Analiza trendów rozwojowych w zakresie technologii i nowych myśli technicznych w Polsce, Europie i świecie dla branży informatycznej

Transkrypt

1 Analiza trendów rozwojowych w zakresie technologii i nowych myśli technicznych w Polsce, Europie i świecie dla branży informatycznej Projekt Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy, realizowany w ramach Priorytetu VIII Regionalne kadry gospodarki, Działania 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałania Regionalne strategie innowacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego.

2 Spis treści WSTĘP Ogólna analiza potencjału gospodarczego województwa zachodniopomorskiego Aktualne trendy technologiczne w branży informatycznej na rynku polskim, europejskim i światowym Branża informatyczna Trendy technologiczne w branży informatycznej Branżowe przedsiębiorstwa województwa zachodniopomorskiego na tle wyzwań rynkowych i nowych technologii Województwo zachodniopomorskie regionem opartym na wiedzy Potencjał badawczy w zakresie badań nad nowymi technologiami Zapotrzebowanie branżowych przedsiębiorstw na nowe technologie Dobre praktyki w zakresie transferu technologii z nauki do biznesu Komercjalizacja wiedzy Innowacyjne kierunki rozwoju technologii na tle krajowych trendów rozwojowych 88 2

3 WSTĘP Sektor informatyki w Polsce, Europie i na świecie to branża bardzo dynamiczna i innowacyjna. Wykazuje ona silne powiązania ze światem biznesu i w wielu dziedzinach jest ściśle uzależniona od koniunktury gospodarczej na świecie bądź w analizowanym regionie. Przedmiotem niniejszego opracowania jest szeroka analiza branży informatycznej na świecie, Europie, Polsce i w województwie zachodniopomorskim. Odznacza się ona dużym zróżnicowaniem poszczególne gałęzie informatyki są współzależne od siebie i wzajemnie na siebie oddziaływają, charakteryzując się odmiennym stopniem nowoczesności, rozwiązaniami i technologiami. Celem opracowania jest przeanalizowanie istniejących i nowych trendów rozwojowych w branży informatycznej. Zakres pracy obejmuje analizę stanu obecnego oraz perspektywy rozwoju branży. Dodatkowo, w analizie przedstawiono identyfikację ofert zachodniopomorskich przedsiębiorstw informatycznych, a także czynniki determinujące rozwój branży poprzez transfer technologii ze sfery nauki do sfery biznesu. Przedstawiono potencjał badawczy kraju i województwa w dziedzinie nowych technologii IT, a także zapotrzebowanie przedsiębiorstw na nowe technologie. Opisano sposoby komercjalizacji wiedzy z uwzględnieniem specyfiki Pomorza Zachodniego. Przedstawiono główne instytucje działające na rzecz innowacyjności branży, prowadzące badania naukowe, rozwijające i wdrażające nowe technologie informatyczne a także kojarzące przedsiębiorców z branży i wspierające ich w prowadzeniu działalności. Przedstawiono zbiór dobrych praktyk w zakresie transferu technologii z nauki do biznesu a także przedstawiono innowacyjne kierunki rozwoju technologii informatycznych na tle krajowych trendów rozwojowych. W zakresie przeprowadzania analiz rynkowych nowych technologii posłużono się dostępnymi branżowymi materiałami statystycznymi, naukowymi, dydaktycznymi i promocyjnymi. 3

4 1. Ogólna analiza potencjału gospodarczego województwa zachodniopomorskiego Wstęp Przeprowadzając analizę potencjału gospodarczego województwa zachodniopomorskiego wykorzystano liczne ogólnodostępne dokumenty i źródła informacji, w tym m. in.: Uwarunkowania Inwestycyjne Województwa Zachodniopomorskiego, Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Raport o stanie miasta Szczecin 2010, Raport o stanie województwa zachodniopomorskiego, Priorytety Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Stratergia Budowy Społeczeństwa Informacyjnego w Województwie Zachodniopomorskim na lata , Regionalna Strategia Innowacyjności w Województwie Zachodniopomorskim, Podstawowe tendencje w rozwoju demograficznym województwa zachodniopomorskiego wraz z nową prognozą ludności na lata , Gospodarka Szczecina 2007 diagnoza i perspektywy rozwoju w ujęciu krótko- i średniookresowym, Analiza i prognoza zjawisk demograficznych Szczecina 2025 z uwzględnieniem ich wpływu na gospodarkę miasta i rozwój usług publicznych, Szczecin Centrum Usług, Szczecin w liczbach 2010, Wieloletni Program Inwestycyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata Specyfika regionu Województwo zachodniopomorskie posiada szczególne położenie geograficzne, które charakteryzuje się bezpośrednim dostępem do Morza Bałtyckiego (poprzez Zespół Portów Szczecin- Świnoujście) oraz sąsiedztwem Niemiec i państw skandynawskich. Usytuowane jest na skrzyżowaniu ważnych międzynarodowych szlaków transportowych z Północy na Południe i z Zachodu na Wschód. Odległość pomiędzy Szczecinem europejskim portem morskim i stolicą województwa, a Berlinem wynosi jedynie 130 km. Region do niedawna kojarzony był przede wszystkim z przemysłem okrętowym i rolnictwem, dzisiaj rozwija różne sektory gospodarki, również związane z nowoczesnymi technologiami. Zachodniopomorskie jest regionem o dobrze ukształtowanym zapleczu przemysłowym i portowym. Do sektorów wysokiej szansy można zaliczyć: sektor BPO, logistyczny, turystyczny, chemiczny, elektroniczny, drzewny i meblarski oraz motoryzacyjny (części samochodowe). Region posiada duże obszary terenów wiejskich i leśnych. Do atutów województwa należą: dobrze rozwinięta sieć drogowa i połączenie autostradowe z Europą Zachodnią; dostępność dla żeglugi śródlądowej w kierunku Dolnego Śląska i Berlina; dobre połączenia promowe ze Skandynawią; szybko rozwijający się sektor prywatny, w tym sektor usług; dynamiczny rozwój instytucji obsługujących biznes; stosunkowo dobrze rozwinięte szkolnictwo wyższe oraz baza naukowa. Uwarunkowania geograficzne Zachodniopomorskie zajmuje obszar km i jest piątym, co do wielkości regionem Polski. Położone jest przy najkrótszych szlakach łączących Skandynawię za Środkową i Południową Europą oraz przy najkrótszych szlakach łączących Europę zachodnią z Republikami Nadbałtyckimi i Rosją. 4

5 Główne miasto regionu Szczecin jest jedynym miastem w Polsce z bezpośrednim połączeniem autostradowym z Europą Zachodnią (A6). Na terenie województwa znajduje się dostęp do Międzynarodowego Portu Lotniczego Szczecin-Goleniów obsługującego loty pasażerskie do Londynu, Dublina Oslo, Lizbony i Liverpoolu oraz krajowe do Warszawy, Poznania i Krakowa. Region posiada bezpośredni dostęp do kilku portów morskich: Port Szczecin-Świnoujście, Port Police oraz Port Kołobrzeg. Szczecin stolica województwa Zachodniopomorskiego jest łatwo dostępny ze względu na węzłowe położenie w systemie komunikacji europejskiej. Tu krzyżują się szlaki wszystkich rodzajów transportu: drogowy, kolejowy, lotniczy i żeglugowy. Szczecin jest liczącym się w Polsce ośrodkiem administracyjnym i naukowym, miasto liczy ponad 400 tys. mieszkańców a planowany Szczeciński Obszar Metropolitarny blisko 670 tys. W Szczecinie ponad 66% stanowią osoby w wieku produkcyjnym, w tym blisko 70 tys. osób młodych między 20 a 29 rokiem życia 1. Szczecin jest głównym ośrodkiem gospodarczym regionu i jednym z największych miast w Polsce (trzecie miejsce pod względem zajmowanej powierzchni i siódme pod względem liczby ludności). Głównymi miastami regionu są: Koszalin - ponad 100 tys. mieszkańców, drugi ośrodek miejski, położony na północy województwa, pełni rolę komplementarnego ośrodka gospodarczego, na terenie miasta znajduje się obszar objęty Słupską Specjalną Strefą Ekonomiczną, centrum miasta znajduje się zaledwie 11 km od wybrzeża morskiego. Stargard Szczeciński - ok. 70 tys. mieszkańców, trzeci (pod względem ilości mieszkańców) ośrodek miejski województwa. Usytuowany jest w tzw. bramie wjazdowej do zespołu wielkomiejskoportowego Szczecina. Spełnia funkcje dużego węzła komunikacyjnego. Przecinają się tu ważne drogi komunikacyjne i kolejowe. Na terenie miasta znajduje się obszar objęty Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną. Kołobrzeg - ok. 45 tys. mieszkańców, miasto położone w północnej części województwa, największe krajowe uzdrowisko posiadające u ujścia rzeki port handlowy, pasażerski, rybacki i jachtowy. Świnoujście - ponad 40 tys. mieszkańców, jedyne w Polsce miasto położone na trzech dużych wyspach: Uznam, Wolin, Karsibór oraz na kilkudziesięciu (łącznie 44) małych, niezamieszkanych wysepkach, port morski, uzdrowisko. Należy do grona najbogatszych miast w Polsce. Szczecinek - ok. 40 tys. mieszkańców, szósty ośrodek miejski województwa, położony na pograniczu Pojezierza Drawskiego i Pojezierza Szczecineckiego. Na terenie miasta znajduje się obszar objęty Słupską Specjalną Strefą Ekonomiczną. Informacje gospodarcze Struktura podmiotów według liczby pracujących na końcu 2007 r. przedstawiała się następująco 2 : 97,2% mikroprzedsiębiorstwa; Uwarunkowania Inwestycyjne Województwa Zachodniopomorskiego 5

6 2,1% małe przedsiębiorstwa; 0,6% średnie przedsiębiorstwa; 0,1% duże przedsiębiorstwa. W 2008 roku region zachodniopomorski wytworzył 4% krajowego PKB. W przeliczeniu na 1 mieszkańca PKB w województwie wyniosło zł, w porównaniu do zł na 1 mieszkańca w całym kraju, co stanowi 89,7%. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w województwie zachodniopomorskim wynosi zł, co stanowi 89,4% wartości krajowej przeciętnego wynagrodzenia. W obrębie województwa widać znaczne zróżnicowanie społeczne i gospodarcze między częścią zachodnią i wschodnią, z tendencją do wyrównywania dysproporcji. Liczba ludności 1 693,3 tys. osób stanowi 4,4% ogółu ludności w Polsce (stan na 31 marzec 2010 r.). Do sektorów priorytetowych w zakresie eksportu należą przedsiębiorstwa produkcyjne reprezentujące: przemysł spożywczy (w tym rybołówstwo), drzewno-meblarski, chemiczny, stoczniowy (w tym produkcja mniejszych jednostek pływających), konstrukcje stalowe / wyroby metalowe, elektroniczny, tekstylny. W 2009 r. zrealizowano kilka dużych projektów inwestycyjnych, w tym m.in.: Cargotec Corporation (Finlandia), Cargotec Poland sp.zo.o.; Specma Hydraulic AB (Szwecja); RewAir Holding A/S (Dania); DUNSTER Polska Sp. zo.o. Województwo zachodniopomorskie zajmuje 6 miejsce w rankingu Atrakcyjności Inwestycyjnej Województw i Podregionów Polski (dane za rok 2009) przygotowanym przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, i jest to awans o 2 miejsca w porównaniu do poprzednich lat. Największymi pracodawcami w regionie są 3 : Zakłady Chemiczne Police S.A. (Police), zatrudnienie 3 203, Swedwood Poland Sp. z o.o. (Goleniów), zatrudnienie 2 500, Zespół Elektrowni Dolna Odra S.A. (Gryfino), zatrudnienie 2 454, Polska Żegluga Morska, (Szczecin), zatrudnienie 2 418, Netto Sp. z o.o. (Kobylanka), zatrudnienie 2 345*, Polferries Polska Żegluga Bałtycka S.A. (Kołobrzeg), zatrudnienie 2 000*, Barlinek Inwestycje Sp. z o.o., (Barlinek), zatrudnienie 1 428, KPPD S.A. (Szczecinek), zatrudnienie 1 314*, Komfort Sp. z o.o. (Szczecin), zatrudnienie 1 197*, Stocznia Remontowa Gryfia S.A. (Szczecin), zatrudnienie 1 000, Espersen Polska Sp. zo.o. (Koszalin), zatrudnienie 800, Dajar Sp. z o.o. (Koszalin), zatrudnienie 668, Kronospan Szczecinek Sp. z o.o. (Szczecinek), zatrudnienie 600, Energopol Szczecin S.A. (Szczecin), zatrudnienie 450, Drobimex Sp. z o.o., (Szczecin), zatrudnienie 400. Liczby z * oznaczają zatrudnienie we wszystkich oddziałach firmy w Polsce. Na Pomorzu Zachodnim działają 4 Specjalne Strefy Ekonomiczne: Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna - usytuowana na terenie województw wielkopolskiego, lubuskiego i zachodniopomorskiego. Zajmuje powierzchnię ponad ha. Spółką arządzającą jest Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. z siedzibą w Kostrzynie nad Odrą. Strefa składa się z 25 podstref, z których Police, Goleniów, Gryfino i Karlino zajmują ponad 204 ha w województwie zachodniopomorskim. 3 Uwarunkowania Inwestycyjne Województwa Zachodniopomorskiego 6

7 Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna - ulokowana jest na terenie województw: pomorskiego, zachodniopomorskiego oraz wielkopolskiego i zajmuje łączną powierzchnię ponad 400 ha. Zarządzającym strefą jest Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. z siedzibą w Słupsku. SSSE składa się z 8 podstref inwestycyjnych położonych w regionie środkowopomorskim, z których 3 podstrefy: Koszalin, Szczecinek i Wałcz zajmują ponad 200 ha województwa zachodniopomorskiego. Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna - znajduje się jest na terenie województw pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i zachodniopomorskiego. Zajmuje powierzchnię ponad ha. Zarządzającym strefą jest Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie. PSSE składa się z 15 podstref, z których podstrefa Stargard Szczeciński zajmuje 170 ha województwa zachodniopomorskiego. Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO PARK Mielec znajduje się na terenie województw: podkarpackiego, małopolskiego, lubelskiego oraz zachodniopomorskiego. Zajmuje powierzchnię: ha. Zarządzającym strefą jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział w Mielcu. SSE EURO PARK Mielec składa się z 22 podstref, z czego podstrefa Szczecin zajmuje 73 ha. W województwie zachodniopomorskim funkcjonuje 6 parków przemysłowych: Goleniowski Park Przemysłowy (GPP) - w pełni uzbrojony technicznie teren o pow. 400 ha, przeznaczony pod obiekty produkcyjne i usługi przemysłowe. Na terenie parku działa Specjalna Strefa Ekonomiczna, będąca podstrefą Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny Spółka z o. o. - utworzony został w 2000 r. i jest w 100% własnością Gminy Miasto Szczecin. Zgodnie ze statutem jest organizacją non-profit. Misją SPNT jest osiągnięcie wzrostu produkcji w regionie opartej na nowych, innowacyjnych technologiach oraz wzrost zatrudnienia w regionie. Stymuluje i zarządza przepływem wiedzy i technologii pomiędzy szkołami wyższymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi, przedsiębiorstwami i rynkami. Obecnie prowadzi przygotowania do realizacji projektu inwestycyjnego p. n. Park Pomerania. Głównym zadaniem Parku będzie skupienie na jednym terenie ośrodków badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstw zainteresowanych inwestowaniem w innowacyjne produkty i usługi. Realizacja inwestycji została podzielona na etapy i obejmuje lata Park Naukowo-Technologiczny Politechniki Koszalińskiej jest wewnętrzną jednostką Politechniki Koszalińskiej. Głównym celem działalności jest zwiększenie efektywności wykorzystania wyników badań naukowych dla potrzeb gospodarki. Działalność merytoryczną parku realizują jednostki: Centrum Transferu Wiedzy, Centrum Transferu Technologii, Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości. Powierzchnię parku stanowią biura do wynajęcia/dzierżawy o powierzchni 300 m. Policki Park Przemysłowy Infrapark Police (PPP) - składa się z 16 obszarów inwestycyjnych o łącznej powierzchni ok. 150 ha. W parku z racji bezpośredniej bliskości kombinatu Zakłady Chemiczne Police SA lokują się głównie inwestorzy branży chemicznej. Obecnie na terenie parku działa 6 inwestorów z branży chemicznej, stalowej i drzewnej. Istnieje możliwość korzystania z portu barkowego oraz portu morskiego. 7

8 Park Przemysłowy Nowoczesnych Technologii w Stargardzie Szczecińskim - znajduje się w fazie wstępnego rozwoju. Obecnie 50 ha parku objęte jest statusem SSE przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną, możliwe jest rozszerzenie granic SSE. Stargardzki Park Przemysłowy - to obszar inwestycyjny o powierzchni ponad 150 ha, utworzony w 2004 r. Park zarządzany jest przez Stargardzką Agencję Rozwoju Lokalnego Sp. z o.o., utworzoną przez miasto Stargard Szczeciński oraz Agencję Rozwoju Przemysłu w Warszawie. Otoczenie Województwo zachodniopomorskie prowadzi współpracę regionalną z miastami i regionami w Europie oraz Azji. Prowadzona jest ona na podstawie porozumień i umów o współpracy oraz listów intencyjnych. Obejmuje współpracę m.in. w zakresie: gospodarki, rozwoju regionalnego, rolnictwa, nauki i oświaty, badań, kultury a także wiele innych. Aktualnie województwo zachodniopomorskie ma podpisanych 14 porozumień o współpracy z: Krajem Związkowym Brandenburgia (Niemcy), Krajem Związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie (Niemcy), Krajem Związkowym Bawaria (Niemcy), Miastem Berlin (Niemcy), Obwodem Kaliningradzkim (Rosja), Obwodem Mikołajowskim (Ukraina), Departamentem Loary Atlantyckiej (Francja), Departamentem Gironde (Francja), Regionem Skania (Szwecja),Prowincja Overijssel (Holandia), Regionem Apulia (Włochy), Starostwem miasta Niemenczyn (Litwa), Prowincją Ourensee (Hiszpania) oraz Prowincją Guandong (Chiny). Ułatwienia dla przedsiębiorców Na terenie województwa zachodniopomorskiego preferencyjne warunki prowadzenia działalności gospodarczej występują m.in. w Specjalnych Strefach Ekonomicznych. Ponadto funkcjonuje wiele instytucji mających na celu wspieranie przedsiębiorców, m.in.: Zachodniopomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych; Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.; Koszalińska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A; Fundusz Wspierania Rozwoju Gospodarczego Miasta Szczecina; Szczeciński Fundusz Pożyczkowy; Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości; Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych w Białogardzie; Fundacja Centrum Innowacji i Przedsiębiorczości w Koszalinie. Potencjalny rynek pracy Liczba pracujących w województwie zachodniopomorskim to osób, wskaźnik zatrudnienia: 45,6% w grupie ludności w wieku produkcyjnym (stan na 31 grudnia 2008 r., GUS). W lutym 2011r liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w województwie zachodniopomorskim wyniosła 120,6 tys osób i w stosunku do stycznia wzrosła o 1,6 tys. osób. Stopa bezrobocia wyniosła w województwie 18,6% wobec 13,2% w kraju 4. Zachodniopomorskie należy do województw o najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy i najniższym poziomie aktywności zawodowej. Mimo znacznej poprawy i prowadzonej aktywnej polityki, pozostaje regionem o wysokim odsetku 4 8

9 niepracujących - zarówno bezrobotnych, w tym długotrwale, jak i biernych zawodowo. Liczba osób niepracujących jest większa aniżeli pracujących, średnio o 200 tysięcy. Ponad 15% mieszkańców regionu w wieku lat zamieszkuje w gospodarstwach domowych, w których nie pracuje ani jedna osoba. Wskaźnik zatrudnienia obrazujący udział pracujących w ogólnej liczbie ludności w wieku produkcyjnym utrzymuje się w regionie na poziomie najniższym w Polsce i jest o 5 punktów procentowych niższy niż średnia krajowa. Niepokojąca jest struktura demograficzna regionu, która w następnych 10 latach ulegnie dalszemu pogorszeniu. W ciągu ostatniej dekady najwięcej przybyło kobiet i mężczyzn w wieku lat. Zmniejszyła się natomiast liczba mieszkańców województwa w przedziale wiekowym 40-44, a także osób poniżej 20 roku życia 5. W 2008 roku w województwie studiowało osób, w tym kobiet, uczelnie opuściło 17 tys. absolwentów, wśród nich 11 tys. kobiet. Najwięcej osób studiuje na Uniwersytecie Szczecińskim i Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym. W Koszalinie największą uczelnią jest Politechnika Koszalińska, kształcąca studentów także na kierunkach przyrodniczych, humanistycznych oraz artystycznych. Liczba studentów szkół wyższych w województwie ciągle nie odbiega znacząco od poziomu innych regionów, jednak w okresie wskaźnik ten w przeliczeniu na mieszkańców zmniejszył się z 532 do 462, schodząc poniżej średniej krajowej (501). Spadek ten był efektem z jednej strony wstępowania w wiek akademicki pokolenia niżu demograficznego, a z drugiej częstszego wybierania przez absolwentów szkół średnich uczelni w innych regionach kraju w wyniku wprowadzenia w Polsce bardziej elastycznego systemu naboru do szkół wyższych. Obecnie szkoły wyższe prowadzą intensywne kampanie promocyjne zachęcające do podjęcia nauki na proponowanych przez nie kierunkach. Starają się także dostosować programy kształcenia do potrzeb rynku pracy. W latach liczba filii i punktów konsultacyjnych uczelni wyższych w województwie zmniejszyła się z 24 do Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, czerwiec Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. 9

10 Wykres 1. Studenci szkół wyższych według grup kierunków kształcenia w przeliczeniu na mieszkańców w 2008 roku Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, czerwiec Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. Grupy kierunków kształcenia zgodne z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Kształcenia ISCED'97 Szczecin jest największym ośrodkiem akademickim w województwie zachodniopomorskim na 22 uczelniach, w tym 4 publicznych, 13 niepublicznych oraz 5 filiach uczelni z innych miast studiuje prawie 60 tys. studentów, a około 13,5 tys. z nich co roku uzyskuje dyplom ukończenia studiów wyższych. Na kierunkach Informatycznych w roku 2008/2009 studiowało 2094 osób, a 401 osób zostało absolwentami tych kierunków 6. Rodzaje i wielkość nakładu funduszy UE Na finansowanie Regionalnego Programu Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata przeznaczono z: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wsparcie w wysokości EUR, z krajowych środków publicznych w wysokości EUR i z innych źródeł finansowania w wysokości EUR. Województwo zachodniopomorskie doskonale radzi sobie w pozyskiwaniu funduszy unijnych. Od roku 2004 do województwa napłynęło 4,903 mld zł. W przeliczeniu na jednego mieszkańca dotacja z Unii Europejskiej wynosi zł, co daje pierwsze miejsce w kraju 7. 6 Raport o stanie miasta Szczecin 2010, Wydział Rozwoju Miasta UM Szczecin. 7 Raport o stanie województwa zachodniopomorskiego, Szczecin, styczeń Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Wydział Polityki Regionalnej. 10

11 Perspektywy rozwoju Kierunki rozwoju województwa zachodniopomorskiego zostały określone w Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku Zgodnie z tym dokumentem do celów strategicznych Województwa należą: wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania; wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu; zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu; zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych oraz racjonalna gospodarka zasobami; budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności; wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu. Podstawą dla rozwoju regionu przez wspieranie innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki, jest dokument: Regionalna Strategia Innowacji Województwa Zachodniopomorskiego na lata Strategia określa trzy kluczowe wyzwania, którym powinno się sprostać na drodze do rozwoju innowacyjnej gospodarki. Są nimi: świadomość i kompetencje innowacyjne; endogeniczny potencjał na rzecz specjalizacji regionalnej; regionalny system na rzecz tworzenia, dyfuzji i absorpcji innowacji; programy wieloletnie. Podstawą do kształtowania rzeczywistości społeczno-gospodarczej przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju jest Wieloletni Program Inwestycyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata , który umożliwia władzom samorządowym świadome kształtowanie polityki przestrzennej, planowanie strategiczne oraz dostosowanie działań do warunków wynikających ze zróżnicowanych cech przestrzeni województwa zachodniopomorskiego. Rzeczywistość gospodarcza W ostatnich latach obserwuje się likwidację lub przeprowadzkę do innych miast dużych przedsiębiorstw z regionu, co negatywnie wpływa na perspektywy rozwoju województwa. Koronnym przykładem jest likwidacja Stoczni Szczecińskiej Nowa w 2009 roku, która zatrudniała ok pracowników i współpracowała z wieloma mniejszymi firmami w regionie. W roku 2003 w województwie zachodniopomorskim swoją siedzibę miało 50 z 2000 największych polskich przedsiębiorstw. Liczba ta zmalała do 39 w roku W samym Szczecinie liczba ta zmalała z 26 w 2003 r. do 16 w 2008 r 8. Wśród tych firm tylko 5 w województwie zachodniopomorskim (3 w Szczecinie) można zaliczyć do firm wysokiej techniki (na podstawie symboli statystycznych według PKD) charakteryzujących się wysoką innowacyjnością. Najwyżej sklasyfikowaną firmą z branży IT z województwa jest Vobis SA, znajdujący się obecnie na 240 miejscu wg rankingu Polityki 500 największych polskich firm 9. 8 Obliczono na postawie Lista 2000 polskie przedsiębiorstwa, Rzeczpospolita z i

12 Województwo zachodniopomorskie posiada najbardziej rozdrobnioną strukturę wielkości przedsiębiorstw w Polsce. Ilość mikroprzedsiębiorstw na 1000 mieszkańców stanowi 129% średniej krajowej. Koncentracja małych (ogółem podmiotów w 2008 r.) i średnich przedsiębiorstw (1 331 podmiotów w 2008 r.) nie odbiega znacząco od średniej krajowej. Znacząco niższy niż w innych regionach jest natomiast udział firm dużych, których w 2008 r. było 167 (80% średniej koncentracji krajowej). Co więcej, ich liczba od 2004 roku spadła aż o 10%, podczas gdy w Polsce spadek ten wyniósł 1,5% 10. Na 350 spółek notowanych na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie zaledwie dwie mają siedzibę w województwie zachodniopomorskim Zakłady Chemiczne Police S.A. oraz Koszalińskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego S.A. w Szczecinku. W wyniku zmian własnościowych, konsolidacji i przejęć a szczególnie przenoszenia lub likwidacji central stolica województwa traci swój ponadregionalny charakter. Szczecin przestał być siedzibą m.in. dla Pomorskiego Banku Kredytowego. Województwo zachodniopomorskie pomija się przy lokowaniu (ustanawianiu) central o znaczeniu krajowym lub ponad wojewódzkim przykładem może być włączenie Zespołu Elektrowni Dolna Odra do nowo powstałej grupy energetycznej PGE. W północnozachodniej Polsce Szczecin na rzecz Poznania traci centrale lub regionalne dyrekcje firm infrastrukturalnych i energetycznych w tym m.in.: Enea, Wielkopolska Spółka Gazownictwa, regionalne dyrekcje Orlenu i spółek kolejowych. Obecna pozycja województwa i niekorzystne trendy w jego rozwoju są wynikiem splotu wielu czynników o charakterze lokalnym i ogólnopolskich, powiązanych ze zjawiskami globalnymi. W największym stopniu jest ona uzależniona od sytuacji Stoczni Szczecińskiej, największego pracodawcy w regionie zatrudniającego jeszcze w 2007 roku 5 tys. osób i osiągającego przychody sięgające mln złotych. Odniesienie wysokości produkcji Stoczni Szczecińskiej do wskaźników sytuacji ekonomicznej województwa świadczy o kluczowym znaczeniu tego zakładu, a także kooperujących z nim firm. Kłopoty Stoczni Szczecińskiej wpłynęły na regres całego województwa, w tym głównie zachodniej części województwa, a przede wszystkim samego miasta Szczecina. Wobec wyhamowania produkcji stoczniowej miasto i cały region straciły największego producenta i pracodawcę. Poważne trudności odczuwały także inne sektory. W roku 2000 zlikwidowano Transocean i FWS Wiskord, w Przedsiębiorstwo Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich Gryf, w roku 2002 zakłady przemysłu odzieżowego Dana i Odra, w roku Spółdzielnię Pracy Meblosprzęt. Na rok 2008 przypada ostateczna likwidacja Huty Szczecin i Papierni Skolwin. W roku 2009 zakończyła działalność Stocznia Szczecińska Nowa. Zahamowanie produkcji i zwolnienia pracownicze dotknęły także liczne, mniejsze zakłady kooperujące, w szczególności powiązane z sektorem morskim. W związku z tym zauważalny jest nie tylko stały dopływ bezrobotnych na lokalny rynek pracy, ale także znaczący dopływ grup wąsko wyspecjalizowanych fachowców, których szanse na znalezienie nowej pracy bez przekwalifikowania są ograniczone. W roku 2000 Szczecin był jednym z najlepiej rozwijających się miast w Polsce. Liczba firm w przeliczeniu na 1000 mieszkańców była największa wśród miast wojewódzkich, więcej rejestrowano ich tylko w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Łodzi. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w stolicy regionu w roku 2002 wynosiło zł i było niewiele niższe niż we Wrocławiu. Pozycji miasta i regionu sprzyjała dobra sytuacja Stoczni Szczecińskiej, zaawansowanego technologicznie czołowego producenta statków na świecie. 10 Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, czerwiec Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. 12

13 Przełom lat to okres wyhamowania koniunktury stoczniowej, któremu towarzyszyła zapaść bądź likwidacja innych zakładów pracy. Analiza danych związanych z PKB pokazuje, że w ostatnich 10 latach rola gospodarcza województwa zachodniopomorskiego, w porównaniu z innymi regionami polskimi i UE, uległa znaczącemu obniżeniu. Można je oszacować na poziomie 10%, natomiast największy spadek miał miejsce w Szczecinie, gdzie sięgnął ok. 30%. Pomimo faktu, że produkt krajowy brutto województwa zachodniopomorskiego w latach systematycznie rósł, zmniejszał się jednak jego udział w krajowym PKB. W roku 1996 przy potencjale ludnościowym województwa wynoszącym 4,44% mieszkańców Polski, produkt krajowy brutto gmin tworzących obecne województwo zachodniopomorskie stanowił 4,60% krajowego PKB. W 2000 roku udział województwa w krajowym PKB wynosił 4,51%, by w 2007 osiągnąć poziom 3,99%, mimo że w analogicznym okresie wzrósł z poziomu milionów do milionów złotych. Jeszcze w 2000 roku PKB na mieszkańca zachodniopomorskiego stanowił 101,7% krajowego PKB schodząc w 2007 roku do poziomu 89,8% 11. Wykres 2. Udział produktu krajowego brutto województwa zachodniopomorskiego w PKB Polski w latach Źródło: Raport o stanie województwa zachodniopomorskiego, Szczecin, styczeń Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Wydział Polityki Regionalnej Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, czerwiec Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. 13

14 Wykres 3. Dynamika zmian udziału w krajowym PKB Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, czerwiec Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. Grupy kierunków kształcenia zgodne z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Kształcenia ISCED'97 W okresie województwo zachodniopomorskie było najwolniej rozwijającym się polskim regionem, w końcu tego okresu PKB na mieszkańca było o 8,9 punktu procentowego niższe od średniej krajowej. Największy wpływ na taki wynik miało spowolnienie rozwoju w okresie Wykonane szczegółowe analizy korelacyjne PKB wykazały, że w województwie zachodniopomorskim w ostatnich latach wielkość ta w decydującym (98%) stopniu zależy od poziomu zatrudnienia. Pozostałe czynniki (np. innowacyjność) nie odgrywają znaczącej roli. Może to być jedną z przyczyn wolniejszego niż w innych regionach tempa wzrostu PKB a z pewnością oznacza groźbę dalszego spadku konkurencyjności województwa w dłuższej perspektywie. Województwo zachodniopomorskie charakteryzuje przy tym jeden z najwyższych w kraju udziałów procentowych zatrudnionych w sektorze usług do pracujących ogółem. Jest to cecha rynku pracy charakterystyczna dla krajów rozwiniętych gospodarczo. Udział poszczególnych branż w ogóle przychodów Branżą, która w roku miała największy udział procentowy w ogóle przychodów ze sprzedaży w województwie zachodniopomorskim, była branża spożywcza, traktowana łącznie jako usługi i przetwórstwo. W tej samej branży zarejestrowano także najwyższy poziom zatrudnienia. 12 Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, czerwiec Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. 14

15 Sektor budownictwa, który w tym samym czasie przeżywał rozkwit, osiągał przychody niższe od branży spożywczej o 5 punktów procentowych, ale charakteryzował się przy tym zatrudnieniem zaledwie o 2 punkty procentowe niższym. Można założyć, że najbardziej produktywną branżą była branża chemiczna, z jednym z największych przychodów w województwie i relatywnie niskim zatrudnieniem. Wysoki poziom przychodów tłumaczyć można ówczesną stabilną sytuacją Zakładów Chemicznych Police. Wykres 4. Porównanie udziału branż w przychodach i zatrudnieniu w województwie Zachodniopomorskim w roku Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, czerwiec Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. Grupy kierunków kształcenia zgodne z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Kształcenia ISCED'97 Pozostałe wydzielone branże plasowały się poniżej poziomu 10% udziału w przychodach ze sprzedaży i 8% w ogóle zatrudnienia. Najniższym zatrudnieniem, jak i przychodami wykazały się branża energetyczna i poligraficzna. Mimo, iż województwo ma najwyższy wskaźnik obłożenia turystycznego w Polsce, przychody ze sprzedaży przy średnim dla pozostałych branż zatrudnieniem nie są imponujące. Również branża IT nie imponuje wynikami w 2007 roku osiągając poziom 2% zatrudnienia i przychodów ze sprzedaży. Warto zauważyć duży potencjał Szczecina na tle regionu i kraju w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej. Ponad 10% podmiotów zarejestrowanych w Szczecinie prowadzi właśnie taką zaawansowaną działalność. 15

16 Wykres 5. Podmioty w Szczecinie według wybranych sekcji r. Źródło: Szczecin w liczbach 2010, Szczecin, Urząd Statystyczny w Szczecinie. Potencjał regionu Na województwo zachodniopomorskie przypada 80% potencjału ilościowego i prawie 90% tonażowego morskiej floty transportowej Polski, prawie 40% ruchu pasażerskiego w portach morskich, 47% przeładunków towarowych. 18,7% ogółu miejsc noclegowych oraz 17,4% ogółu noclegów w kraju (w roku 2007). Z lasów regionu pozyskano niemal 11% krajowego pozyskania. Udziałem województwa w roku 2007 było 3,8% krajowego zatrudnienia w przemyśle, 3,1% krajowej wartości produkcji przemysłowej, 3,6% sprzedaży detalicznej, 4,6% sprzedaży budowlano-montażowej kraju. Nadwyżka w produkcji energii wyniosła 2 628,7 GWh. Moc uzyskiwana z zachodniopomorskich farm wiatrowych stanowiła aż 38,4% energii uzyskiwanej z wiatru w Polsce. Przy tych wszystkich osiągnięciach i potencjale przestarzała struktura gospodarki województwa sprawia, że na przestrzeni lat jego udział w ogólnopolskich nakładach na badania i rozwój spadł z 4,1% do 1,7%. Nakłady na działalność innowacyjna w przedsiębiorstwach przemysłowych w roku 2006 wyniosły 303,9 mln zł. Stanowiło to 1,8% ogółu nakładów w kraju. Obszary i sektory o największym potencjale rozwojowym i zatrudnieniowym, w których będą tworzone nowe miejsca pracy to ochrona zdrowia i opieka społeczna, ochrona środowiska, informatyka, telekomunikacja i technologie informacyjne, zaawansowane usługi i operacje finansowe, produkcja i usługi, a także turystyka, edukacja i kultura. Samorząd województwa podejmuje intensywne działania na rzecz tworzenia długookresowych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu innowacyjności gospodarki regionu kładąc szczególny nacisk na rozwój branży informatycznej. 16

17 2. Aktualne trendy technologiczne w branży informatycznej na rynku polskim, europejskim i światowym Branża IT mocno się zmienia i ewoluuje. Dziś trudno mówić o zawodzie informatyka bez podawania jego specjalizacji. O ile jeszcze kilka lat temu absolwenci kierunku informatyka byli informatykami mogącymi podjąć pracę w zasadzie w każdej firmie informatycznej to obecnie ze względu na rozrost branży i powstanie wielu specjalizacji jest to trudne bez kierunkowego wykształcenia w danej specjalności informatycznej. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w zestawieniach analitycznych informatykę łączy się często z telekomunikacją i technologiami informacyjnymi i rozpatruje razem. Analizując aktualne trendy technologiczne w branży informatycznej na rynku polskim, europejskim i światowym warto zapoznać się wcześniej z podstawowymi informacjami i prognozami dotyczącymi branży IT na tych rynkach Branża informatyczna Branża informatyczna w Polsce W 2009 r. polski rynek IT po raz pierwszy w 20-letniej historii zamknął rok spadkiem. Wartość polskiego rynku IT spadła o około 10 proc. Skutki światowego kryzysu odczuli zarówno dostawcy IT, jak i kierujący działami informatyki. W 2010 r. jego wartość wzrosła jedynie o ok. 3%-5%. Analitycy zanotowali wyraźne oznaki wygasania kryzysu trawiącego całą branżę i poprawę konsumenckich nastrojów, szczególnie w obszarze klientów instytucjonalnych, którzy zaczęli realizować wcześniej odkładane zakupy. Według wstępnych danych IDC Poland, rynek IT w Polsce osiągnął w 2010 roku 9,21 mld USD (przyjmując kurs 3,0221 zł za 1 USD). Wartość sprzedaży sprzętu wyniosła 5,06 mld USD, oprogramowania - 1,2 mld USD, a usług - 2,95 mld USD. Dla porównania, w roku 2009 rynek osiągnął wartość 8,53 mld USD (kurs średni 3,1240 zł za 1 USD), a w ,55 mld USD (kurs 2,4125) 13. Od 20 lat największym segmentem polskiego rynku IT jest sprzęt, i to jego sprzedaż w 2009 roku najbardziej ucierpiała (spadek o 19%). Sprzedaż spadła we wszystkich kategoriach komputerach osobistych, serwerach, urządzeniach sieciowych. Z drugiej strony pozytywnym aspektem jest wzrastająca wartość usług IT będąca głównym wyznacznikiem dojrzałości rynku IT w danym kraju. Potwierdza to systematyczny rozwój polskiego rynku IT i stopniową zmianę jego struktury z rynku rozwijającego się w kierunku rynku dojrzałego. Według oceny dyrektor generalnej IBM Anny Sieńko wartość polskiego rynku IT może wzrosnąć w 2011 roku o około 10 proc 14. Również pozostali analitycy szacują dwucyfrowy wzrost rynku. Jednak według analityków dalsze lata nie będą już tak optymistyczne, chociaż szacuje się jednocyfrową stopę wzrostu rynku do 2013 r

18 Wśród 500 największych polskich firm wg rankingu tygodnika Polityka 18 z nich działa w branży IT i telekomunikacji, z czego 8 w branży IT 15. Zestawienie największych firm informatycznych działających w Polsce w 2009 roku wg Computerworld Polska prezentuje poniższa tabela: Wykres 6. Największe firmy informatyczne działające w Polsce w 2009 roku. Źródło: Computerworld Polska. Ranking Firm Informatycznych I Telekomunikacyjnych,

19 Według rankingu Computerworld Polska największą firmą informatyczną w Polsce jest HP Polska, największym operatorem telekomunikacyjnym Telekomunikacja Polska, największą firmą telekomunikacyjną Samsung Electronics Polska. Największa firma świadcząca usługi to Asseco Poland (razem z ABG), która jest poza tym największą firmą świadcząca usługi serwisowe i firmą o największym wzroście zatrudnienia. Firma ta zanotowała też największą sprzedaż do sektora administracji publicznej i do sektora bankowego. Największa firma sprzedająca oprogramowanie własne to Microsoft Poland. Największą firmą świadczącą usługi integracji w 2009 roku był Comarch a największą firmą świadczącą usługi outsourcingu był Blue Media. Największa firma świadcząca usługi oprogramowania na zamówienie to Ericpol Telecom, która jest też największym eksporterem IT i firmą o największej sprzedaży do sektora telekomunikacyjnego. Największa firma świadcząca usługi doradcze to IBM Polska, której udało się również uzyskać największą sprzedaż do sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Największa firma świadcząca usługi szkoleniowe to Combidata Poland. Największym dystrybutorem w 2009 roku był ABC Data. Firmą o największej sprzedaży do sektora przemysłowego i utilities był Oracle Polska. Największą firmą IT w województwie zachodniopomorskim w 2009 roku był Vobis zajmujący się sprzedażą sprzętu i oprogramowania i z przychodami ponad 627 mln zł. Warto zwrócić uwagę, że już prawie co piąte stanowisko pracy w polskiej gospodarce (19,1%) - funkcjonuje dzięki zastosowaniu technologii informatycznych i komunikacyjnych (ICT). To blisko amerykańskiego standardu (20,4 proc.), ale jeszcze sporo za krajami starej Unii, UE 15, dla których średnia wynosi 22,3 proc 16. Najnowsze dane Centrum Badania Opinii Społecznej informują, że dostęp do Internetu deklaruje 63 proc. Polaków. Największą grupę stanowią aktywni ludzie młodzi w wieku od 18 do 24 lat. Komputer stacjonarny posiada 53 proc. Polaków, a komputer mobilny - 35 proc. Polaków. Aż 86 proc. Polaków posiada telefon komórkowy. Świadczy to o bardzo dużym udziale branży IT w życiu codziennym społeczeństwa. Branża IT w Europie i na świecie Analitycy prognozują globalny wzrost wydatków na IT w 2011 roku i wzrost rynku. Mówią o tym pomimo aktualnych wciąż obaw o stan gospodarki w różnych regionach świata. Według Forrester Research, w 2011 roku globalne wydatki na IT wzrosną o 7,1% do 1,69 bln USD. Gartner z kolei, uwzględniając w prognozie telekomunikację, prognozuje wzrost o 5,1% do 3,6 bln USD. Z analiz Forrester Research wynika, że - mimo prognozowanych wzrostów wydatków na IT - w 2011 spadnie liczba nowych inwestycji w zintegrowane rozwiązania wspierające zarządzanie. Statystycznie tylko 25% firm planuje w 2011 roku przeprowadzenie wdrożenia nowego systemu klasy ERP bądź poważną aktualizację lub rozbudowę posiadanego rozwiązania. Analitycy IDC prognozują, że znaczna część (ponad 50%) wzrostu wydatków na IT, w 2011 r. będzie pochodzić z krajów rozwijających się. Utrzyma się popyt na sprzęt komputerowy i sieciowy, choć będzie on napędzany przede wszystkim rozwojem usług IT i rosnącymi wymaganiami zaawansowanych aplikacji. Przewidywania analityków Gartnera na rok 2011 dotyczące sprzętu telekomunikacyjnego to wzrost o 9,1% do 465 mld USD, napędzany zakupami urządzeń przenośnych. Podobnie jak Forrester, Gartner przewiduje, że wzrośnie sprzedaż aplikacji biznesowych, podczas gdy sprzedaż sprzętu będzie zwalniać. Oprogramowanie wzrośnie o 7,5% do 253,7 mld USD, wobec 6,1% w Sprzęt zwolni z 8,9% w 2010 do 7,5% osiągając pułap 391,3 mld USD w 2011 roku. Analitycy Gartnera zastrzegają jednak, że choć poprawia się globalna sytuacja makroekonomiczna, ożywienie jest powolne, a na 16 Information Technology Outlook 2010, raport OECD

20 przeszkodzie stoją prognozy powolnego wzrostu najważniejszych gospodarek USA i Europy Zachodniej 17. Z raportu OECD 18 wynika, że sektor informatyczno-komunikacyjny, ICT, po spadku w 2009 roku o 6% powinien był wzrosnąć w 2010 roku o 3-4 proc., a w bieżącym roku powinien przynieść wzrost rzędu 4%. Wydatki rządów i biznesu na technologie IT w krajach OECD w najbliższych miesiącach będą niskie, dotyczy to zarówno sprzętu i wyposażenia (hardware), jak i oprogramowania (software). Raport opiera się na danych z drugiego kwartału 2009 roku i podkreśla, że przez cały 2009 rok burzliwie rozwijał się segment cyfrowego kontentu w sieci. Natomiast sam dział gier wideo podwoił od 2005 roku przychody do 50 mld dolarów w 2009 roku. Podczas globalnego kryzysu ekonomicznego firmy ostro cięły wydatki na ICT, w czasie odrodzenia spółki koncentrują się na rozbudowie lub podtrzymywaniu strategicznej aktywności. Raport potwierdza, że firmy przenoszą produkcję do niskokosztowych lokalizacji w krajach OECD lub do państw azjatyckich. Branża ICT na świecie, szczególnie w krajach rozwiniętych po latach dominacji zaczyna odgrywać nieznacznie mniejszą rolę jako katalizator rozwoju. Coraz większe nakłady na badania i rozwój (B + R) zaczynają płynąć do innych branż uważanych za bardziej perspektywiczne. Stany Zjednoczone największa gospodarka świata, inwestuje również największe pieniądze w B + R 1/3 światowych funduszy przeznaczanych na te działania. W 2009 roku 10 największych firm z danej branży przeznaczyło w USA ponad 40,6 mld $ na sektor nauki o życiu (Life Sciences farmacja, biotechnologie itd.) 1 miejsce, 28 mld $ na elektronikę i komputery 2 miejsce oraz 25,1 mld $ na technologie informacyjne 3 miejsce. W kolejnych latach prognozuje się wzrost wydatków na nauki o życiu kosztem branży ICT upatrując w Life Sciences przejęcie od branży ICT przewodnictwa w dziedzinie zmian i innowacji, jednak warto zwrócić uwagę, że cała branża ICT (elektronika, komputery, technologie informacyjne 2 i 3 miejsce w rankingu) ciągle dzierży palmę pierwszeństwa w nakładach na B + R 19. Wzrasta rola Chin jako producenta i zleceniobiorcy w branży ICT. Już w 2008 roku eksport dóbr ICT z Państwa Środka był tylko nieco mniejszy od łącznego eksportu USA, krajów Unii Europejskiej (z wyłączeniem handlu między państwami członkowskimi) i Japonii. Analiza danych patentowych pod kątem specjalizacji wykazuje, że gospodarki wschodzące (Indie, Chiny, Izrael) oraz Stany Zjednoczone koncentrują działania innowacyjne w sektorach opartych na wykorzystaniu technologii zaawansowanych (ICT, Life Scienses), a Europa w sektorach opartych na technologiach średnio zaawansowanych (przemysł samochodowy i chemiczny) oraz zaawansowanej ekologii 20. Warto przy tym zwrócić uwagę, że Stany Zjednoczone obecnie koncentrują się przede wszystkim na działaniach związanych z usługami w branży IT i technologiami informacyjnymi (e Information Technology Outlook 2010, raport OECD Innowacyjność terapią dla polskiej gospodarki, konferencja pod patronatem ministerstwa gospodarki w Uczelni Vistula, Warszawa, 15 marzec Nauka, technologia i przemysł w krajach OECD: raport 2007, OECD