UZASADNIENIE. do ustawy z dnia o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Transkrypt

1 Projekt z dnia 15 września 2015 r. UZASADNIENIE do ustawy z dnia o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. CZEŚĆ I. ZAGADNIENIA OGÓLNE. W ustawie niniejszej planowaną zmianą jest wprowadzenie regulacji dotyczącej minimalnej stawki godzinowej w ramach umowy zlecenia. Minimalna stawka wynosić będzie, zgodnie z projektowaną ustawą, 12 zł brutto za godzinę faktycznie wykonanego zlecenia. Regulacja ta dotyczyć będzie wyłącznie umów zlecenia, w których wskazana zostanie stawka godzinowa za wykonanie umowy. Regulacja powyższa nie dotyczy zatem umów, w których przedmiot zlecenia takiej stawki nie określa. Powyższa zmiana wymaga wprowadzenia przepisu przejściowego odnoszącego się do umów zlecenia zawartych przed dniem 1 stycznia 2016 r., w których stawka godzina została określona. Zawieranie przez przedsiębiorców umów cywilnoprawnych zastępujących stosunek pracy stało się w ostatnich latach stałą praktyką. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego szacunkowa liczba osób, z którymi w 2013 r. została zawarta umowa zlecenie lub umowa o dzieło, a które nie są nigdzie zatrudnione na podstawie stosunku pracy oraz bez osób, które pobierają emeryturę lub rentę, wyniosła 1,4 mln osób. Tymczasem szacunkowa liczba osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które na koniec 2013 r. nie zatrudniały pracowników na podstawie stosunku pracy (tzw. samozatrudnieni ) wyniosła 1,1 mln. W Polsce na umowach zlecenia pracuje obecnie około 900 tys. osób. Umowy takie stanowią zatem znaczącą część wszystkich form zatrudnienia w naszym kraju. Stosuje się je w dużej mierze w celu obejścia przepisów prawa pracy i obniżenia kosztów zatrudnienia pracowników. Częstokroć w szczególności w branżach usługowych dochodzi do sytuacji, Warszawa; projekt z dnia 15 września 2015 r.

2 w której zleceniobiorca ma w ramach umowy ustaloną stawkę godzinową w wysokości nieprzekraczającej 5-6 zł brutto. Wynagrodzenie miesięczne otrzymane z tego tytułu jest proporcjonalnie niższe od minimalnego wynagrodzenia w ramach umowy o pracę. Niesie to za sobą negatywne konsekwencje w postaci braku minimalnej ochrony osób otrzymujących wynagrodzenie na podstawie umowy zlecenia, co za tym idzie do podejmowania przez zleceniobiorców pracy w wymiarze powyżej 8 godzin dziennie, a w związku z tym nieprzestrzeganie ustalonego przez przepisy prawa pracy minimalnego czasu odpoczynku. Warto w tym miejscu podać dane GUS-u dotyczące osób wypłat wynagrodzeń w wysokości co najwyżej ustawowego minimum z podziałem na branże za rok Tabela nr 1. Liczba osób pobierających w grudniu wynagrodzenie nieprzekraczające minimalnego Źródło: Dane GUS Proponowane zmiany mają służyć określeniu poziomu wynagrodzeń wypłacanych w ramach umów zlecenia, zawierających stawkę godzinową, na poziomie odpowiadającym co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu. Warszawa; projekt z dnia 15 września 2015 r. 2

3 W związku z nowelizacją przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę nie istnieje potrzeby zmiany w zakresie przepisów art Kodeksu cywilnego dotyczących umów zlecenia. CZEŚĆ II. UZASADNIENIE POSZCZEGÓLNYCH ARTYKUŁÓW USTAWY. Art. 1. Projektowany przepis art. 1 wprowadza regulację dotyczącą minimalnej stawki godzinowej w ramach umowy zlecenia. Minimalna stawka wynosić ma 12 zł brutto za godzinę faktycznie wykonanego zlecenia stanowiącą podstawę do ustalenia wynagrodzenia. Regulacja ta dotyczy jednak wyłącznie umów zlecenia, w których wskazana zostanie stawka godzinowa za wykonanie umowy. Przepis nie dotyczy zatem umów, w których przedmiot zlecenia takiej stawki nie określa. Art. 2. Przepis art. 2 ma charakter przejściowy. Zgodnie z powyższą regulacją ustawa ma zastosowanie w stosunku do wypłat z tytułu umów zleceń, w których określona została stawka godzinowa, w stosunku do wypłat dokonywanych od dnia wejścia w życie ustawy. Pozwoli to objąć niniejszą ustawą umowy zlecenia zawarte do dnia 31 grudnia 2015 r. Z uwagi na powyższe nie będzie istniała możliwość funkcjonowania obok siebie umów zlecenia, o których mowa w art. 1, oraz umów zlecenia z określoną stawką godzinową niższą, niż wskazana powyżej. Art. 3. Przepis art. 3 określa datę wejścia w życie ustawy na dzień 1 stycznia 2016 r. Warszawa; projekt z dnia 15 września 2015 r. 3

4 CZEŚĆ III. OCENA SKUTKÓW REGULACJI. 1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny W Polsce na umowach zlecenie pracuje około 900 tys. osób. Umowy takie stanowią zatem znaczną część wszystkich form zatrudnienia w naszym kraju. Regulacja wprowadzona niniejszą ustawą będzie miała jednakże wpływ jedynie na część umów zlecenia w których została określona stawka godzinowa z tytułu faktycznie wykonanego zlecenia. 2. Wpływ aktu normatywnego na: a) sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Projektowana ustawa przyczyni się do wzrostu wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Wynikać to będzie wprost ze wskazania w ustawie minimalnego wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia, w których zawarta została stawka godzinowa za faktycznie wykonane zlecenie, jej bezpośredni skutek fiskalny jest jednak trudny do oszacowania. Nowelizacja ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę nie niesie za sobą negatywnych skutków dla finansów publicznych. b) rynek pracy Nowelizacja przyczyni się do pozytywnych zmian na rynku pracy oraz w stosunkach zleceniodawca zleceniobiorca. Pozwoli uniknąć patologicznym przypadkom umów zawieranych ze zleceniobiorcami, których konsekwencją jest wynagrodzenie miesięczne (przy identycznej liczbie przepracowanych godzin) w wysokości znacznie niżej od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przyczynić się również może do zwiększenia konkurencyjności zatrudniania pracowników na umowę o pracę zamiast umowy zlecenia. Warszawa; projekt z dnia 15 września 2015 r. 4

5 c) konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczości, w tym funkcjonowanie przedsiębiorstw Ustawa w początkowym okresie może spowodować minimalne zwiększenie cen towarów i usług. Długofalowo jednak prawdopodobnie przyczyni się do zwiększenia konsumpcji. d) sytuację i rozwój regionów Wejście w życie ustawy nie będzie miało wpływu na rozwój regionów. 3. Wstępna ocena zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej. Projekt jest zgodny z prawem UE. Warszawa; projekt z dnia 15 września 2015 r. 5