TELEWIZJA PUBLICZNA JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI

Transkrypt

1 TELEWIZJA PUBLICZNA JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI Warszawa, wrzesień 2001

2 DANE O BADANIU ZLECENIODAWCA: Dział Badań Medialnych Biura Polityki i Koordynacji Programowej TVP SA TEMAT: Telewizja publiczna jako źródło informacji TERMINY REALIZACJI BADAŃ: 8 11 września 2001r BADANA ZBIOROWOŚĆ: mieszkańcy Polski powyżej 15 roku życia METODA BADANIA: wywiad kwestionariuszowy face-to-face SPOSÓB DOBORU PRÓBY: losowanie gospodarstw domowych z operatu GUS LICZBA ZREALIZOWANYCH WYWIADÓW: 1009 WAŻENIE: zmienne użyte do ważenia: płeć, wiek, miejsce zamieszkania BAZA TABEL: 1009 PODSTAWA DO PROJEKCJI: 1% = osób MARGINES BŁĘDU PRZY WNIOSKOWANIU: +/- 3,2% przy wiarygodności oszacowania równej 95% AUTOR RAPORTU: Jarosław Kowalski Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zamieszczonych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła i uzyskania zgody zleceniodawcy Działu Badań Medialnych, Biura Polityki i Koordynacji Programowej TVP S A 2

3 GŁÓWNE WNIOSKI Najpowszechniejszym źródłem informacji o sprawach kraju i społeczeństwa jest telewizja, w tym przede wszystkim anteny telewizji publicznej (73%). Warto jednak zauważyć, popularność TVP SA i Polasatu nieco spada, a systematycznie wzrasta w tym względzie znaczenie TVN. Inne media odgrywają znacznie mniejszą rolę w informowaniu Polaków o sprawach kraju i społeczeństwa. Ze stacji radiowych wiedzę na ten temat czerpie od 13% do 24% badanych, a z tytułów prasowych od 1% do 16%. Głównym źródłem codziennych informacji dla największej liczby Polaków są Wiadomości emitowane w TVP1 (32%). Za nimi plasują się Fakty w TVN, które stanowią źródło informacji dla 22% Polaków, i których popularność systematycznie rośnie. W dalszej kolejności Teleexpress w TVP1-12%, i Panorama w TVP2 10%. Inne serwisy informacyjne w telewizji i radiu oraz informacje z prasy wymienia 1% 6% badanych. Największym zaufaniem Polaków cieszy się Program 1 i 2 TVP. Ufa im około dwóch trzecich badanych: TVP2 69%, TVP1 68%. Inne stacje telewizyjne cieszą się mniejszym zaufaniem: TVN - 56% Polsat - 52% respondentów. W perspektywie początku br. roku poziom zaufania do Polsatu i anten telewizji publicznej spada, do TVN zaś, po spadku odnotowanym w lutym i kwietniu wrócił do poziomu ocen ze stycznia. Programy TVP SA satysfakcjonują widzów w zakresie stopnia informowania o większości spraw związanych z działalnością instytucji politycznych, ekonomicznych i kościelnych. Trzy piąte Polaków (61%) uważa, że obraz świata przedstawiany jest w telewizji publicznej obiektywnie, jedna piąta (21%) ma wątpliwości. W porównaniu z przednimi pomiarami grono przekonanych o obiektywizmie TVP systematycznie jednak maleje. 3

4 Generalnie, także nieco zmniejsza się grono przekonanych o neutralności politycznej telewizji publicznej w wymiarach: lewicowa czy prawicowa, pro- czy antyrządowa, prezydencka czy antyprezydencka. Coraz więcej jest osób nie ma zdania w tej sprawie. Co drugi Polak (52%) jest przekonany, że za pieniądze jakie płaci w abonamencie otrzymuje dobry, wart tych pieniędzy program. W porównaniu z poprzednimi pomiarami spada odsetek usatysfakcjonowanych wzrasta natomiast odsetek niezadowolonych. O 8 pkt. procentowych (z 42% do 50%) wzrasta odsetek wskazujących na reklamy jako źródło finansowania telewizji publicznej, o 4 pkt. proc. (z 28% do 24%) zmniejsza się grono optujących za abonamentem. 4

5 SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADANIA 1. ŹRÓDŁA INFORMACJI Źródła informacji o sprawach kraju i społeczeństwa Polacy najczęściej czerpią wiadomości o sprawach kraju i społeczeństwa z programów stacji telewizyjnych. W drugiej kolejności wymieniane są stacje radiowe, a zdecydowanie rzadziej prasa. dane w % SKĄD PAN(I) CZERPIE PRZEDE WSZYSTKIM WIADOMOŚCI O SPRAWACH KRAJU I SPOŁECZEŃSTWA?* I 01 II 01 IV 01 IX z programów Telewizji Polskiej z TVN-u z Polsatu z programu Polskiego Radia z RMF/FM z Radia Zet z Gazety Wyborczej z lokalnych stacji radiowych z innych stacji telewizyjnych z Super Expressu z Rzeczpospolitej z tygodnika Polityka Z tygodnika Wprost z Trybuny z dziennika Życie z innych źródeł Wyniki nie sumują się do 100%, ponieważ można było wskazać wszystkie możliwe odpowiedzi Najważniejszym źródłem tego typu wiadomości są dla Polaków programy Telewizji Polskiej. Korzysta z nich prawie trzy czwarte badanych (73%). Na kolejnych miejscach uplasowały się programy komercyjnych stacji: TVN u i Polsatu wskazywane odpowiednio przez 44% i 30% respondentów. Program Polskiego Radia jest źródłem informacji dla co czwartego respondenta (24%). Z RMF-FM i Radia Zet korzysta mniej niż jedna piąta Polaków (odpowiednio 18% i 17%). 5

6 Prasa jest źródłem wiadomości dla najmniejszej części badanych. Zdecydowanie najpopularniejsza jest Gazeta Wyborcza wymienia ją co około szósty badany (16%). Pozostałe tytuły wymienia od 1% do 6% respondentów. W porównaniu z poprzednim pomiarem, przeprowadzonym w kwietniu 2001 r.: spadł odsetek Polaków wskazujących jako źródło informacji na Telewizję Polską (z 79% do 73%, czyli o 6 pkt. proc.) oraz Polsat (z 34% do 30%, czyli o 4 pkt. proc.). wzrósł odsetek Polaków czerpiących wiadomości z TVN (o 7 pkt. proc). Warto zauważyć, że od lutego 2001 r. stacja ta wskazywana jest jako źródło informacji przez coraz większy odsetek badanych (luty %, kwiecień %, wrzesień %). Uwarunkowania społeczno-demograficzne Z programów Telewizji Polskiej najczęściej czerpią informacje o sprawach kraju i społeczeństwa osoby ze starszych grup wiekowych im starsza kategoria wiekowa, tym więcej osób korzystających z informacji z TVP (15-19 lat 52%; lat 78%; %); osoby wyżej wykształcone im wyższe wykształcenie tym więcej osób czerpie informacje z TVP (wykształcenie wyższe i licencjat 78% zaś wykształcenie podstawowe 71%). Ponadto, częściej od innych czerpią informacje z TVP: osoby mieszkające na wsi (80%), emeryci i renciści (79%), rolnicy (87%); osoby żyjące w dwuosobowych gospodarstwach domowych (80%). Czerpaniu informacji z TVP sprzyja zainteresowanie polityką (osoby zupełnie nie zainteresowane 63%; osoby raczej zainteresowane 78% i bardzo zainteresowane - 83%). Częściej od innych informacje o sprawach kraju i społeczeństwa czerpią z TVP osoby o centrolewicowych poglądach politycznych (83%) oraz osoby uważające obraz świata przedstawiany w TVP za obiektywny (77%). Z programów TVN dowiadują się o sprawach kraju i społeczeństwa: osoby z młodszych grup wiekowych im niższa kategoria wiekowa, tym więcej osób czerpie informacje z TVN ( %, lat - 51%; %); osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz średnim i pomaturalnym (po 49%); mieszkańcy miast o wielkości do 20 tys. mieszkańców (51%), tys. mieszkańców (55%) i ponad 500 tys. (52%); pracownicy administracji i usług (52%), prywatni przedsiębiorcy (66%), uczniowie i studenci (51%) ale też robotnicy (52%) i gospodynie domowe (53%), uczniowie i studenci (42%), osoby żyjące w trzy- (50%) i czteroosobowych (53%) gospodarstwach domowych; osoby o dochodzie na głowę w rodzinie zł (50%) oraz powyżej 700 zł (48%) osoby o poglądach lewicowych (51%); niepraktykujący (54%) i praktykujący nieregularnie (52%). Z Polsatu zyskują informacje o sprawach kraju i społeczeństwa częściej od pozostałych czterdziestolatkowie (35%), osoby mieszkające na wsi (34%) i w 6

7 miastach do 20 tys miesz. (35%), robotnicy (40%) i bezrobotni (37%), mieszkający w czteroosobowych (34%) lub pięcioosobowych (35%) gospodarstwach; o dochodzie na głowę poniżej 250 zł. (34%) i zł (39%); o złej sytuacji materialnej (35%). Im wyższe wykształcenie respondentów, tym rzadziej czerpią wiadomości z tej stacji telewizyjnej (wykształcenie podstawowe 38%, zasadnicze zawodowe 33%, średnie i pomaturalne 25%, wyższe i licencjat 21%). Informacje o sprawach kraju i społeczeństwa z programów Polskiego Radia czerpią częściej od pozostałych: osoby starsze im bardziej zaawansowany wiek, tym więcej osób korzysta z wiadomości w PR ( %; lat 31%, lat 23%; lat 15%; lat 8%); osoby z wykształceniem wyższym i licencjatem (35%); mieszkańcy miast powyżej 500 tys. miesz. (39%), emeryci i renciści (35%), kierownicy, specjaliści (47%); osoby żyjące w jednoosobowych (34%) i dwuosobowych (28%) gospodarstwach domowych. Zdobywaniu informacji poprzez PR sprzyja duży dochód na głowę w gospodarstwie domowym (do 250 zł 16%; 251zł 400 zł 19%; 401 zł 700 zł 27%; 701+ zł 33%) oraz zainteresowanie polityką (bardzo mnie interesuje 30%; raczej mnie interesuje 32%; raczej mnie nie interesuje 20%; zupełnie mnie nie interesuje 16%). Częściej od ogółu badanych wiadomości z PR czerpią osoby o poglądach lewicowych (29%); centrolewicowych (34%); centroprawicowych (30%) i prawicowych (30%). Czerpaniu informacji o sprawach kraju i społeczeństwa z programów RMF/FM sprzyja młody wiek (15-19 lat 35%; lat 33%; lat 18%; lat - 14%; lat 9%; %). Częściej od innych korzystają z informacji z RMF/FM: osoby z wykształceniem średnim i pomaturalnym (23%); mieszkańcy wsi (23%); kierownicy i specjaliści (22%); prywatni przedsiębiorcy (28%); uczniowie i studenci (32%), robotnicy (26%), osoby żyjące w trzyosobowych (24%) i czteroosobowych (23%) gospodarstwach domowych oraz osoby o dochodzie na głowę 251 zł 400 zł. Uzyskiwaniu wiadomości o sprawach kraju i społeczeństwa z RMF/FM sprzyja dobra sytuacja materialna (zła 12%; średnia 20%; dobra 25%). Ponadto częściej od innych zyskują informacje słuchając RMF/FM osoby o poglądach centrolewicowych (23%) i nieregularnie praktykujący religijnie (24%). Czerpaniu informacji o sprawach kraju i społeczeństwa z programów Radia Zet sprzyja młody wiek (15-19 lat 31%; lat 27%; lat 21%; lat 12%; lat - 8% i %). Częściej od pozostałych czerpią informacje z Radia Zet osoby z wykształceniem średnim i pomaturalnym (21%); mieszkające na wsi (21%); uczniowie i studenci (31%); prywatni przedsiębiorcy (26%), kierownicy, specjaliści (22%), rolnicy (22%); robotnicy (20%) osoby żyjące w czteroosobowym (23%) i więcej niż pięcioosobowym (20%) gospodarstwie domowym; o dochodach na głowę zł (24%); osoby o centroprawicowych (20%) poglądach politycznych. Im lepsza samoocena sytuacji materialnej tym częściej Radio Zet jest deklarowane jako źródło informacji (sytuacja materialna zła 12%; średnia 18%; dobra 20%). Z lokalnych stacji radiowych częściej od innych czerpią czterdziestolatkowie (17%); osoby mieszkające w miastach tys. mieszkańców (17%); o dochodzie na głowę w gospodarstwie domowym poniżej 250 zł (18%); raczej interesujący się polityką (17%); niepraktykujący religijnie. Korzystaniu z lokalnych rozgłośni radiowych sprzyja zła sytuacja materialna (sytuacja zła 7

8 17%; średnia 13%; dobra 8%) oraz prawicowe poglądy polityczne (lewicowe 8%; centrolewicowe 12%; centroprawicowe 14%; prawicowe 21%). Najważniejsze źródła codziennych informacji Dla co trzeciego (32%) Polaka najważniejszym źródłem codziennych informacji są Wiadomości nadawane o w TVP1. Drugie w kolejności są Fakty o w TVN wskazywane przez prawie co czwartego respondenta (22%). Co około dziesiąty badany czerpie wiadomości z Teleexpresu w TVP1 (12%) i Panoramy w TVP2 (10%). Pozostałe serwisy telewizyjne i radiowe oraz gazety codzienne wskazywane są znacznie rzadziej (1% -6% wskazań). dane w % PROSZĘ WSKAZAĆ, JAKIE JEST GŁÓWNE ŹRÓDŁO PANA(I) CODZIENNYCH INFORMACJI O WYDARZENIACH W KRAJU I NA ŚWIECIE. SKĄD PAN(I) CZERPIE PRZEDE WSZYSTKIM CODZIENNE WIADOMOŚCI? I 01 II 01 IV 01 IX Wiadomości o w TVP Fakty TVN o Teleexpress w TVP Panorama w TVP Informacje w Polsacie serwis informacyjny programów Polskiego Radia gazety codzienne serwisy informacyjne radiowych stacji komercyjnych i lokalnych 9. inne programy informacyjne stacji telewizyjnych inne źródła W porównaniu z pomiarem z kwietnia o 3 pkt. proc wzrósł odsetek osób czerpiących codzienne informacje z nadawanych w TVN Faktów. Trend ten utrzymuje się od pomiaru z lutego 2001 r. (luty %; kwiecień %; wrzesień %). Uwarunkowania społeczno-demograficzne Z Wiadomości o w TVP1 częściej od pozostałych czerpią informacje o wydarzeniach w kraju i na świecie: osoby starsze: w wieku 60 i więcej lat (48%); osoby z wykształceniem podstawowym (38%); emeryci i renciści (45%); osoby żyjące w jednoosobowych (40%) i dwuosobowych (37%) gospodarstwach domowych (38%); osoby o poglądach centrolewicowych (41%); regularnie praktykujące religijnie (37%) a także osoby, które uważają, że obraz świata przedstawiany w TVP jest obiektywny (37%). Im mniejsza miejscowość, tym częstsze deklaracje o czerpaniu codziennych informacji z Wiadomości o

9 (miasto powyżej 500 tys. miesz. 19%; tys. miesz. 25%; tys. i do 20 tys. po 33%; wieś 38%). Z Faktów w TVN częściej niż pozostali czerpią informacje o wydarzeniach w kraju i na świecie: czterdziestolatkowie (28%); osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (27%); mieszkający w dużych miastach ( tys miesz. 30%; powyżej 500 tys. miesz. 32%); prywatni przedsiębiorcy (32%); osoby o dochodzie na głowę w gospodarstwie zł (28%); o poglądach centroprawicowych (28%); niepraktykujący religijnie (31%) i praktykujący nieregularnie (28%).Korzystaniu z Faktów jako źródła informacji sprzyja lepsza sytuacja materialna (zła - 20%; średnia 24%; dobra 26%) i zainteresowanie polityką (niezainteresowani 20%; raczej niezainteresowani 22%; raczej zainteresowani i bardzo zainteresowani - po 25% Z Panoramy w TVP1 częściej od innych zyskują wiadomości o wydarzeniach krajowych i zagranicznych czterdziestolatkowie (14%) i pięćdziesięciolatkowie (14%); rolnicy (24%) osoby o niskim dochodzie na głowę w gospodarstwie domowym (do 250 zł 19%) oraz w złej sytuacji materialnej (zła 13%; średnia 9%; dobra 6%). Z Teleexpressu w TVP2 częściej od innych czerpią informacje o wydarzeniach w kraju i na świecie dwudziestolatkowie (17%); uczniowie i studenci (18%). Czerpaniu informacji z tego źródła sprzyja niższe wykształcenie (podstawowe 15%; zasadnicze zawodowe 14%; średnie i pomaturalne - 13%; wyższe i licencjat 4%). Poinformowanie o wybranych problemach Większość Polaków (od 81% do 54%) czuje się usatysfakcjonowana z ilości informacji jakie dostarcza im TVP SA na temat: zbliżających się wyborów parlamentarnych, działalności Sejmu oraz sytuacji międzynarodowej. działalności partii politycznych, premiera, Senatu i rządu. sytuacji na terenach dotkniętych powodzią, działaniach prezydenta i Episkopatu. sytuacji gospodarczej kraju, sprawach budżetu państwa i perspektywie przyjęcia do Unii Europejskiej. Około połowa Polaków odczuwa niedosyt informacji: o działaniu ZUS (49%), ujawnionych niegospodarnościach i nadużyciach w ważnych instytucjach państwowych (np. MON, PZU, PKP) (49%), o sytuacji w rolnictwie (48%), działaniu służby zdrowia (48%) o sytuacji oświaty i szkolnictwa (47%) oraz o działaniu samorządów lokalnych (47%). dane w proc. 9

10 A CZY PANA(I) ZDANIEM TELEWIZJA PUBLICZNA WYSTARCZAJĄCO INFORMUJE O NASTĘPUJĄCYCH SPRAWACH Wystarczająco Niewystarczająco V IX XI I IV X XII I IX V IX XI I IV X XII I IX 1. o zbliżających się wyborach parlamentarnych o działalności Sejmu* o sytuacji międzynarodowej o działalności partii politycznych o aktualnych działaniach premiera o działalności Senatu* o aktualnych działaniach rządu o sytuacji na terenach dotkniętych powodzią o aktualnych działaniach Prezydenta o działalności Episkopatu o sytuacji gospodarczej kraju o sprawach budżetu państwa o perspektywie przyjęcia Polski do Unii Europejskiej o nastrojach w społeczeństwie o działaniu służby zdrowia** o sytuacji oświaty i szkolnictwa*** o działaniach samorządów lokalnych o sytuacji w rolnictwie**** o ujawnionych niegospodarnościach i nadużyciach w ważnych instytucjach państwowych (np. MON, PZU, PKP) 20. o działaniu ZUS***** * W poprzednim pomiarze pytaliśmy razem o Sejm i Senat, dlatego wyniki są nieporównywalne. ** W poprzednich badaniach pytanie brzmiało czy Pana(i) zdaniem telewizja publiczna wystarczająco informuje o działaniu służby zdrowia po wprowadzeniu reformy. *** W poprzednich badaniach pytanie brzmiało czy Pana(i) zdaniem telewizja publiczna wystarczająco informuje o działaniu szkolnictwa po reformie. **** W poprzednich badaniach pytanie brzmiało czy Pana(i) zdaniem telewizja publiczna wystarczająco informuje o sytuacji rolników i rolnictwa. ***** W poprzednich badaniach pytanie brzmiało czy Pana(i) zdaniem telewizja publiczna wystarczająco informuje o działaniu ZUS po wprowadzeniu reformy rent i emerytur. 10

11 W stosunku do poprzedniego pomiaru z września 2001 r. wzrósł odsetek osób: wystarczająco poinformowanych o: sytuacji w rolnictwie (o 8 pkt. proc.); nastrojach w społeczeństwie (o 6 pkt. proc.); działaniach samorządów lokalnych (o 6 pkt. proc.); aktualnych działaniach prezydenta (o 5 pkt. proc.), sprawach budżetu państwa (o 4 pkt. proc.) nie usatysfakcjonowanych wiadomościami o: perspektywie przyjęcia do Unii Europejskiej (o 6 pkt. proc.) i działalności partii politycznych (o 4 pkt. proc.). 2. WIARYGODNOŚĆ, OBIEKTYWIZM ORAZ NEUTRALNOŚĆ POLITYCZNA STACJI TELEWIZYJNYCH I RADIOWYCH Zaufanie do poszczególnych stacji radiowych i telewizyjnych. Największym zaufaniem cieszą się program 1 i 2 Telewizji Polskiej. Ufa im prawie siedmiu na dziesięciu badanych (odpowiednio 68% i 69%). Na dalszych miejscach znalazły się telewizyjne stacje komercyjne, które wskazuje ponad połowa Polaków (TVN 56% i Polsat 52%). Spośród stacji radiowych największe zaufanie budzi RMF-FM (38% wskazań). Co około trzeci Polak ufa Radiu Zet i Programowi 1 Polskiego Radia i (odpowiednio 35% i 34%), a co około czwarty Programowi 3 Polskiego Radia. dane w proc. JAK OCENIA PAN(I) WIARYGODNOŚĆ GŁÓWNYCH STACJI RADIOWYCH I TELEWIZYJNYCH, CZY UFA PAN(I) TEMU CO MÓWIĄ OSTATNIO O SPRAWACH KRAJU I SPOŁECZEŃSTWA? Ufam Nie ufam Trudno powiedzieć I 01 II 01 IV 01 IX 01 I 01 II 01 IV 01 IX 01 I 01 II 01 IV 01 IX 01 TVP TVP TVN Polsat TVP3 regionalna RMF/FM Radio Zet Program 1 Polskiego Radia Program 3 Polskiego Radia

12 W porównaniu z pomiarem z kwietnia 2001 r. wzrósł odsetek Polaków ufających informacjom o kraju i społeczeństwie podawanym przez: TVN (o 5 pkt. proc). Warto zauważyć, że od lutego 2001 r. powoli ale stale rośnie odsetek osób ufających tej stacji (luty %, kwiecień %, wrzesień %) RMF-FM (o 6 pkt. proc.). Radio Zet (o 4 pkt. proc.). Program 3 Polskiego Radia (o 4 pkt. proc.). Spadł zaś odsetek osób ufających TVP 3 Regionalnej (o 6 pkt. proc.). Uwarunkowania społeczno-demograficzne TVP1 bardziej niż pozostali ufają: trzydziestolatkowie (75%); mieszkańcy wsi (74%); robotnicy (72%); rolnicy (76%); uczniowie i studenci (72%), osoby mieszkające w gospodarstwach domowych liczących pięć lub więcej osób (74%); osoby raczej nie interesujące się polityką (75%); o poglądach politycznych centroprawicowych (77%), centrolewicowych (78%) oraz lewicowych (72%). Im mniejszy dochód na głowę w gospodarstwie tym częstsze deklaracje zaufania do TVP1 powyżej 701 zł 63%; zł - 69%; 251 zł 400 zł 70%; do 250 zł 73%). Częściej ufają TVP2 ludzie młodzi (15-19 lat- 75%); uczniowie i studenci (78%), mieszkańcy wsi (75%); osoby raczej nie interesujące się polityką (73%); o poglądach centrowych (centrolewicowe 77%; centroprawicowe 82%). Zaufaniu w stosunku do TVP2 sprzyja zamieszkanie w wieloosobowych gospodarstwach domowych (jednoosobowe i dwuosobowe 66%; czteroosobowe 70%; pięcioosobowe i większe 75%) i niski dochód na głowę w gospodarstwie (ponad 701 zł 68%; zł i zł po 71%; do 250 zł 78%). Częściej od pozostałych ufają stacji Polsat: mężczyźni (55%); nastolatki (61%); trzydziestolatkowie (63%) i czterdziestolatkowie (58%); osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (61%); robotnicy (64%); rolnicy (57%); gospodynie domowe (56%); uczniowie i studenci (58%); bezrobotni (63%); osoby mieszkające w wieloosobowych gospodarstwach domowych (czteroosobowe 57%; pięcioosobowe i większe 62%). Odsetek respondentów deklarujących zaufanie do Polsatu jest tym większy, w im mniejszej miejscowości oni mieszkają (miasto pow. 500 tys. 34%; tys. 53%; tys. 53%; do 20 tys. i na wsi 56%) oraz im mniejszy mają dochód na głowę w gospodarstwie domowym (ponad 701 zł 45%; zł 48%; zł 57%; do 250 zł 59%). Częściej ufają stacji TVN osoby młode im młodsze tym większe odsetki ufających (powyżej 60 lat -36%; lat 50%; lat 60%; lat - 62% lat 64%; lat 72%); osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (62%) oraz średnim i pomaturalnym (61%); zamieszkałe w dużych miastach ( tys. 64%; pow. 500 tys. 62%); prywatni przedsiębiorcy (63%); pracownicy administracji i usług (66%); robotnicy (70%); uczniowie i studenci (74%); respondenci mieszkający w wieloosobowych gospodarstwach 12

13 domowych (czteroosobowe 63%; pięcioosobowe i większe 60%); raczej interesujące się polityką (60%); o poglądach lewicowych i centrolewicowych po 60% oraz centroprawicowych 66%. Im lepsza samoocena sytuacji materialnej, tym większy odsetek ufających.( zła 47%, średnia 59%; dobra 65%). Większe niż pozostali zaufanie do TVP3 regionalnej mają osoby starsze (czterdziestolatkowie i pięćdziesięciolatkowie po 50%) mieszkańcy miejscowości o wielkości tys. (42%) i pow. 500 tys. (47%); kierownicy, specjaliści (50%); osoby mieszkające w dwuosobowych (42%) i czteroosobowych (42%) gospodarstwach domowych; o dochodzie na głowę ponad 700 zł. (46%); osoby zainteresowane polityką (raczej 44%; bardzo 50%); badani o poglądach lewicowych (46%) i centrolewicowych (49%), regularnie praktykujące religijnie (41%) oraz osoby, które uważają obraz świata przedstawiany w TVP za obiektywny (46%). Większe niż pozostali zaufanie do RMF/FM mają osoby z wykształceniem średnim i pomaturalnym (45%) oraz wyższym i licencjackim (42%); osoby zamieszkujące w miastach o wielkości tys. (42%); robotnicy (50%); prywatni przedsiębiorcy (51%); pracownicy administracji i usług (49%); bezrobotni (44%); kierownicy i specjaliści (42%); osoby o dochodzie na głowę w gospodarstwie domowym zł (43%); raczej nie interesujący się polityką (42%); o poglądach centrolewicowych (51%) i centroprawicowych (49%) nieregularnie praktykujący religijnie (44%); niepraktykujący (42%). Odsetek ufających stacji RMF/FM jest tym większy w im większym gospodarstwie domowym mieszkają respondenci (jednoosobowe 19%; dwuosobowe 30%; trzyosobowe 41%; czteroosobowe 48%; pięcioosobowe lub większe 48%); im lepiej oceniają swoją sytuacje materialną (zła 28%; średnia 40%; dobra 53%) oraz im są młodsi (sześćdziesięciolatkowie i starsi 10%; pięćdziesięciolatkowie 25%; czterdziestolatkowie 33%; trzydziestolatkowie 41%; dwudziestolatkowie i nastolatki po 65%). Większe niż pozostali zaufanie do Programu 1 Polskiego Radia mają osoby w wieku lat (47%) i 60+ (40%). Ponadto, większym zaufaniem do Programu 1 Polskiego Radia charakteryzują się mieszkańcy miast o wielkości ponad 500 tys. mieszkańców (39%); kierownicy i specjaliści (41%); emeryci i renciści (42%); osoby mieszkające w jednoosobowych (38%) i dwuosobowych (40%) gospodarstwach domowych; o dochodzie na głowę zł (40%) i powyżej 701 zł 38%; osoby o sprecyzowanych poglądach politycznych (lewicowe 42%; centrolewicowe 43%; centroprawicowe 51%; prawicowe 39%); regularnie praktykujący religijnie (38%). Poziom zaufania do Programu 1 Polskiego Radia jest tym wyższy im wyższe jest wykształcenie respondenta (podstawowe 28%; zasadnicze zawodowe 32%; średnie i pomaturalne 35%; wyższe i licencjat 42%) oraz im większe jest zainteresowanie polityką (zupełnie niezainteresowani 22%; raczej niezainteresowani 34%; raczej zainteresowani - 38%; bardzo zainteresowani 45%). Zaufanie do Radia Zet większe od pozostałych mają mieszkańcy miast pow. 500 tys. 40%; kierownicy i specjaliści 43%; prywatni przedsiębiorcy 51%; robotnicy 43%; uczniowie i studenci 68%; bezrobotni 44%; mieszkający w czteroosobowych gospodarstwach domowych 46%; o poglądach centroprawicowych 43%; nieregularnie praktykujący religijnie 43%; częściej mężczyźni (39%) niż kobiety (31%). Zaufanie do Radia Zet jest tym większe im młodsi są respondenci (nastolatki 66%; dwudziestolatkowie 53%; 13

14 trzydziestolatkowie 43%; podczas gdy czterdziestolatkowie 29%; pięćdziesięciolatkowie 22% a sześćdziesięciolatkowie 8%); im wyższe mają wykształcenie (podstawowe 25%; zasadnicze zawodowe 35%; średnie i pomaturalne 39%; wyższe z licencjackim 40%) i im lepiej oceniają swoją sytuacje materialną (zła 25%; średnia 35%; dobra 51%). Większe zaufanie do Programu 3 Polskiego Radia mają: czterdziestolatkowie (29%); mieszkańcy miast o wielkości powyżej 500 tys. (35%); kierownicy i specjaliści (49%); prywatni przedsiębiorcy (35%); pracownicy administracji i usług (29%); mieszkający w czteroosobowych gospodarstwach domowych (30%); interesujący się polityką (raczej 28%; bardzo 36%); o poglądach centrolewicowych (35%) i centroprawicowych (50%); niepraktykujący religijnie (29%). Zaufanie do Programu 3 Polskiego Radia rośnie wraz z wykształceniem (podstawowe 14%; zasadnicze zawodowe 22%; średnie i pomaturalne 25%; wyższe z licencjackim 41%), dochodem na głowę w gospodarstwie domowym (do 250 zł 16%; zł 23%; zł 24%; powyżej 700 zł 30%) i samooceną sytuacji materialnej (zła- 19%; średnia 24%; dobra 30%). Ocena wiarygodności prezentowanego obrazu świata w programach nadawanych w telewizji publicznej. Trzy piąte Polaków (61%) uważa, że telewizja publiczna przedstawia obiektywny obraz świata. Przeciwnego zdania jest co piąty respondent (22%), a prawie tyle samo nie ma w tej kwestii sprecyzowanej opinii (17%). dane w proc. JAK PAN(I) SĄDZI, CZY OGÓLNIE BIORĄC, OBRAZ ŚWIATA PRZEDSTAWIANY W TELEWIZJI PUBLICZNEJ (TZN. TVP 1 I TVP 2) PRZEDSTAWIANY JEST OBIEKTYWNIE, BEZ ZAFAŁSZOWAŃ, TZN. ŻADNE GRUPY LUDZI, INSTYTUCJE LUB WYDARZENIA NIE SĄ ANI UPRZYWILEJOWANE ANI DYSKRYMINOWANE? I 01 II 01 IV 01 IX 01 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć W porównaniu z pomiarem z lutego 2001 r. o 3 pkt. proc. spadł odsetek osób uznających za obiektywny wizerunek świata przedstawiany przez telewizję publiczną. Trend ten utrzymuje się od lutego 2001 r; wtedy wizerunek świata pokazywany przez TVP oceniało jako obiektywny 70% respondentów, w kwietniu 2001 r. 64%, a we wrześniu 2001 r. - 61%. Uwarunkowania społeczno-demograficzne Częściej niż ogół badanych zdanie, że obraz świata przedstawiany w telewizji publicznej jest obiektywny podzielają nastolatki i trzydziestolatkowie 14

15 po 68%; robotnicy (67%); rolnicy (69%) i osoby raczej nie interesujące się polityką (66%). Poczucie to jest częstsze wśród osób mieszkających w gospodarstwach o małym dochodzie na głowę (powyżej 700 zł 60%; %; zł 67%, poniżej %). Ocena neutralności politycznej telewizji publicznej. lewicowa czy prawicowa Ponad dwie piąte (45%) Polaków ocenia, że TVP SA jest neutralna, nie prezentuje kierunku ani prawicowego ani lewicowego. 12% badanych jest zdania, że telewizja publiczna prezentuje kierunek lewicowy, a 7% - że prawicowy a 36% nie ma w tej kwestii zdania. W stosunku do pomiaru ze stycznia 2001 r. zmniejszył się (o 8 pkt. proc.) odsetek Polaków postrzegających telewizję publiczną. Warto zauważyć, że jest to kontynuacją trendu zapoczątkowanego w grudniu 2000 r. W stosunku do pomiaru z tego miesiąca, odsetek Polaków określających TVP SA jako neutralną spadł o 12 pkt. proc. CZY PANA(I) ZDANIEM TELEWIZJA PUBLICZNA OBECNIE PREZENTUJE: dane w % II V IX XI II V IX XI I IV X XII I IX jest neutralna pod tym względem raczej kierunek lewicowy raczej kierunek prawicowy brak opinii Uwarunkowania społeczno-demograficzne O neutralności telewizji publicznej są częściej przekonane osoby raczej nie interesujące się polityką (50%); o poglądach lewicowych (53%); centrolewicowych (55%) i centroprawicowych (53%). Na lewicowy kierunek programów prezentowanych przez TVP SA wskazują częściej osoby interesujące się polityką (nieinteresujący się 3%; raczej nie interesujący się 11%; raczej interesujący się 16%; bardzo interesujący się 29%) o poglądach centroprawicowych (30%) i prawicowych (29%). Prawicowy charakter TVP SA dostrzegają częściej interesujący się polityką (raczej i bardzo po 12%) oraz osoby o poglądach lewicowych (16%). 15

16 prorządowa czy antyrządowa Prawie połowa (48%) respondentów ocenia, że TVP SA jest neutralna pod tym względem. Co dziesiąty (11%) uważa, że telewizja publiczna reprezentuje kierunek prorządowy, a 7% że jest antyrządowa. Co trzeci badany nie ma opinii w tym względzie. W porównaniu z pomiarem ze stycznia 2001 r. o 6 pkt. proc zmniejszył się odsetek badanych uważających, że telewizja publiczna prezentuje kierunek antyrządowy i o tyle samo wzrósł odsetek osób przypisujących TVP SA prorządowość. dane w % CZY PANA(I) ZDANIEM TELEWIZJA PUBLICZNA OBECNIE PREZENTUJE: II V IX XI II V IX XI I IV X XII I IX jest neutralna pod tym względem raczej kierunek prorządowy raczej kierunek antyrządowy brak opinii Uwarunkowania społeczno-demograficzne O neutralności telewizji publicznej są częściej przekonane osoby raczej nie interesujące się polityką (53%) i bardzo interesujące się polityką (55%); o poglądach lewicowych (58%); centrolewicowych (61%) i centroprawicowych (56%). Na prorządowy charakter TVP SA wskazują częściej osoby o poglądach prawicowych (16%). Antyrządowy profil TVP SA dostrzegany jest tym częściej im większe jest zainteresowanie polityką (niezainteresowani 1%; raczej niezainteresowani 7%; raczej zainteresowani 8%; bardzo zainteresowani 17%). Częściej dostrzegają go też osoby o poglądach centroprawicowych (28%) i prawicowych (16%). Kierunek prezydencki czy antyprezydencki Co drugi Polak (50%) uważa, że telewizja publiczna jest bezstronna pod tym względem, 15% społeczeństwa uważa, że TVP SA w swych programach prezentuje kierunek prezydencki, a tylko nieliczni (3%), że antyprezydencki. Co trzeci badany (32%) nie ma opinii. 16

17 W porównaniu z pomiarem ze stycznia 2001 r. o 7 pkt. proc. wzrósł odsetek osób nie potrafiących określić czy TVP SA prezentuje kierunek prezydencki, czy antyprezydencki. W perspektywie ostatnich dwóch lat odsetek osób dostrzegających neutralność telewizji publicznej wobec prezydenta zmniejszył się o 15%. dane w % CZY PANA(I) ZDANIEM TELEWIZJA PUBLICZNA OBECNIE PREZENTUJE: II V IX XI II V IX XI I IV X XII I IX jest neutralna pod tym względem raczej kierunek prezydencki raczej kierunek antyprezydencki brak opinii Uwarunkowania społeczno-demograficzne O neutralności telewizji publicznej w tym wymiarze są częściej przekonane osoby raczej nie interesujące się polityką (56%). TVP SA postrzegają jako prezydencką częściej osoby o poglądach prawicowych (26%) i centroprawicowych (39%). Prezydencki kierunek prezentowanych programów jest też tym częściej dostrzegany im większe jest zainteresowanie respondentów polityką (zupełnie niezainteresowani - 6%; raczej niezainteresowani 13%; raczej zainteresowani 17%; bardzo zainteresowani 33%) oraz im wyższe jest ich wykształcenie (podstawowe 9%; zasadnicze zawodowe 12%; średnie i pomaturalne 16%; wyższe lub licencjat - 25%). Osoby o poglądach lewicowych (8%) częściej są przekonane, że telewizja publiczna jest antyprezydencka. 3. OPINIE O ABONAMENCIE Opinie o wydatkowaniu pieniędzy z abonamentu przez media publiczne. Połowa Polaków (52%) uważa, że pieniądze, jakie płacą w ramach abonamentu, są dobrze wydawane - tzn. że otrzymują w zamian dobry, wart tych pieniędzy program telewizji publicznej i radia. Co około trzeci badany (31%), jest przeciwnego zdania a 17% nie wyraża żadnej opinii. Dane w proc. 17

18 CZY PANA(I) ZDANIEM PIENIĄDZE, JAKIE PŁACI PAN(I) ZA ABONAMENT SĄ DOBRZE WYDAWANE, TZN. CZY DOSTAJE PAN(I) W ZAMIAN DOBRY, WART TYCH PIENIĘDZY PROGRAM TELEWIZJI PUBLICZNEJ I RADIA PUBLICZNEGO? I.2001 II.2001 IV.2001 V.2001 IX.2001 Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Brak zdania W porównaniu z pomiarem z maja 2001 r. o 6 pkt. proc. spadł odsetek usatysfakcjonowanych ze sposobu wydatkowania pieniędzy z abonamentu i o tyle samo wzrósł odsetek niezadowolonych. Uwarunkowania społeczno-demograficzne Zadowoleni z programu telewizji publicznej jaki otrzymują w zamian za płacony abonament są częściej niż inni: trzydziestolatkowie (59%); mieszkańcy miast tys. miesz. (59%); robotnicy (61%); rolnicy (60%); mieszkający w pięcioosobowych lub większych gospodarstwach domowych (57%); o niskim dochodzie na głowę w gospodarstwie domowym (do 250 zł - 57%; zł 65%) oceniający swoją sytuację materialną jako średnią (56%); bardzo interesujący się polityką (56%); nieregularnie praktykujący religijnie (58%). Im bardziej na lewo sytuują się poglądy polityczne badanych, tym częściej są oni zadowoleni z programu TVP SA (poglądy prawicowe 51%; lewicowe 61%). Nie usatysfakcjonowani programem telewizji publicznej są częściej niż inni: nastolatki (35%) oraz pięćdziesięciolatkowie (35%); osoby z wykształceniem średnim i pomaturalnym (35%); pracownicy administracji i usług (39%); gospodynie domowe (35%); uczniowie i studenci (35%); bardzo interesujący się polityką (35%); o poglądach centrowych (centrolewicowe 36%; centroprawicowe 35%). Opinie o finansowaniu telewizji publicznej Co drugi (50%) Polak uważa, że telewizja publiczna powinna czerpać pieniądze na finansowanie swojej działalności z nadawanych reklam. Co czwarty badany (24%) jako źródło finansowania wskazuje abonament a 13% - dotacje z budżetu państwa. Co dziesiąty (10%) nie ma w tej kwestii zdania. W porównaniu z majem 2001 r. o 8 pkt. proc wzrósł odsetek badanych twierdzących, że źródłem finansowania powinny być zyski z reklam, a o 4 pkt. proc. zmalał odsetek upatrujących tego źródła w abonamencie. Dane w proc. 18

19 SKĄD PANA(I) ZDANIEM TELEWIZJA PUBLICZNA TVP POWINNA BRAĆ PIENIĄDZE NA FINANSOWANIE SWOJEJ DZIAŁALNOŚCI? I.2001 V.2001 IX.2001 Z nadawanych reklam Z abonamentu płaconego przez widzów Z dotacji budżetu państwa Brak zdania Z innych źródeł Uwarunkowania społeczno-demograficzne Abonament jako źródło finansowania telewizji publicznej częściej niż inni wskazują: mieszkańcy wsi (28%); i miast pow. 500 tys. miesz. (28%); prywatni przedsiębiorcy (28%); rolnicy (34%); emeryci i renciści (30%); mieszkający w jednoosobowych gospodarstwach domowych (35%); osoby o poglądach centrolewicowych (32%) i prawicowych (30%). Odsetek wskazań na tę formę finansowania jest tym większy im starsi są respondenci ( lat i lat po 19%; podczas gdy lat 31%; powyżej 60 lat 31%); im większy mają dochód na głowę w gospodarstwie (poniżej 250 zł 18%; zł 23%; zł 25%; powyżej 700 zł 34%) i im bardziej interesują się polityką (zupełnie niezainteresowani 22%; bardzo zainteresowani 32%). Zyski z nadawanych reklam wskazywane są jako źródło finansowania TVP SA częściej przez osoby młode lub w wieku średnim (15-19 lat 54%; lat 60%; lat 58%; lat 54%); z wykształceniem zasadniczym zawodowym (55%); kierowników i specjalistów (54%); prywatnych przedsiębiorców (57%); pracowników administracji i usług (57%); robotników (63%); gospodynie domowe (55%); uczniów i studentów (54%); bezrobotnych (54%) i niepraktykujących religijnie (59%). Reklamy są tym częściej wskazywane im większe jest gospodarstwo domowe respondenta (jednoosobowe 34%, podczas gdy czteroosobowe 54%; pięcioosobowe lub większe 56%); im mniejszy jest dochód na głowę w gospodarstwie domowym (do 250 zł 58%; zł 55%; ponad 700 zł 44%) i im gorsza jest samoocena sytuacji materialnej (dobra 46%; średnia 50 %; zła 54%). 19