RAPORT: ODDAJCIE NASZE ZŁOTO!

Transkrypt

1 RAPORT: ODDAJCIE NASZE ZŁOTO!

2 O Akcji Jako eksperci rynku złota jesteśmy zatroskani ryzykiem jakie niesie ze sobą przechowywanie polskich rezerw złota poza granicami kraju. Dlatego domagamy się sprowadzenia rezerw kruszcowych do Polski. W Niemczech operacja sprowadzania rezerw złota z Wielkiej Brytanii, USA i Francji staje się już faktem. Referendum w podobnej sprawie jest rozpisane w Szwajcarii, gdzie większość obywateli opowiada się za przechowywaniem złotych rezerw w swojej ojczyźnie. Jesteśmy głęboko przekonani, że masowe zakupy złota przez banki centralne takich krajów jak Rosja, Meksyk, Korea Południowa i wiele innych dynamicznie rozwijających się państw to oznaka przemyślanego i racjonalnego działania. W ramach wzmacniania własnej waluty dąży się do przechowywania złota w krajowych skarbcach, tak by było zawsze dostępne. Posiadanie odpowiednich rezerw złota w kraju jest podstawą do przeprowadzania wszelkich reform monetarnych. Niemcy i Szwajcarzy zachowują się w tej sprawie bardzo pragmatycznie. Jako inicjatorzy akcji sprowadzenia polskiego złota, zdeponowanego obecnie w Banku Anglii, liczymy, że Narodowy Bank Polski zrealizuje tę niezwykle ważną dla przyszłości polskiej waluty operację, której finałem będzie zdeponowanie polskiego złota w polskich skarbcach. Organizatorzy akcji: Raport dostarczony przez: Copyright goldentimes.pl 2

3 Partnerzy Akcji Copyright goldentimes.pl 3

4 Eksperci Piotr Wojda Jan Mazurek Prof. Witold Kwaśnicki Wiceprezes spółki Mennica Wrocławska, w której odpowiada za dostawy, magazynowanie i dystrybucję. Współwłaściciel sklepu bulioner.pl, pierwszego w Polsce sklepu internetowego ze złotem inwestycyjnym. Specjalista z zakresu rynku złota w Polsce i na świecie z wieloletnim doświadczeniem w zakresie inwestycji alternatywnych. Autor licznych komentarzy, artykułów i felietonów propagujących powrót do standardu złota. Zwolennik szkoły austriackiej w ekonomii popierającej gospodarkę wolnorynkową. Absolwent prestiżowej uczelni Lunds Universitet z zakresu praw człowieka. Prywatnie podróżnik, zapaśnik, paralotniarz, motocyklista, wspinacz i alpinista. Członek Business Centre Club. Specjalista Domu Inwestycyjnego Investors i ekspert do spraw rynku kapitałowego Business Centre Club. Posiada blisko 20 - letnie doświadczenie na rynku kapitałowym. Pracował w m.in.: Centrum Operacji Kapitałowych Banku Handlowego w Warszawie, Expandia Finance Polska, PZU Życie, Warszawskiej Giełdzie Towarowej, Investors TFI, zajmując w nich stanowiska od specjalisty do członka zarządu. Jest autorem licznych raportów i komentarzy ekonomicznych, między innymi w magazynach: Forbes, Bank czy Polish Market. Publikował też w Rzeczpospolitej, Gazecie Finansowej, Kurierze Finansowym, Gazecie Prawnej, Gazecie Wyborczej oraz internetowych portalach finansowych. Przygotował serię 80 poradników dotyczących polskiego rynku kapitałowego dla portalu bankier.pl oraz poradnik emitentów obligacji korporacyjnych dla warszawskiej giełdy. Jest absolwentem Politechniki Gdańskiej oraz studiów podyplomowych z zakresu bankowości inwestycyjnej londyńskiego Guildhall University i Uniwersytetu Gdańskiego. Jest licencjonowanym maklerem papierów wartościowych. Posiada też certyfikat doradcy w Alternatywnym Systemie Obrotu rynku NewConnect. Profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownik Zakładu Ogólnej Teorii Ekonomii w Instytucie Nauk Ekonomicznych UWr. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Pełnił takie funkcje jak: Adjunct Associate Professor of Management w School of Business and Engineering Administration, Michigan Technological University, Houghtom, USA czy Prodziekan Wydziału Businessu i Administracji Gospodarczej Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji w Warszawie. Obecnie pełni między innymi funkcje członka Rady Naukowej Instytutu Misesa, członka Rady Konsultacyjno-Doradczej przy Prezesie Rady Ministrów RP. Zasiada również w Radzie Programowej Polsko- Amerykańskiej Fundacji Edukacji i Rozwoju Ekonomicznego. Od 2009 roku jest też ekspertem Centrum im. Adama Smitha. Zasiada także w Radzie Ambasadorów (Ambasador) Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. Jego dorobek naukowy to sto kilkadziesiąt artykułów naukowych w czasopismach międzynarodowych i krajowych lub jako rozdziały w książkach opublikowanych w kraju i za granicą. Dorobek ten został w większości opublikowany w renomowanych wydawnictwach polskich i zagranicznych (PWE, Edwad Elgar Publishing, Ltd, Kluwer Academic Publisher, Druncker&Humbolt). Od wielu lat prowadzi wykłady z Mikroekonomii, Makroekonomii, Nauki o przedsiębiorstwie, Procesów innowacyjnych. Ważnym składnikiem tych wykładów jest problematyka pieniądza i bankowości. Na polu analizy rozwoju gospodarczego (w tym analizę systemu monetarnego i bankowego) jest zwolennikiem podejścia zaproponowanego i rozwijanego przez Ludwika von Misesa i Frederica von Hayeka. Copyright goldentimes.pl 4

5 Prof. Robert Gwiazdowski Prezydent Centrum im. Adama Smitha i ekspert w dziedzinie podatków, prawnik, komentator gospodarczy, doktor habilitowany nauk prawnych. Szef Komisji Podatkowej Centrum im. Adama Smitha oraz arbiter w Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie. Często udziela komentarzy na tematy społecznogospodarcze w prasie, radiu i telewizji. Gości także w programie TVP o tematyce gospodarczej Plus Minus oraz w programie Bilans, nadawanym w TVN24. W Instytucie Nauk o Państwie i Prawie UW obronił pracę doktorską z zakresu nauk prawnych pt. Milton Friedman i Russell Kirk a style politycznego myślenia w amerykańskiej filozofii konserwatywnej. Specjalność naukowa: myśl polityczna, prawna i ekonomiczna. Specjalność praktyczna: prawo finansowe i podatkowe, prawo korporacyjne, prawo energetyczne. Doradca wielu polskich i zagranicznych przedsiębiorstw, zarówno wielkich koncernów (także giełdowych), jak i firm z sektora MSP. Autor książek: Sprawiedliwość a efektywność opodatkowania. Pomiędzy progresją a podatkiem liniowym, Doktrynalne przesłanki i praktyczne konsekwencje progresywnego i proporcjonalnego opodatkowania dochodów (w druku) oraz licznych opracowań i artykułów naukowych i publicystycznych. Jest honorowym członkiem stowarzyszenia KoLiber. Michał Wróblewski Inwestor, autor i przedsiębiorca, twórca strategii inwestycyjnej Transferu Bogactwa, ekspert w dziedzinie inwestowania w złoto i srebro. Autor licznych artykułów i wypowiedzi dotyczących kluczowych zmian w światowej gospodarce, rynków złota i srebra oraz inwestowania. O Michale mogłeś usłyszeć min. w: Market Insider, wgospodarce, Puls Biznesu, mpolska24, Rynek Złota 24, Polskie Piekiełko czy Silver Investor. Znany jako konsultant inwestycyjny oraz konstruktywny komentator i krytyk obecnego systemu finansowego, kierowanego przez bankierów i rząd, którzy w jego opinii przyczyniają się do powiększania kryzysu finansowego i zubożenia społeczeństwa. Szerzy edukację finansową i naucza inwestowania zgodnie z obecnie dominującym cyklem finansowym, dziś cykl ten wskazuje na złoto i srebro. Pokazując innym jak mogą chronić siebie i swoich bliskich przed fatalnymi skutkami kryzysu finansowego. Redaktor naczelny i twórca portalu finansowego Golden Times. Pracował z wieloma cenionymi ekspertami w dziedzinie inwestowania, ekonomii, czy polityki min. Jimem Rogersem (Rogers Holdings, Beeland Interests), Markiem Skousenem (Mark Skousen), Jamesem Turkiem (Gold Money) czy Davidem Morganem (Silver Investor, Morgan Report). Michał z wykształcenia jest archeologiem. Przeniósł tę wiedzę do swojej praktyki finansowej, ponieważ uważa, że historia się powtarza, a bankierzy i politycy od wieków w kółko popełniają te same błędy, które zawsze kończą się poważnym kryzysem finansowy. Copyright goldentimes.pl 5

6 Pytania i Odpowiedzi Dlaczego domagamy się sprowadzenia rezerw kruszcowych do Polski? W obliczu trwającego kryzysu finansowego i zaostrzających się konfliktów walutowych każdy poważny kraj powinien przechowywać złoto w takim miejscu by było dostępne w każdej chwili. Ważna jest gwarancja, że złoto nie będzie nikomu leasingowane a jego zasoby będą zawsze precyzyjnie określone. To jeden z fundamentów dla silnej waluty i gospodarki. Wagę dostępności złota podkreśla John P. Cochran z Business School przy Metropolitan State University w Denver: Kluczem do sukcesu każdej ewentualnej waluty opartej na złocie jest pomysł, że dostarczenie złota na żądanie (ogółu społeczeństwa) ma kluczowe znaczenie. Jakie jeszcze korzyści daje posiadanie złota w kraju? Najważniejszym argumentem podnoszonym przez wielu ekonomistów jest stwierdzenie, że posiadanie odpowiednich rezerw złota w kraju jest podstawą do przeprowadzania wszelkich reform monetarnych. Niemcy i Szwajcarzy zachowują się w tej sprawie bardzo pragmatycznie. Czy postulat sprowadzenia złota do kraju pojawił się tylko w Polsce? W Niemczech operacja sprowadzania rezerw złota z Wielkiej Brytanii, USA i Francji staje się już faktem. Referendum w podobnej sprawie jest rozpisane w Szwajcarii, gdzie większość obywateli opowiada się za przechowywaniem złotych rezerw w swojej ojczyźnie. Profesor Guido Hülsmann z francuskiego Université d Angers uważa że w świecie tonącym w długach złoto jest ostateczną, bezpieczną przystanią. Banki centralne wiedzą to lepiej od większości ludzi, nawet jeśli muszą udawać w swoje codziennej pracy, że takie obawy są nieistotne. Czy banki centralne kupują jeszcze złoto? Masowe zakupy złota przez banki centralne takich krajów jak Rosja, Meksyk, Korea Południowa i wiele innych dynamicznie rozwijających się państw to rzeczywistość ostatnich lat. W ramach wzmacniania własnej waluty dąży się do przechowywania złota w krajowych Copyright goldentimes.pl 6

7 skarbcach, tak by było zawsze dostępne. W 2012 roku banki centralne kupiły 534 tony złota. W znacznej mierze były to banki krajów, które podobnie jak Polska notują, mimo światowego kryzysu, wzrost gospodarczy i wzmacniają swoją pozycję na świecie. Gdzie jest obecnie przechowywane polskie złoto? Większość polskiego złota zdeponowane jest obecnie w Banku Anglii. Część złota trafiła tam jeszcze przed wojną. Ostatnie zakupy były dokonywane w latach 90. Ile złota ma Polska? Oficjalne polskie rezerwy złota to ok 109 ton. Dla porównania niemieckie rezerwy złota wynoszą 3391 ton. Operacja sprowadzenia rezerw do Polski była by więc znacznie prostsza od niemieckiej. Oznacza to, że argument o problemach logistycznych z ewentualnym sprowadzeniem kruszcu wydaje się być niezasadny. Copyright goldentimes.pl 7

8 Historia Polskiego Złota Copyright goldentimes.pl 8

9 Rezerwy Złota Copyright goldentimes.pl 9

10 Copyright goldentimes.pl 10

11 Polskie złoto, czas na powrót i zwiększenie rezerw Jak wygląda sytuacja Polskiego złota i dlaczego Polacy oraz polskie władze monetarne powinni zainteresować się tym tematem... Wybuch kryzysu finansowego na całym świecie w 2008 r. przysporzył wszystkim wiele kłopotów, które w tej chwili zamiast znikać, narastają. Kryzys trwa, może się zakończyć poważną katastrofą finansową i dużymi zmianami w systemie finansowym. Złoto wraca do gry Jeszcze kilka lat temu przed kryzysem finansowym o powrocie systemu finansowego do standardu złota mówiono z dużym, a nawet ogromnym sceptycyzmem, pukając się nawet w głowę. Złoto sprowadzone do roli surowca nie przykuwało uwagi inwestorów, a banki centralne pozbywały się swoich rezerw. W 2003 r. Kanclerzem Skarbu w Wielkiej Brytanii był Gordon Brown (od 2007 r. premier), który zdecydował się sprzedać 60% rezerw Banku Anglii po cenie 275 dolarów za uncję. Dziś, kiedy sprawa ta wraca po latach, wielu mieszkańców wysp brytyjskich nie może wybaczyć Brownowi tak rażącej niekompetencji. Wraz z wybuchem kryzysu i narastaniem problemów finansowych wszystkie oczy znów zwróciły się w stronę złota, które znalazło uznanie wśród świadomych jego siły inwestorów, a także banków centralnych, które po kilkunastu latach sprzedaży zaczęły ponownie kupować złoto. W 2012 r. banki centralne kupiły najwięcej złota od 49 lat. Według danych GFMS (Gold Fields Mineral Services) w 2012 r. banki centralne nabyły 536 ton. Jest to coraz popularniejszy trend, kolejne banki centralne dołączają do tego grona, ponieważ boją się kryzysu i zmian w systemie. Zdecydowanymi liderami powiększania swoich zasobów są Rosja i Chiny, które regularnie nabywają złoto. Rosyjski Bank Centralny w ostatniej dekadzie dołożył 570 ton złota do skarbca, tylko o jedną czwartą mniej gorsze są Chiny. Oba te kraje, a także wiele innych jak Korea, Indie, Turcja, Kazachstan czy Meksyk stale powiększają swoje rezerwy złota z miesiąca na miesiąc. Narodowy Bank Polski nie wydaje się być w ogóle Copyright goldentimes.pl 11

12 zainteresowany takimi operacjami finansowymi, a kiedy przyspieszający kryzys uderzy jeszcze mocniej będą pluć sobie w brodę. Powrót do kraju Oprócz kupowania złota banki centralne coraz bardziej schylają się ku repatriacji swojego złota do kraju. Przed i po II wojnie światowej złoto różnych państw przechodziło z kraju do kraju, efektem czego wiele sztab zostało w innych państwach. W 2011 r. głośno było o sprowadzaniu złota do kraju przez przywódcę Wenezueli, Hugo Chaveza, który zmarł w 2013 r. On w zasadzie zapoczątkował ideę ściągania narodowego złota do kraju, wcześniej przekonując do tego pomysłu obywateli. Całe złoto Wenezueli zostało sprowadzone z Wielkiej Brytanii z powrotem do kraju. Na początku tego roku Niemcy ogłosili, iż będą sprowadzać swoje złoto z USA i Francji do kraju. Nie tylko Niemcy, ale także Ekwadorczycy czy Azerowie. Dyskusje związane z repatriacją złota toczą się min. w Szwajcarii, Belgii, Holandii, Irlandii czy Meksyku. Wszystkie te kraje chcą mieć swoje złoto przy sobie, aby być przygotowanym kiedy problemy z kryzysem wejdą na wyższy bieg. Złoto to wciąż pieniądz, duże zasoby tego kruszcu znajdujące się bezpośrednio w kraju będą bardzo potrzebne do przeprowadzania wszelkich reform monetarnych w kraju. Tym bardziej, że w mojej opinii ten kryzys skończy się naprawdę fatalnie i nadejdą duże zmiany. Kilka tygodni temu kraje z grupy BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i Republika Południowej Afryki) spotkały się w Durbanie, aby omówić sprawy finansowe. Planują utworzenie instytucji, które przejmą role Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Mają to być instytucje, przygotowane do nadchodzących dużych zmian w systemie finansowym. Warto zwrócić uwagę, że banki centralne tych państw kupują w szybkim tempie złoto, co potwierdza, że planowane są naprawdę duże zmiany. Sprowadzanie złota do kraju i powiększanie rezerw złota powinny być brane pod szczególną uwagę w każdym kraju, który chce przebrnąć przez kryzys bez wielkiego cierpienia i odnaleźć się w nadchodzącej nowej rzeczywistości finansowej. Polskie rezerwy złota Po przejrzeniu sytuacji ze złotem na świecie warto przyjrzeć się polskim rezerwom złota gromadzonym przez Narodowy Bank Polski. Copyright goldentimes.pl 12

13 Według danych World Gold Council z maja 2013 r. Polska zajmuje 36 ze 100 miejsc na liście: Copyright goldentimes.pl 13

14 Infografika przedstawiająca sytuację polskiego złota: Polskie złoto posiada burzliwą historię związaną z II wojną światową. Podczas wojny złoto wywieziono z kraju, aby nie odstało się w ręce wroga. Ostatecznie część została zagrabiona, ale większość udało się uratować. Polskie złoto zostało przetransportowane do Francji. W maju 1940 r., kiedy Niemcy najechały na Francję, wywieziono je do Maroka. W Londynie, gdzie działał polski rząd na uchodźstwie, starano się złoto z Afryki odzyskać i przetransportować do USA. Delegacja polskich urzędników dotarła do Afryki w styczniu 1944 r. Złoto przewieziono do fortu w Dakarze. Rząd polski na uchodźstwie zdecydował, by jego część zdeponować w Anglii, a resztę w USA i Kanadzie. W Polsce do władzy doszli komuniści. W 1946 r. władze PRL (Polska Rzeczpospolita Ludowa) weszły w posiadanie narodowego złota, pozostawiając je w depozytach w tamtejszych bankach. Urzędnicy i rząd na uchodźstwie nie zrobili wiele, aby przeszkodzić komunistom w przejęciu złota. W 1952 r. zlikwidowano Bank Polski, w jego miejsce powołano Narodowy Bank Polski. Kontrolę nad złotem przejęła komunistyczna władza. Niestety duża część złota została sprzeniewierzona przez komunistów. Po transformacji gospodarczej rezerwy złota były i nadal są zarządzane przez Narodowy Bank Polski. Obecnie w Polsce znajduje się niewiele ze 102,9 ton złota, które posiadamy. Większość naszych rezerw znajduje się w Banku Anglii, w Londynie, który pełni rolę jednego z globalnych centrów złota. NBP w Polsce posiada to złoto tylko na papierze i tak na prawdę nie wiemy co się z nim dzieje, czy rzeczywiście tam jest i ile go jest. Decydenci, którzy sprawują pieczę nad naszym złotem nie kwapią się z powiększaniem rezerw, ani nawet ze sprowadzeniem złota do kraju. W styczniu 2013 r. dyrektor biura prasowego NBP Przemysław Kuk poinformował media o tym, iż NBP nie zamierza sprowadzać złota do Polski. Tak więc sytuacja naszego złota co najmniej utknęła w martwym punkcie. W bieżącej sytuacji kiedy nasi zachodni sąsiedzi mający główny głos w Unii Europejskiej i Strefie Euro ściągają złoto do siebie, w innych krajach także trwa debata na ten temat. Jeszcze inne kraje, głównie gospodarki wschodzące z Rosją i Chinami na, znacząco powiększają rezerwy. Polska tylko się przygląda jak inni ratują państwowe finanse przed kryzysem. Nasze rezerwy złota stanowią zaledwie 5% wszystkich rezerw, dla porównania w Copyright goldentimes.pl 14

15 większości krajów Europy zachodniej rezerwy złota przekraczają 50 %. W Portugalii wynoszą nawet ponad 90%! Oznacza to, że nasze rezerwy złota są skromne w porównaniu do reszty rezerw walutowych, które znajdują się głównie w amerykańskich dolarach i euro, które nie są w najlepszej kondycji oraz nie wróżą nic dobrego na przyszłość. Do tego większość naszych rezerw znajduje się poza granicami kraju. Nie wygląda to dobrze, skoro amerykański dolar traci na wartości, a euro też się sypie. W końcu utracą wartość całkowicie i z naszych rezerw zostaną tylko tony papieru i cyferek w komputerze, a kraj popadnie w ruinę. Znów trzeba będzie zaczynać od zera. Warto uczyć się na własnych błędach, przecież nie musimy ciągle doprowadzać się do skrajnej sytuacji, aby potem się podnosić. Wydaję mi się, że Polacy jako naród mają już dość traumatycznych przeżyć, a takim niewątpliwie będzie koniec obecnego kryzysu, który przyniesie ze sobą duże szkody. Jak to mówią: przezorny zawsze ubezpieczony, dlatego warto zastanowić się nad przywiezieniem rezerw do kraju i powiększenia ich. Teraz jest doskonała okazja na podjęcie takiej decyzji, po kwietniowych spadkach można tanio powiększyć skarbiec o kilkanaście sztab wykorzystując np. rezerwy dolarowe. Polscy bankowcy powinni się nad tym zastanowić, ale ty też możesz im pomóc... Walka o złoto W większości krajów gdzie złoto wróciło do kraju przeprowadzano różnego rodzaju akcje społeczne i debaty. W Niemczech poskutkowało to bardzo dobrze. W Polsce podobna akcja ruszyła tydzień temu: "Oddajcie Nasze Złoto". Ma ona na celu zwrócenie uwagi na to, że polskie złoto w większości znajduje się poza granicami kraju, gdzie nie jest bezpieczne i sprowadzenia go z powrotem. Wysłano także specjalny list do prezesa NBP Marka Belki. Więcej o akcji można dowiedzieć się na stronie: oddajcienaszezloto.pl. Może się wydawać, że złoto to i tak nie należy bezpośrednio do nas, ale do banku centralnego. Jest w tym dużo prawdy, ale Narodowy Bank Polski czuwa nad bezpieczeństwem finansowym naszego kraju i jeśli złoto trafi bezpośrednio do niego, odbije się to na wszystkich polakach, ponieważ będzie można je wykorzystać do przeprowadzenia poważnych reform monetarnych. Może nawet powrotu do standardu złota. W USA ruszyła z kolej inna akcja społeczna, która chce przekonać rząd do powrotu do standardu złota: "Gold Standard 2013". Dowiedzieć się więcej o akcji i obejrzeć ciekawy film można na stronie: goldstandard2013.org. Tego rodzaju akcje są potrzebne, aby uświadomić ludziom, że czasy się zmieniają. Złoto może odegrać na prawdę ważną rolę w nadchodzących ogromnych Copyright goldentimes.pl 15

16 zmianach w systemie finansowym. Polscy decydenci monetarni powinni się z kolej zastanowić czy to już nie czas na powrót rezerw do kraju i powiększanie zasobów. Warto pomyśleć także nad dodaniem złota do własnych rezerw walutowych. Pamiętaj, weź kontrolę nad swoimi finansami i postaw czoła kryzysowi! Michał Wróblewski * Publikacja: Golden Times/ , mpolska24/ Dlaczego polskie złoto musi wrócić do kraju? Kryzys finansowy i gospodarczy na świecie ma się doskonale już od kilku lat. Dziś jest już pewne, że nie mamy do czynienia ze zwykłą recesją. Czas wprost powiedzieć, że dochodzimy do kresu życia na kredyt. Świat potrzebuje głębokich reform i powrotu do stabilnego systemu finansowego. Jednym z koniecznych działań będą reformy walutowe. Te z kolei nie mogą się udać bez silnego oparcia w złocie. Niemcy i Szwajcarzy już to zrozumieli. Wyznawcy papierowego pieniądza By zrozumieć procesy, które rządzą dzisiejszą gospodarką i generują kryzysy musimy zrozumieć współczesny pieniądz. To waluta fiat zwana też pieniądzem fiducjarnym. Skojarzenia z wiarą są słuszne, bo właśnie na wierze opiera się ów pieniądz. Przyjrzyjmy się definicji choćby z tak powszechnego źródła jak Wikipedia: Copyright goldentimes.pl 16

17 Pieniądz fiducjarny (łac. Fides wiara) waluta nie mająca oparcia w dobrach materialnych (jak np. kruszce), której wartość ma źródło z reguły w dekretowanym prawnie monopolu w wykorzystaniu go na danym obszarze jako legalny środek płatniczy oraz na popycie generowanym przez instytucje państwowe, głównie przez pobór podatków. Dla wielu klasyków liberalnej myśli ekonomicznej, to zdanie brzmiałoby jak szaleństwo. Tymczasem współczesny świat pogrąża się w tym szaleństwie od czasu upadku systemu z Bretton Woods we wczesnych latach 70 poprzedniego stulecia. Wtedy właśnie administracja prezydenta Nixona zdecydowała o ostatecznym zerwaniu ze złotem. Po tym jak dolar stracił jakikolwiek link do złota możliwe było kreowanie właściwie dowolnej ilości pieniądza. W realiach dzisiejszego kryzysu nazywa się to quantitative easing (luzowanie ilościowe) i w praktyce oznacza drukowanie dowolnej ilości pieniędzy. W ramach ostatniej rundy luzowania FED (amerykański bank centralny) drukuje 85 miliardów dolarów miesięcznie. Tam gdzie kończy się życie na kredyt Ronald Reagan miał kiedyś powiedzieć, że: Jako jednostki możemy żyć ponad stan, ciągle pożyczając, tylko przez jakiś czas. Dlaczego zatem mielibyśmy sądzić, że takie ograniczenia nie dotyczą nas jako narodu?. Od czasów prezydentury Reagana świat pokazał, że potrafi pożyczać i dodrukowywać naprawdę ogromne ilości pieniędzy. W dodatku pieniędzy, za którymi stoi jedynie obietnica wytworzenia towarów przez rozpędzone gospodarki lub słowo honoru dane przez państwo. Co stoi za tymi pieniędzmi? Obietnice rządu USA. Ich wartość z każdym dodrukiem, kryzysem czy upadającym bankiem mocno się jednak dewaluuje. A co za tym idzie dewaluuje się również dolar. Banki do perfekcji opanowały sztukę pożyczania, ubezpieczania długów czy wymyślania kolejnych instrumentów finansowych. W dodatku gdy coś idzie nie tak zawsze można postraszyć rządy największych krajów i w zamian dostać trochę świeżo dodrukowanych pieniędzy. Nawet w grach planszowych papierowe pieniądze kiedyś się kończą a inne aktywa ulegają znacznym przecenom. W świecie realnym system się nieco skomplikował. Czy jednak pytanie Reagana nie jest wciąż zasadne? Różnicy między zadłużonym konsumentem a równie zadłużonym bankiem czy państwem tłumaczyć nie trzeba. Konsumentowi banki w końcu przestaną wydawać karty kredytowe. Państwo może spłacać jedne ługi kolejnymi. Trudno określić czy taki proceder ma jakiś kres. Być może miejsce gdzie kończy się państwowe życie na kredyt jest wyznaczone przez dużych inwestorów, którzy prędzej czy później mogą odczuć choćby całkowite załamanie Copyright goldentimes.pl 17

18 waluty. Dolar z gwarancjami rządowymi może w pewnym momencie nie być już punktem odniesienia. Problem pojawia się również wtedy gdy wszystkie stymulujące mechanizmy zwyczajnie nie działają, gospodarka jak na złość nie chce się rozpędzić, konsumenci nie chcą konsumować. To moment, w którym okazuje się, że trzyletni samochód wcale nie musi być wymieniony a pięcioletnia pralka czy lodówka jest całkiem sprawna. Złote kajdany dla rządzących W momencie kiedy najważniejsze waluty się załamią, świat nie będzie już dalej kupował na kredyt i rozpęta się burza z inflacją. Jednym z nielicznych instrumentów, które w takiej sytuacji, ochronią nasz dorobek może być złoto. Ostatnio media donosiły, że Szwajcarska Partia Ludowa (SVP jedna z głównych sił politycznych w tym kraju) chce przeprowadzić referendum w sprawie ograniczenia możliwości wyprzedawania rezerw złota, wprowadzenia stałego procentowego udziału złota w rezerwach walutowych i nakazu trzymania złota w krajowych skarbcach. Prasa pisała o swoistych złotych kajdanach dla rządzących. Ta sama SVP lobbuje na rzecz wprowadzenia alternatywnej waluty opartego na kruszcu złotego franka. Zdecydowane ruchy w sprawie złota wykonały też Niemcy. Po tym jak rozpętała się burza wywołana chęcią przeprowadzenia audytu rezerw złota przez tamtejszy NIK, okazało się, że wątpliwości co do ilości rezerw przechowywanych w USA są tak duże, że Bundesbank zdecydował się na sprowadzenie całości z blisko 3400 ton rezerw królewskiego kruszcu. Co ciekawe amerykanie będą w stanie przesłać całe złoto dopiero do 2020 roku. To budzi poważne wątpliwości, czy faktycznie kruszec cały czas nietknięty spoczywa w skarbcach amerykańskiej rezerwy federalnej. Powracają też oskarżenia o obracanie zdeponowanym tam złotem, przywoływane przez takie organizacje jak amerykańska GATA. Populizm czy pragmatyzm? W Szwajcarii, Niemczech czy USA pytania organizacji i polityków o złoto rodzą oskarżenia o populizm formułowane przez część ekonomistów. Wyznawcy teorii Keynesa nie wyobrażają sobie powrotu do standardu złota i nałożenia ograniczeń w zadłużaniu się przez dodruk pieniądza. Na świecie wciąż dominujące jest przekonanie, że inflacja połączona z niskimi stopami procentowymi na tyle stymuluje gospodarkę, że drukowane pieniądze znajdą pokrycie. To iście idealistyczna wizja. Sytuacja na Cyprze, gdzie nagle banki stały się niewypłacalne a obywatele stracili dostęp do oszczędności, które następnie opodatkowano to precedens. Dziś żaden system bankowy i Copyright goldentimes.pl 18

19 finansowy nie gwarantuje już bezpieczeństwa a runy na banki mogą stać się codziennością. Wirtualne pieniądze nie rozwiążą tych problemów. Nawet jeśli założymy, że światowa finansjera kolejny raz wyjdzie obronną ręką z obecnego kryzysu to czy znikną jego przyczyny bez zmiany systemu? Niemiecki Bank Centralny zmarginalizowany obecnie przez działającego w Niemczech EBC (Europejski Bank Centralny) zdaje się przygotowywać na miękkie lądowanie. Dziś nie jest już tajemnicą, że projekt euro skończy się wtedy gdy zechcą tego Niemcy. Decydenci w Bundesbanku wiedzą, że podstawą silnej, własnej waluty i ewentualnych reform monetarnych są rezerwy kruszcu. Nie zmieniła tego nawet likwidacja standardu złota. Czy w takich okolicznościach Niemcom lub Szwajcarom można zarzucić populizm? A może to po prostu pragmatyzm, z którego znane są obydwa narody? Banki wiedzą szybciej? Profesor Guido Hülsmann z francuskiego Université d Angers uważa że w świecie tonącym w długach złoto jest ostateczną, bezpieczną przystanią. Banki centralne wiedzą to lepiej od większości ludzi, nawet jeśli muszą udawać w swojej codziennej pracy, że takie obawy są nieistotne. To może w pewien sposób tłumaczyć dlaczego dziś banki centralne są jednymi z największych konsumentów złota. Tylko 2012 roku rezerwy banków między innymi takich krajów jak Rosja, Chiny, Meksyk czy Korea Południowa powiększyły się o pond 530 ton. Masowe zakupy złota przez banki centralne wielu dynamicznie rozwijających się państw to już norma. Nie dziwi również, że w ramach wzmacniania własnej waluty dąży się do przechowywania złota w krajowych skarbcach, tak by było zawsze dostępne. Wagę dostępności złota podkreśla John P. Cochran z Business School przy Metropolitan State University w Denver: Kluczem do sukcesu każdej ewentualnej waluty opartej na złocie jest pomysł, że dostarczenie złota na żądanie (ogółu społeczeństwa) ma kluczowe znaczenie. Repatriacja polskiego złota Tymczasem większość polskiego złota zdeponowane jest obecnie w Banku Anglii. Część złota trafiła tam jeszcze przed wojną. Część w wyniku zawirowań podczas II Wojny Światowej. Ostatnie zakupy były dokonywane przez NBP w latach 90. Oficjalne polskie rezerwy złota wynoszą ok. 103 ton. Dla porównania niemieckie rezerwy sięgają 3400 ton. W związku z wszystkimi wymienionymi argumentami powstała inicjatywa sprowadzenia polskiego złota do krajowych skarbców. To pierwszy etap przygotowywania się na ewentualne zawirowania i Copyright goldentimes.pl 19

20 reformy, do których może być zmuszony także polski rząd. Ekspert Business Centre Club Jan Mazurek, który poparł akcję, tak napisał o konieczności sprowadzenia rezerw złota do Polski: Dziś obniża się wiarygodność największych potęg ekonomicznych, zawłaszczane są depozyty bankowe, kreuje się pusty pieniądz, państwa na równi ze spekulantami manipulują na rynku walutowym, rośnie niepewność polityczna na świecie. Dlaczego więc mamy ufać decydentom z innych krajów? Złoto jest częścią rezerw walutowych, a te warto mieć blisko siebie, aby w razie konieczności móc nimi swobodnie dysponować. Zatem w imię interesu Polski znajdujące się za granicą rezerwy złota powinny być sprowadzone i ulokowane w rodzimym skarbcu. To jest najbardziej odpowiednie miejsce dla złota, które należy do narodu polskiego. Mamy nadzieję, że wkrótce właśnie tak się stanie. Piotr Wojda * Publikacja: Uważam Rze/ , RynekZłota24/ Copyright goldentimes.pl 20

21 Akcja: polskie złoto W sytuacji gdy na świecie spada zaufanie do pieniądza i do banków, warto mieć swoje złoto w domu. Polskie złoto znajdujące się w Banku Anglii jest systematycznie audytowane przez niezależnego, zewnętrznego audytora. Zdaniem niektórych ekspertów nadszedł czas na sprowadzenie do Polski całego polskiego złota. Trwa akcja Oddajcie Nasze Złoto, która ma na celu skłonienie rządu i prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP) do sprowadzenia do kraju polskiego złota, które jest przechowywane w Banku Anglii (Bank of England). List intencyjny w tej sprawie, podpisany przez prezesa Mennicy Wrocławskiej został przekazany premierowi Donaldowi Tuskowi i prezesowi Narodowego Banku Polskiego prof. Markowi Belce. Apel o powrót Według danych NBP Polska posiada 103,93 tony złota, z czego ogromna większość 98,03 tony znajduje się w Londynie, w skarbcu Banku Anglii (banku centralnego Wielkiej Brytanii). Narodowy Bank Polski podaje, że pozostała część wchodzącego w skład rezerw dewizowych kruszcu (około 4,9 tony) znajduje się w jego skarbcu w Warszawie. W sierpniu 1939 r. Bank Polski posiadał złoto o wartości 463 mln zł (zapas złota warty 100 mln znajdował się już za granicą). W pierwszych dniach po wybuchu II wojny światowej blisko 80 ton złota zostało wywiezione z kraju, aby uchronić je przed okupantem, a pozostała część została na terenach Rzeczypospolitej. Historię jego transportu opisało wielu autorów, powstał nawet film fabularny produkcji polskorumuńskiej pt. Złoty pociąg. Polskie złoto przez Rumunię przetransportowano do Afryki. Stamtąd w 1944 r. zgodnie z decyzją polskiego rządu na uchodźstwie część kruszcu skierowano do Anglii, a resztę do Kanady i Stanów Zjednoczonych. Po wojnie złotem dysponował rząd Bieruta. Najwięcej zapasów sprzedano albo przeznaczono na spłaty długów, na zakupy i inne wydatki. W latach 90. Polska ponownie zaczęła kupować złoto za granicą. W 1998 r. za prezesury Hanny Gronkiewicz-Waltz Narodowy Bank Polski kupił ok. 77 ton złota. Obecnie polskie złoto stanowi 5 proc. rezerw walutowych NBP. Dla porównania złoto Stanów Copyright goldentimes.pl 21

22 Zjednoczonych stanowi 75 proc. rezerw tego kraju, a Niemiec 72 proc. rezerw walutowych. Polska płaci Bankowi Anglii za przechowywanie złota w jego skarbcu, ale Narodowy Bank Polski nie zdradza, jakie są to kwoty, powołując się na tajemnicę bankową. Twórcy akcji Oddajcie Nasze Złoto to głównie ekonomiści, którzy domagają się dokonania inwentaryzacji całości naszego złota, znajdującego się w Polsce i poza krajem, oraz sprowadzenia go w całości do kraju. Uważają bowiem, że w sytuacji gdy na świecie spada zaufanie do pieniądza i do banków, warto mieć swoje złoto w domu. Akcja jest otwarta dla internautów, którzy mogą się w nią włączyć za pośrednictwem strony internetowej oddajcienaszezloto.pl. Pod specjalnym listem intencyjnym o sprowadzenie złota do domu, skierowanym do prezesa NBP prof. Marka Belki podpisał się Piotr Wojda, wiceprezes Mennicy Wrocławskiej i przedstawiciel inicjatorów akcji. Partnerami akcji są m.in. Instytut Misesa i Stowarzyszenie Koliber. W apelu prosimy o zaudytowanie ilości i jakości polskiego złota poza granicami kraju i tego, znajdującego się w skarbcu NBP oraz, co najważniejsze o sprowadzenie całości złota do kraju mówi Piotr Wojda. Złoto od wieków było albo pieniądzem albo gwarantem stabilności waluty. Jest prawdopodobne, że będące w Polsce złoto przyczyni się do wzrostu stabilności polskiego złotego mówi prof. Witold Kwaśnicki z Instytutu Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, który przyłączył się do apelu. Wędrówka złota Polska nie jest pierwszym krajem, który podjął działania w zakresie sprowadzenia do swego kraju zasobów złota. W 2011 roku prezydent Wenezueli Hugo Chavez (nieżyjący już) rozpoczął wycofywanie krajowych rezerw złota z zagranicznych banków. Najwięcej zagranicznych aktywów złota Wenezueli znajdowało się właśnie w Anglii. Publiczne powitanie w kraju pierwszego transportu sztabek przywiezionych z kilku europejskich krajów odbyło się z wielką pompą, choć prezydent Chavez nie zdradził, ile ton złota wówczas przyjechało. Zazwyczaj na zmianę lokalizacji złota należącego do poszczególnych państw wpływają zagrożenia związane z wojną oraz sytuacją gospodarcza na danym terytorium. Wybuch II wojny światowej sprzyjał lokowaniu złota w skarbcach Stanów Zjednoczonych. W latach zimnej wojny także niemiecki Bundesbank uznał, że bezpieczniej będzie przechowywać złoto poza granicami kraju. Obecne kierownictwo banku zdecydowało, że dokona relokacji niemieckiego złota, by do końca 2020 roku mieć w kraju połowę Copyright goldentimes.pl 22

23 swoich rezerw tego szlachetnego metalu. Druga połowa ma pozostać w partnerskich bankach centralnych Anglii i Stanów Zjednoczonych. Z Nowego Jorku do Frankfurtu ma powrócić około 300 ton złota, a z Paryża całość rezerw niemieckiego złota 374 tony. Do końca 2012 roku w banku Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku (Fed) znajdowało się 45,3 proc. niemieckiego złota. We Frankfurcie tylko 30,6 procent. W Holandii, Austrii, Rumunii i Ekwadorze temat sprowadzenia złota z zagranicy jest przedmiotem gorącej dyskusji społecznej oraz parlamentarnej. Ze wszystkich państw na świecie najwięcej złota posiadają Stany Zjednoczone (8133,54 tony). Na drugim miejscu są Niemcy (3391,3 tony), na trzecim Międzynarodowy Fundusz Walutowy (2814 ton). Polska zajmuje 36. miejsce. Twórcy akcji Oddajcie Nasze Złoto podkreślają, że ideą przedsięwzięcia jest zabezpieczenie w kraju kruszcu, który pomimo spadków cen rynkowych ma coraz większą wartość na świecie. Jak podkreśla Piotr Wojda, sprowadzenie złota do kraju ma znaczenie zwłaszcza teraz, w dobie światowego kryzysu walutowego, bo właśnie złoto będące fizycznym składnikiem majątkowym jest antidotum na słabości dzisiejszego systemu finansowego, opartego na wirtualnym pieniądzu i kredytach. Popyt na złoto Od 2008 r. na świecie wzrosła sprzedaż złota inwestycyjnego. W 2012 roku odnotowano rekordowy popyt na złoto, który osiągnął wartość 236,4 mld dolarów amerykańskich. Z kolei od początku 2013 roku notuje się spadek popytu na inwestycyjne złoto. W pierwszych trzech miesiącach obniżył się on aż o 50 proc. W 2011 roku banki centralne kupiły 456,8 tony złota. W 2012 r. 534,6 tony, najwięcej w ciągu ostatnich 50 lat. Obroty na światowym rynku złotego kruszcu są szacowane na 3,2 biliona dolarów. To suma zakupów czystego złota dokonana przez jubilerów, inwestorów kupujących monety i sztabki, banki centralne, fundusze typu ETF oraz przemysł m.in. elektroniczny i dentystyczny. W 2000 roku złoto kosztowało około 300 dolarów za uncję, a obecnie ceny kształtują się w granicach 1400 dolarów za uncję (31,1 grama). Złoto wraca na wzrostową ścieżkę wyjaśnia rzecznik Mennicy Wrocławskiej Marcin Lenar. Choć od początku roku rynkowa cena złota obniżyła się o około 17 proc., to zdaniem ekspertów nie musi to oznaczać drastycznych obniżek cen w całym roku. Prognozy dalszych obniżek cen złota są wynikiem spekulacji zarówno funduszy, jak i firm, które handlują kontraktami na złoto wyjaśnia Janusz Szewczak, główny ekonomista SKOK-ów. W wydobyciu i produkcji złota na świecie przodują Chiny, ale także Copyright goldentimes.pl 23

24 ten kraj kupuje duże jego ilości. Ludowy Bank Chin posiada rezerwy walutowe o wartości 3,3 biliona dolarów, zaś złota 1054 tony, co stanowi zaledwie 2 proc. rezerw finansowych kraju. W 2012 r. najwięcej złota kupiły: Turcja (164,3 tony ) i Rosja (74,8 tony). Brazylia i Filipiny kupiły po 33,6 tony złota. Złoto kupują przede wszystkim banki centralne krajów rozwijających się, które posiadają bardzo niskie udziały tego kruszcu w rezerwach walutowych mówi Jan Mazurek, ekspert ds. rynków kapitałowych Business Centre Club. Banki centralne lub przywódcy krajów, które podjęły decyzje o trzymaniu złota u siebie zapewne kierowały się troską o bezpieczeństwo i koniecznością racjonalnej dywersyfikacji składników rezerw dodaje. Apele i prawne blokady Na temat rezerw złota Stanów Zjednoczonych krąży wiele plotek. Ron Paul, senator Partii Republikańskiej, domaga się dokonania publicznego audytu zgromadzonych w skarbcach rezerw złota. Głos polityka popiera coraz więcej Amerykanów. Z kolei eksperci podkreślają w swoich wypowiedziach, że audyt ma celu sprawdzenie, czy znajdująca się w nim ilość złota jest zgodna z oficjalnymi deklaracjami. Inwentaryzacji złota będącego majątkiem Stanów Zjednoczonych domagają się również m.in. działacze Tea Party popularnego ruchu społecznego, którzy ponadto opowiadają się za powrotem do parytetu złota. Z kolei organizacja GATA (Gold Anti-Tust Action Commite; Stowarzyszenie Przeciwko Kartelowi na Rynku ) walczy nie tylko o upublicznienie zasobów złota Fedu, ale także wszystkich banków centralnych i sprawdzenie, czy złoto nie zostało sprzedane lub pożyczone prywatnym instytucjom finansowym. Według informacji przedstawicieli Narodowego Banku Polskiego polskie złoto znajdujące się w Banku Anglii jest systematycznie audytowane przez niezależnego, zewnętrznego audytora. Na życzenie NBP angielski bank centralny przedstawia szczegółową listę wszystkich sztab złota, będących w posiadaniu NBP wraz z ich numerami. Dodatkowo Bank Anglii po każdej transakcji potwierdza zmianę zasobów złota NBP podaje biuro prasowe NBP. Jeszcze w latach 90. frank szwajcarski był w stu procentach wymienialny na złoto. Szwajcaria zerwała ze standardem złota po wejściu do Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Część jej rezerw złota także znajduje się w Stanach Zjednoczonych. Grupa utworzona przez członków Szwajcarskiej Partii Ludowej dąży do zablokowania sprzedaży rezerw złota z Narodowego Banku Szwajcarii, zgromadzenia w kraju rezerw złota znajdujących się za granicą i wprowadzenia do konstytucji zapisu, która zobowiązywałaby bank centralny kraju do utrzymywania 20 proc. rezerw walutowych w złocie. Copyright goldentimes.pl 24

25 Podobną zasadę należałoby wprowadzić w Polsce po sprowadzeniu złota do kraju. Rezerwy złota nie powinny spaść poniżej określonego pułapu w stosunku do papierowej waluty twierdzi Piotr Wojda. Dodaje, że należałoby doprowadzić do takiej sytuacji, żeby został wypracowany model ochrony złota, głównie przed zakusami polityków. Przy obecnym niskim zaufaniu społeczeństwa do klasy politycznej wydaje się to niezbędne twierdzi. Ewa Tylus * Publikacja: wgospodarce/ , WP/ , Onet/ , Bankier/ , Inwestycje/ , Interia/ , egospodarka/ Przerzuć stronę, aby zobaczyć treść listu wysłanego do Prezesa NBP Copyright goldentimes.pl 25

26 Do Prezesa Narodowego Banku Polskiego Szanowny Panie Prezesie, Jako eksperci rynku złota jesteśmy zatroskani ryzykiem jakie niesie ze sobą przechowywanie polskich rezerw złota poza granicami kraju. Dlaczego domagamy się sprowadzenia rezerw kruszcowych do Polski? W Niemczech operacja sprowadzania rezerw złota z Wielkiej Brytanii, USA i Francji staje się już faktem. Referendum w podobnej sprawie jest rozpisane w Szwajcarii, gdzie większość obywateli opowiada się za przechowywaniem złotych rezerw w swojej ojczyźnie. W obliczu trwającego kryzysu finansowego i zaostrzających się konfliktów walutowych, temat miejsca przechowywania rezerw złota przestał być jedynie tematem publicystycznym. Jesteśmy głęboko przekonani, że wbrew głosom niektórych ekonomistów, podobne postulaty i realizowane już przedsięwzięcia nie są jedynie tanim populizmem. Profesor Guido Hülsmann z francuskiego Université d Angers uważa że w świecie tonącym w długach złoto jest ostateczną, bezpieczną przystanią. Banki centralne wiedzą to lepiej od większości ludzi, nawet jeśli muszą udawać w swoje codziennej pracy, że takie obawy są nieistotne. Wobec takiego poglądu nie dziwią masowe zakupy złota przez banki centralne takich krajów jak Rosja, Meksyk, Korea Południowa i wiele innych dynamicznie rozwijających się państw. Nie dziwi również, że w ramach wzmacniania własnej waluty dąży się do przechowywania złota w krajowych skarbcach, tak by było zawsze dostępne. Wagę dostępności złota podkreśla John P. Cochran z Business School przy Metropolitan State University w Denver: Kluczem do sukcesu każdej ewentualnej waluty opartej na złocie jest pomysł, że dostarczenie złota na żądanie (ogółu społeczeństwa) ma kluczowe znaczenie. Jednak najważniejszym argumentem podnoszonym przez wielu ekonomistów jest stwierdzenie, że posiadanie odpowiednich rezerw złota w kraju jest podstawą do przeprowadzania wszelkich reform monetarnych. Niemcy i Szwajcarzy zachowują się w tej sprawie bardzo pragmatycznie. Jako inicjatorzy akcji sprowadzenia polskiego złota, zdeponowanego obecnie w Banku Anglii, liczymy, że Narodowy Bank Polski zrealizuje tę Copyright goldentimes.pl 26

27 niezwykle ważną dla przyszłości polskiej waluty operację, której finałem będzie zdeponowanie polskiego złota w polskich skarbcach. Piotr Wojda, przedstawiciel inicjatorów akcji Oddajcie Nasze Złoto ( / Przejdź dalej, aby zobaczyć odpowiedź Copyright goldentimes.pl 27

28 Odpowiedź NBP na list Copyright goldentimes.pl 28

29 Copyright goldentimes.pl 29

30 Komentarz do odpowiedzi NBP Odpowiedź od Narodowego Banku Polskiego, jaką dostaliśmy jako inicjatorzy akcji Oddajcie Nasze Złoto dowodzi, że polskie rezerwy złota są tematem całkowicie pobocznym. Eksperci banku nie dostrzegają zagrożeń wynikających ze słabości współczesnych walut i światowego systemu finansowego. Jako organizatorzy akcji, której głównym postulatem jest sprowadzenie polskich rezerw złota z Banku Anglii do Polski, niecierpliwie oczekiwaliśmy odpowiedzi na list skierowany do prezesa NBP. W liście sformułowaliśmy wspomniany postulat. Zebraliśmy również najważniejsze argumenty na rzecz sprowadzenia złota i wagi rezerw. Na list skierowany do prezesa Marka Belki odpowiedział Dyrektor Departamentu Komunikacji i Promocji NBP. Rozumiemy, że nie reprezentujemy potężnego lobby ani żadnej dużej instytucji finansowej, lecz oczekiwaliśmy poważnej odpowiedzi na fundamentalne dla nas kwestie. Akcja Oddajcie Nasze Złoto to efekt zaniepokojenia grupy ekonomistów i ekspertów rynku złota wielkością i miejscem przechowywania polskich rezerw złota. Nie ukrywaliśmy, że inspiracją dla nas były działania społeczne podejmowane w Niemczech, w wyniku których Bundesbank rozpoczął proces sprowadzania swoich rezerw złota z Francji i Niemiec. Dla nas najistotniejsze były przyczyny dla których niemiecki bank centralny to zrobił. Tymczasem w odpowiedzi NBP otrzymaliśmy ogólne informacje, które w ogóle nie odnoszą się do zagrożeń dla światowego systemu finansowego, o których chcemy rozmawiać. Dziś w USA, Niemczech, Austrii czy Holandii toczy się poważna dyskusja na temat sposobu rozliczania rezerw złota, trudności w rozliczaniu ilości kruszcu i faktycznego pokrycia walut w złocie. Amerykańska organizacja GATA zapytała wprost: czy ktoś widział nasze złoto? Niemcy część swoich rezerw z USA odzyskają dopiero w 2020 roku. Skąd te problemy i pytania? Wszystko jest wynikiem kruszenia się dzisiejszych Copyright goldentimes.pl 30

31 systemów monetarnych i obnażania ich kolejnych słabości. Przykładem jest brak rozliczeń leasingu złota masowo prowadzonego przez banki. Złoto takie formalnie nie zmienia właściciela, więc problem, zdaniem banku, nie istnieje. W połączeniu ze wspomnianym brakiem dokładnego rozliczania rezerw i innych zasobów kruszcu, daje to pole do licznych nadużyć. W odpowiedzi na nasz list NBP tłumaczy, że posiada zasoby sztab good delivery przechowywane w londyńskich skarbcach Banku Anglii, czyli w światowym centrum rozliczeniowym handlu złotem. Przekonuje, że dzięki temu korzystamy z usług zaufanego partnera, a obecność złota w Londynie umożliwia jego szybkie wykorzystanie w razie potrzeby. Czy jednak właśnie na tym ma polegać dostępność złota, którą postulujemy? Jeśli weźmiemy pod uwagę wszelkie wątpliwości związane ze wspomnianym obrotem złotem jaki prowadzą duże banki centralne, problem okazuje się bardziej złożony. Przy okazji warto zacytować ostatnie zdanie z odpowiedzi NBP: Ponadto na żądanie NBP Bank of England przedstawia szczegółową listę wszystkich sztab złota z ich numerami będących w posiadaniu polskiego banku centralnego. Interesująca byłaby odpowiedź na pytania czy NBP o taką listę się już zwracał i czy taki audyt zawierałby informacje o ewentualnym leasingu polskiego złota, która, jak już wspominaliśmy, za aprobatą MFW nie jest traktowana jako zmiana właściciela. Niemniej w sytuacji poważnego kryzysu mogłaby stanowić niemały problem. Warto poruszyć jeszcze wątek, od którego odpowiedź NBP się zaczyna. Specjaliści banku przekonują, że polskie rezerwy złota są wystarczająco zasobne a obecnie złoto kupują głównie banki krajów rozwijających się. Powstaje pytanie czy Polska jest już krajem na tyle rozwiniętym by nie musieć kupować złota? Jeśli przyjęlibyśmy taką logikę to nasze rezerwy powinny być porównywalne procentowo z krajami takimi jak Hiszpania czy Holandia czyli wynosić co najmniej 30 procent całości rezerw walutowych. Tymczasem, jak wiadomo, polskie rezerwy złota to zaledwie 5 procent całości naszych rezerw walutowych. NBP powołuje się na statystykę, mówiącą, że nasze rezerwy złota są na 33 miejscu wśród rezerw innych światowych banków centralnych. Spróbujmy osadzić te dane w szerszym kontekście. Jeśli weźmiemy pod uwagę nasze całkowite PKB to okaże się, że Polska znajduje się na 22 miejscu w świecie. Z Copyright goldentimes.pl 31

32 kolei PKB per capita plasuje nas na 47 miejscu. Jeśli porównamy się z krajami rozwiniętymi okaże się, że nasze rezerwy złota są rażąco niskie (ponad 70 procent: Niemcy, Francja, USA, Włochy). Jeśli zaś z rozwijającymi, to tym bardziej powinniśmy ich wzorem dokonywać aktywnych zakupów złota. NBP twierdzi, że kraje rozwijające się kupują złoto, bo mają relatywnie mały udział procentowy kruszcu w całości rezerw. Jak zatem tłumaczyć aktywność wymienionej w liście NBP Rosji (9 procent), Indii (10 procent) czy Turcji (16 procent)? Któregokolwiek punktu widzenia nie przyjmiemy, Polska wypadnie jako kraj pasywny na rynku złota, lub wręcz całkowicie lekceważący siłę królewskiego kruszcu jako zabezpieczenia walut. Zatem deklaracje banku zawarte w odpowiedzi na list stoją w całkowitej sprzeczności z brakiem działań lub choćby z otwartością na poważną dyskusję o polskich rezerwach złota. *Publikacja: Oddajcie Nasze Złoto/ Copyright goldentimes.pl 32

33 Akcja Oddajcie Nasze Złoto - lekceważąca odpowiedź NBP W ramach akcji Oddajcie Nasze Złoto wysłany został list do Prezesa Narodowego Banku Polskiego Marka Belki. W liście tym podane zostały solidne argumenty, dlaczego warto sprowadzić nasze złoto z Banku Anglii do Polski, a w dalszej perspektywie czasowej powiększenie tych rezerw. Przejdźmy teraz do odpowiedzi na list. Po pierwsze odpowiedź została przysłana pod długim czasie oczekiwania, prawie dwóch miesięcy. Druga rzecz ma związek z tym, kto odpowiedział na ten list, który był adresowany do Marka Belki. Prezes niestety się nie pofatygował i zlecił odpowiedź Dyrektorowi Departamentu Komunikacji i Promocji NBP, Marcinowi Kaszubie. W pierwszym paragrafie, Pan Kaszuba informuje czytelnika o przedstawieniu stanowiska NBP w tej sprawie. Właściwa treść zaczyna się od paragrafu drugiego. Poniżej podaję mój komentarz do każdego z powyższych paragrafów listu. Pargraf 2: Oczywiście wiarygodność finansowa Polski jest ważna, ważne jest także, aby rezerwy zachowały dużą płynność. W akcji Oddajcie Nasze Złoto nie chodzi, o wymienienie wszystkich walut na złoto. Rolą rezerw jest także, a nawet przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa finansowego. To właśnie rola rezerw złota. Dzisiejsza sytuacja finansowa świata nie jest najlepsza, ostatnie znaki lekkiej poprawy to fałszywe sygnały. Poważne problemy gospodarcze trawią największe gospodarki świata, nie omijają także Polski. Do poprawy jest jeszcze bardzo daleko i najprawdopodobniej skończy się na dużych zmianach w całym systemie finansowym. Nie ma się co oszukiwać, ale dolar i euro w których znajduje się większość naszych rezerw walutowych są w najsłabszej od wielu lat formie. Sprowadzenie złota do kraju i powiększenie rezerw zapewni większe bezpieczeństwo i zarazem wiarygodność finansową Polski w następujących latach. Paragraf 3: W tym paragrafie NBP przedstawia bieżącą sytuację Copyright goldentimes.pl 33

34 rezerw złota, które w ich ocenie są satysfakcjonujące. Broni się tym, że np. USA, Niemcy i Francja mają większe rezerwy ze względów historycznych. 102,9 tony, które posiada NBP to liczba niezmienna od lat, a do tego większość tych rezerw znajduje się poza krajem. Jeszcze gorzej wygląda złoto jako % wartości całych rezerw walutowych, jest to nie całe 5%. Część rezerw walutowych są używane do interwencji na rynku i jako inwestycje, ale też spora część leży bezczynie i traci wraz ze słabnącymi walutami. Dla przykładu w Portugalii mocno zagrożonej kryzysem złoto stanowi 90% rezerw walutowych, w razie poważnych problemów rezerwy złota pomogą im stanąć na nogi. Kiedy dolar i euro znacząco stracą na wartości to nasze rezerwy wyparują i nic nam nie zostanie. Argumentem mogą być spadające ostro w tym roku ceny złota, ale sytuacja ta wkrótce się odwróci, bo jak się okazuje cena jest mocno zaniżona przez różnego rodzaju papierowe derywaty, a popyt na fizyczny kruszec znacząco się zwiększył. NBP nabywał złoto nic się nie zdziała. NBP powinien zwrócić uwagę na to, że kraje, które dziś nabywają złoto mają coraz większe wpływy na świecie. Niedługo to one będą dyktować warunki gry z Chinami na czele. Coraz głośniej mówi się także w sferze profesjonalnej i publicznej o powrocie do standardu złota. Wielu ekonomistów zdaje sobie sprawę, że dzisiejszy system finansowy jest w poważnych tarapatach. Złoto jest ważną częścią rezerw walutowych na którą warto zwrócić uwagę. Paragraf 5: Z całego pisma i poprzednich paragrafów wynika, że NBP nie bierze wszystkich ewentualności pod uwagę. Zarządzanie rezerwami walutowymi tak jak teraz, nie wygląda na adekwatne do obecnej sytuacji gospodarczej Polski i świata. NBP może się tłumaczyć zyskami płynącymi z rezerw walutowych, choć i te w ostatnich latach nie są porywające. Jednak pierwotnym celem rezerw jest stawianie na bezpieczeństwo. Paragraf 4: Tutaj przedstawiciele NBP strzelili sobie w stopę. Słusznie zauważyli, że złoto jest przede wszystkim nabywane przez gospodarki rozwijające się, które chcą powiększyć swoje stosunkowo niskie rezerwy. Jaką gospodarką jest Polska? Z toku myślenia NBP wychodzi na to, że rozwiniętą, w rzeczywistości jednak rozwijającą się. Wspominając stare czasy kiedy Paragraf 6: Trzymanie rezerw złota w Londynie, czyli punkcie strategicznym jeśli chodzi o dokonywanie transakcji w kruszcach było dobre kilka lat temu, kiedy system finansowy trzymał się jako tako. Teraz ważne jest, aby fizyczne złoto w postaci sztab nie było upłynniane w żaden sposób, ponieważ powinno leżeć w Polskim skarbcu i chronić siłę nabywczą rezerw Copyright goldentimes.pl 34

35 walutowych. Nawet w najbardziej krytycznym momencie, z Polski też da się dokonać transakcji, ale w obecnych czasach nie powinno stanowić to priorytetu. Priorytetem jest trzymanie większości rezerw w kraju i powiększenie ich. Paragraf 7: W ostatnim paragrafie NBP udowadnia, iż posiada całkowitą kontrolę nad sztabami złota, które są jego własnością. Jednak realia są takie, że NBP otrzymuje jedynie papier, który wcale nie musi odzwierciedlać rzeczywistości. Niemcy też myśleli, że ich złoto leży sobie bezpiecznie w Nowojorskim skarbcu FEDu, tymczasem muszą na nie trochę poczekać. Czekając zbyt długo można się mocno sparzyć. Trzymając złoto u siebie ma się pewny grunt pod nogami. To jest dobry moment, aby NBP zwróciło uwagę na coraz ważniejszą rolę złota w pogrążonej w recesji gospodarce światowej. W inwestowaniu ważne jest podążanie za trendem, podobnie wygląda to w zarządzaniu rezerwami walutowymi. Wschodnie gospodarki rozwijające się nabywają złoto. Zaś zachodnie jak choćby Niemcy czy Szwajcaria sprowadzają swoje złoto do kraju. Z obu tych przypadków wnioski powinien wyciągnąć NBP, bo to są fakty. Trend do, którego warto się podłączyć zanim będzie na to za późno. Podsumowanie: Władze NBP nie zdają sobie sprawy z coraz ważniejszej roli złota w obecnym kryzysie finansowym. Nie dopuszczają do swojej wiadomości solidnych argumentów jakimi dysponujemy. Oby w końcu udało im się nad tym usiąść i poważnie zastanowić. Przy nadchodzących dużych zmianach w systemie finansowym posiadanie złota we własnych rękach może okazać się kluczowe. Pamiętaj, weź kontrolę nad swoimi finansami i postaw czoła kryzysowi! Michał Wróblewski * Publikacja: Golden Times/ Copyright goldentimes.pl 35

36 Kwaśnicki: Oddajcie nasze złoto! W końcu kwietnia 2013 roku ruszyła akcja zainicjowana przez Mennicę Wrocławską pod hasłem Oddajcie Nasze Złoto. Bardzo się z tego ucieszyłem i od razu poparłem tę inicjatywę. Wiele wskazuje na to, że to odpowiednia pora by po ponad siedemdziesięciu latach polskie złoto wróciło do kraju. Czasy są wielce niepewne, jak to ładnie nazywane jest przez ekonomistów, turbulentne i dobrze jest mieć pewne aktywa w swoim bezpośrednim władaniu. Przepytywany przez dziennikarzy w maju, dlaczego przyłączyłem się do tej akcji, odpowiedziałem, że z kilku powodów. Żartując tylko troszeczkę, dlatego, że dobrze jest mieć blisko to co się posiada, choćby po to by nacieszyć się widokiem tegoż, ale przede wszystkim dlatego, że: Złoto od wieków było albo pieniądzem albo gwarantem stabilności waluty. Jest prawdopodobne, że będące w Polsce złoto przyczyni się do wzrostu stabilności polskiego złotego. To jest (tylko trochę sentymentalna) chęć powrotu do standardu złota. Kiedy państwa będą miały w swoich skarbcach złoto (a jak wiemy wiele państw przedsięwzięło kroki w tym kierunku) to może zrodzi się chęć zbudowania stabilnego pieniądza w jakiś sposób opartego na złocie? Polskie złoto zdeponowane jest w Londynie (wedle NBP jest tam bezpieczne?), ale złoto wielu państw przechowywane jest (niekiedy od dziesięcioleci) w Stanach Zjednoczonych (m.in. w sławnym Fort Knox). Tak do końca nie wiadomo co Amerykanie robią z tym złotem. Gdyby większość państw upomniała się o swoje złoto to może dowiedzielibyśmy się kilku ciekawych rzeczy o historii tego złota w Ameryce, a może także w Wielkiej Brytanii? Akcję Oddajcie Nasze Złoto warto też poprzeć dlatego, że kiedy zacznie się o tym dyskutować to przy okazji Copyright goldentimes.pl 36

37 poruszone będą różnorakie problemy ekonomiczne, co może przyczynić się do wzrostu zainteresowania ekonomią i edukacją ekonomiczną Polaków (a z wiedzą ekonomiczną Polaków, jak wiemy, nie jest najlepiej). Akcja ta może też zmusić NBP to bardziej aktywnej polityki w tej kwestii. Nasze złota to zaledwie 5 procent całości naszych rezerw walutowych. W wielu krajach o gospodarkach porównywalnych do Polski (np. Hiszpania czy Holandia) rezerwy te, to co najmniej 30 procent całości rezerw walutowych. Niemcy, Francuzi i Amerykanie mają ponad 70% swoich rezerw w złocie. Wiele krajów (np. Indie, Chiny) kupuje złoto w dużych ilościach, zwiększając swoje rezerwy. Pretekstem do napisania tego wpisu była odpowiedź jaką parę dni temu udzielił NBP na list wysłany przez inicjatorów tej akcji do Prezesa NBP (chyba w końcu kwietnia) z wieloma ważnymi pytaniami i problemami. List bardzo merytoryczny i wydawało się, że równie merytorycznie odpowie na niego Pan Prezes Marek Belka. Tymczasem odpowiedź NBP udzielona została po z górą dwóch miesiącach a podpisał ją Pan Marcin Kaszuba, Dyrektor Departamentu Komunikacji i Promocji. Odpowiedź NBP jest ogólnikowa, nie odnosząca się do zasadniczych kwestii przedstawionych w liście inicjatorów akcji. Przyznam się, że kiedy przeczytałem te odpowiedź przyszło mi na myśl stare historyczne określenie z czasów PRLu arogancja władzy nie zna granic. Podziwiam inicjatorów akcji, którzy w stonowanym, uargumentowanym tonie komentują ten list NBP. Brak zainteresowania (żeby nie napisać ignorancja) ekspertów NBP problemem polskiego złota jest bardzo niepokojący, ale równie niepokojące jest pomijanie tej problematyki w dyskusji polskich ekonomistów. Zastanawiające jest także to, że akcja Oddajcie Nasze Złoto została niezauważona przez środowisko ekonomistów i nikt z tzw. głównego nurtu ekonomii nie skomentował tego (nie mówiąc już o tym, że nikt z tego nurtu nie poparł tej akcji). Stało się tak mimo upublicznienia tej akcji przez wiele poczytnych dzienników, tygodników i emisji programów w kilku telewizjach. Myślę, że dobrą okazją ku temu by problem ten przedstawić tej grupie ekonomistów i w pewnym sensie wymusić zajecie stanowiska, będzie zbliżający się Kongres Ekonomistów Polskich (28-29 listopada 2013r.). Po napisaniu tego zdania, pomyślałem przecież wiesz jaka będzie reakcja!. A może jednak zostanę zaskoczony i będzie całkiem inaczej niż mogę się spodziewać? Witold Kwaśnicki * Publikacja: Polskie Piekiełko/ Copyright goldentimes.pl 37

38 Relacje radia WNET Społeczna akcja "Oddajcie nasze złoto" Piotr Wojda Kliknij Tutaj Złoto jest dobrem kraju Jan Mazurek Kliknij Tutaj Przerzuć stronę, aby dołączyć do akcji Copyright goldentimes.pl 38

39 Akcja Oddajcie Nasze Złoto Kliknij Tutaj, aby dołączyć do akcji! Zachęcamy także do polubienia Golden Times i Rynek Złota 24, aby być na bieżąco z najważniejszymi informacjami: Kliknij Tutaj Kliknij Tutaj Copyright goldentimes.pl 39

40 ZADBAJ O SWOJĄ FINANSOWĄ PRZYSZŁOŚĆ INWESTUJĄC W ZŁOTO I SREBRO Już wkrótce w Sprzedaży! Zapisz się na listę: ->Zapisuję się *Dowiesz się jako pierwszy o premierze i uzyskasz rabat Patrząc na papierową walutę i zapisy na koncie bankowym zdaję sobie sprawę, że nie ma tam absolutnie żadnej wartości, to tylko papier i cyfry. Kiedy spojrzę na złoto i srebro widzę prawdziwą wartość, rozwiązanie moich finansowych problemów, ochronę majątku i zyskowną przyszłość w tych niepewnych czasach. Michał Wróblewski Copyright goldentimes.pl 40