1. K la l s a y s f y ik i a k c a j c a j a c z c yn y n n i n k i ó k w ó r oz o woj o u j u t ur u ys y t s yk y i k :

Transkrypt

1 Wykład 7. CZYNNIKI ROZWOJU TURYSTYKI 1

2 1. Klasyfikacja czynników rozwoju turystyki: WTO wyodrębniła ponad 130 czynników wpływających na rozwój turystyki i popyt turystyczny, dzieląc je na: ekonomiczne, społeczno-psychologiczne, psychologiczne, podażowe. Czynniki określające rozwój i funkcjonowanie turys- tyki są zróżnicowane w zależności od przyjętych przekrojów analizy. Najczęściej ciej czynniki te analizuje się w zależności od: środowiska przyrodniczego, środowiska geograficznego, poziomu rozwoju gospodarczego, wymagań turystów, rynku turystyki i jego rozwoju. 2

3 Czynniki te mogą mieć charakter: czynników wzrostu lub barier rozwoju turystyki, czynników popytowych i podażowych związanych z rynkiem turystyki, czynników ekonomicznych i pozaekonomicznych, czynników obiektywnych i subiektywnych. Wszystkie wymienione przekroje analizy zawierają różne czynniki wzajemnie ze sobą powiązane, które w ostateczności ci określają pakiet turystyczny i stopień jego wykorzystania. 3

4 2. Czynniki ekonomiczne: Najważniejsze czynniki ekonomiczne określające rozwój turystyki: 1. Ogólnogospodarcze, głównie takie jak: poziom rozwoju gospodarczego,, wywierający dodatni wpływ na rozwój infrastruktury turystycznej i siłę nabywczą ludności, industrializacja i urbanizacja,, w miarę rozwoju przemysłu i powstania coraz większych skupisk ludności, ograniczania kontaktów ludności ze środowiskiem naturalnym, wzrostu uciążliwości życia w mieście itp. wzrasta zainteresowanie turystyką, rozwój środków transportu sprzyja wzrostowi mobilności ludności; 4

5 czynniki ekonomiczne cd. 2. Dochodowe związane z siłą nabywczą ludności, gdyż: dochody ludności określają wielkość i kierunki realizacji istniejącego popytu, a więc nadają popytowi potencjalnemu określony i konkretny wolumen spożycia; jej zmiana powoduje substytucję popytu; 3. Cenowe wzrost cen prowadzi do zmiany struktury wydatków turystycznych i ich substytucji, przy czym: najbardziej wrażliwe na zmiany są grupy turystów o relatywnie niskich dochodach, dotyczy to zwłaszcza wypoczynku, w przypadku podróży specjalistycznych wrażliwość ta jest niska (np. wyjazd zdrowotny, religijny, etniczny itp.). 5

6 3. Czynniki społeczne: Wśród czynników społecznych wyróżnia się: czas wolny, który powstaje w miarę rozwoju gospo- darczego, technologii, industrializacji itp. oraz jako następstwo urlopów, wakacji i ferii; jest czynnikiem sprzyjającym rozwojowi turystyki i rekreacji oraz wzrostu zapotrzebowania na usługi turystyczne; czynniki demograficzne liczba ludności, wielkość rodzin, stopień aktywności, struktura zawodowa, poziom wykształcenia itp. wywierają wpływ na zróżnicowanie popytu turystycznego; czynniki industrializacyjne i urbanizacyjne znajdują odzwierciedlenie w strukturze zawodowej i zamiesz- kania ludności; 6

7 czynniki społeczne cd. czynniki kulturowe, związane z wykształceniem potrzeb turystycznych i rozwoju zagospodarowania turystycznego oraz modelu turystyki oraz poczucia tożsamości kulturalnej, która jest motywem wyjazdów turystycznych; rozwój oświaty i zmiana obyczajów w zakresie turystyki, czasu jej uprawiania, formy itp.; czynniki motywacyjne, związane z motywami podróży, ich siłą i zróżnicowaniem. Powiązanie czynników społecznych z ekonomicz- nymi w procesie rozwoju turystyki. 7

8 4. Czynniki podażowe: Do czynników podażowych związanych z rozwojem turystyki zalicza się: walory turystyczne, ich wielkość, strukturę, miejsce występowania oraz dostępność, zagospodarowanie infrastrukturalne i turystyczne, stan bazy oraz jej dostępność, liczbę podmiotów turystycznych oraz rodzaj, wielkość i jakość kierowanej oferty, sposób komunikowania się z turystą i działania marketingowe, politykę turystyczną stwarzanie warunków rozwoju turystyki i wyjazdów turystycznych, czynniki środowiskowo-ekologiczne określające dostępność walorów dla turystów. Poszczególne grupy czynników wywierają na siebie wpływ, przy czym mogą się wzajemnie się uzupeł- niać, jak też ograniczać rozwój turystyki. 8

9 5. Zagospodarowanie infrastrukturalne i turystyczne: Wpływ rozwoju gospodarczego na zagospodarowanie infrastrukturalne, a w szczególności: bazy noclegowej i jej zróżnicowania, usług żywieniowych, usług transportowych, usług przewodnickich, pozostałych elementów infrastruktury (np. szlaków turystycznych). Sezonowy charakter ruchu turystycznego wymaga, aby infrastruktura turystyczna była powiązana z potrzebami całej gospodarki. 9

10 Postęp w transporcie a rozwój turystyki, a w szczególności rozwój transportu osobistego. Analizując wpływ transportu na rozwój turystyki należy zwrócić uwagę na powiązanie: wielkości wskaźnika motoryzacji indywidualnej na konkretnym rynku ze stanem i zagospodarowaniem infrastruktury drogowej, sieci transportowej między regionami wysyłającymi i przyjmującymi turystów, segmentu rynku turystyki z rodzajem transportu, odległości i czasu podróży z poszczególnymi gałęziami transportu, wraz z określeniem ich konkurencyjności. 10

11 6. Czynniki środowiskowo-ekologiczne: Środowisko przyrodnicze (naturalne) tworzy cała otaczająca przyroda człowieka, tj.: 1. Przyroda żywa (środowisko biotyczne) szata roślinna oraz gatunki roślin i zwierząt występujące w danym rejonie; 2. Przestrzeń wraz z kompleksem glebowym, ukształtowaniem i rzeźbą terenu oraz klimatem; 3. Zasoby wodne wody powierzchniowe i wgłębne oraz opady atmosferyczne; 4. Siły przyrody energia kinetyczna wód i wiatru, energia słoneczna, powietrze itp.; 5. Surowce mineralne surowce energetyczne, surowce budowlane oraz rudy metali. 11

12 Pierwsze cztery części składowe środowiska przyrodniczego określają wielkość naturalnych walorów turystycznych, od których zależy: atrakcyjność danego regionu (miejscowości), siła przyciągania turystów. Z kolei występowanie surowców mineralnych na ogół nie sprzyja rozwojowi turystyki ze względu na: uprzemysłowienie terenu, eksploatację surowców i skutki, które ta działalność przynosi. kolizję interesów. 12

13 Analizując środowisko przyrodnicze należy wyodręb- nić dwa rodzaje cech, które mają wpływ na stopień rozwoju turystyki: 1. Cechy umożliwiające uprawianie turystyki w regio- nach przy naturalnie wykształconym lub nieznacz- nie przekształconym środowisku przyrodniczym o: skomplikowanej rzeźbie powierzchni ziemi, z niedoborem lub nadmiernym zasobem wody, z dużymi wahaniami temperatury itp. 2. Cechy sprzyjające uprawianiu turystyki, jak: czyste powietrze, otwarta przestrzeń itp., brak zasadniczych przeciwwskazań klimatycz- nych, bogata roślinność itp., niezbyt skomplikowana rzeźba powierzchni ziemi, zasobów wodnych i sił przyrody. 13

14 Występowanie cech sprzyjających uprawiania turys- tyki w danym rejonie oznacza, że tam wskazane jest rozwijanie turystyki. Przy cechach umożliwiających uprawianie turystyki (np. w wysokich górach) jest możliwe, ale połączone z trudnościami, wysiłkiem i kosztami. Osobne zagadnienie stanowi dojazd do tych rejonów i koszty tego dojazdu. W miarę rozwoju gospodarczego i osiągnięć naukowo- technicznych część czynników umożliwiających staje się czynnikami sprzyjającymi. Należy jednak postawić pytanie: Czy z punktu widzenia ochrony środowiska taka działalność jest właściwa? 14

15 Dziękuję za uwagę... 15

16 16