EKONOMIA GOSPODARKI OTWARTEJ

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "EKONOMIA GOSPODARKI OTWARTEJ"

Marek Małecki
6 lat temu
Przeglądów:

1 Michał Brzozowski Wydział Nauk Ekonomicznych UW Wykład 30 h EKONOMIA GOSPODARKI OTWARTEJ Kontakt Dyżury: środy na ul. Długiej 44/50 p brzozowski@wne.uw.edu.pl Reguły zaliczenia Egzamin pisemny w formie testu i pytań otwartych 30 pytań testowych wyboru z jedną (najlepszą) poprawną odpowiedzią (30 punktów) Trzy pytania otwarte (z 5) za 10 punktów każde Zaliczenie od 25 punktów 1

2 Wykład 1 Globalizacja Plan wykładu 1. Definicja 2. Obszary 3. Globalizacja ekonomiczna 4. Koniec globalizacji? 2

3 1. Definicja 1/2 "Globalization can be thought of as a process (or set of processes) which embodies a transformation of the spatial organization of social relations and transactions." David Held et al "Globalization refers to all those processes by which the peoples of the world are incorporated into a single world society, global society." Martin Albrow, 1790 "Globalization can [...] be defined as the intensification of worldwide social relations which link distant localities in such a way that local happenings are shaped by events occurring many miles away and vice versa." Anthony Giddens, Definicja 2/2 "The characteristics of the globalization trend include the internationalizing of production, the new international division of labor, new migratory movements from South to North, the new competitive environment that accelerates these processes, and the internationalizing of the state [...] making states into agencies of the globalizing world." Robert Cox, 1794 " The term globalization is generally used to describe an increasing internationalization of markets for goods and services, the means of production, financial systems, competition, corporations, technology and industries. Amongst other things this gives rise to increased mobility of capital, faster propagation of technological innovations and an increasing interdependency and uniformity of national markets", Manual on Statistics of International Trade in Services, Eurostat, IMF, OECD, UN, UNCTAD, WTO,

4 2. Obszary 1/12 Keohane i Nye (2000) wyróżnili następujące wymiary globalizacji: Globalizacja społeczna: rozprzestrzenianie się informacji, idei i ludzi Globalizacja polityczna: dyfuzja polityk rządowych Globalizacja ekonomiczna: umiędzynarodowienie rynków dóbr i usług, systemu finansowego, korporacji i gałęzi gospodarki, technologii i konkurencji między podmiotami. 2. Obszary 2/12 Sposoby pomiaru: Indeks globalizacji Globalizacja społeczna Kontakty osobiste Liczba zagranicznych rozmów telefonicznych Transfery zagraniczne (w % PKB) Turystyka międzynarodowa Liczba listów zagranicznych Odsetek zagranicznej ludności Przepływ informacji Liczba telewizorów Liczba użytkowników internetu Handel gazetami (w % PKB) 4

5 2. Obszary 3/12 Sposoby pomiaru: Indeks globalizacji Globalizacja społeczna c.d. Bliskość kulturowa Liczba restauracji McDonalda (per capita) Liczba sklepów Ikea (per capita) Handel książkami (w % PKB) 2. Obszary 4/12 Globalizacja społeczna: Ameryka Płn. 5

6 2. Obszary 5/12 Globalizacja społeczna: Europa 2. Obszary 6/12 Globalizacja społeczna: Afryka 6

7 2. Obszary 7/12 Globalizacja społeczna: Polska 2. Obszary 8/12 Sposoby pomiaru: Indeks globalizacji Globalizacja polityczna Liczba ambasad w kraju Członkostwo w organizacjach międzynarodowych Udział w misjach pokojowych ONZ Liczba podpisanych traktatów międzynarodowych 7

8 2. Obszary 9/12 Globalizacja polityczna: Ameryka Płn. 2. Obszary 10/12 Globalizacja polityczna: Europa 8

9 2. Obszary 11/12 Globalizacja polityczna: Afryka 2. Obszary 12/12 Globalizacja polityczna: Polska 9

3. Globalizacja ekonomiczna 1/17 Dwie fale globalizacji charakteryzowały się zwiększonymi przepływami handlowymi, finansowymi i siły roboczej 3.

10 3. Globalizacja ekonomiczna 1/17 Dwie fale globalizacji charakteryzowały się zwiększonymi przepływami handlowymi, finansowymi i siły roboczej 3. Globalizacja ekonomiczna 2/17 Do globalizacji ekonomicznej przyczyniły się trzy główne czynniki: Liberalizacja przepływów finansowych i deregulacja świadczenia usług finansowych Szersze otwarcie na przepływy handlowe i inwestycje bezpośrednie, które zaostrzyły konkurencję międzynarodową Rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) 10

11 3. Globalizacja ekonomiczna 3/17 Aktorzy: Globalizacja to zjawisko mikroekonomiczne, wynikające ze strategii i zachowania firm, które odpowiedziały na trzy wymienione główne czynniki Jedną z determinant trzech głównych czynników, były polityki rządowe. Rola rządu wynikała też z uczestnictwa w organizacjach międzynarodowych (GATT, WTO liberalizacja handlu, IMF sprawne rynki finansowe, OECD liberalizacja przepływów kapitału i usług). 3. Globalizacja ekonomiczna 4/17 Aspekty globalizacji ekonomicznej: Globalizacja handlu i inwestycji: handel dobrami i usługami, bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ), inwestycje portfelowe. Globalizacja technologii i wiedzy: umiędzynarodowienie wiedzy i technologii, umiędzynarodowienie kapitału ludzkiego. Korporacje transnarodowe: znaczenie korporacji transnarodowych, ich główne cechy, korporacje a sektor B+R. Fragmentacja produkcji jako nowa forma globalizacji ekonomicznej. 11

12 3. Globalizacja ekonomiczna 5/17 Dynamika handlu i inwestycji, kraje OECD, ceny bieżące, 1795= Portfolio investment Direct investment Investment income Trade in services Trade in goods Globalizacja ekonomiczna 6/17 Otwartość handlowa: (eksport+import) w % PKB. Luxembourg: 327% (2007) % 279 %(2000) OECD Accession Countries OECD Enhanced Engagement Countries Luxembourg Belgium Slovak Republic Hungary Ireland Netherlands Austria Denmark Switzerland Sweden Czech Republic OECD 30 average Germany Finland Poland Korea Iceland Norway Portugal Canada Spain New Zealand Mexico Italy Greece United Kingdom France Turkey Australia Japan United States Estonia Slovenia Israel Chile China (1) South Africa Indonesia India Brazil ussian Federation 12

3. Globalizacja ekonomiczna 7/17 Dynamika exp i imp dóbr i usług w cenach bieżących w Polsce jest wysoka (średnie roczne tempo wzrostu 2000-2007).

13 3. Globalizacja ekonomiczna 7/17 Dynamika exp i imp dóbr i usług w cenach bieżących w Polsce jest wysoka (średnie roczne tempo wzrostu ). Exports (%) China 25 SVK CZE POL India 20 Brazil Chile Slovenia HUN Estonia Russian Federation LUX DEU AUT OECD 30 Average GRC IRL NOR PRT NLD AUS DNK CHE ITA FIN KOR SWEBEL NZL Indonesia ISL ESP TUR South Africa MEX GBR FRA Israel USA CAN JPN Imports (%) 3. Globalizacja ekonomiczna 8/17 Udział eksportu krajów rozwiniętych stopniowo maleje 13

14 3. Globalizacja ekonomiczna 9/17 Coraz większa liczba preferencyjnych układów handlowych Number of PTAs Globalizacja ekonomiczna 10/17 i duże znaczenie handlu wewnątrz stref wolnego handlu. 80% EU15 - EU27 (1) NAFTA ASEAN MERCOSUR 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

15 3. Globalizacja ekonomiczna 11/ Polska jest stosunkowo mało otwarta na napływ i odpływ BIZ (zasób BIZ w 2007 r. w proc. PKB) Inward (%) NLD CHE 80 IRL CZE HUN SWE 60 SVK PRT ISL POL NZL AUT DEN 40 CAN TUR AUS ESP FRA GBR MEX FIN NORDEU 20 GRC USAITA KOR 0 JPN Outward (% ) BEL LUX 3. Globalizacja ekonomiczna 12/ USD million Znaczenie korporacji dla transferu technologii (BERD, 2008) United States Japan 8 largest groups (1) Germany France United Kingdom Korea (2007) Canada Italy Sweden Spain Australia (2006) Netherlands Austria Switzerland (2004) Finland Belgium Denmark Norway Ireland Czech Republic Portugal Mexico (2007) Turkey Poland Hungary Luxembourg New Zealand (2007) Greece (2007) Iceland Slovak Republic 15

16 3. Globalizacja ekonomiczna 13/17 Znaczenie korporacji dla transferu technologii, cd (BERD, 2008) USD million Toyota Microsoft Volkswagen Roche General Motors Pfizer Johnson & Johnson Nokia Ford Novartis Honda Sanofi-Aventis Daimler Matsushita Electric IBM Sony Intel Robert Bosch Siemens GlaxoSmithKline 3. Globalizacja ekonomiczna 14/17 Polska korzysta z transferu technologii, (zagraniczna własność krajowych wynalazków, ) Argentina Chinese Taipei Belgium Hungary Austria Portugal Poland Czech Republic India Ireland United Singapore Russian Canada Greece Switzerland Slovenia Mexico France Netherlands Norway Brazil Spain Israel (3) Italy Denmark New Zealand China Sweden Germany Australia World total (4) OECD (5) South Africa EU27 (6) Finland United States Turkey Japan Korea % 16

17 3. Globalizacja ekonomiczna 15/17 Hungary Belgium Czech Republic Austria United Kingdom Slovak Republic Sweden Canada Poland Norway Italy Spain (2005) Udział firm z kapitałem zagranicznym w BERD, 2007 Germany Portugal France Finland (2006) United States Japan % 3. Globalizacja ekonomiczna 16/17 Udział wewnątrzfirmowego eksportu (w eksporcie firm z udziałem kapitału zagranicznego) % Sweden Netherlands Israel United States Italy Japan Poland

18 3. Globalizacja ekonomiczna 17/17 Udział wewnątrzfirmowego importu (w eksporcie firm z udziałem kapitału zagranicznego) % United States 70 Italy Netherlands Israel Japan Poland Koniec globalizacji? 1/7 Obroty światowego handlu 18

19 4. Koniec globalizacji? 2/7 Poziom importu (indeks, 2005=100) 4. Koniec globalizacji? 3/7 Poziom eksportu (indeks, 2005=100) 19

20 4. Koniec globalizacji? 4/7 Handel międzynarodowy po globalnym kryzysie finansowym dostał zadyszki. Dlaczego? Pierwotne wyjaśnienia okazały się chybione (protekcjonizm, rosnące ceny ropy, trudniejszy dostęp do kredytu) Łańcuchy globalnych dostaw osiągnęły stan dojrzały (wertykalna specjalizacja dobiegła końca?) Dynamika inwestycji w kapitał trwały znacząco spadła (inwestycje są importochłonne ) Zmienia się struktura gospodarki Chińskiej (rosnący udział usług w PKB) 4. Koniec globalizacji? 5/7 Udział różnych typów wydatków w PKB (indeks, 2000=100) 20

21 4. Koniec globalizacji? 6/7 Udział zagranicznej wartości dodanej do krajowej wartości dodanej w eksporcie (w %) 4. Koniec globalizacji? 7/7 Udział importu części i komponentów w eksporcie Chin 21

Podobne dokumenty

Landenklassement

Landenklassement 2008-2018 2008 Boedapest HU IChO40 1 CAN 212,561 2 NZL 209,11 3 JPN 195,924 4 DEN 194,714 5 CRO 158,637 6 ITA 156,599 7 LTU 155,947 8 GER 154,494 9 TKM 151,724 10 BUL 150,369 11 MGL 148,596