdrowia Integracja na poziomie regionu System Administracyjny PSIM Warstwa integracji Analiza i zaprojektowanie warstwy integracyjnej Oprogramowanie systemu PSIM - Implementacja Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski Zarządzanie zasobami Nadzór właścicielski Planowanie i monitoring realizacji Usług Zdrowotnych ezdrowie dla obywateli Podkarpacia Informacja medyczna dla obywateli Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych Elektroniczny rekord pacjenta Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia Telemedycyna Komunikacja w regionalnej sieci współpracy jednostek służby zdrowia Integracja na poziomie regionu System Administracyjny PSIM Warstwa integracji Budowa warstwy integracyjnej 305

306 Oprogramowanie systemu PSIM - Wdrożenie Regionalna polityka zdrowotna i nadzór właścicielski Zarządzanie zasobami Nadzór właścicielski Planowanie i monitoring realizacji Usług Zdrowotnych ezdrowie dla obywateli Podkarpacia Informacja medyczna dla obywateli Regionalny Rejestr Danych Ratunkowych Elektroniczny rekord pacjenta Regionalna sieć współpracy jednostek służby zdrowia Telemedycyna Komunikacja w regionalnej sieci współpracy jednostek służby zdrowia Integracja na poziomie regionu System Administracyjny PSIM Infrastruktura sieciowa Prace budowlane i instalacje Urządzenia Urządzenia do serwerowni Urządzenia dla użytkowników Licencje Kwartały Elementy projektu w części lokalnej Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9 Q10 Obsługa finansowo-księgowa Obsługa sprzedaży i zakupów Obsługa kontraktów medycznych Zarządzanie obrotem materiałów i lekami Obsługa rachunku kosztów Obsługa procesów budżetowania i kontrolingu Zarządzanie kadrami i wynagrodzeniami Zarządzanie majątkiem trwałym Wsparcie zarządzaniem systemem jakości Licencje - Oprogramowanie - część medyczna Elektroniczna ewidencja i przetwarzanie danych w procesie leczenia dla lecznictwa stacjonarnego i ambulatoryjnego Dokumentacja medyczna Analityka kliniczna Pracownie diagnostyczne Patomorfologia Polityka lekowa Obsługa zabiegów operacyjnych Obsługa dializ Obsługa rehabilitacji Monitorowanie zakażeń zakładowych Integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji Udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych Licencje - Oprogramowanie - obszar udostępniania i wymiany informacji 306

307 Integracja z systemami uruchomionymi na poziomie RCIM Licencje - Oprogramowanie - obszar Zarządzania i Kontrolingu System Informowania Kierownictwa Wdrożenie - Oprogramowanie - część administracyjna Obsługa finansowo-księgowa Obsługa sprzedaży i zakupów Obsługa kontraktów medycznych Zarządzanie obrotem materiałów i lekami Obsługa rachunku kosztów Obsługa procesów budżetowania i kontrolingu Zarządzanie kadrami i wynagrodzeniami Zarządzanie majątkiem trwałym Wsparcie zarządzaniem systemem jakości Wdrożenie - Oprogramowanie - część medyczna Elektroniczna ewidencja i przetwarzanie danych w procesie leczenia dla lecznictwa stacjonarnego i ambulatoryjnego Dokumentacja medyczna Analityka kliniczna Pracownie diagnostyczne Patomorfologia Polityka lekowa Obsługa zabiegów operacyjnych Obsługa dializ Obsługa rehabilitacji Monitorowanie zakażeń zakładowych Integracja modułów na poziomie zamówień i komunikacji Udostępnianie i archiwizowanie wyników obrazowych Wdrożenie - Oprogramowanie - obszar udostępniania i wymiany informacji Integracja z systemami uruchomionymi na poziomie RCIM Wdrożenie - Oprogramowanie - obszar Zarządzania i Kontrolingu System Informowania Kierownictwa Oprogramowanie - bazy danych, konfiguracja, asysta Infrastruktura - sprzęt komputerowy Infrastruktura - urządzenia sieciowe aktywne Infrastruktura sieciowa pasywna Infrastruktura - dostep do e-usług Infrastruktura - sprzęt komputerowy dla systemu PACS/RIS W harmonogramie użyto identyfikacji poprzez kolory: Opis kolorów 307

308 Analiza Prace analityczne i stworzenie projektu Prace implementacyjne Zakończenie budowy oprogramowania Dostawa, instalacja, konfiguracja oprogramowania Testowanie i przekazanie oprogramowania Dostawa usług, sprzętu i infrastruktury Dostawa oprogramowania Wdrożenie oprogramowania Integracja na poziomie aplikacji regionalnych i lokalnych Nakłady inwestycyjne Koszty niezbędne do poniesienia na etapie fazy realizacyjnej projektu, ustalono w oparciu o szczegółowe i aktualne kosztorysy dla całego zakresu. Planuje się, że okres rzeczowej realizacji przedsięwzięcia to lata Szacuje się, że całkowite koszty projektu zamkną się kwotą ,42 zł brutto. W znacznej części ,42 zł są to koszty kwalifikowane projektu. Pozostała kwota ,00 zł nie będzie podlegała refundacji ze środków EFRR. Wydatki inwestycyjne, związane z fazą realizacyjną projektu ponoszone będą systematycznie do końca 2013 roku, zgodnie z powyższym harmonogramem. Poniżej w tabeli zamieszczono zestawienie kosztów inwestycji wraz z podaniem wartości kwot netto i brutto oraz podatku VAT dla danej kategorii. Tabela 41. Nakłady inwestycyjne projektu [zł] 308

309 Źródło: opracowanie własne 309

310 Amortyzacja składników majątku projektu oraz nakłady odtworzeniowe Biorąc pod uwagę okres eksploatacji projektu dokonano analizy technicznego i ekonomicznego zużycia wytworzonych w wyniku przedsięwzięcia poszczególnych rodzajów składników majątku trwałego. Przyjęto założenie, że podstawą amortyzacji będzie okres odzwierciedlający ekonomiczne zużycie aktywów trwałych, a nie minimalne okresy amortyzacji wynikające z przepisów prawa podatkowego. Uwzględniając zakres inwestycji wyodrębniono następujące grupy aktywów trwałych i przyporządkowano im właściwy okres ekonomicznego życia (koszty zarządzania projektem i promocji, usług prawno-finansowo-księgowych związane z nadzorem nad projektem itp. zostały proporcjonalnie rozliczone na poszczególne grupy): zakup oprogramowania, licencji. Wartość początkową tej grupy aktywów wartości niematerialnych i prawnych ustalono na poziomie ,28 zł. Do obliczeń przyjęto okres eksploatacji 4 lata, a więc stawka amortyzacji wynosi 25%, zakup komputerów, serwerów i pozostałych urządzeń. Wartość początkową tej grupy aktywów środków trwałych ustalono na poziomie ,07 zł. Do obliczeń przyjęto okres eksploatacji 4 lata, a więc stawka amortyzacji wynosi 25%, wydatki na budowę infrastruktury sieciowej. Wartość początkową tej grupy środków trwałych ustalono na poziomie ,94 zł. Do obliczeń przyjęto okres eksploatacji 15 lat, a więc stawka amortyzacji wynosi 6,67%. Szczegółowe obliczenia amortyzacji przedstawiono w załączniku obliczeniowym (plik Excel) tabele Dla zapewniania prawidłowego funkcjonowania projektu począwszy od roku 2014 zaplanowano ponoszenie nakładów odtworzeniowych. Powinny one służyć zachowaniu pełnej produktywności aktywów trwałych zastosowanych w projekcie jako ich wymiany na nowe. Należy przy tym stwierdzić, iż nie są to wydatki na bieżące naprawy, remonty i konserwacje. Ponoszenie nakładów odtworzeniowych w okresie eksploatacji zaplanowano jedynie w odniesieniu do oprogramowania co roku związane z koniecznością odnawiania licencji na posiadane oprogramowanie. Nakłady odtworzeniowe będą zwiększać wartość aktywów trwałych i podlegać amortyzacji, zgodnie z wcześniej prezentowanymi stawkami. 310

311 Wydatki inwestycyjne fazy operacyjnej oszacowano na podstawie założeń wynikających z informacji przedstawionych w specyfikacji dostaw i usług projektu PSIM. Kalkulacji dokonano z punktu widzenia podmiotów je finansujących: Część lokalna finansowana przez poszczególne szpitale (tabela 35). 1. Oprogramowanie - część administracyjna W tej grupie wydatki odtworzeniowe planowane są jako koszty nadzoru autorskiego dla tego modułu, a w szczególności: udostępnienie Klientowi kontaktu telefonicznego lub elektronicznego z działem Obsługi Klienta, możliwość zgłoszeń błędów i uwag do funkcjonowania oprogramowania, bezpłatne usuwanie błędów oprogramowania, wynikających bezpośrednio z jego wadliwej konstrukcji, bieżąca i bezpłatna aktualizacja oprogramowania, eliminująca usterki i wprowadzająca uzasadnione zmiany w funkcjonalności aplikacji, wynikające m.in. ze zmian w prawodawstwie, polepszenia ergonomii, itp. Nadzór autorski dla tej aplikacji wyceniony został zgodnie z przyjętymi na rynku systemów informatycznych zasadami: moduł jest objęty miesięcznym abonamentem nadzoru, którego koszty średnie zostały ustalone na podstawie porównania największych producentów oprogramowania dla służby zdrowia, wszelkie usługi dodatkowe będą osobno płatne (np. rozwój aplikacji na żądanie jednostki, usuwanie błędów użytkowników, itp.). Nakłady odtworzeniowe w tym obszarze planowane są do ponoszenia co roku, zaczynając od 2014, na poziomie ,10 zł. 2. Oprogramowanie - część medyczna Nakłady odtworzeniowe dla tego modułu to nadzór autorski obejmujący: udostępnienie Klientowi kontaktu telefonicznego lub elektronicznego z działem Obsługi Klienta, możliwość zgłoszeń błędów i uwag do funkcjonowania oprogramowania, bezpłatne usuwanie błędów oprogramowania, wynikających bezpośrednio z jego wadliwej konstrukcji, bieżąca i bezpłatna aktualizacja oprogramowania, eliminująca usterki i wprowadzająca uzasadnione zmiany w funkcjonalności aplikacji, wynikające m.in. ze zmian w prawodawstwie, polepszenia ergonomii, itp., 311

312 Wydatki w tym obszarze zostały oszacowane zgodnie z przyjętymi na rynku systemów informatycznych zasadami: moduł jest objęty miesięcznym abonamentem nadzoru, którego koszty średnie zostały ustalone na podstawie porównania największych producentów oprogramowania dla służby zdrowia, wszelkie usługi dodatkowe będą osobno płatne (np. rozwój aplikacji na żądanie jednostki, usuwanie błędów użytkowników, itp.) Koszty inwestycyjne w tym obszarze planowane są do ponoszenia co roku w całym okresie eksploatacji na poziomie ,35 zł. 3. Oprogramowanie - obszar udostępniania i wymiany informacji oraz Oprogramowanie - obszar Zarządzania i Kontrolingu. Wydatki odtworzeniowe obejmują koszty nadzoru autorskiego dla modułu, a zwłaszcza: udostępnienie Klientowi kontaktu telefonicznego lub elektronicznego z działem Obsługi Klienta, możliwość zgłoszeń błędów i uwag do funkcjonowania oprogramowania, bezpłatne usuwanie błędów oprogramowania, wynikających bezpośrednio z jego wadliwej konstrukcji, bieżąca i bezpłatna aktualizacja oprogramowania, eliminująca usterki i wprowadzająca uzasadnione zmiany w funkcjonalności aplikacji, wynikające m.in. ze zmian w prawodawstwie, polepszenia ergonomii, itp. Nadzór autorski dla aplikacji został wyceniony zgodnie z przyjętymi na rynku systemów informatycznych zasadami: moduł jest objęty miesięcznym abonamentem nadzoru, którego koszty średnie zostały ustalone na podstawie porównania największych producentów oprogramowania dla służby zdrowia, wszelkie usługi dodatkowe będą osobno płatne (np. rozwój aplikacji na żądanie jednostki, usuwanie błędów użytkowników, itp.). Wydatki w tym obszarze zaplanowane zostały na poziomie ,70 zł co roku. 4. Infrastruktura inne a) Dostęp do sieci rozległej RCIM W każdym roku funkcjonowania PSIM wymagane jest utrzymanie dostępu do sieci rozległej. Założenia: po 1 łączu dla każdej placówki (min. DSL 15 Mbs/1,5 Mbs). Mając na uwadze rynkowe analizy spadku cen za utrzymanie łączy internetowych w ciągu ostatnich 10 lat, szacuje się, że koszty usług dostępu do Internetu na poziomie szybkości wymaganej w 312

313 pierwszych 3 latach trwania projektu - będą odpowiadały maksymalnie 70% nakładów pierwotnych, czyli ,60 zł co roku. b) Podpisy elektroniczne. W każdym roku użytkowania wymagane jest udostępnianie podpisów elektronicznych Koszty zostały oszacowane na podstawie ofert publicznie udostępnianych przez dostawców infrastruktury podpisów elektronicznych. Ilość podpisów została określona według szacowanej ilości personelu na oddziałach, jednak nie więcej niż 100 podpisów na jednostkę. Planowane wydatki odtworzeniowe w odniesieniu do tego modułu to ,00 zł co roku. 313

314 Tabela 42. PROGNOZA NAKŁADÓW ODTWORZENIOWYCH PROJEKTU - część lokalna - wydatki ponoszone przez szpitale [ZŁ] Tabela 43. PROGNOZA AMORTYZACJI NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH PROJEKTU (oprogramowanie) [ZŁ] Źródło: opracowanie własne Źródło: opracowanie własne 314

315 Tabela 44. PROGNOZA AMORTYZACJI NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH PROJEKTU (urządzenia) [ZŁ] Źródło: opracowanie własne Tabela 45. PROGNOZA AMORTYZACJI NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH PROJEKTU (infrastruktura sieciowa) [ZŁ] Źródło: opracowanie własne Tabela 46. PROGNOZA AMORTYZACJI NAKŁADÓW ODTWORZENIOWYCH PROJEKTU (oprogramowanie) [ZŁ] Źródło: opracowanie własne 315

316 Wartość rezydualna Zgodnie z wytycznymi, wartość rezydualna projektu powinna zostać ustalona na poziomie nie niższym niż wartość niezamortyzowanego majątku powstałego w wyniku inwestycji, obejmującego zarówno nakłady inwestycyjne jak i odtworzeniowe. Wnioskodawca, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, nie planuje po okresie referencyjnym zmiany przeznaczenia wykorzystania powstałej w wyniku projektu infrastruktury. W dalszym ciągu będzie ona służyła wskazanym grupom odbiorców. Biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, iż projekt realizowany będzie w obiektach, które można zakwalifikować jako obiekty użyteczności publicznej, i będzie on wykorzystywany w tym samym celu po zakończeniu okresu odniesienia oraz nie ma możliwości potencjalnego osiągnięcia korzyści finansowej w wyniku sprzedaży tej infrastruktury, przyjęto ostatecznie wartość rezydualną na poziomie 0 zł (patrz wytyczne MRR, IZ RPO WP). 6.2 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTU Wieloaspektowa analiza przedsięwzięcia wykazała, że najlepszym wariantem finansowania projektu będzie skorzystanie z dofinansowania ze środków RPO WP na maksymalnie możliwym poziomie. W związku z tym przyjęto, iż wydatki inwestycyjne kwalifikowane - niezbędne do prawidłowej realizacji projektu sfinansowane zostaną w 15% ze środków własnych Wnioskodawcy. Pozostała kwota pozyskana zostanie w formie dotacji z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, czyli prognozuje się, że 85% wydatków kwalifikowanych zostanie sfinansowane ze środków pozyskanych z RPO WP. Planowaną strukturę źródeł finansowania projektu w odniesieniu do wydatków kwalifikowanych i nakładów inwestycyjnych w ujęciu wartościowym przedstawiono w tabelach poniżej. 316

317 Tabela 47. Wnioskowany poziom dofinansowania projektu [zł] Źródło: opracowanie własne Tabela 48. Źródła finansowania nakładów inwestycyjnych projektu [zł] Źródło: opracowanie własne 317

318 Z powyższego wynika, że na kwotę ,10 zł projekt zostanie sfinansowany ze środków EFRR. Pozostała część zostanie pokryta ze środków pozyskanych przez Wnioskodawcę. 6.3 SPECYFIKACJA DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W RAMACH PROMOCJI PROJEKTU W trakcie i po zrealizowaniu przedmiotowej inwestycji, Wnioskodawca wywiąże się z wszystkich obowiązków dotyczących promocji projektu wynikających z Rozporządzenia Komisji Europejskiej (WE) nr 1828/2006 w sprawie prowadzenia przez Państwa Członkowskie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących pomocy udzielanej z funduszy strukturalnych oraz Wytycznych Instytucji Zarządzającej RPO WP na lata dla beneficjentów w zakresie informacji i promocji. Wszystkie materiały informacyjne i promocyjne, a także dokumenty stosowane podczas realizacji projektu będą zawierały: logo Narodowej Strategii Spójności w formie znaku programu regionalnego, logo Unii Europejskiej, herb województwa podkarpackiego z podpisem WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE, co najmniej nazwę Unia Europejska, tam gdzie to możliwe opis w postaci Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , tytuł projektu, nazwa beneficjenta, strona internetowa beneficjenta, całkowita wartość projektu oraz kwotę dofinansowania z EFRR, informację o współfinansowaniu projektu z budżetu państwa lub budżetu Samorządu Województwa Podkarpackiego, jeżeli takie współfinansowanie wystąpi, napis: Beneficjent będzie stosował logotypy zgodnie z zaleceniami nie używając skrótów (UE, EFRR, EFS), zaś symbole UE, RPO WP umieszczane na wszystkich materiałach będą miały zbliżoną wielkość. Powyższe wymagania będą w szczególności stosowane do: korespondencji prowadzonej w spawach projektu z wykonawcami, instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie RPO WP, 318

319 umów z wykonawcami oraz dokumentacji przetargowej, umów z pracownikami zatrudnionymi w ramach projektu lub opisów stanowisk takich pracowników, ogłoszeń na wybór wykonawcy, nabór personelu czy uczestników w ramach projektów szkoleniowych, materiałów konferencyjnych, szkoleniowych, materiałów multimedialnych, broszur i ulotek, materiałów prasowych, stron internetowych zawierających informację o projektach realizowanych z funduszy strukturalnych, oznaczania różnego rodzaju urządzeń i sprzętów np. komputerowych zakupywanych w ramach projektu, wszystkich pozostałych instrumentów stosowanych przy realizacji projektu, dla których nie określono specyficznych wymagań. Dla inwestycji zostaną zastosowane wybrane instrumenty informacyjne i promocyjne w tym: umieszczenie tablic informacyjnych projektu (na każdym budynku od zewnątrz oraz na każdym poziomie danego budynku wewnątrz) zł, umieszczenie naklejek na sprzęt (serwery, komputery, inne urządzenia) zakupione w ramach projektu zł, ustawienie tablic informacyjnych w miejscach realizacji inwestycji o współfinansowaniu projektu ze środków Unii Europejskiej, a po zakończeniu ustawienie tablic pamiątkowych w miejscach po realizacji inwestycji z informacją, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego zł. Całkowity koszt promocji oszacowano na poziomie zł brutto. 6.4 ANALIZA POPYTU Aby określić wielkość popytu na usługi powstałe w wyniku realizacji projektu należy scharakteryzować grupę ich odbiorców. Udziałowcami bezpośrednio występującymi w roli użytkowników Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej są: 319

320 obywatele korzystający z usług świadczonych w ramach Systemu Ochrony Zdrowia (świadczeniobiorcy, mieszkańcy województwa podkarpackiego osób w 2007 roku), realizatorzy świadczeń (świadczeniodawcy), Organy założycielskie, organy sprawujący funkcje właścicielskie tu władze samorządowe na poziomie wojewódzkim, powiatowym. Udziałowcami pośrednio wykorzystującymi funkcjonalności udostępniane w ramach Podkarpackiego Systemu Informacji Medycznej są: Organizatorzy świadczeń zdrowotnych i politycy, Instytucje spełniające role płatników Narodowy Fundusz Zdrowia, Organizacje zrzeszające profesjonalistów medycznych i profesjonaliści. Rysunek 38 Udziałowcy PSIM Podkarpacki System Informacji Medycznej inne Organizatorzy świadczeń, NFZ,.. Samorządy szczebla niższego Obywatele Podkarpacia Jednostki opieki zdrowotnej Samorząd Źródło: Opracowanie własne Wojewódzki Prawa pacjentów regulują następujące przepisy: Podstawowe unormowania dotyczące prawa pacjentów wynikają z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483): 1 każdy ma prawo do ochrony zdrowia - art. 68 ust każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na warunkach i w zakresie określonych w ustawie - art. 68 ust

321 Poniżej opisano prawa pacjenta jako beneficjenta ostatecznego projektu. Zostały one określone w ustawach: z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 62, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756), z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz. 535, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 113, poz. 731, z dnia 26 października 1995 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 138, poz. 682), z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 91, poz. 410 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668), z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz. U. Nr 28, poz. 28 i Nr 88, poz. 554 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668). Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej wskazuje, że: Ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia, niezależnie od okoliczności, zgłaszając się do zakładu opieki zdrowotnej każdy ma prawo do natychmiastowego uzyskania świadczeń zdrowotnych - art. 7. Chory ma prawo do świadczeń zdrowotnych, które odpowiadają wymaganiom wiedzy medycznej, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń - do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do świadczeń - art. 19 ust. 1 pkt 1, art. 20 ust. 1, pkt 1 i art. 26, Chory ma prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez osoby uprawnione do ich udzielania, w pomieszczeniach i przy zastosowaniu urządzeń odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym - art. 9 ust. 1 i art. 10, Chory ma prawo informacji o stanie zdrowia - art. 19 ust. 1 pkt 2, Chory ma prawo do wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych, po zyskaniu odpowiedniej informacji - art. 19 ust. 1 pkt 3, Chory ma prawo do intymności i poszanowania godności w czasie korzystania ze świadczeń zdrowotnych - art. 19 ust. 1 pkt 4, Chory ma prawo dostępu do dokumentacji medycznej lub może wskazać inną osobę, której dokumentacja ta może być udostępniana - art. 18 ust. 3 pkt 1, Dane zawarte w dokumentacji medycznej powinny być chronione - art. 18 ust. 2, Każdy ma prawo do informacji o prawach pacjenta - art. 19 ust

322 Ponadto w zakładzie opieki zdrowotnej, który jest przeznaczony dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych np. w szpitalu, sanatorium, zakładzie leczniczo-opiekuńczym) powinniśmy mieć zapewnione: Środki farmaceutyczne i materiały medyczne - art. 20 ust. 1 pkt 2 i art. 26, Pomieszczenia i wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia - art. 20 ust. 1 pkt 3 i art. 26, Opiekę duszpasterską - art. 19 ust. 3 pkt 3, Dodatkową opiekę pielęgnacyjną sprawowaną przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną - art. 19 ust. 3 pkt 1, Możliwość kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z zewnątrz - art. 19 ust. 3 pkt 2, Wypisania z zakładu opieki zdrowotnej na własne żądanie i uzyskania od lekarza informacji o możliwych następstwach zaprzestania leczenia w tym zakładzie - art. 22 ust. 1 i 3 oraz art. 26, Do niezbędnej pomocy przewiezienia do innego szpitala, jeśli lekarz podejmie decyzję, że istnieje potrzeba niezwłocznego przyjęcia do szpitala, a do tej placówki nie możemy być przyjęci (np. z braku miejsc) - art. 21. Tabela 49 Hospitalizacje mieszkańców województwa podkarpackiego leczonych w szpitalach ogólnych wg miejsca zamieszkania i płci* Liczba hospitalizacji Rok razem Ogółem Miasto Wieś mężczy mężczyź mężczy kobiety razem kobiety razem źni ni źni kobiety Wartości bezwzględne Wskaźnik na 10 tys. ludności , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,7 322

323 , , , , , , , , , , , , , , , , , ,9 * - od 2004 r. Sanatorium Górno włączono do szpitali ogólnych Źródło: Główny Urząd Statystyczny. 323

324 6.5 PRZYCHODY Zgodnie z art. 55 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 przychody operacyjne projektu to wyłącznie wartości opłat ponoszonych przez bezpośrednio korzystających oraz wszelkie przychody wynikające ze sprzedaży gruntów lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub wszelkie inne odpłatne świadczenie usług. Natomiast opłaty, które nie pochodzą z opłat ponoszonych przez bezpośrednio korzystających nie stanowią przychodów w rozumieniu ww. przepisu. Biorąc pod uwagę zakres projektu oraz jego odbiorców, na etapie eksploatacji nie przewidziano generowania w ramach przedsięwzięcia jakichkolwiek przychodów. 6.6 KOSZTY OPERACYJNE Zgodnie z Wytycznymi MRR dla potrzeb ustalania wskaźników efektywności finansowej oraz wyliczania wartości dofinansowania przyjmuje się, że są to koszty eksploatacji i utrzymania, koszty administracyjne i ogólne, koszty związane ze sprzedażą i dystrybucją. Przy określaniu kosztów operacyjnych na potrzeby analizy projektu nie uwzględniano pozycji, które nie powodują rzeczywistego wydatku pieniężnego. Powyższa definicja wskazuje, że kosztami w rozumieniu analizy dochodów netto są w pewnym uproszczeniu - wszystkie wydatki pieniężne ponoszone w fazie operacyjnej projektu. W związku z powyższym w obliczeniach przepływów pieniężnych projektu w szczególności pominięto: spadek wartości i amortyzację, wszelkie rezerwy na przyszłe odnowienie majątku, wszelkie rezerwy na zdarzenia warunkowe. Realizacja projektu generować będzie istotne koszty w okresie eksploatacji. Podzielono je na następujące kategorie: koszty rozwoju i utrzymania systemu, koszty usług telekomunikacyjnych związanych z wdrożeniem usług elektronicznych, usługi w zakresie podpisu elektronicznego w czasie wdrażania projektu, usługi z zakresu administracji RCIM, usługi z zakresu zarządzania RCIM, telefoniczny Hot-Line dla obywateli, 324

325 eksploatacja i użytkowanie - energia elektryczna. Dodatkowo, powyższe koszty zostały podzielone w rozbiciu na: część regionalną, ponoszoną przez jednostki wojewódzkie i powiatowe, część lokalną, ponoszoną przez szpitale. Za fazę operacyjną projektu odpowiedzialny będzie Wnioskodawca, który zleci zarządzanie projektem na tym etapie podmiotowi wyłonionemu w drodze przetargu. Koszty utrzymania finansowane będą odpowiednio: - część lokalna - koszty utrzymania w tym zakresie będą pokrywały we własnym zakresie szpitale wojewódzkie uczestniczące w projekcie, - część regionalną - koszty utrzymania ponosić będą jednostki wojewódzkie i powiatowe. Do oszacowania kosztów operacyjnych przyjęto następujące założenia: założono stały, wolny wzrost ilości użytkowników systemu, tj. Zakładów Opieki Zdrowotnej lub innych instytucji współpracujących, przyjęto, że ilość pacjentów zarejestrowanych w systemie będzie przyrastać w stałym, wolnym tempie, koszty utrzymania części lokalnej zostały oszacowane na podstawie analiz i doświadczeń przy eksploatacji porównywalnej skali systemów HIS/RIS/PACS. Koszty rozwoju i utrzymania systemu W tej grupie kosztów przewidziano wydatki związane z uaktualnianiem, rozbudową oprogramowania w zależności od potrzeb oraz ogólne koszty utrzymania systemu jako całości. Łączne wydatki w tej grupie przewidziano na poziomie ,00 zł rocznie. Koszty usług telekomunikacyjnych związanych z wdrożeniem usług elektronicznych W każdym roku użytkowania systemu PSIM wymagane będzie utrzymanie łączy internetowych. Minimalne wymagania: łącze podstawowe 10 Mb/s oraz łącze backupowe (radiowe), SMSy. Szacuje się trend spadku kosztów jednostkowych za utrzymanie i wykorzystanie łączy internetowych. Mając na uwadze rynkowe analizy spadku cen za utrzymanie łączy internetowych w ciągu ostatnich 10 lat, szacuje się, że koszty usług dostępu do Internetu na poziomie szybkości wymaganej w pierwszych 3 latach trwania projektu - będą odpowiadały maksymalnie 2/3 nakładów pierwotnych. Tę grupę kosztów oszacowano na poziomie ,64 zł rocznie. 325

326 Usługi w zakresie podpisu elektronicznego w czasie wdrażania projektu W każdym roku użytkowania systemu PSIM wymagane będzie utrzymanie sprawnej infrastruktury podpisu elektronicznego. Szacuje się, że PSIM będzie stanowiło platformę komunikacji i definicji standardów na poziomie regionu, przenosząc systematycznie w czasie ciężar utrzymania podpisów elektronicznych na ich właścicieli i dysponentów (pacjenci, jednostki). Na podstawie analizy spadku cen za utrzymanie podpisów elektronicznych w ciągu ostatnich 4 lat, szacuje się, że ich eksploatacja dla personelu RCIM w następnych latach po wdrożeniu będzie na niższym poziomie niż planowane w trakcie uruchomienia. Nie planuje się obniżania wydatków w tym obszarze, lecz wzrost ilość aktywnych podpisów za tę samą cenę zł rocznie. Usługi z zakresu administracji RCIM Usługi z zakresu administracji RCIM obejmują: kompleksowe administrowanie infrastrukturą sprzętową i bazodanową, zarządzanie aplikacjami, w tym również odpowiedzialnymi za integrację części regionalnej i szpitalnej PSIM, zabezpieczenie i ochronę danych elektronicznych. Szacuje się na podstawie analizy ofert rynkowych, że koszt usług outsourcingu gwarantowanego odpowiednim poziomem kompetencji informatycznych i dostępności, wynosi średnio zł brutto na miesiąc, co w skali roku generuje koszty na poziomie zł. Usługi z zakresu zarządzania RCIM Usługi z zakresu zarządzania RCIM obejmują: odpowiedzialność za obieg dokumentów i przestrzeganie procedur jakości oraz bezpieczeństwa prowadzonych usług, odpowiedzialność za zarządzanie personelem, utrzymanie gotowości centrum do działania, reprezentowanie RCIM w działaniach operacyjnych i formalnych. Szacuje się (opracowanie własne na podstawie analizy ofert rynkowych), że koszt usług outsourcingu gwarantowanego odpowiednim poziomem kompetencji menedżerskich i dostępności, wynosi średnio zł brutto na miesiąc, czyli zł rocznie. Przyjmuje się, że ilość pracy w tym zakresie będzie wprost proporcjonalna do ilości obsługiwanych jednostek przez RCIM. Tym samym ciężar kosztów został przesunięty na stronę pozostałych jednostek. 326

327 Telefoniczny Hot-Line dla obywateli Telefoniczny Hot-Line dla obywateli obejmuje: przyjmowanie rozmów telefonicznych od obywateli przez 16h/dobę, przekazywanie informacji i porad w zakresie wykorzystania systemu PSIM przez obywateli i beneficjentów, pomoc obywatelom przy operacjach realizowanych za pomocą PSIM (np. dostęp do danych). Telefoniczny Hot-Line dla obywateli będzie prowadzony w RCIM przez 2/3 doby. Szacuje się na podstawie analizy ofert rynkowych, że koszt usług outsourcingu w zakresie Hot-Line 16h/dobę wynosi średnio zł na rok. Zużycie energii elektrycznej W czasie eksploatacji systemu zużywana będzie energia elektryczna, głównie przez stacje robocze oraz serwer i urządzenia wspomagające. Do oszacowania tej grupy kosztów przyjęto następujące założenia: pobór mocy stacji roboczych: ok. 0,18 kwh na stację, średni czas pracy ok. 8h/dzień, średnia ilość dni pracy w miesiącu - ok. 20dni, liczba stacji roboczych jest określana na podstawie ilości dostarczanej w projekcie, pobór mocy serwerów i urządzeń: serwer - ok. 1,5kWh, urządzenia wspomagające - ok. 0,5 kwh, liczba godzin pracy w ciągu dnia 24h, liczba dni w miesiącu - 30 dni, koszt 1kWh przyjęto na poziomie 0,30 zł. Łączna wartość kosztów tego rodzaju zaplanowana została na poziomie ,46 zł w skali roku. Prognozowany poziom kosztów operacyjnych systemu przedstawiono w poniższej tabeli. Szczegółowe obliczenia zostały zaprezentowane w załączniku do studium wykonalności (plik Excel, tabele , arkusz Obliczenia ). 327

328 Tabela 50. Prognoza średnich rocznych kosztów operacyjnych projektu [zł] Źródło: opracowanie własne W okresie użytkowania wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją powstałej w wyniku projektu infrastruktury w roku 2014 oszacowano na poziomie ,10 zł. Ich poziom będzie oscylował wokół powyższej wartości. 6.7 ANALIZA WYNIKU FINANSOWEGO WSKAŹNIKÓW FINANSOWYCH W oparciu o przyjęte powyżej założenia oszacowano przepływy pieniężne projektu, w oparciu o które obliczono następujące wskaźniki: I. finansowe wskaźniki efektywności przedsięwzięcia, tj.: finansowa bieżąca wartość netto inwestycji (FNPV/C), finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji (FRR/C). II. finansowe wskaźniki efektywności kapitału, tj.: finansowa bieżąca wartość netto kapitału własnego (krajowego po odliczeniu dotacji UE) (FNPV/K), finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z kapitału własnego (krajowego po odliczeniu dotacji UE) (FRR/K). Do obliczenia finansowych wskaźników efektywności dla przedmiotowego projektu w oparciu o całkowite nakłady, bez uwzględnienia dofinansowania ze środków zewnętrznych, niezbędne było określenie następujących elementów strumieni pieniężnych: wartość rezydualna, nakłady inwestycyjne, nakłady odtworzeniowe, koszty operacyjne, zmianę kapitału obrotowego. We wcześniejszych częściach niniejszego dokumentu zidentyfikowano wszystkie wymienione strumienie pieniężne. 328

329 Obliczenia przepływów pieniężnych i na ich podstawie finansowych wskaźników efektywności przedsięwzięcia, przedstawione zostały w załączniku do studium wykonalności (plik Excel - tabela 3.6., arkusz Wyniki ). W wyniku przeprowadzonej analizy, finansowa efektywność inwestycji ukształtowała się na poziomie prezentowanym w poniższej tabeli. Tabela 51. Finansowe wskaźniki efektywności przedsięwzięcia Wyszczególnienie Wartość FNPV/C (5% stopa dyskontowa) ,60 zł FRR/C nie istnieje Źródło: opracowanie własne WNIOSEK NR 1: Z UWAGI, IŻ FNPV/C<0 ORAZ JEDNOCZEŚNIE FRR/C< OD STOPY DYSKONTOWEJ 5% (W TYM PRZYPADKU WSKAŹNIK FRR/C NIE ISTNIEJE), ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYM OPISEM PRIORYTETÓW RPO NINIEJSZY PROJEKT KWALIFIKUJE SIĘ DO DOFINANSOWANIA. W ramach analizy finansowej przeprowadzono także kalkulację finansowych wskaźników efektywności kapitału. W obliczeniach tych uwzględniono następujące elementy przepływów pieniężnych: wartość rezydualną, koszty operacyjne, kapitał własny Wnioskodawcy wniesiony do projektu (w momencie kiedy stanowił on rzeczywisty wydatek Wnioskodawcy), nakłady odtworzeniowe, zmianę kapitału obrotowego. W kalkulacji nie uwzględniono natomiast wkładu z EFRR. Otrzymano następujące wyniki (szczegóły w tabeli poniżej): Tabela 52. Finansowe wskaźniki efektywności kapitału Wyszczególnienie FNPV/K (5% stopa dyskontowa) Wartość ,99 zł 329

330 FRR/K nie istnieje Źródło: opracowanie własne Przedsięwzięcie wykazuje nieopłacalność również z punktu widzenia Wnioskodawcy także w sytuacji, gdy pozyska on dofinansowanie ze środków EFRR. Przy zakładanym poziomie dofinansowania, finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z kapitału (FRR/K) nie istnieje, a finansowa zdyskontowana wartość netto z kapitału (FNPV/K) dla stopy dyskontowej 5%, ukształtowała się na poziomie ( ) ,99 zł zł. Z powyższego wynika, że projekt jest również niedochodowy dla Wnioskodawcy, a więc kwalifikuje się do wsparcia ze środków EFRR. Podkreślić należy, iż projekt ma służyć przede wszystkim dobru publicznemu. Bardziej istotna dla podjęcia racjonalnej decyzji o realizacji bądź zaniechaniu projektu wydaje się analiza ekonomiczna przedsięwzięcia inwestycyjnego, uwzględniająca koszty oraz korzyści społeczne wynikające z realizacji projektu. 6.8 DOCHODY NETTO GENEROWANE PRZEZ PROJEKT OBLICZANIE LUKI W FINANSOWANIU Akty prawne Komisji Europejskiej, a w szczególności Rozporządzenie Rady (WE) 1083/2006 wskazuje, aby podstawą obliczenia poziomu dotacji z funduszy strukturalnych dla projektów generujących dochody, była metoda luki w finansowaniu. Art. 55 ust. 1 wspomnianego Rozporządzenia oraz wytyczne Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści w okresie programowania , stwierdza że metody luki nie stosuje się w przypadku projektów, w których: nie są generowane przychody operacyjne, nie występują dochody (nie ma nadwyżki przychodów operacyjnych nad kosztami operacyjnymi), całkowity koszt projektu nie przekracza 1 mln euro, objęte są pomocą publiczną. W przypadku przedmiotowego projektu pierwsze dwa warunki zostały spełnione, a więc nie występuje konieczność przeprowadzenia obliczeń wskaźnika luki w finansowaniu i na jego podstawie obniżenia poziomu dofinansowania. 330

331 W związku z powyższym, dla analizowanego projektu poziom refundacji planowanych do poniesienia wydatków obliczony został zgodnie z założeniami przyjętymi dla RPO WP, czyli 85% kosztów kwalifikowanych. Tabela 53. Obliczenia poziomu dofinansowania Lp Wyszczególnienie Symbol Wielkość 1. Wskaźnik luki finansowej R 100% 2. Maksymalny poziom dofinansowania w oparciu o Uszczegółowienie RPO WP MaxCRpa 85% 3. Koszty kwalifikowanlne (niezdyskontowane) EC ,29 zł 4. Kwota decyzji DA ,29 zł 5. Rzeczywista kwota dofinansowania Dotacja UE ,10 zł Źródło: opracowanie własne Zgodnie z powyższymi obliczeniami, maksymalna kwota dotacji, o którą aplikować powinien przedmiotowy projekt to ,10 zł. 6.9 TRWAŁOŚĆ FINANSOWA PROJEKTU Przeprowadzając analizę instytucjonalną projektu, oprócz weryfikacji zdolności organizacyjnej, zbadano także zdolność finansową do realizacji i utrzymania inwestycji, rozumianą jako posiadane środki finansowe inwestora, które zabezpieczą z jednej strony realizację inwestycji, a z drugiej zagwarantują trwałość projektu w okresie eksploatacji. Województwo Podkarpackie Za zapewnienie finansowania projektu odpowiedzialny będzie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego jednostki organizacyjnej Województwa Podkarpackiego. Finansowanie projektu zostanie zagwarantowane ze źródeł własnych Urzędu. Planowane jest także wykorzystanie źródeł zewnętrznych w postaci funduszy strukturalnych UE (ale nawet w wyniku uzyskania dofinansowania projektu konieczne jest wcześniejsze zapewnienie środków na pełną realizację inwestycji, tytułem prefinansowania. Z tego też powodu niezbędne jest oszacowanie zdolności finansowej Urzędu do finansowania omawianego przedsięwzięcia. Analizę przeprowadzono badając tempo zmian dochodów i wydatków budżetu Województwa Podkarpackiego w latach r. 331

332 Wykres 1. Dochody Województwa Podkarpackiego w latach r. [tys. zł] Powyższy wykres pozwala na stwierdzenie, że dochody Województwa systematycznie wzrastały, np. w roku 2007 w stosunku do poprzedniego o ponad 13%, w kolejnym okresie o 28,50%, w roku 2009 dochody wzrosły o ponad 50% w stosunku do roku 2008 r. Przyjmując założenie, że ta tendencja utrzyma się w kolejnych latach na zbliżonym poziomie, należy stwierdzić iż przełoży się to na zwiększone możliwości realizacji projektów inwestycyjnych jednostki. 332

333 Wykres 2. Wydatki Województwa Podkarpackiego w latach r. [tys. zł] Źródło: opracowanie na podstawie budżetów Województwa Tendencję wzrostową widać także po stronie wydatków budżetu Województwa Podkarpackiego. Potrzeby finansowe, a przede wszystkim projekty inwestycyjne sprzyjające rozwojowi społeczno-gospodarczemu województwa sprawiają, że poziom wydatków, jaki został przewidziany na rok 2008, przekracza o ponad 136 mln zł wydatki zaplanowane w budżecie w roku ubiegłym. Natomiast w roku 2009 w stosunku do wykonania 2008 r. jest wyższy dla tej kategorii o 504 mln zł. Ze względu na charakter projektu największe znaczenie dla analizy trwałości finansowej przedsięwzięcia ma charakter wydatków majątkowych w wydatkach ogółem Województwa. Ogólna wielkość wykonanych wydatków majątkowych w budżecie Województwa na 2008 opiewała na kwotę zł, co stanowiło 32,46% ogółu wydatków Województwa. Jest to udział dość wysoki, jednak pozytywnie świadczy o polityce inwestycyjnej Województwa. 333

334 Wykres 3. Deficyt budżetu Województwa Podkarpackiego w latach r. [tys. zł] Plan 2009 Źródło: opracowanie na podstawie budżetów Województwa Województwo Podkarpackie w roku 2007 i 2008 odnotowało nadwyżkę finansową. Świadczy to zatem o przemyślanej polityce finansowej Województwa charakteryzującej się zrównoważonym budżetem, gdzie wysokie dochody są transponowane w wydatki inwestycyjne przyczyniające się do rozwoju społeczno-gospodarczego, natomiast nadwyżki finansowe przeznaczane są na obsługę istniejącego zadłużenia oraz na prefinansowanie programów i projektów realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Z uwagi na intensywną działalność inwestycyjną, jaka jest związana przede wszystkim z realizacją szeregu projektów finansowanych ze środków UE, rok 2009 zamknął się deficytem budżetowym na poziomie tys. zł. Na etapie badania finansowych możliwości finansowej obsługi realizacji projektu ważnym zagadnieniem jest analiza stabilności finansowej Wnioskodawcy w trakcie przedmiotowej inwestycji. W przypadku jednostek samorządu terytorialnego odpowiedzi na to pytanie udzieli długoterminowa analiza poziomu zadłużenia, jak również poziomu obsługi zadłużenia w kolejnych latach, która jest również ważnym czynnikiem oceny sytuacji finansowej Województwa Podkarpackiego. Oba wskaźniki są określone ustawowo (Ustawa o finansach publicznych z dnia 30 czerwca 2005 roku, Dz. U. Nr 249 poz z późn. zm., art. 170 Łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym, art. 169 Łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym: spłat rat kredytów i pożyczek, wykupów papierów wartościowych emitowanych przez 334

335 jednostki samorządu terytorialnego oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń oraz gwarancji nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostki samorządu terytorialnego). Planowany do 2016 roku poziom zadłużenia, jak również poziom obsługi zadłużenia w stosunku do dochodów ogółem Województwa Podkarpackiego, obejmujący szereg inwestycji zaplanowanych na lata , jest na bezpiecznym poziomie, znacznie poniżej wymogów ustawowych (wykres i tabela poniżej). Maksymalny poziom stanu zadłużenia w stosunku do dochodów wynosi około 15% w roku 2009, natomiast najwyższy poziom obsługi zadłużenia prognozuje się w okolicach 2,5% w latach Z takimi wynikami i prognozami Województwo Podkarpackie należy do jednostek samorządu terytorialnego o stabilnym i niezagrożonym budżecie, w związku, z czym nie istnieje zagrożenia dla realizacji przedmiotowego projektu wynikające z utraty płynności finansowej podmiotu aplikującego. System ochrony zdrowia w Polsce ma charakter ubezpieczeniowo budżetowy i finansowany jest głównie ze składek zdrowotnych obywateli. Ich suma zależy od procentowej wysokości składki, poziomu aktywności zawodowej oraz poziomu wynagrodzeń. Wynikające z dobrej koniunktury korzystne zmiany na rynku pracy oraz wzrost wynagrodzeń skutkują wzrostem środków na ochronę zdrowia. Środki te gromadzone są przez Narodowy Fundusz Zdrowia, który następnie zawiera ze świadczeniodawcami umowy na udzielenie świadczeń zdrowotnych. Inne źródła to: budżet państwa, wydatki jednostek samorządu terytorialnego oraz prywatne wydatki społeczeństwa na opiekę zdrowotną. Analiza danych wskazuje, iż ok. 87% wydatków publicznych na ochronę zdrowia pokrywanych jest ze środków w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, ok. 9% to środki pochodzące z budżetu państwa, a ok. 4% wydatków publicznych stanowią wydatki samorządów terytorialnych na ochronę zdrowia. Z budżetu państwa finansowane są w szczególności wysokospecjalistyczne procedury medyczne, programy polityki zdrowotnej, ratownictwo medyczne oraz świadczenia dla osób nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast wydatki jednostki samorządu terytorialnego skupiają się na zadaniach wynikających z roli organu założycielskiego. 335

336 Wykres 4. Dopuszczalne i możliwe poziomy obsługi zadłużenia Województwa Podkarpackiego 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 15% 11% 13% 10% 7% 5% 1% 3% 3% 2% 2% 2% 2% 3% 2% 1% 0% 0% Wskaźnik długu do dochodu Wskaźnik obsługi długu do dochodu Max. ustawowy poziom długu do dochodu Max. ustawowy poziom obsługi długu do dochodu Źródło: Prognoza obsługi długu publicznego Województwa Podkarpackiego

337 Tabela 54. Prognoza obsługi długu publicznego Województwa Podkarpackiego na lata r. (tys. PLN) Wyszczególnienie I DOCHODY OGÓŁEM w tym: , , , , , , , , , , , ,0 A. BIEŻĄCE , , , , , , , , , , , ,0 1. Dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej , , , , , , , , , , , ,0 2. Dotacje celowe na zadania własne 3 781, , , , , , , , , , , ,0 4. Środki z budżetu Unii Europejskiej ,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 5. dotacje z budżetu państwa na finansowanie/współfinansowanie projektów realizowanych z udziałem środków UE ,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 6. Subwencje ogółem (wyrównawcza + oświatowa + regionalna) , , , , , , , , , , , ,0 7. Udział w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa , , , , , , , , , , , ,0 8. Pozostałe dochody własne 3 967, , , , , , , , , , , ,0 B. MAJĄTKOWE , , , , , , , , , , , ,0 1 Dochody ze sprzedaży mienia , , , , , , , , , , , ,0 2 Dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej , , , , , , , , , , , ,0 3 dotacje z budżetu państwa na finansowanie/współfinansowanie projektów realizowanych z udziałem środków UE 4 855,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4 Środki z budżetu Unii Europejskiej ,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 II Przychody, w tym: ,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 A. Kredyt długoterminowy ,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 337

338 III. RAZEM DOCHODY I PRZYCHODY (I+II) , , , , , , , , , , , ,0 IV. WYDATKI OGÓŁEM w tym: , , , , , , , , , , , ,8 A Wydatki bieżące, w tym: , , , , , , , , , , , ,0 1. Wymagane poręczenia 7 308, , , , , , , , , , ,5 141,9 2. Koszty obsługi kredytów, w tym; 8 635, , , , , , , , , , , ,8 a) kredytu planowanego do zaciągnięcia w 2010 r. b) kredytów zaciągniętych w latach poprzednich 50, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 B Wydatki majątkowe , , , , , , , , , , , ,8 V. WYNIK ( I - IV ) , , , , , , , , , , , ,2 VI. ROZCHODY 4 575, , , , , , , , , , , ,2 A Spłata zaciągniętych kredytów, ogółem 4 575, , , , , , , , , , , ,2 a) wykup obligacji, raty kredytów zaciągniętych w latach poprzednich 4 575, , , , , , , , , , , ,0 b) planowany (bieżący) kredyt 0, , , , , , , , , , , ,2 VII. VIII. IX. X. KWOTA POTENCJALNYCH SPŁAT (IVA1+IV A 2+ VI A) RAZEM WYDATKI + ROZCHODY (IV + VI) Stan zadłużenia na koniec roku poprzedzającego rok budżetowy Stan zadłużenia na koniec roku budżetowego (IX+IIA-VIA) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,2 Źródło: Uchwała Nr XLI/764/09 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 grudnia 2009 r. 338

339 Ważnym elementem analizy finansowej jest weryfikacja trwałości finansowej projektu, przez co rozumie się, że przedsięwzięciu na etapie zarówno wdrożenia, jak i eksploatacji nie grozi wyczerpanie środków pieniężnych i utrata zdolności do bieżącego regulowania wydatków. Trwałość finansowa ma miejsce, gdy sumy przepływów w ramach skumulowanych strumieni generowanych przez projekt jest dodatnia lub równa zeru we wszystkich latach okresu referencyjnego. Wnioskodawcą i właścicielem powstałej w ramach projektu infrastruktury jest Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. Jego pozycja finansowa (ocena przeprowadzona wyżej) pozwala stwierdzić, że nie występują zagrożenia, które mogłyby spowodować zachwianie stabilności prowadzenia przez jednostkę dalszej działalności. Poziom dochodów uzyskany w badanym okresie pozwalał na pokrycie bieżących wydatków oraz przy pomocy zewnętrznych źródeł finansowania na działalność inwestycyjną. Przy czym wartość zadłużenia nie przekroczyła określonego Ustawą o finansach publicznych poziomu. Sytuacja finansowa Wnioskodawcy wskazuje, że jest on w stanie, ze środków własnych, zabezpieczyć niezbędny do sfinansowania wydatków przedsięwzięcia wkład własny, a w okresie eksploatacji kosztów operacyjnych projektu. W załączniku do studium wykonalności (plik Excel tabela 3.5., arkusz Wyniki ) zamieszczono stosowne wyliczenia dotyczące weryfikacji trwałości finansowej projektu. Na etapie analizy przedsięwzięcia przyjęto dodatkowe założenia: dotacja jako źródło finansowania została wykazana w roku, w którym planuje się jej rzeczywisty wpływ. W celu określenia tego momentu, na potrzeby analizy trwałości, przyjęto ostrożne założenie, że pierwsza transza dotacji zostanie przekazana w IV kw r. Ostatnia po zakończeniu projektu, czyli w IV kw r, opóźnienie w refundacji dotacji wymaga zapewnienia środków na prefinansowanie projektu, co zostało uwzględnione po stronie źródeł finansowania. Niezbędne środki do utrzymania płynności finansowej projektu w okresie realizacji pochodzić będą z dochodów bieżących Województwa, środki zainwestowane przez Wnioskodawcę tytułem prefinansowania zostaną odzyskane w momencie wpływu kolejnych transz dotacji. Zostało to wykazane po stronie wydatków, jako zwrot prefinansowania, wzrost zapotrzebowania na środki finansowe, wynikający ze wzrostu kosztów eksploatacji projektu (wraz z 2% rezerwą na nieprzewidziany ich wzrost) zostanie pokryty ze środków własnych Partnerów projektu. Uwzględnione to zostało w pozycji źródła finansowania - inne środki. 339

340 WNIOSEK NR 2: PRZEDMIOTOWY PROJEKT WYKAZUJE TRWAŁOŚĆ FINANSOWĄ PONIEWAŻ SKUMULOWANE PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE W KOLEJNYCH LATACH OKRESU ODNIESIENIA SĄ DODATNIE. Pro forma sprawozdania finansowe Uzupełnieniem przeprowadzonych analiz oraz potwierdzeniem otrzymanych wyników są przygotowane prognozy sprawozdań finansowych (na formularzach stosowanych w przedsiębiorstwach, stosujących zasady Ustawy o rachunkowości z tym, że dla zachowania przejrzystości zastosowano układ uproszczony ograniczając się tylko do głównych grup). W załączniku do studium wykonalności (plik Excel, tabela 3.4., arkusz Obliczenia ) opracowano skonsolidowanu rachunek zysków i strat dla projektu, co było koniecznym dla uzyskania informacji o poziomie wyniku finansowego, który jest punktem wyjścia do przygotowania sprawozdania z przepływów pieniężnych. Jak pokazuje prognoza, w założonym horyzoncie czasowym projekt jest niedochodowy. Wynik finansowy przedsięwzięcia w kolejnych latach przyjął wartość ujemną. Potwierdzeniem trwałości finansowej projektu jest sporządzony rachunek przepływów pieniężnych projektu. Projekcja przepływów pieniężnych projektu dowodzi, że na każdym etapie będzie zapewnione finansowanie i wykazana jest stabilność przedsięwzięcia w okresie realizacji i eksploatacji. Pozycja F. Środki pieniężne na koniec okresu, rachunku przepływów pieniężnych informuje, że w każdym z lat prognozy skumulowany strumień pieniężny jest dodatni, a to oznacza, że projektowi nie grozi wyczerpanie środków pieniężnych i utrata trwałości finansowej. 340

341 Tabela 55. Prognoza rachunku zysków i strat projektu Tabela 56. Prognoza rachunku przepływów pieniężnych projektu Źródło: opracowanie własne 341