UCZNIOWIE Z OPÓŹNIONYM ROZWOJEM MOWY

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "UCZNIOWIE Z OPÓŹNIONYM ROZWOJEM MOWY"

Transkrypt

1 UCZNIOWIE Z OPÓŹNIONYM ROZWOJEM MOWY Pracując w klasach integracyjnych lub w szkołach specjalnych wielu nauczycieli spotyka dzieci z zaburzeniami komunikacji językowej. Nie zawsze wiemy jak efektywnie z nimi pracować. W naszej szkole jest kilkoro takich dzieci z myślą o nich, przestawiam zagadnienia dotyczące zaburzeń komunikacji językowej i pracy z takimi uczniami w klasie. Opanowywanie języka przez dziecko jest jednym z najbardziej godnych uwagi i zachwycających osiągnięć w ludzkim rozwoju. Dziecko nie rodzi się z żadną uprzednio zmagazynowaną w jego mózgu możliwą wypowiedzią, którą mogłoby zastosować. Każdy z nas musi nauczyć się mówić. Język jest przyswajany raczej łatwo, i to przez bardzo małe dzieci. Niestety proces nabywania umiejętności językowych u niektórych dzieci przebiega nieprawidłowo. Jeżeli kształtowanie się mowy we wszystkich bądź w niektórych jej aspektach będzie przebiegało niezgodnie z normą przewidzianą dla danej grupy wiekowej, będziemy mówić o opóźnionym rozwoju mowy. Opóźniony rozwój mowy jest rezultatem indywidualnego tempa i rytmu rozwoju, lecz może być także konsekwencją poważnych zaburzeń rozwoju. Zjawiska tego nie można analizować jedynie z punktu widzenia jego przyczyn lub objawów. Należy analizować je w kontekście społecznym, w jakim dzieci z opóźnionym rozwojem mowy funkcjonują. Podstawowe sfery rozwoju, które mogą ulegać zaburzeniom i zakłóceniom według R. Vasty, M. M. Haitha, S.A. Millera (1995) to: - rozwój motoryczny - rozwój sensoryczny i percepcyjny - rozwój poznawczy - rozwój językowy - rozwój społeczny - rozwój emocjonalny - rozwój moralny. Zaburzeniami mowy i języka, jak podaje G. Jastrzębowska (1999,) nazywamy zaburzenia komunikacji językowej u dzieci związane z brakiem lub niedostatecznym wykształceniem się kompetencji lub/i sprawności realizacyjnych, występujące w okresie najbardziej intensywnego rozwoju mowy i języka. Zaburzenia rozwoju mowy i języka przejawiają się zarówno w rozwoju mowy ekspresyjnej jak i w rozumieniu komunikatów werbalnych. Objawami zaburzeń rozwoju mowy według G. Jastrzębowskiej mogą być: - brak rozwoju mowy - utrata wcześniej nabytych zdolności językowych - zahamowanie, zatrzymanie rozwoju - regres do wcześniejszych stadiów rozwoju. Zaburzenia rozwoju mowy mogą zaburzać rozwój innych funkcji psychomotorycznych, jak również zaburzenia rozwoju psychomotorycznego mogą bezpośrednio doprowadzić do zaburzeń rozwoju mowy. Według DSM-IV przyczyny zaburzeń komunikacji są najczęściej nieznane. G. Jastrzębowska podaje, że nie są one następstwem:

2 - upośledzenia umysłowego - zaburzeń w sferze motoryki mowy - zaburzeń sensorycznych - zaburzeń peryferyjnych mechanizmów mowy (np. rozszczep podniebienia) - schorzeń neurologicznych (np. MPD) - nieprawidłowego środowiska. Do grupy zaburzeń komunikacji zalicza się : 1. Zaburzenia fonologiczne (rozwojowe zaburzenia artykulacyjne). Podstawową cechą tych zaburzeń jest niezdolność do używania rozwojowo oczekiwanych dźwięków mowy, odpowiednich dla danego wieku. 2. Zaburzenia ekspresji językowej. Zaburzenia te przejawiają się : ograniczonym słownictwem, agramatyzmami, trudnościami w przypominaniu sobie słów. 3. Połączone recepcyjno- ekspresyjne zaburzenia mowy i języka. Istotą tych zaburzeń są zarówno zaburzenia ekspresji mowy jak i trudności w zrozumieniu słów lub zdań. 4. Niespecyficzne zaburzenia komunikacji. Ta grupa zaburzeń obejmuje te nieprawidłowości, które różnią się od specyficznych zaburzeń komunikacji (do tej grupy zalicza się np. zaburzenia barwy mowy). 5. Jąkanie. W DSM-IV jest rozumiane jako zaburzenie normalnej płynności i czasowego rozkładu mowy. Poza tym należy pamiętać, że zaburzenia komunikacji mogą towarzyszyć innym, całościowym zaburzeniom rozwojowym, takim jak: zaburzenia sprawności ruchowej, połączone postępujące zaburzenia rozwojowe (np. autyzm) i inne zaburzenia wieku dziecięcego (np. mutyzm, reaktywne zaburzenie więzi). Zagadnienie opóźnienia rozwoju mowy nie zostało dotychczas dokładnie opisane. Pojęcie to jest wieloznaczne. Jest ono tak samo mało sprecyzowane jak określenie prawidłowego rozwoju mowy. Opóźnienie rozwoju mowy może dotyczyć poszczególnych aspektów mowy, może również obejmować całokształt jej rozwoju. Jak podaje I. Spionek. ORM może mieć charakter izolowany lub może wiązać się z innymi zaburzeniami rozwojowymi. W literaturze możemy odnaleźć różne sposoby ujmowania tego zagadnienia: 1. Badacze analizujący objawy opóźnionego rozwoju zwracają uwagę na: - moment pojawiania się kolejnych stadiów rozwoju mowy - czas między poszczególnymi etapami kształtowania się mowy - stopień opanowania języka na wszystkich jego poziomach - poziomy i aspekty mowy, które rozwijają się z opóźnieniem - poziom sprawności komunikacyjnej. 2. Analizując przyczyny opóźnionego rozwoju mowy wyróżnia się różne postacie opóźnionego rozwoju mowy: - zewnątrzpochodne i wewnątrzpochodne - będące przejawem indywidualnego tempa dojrzewania OUN lub zaburzeń rozwojowych - mające podłoże somatyczne lub psychiczne - będące następstwem czynników patogennych działających na rozwijający się organizm. -

3 3. G. Jastrzębowska analizując patomechanizm opóźnionego rozwoju mowy zwraca uwagę na: - jakie jest pochodzenie opóźnienia i jakie są jego konsekwencje dla dalszego rozwoju - czy upośledzenie rozwoju mowy jest pierwotne czy wtórne - czy ORM jest następstwem zaburzenia czy zakłócenia rozwoju mowy - jaki jest wpływ ORM na funkcjonowanie poznawcze i społeczno-emocjonalne dziecka. Według G. Jastrzębowskiej (1999) opóźniony rozwój mowy to zjawisko występujące u dzieci, polegające na wolniejszym niż u rówieśników wykształcaniu się zdolności ekspresyjnych lub/i percepcyjnych co powoduje, że dynamika ich rozwoju jest odchylona od normy. Zjawisko to może być wywołane różnymi przyczynami. Zazwyczaj jest obserwowane od pierwszych etapów rozwoju mowy. Według H. Spionek istnieje 6 wskaźników ORM, są to: - późniejsze pojawienie się gaworzenia - późniejsze pojawienie się pierwszych słów - ubóstwo słownika czynnego i biernego, brak niektórych części mowy - późniejsze pojawienie się zdań prostych i złożonych - zbyt długo utrzymujące się struktury gramatyczne - zbyt długo utrzymująca się wadliwa wymowa różnych dźwięków mowy, czyli przedłużający się okres swoistej wymowy dziecięcej. W literaturze możemy odnaleźć wiele klasyfikacji. Najczęściej odnajdujemy podział na dwa podstawowe typy ORM: specyficzne opóźnienie rozwoju mowy i niespecyficzne opóźnienie rozwoju. W obu typach opóźnień występują podobne objawy, ale zaburzenia te różnią się pod względem etiologii i znaczenia dla postępowania terapeutycznego. Do specyficznego opóźnienia rozwoju mowy zalicza się: 1. Wycinkowe opóźnienie rozwoju mowy 2. Zespół opóźnienia mowy czynnej 3. Opóźnienie rozwoju artykulacji (dyslalia rozwojowa) 4. Rozwojowa (fizjologiczna) niepłynność mowy (jąkanie rozwojowe). 5. Opóźnienie rozwoju mowy wynikające z zaniedbań środowiskowych. Do niespecyficznych zaburzeń rozwoju mowy zalicza się: 1. Zaburzenia rozwojowe uszkodzenie lub opóźnienie rozwoju struktur odpowiedzialnych za czynności mowy istnieje od początku procesu rozwojowego (mowa od początku kształtuje się na patologicznej podstawie). Do zaburzeń rozwojowych mowy zalicza się: Zaburzenia specyficzne ich przyczyny są trudne do określenia, najczęściej są to czynniki genetyczne lub nieprawidłowości konstytucjonalne. Zaburzenia nie są wynikiem innych zaburzeń. Zaburzenia języka są pierwszoplanowymi i często jedynymi objawami zaburzeń rozwoju. Mogą im towarzyszyć trudności w czytaniu, pisaniu, zaburzenia kontaktów interpersonalnych, zaburzenia emocjonalne. Do zaburzeń specyficznych zalicza się: - Specyficzne zaburzenia artykulacji (rozwojowe zaburzenia artykulacji, rozwojowe zaburzenia fonologiczne, funkcjonalne zaburzenia artykulacji, dyslalia) - Zaburzenia ekspresji mowy (dysfazja rozwojowa ekspresyjna, afazja rozwojowa ekspresyjna)

4 - Zaburzenia percpcyjno ekspresyjne (afazja rozwojowa percepcyjna, dysfazja rozwojowa percepcyjna, afazja Wernickiego, wrodzone zaburzenia percepcji słuchowej, głuchota słów) - Zespół Landau Klefnera (nabyta afazja z padaczką) - Jąkanie wczesnodziecięce - Giełkot - Mutyzm wybiórczy - Zaburzenia rozwoju mowy i języka nieokreślone - Zaburzenia rozwoju mowy i języka związane ze specyficznymi zaburzeniami rozwoju funkcji motorycznych, a także z mieszanymi specyficznymi zaburzeniami rozwojowymi. Zaburzenia związane z parcjalnymi zaburzeniami rozwoju ich przyczyną są uszkodzenia struktur odpowiedzialnych za przebieg procesów poznawczych, intelektualnych i wykonawczych. W tym przypadku zaburzenia rozwoju mowy i języka są zaburzeniami wtórnymi, wynikają z innych zaburzeń rozwojowych (np. upośledzenie umysłowe, upośledzenie motoryki, upośledzenie sensoryczne) do grupy zaburzeń mowy związanych z zaburzeniami parcjalnymi zalicza się zaburzenia wynikające z: - Niedosłuchu - Upośledzenia rozwoju umysłowego - Zaburzeń neurologicznych (np. MPD) - Defektów strukturalnych obwodowych mechanizmów mowy (np. rozszczepy podniebienia). Zaburzenia będące składową rozległych zaburzeń rozwojowych zaburzenia te charakteryzują się jakościowymi nieprawidłowościami na poziomie: interakcji społecznych, komunikacji, ograniczonego repertuaru zachowań. Do całościowych zaburzeń rozwojowych, którym towarzyszą zaburzenia komunikacji zalicza się: - Autyzm dziecięcy - Autyzm atypowy - Zespół Retta - Inne dziecięce zaburzenia dezintegracyjne - Inne rozległe zaburzenia rozwojowe 2. Zaburzenia nabyte początkowo prawidłowy rozwój mowy zostaje nagle zaburzony, w takich przypadkach czynnik patologiczny powoduje zatrzymanie rozwoju mowy, regres do wcześniejszych stadiów, utratę zdolności rozumienia. Nabyty w pewnym momencie deficyt towarzyszy dalszemu procesowi rozwojowemu. Do zaburzeń nabytych zalicza się: Afazję i dysfazję nabytą Głuchotę nabytą Jąkanie traumatyczne Mowę laryngektomowanych Zaburzenia będące następstwem deprywacji środowiskowych. Jeżeli chcemy efektywnie pracować z naszymi uczniami z opóźnieniem rozwoju mowy musimy ustalić przyczyn ich trudności. Tylko pełna diagnoza pozwala opracować odpowiedniego programu terapeutycznego. Pierwszym etapem postępowania diagnostycznego jest zakwalifikowanie danego przypadku do grupy samoistnych lub niesamoistnych opóźnień rozwoju mowy.

5 Podczas diagnozowania SORM należy przede wszystkim wykluczyć istnienie jakichkolwiek zaburzeń rozwoju. Jak podaje E. Dilling Ostrowska należy zwrócić uwagę na następujące czynniki: - SORM występuje dwu lub trzykrotnie częściej u chłopców niż u dziewczynek - u większości tych dzieci stwierdza się leworęczność - u % przypadków SORM jest dziedziczne - u dzieci tych często obserwuje się opóźniony rozwój ruchowy (dzieci zaczynają później chodzić, siadać itd.). Podczas diagnozowania NORM zwracamy uwagę na zaburzenia rozwoju psychoruchowego, które są pierwotne, a którym towarzyszą zaburzenia w sferze komunikacji. Według G. Jastrzębowskiej poza tym niepokojące mogą okazać się następujące czynniki: - przedłużenie poza granicę 5 lat opóźnienie rozwoju mowy - zaburzenia zarówno w sferze rozumienia jak i mówienia W przypadku rozpoznania NORM należy najpierw rozpocząć terapię zaburzenia pierwotnego, ale terapię logopedyczną włączyć jak najwcześniej. Postępowanie diagnostyczne w przypadku ORM będzie przebiegało według następujących etapów: 1. Badania wstępne A. Wywiad pozwala uzyskać podstawowe informacje na temat dziecka, takie jak: stan zdrowia, rozwój psychoruchowy, rozwój mowy, ciąży matki, przebytych przez dziecko chorób, wpływu czynników zewnętrznych. B. Obserwacja pozwala zebrać informacje na temat zachowań dziecka (także zachowań werbalnych), ogólnej sprawności ruchowej i manualnej, mimiki twarzy, ruchów mimowolnych, sposobu komunikowania się z rodzicem, logopedą. C. Orientacyjne badanie mowy ma na celu wstępne rozpoznanie w charakterze trudności dziecka. W związku z tym bada się następujące umiejętności: rozumienie mowy, stopień zrozumiałości wypowiedzi dziecka, poziom rozwoju mowy (etap rozwoju mowy), reagowanie na polecenia, odpowiadanie na pytania, logika wypowiedzi, płynność i tempo mowy. D. Badania uzupełniające mają na celu wstępne rozpoznanie przyczyn ORM. Zalicza się do nich: badanie praksji (sprawności artykulatorów), badanie stanu anatomicznego artykulatorów, badanie percepcji słuchowej, badanie słuchu fonematycznego, orientacyjne badanie słuchu. W przeprowadzeniu badań uzupełniających może pomóc nam szkolny logopeda. 2. Badania specjalistyczne Celem badań specjalistycznych jest wykluczenie (w przypadku SORM) lub stwierdzenie (w przypadku NORM) zaburzeń rozwoju, takich jak zmiany w CUN (afazja), upośledzenie umysłowe (oligofazja), MPD (dysartria), niedosłuch, rozszczepy podniebienia i warg (palatolalia), autyzm, zaburzenia psychiczne (schizofazja), zaburzenia emocjonalne (mutyzm). Badaniami specjalistycznymi są: A. Badania neurologiczne B. Badania psychologiczne C. Badania neuropsychologiczne D. Badania pedagogiczne

6 E. Badania audiologiczne F. Badania foniatryczne G. Badania audiologiczne H. Badania chirurgiczne I. Badania ortodontyczne J. Badania psychiatryczne. Postępowanie terapeutyczne w przypadku ORM będzie ściśle wiązało się z typem zaburzenia, będzie przebiegało inaczej w przypadku SORM, inaczej w przypadku NORM. Poniżej omówię krótko terapię obu typów zaburzeń. W przypadku gdy mamy do czynienia z dzieckiem, które ma SORM zaleca się przede wszystkim stymulowanie rozwoju mowy dziecka stymulowanie oznacza w tym przypadku odpowiednie wzorce językowe, postawy, styl i atmosferę wychowawczą. Wszystkie te czynniki mają pomóc w wytworzeniu optymalnych warunków dla rozwoju mowy dziecka. Według U. Parol terapia mowy dziecka powinna przebiegać zarówno w domu jak i w szkole. Powinna obejmować: 1. Rozumienie mowy 2. Rozwijanie i wzbogacania słownictwa 3. Stosowanie adekwatnych form gramatycznych 4. Sprawność językowa (w obszarach: ja, rodzina, dom, podwórko, ulica, sklep) 5. Słuch muzyczny i fonematyczny. Zupełnie inaczej będzie przebiegała terapia NORM. Postępowanie terapeutyczne będzie obejmowało zarówno stymulację funkcji związanych z mową jak i pracę nad specyficznymi trudnościami danego dziecka. W odniesieniu do tej grupy dzieci terapia logopedyczna będzie częścią terapii kompleksowej prowadzonej przez wielu specjalistów. 1. Terapia NORM pochodzenia korowego powinna obejmować pracę nad ekspresją werbalną, kształceniem języka dziecka, likwidacją agramatyzmów, prawidłowym konstruowaniem zdań prostych i złożonych, prawidłową prozodią. 2. Terapia NORM dzieci upośledzonych umysłowo powinna zmierzać do nauczenia ich werbalizowania myśli, komunikowania potrzeb, emocji, umiejętności zadawania pytań i udzielania odpowiedzi. Cele te osiąga się poprzez ogólnorozwijające ćwiczenia logopedyczne, ćwiczenia ruchowe, ukierunkowaną zabawę i elementy muzyki. 3. Terapia NORM dzieci głuchych i niedosłyszących powinna obejmować trzy etapy: przygotowanie do nauki mowy, nauczanie mowy, kształcenie rozumienia mowy. 4. Terapia NORM dzieci z uszkodzeniami obwodowego narządu mowy powinna być poprzedzona przywróceniem prawidłowych warunków anatomicznych. Sama terapia logopedyczna będzie przede wszystkim polegała na wypracowaniu sprawności artykulacyjnych. 5. Terapia NORM dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym powinna obejmować: naukę gryzienia, połykania śliny, usprawnianie oddychania, fonacji, artykulacji i słuchu fonematycznego. 6. Terapia NORM dzieci z zaburzeniami procesów emocjonalno motywacyjnych powinna być połączona z terapią psychologiczną i obejmować: ćwiczenia w mowie dialogowej, ćwiczenia

7 w nazywaniu czynności, ćwiczenia w rozumieniu znaczenia słów i sytuacji, kształtowanie myślenia słowno pojęciowego. Ja w swojej pracy z dziećmi z ORM wykorzystuję program stymulacji rozwoju mowy wg U. Parol. Obejmuje on następujące elementy: - kształtowanie więzi emocjonalnych rodziców z dzieckiem - częste rozmowy z dzieckiem - rozbudzanie motywacji do mówienia - prawidłową mowa osób dorosłych ( poprawne tempo, akcent, staranna wymowa, odpowiednie: ton, barwa, natężenie głosu) - odpowiednią ilość produkcji słownej - budowanie komunikatów ze znanego dziecku słownictwa - używanie prostych konstrukcji gramatycznych - przekształcanie komunikatów dziecka w sensowny tekst - dostosowywanie się do możliwości dziecka - protodialogi (mówienie w obecności dziecka do samego siebie) - wysłuchanie wypowiedzi dziecka do końca - w przypadku nieprawidłowej wypowiedzi dziecka podawanie poprawnej formy - kontakty z rówieśnikami - kontakt wzrokowy podczas rozmowy z dzieckiem. U. Parol uważa, że oprócz wyżej wymienionych oddziaływań należy prowadzić z dzieckiem systematyczną terapię logopedyczną. Jej celem powinno być kształtowanie rozumienia mowy, rozwijanie umiejętności mówienia i używania języka w komunikacji. Wobec tego każdy program terapeutyczny, który stworzymy dla dziecka z zaburzeniami komunikacji językowej musi realizowany we współpracy z logopedą, podczas wszystkich zajęć dziecka: edukacyjnych, terapeutycznych, rewalidacyjnych i logopedycznych, we współpracy z rodziną dziecka. Opracowała: mgr Agata Szulc Logopeda w Zespole Szkół Nr 3 im. Marii Grzegorzewskiej we Włocławku Bibliografia: 1. Adamus B., Logopeda w szkole. Problemy Opiekuńczo Wychowawcze 2000, nr Balejko A., Jak usuwać wady mowy. Białystok Błachnio K., Kompleksowość logopedyczna podstawą skuteczności logopedycznej. Logopedia 1995, nr Dilling Ostrowska E., Zaburzenia mowy. [w:] Czochańska J. (red.), Neurologia dziecięca. Warszawa Jastrzębowska G., Podstawowe problemy logopedii. [w:] Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.), Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Opole Parol U., Dziecko z niedokształceniem mowy. Warszawa Sawa B., Dzieci z zaburzeniami mowy. Warszawa Styczek I., Logopedia. Warszawa Tarkowski Z., Rozwijanie mowy dziecka. Program terapeutyczno stymulacyjny. Lublin 2003

8 10. Vasta R., Haith M. M., Miller S.A., Psychologia dziecka. Warszawa Zaleski T., Opóźniony rozwój mowy. [w:] Gałkowski T., Tarkowski Z. (red.), Diagnoza i terapia zaburzeń mowy. Lublin 2007.

INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY zjawisko dotyczące wolniejszego wykształcenia się zdolności percepcyjnych lub/i ekspresyjnych

Bardziej szczegółowo

Opóźniony rozwój mowy

Opóźniony rozwój mowy Opóźniony rozwój mowy Opóźniony rozwój mowy Jednym z objawów zaburzeń rozwoju mowy i języka jest opóźnienie rozwoju mowy. Według Genowefy Jastrzębowskiej OPÓŹNIENIE ROZWOJU MOWY ORM (syn. opóźniony rozwój

Bardziej szczegółowo

Żabno, dnia r.

Żabno, dnia r. Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)

Bardziej szczegółowo

Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju

Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH LOGOPEDIA OGÓLNA

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH LOGOPEDIA OGÓLNA PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH LOGOPEDIA OGÓLNA Cel studiów: Celem studiów jest przygotowanie słuchaczy do zawodu logopedy terapeuty z zakresu diagnozy, terapii mowy i wymowy pracującego z dziećmi, młodzieżą

Bardziej szczegółowo

Zajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA

Zajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA Zajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA Prawidłowy rozwój mowy uwarunkowany jest właściwym rozwojem intelektualnym, fizycznym i emocjonalnym. Opanowanie właściwej techniki mówienia, wyraziste wymawianie

Bardziej szczegółowo

Metodyka logopedyczna IV - dysartria, alalia, afazja. afazja - opis przedmiotu. Informacje ogólne. Wydział

Metodyka logopedyczna IV - dysartria, alalia, afazja. afazja - opis przedmiotu. Informacje ogólne. Wydział Metodyka logopedyczna IV - dysartria, alalia, afazja - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Metodyka logopedyczna IV - dysartria, alalia, afazja Kod przedmiotu 05.6-WP-PEDP-ML4 Wydział Kierunek

Bardziej szczegółowo

Elementy logopedii i fonetyki z metodyką terapii zaburzeń mowy

Elementy logopedii i fonetyki z metodyką terapii zaburzeń mowy Elementy logopedii- materiały z 06.10.2012 Elementy logopedii i fonetyki z metodyką terapii zaburzeń mowy 1. Klasyfikacja zaburzeń mowy. Diagnoza przyczynowa. Przyczyny, objawy i terapia zaburzonego rozwoju

Bardziej szczegółowo

Zajęcia specjalistyczne w PSP nr 4 w Świdwinie w roku szkolnym 2018/2019

Zajęcia specjalistyczne w PSP nr 4 w Świdwinie w roku szkolnym 2018/2019 Zajęcia specjalistyczne w PSP nr 4 w Świdwinie w roku szkolnym 2018/2019 W naszej szkole prowadzone są: 1. ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO WYRÓWNAWCZE. 2. ZAJĘCIA REWALIDACYJNE. 3. ZAJĘCIA KOREKCYJNO KOMPENSACYJNE.

Bardziej szczegółowo

TERAPIA LOGOPEDYCZNA. Terapią logopedyczną objęte są dzieci z zaburzeniami mowy.

TERAPIA LOGOPEDYCZNA. Terapią logopedyczną objęte są dzieci z zaburzeniami mowy. TERAPIA LOGOPEDYCZNA Terapią logopedyczną objęte są dzieci z zaburzeniami mowy. Zajęcia odbywają się systematycznie, dostosowane są do możliwości psychofizycznych każdego ucznia. Terapia prowadzona jest

Bardziej szczegółowo

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych. Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych. Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: NEUROLOGOPEDIA Z ELEMENTAMI AUDIOLOGII I FONIATRII Typ studiów: kwalifikacyjne/doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów

Bardziej szczegółowo

Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD

Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD Barbara Woszczyna Tomaszowice 2015r. Według brytyjskiego raportu Warnocka, około 20% populacji uczniów to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Children with

Bardziej szczegółowo

Pomoc logopedyczna dzieciom w wieku przedszkolnym jako profilaktyka niepowodzeń szkolnych. Autor: mgr Grażyna Wrzaszczak

Pomoc logopedyczna dzieciom w wieku przedszkolnym jako profilaktyka niepowodzeń szkolnych. Autor: mgr Grażyna Wrzaszczak Pomoc logopedyczna dzieciom w wieku przedszkolnym jako profilaktyka niepowodzeń szkolnych Autor: mgr Grażyna Wrzaszczak [...] przyszłość dziecka kształtuje się w przedszkolu. D.Elsenbroich, Co siedmiolatek

Bardziej szczegółowo

ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna

ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna EPIDEMIOLOGIA DYSFUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z NF1 Dysfunkcje poznawcze

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZamiejscowy KA AFM obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 Kierunek studiów: Pedagogika

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9 SPIS TREŚCI Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9 CZĘŚĆ I RODZINA A DZIECKO NIEPEŁNOSPRAWNE 1. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych Andrzej Twardowski... 18 1.1. Systemowy model funkcjonowania rodziny...

Bardziej szczegółowo

Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice

Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE DZIECI I MŁODZIEŻY Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice Specjalne potrzeby edukacyjne - SPE Specjalne potrzeby edukacyjne to takie potrzeby,

Bardziej szczegółowo

Program logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie

Program logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie Program logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie Opracowała: mgr Agnieszka Sokółka Wstęp Umiejętność poprawnego mówienia jest w naszych czasach szczególnie ważna.

Bardziej szczegółowo

WIEDZA K_W01 Posiada ogólną wiedzę na temat neurologopedii jako specjalności logopedycznej. K_W02 Zna neurolingwistyczne i psycholingwistyczne

WIEDZA K_W01 Posiada ogólną wiedzę na temat neurologopedii jako specjalności logopedycznej. K_W02 Zna neurolingwistyczne i psycholingwistyczne WIEDZA K_W01 Posiada ogólną wiedzę na temat neurologopedii jako specjalności logopedycznej. K_W02 Zna neurolingwistyczne i psycholingwistyczne uwarunkowania wypowiedzi językowych. K_W03 Posiada usystematyzowaną

Bardziej szczegółowo

Opracowała : mgr Elżbieta Książkiewicz-Mroczka

Opracowała : mgr Elżbieta Książkiewicz-Mroczka PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W GŁOJSCACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016 W RAMACH POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ Opracowała : mgr Elżbieta Książkiewicz-Mroczka

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ WIELOSPECJALISTYCZNEJ OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA

ARKUSZ WIELOSPECJALISTYCZNEJ OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA ARKUSZ WIELOSPECJALISTYCZNEJ OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA Obszar funkcjonowania PODSUMOWANIE OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA na podstawie diagnoz cząstkowych Opis funkcjonowania dziecka w danym obszarze Mocne

Bardziej szczegółowo

PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ

PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ W KRZAKACH Cele ogólne planu pracy: artykulacji oraz ich koordynacji); nie umiejętności poprawnej artykulacji wszystkich głosek; Cele szczegółowe:

Bardziej szczegółowo

SPECJALNOŚĆ LOGOPEDYCZNA NA STUDIACH I i II STOPNIA FILOLOGIA POLSKA OFERTA ZAKŁADU LEKSYKOLOGII I LOGOPEDII

SPECJALNOŚĆ LOGOPEDYCZNA NA STUDIACH I i II STOPNIA FILOLOGIA POLSKA OFERTA ZAKŁADU LEKSYKOLOGII I LOGOPEDII SPECJALNOŚĆ LOGOPEDYCZNA NA STUDIACH I i II STOPNIA FILOLOGIA POLSKA OFERTA ZAKŁADU LEKSYKOLOGII I LOGOPEDII WARUNKI REKRUTACJI NA SPECJALNOŚĆ Warunki przyjęcia na I stopień specjalności: rozmowa kwalifikacyjna

Bardziej szczegółowo

Autyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne.

Autyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne. Autyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne. W Polsce autyzm i Zespół Aspergera rozpoznaje się w oparciu o obowiązującą od 1996 roku Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych

Bardziej szczegółowo

DRODZY RODZICE! Znajdźcie czas! Słuchajcie z uwagą opowieści Dziecka, tak jak chcielibyście, Aby ono słuchało Was!!!

DRODZY RODZICE! Znajdźcie czas! Słuchajcie z uwagą opowieści Dziecka, tak jak chcielibyście, Aby ono słuchało Was!!! DRODZY RODZICE! Znajdźcie czas! Słuchajcie z uwagą opowieści Dziecka, tak jak chcielibyście, Aby ono słuchało Was!!! Mowa jest zwierciadłem duszy człowieka i trzeba o nią dbać... Prawidłowe kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2010/2011

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2010/2011 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 200/20 Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Ogólnoakademicki

Bardziej szczegółowo

PRZYCZYNY WAD I ZABURZEŃ MOWY U DZIECI

PRZYCZYNY WAD I ZABURZEŃ MOWY U DZIECI PRZYCZYNY WAD I ZABURZEŃ MOWY U DZIECI Wstępują różne typy zaburzeń mowy wynikające z różnych przyczyn. U podłoża wszystkich zaburzeń mowy mogą leżeć przyczyny funkcjonalne, organiczne, emocjonalne lub

Bardziej szczegółowo

Wielospecjalistyczną, kompleksową, skoordynowaną pomocą obejmuje się dzieci w wieku od 0 do ukończenia 7 r.ŝ., które są:

Wielospecjalistyczną, kompleksową, skoordynowaną pomocą obejmuje się dzieci w wieku od 0 do ukończenia 7 r.ŝ., które są: PROGRAM: Wczesnej, wielospecjalistycznej, kompleksowej, skoordynowanej i ciągłej pomocy dziecku zagroŝonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie. Lekarze oddziałów połoŝniczych

Bardziej szczegółowo

Magdalena Smoczyńska, Ewa Haman Funkcjonowanie dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym (SLI) w systemie edukacji szkolnej

Magdalena Smoczyńska, Ewa Haman Funkcjonowanie dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym (SLI) w systemie edukacji szkolnej Magdalena Smoczyńska, Ewa Haman Funkcjonowanie dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym (SLI) w systemie edukacji szkolnej Plan wystąpienia Diagnoza zaburzeń językowych w Polsce Perspektywa badawcza

Bardziej szczegółowo

Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice

Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice Orzecznictwo Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice Orzeczenie Jest efektem wielospecjalistycznej diagnozy zaburzeń w rozwoju dziecka/ucznia, wobec którego Zespół Orzekający

Bardziej szczegółowo

CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI?

CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI? CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI? mgr Magdalena Jabłońska mgr Dorota Orłowska 1 DLACZEGO RODZICE NIE MAJĄ WIEDZY O ISTOTNYCH PROBLEMACH SWOICH DZIECI? brak czasu mało doświadczeń

Bardziej szczegółowo

Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni:

Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni: Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni: Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci młodzieży: Badanie

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Wczesna diagnoza i terapia logopedyczna 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Early diagnosis and

Bardziej szczegółowo

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ostrowi Mazowieckiej prezentuje Państwu:

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ostrowi Mazowieckiej prezentuje Państwu: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ostrowi Mazowieckiej prezentuje Państwu: OFERTĘ róŝnorodnych form pomocy bezpośredniej, przygotowaną dla: dzieci w wieku przedszkolnym uczniów szkół podstawowych

Bardziej szczegółowo

Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji

Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Dr Teresa Opolska Polskie Towarzystwo Dysleksji Fakty i kontrowersje wokół dysleksji

Bardziej szczegółowo

WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA MAŁGORZATA URYNEK

WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA MAŁGORZATA URYNEK WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA MAŁGORZATA URYNEK Wczesna interwencja to zintegrowany system oddziaływań profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo-rehabilitacyjnych i terapeutycznych, których podmiotem

Bardziej szczegółowo

Dzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych.

Dzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Psychoterapia indywidualna Terapia zaburzeń emocjonalnych i patologicznych cech osobowości. Korzyści (nabyta wiedza i Dzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Niwelowanie

Bardziej szczegółowo

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Fazy reakcji emocjonalnej rodziców w sytuacji pojawienia się niepełnosprawnego dziecka mgr Katarzyna Kowalska Dziecko niepełnosprawne w rodzinie Według

Bardziej szczegółowo

CENNIK Zmiany wchodzą w życie z dniem 1 września 2019 roku. TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH (TUS) w roku szkolnym 2019/2020

CENNIK Zmiany wchodzą w życie z dniem 1 września 2019 roku. TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH (TUS) w roku szkolnym 2019/2020 CENNIK Zmiany wchodzą w życie z dniem 1 września 2019 roku TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH (TUS) w roku szkolnym 2019/2020 Pełny cykl zajęciowy TUS trwa od września do czerwca (rok szkolny), zajęcia rozliczane

Bardziej szczegółowo

SPECJALNOŚĆ LOGOPEDYCZNA NA STUDIACH I i II STOPNIA FILOLOGIA POLSKA OFERTA ZAKŁADU LEKSYKOLOGII I LOGOPEDII

SPECJALNOŚĆ LOGOPEDYCZNA NA STUDIACH I i II STOPNIA FILOLOGIA POLSKA OFERTA ZAKŁADU LEKSYKOLOGII I LOGOPEDII SPECJALNOŚĆ LOGOPEDYCZNA NA STUDIACH I i II STOPNIA FILOLOGIA POLSKA OFERTA ZAKŁADU LEKSYKOLOGII I LOGOPEDII WARUNKI REKRUTACJI NA SPECJALNOŚĆ 1. Warunki przyjęcia na I stopień specjalności: rozmowa kwalifikacyjna

Bardziej szczegółowo

Terapia logopedyczna ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym

Terapia logopedyczna ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym Terapia logopedyczna ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym Terapia logopedyczna dzieci z niepełnosprawnością intelektualną to szeroko rozumiane wychowanie językowe.

Bardziej szczegółowo

Pierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku

Pierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku Pierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku KROK 1: Zapisanie dziecka na wizytę logopedyczną: Na pierwszą wizytę/ konsultację logopedyczną należy zapisać dziecko w sekretariacie Poradni

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ-DYPLOMOWEJ

PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ-DYPLOMOWEJ PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ-DYPLOMOWEJ NAZWA PRAKTYKI: Praktyka pedagogiczna-dyplomowa w gabinetach logopedycznych w placówkach kształcenia specjalnego KOD PRZEDMIOTU: 100S-2P3LOGc KIERUNEK STUDIÓW:

Bardziej szczegółowo

DLA MATEUSZA WYPYCHA UCZNIA KLASY I (II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ŁUKOWIE) NA LATA SZKOLNE

DLA MATEUSZA WYPYCHA UCZNIA KLASY I (II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ŁUKOWIE) NA LATA SZKOLNE PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA MATEUSZA WYPYCHA UCZNIA KLASY I (II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ŁUKOWIE) NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA mgr Elżbieta Chmiel strona 1 /5 Program opracowany na podstawie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA mgr Elżbieta Chmiel strona 1 /6 Program opracowany na podstawie arkusza badania psychologicznego.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ ZAJĘĆ KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH

PROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ ZAJĘĆ KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH PROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ ZAJĘĆ KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU: WYRÓWNYWANIA SZANS EDUKACYJNYCH UCZNIÓW Z GRUP O UTRUDNIONYM DOSTĘPIE

Bardziej szczegółowo

Moduł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz

Moduł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ NA ZAJĘCIACH Z TERAPII LOGOPEDYCZNEJ NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU:

PROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ NA ZAJĘCIACH Z TERAPII LOGOPEDYCZNEJ NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU: PROGRAM PRACY a1 Z UCZNIEM/UCZENNICĄ NA ZAJĘCIACH Z TERAPII LOGOPEDYCZNEJ NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU: WYRÓWNYWANIA SZANS EDUKACYJNYCH UCZNIÓW Z GRUP O UTRUDNIONYM

Bardziej szczegółowo

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 100 Rektora UJ z 2 października 2017 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Tabela odniesienia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych

Bardziej szczegółowo

OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Łódź, ul. Motylowa 3, blok 114 Tel./fax. 659-15-81 www.ppp2.edu.lodz.pl e-mail: poradnia.motylowa@gmail.com Rodziców zapraszamy do skorzystania z następujących form pomocy:

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Specjalnych Nr 85 ELEKTORALNA 12/14

Zespół Szkół Specjalnych Nr 85 ELEKTORALNA 12/14 KONFERENCJA 12.12. 2011r. WARSZAWSKI SYSTEM WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA I POMOCY RODZINIE W POSZUKIWANIU ZINTEGROWANEGO MODELU Zespół Szkół Specjalnych Nr 85 ELEKTORALNA 12/14 GENEZA lata 2006

Bardziej szczegółowo

Blok: Terapia i wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży Metoda SI we wspomaganiu rozwoju. Wprowadzenie do zagadnienia.

Blok: Terapia i wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży Metoda SI we wspomaganiu rozwoju. Wprowadzenie do zagadnienia. Blok: Terapia i wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży Metoda SI we wspomaganiu rozwoju. Wprowadzenie do zagadnienia. Magdalena Charbicka terapeuta integracji sensorycznej, oligofrenopedagog, terapeuta

Bardziej szczegółowo

Oferta szkoleń doskonalących proponowanych przez CDN w Sosnowcu na rok szkolny 2016 / 2017 luty czerwiec 2017

Oferta szkoleń doskonalących proponowanych przez CDN w Sosnowcu na rok szkolny 2016 / 2017 luty czerwiec 2017 Oferta szkoleń doskonalących proponowanych przez na rok szkolny 2016 / 2017 luty czerwiec 2017 Zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, logopedyczne, praca z uczeń ze specjalnym potrzebami edukacyjnymi 262 Gimnastyka

Bardziej szczegółowo

Plan terapii logopedycznej. Cele terapii logopedycznej

Plan terapii logopedycznej. Cele terapii logopedycznej Plan terapii logopedycznej Cele terapii logopedycznej 1. Usuwanie wad i zaburzeń mowy. 2. Kształtowanie prawidłowej mowy pod względem gramatycznym, fonetycznym, leksykalnym. Zadania w zakresie terapii

Bardziej szczegółowo

Uregulowania prawne rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. Istotą pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom ma być:

Uregulowania prawne rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. Istotą pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom ma być: Uregulowania prawne rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. dotyczące udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Oferta pomocy

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja dziecka objętego WWRD w Zespole Szkół Nr 12 w Białymstoku

Dokumentacja dziecka objętego WWRD w Zespole Szkół Nr 12 w Białymstoku Dokumentacja dziecka objętego WWRD w Zespole Szkół Nr 12 w Białymstoku 1. dokumentacja dotycząca dziecka: - opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną

Bardziej szczegółowo

Oferta Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Lipnie Na rok szkolny 2010/2011

Oferta Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Lipnie Na rok szkolny 2010/2011 Oferta Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Lipnie Na rok szkolny 2010/2011 Celem naszych oddziaływań jest wspieranie rozwoju i efektywności uczenia się dzieci i młodzieży, pomoc uczniom w wyborze kierunków

Bardziej szczegółowo

rozwoju mowy Istota i klasyfikacja opóźnień The Problem and Classification of Speech Development Retardation

rozwoju mowy Istota i klasyfikacja opóźnień The Problem and Classification of Speech Development Retardation Audiofonologia Tom X 1997 Grażyna Jastrzębowska Uniwersytet Opolski Istota i klasyfikacja opóźnień rozwoju mowy The Problem and Classification of Speech Development Retardation Streszczenie Zagadnienie

Bardziej szczegółowo

Moduł I. Problemy rozwoju i samorealizacji człowieka 40 godz. (10 wykłady, 10 ćwiczenia audytoryjne, 20 ćwiczeń laboratoryjne).

Moduł I. Problemy rozwoju i samorealizacji człowieka 40 godz. (10 wykłady, 10 ćwiczenia audytoryjne, 20 ćwiczeń laboratoryjne). OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu terapii pedagogicznej - 5 zadań. Tematyka i terminy realizacji:

Bardziej szczegółowo

NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY oraz ZABURZENIA ROZWOJU MOWY U DZIECI

NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY oraz ZABURZENIA ROZWOJU MOWY U DZIECI NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY oraz ZABURZENIA ROZWOJU MOWY U DZIECI DYSLALIE Najczęściej spotykane wady wymowy u dzieci to zaburzenia artykulacji, czyli nieprawidłowe, odbiegające od normy przyjętej

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie ćwiczeń metafonologicznych w terapii dziecka z trudnościami w czytaniu

Zastosowanie ćwiczeń metafonologicznych w terapii dziecka z trudnościami w czytaniu mgr Wioletta Konopka-Różanowska Zastosowanie ćwiczeń metafonologicznych w terapii dziecka z trudnościami w czytaniu Wprowadzenie Podstawowym zadaniem szkoły w okresie nauczania początkowego jest doprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Objęcie pomocą psychologiczno- pedagogiczną i logopedyczną dzieci z autyzmem, dzieci niesłyszących i słabosłyszących

Objęcie pomocą psychologiczno- pedagogiczną i logopedyczną dzieci z autyzmem, dzieci niesłyszących i słabosłyszących Objęcie pomocą psychologiczno- pedagogiczną i logopedyczną dzieci z autyzmem, dzieci niesłyszących i słabosłyszących Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Grajewie 19-200 Grajewo, ul. Mickiewicza 3

Bardziej szczegółowo

Niepowodzenia szkolne. Przyczyny, skutki, zapobieganie.

Niepowodzenia szkolne. Przyczyny, skutki, zapobieganie. Literka.pl Niepowodzenia szkolne. Przyczyny, skutki, zapobieganie. Data dodania: 2012-02-10 14:11:17 Autor: Anna Bajorek W referacie przedstawione zostało zagadnienie niepowodzeń szkolnych dzieci i młodzieży

Bardziej szczegółowo

Przesiewowe badanie mowy, czyli o czym żaden logopeda zapomnieć nie może

Przesiewowe badanie mowy, czyli o czym żaden logopeda zapomnieć nie może Kamila Kuros-Kowalska Natalia Moćko Monika Pakura Logopedki, doktorantki w Instytucie Języka Polskiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach Przesiewowe badanie mowy, czyli o czym żaden logopeda zapomnieć nie

Bardziej szczegółowo

Dlaczego logopedzi boją się jąkania? Analiza lingwistyczno-terapeutyczna zjawiska. dr Anna Walencik-Topiłko

Dlaczego logopedzi boją się jąkania? Analiza lingwistyczno-terapeutyczna zjawiska. dr Anna Walencik-Topiłko Dlaczego logopedzi boją się jąkania? Analiza lingwistyczno-terapeutyczna zjawiska dr Anna Walencik-Topiłko adiunkt w Katedrze Logopedii Uniwersytetu Gdańskiego; językoznawca, neurologopeda, terapeuta głosowy,

Bardziej szczegółowo

Opóźniony rozwój mowy

Opóźniony rozwój mowy Opóźniony rozwój mowy Charakterystyka opóźnionego rozwoju mowy Rozwój mowy jest procesem fizjologicznym, charakteryzującym się osobliwymi zmianami ilościowymi i jakościowymi w zakresie możliwości użycia

Bardziej szczegółowo

Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku Wydział Nauk Społecznych

Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku Wydział Nauk Społecznych Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku Wydział Nauk Społecznych Opracowały: dr hab. Agata Popławska, prof. NWSP w Białymstoku, dr Agata Jacewicz Studia podyplomowe Specjalności studiów podyplomowych:

Bardziej szczegółowo

(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji )

(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji ) (materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji ) Propozycja arkusza do analizy zebranego materiału diagnostycznego jako podstawy do planowania działań wspomagających

Bardziej szczegółowo

METODA TOMATISA. Stymulacja audio psycho. Trening uwagi słuchowej Stymulacja słuchowa

METODA TOMATISA. Stymulacja audio psycho. Trening uwagi słuchowej Stymulacja słuchowa METODA TOMATISA Stymulacja audio psycho lingwistyczna Trening uwagi słuchowej Stymulacja słuchowa mgr Jolanta Kowalczyk Łokaj mgr Anna Kocięcka Zbylut mgr Małgorzata Lewandowska Prawa Tomatisa Głos człowieka

Bardziej szczegółowo

Logopedia. Opis kierunku. WSB Chorzów - Studia podyplomowe. Logopedia (4 semestry) - studia na WSB w Chorzowie

Logopedia. Opis kierunku. WSB Chorzów - Studia podyplomowe. Logopedia (4 semestry) - studia na WSB w Chorzowie Logopedia WSB Chorzów - Studia podyplomowe Opis kierunku Logopedia (4 semestry) - studia na WSB w Chorzowie Mój zawód wymaga ode mnie dobrej organizacji. Ta cecha pozwoliła mi również na kontynuację nauki

Bardziej szczegółowo

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów Pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana uczniowi ze względu na jego indywidualne potrzeby edukacyjne, wynikające w szczególności: z niepełnosprawności,

Bardziej szczegółowo

Integracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej

Integracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej Integracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej przez terapeutę ilości i jakości bodźców sensorycznych

Bardziej szczegółowo

nazwa szkoły/placówki, w których jest zorganizowany zespół wczesnego wspomagania

nazwa szkoły/placówki, w których jest zorganizowany zespół wczesnego wspomagania Wykaz zespołów wczesnego wspomagania rozwoju dziecka zorganizowanych w szkołach i placówkach, dla których organem prowadzącym jest m.st. Warszawa - w roku szkolnym 2018/19 Do zespołów wczesnego wspomagania

Bardziej szczegółowo

Komunikacja kluczem do integracji program nauczania komunikacji

Komunikacja kluczem do integracji program nauczania komunikacji Opis innowacyjnego programu: Komunikacja program nauczania komunikacji Informacje ogólne: Program powstał jako innowacja pedagogiczna w zakresie organizacji, treści i metod kształcenia w odpowiedzi na

Bardziej szczegółowo

SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI

SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE PRZEZNACZONE SĄ DLA: Osób dorosłych wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego: Chorych

Bardziej szczegółowo

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Kierunek: PEDAGOGIKA SPECJALNA LOGOPEDIA

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Kierunek: PEDAGOGIKA SPECJALNA LOGOPEDIA Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej Kierunek: PEDAGOGIKA SPECJALNA LOGOPEDIA LOGOPEDIA SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent ma wiedzę w zakresie pedagogicznych, psychologicznych, medycznych

Bardziej szczegółowo

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW (materiał nr 1) 1. Podmiotowe traktowanie wszystkich rodziców (bezpośredni kontakt z każdym z

Bardziej szczegółowo

WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ

WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ Wrocław, 5 kwietnia 2008 I. WCZESNA INTERWENCJA 1. CELE 2. KORZYŚCI II. MODEL OPIEKI NAD MAŁYMI DZIEĆMI Z ZABURZENIAMI

Bardziej szczegółowo

Metodyka logopedyczna III - oligofazja, autyzm, surdologopedia - opis przedmiotu

Metodyka logopedyczna III - oligofazja, autyzm, surdologopedia - opis przedmiotu Metodyka logopedyczna III - oligofazja, autyzm, surdologopedia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Metodyka logopedyczna III - oligofazja, autyzm, surdologopedia Kod przedmiotu 05.6-WP-PEDP-ML3

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Polityki Zdrowotnej

Regionalny Program Polityki Zdrowotnej Regionalny Program Polityki Zdrowotnej Program badań przesiewowych słuchu oraz mowy dla uczniów pierwszych klas szkół podstawowych z terenu województwa łódzkiego na lata 2018-2020 Jeśli jesteś rodzicem

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r.

Załącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r. Specjalności w ramach studiów na kierunku psychologia studia jednolite magisterskie Program kształcenia przewiduje dwie specjalności do wyboru przez studentów począwszy od 6 semestru (3 roku studiów).

Bardziej szczegółowo

KARTA INDYWIDUALNYCH POTRZEB UCZNIA

KARTA INDYWIDUALNYCH POTRZEB UCZNIA Data załoŝenia karty... KARTA INDYWIDUALNYCH POTRZEB UCZNIA Imię (imiona) i nazwisko ucznia... Szkoła/placówka/... rok szkolny... Grupa/klasa/... Podstawa założenia karty Diagnoza poradni psychologiczno

Bardziej szczegółowo

Dzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych.

Dzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Psychoterapia indywidualna Terapia zaburzeń emocjonalnych i patologicznych cech osobowości. Korzyści (nabyta wiedza i umiejętności) Dzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych.

Bardziej szczegółowo

nazwa szkoły/placówki, w których jest zorganizowany zespół wczesnego wspomagania

nazwa szkoły/placówki, w których jest zorganizowany zespół wczesnego wspomagania Wykaz zespołów wczesnego wspomagania rozwoju dziecka zorganizowanych w szkołach i placówkach, dla których organem prowadzącym jest m. st. Warszawa - stan na 31 stycznia 2014 r. Do zespołów wczesnego wspomagania

Bardziej szczegółowo

Projekt. Więcej możliwości, więcej szans

Projekt. Więcej możliwości, więcej szans Projekt Więcej możliwości, więcej szans Projekt Więcej możliwości, więcej szans nr WND POKL.09.01.02-04-015/09, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

SPECJANY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PUŁAWACH

SPECJANY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PUŁAWACH SPECJANY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PUŁAWACH Wczesna interwencja (wczesne wspomaganie rozwoju) jest to zintegrowany system oddziaływań: profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo rehabilitacyjnych

Bardziej szczegółowo

Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc?

Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc? Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc? Prowadzenie i opracowanie: Katarzyna Siwek Węgrów, 15.11.2010r. Autyzm a funkcjonowanie językowe Zaburzenia porozumiewania

Bardziej szczegółowo

INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY Na podstawie rozp. MEN z dnia

INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY Na podstawie rozp. MEN z dnia INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY Na podstawie rozp. MEN z dnia 28.08.2017 DANE UCZNIA imię (imiona) i nazwisko ucznia data urodzenia miejsce zamieszkania Rok szkolny Klasa Wychowawca Data

Bardziej szczegółowo

Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej

Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej Danuta Mroczyk Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze I co dalej z diagnozą przedszkolną?

Bardziej szczegółowo

W 24. Wszystko o diagnozie przedszkolnej. ODN w Łomży,

W 24. Wszystko o diagnozie przedszkolnej. ODN w Łomży, W 24 Wszystko o diagnozie przedszkolnej ODN w Łomży, 23.11.2016 1 diagnoza (z gr. diagnosis) - rozróżnianie, wyróżnianie, osądzanie diagnostikos - umiejący rozpoznawać diagnostika techne - sztuka odróżniania,

Bardziej szczegółowo

www.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO

www.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W SZCZERCOWIE

PROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W SZCZERCOWIE PROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W SZCZERCOWIE Niech język giętki wypowie wszystko, co pomyśli głowa autor: logopeda Edyta Gagracz Szczerców 1.09.2017 r. 1 SPIS TREŚCI I Wstęp

Bardziej szczegółowo

Łódź; październik 2016

Łódź; październik 2016 Diagnoza potrzeb i możliwości uczniów objętych kształceniem specjalnym jako podstawa do planowania pracy z uczniem posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego Łódź; październik 2016 ROZPORZĄDZENIE

Bardziej szczegółowo

Praktyka pedagogiczna specjalistyczna w gabinetach logopedycznych w placówkach kształcenia specjalnego oraz poradniach specjalistycznych

Praktyka pedagogiczna specjalistyczna w gabinetach logopedycznych w placówkach kształcenia specjalnego oraz poradniach specjalistycznych Praktyka pedagogiczna specjalistyczna w gabinetach logopedycznych w placówkach kształcenia specjalnego oraz poradniach specjalistycznych Kod przedmiotu: 10-5P-LOG1 Praktyki organizowane są na podstawie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ(ZAWODOWEJ) dla studentów III roku studiów pierwszego stopnia stacjonarnych specjalność: LOGOPEDIA

PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ(ZAWODOWEJ) dla studentów III roku studiów pierwszego stopnia stacjonarnych specjalność: LOGOPEDIA Kod przedmiotu: 100S-2P3LOG PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ(ZAWODOWEJ) dla studentów III roku studiów pierwszego stopnia stacjonarnych specjalność: LOGOPEDIA Praktyki organizowane są na podstawie Rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r.

U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r. U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r. w sprawie: wyrażenia zgody na realizację projektu Wykorzystać wiele możliwości w ramach Wsparcia dla osób

Bardziej szczegółowo

Program autorski Poznaję uczucia

Program autorski Poznaję uczucia Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci

Bardziej szczegółowo

POSZUKIWANIA AUTONOMICZNYCH ROZWIĄZAŃ W BUDOWANIU SUKCESU SZKOŁY

POSZUKIWANIA AUTONOMICZNYCH ROZWIĄZAŃ W BUDOWANIU SUKCESU SZKOŁY POSZUKIWANIA AUTONOMICZNYCH ROZWIĄZAŃ W BUDOWANIU SUKCESU SZKOŁY I. Ogólna charakterystyka Szkoły Podstawowej Nr 2 w Ustce. II. Opis ważniejszych przedsięwzięć. 1. Projekty unijne: a) Twój rozwój, twoja

Bardziej szczegółowo

Nauczanie języka obcego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. (ze szczególnym uwzględnieniem niepełnosprawności intelektualnej)

Nauczanie języka obcego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. (ze szczególnym uwzględnieniem niepełnosprawności intelektualnej) Nauczanie języka obcego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (ze szczególnym uwzględnieniem niepełnosprawności intelektualnej) I. Specjalne potrzeby edukacyjne II. Uczeń z SPE na lekcji języka

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA REWALIDACYJNE W SZKOLE PODSTAWOWEJ SPECJALNEJ NR 1

ZAJĘCIA REWALIDACYJNE W SZKOLE PODSTAWOWEJ SPECJALNEJ NR 1 ZAJĘCIA REWALIDACYJNE W SZKOLE PODSTAWOWEJ SPECJALNEJ NR 1 W trakcie całego cyklu kształcenia zapewniamy wszystkim uczniom udział w zajęciach rewalidacyjnych. Dobór zajęć, w których uczestniczą uczniowie

Bardziej szczegółowo