RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO UCZNIÓW SZKÓŁ KSZTAŁCĄCYCH ZAWODOWO Z POWIATU NOWOSĄDECKIEGO I MIASTA NOWY SĄCZ W ROKU SZKOLNYM 2010/2011

Transkrypt

1 RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO UCZNIÓW SZKÓŁ KSZTAŁCĄCYCH ZAWODOWO Z U NOWOSĄDECKIEGO I MIASTA W ROKU SZKOLNYM 2010/2011

2 SĄDECKIE OBSERWATORIUM RYNKU PRACY EDUKACJI I ZATRUDNIENIA RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO UCZNIÓW SZKÓŁ KSZTAŁCĄCYCH ZAWODOWO Z U NOWOSĄDECKIEGO I MIASTA W ROKU SZKOLNYM 2010/2011, GRUDZIEŃ 2011

3 Raport powstał w Powiatowym Centrum Funduszy Europejskich w Nowym Sączu w toku realizacji działań Sądeckiego Obserwatorium Rynku Pracy Edukacji i Zatrudnienia utworzonego w ramach projektu pn. Nowe kwalifikacje Lepsza praca. Raport został opracowany na podstawie wyników badania ankietowego na temat kształcenia zawodowego dla uczniów najwyższych klas szkół kształcących zawodowo przez Sądeckie Obserwatorium Rynku Pracy Edukacji i Zatrudnienia zwanego w dalszej części SORP Opracowanie i redakcja Zespół Sądeckiego Obserwatorium Rynku Pracy Edukacji i Zatrudnienia: Zbigniew Czepelak Paulina Kulak Michał Kądziołka Agnieszka Zarotyńska Wydawca Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu ul. Jagiellońska Nowy Sącz ISBN: Copyright Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu, 2011 Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonywane za podaniem źródła. Skład i opracowanie graficzne Zespół Sądeckiego Obserwatorium Rynku Pracy Edukacji i Zatrudnienia: Zbigniew Czepelak Paulina Kulak Michał Kądziołka Druk Centrum Druku, Poligrafia Małopolska ul. Traugutta 3, Nowy Sącz

4 Spis treści Wstęp.4 I. Metodologia badań Cele badania Obszar badania Sposób prowadzenia badania... 7 II. Prezentacja wyników dotyczących zasadniczych szkół zawodowych Trafność wyboru zawodu Zaspokojenie oczekiwań Charakterystyka badanej grupy 18 III. Wnioski dotyczące Szkół Kształcących Zawodowo Trafność wyboru zawodu Zaspokojenie oczekiwań IV. Prezentacja wyników dotyczących Technikum Trafność wyboru zawodu Zaspokojenie oczekiwań Preferencje wyboru studiów wyższych Charakterystyka badanej grupy V. Wnioski dotyczące Technikum.45 1.Trafność wyboru zawodu Zaspokojenie oczekiwań Preferencje wyboru studiów wyższych Zakończenie.48 Spis wykresów- Zasadnicza Szkoła Zawodowa 49 Spis wykresów- Technikum..50 3

5 Wstęp Sądecczyzna to region, w którym swoją siedzibę ma wiele firm liczących się na rynku krajowym i światowym, mimo to stopa bezrobocia utrzymuje się na wysokim poziomie. Problem ze znalezieniem pracy mają przede wszystkim ludzie młodzi. Dlatego głównym zadaniem Sądeckiego Obserwatorium Rynku Pracy, Edukacji i Zatrudnienia jest dostarczenie informacji na temat zjawisk i trendów zachodzących na sądeckim rynku pracy. Sądeckie Obserwatorium Rynku Pracy, Edukacji i Zatrudnienia (SORP) zostało utworzone w 2011 roku w ramach projektu Nowe Kwalifikacje Lepsza Praca. SORP utworzyło Partnerstwo na Rzecz Rynku Pracy na Sądecczyźnie, w którego skład wchodzą jednostki samorządu terytorialnego, instytucje rynku pracy, samorządy gospodarcze i zawodowe, partnerzy społeczni, pracodawcy przechodzący procesy adaptacyjne i modernizacyjne, organizacje pozarządowe oraz uczelnie wyższe. Zadaniem badania ankietowego uczniów najwyższych klas szkół kształcących zawodowo, było poznanie ich opinii na temat kształcenia zawodowego w zasadniczych szkołach zawodowych oraz w technikach. Niniejszy raport przedstawia ocenę uczniów dotyczącą trafności wyboru szkoły, stopień zaspokojenia oczekiwań dotyczących danej szkoły, a także preferencje dotyczące wyboru studiów wyższych uczniów technikum. 4

6 Wyniki badania prowadzonego przez SORP powinny zostać wykorzystane do zmiany nastawienia młodzieży wobec rynku pracy poprzez wdrażanie doradztwa i preorientacji zawodowej na wszystkich szczeblach edukacji. Ostatecznym celem tych działań jest poprawa sytuacji na lokalnym rynku pracy. Raport składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy z nich opisuje metodologie prowadzenia badania ankietowego tj. cel badania, obszar oraz sposób prowadzenia badania. Rozdział drugi prezentuje wyniki przeprowadzonego badania w zakresie trafności wyboru szkoły oraz zaspokojenia oczekiwań uczniów zasadniczych szkół zawodowych, a także opisuje badaną grupę. Trzeci rozdział przedstawia wnioski z ankiet przeprowadzonych w zasadniczych szkołach zawodowych. Rozdział IV i V rozpatruje te same kwestie, co poprzednie rozdziały jednakże w odniesieniu do techników oraz dodatkowo przedstawia preferencje dotyczące wyboru studiów wyższych przez absolwentów technikum. Oddając niniejszy raport pragniemy podziękować wszystkim uczniom, którzy poświęcili nam czas biorąc udział w badaniu. Szczególne podziękowania składamy Dyrektorom i Nauczycielom ze szkół z terenu Powiatu Nowosądeckiego oraz Miasta Nowy Sącz za pomoc w dotarciu do respondentów oraz pozytywne odniesienie się do idei badania. 5

7 I. Metodologia badań 1. Cele badania Głównym celem badania ankietowego uczniów ostatnich klas szkół kształcących zawodowo było poznanie motywów wyboru danego zawodu, stopnia zaspokojenia oczekiwań związanych z wyborem danej szkoły, a także preferencji dotyczących wyboru studiów wyższych przez uczniów uczęszczających do technikum. Poprzez badanie chcieliśmy się dowiedzieć jak uczniowie oceniają poziom nauczania oraz wyposażenie niezbędne do nauki zawodu, uzyskać informacje dotyczące stosunku do nauki zawodu, który wybrali, a także poznać dalszą drogę kształcenia badanych osób. 2. Obszar badania Zakładano, iż badaniem zostaną objęci wszyscy uczniowie klas najwyższych szkół kształcąco zawodowo Powiatu Nowosądeckiego oraz 20% uczniów z terenu Miasta Nowy Sącz. Na terenie Powiatu rozdysponowano 942 ankiety, natomiast w Mieście Nowy Sącz 380. Wskaźnik uzyskanych odpowiedzi dla całej badanej grupy wyniósł 78%, w tym: w Powiecie 80% (754 kwestionariusze) w Mieście Nowy Sącz 72% (274 kwestionariusze) 6

8 3. Sposób prowadzenia badania Badanie ankietowe na temat kształcenia zawodowego dla uczniów najwyższych klas szkół kształcących zawodowo zostało przeprowadzone przez Sądeckie Obserwatorium Rynku Pracy, Edukacji i Zatrudnienia, które zostało utworzone w ramach projektu nr WND-POKL /10 Nowe Kwalifikacje -lepsza praca. Badanie odbyło się w kwietniu 2011 roku, składało się z dwóch części w pierwszej badano uczniów zasadniczych szkół zawodowych, natomiast w drugiej uczniów technikum. Dane zostały zebrane za pomocą ankiety składającej się z 3 pytań dotyczących trafności wyboru zawodu 7 pytań dotyczących zaspokojenia oczekiwań, 4 pytań dotyczących preferencji wyboru studiów wyższych dla uczniów uczęszczających do technikum oraz 6 pytań opisujących badaną grupę. Ankiety zostały rozdysponowane przez pracowników SORP do szkół kształcących zawodowo znajdujących się na terenie Powiatu Nowosądeckiego oraz Miasta Nowy Sącz. Po wypełnieniu przez uczniów dane z ankiet, zostały wprowadzone do arkuszy i poddane analizie. 7

9 II. Prezentacja wyników dotyczących zasadniczych szkół zawodowych 1. Trafność wyboru zawodu W pierwszej części ankiety uczniowie zasadniczych szkół zawodowych zostali zapytani o trafność wyboru zawodu. Jedno z pytań dotyczyło sposobu wybrania danej szkoły. Przeważająca większość ankietowanych zarówno w Powiecie Nowosądeckim, jak i w Mieście Nowy Sącz wybrała szkołę samodzielnie. Z badań wynika, iż w Mieście Nowy Sącz rodzice mają większy wpływ na wybory swoich dzieci niż w Powiecie, co widać na poniższym wykresie. Nieznaczny wpływ mają na uczniów ich koledzy, a bardzo małą role odgrywa przy wyborze szkoły ponadgimnazjalnej gimnazjum, co może być wynikiem braku kadry specjalizującej się w pomocy doradczej w zakresie przyszłego kształcenia. 1.Szkoła, w której się uczysz: została wybrana za namową rodziców została wybrana za namową kolegów została wybrana za pomocą szkoły gimnazjalnej 1% 12% 12% 8% 4% 1% została wybrana przez Ciebie samodzielnie 82% 80% 8

10 W drugim pytaniu respondenci oceniali stosunek do zawodu, którego uczą się w szkole. W Powiecie przeważają osoby, którym jest obojętne, jakiego zawodu się uczą lub nie lubią tego zawodu. Dane te są niepokojące, świadczą o braku świadomości uczniów na temat rynku pracy, zapotrzebowania na określone zawody, a także znajomości swoich uzdolnień i zainteresowań. W przeważającej liczbie uczniowie kierują się tylko chęcią posiadania świadectwa ukończenia szkoły a nie swoją przyszłością. Efekty tego w późniejszym czasie są widoczne na rynku pracy, kiedy to młodzi ludzie zderzają się z rzeczywistością i są zmuszeni do przekwalifikowania się. Wśród uczniów znajdują się też osoby, które uczą się danego zawodu z pasją, co może zaowocować bardzo dobrym przygotowaniem do zawodu. 2.Oceń swój stosunek do zawodu, którego uczysz się w szkole? jest moją pasją 11% 26% bardzo lubię uczyć się tego zawodu lubię się uczyć tego zawodu jest mi obojętne jakiego zawodu się uczę 15% 11% 6% 10% 26% 48% nie lubię tego zawodu 21% 28% 9

11 Uczniowie zostali zapytani również o ocenę swojej przyszłości zawodowej. W Powiecie Nowosądeckim oraz Mieście Nowy Sącz ponad połowa badanych chce podjąć pracę w zawodzie, którego się uczą. Duża grupa respondentów deklaruje, iż będzie się kształcić dalej w tym samym zawodzie, jednakże około 1/3 badanych chce kontynuować naukę w innym zawodzie niż dotychczas nauczany. Z badań wynika, że w Powiecie więcej respondentów nie chce podejmować pracy w wyuczonym zawodzie niż wśród ankietowanych z Nowego Sącza. 3.Jak oceniasz swoją przyszłość zawodową? chcę pracować w zawodzie, którego się uczę 66% 56% będę się kształcić dalej w tym samym zawodzie będę się kształcić dalej w innym zawodzie 31% 42% 30% 27% nie chcę pracować w nauczanym zawodzie 25% 13% 10

12 2. Zaspokojenie oczekiwań W drugiej części kwestionariusza uczniowie odpowiadali na pytania dotyczące zaspokojenia oczekiwać związanych z wyborem danej szkoły oraz zawodu. Pytanie pierwsze dotyczyło oceny nauczania przedmiotów zawodowych w szkole. Większość respondentów uważa, że przedmioty nauczane w szkole są przydatne do nauki zawodu. W Nowym Sączu tylko 56% uczniów odpowiedziało pozytywnie na powyższe pytanie. 4.Jaka jest Twoja ocena nauczania przedmiotów zawodowych w szkole? są bardzo przydatne przy kształceniu praktycznym są przydatne do nauki zawodu 14% 36% 47% 42% są mało przydatne do nauki zawodu 3% 5% przydają się częściowo przy nauce zawodu 13% 25% nie dają przygotowania do zawodu 1% 14% 11

13 Uczniowie szkół zawodowych, w kolejnym pytaniu ocenili wyposażenie warsztatów/stanowisk pracy. Z badań wynika, że w szkołach Powiatu Nowosądeckiego uczniowie lepiej oceniają wyposażenie warsztatowe niż uczniowie w Nowym Sączu. 5.Jak oceniasz wyposażenie warsztatów/stanowisk pracy? wyposażenie jest bardzo dobre 24% 19% wyposażenie jest dobre 31% 47% wyposażenie jest wystarczające ale mało nowoczesne 19% 26% wyposażenie jest niewystarczające 10% 15% brak podstawowego wyposażenia 0% 10% 12

14 Uczniowie, oceniali także poziom umiejętności praktycznych zdobywanych w szkole. Możemy zauważyć, że lepiej zostały ocenione szkoły w Powiecie niż w Nowym Sączu. 6.Jak oceniasz zdobywane przez Ciebie umiejętności praktyczne? zdobyte umiejętności w pełni zaspokajają moje oczekiwania 20% 14% zdobyte umiejętności zaspokajają moje oczekiwania 33% 28% zdobywam umiejętności w stopniu wystarczającym 41% 31% zdobywam umiejętności poniżej moich oczekiwań 5% 16% nie zdobyłem żadnych umiejętności praktycznych w zawodzie 1% 11% 13

15 Kolejne pytanie dotyczyło oceny powiązania nauczania teorii i praktyki w zawodzie. 66% respondentów z Powiatu uważa, iż powiązanie teorii z praktyką jest dobre, a 9 % ocenia je, jako bardzo dobre. W Powiecie oraz w Mieście około 1/5 uczniów uważa, że jest zbyt dużo teorii wobec zajęć praktycznych. Bardzo niewielki odsetek respondentów, bo tylko 1% w Powiecie i 6% w Nowym Sączu uważa, że w szkołach jest za dużo praktyki. Zaledwie 3% badanych z Powiatu zauważa brak powiązania teorii z praktyką. Inaczej rozkłada się to w Mieście Nowy Sącz, gdzie 19% uczniów twierdzi, że nie ma powiązania teorii z praktyką, a 39% uważa powiązanie teorii z praktyką za dobre, jednakże więcej badanych osób z Miasta ocenia powiązanie nauki teoretycznej z praktyką za bardzo dobrą. 7.Jak oceniasz powiązanie nauczania teorii i praktyki w zawodzie? bardzo dobre powiązanie nauki teoretycznej z praktyką 9% 13% dobre powiązanie teorii z praktyką zbyt dużo teorii wobec zajęć praktycznych zbyt dużo praktyki wobec podbudowy teoretycznej 1% 6% 39% 20% 23% 66% zauważam brak powiązania teorii z praktyką 3% 19% 14

16 Zapytano również uczniów jak oceniają poziom swojego przygotowania do egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Z badania wynika, że uczniowie z terenu Powiatu uważają, że są bardzo dobrze lub dobrze przygotowani do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje. Natomiast 41% ankietowanych z terenu Miasta określiło swój poziom przygotowania z przedmiotów zawodowych, jako wystarczający. Bardziej sceptyczni, co do swoich umiejętności są uczniowie z terenu Miasta wśród, których 19% ankietowanych uważa, że nie są dobrze przygotowani do egzaminu, a 4% w ogóle nie zna wymagań egzaminacyjnych. 8.Jak oceniasz swoje przygotowanie z nauki zawodu do egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe? znam wymagania egzaminacyjne i uważam, że do egzaminu zostanę bardzo dobrze przygotowany 12% 10% znam wymagania egzaminacyjne i uważam, że do egzaminu zostanę dobrze przygotowany 26% 42% znam wymagania egzaminacyjne i uważam, że do egzaminu będę przygotowany w stopniu wystarczającym 33% 41% znam wymagania i uważam, że nie będę dobrze przygotowany do egzaminu 9% 19% nie znam wymagań egzaminacyjnych 3% 4% 15

17 Kolejne pytanie dotyczyło znajomości sytuacji na lokalnym rynku pracy. Zapytano uczniów jak oceniają swoje szanse na rynku pracy w wybranym przez nich zawodzie. Wyniki wskazują, że większość uczniów z Powiatu oraz Miasta podchodzi do zagadnienia bardzo optymistycznie, stwierdzając, że znalezienie pracy będzie bardzo łatwe. Odpowiedź trudne zaznaczyło o 11% więcej respondentów z Powiatu niż z Miasta. Warto zaznaczyć, że spora ilość uczniów stwierdza, iż nic nie wiedzą na temat możliwości zatrudnienia na rynku pracy w ich zawodzie 9.Twoim zdaniem znalezienie pracy w wybranym przez Ciebie zawodzie (kierunku) będzie: bardzo łatwe 38% 36% łatwe 6% 10% trudne 20% 31% bardzo trudne 3% 10% nie wiem 22% 24% 16

18 Ostatnie pytanie w rozdziale II ankiety dotyczyło oceny działań samorządu, który prowadzi daną szkołę. W zdecydowanej większości lepiej oceniają działanie samorządu respondenci z terenu Powiatu Nowosądeckiego. 10.Twoja szkoła jest prowadzona przez samorząd (Powiat/Miasto Nowy Sącz). Jak oceniasz spełnianie przez ten podmiot swoich zadań w zakresie wyposażenia szkoły i zapewnienia odpowiednich warunków nauki zawodu: samorząd spełnia te zadania bardzo dobrze 12% 9% samorząd spełnia te zadania dobrze 41% 66% samorząd spełnia te zadania w stopniu wystarczającym 15% 29% samorząd spełnia te zadania w stopniu niewystarczającym 4% 12% samorząd nie spełnia zadań w tym zakresie 3% 9% 17

19 3. Charakterystyka badanej grupy W badaniu w Powiecie Nowosądeckim wzięło udział 43% dziewczyn i 57% chłopców, natomiast w Mieście Nowy Sącz 45% dziewczyn i 55% chłopców. 11.Płeć: dziewczyna 43% 45% chłopak 57% 55% 18

20 Większość badanych uczniów uczęszczających do szkół prowadzonych przez samorząd Powiatu jak i samorząd Miejski, na stałe mieszka na wsi. 12.Na stałe mieszkam: na wsi 81% 74% w mieście do 10 tysięcy mieszkańców 11% 5% w mieście liczącym powyżej 10 tysięcy mieszkańców 8% 21% 19

21 Uczniowie zostali również zapytani o obecne miejsce zamieszkania. Z badań wynika, że prawie wszyscy respondenci mieszkają w miejscu stałego zamieszkania. 13.Obecnie mieszkam: w domu w miejscu stałego zamieszkania 95% 99% w internacie 4% 0% na stancji, prywatnie 1% 1% 20

22 W odpowiedzi na pytanie o wykształcenie matki można zauważyć ciekawą zależność dotyczącą powielania drogi kształcenia przez dzieci. Większość matek respondentów ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, średnie ogólne lub techniczne. Tylko 19% ankietowanych wskazało na wykształcenie wyższe swojej mamy. 14.Wykształcenie matki: podstawowe 9% 13% zasadnicze zawodowe 40% 52% średnie ogólne lub techniczne 28% 25% policealne wyższe 3% 10% 7% 12% 21

23 Podobną zależność możemy zauważyć na poniższym wykresie przedstawiającym odpowiedzi na pytanie dotyczące wykształcenia ojca gdzie większość osób z Powiatu i Miasta zadeklarowało, iż ich ojcowie mają wykształcenie zasadnicze zawodowe. 15.Wykształcenie ojca: podstawowe 11% 13% zasadnicze zawodowe 62% 53% średnie ogólne lub techniczne 21% 23% policealne 1% 1% wyższe 5% 10% 22

24 Na koniec zapytano uczniów o rodzaj zasadniczej szkoły zawodowej, do jakiej uczęszczają. Wyniki przedstawia poniższy wykres. 16.Uczęszczam do szkoły: zasadniczej szkoły zawodowej dwuletniej 13% 75% zasadniczej szkoły zawodowej trzyletniej 25% 70% zasadniczej szkoły wielozawodowej (dla młodocianych pracowników) 0% 16% 23

25 III. Wnioski dotyczące Szkół Kształcących Zawodowo 1. Trafność wyboru zawodu Aż 80% uczniów ZSZ wybrało szkołę samodzielnie a tylko 1-4 % uzyskało w tym względzie pomoc swojej szkoły gimnazjalnej. Na zakończenie nauki aż 2/3 uczniów stwierdza, że zawód, którego się uczą jest im obojętny lub nie lubią tego zawodu. Jest to porażka ucznia, ale i szkoły, która kształci osobę sfrustrowaną i niezmotywowaną. Powodem jest brak preorientacji zawodowej. Trudno się dziwić, że około 30% respondentów chce się kształcić w innym zawodzie. 2. Zaspokojenie oczekiwań Uczniowie dobrze oceniają wyposażenie szkół i wiedzę, którą w nich uzyskują, przy czym lepszą ocenę uzyskują szkoły powiatowe. Podobnie rozkładają się oceny działania samorządów Miasta i Powiatu w zakresie wyposażenia szkół. Uczniowie szkół powiatowych znacznie lepiej oceniają organ prowadzący szkołę niż ich koledzy z terenu Miasta Ocena własnych szans na rynku pracy jest realistyczna, około 40% respondentów twierdzi, że znajdzie pracę sto- 24

26 sunkowo łatwo, około 40% ma bardzo duże obawy o zatrudnienie po szkole a około 20% nie ma zdania na ten temat. 25

27 IV. Prezentacja wyników dotyczących Technikum 1. Trafność wyboru zawodu Pierwsze pytanie dotyczyło decyzji podejmowanych przez uczniów odnośnie wyboru szkoły ponadgimnazjalnej. Zdecydowana większość, bo aż 72% respondentów z terenu Powiatu i Miasta wybrała szkołę samodzielnie. Analizując dane widać, że na decyzje o wyborze szkoły mają również wpływ rodzice i koledzy. Niewiele uczniów, bo tylko 3% w Powiecie i 2% w Mieście wskazało, że w wyborze szkoły pomogła im szkoła gimnazjalna. 1.Szkoła, w której się uczysz: została wybrana za namową rodziców 13% 17% została wybrana za namową kolegów została wybrana za pomocą szkoły gimnazjalnej 12% 10% 3% 2% została wybrana przez Ciebie samodzielnie 72% 72% 26

28 W kolejnym pytaniu uczniowie wypowiedzieli się na temat stosunku do swojego zawodu. Tylko 12% uczniów w Powiecie i 11 % w Mieście odpowiedziało, że zawód, którego się uczy traktuje, jako pasję. Widać, że znacząca ilość uczniów nie lubi wybranego zawodu lub jest im obojętne, jakiego zawodu się uczą. 2.Oceń swój stosunek do zawodu, którego uczysz się w szkole? jest moją pasją 12% 11% bardzo lubię uczyć się tego zawodu 6% 11% lubię się uczyć tego zawodu 12% 30% jest mi obojętne jakiego zawodu się uczę 31% 54% nie lubię tego zawodu 22% 11% 27

29 Ostatnie pytanie w tej części ankiety dotyczyło oceny przyszłości zawodowej. Po około 32% uczniów ze szkół powiatowych i miejskich chce pracować w zawodzie, którego się uczy. 31% respondentów ze szkół z terenu Powiatu chce kształcić się dalej w innym zawodzie, a 1/5 uczniów nie chce podejmować pracy w nauczanym zawodzie. W szkołach miejskich 17% uczniów udzieliło odpowiedzi, że nie chce pracować w swoim zawodzie a 1/3 deklaruje chęć dalszego kształcenia w innym kierunku. 3.Jak oceniasz swoją przyszłość zawodową? chcę pracować w zawodzie, którego się uczę 31% 32% będę się kształcić dalej w tym samym zawodzie 18% 31% będę się kształcić dalej w innym zawodzie 20% 31% nie chcę pracować w nauczanym zawodzie 21% 17% 28

30 2. Zaspokojenie oczekiwań W drugiej części ankiety uczniowie ocenili, między innymi, kształcenie zawodowe w szkole. Uczniowie z Powiatu i Miasta w zdecydowanej większości wskazali, że przedmioty zawodowe, których uczą się w szkole są przydatne. 4.Jaka jest Twoja ocena nauczania przedmiotów zawodowych w szkole? są bardzo przydatne przy kształceniu praktycznym 21% 21% są przydatne do nauki zawodu 54% 64% są mało przydatne do nauki zawodu przydają się częściowo przy nauce zawodu nie dają przygotowania do zawodu 7% 4% 14% 8% 4% 3% 29

31 Uczniowie ocenili również wyposażenia warsztatów i stanowisk pracy. Po 49% respondentów z Powiatu i Miasta oceniło wyposażenie warsztatów, jako dobre. Tylko niewielka liczba uczniów wypowiedziała się negatywnie na ten temat. 5.Jak oceniasz wyposażenie warsztatów/stanowisk pracy? wyposażenie jest bardzo dobre 20% 18% wyposażenie jest dobre 49% 49% wyposażenie jest wystarczające ale mało nowoczesne 21% 24% wyposażenie jest niewystarczające 8% 7% brak podstawowego wyposażenia 2% 2% 30

32 Ankietowani uczniowie poddali ocenie poziom zdobytych umiejętności praktycznych. Respondenci w większości pozytywnie ocenili zdobyte umiejętności. Negatywnie oceniło je tylko 18% uczniów z terenu Powiatu, i 10% z terenu Miasta. 6.Jak oceniasz zdobywane przez Ciebie umiejętności praktyczne? zdobyte umiejętności w pełni zaspokajają moje oczekiwania 9% 9% zdobyte umiejętności zaspokajają moje oczekiwania 32% 36% zdobywam umiejętności w stopniu wystarczającym 41% 45% zdobywam umiejętności poniżej moich oczekiwań 15% 9% nie zdobyłem żadnych umiejętności praktycznych w zawodzie 3% 1% 31

33 Ankietowani mogli wypowiedzieć się na temat powiązania nauczania teorii i praktyki w zawodzie. Bardzo dobre powiązanie nauki teoretycznej z praktyką wskazało 10% respondentów z obu środowisk. Prawie połowa uczniów wskazała dobre powiązanie teorii z praktyką. Przeciwnego zdania jest 39% uczniów z Powiatu i 35% z Nowego Sącza, którzy uważają, że w szkole jest zbyt duże teorii wobec zajęć praktycznych. 7.Jak oceniasz powiązanie nauczania teorii i praktyki w zawodzie? bardzo dobre powiązanie nauki teoretycznej z praktyką 10% 10% dobre powiązanie teorii z praktyką zbyt dużo teorii wobec zajęć praktycznych 43% 44% 39% 35% zbyt dużo praktyki wobec podbudowy teoretycznej 1% 2% zauważam brak powiązania teorii z praktyką 7% 9% 32

34 Respondenci ocenili poziom swojego przygotowania do egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Zdecydowana większość twierdzi, że zna wymagania egzaminacyjne i jest przygotowana do tego egzaminu. Tylko 10% uczniów z Powiatu oraz z Nowego Sącza uważa, że nie są przygotowani do tego egzaminu. 8.Jak oceniasz swoje przygotowanie z nauki zawodu do egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe? znam wymagania egzaminacyjne i uważam, że do egzaminu zostanę bardzo dobrze przygotowany 15% 19% znam wymagania egzaminacyjne i uważam, że do egzaminu zostanę dobrze przygotowany znam wymagania egzaminacyjne i uważam, że do egzaminu będę przygotowany w stopniu wystarczającym 35% 39% 38% 32% znam wymagania i uważam, że nie będę dobrze przygotowany do egzaminu 10% 10% nie znam wymagań egzaminacyjnych 2% 1% 33

35 21% uczniów z Powiatu i 23% z Nowego Sącza, uważa, że znalezienie pracy w wybranym przez nich zawodzie będzie bardzo łatwe. Najwięcej respondentów (35% z Powiatu i 39% z Miasta) ocenia stopień trudności w znalezieniu pracy, jako łatwy. Natomiast 27% uczniów z Powiatu i 16% z Miasta nie wie, jak trudne będzie znalezienie pracy w ich zawodzie. 9.Twoim zdaniem znalezienie pracy w wybranym przez Ciebie zawodzie (kierunku) będzie: bardzo łatwe łatwe trudne bardzo trudne 21% 23% 7% 15% 10% 7% 35% 39% nie wiem 27% 16% 34

36 Uczniowie w ankiecie ocenili samorząd pod kątem spełniania zadań w zakresie wyposażenia szkoły i zapewnienia odpowiednich warunków nauki zawodu. Łącznie tylko 16% uczniów z terenu Powiatu negatywnie oceniło działanie samorządu w tym zakresie, a 9% uczniów z Nowego Sącza dało negatywną ocenę władzom Miasta. Pozostali ankietowani są zadowoleni z działania samorządu. 10.Twoja szkoła jest prowadzona przez samorząd (Powiat/Miasto Nowy Sącz). Jak oceniasz spełnianie przez ten podmiot swoich zadań w zakresie wyposażenia szkoły i zapewnienia odpowiednich warunków nauki zawodu: samorząd spełnia te zadania bardzo dobrze 9% 10% samorząd spełnia te zadania dobrze 37% 47% samorząd spełnia te zadania w stopniu wystarczającym 41% 35% samorząd spełnia te zadania w stopniu niewystarczającym samorząd nie spełnia zadań w tym zakresie 12% 6% 4% 3% 35

37 3. Preferencje wyboru studiów wyższych W kolejnym rozdziale ankiety uczniów zapytano o plany związane z kontynuacją nauki na studiach wyższych. Respondenci mieli możliwość wypowiedzenia się na temat drogi kształcenia, którą wybiorą w przyszłości. 41% uczniów z terenu Powiatu i 57 % z terenu miasta zadeklarowało, iż chce kontynuować naukę na studiach wyższych. Brak chęci dalszego kształcenia wyraziło 25 % uczniów z Powiatu i 8 % z Miasta, a około 1/3 respondentów w momencie badania, nie podjęło jeszcze decyzji. 11.Czy zamierzasz kontynuować naukę na studiach wyższych? Tak 41% 57% Nie 8% 25% Nie wiem 33% 35% 36

38 Ankietowani odpowiedzieli na pytanie, w jakim kierunku chcieliby się kształcić w przyszłości. Wśród uczniów z Powiatu i Miasta największą popularnością cieszą się kierunki techniczne, ekonomiczne i prawnicze. 12.Jeśli tak, to na jakim kierunku podejmiesz naukę? Ekonomicznym 20% 30% Pedagogicznym Technicznym Artystycznym Medycznym Prawniczym Inne 14% 14% 11% 8% 3% 4% 21% 16% 0% 0% 32% 28% 37

39 W odpowiedzi na pytanie o to, czym kierują się przy wyborze kierunków 2/5 ankietowanych odpowiedziało, że kieruje się swoimi zainteresowaniami. 20% uczniów z terenu Powiatu kieruje się rynkiem pracy i lokalizacją, natomiast uczniowie z Nowego Sącza w 23% kierują się rynkiem pracy, a w 17% lokalizacją uczelni. 13.Czym się kierujesz przy wyborze kierunku studiów? Zainteresowaniami 40% 37% Prestiżem uczelni 5% 6% Rynkiem pracy Kosztami związanymi ze studiami 20% 23% 14% 16% Lokalizacją 20% 17% Inne 1% 1% 38

40 Nowy Sącz jest miejscem, w którym najwięcej badanych uczniów chciałoby studiować, Kraków wskazało po 31 % ankietowanych z Powiatu i Miasta. 14.W jakim mieście planujesz podjąć naukę a studiach wyższych? Nowy Sącz 52% 57% Kraków 31% 31% Rzeszów 5% 1% Tarnów 2% 0% Inne 9% 11% 39

41 4. Charakterystyka badanej grupy Wśród badanych uczniów w Powiecie Nowosądeckim ankietę wypełniło 56% dziewcząt i 44% chłopców. W Nowym Sączu w badaniu wzięło udział 52% chłopców i 48% dziewczyn. 15.Płeć: dziewczyna 48% 56% chłopak 44% 52% 40

42 Zdecydowana większość osób biorących udział w ankiecie zamieszkuje tereny wiejskie. W mieście powyżej 10 tysięcy mieszkańców mieszka po 17% respondentów zarówno z Powiatu jak i Miasta. 16.Na stałe mieszkam: na wsi 72% 78% w mieście do 10 tysięcy mieszkańców 5% 11% w mieście liczącym powyżej 10 tysięcy mieszkańców 17% 17% 41

43 Kolejne pytanie dotyczyło obecnego miejsca zamieszkania i tutaj zdecydowana większość odpowiedziała, że mieszka w domu w miejscu stałego zamieszkania. 17.Obecnie mieszkam: w domu w miejscu stałego zamieszkania 97% 99% w internacie 2% 1% na stancji, prywatnie 1% 1% 42

44 Następne dwa pytania dotyczyły wykształcenia rodziców. Większość matek uczniów z terenu miasta Nowego Sącza ma wykształcenie średnie lub zasadnicze zawodowe, a tylko 6% matek ma wykształcenie wyższe. Matki respondentów z Powiatu w większości mają wykształcenie zasadnicze zawodowe i średnie ogólne lub techniczne, a jedynie 8 % posiada wykształcenie wyższe. 18.Wykształcenie matki: podstawowe 10% 5% zasadnicze zawodowe 44% 36% średnie ogólne lub techniczne 33% 49% policealne 4% 3% wyższe 8% 6% 43

45 Jeśli chodzi o ojców zdecydowana większość posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe. Drugie miejsce w tej klasyfikacji zajmuje wykształcenie średnie ogólne lub techniczne. Więcej ojców z Powiatu niż z Miasta posiada wykształcenie wyższe- jest to 8% do 3%. 19.Wykształcenie ojca: podstawowe 9% 6% zasadnicze zawodowe 53% 56% średnie ogólne lub techniczne 27% 34% policealne wyższe 3% 1% 8% 3% 44

46 V. Wnioski dotyczące Technikum 1.Trafność wyboru zawodu 72% uczniów deklaruje, iż samodzielnie wybrało szkołę, a tylko 2-3% uzyskało pomoc ze strony swojej szkoły gimnazjalnej. Ponad połowa uczniów uczęszczających do szkół z terenu Nowego Sącza i 31% z szkół powiatowych stwierdza, że zawód, którego się uczą jest im obojętny. Przyczyną jest brak preorientacji zawodowej. 2. Zaspokojenie oczekiwań Nauczanie przedmiotów zawodowych nieznacznie lepiej oceniają uczniowie techników z Miasta Nowego Sącza. Ponad połowa badanych z obu środowisk uważa, że przedmioty zawodowe nauczane w szkole są przydatne do nauki zawodu. 49% badanych uczniów z Powiatu i Miasta uważa, że wyposażenie warsztatów i stanowisk pracy jest dobre, a zaledwie 2% twierdzi, iż w szkole nie ma podstawowego wyposażenia. Ocena poziomu własnych umiejętności była podobna w szkołach obu samorządów, nieco lepiej jednak ocenili swoje umiejętności ankietowani z Nowego Sącza. Około 50% wszystkich respondentów ocenia powiązanie nauki z praktyką, jako dobre, jednak niewiele mniej osób twier- 45

47 dzi, że w szkołach jest zbyt dużo teorii wobec zajęć praktycznych. Respondenci z Nowego Sącza ocenili działania samorządu nieznacznie lepiej niż uczniowie z Powiatu Nowosądeckiego. Większość uczniów uważa, że znalezienie pracy w ich zawodzie będzie bardzo łatwe lub łatwe. 3.Preferencje wyboru studiów wyższych Około 50% badanych absolwentów chce kontynuować naukę na studiach wyższych natomiast około 30% nie podjęło jeszcze decyzji. Różnice występują odnośnie wyboru kierunków kształcenia. Ankietowani z Nowego Sącza na pierwszym miejscu wskazali kierunki ekonomiczne a na drugim techniczne. Natomiast uczniowie z terenu Powiatu Nowosądeckiego w większości wybierają studia techniczne na drugim miejscu wskazali studia prawnicze. Stosunkowo duża grupa respondentów decydowała się na studia pedagogiczne, podczas gdy rynek pracy dla pedagogów będzie w nadchodzących latach praktycznie zamknięty z powodu niżu demograficznego Jedynie 20% uczniów w Powiecie i 23% uczniów w Nowym Sączu, przy wyborze studiów kieruje się sytuacją na rynku pracy. Jako najważniejsze kryterium wybo- 46

48 ru studiów uczniowie wskazują realizacje własnych zainteresowań. Jako miejsce kształcenia w szkole wyższej uczniowie kończący technika wskazywali w zdecydowanej większości na Nowy Sącz, drugie miejsce zajął Kraków. 47

49 Zakończenie Przedłożony raport jest efektem pracy Sądeckiego Obserwatorium Rynku Pracy Edukacji i Zatrudnienia. Dane w nim zawarte pokazują opinie uczniów szkół kształcących zawodowo z terenu Powiatu Nowosądeckiego i Miasta Nowego Sącza na temat poziomu kształcenia w szkołach, oceny działania samorządów, a także planów związanych z kontynuacją nauki. Dzięki tym wynikom możemy przewidzieć dalszą drogę tegorocznych absolwentów i przyczynić się do tego, aby dane te zostały wykorzystane w celu lepszego uświadomienia młodzieży na temat zapotrzebowania na rynku pracy. W 2012 roku Sądeckie Obserwatorium Rynku Pracy, Edukacji i Zatrudnienia przeprowadzi po raz drugi ankietę na temat kształcenia zawodowego dla uczniów najwyższych klas szkół kształcących zawodowo, co pozwoli w szerszym zakresie porównać opinie uczniów z obydwu roczników. Informację na temat działań Sądeckiego Obserwatorium Rynku Pracy Edukacji i Zatrudnienia można znaleźć na stronie internetowej projektu: 48

50 Spis wykresów- Zasadnicza Szkoła Zawodowa 1.Szkoła, w której się uczysz: Oceń swój stosunek do zawodu, którego uczysz się w szkole? Jak oceniasz swoją przyszłość zawodową? Jaka jest Twoja ocena nauczania przedmiotów zawodowych w szkole? Jak oceniasz wyposażenie warsztatów/stanowisk pracy? Jak oceniasz zdobywane przez Ciebie umiejętności praktyczne? Jak oceniasz powiązanie nauczania teorii i praktyki w zawodzie? Jak oceniasz swoje przygotowanie z nauki zawodu do egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe? Twoim zdaniem znalezienie pracy w wybranym przez Ciebie zawodzie (kierunku) będzie: Twoja szkoła jest prowadzona przez samorząd (Powiat/Miasto Nowy Sącz). Jak oceniasz spełnianie przez ten podmiot swoich zadań w zakresie wyposażenia szkoły i zapewnienia odpowiednich warunków nauki zawodu: Płeć: Na stałe mieszkam: Obecnie mieszkam: Wykształcenie matki: Wykształcenie ojca: Uczęszczam do szkoły:

51 Spis wykresów- Technikum 1.Szkoła, w której się uczysz: Oceń swój stosunek do zawodu, którego uczysz się w szkole? Jak oceniasz swoją przyszłość zawodową? Jaka jest Twoja ocena nauczania przedmiotów zawodowych w szkole? Jak oceniasz wyposażenie warsztatów/stanowisk pracy? Jak oceniasz zdobywane przez Ciebie umiejętności praktyczne? Jak oceniasz powiązanie nauczania teorii i praktyki w zawodzie? Jak oceniasz swoje przygotowanie z nauki zawodu do egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe? Twoim zdaniem znalezienie pracy w wybranym przez Ciebie zawodzie (kierunku) będzie: Twoja szkoła jest prowadzona przez samorząd (Powiat/Miasto Nowy Sącz). Jak oceniasz spełnianie przez ten podmiot swoich zadań w zakresie wyposażenia szkoły i zapewnienia odpowiednich warunków nauki zawodu: Czy zamierzasz kontynuować naukę na studiach wyższych? Jeśli tak, to na jakim kierunku podejmiesz naukę? Czym się kierujesz przy wyborze kierunku studiów? W jakim mieście planujesz podjąć naukę a studiach wyższych? Płeć: Na stałe mieszkam: Obecnie mieszkam: Wykształcenie matki: Wykształcenie ojca:

52 51

53 52

54 Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu Powiatowe Centrum Funduszy Europejskich w Nowym Sączu Publikacja bezpłatna Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego