WYMAGANIA EDUKACYJNE Chemia klasa pierwsza zakres podstawowy. XVIII Liceum Ogólnokształcące w Krakowie

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Chemia klasa pierwsza zakres podstawowy XVIII Liceum Ogólnokształcące w Krakowie I. Zasady oceniania i sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych 1. Ocenianie ma charakter systematyczny i wieloaspektowy. 2. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności: odpowiedzi ustne (obejmujące zakres trzech ostatnich zagadnień), prace pisemne, prace klasowe / sprawdziany (zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem, obejmujące większą niż trzy zagadnienia partię materiału i trwające ponad pół godziny), zadania domowe, testy sprawdzające (wiadomości, umiejętności, znajomość lektur), kartkówki (pisemna forma sprawdzająca znajomość trzech ostatnich zagadnień bez obowiązku wcześniejszego zapowiadania), samodzielnie opracowany materiał (np. referat, elementy wykładu, prezentacja multimedialna, projekt, itp.), aktywność na lekcji i inne (np. udział w konkursach). 3. Ocena jest jawna i (na prośbę ucznia lub rodzica) szczegółowo uzasadniona. 4. Szczegółowe zasady obowiązujące przy zastosowaniu ustalonych form sprawdzania wiedzy i umiejętności oraz tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej określa Statut Szkoły. II. Podstawa programowa z chemii z klasie pierwszej liceum: A. Cele kształcenia - wymagania ogólne 1. Wykorzystanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń korzysta z chemicznych tekstów źródłowych, pozyskuje, analizuje, ocenia i przetwarza informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem mediów i Internetu. 2. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń zdobywa wiedzę chemiczną w sposób badawczy obserwuje, sprawdza, weryfikuje, wnioskuje i uogólnia; wykazuje związek składu chemicznego, budowy i właściwości substancji z ich zastosowaniami; posługuje się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym w kontekście dbałości o własne zdrowie i ochrony środowiska naturalnego. 3. Opanowanie czynności praktycznych. Uczeń bezpiecznie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi; projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne.

2 B. Treści nauczania - wymagania szczegółowe 1. Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego. Uczeń: 1) bada i opisuje właściwości SiO2; wymienia odmiany SiO2 występujące w przyrodzie i wskazuje na ich zastosowania; 2) opisuje proces produkcji szkła; jego rodzaje, właściwości i zastosowania; 3) wymienia surowce do produkcji wyrobów ceramicznych, cementu, betonu; 4) opisuje rodzaje skał wapiennych (wapień, marmur, kreda), ich właściwości i zastosowania; projektuje wykrycie skał wapiennych wśród innych skał i minerałów; zapisuje równania reakcji; 5) zapisuje wzory hydratów i soli bezwodnych (CaSO4, (CaSO4)2 H2O i CaSO4 2H2O); podaje ich nazwy; opisuje różnice we właściwościach hydratów i substancji bezwodnych; przewiduje zachowanie się hydratów podczas ogrzewania i weryfikuje swoje przewidywania poprzez doświadczenie; wymienia zastosowania skał gipsowych; wyjaśnia proces twardnienia zaprawy gipsowej (zapisuje odpowiednie równanie reakcji); 6) wyjaśnia pojęcie alotropii pierwiastków; na podstawie znajomości budowy diamentu, grafitu i fullerenów tłumaczy ich właściwości i zastosowania. 2. Chemia środków czystości. Uczeń: 1) opisuje proces zmydlania tłuszczów; zapisuje (słownie) przebieg tej reakcji; 2) wyjaśnia, na czym polega proces usuwania brudu, i bada wpływ twardości wody na powstawanie związków trudno rozpuszczalnych; zaznacza fragmenty hydrofobowe i hydrofilowe we wzorach cząsteczek substancji powierzchniowo czynnych; 3) tłumaczy przyczynę eliminowania fosforanów(v) ze składu proszków (proces eutrofizacji); 4) wskazuje na charakter chemiczny składników środków do mycia szkła, przetykania rur, czyszczenia metali i biżuterii w aspekcie zastosowań tych produktów; stosuje te środki z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa; wyjaśnia, na czym polega proces usuwania zanieczyszczeń za pomocą tych środków; 5) opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania. 3. Chemia wspomaga nasze zdrowie. Chemia w kuchni. Uczeń: 1) tłumaczy, na czym mogą polegać i od czego zależeć lecznicze i toksyczne właściwości substancji chemicznych (dawka, rozpuszczalność w wodzie, rozdrobnienie, sposób przenikania do organizmu) aspiryny, nikotyny, alkoholu etylowego; 2) wyszukuje informacje na temat działania składników popularnych leków (np. węgla aktywowanego, aspiryny, środków neutralizujących nadmiar kwasów w żołądku); 3) wyszukuje informacje na temat składników napojów dnia codziennego (kawa, herbata, mleko, woda mineralna, napoje typu cola) w aspekcie ich działania na organizm ludzki; 4) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba, produkcji wina, otrzymywania kwaśnego mleka, jogurtów, serów; zapisuje równania reakcji fermentacji alkoholowej i octowej; 5) wyjaśnia przyczyny psucia się żywności i proponuje sposoby zapobiegania temu procesowi; przedstawia znaczenie i konsekwencje stosowania dodatków do żywności w tym konserwantów. 4. Chemia gleby. Uczeń: 1) tłumaczy, na czym polegają sorpcyjne właściwości gleby; opisuje wpływ ph gleby na wzrost wybranych roślin; planuje i przeprowadza badanie kwasowości gleby oraz badanie właściwości sorpcyjnych gleby; 2) podaje przykłady nawozów naturalnych i sztucznych, uzasadnia potrzebę ich stosowania; 3) wymienia źródła chemicznego zanieczyszczenia gleb oraz podstawowe rodzaje zanieczyszczeń (metale ciężkie, węglowodory, pestycydy, azotany); proponuje sposoby ochrony gleby przed degradacją. 5. Paliwa obecnie i w przyszłości. Uczeń: 1) podaje przykłady surowców naturalnych wykorzystywanych do uzyskiwania energii

3 (bezpośrednio i po przetworzeniu); 2) opisuje przebieg destylacji ropy naftowej i węgla kamiennego; wymienia nazwy produktów tych procesów i uzasadnia ich zastosowania; 3) wyjaśnia pojęcie liczby oktanowej (LO) i podaje sposoby zwiększania LO benzyny; tłumaczy, na czym polega kraking oraz reforming, i uzasadnia konieczność prowadzenia tych procesów w przemyśle; 4) proponuje alternatywne źródła energii analizuje możliwości ich zastosowań (biopaliwa, wodór, energia słoneczna, wodna, jądrowa, geotermalne itd.); 5) analizuje wpływ różnorodnych sposobów uzyskiwania energii na stan środowiska przyrodniczego. 6. Chemia opakowań i odzieży. Uczeń: 1) podaje przykłady opakowań (celulozowych, szklanych, metalowych, sztucznych) stosowanych w życiu codziennym; opisuje ich wady i zalety; 2) klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty); zapisuje równania reakcji otrzymywania PVC; wskazuje na zagrożenia związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się PVC; 3) uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań; 4) klasyfikuje włókna na naturalne (białkowe i celulozowe), sztuczne i syntetyczne, wskazuje ich zastosowania; opisuje wady i zalety; uzasadnia potrzebę stosowania tych włókien; 5) projektuje doświadczenie pozwalające zidentyfikować włókna białkowe i celulozowe, sztuczne i syntetyczne.

4 III. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny w obszarach wskazanych w podstawie programowej: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - ma braki w opanowaniu minimum programowego ale te braki nie przekreślają możliwości uzyskania podstawowej wiedzy z chemii w ciągu dalszej nauki; - prawidłowo definiuje pojęcia podane w zeszycie, bez rozwijania tematów; - rozwiązuje zadania teoretyczne o niewielkim stopniu trudności; - stosuje właściwe nazewnictwo związków chemicznych i pierwiastków; - umie zapisać proste równania reakcji; Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości określone programem nauczania w danej klasie; - prawidłowo definiuje pojęcia podane w zeszycie; - zna właściwe nazewnictwo związków chemicznych i pierwiastków; - zapisuje prawidłowo reakcje chemiczne; - rozwiązuje typowe zadania o średnim stopniu trudności; Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - prawidłowo definiuje pojęcia podane w zeszycie; - zna właściwe nazewnictwo związków chemicznych i pierwiastków; - zapisuje prawidłowo reakcje chemiczne; - potrafi wyjaśnić co można odczytać z równania reakcji; - potrafi pisać wzory sumaryczne, półstrukturalne i strukturalne związków chemicznych; - opanował w pełni wiadomości określone programem nauczania w danej klasie, poprawnie stosuje je do rozwiązywania typowych zadań; Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania chemii w danej klasie; - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, wykorzystując je do poprawnego zapisu różnego typu związków chemicznych i równań chemicznych; - samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne; - posiadaną wiedzę potrafi zastosować do rozwiązywania różnego typu zadań o większym stopniu trudności; - umie zaprojektować i wykonać doświadczenia chemiczne; - Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania dla danej klasy; - posiadaną wiedzę sprawnie stosuje do rozwiązywania problemów i zadań chemicznych

5 - o podwyższonym stopniu trudności; - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia; - spełnia wszystkie kryteria oceny bardzo dobrej;

6 Regulamin pracowni chemicznej 1. W pracowni uczniowie mogą przebywać tylko w obecności nauczyciela. Zabronione jest wchodzenie uczniom na zaplecze pracowni bez wyraźnego zalecenia nauczyciela. 2. Podczas zajęć należy dokładnie słuchać i przestrzegać wszystkich zaleceń nauczyciela. 3. Zabronione jest wykonywanie jakichkolwiek eksperymentów bez wyraźnego polecenia nauczyciela. 4. Nie wolno kosztować żadnej substancji w laboratorium. Nie wolno dotykać ani wąchać żadnej substancji chemicznej bez jednoznacznego zalecenia nauczyciela. 5. Każdy uczeń jest odpowiedzialny za utrzymanie ładu i czystości w miejscu pracy. Na ławkach i stołach laboratoryjnych mogą się znajdować wyłącznie przedmioty, które są niezbędne do pracy. 6. W pracowni chemicznej zabronione jest jedzenie i picie, nie wolno też kłaść żadnych środków spożywczych na ławkach i stołach laboratoryjnych. 7. Z pracowni nie wolno wynosić żadnych substancji i materiałów. 8. Jeżeli uczeń zauważy jakiekolwiek uszkodzenie sprzętu, szkła laboratoryjnego lub wyposażenia musi natychmiast zgłosić ten fakt nauczycielowi. 9. Każdy uczeń powinien znać miejsce przechowywania na pracowni apteczki oraz środków ochrony przeciwpożarowej (gaśnica, koc pożarowy, piasek). 10. O każdym nieszczęśliwym wypadku (skaleczenie, poparzenie, nieplanowane zapalenie się substancji, rozlanie lub rozsypanie związku chemicznego itp.) należy niezwłocznie zawiadomić nauczyciela i podać okoliczności wypadku. Do czasu interwencji nauczyciela, należy podjąć środki zaradcze zgodnie z instrukcją postępowania w razie nieszczęśliwych wypadków podaną wcześniej przez nauczyciela. 11. W wypadku kontaktu substancji chemicznej ze skórą, oczami lub odzieżą, należy spłukać zanieczyszczone miejsce dużą ilością bieżącej wody. 12. Wszyscy uczniowie muszą przestrzegać przepisów BHP dotyczących wykonywania doświadczeń.

7 Zasady oceniania i klasyfikowania z chemii 1. Kartkówki i odpowiedzi ustne: - są niezapowiedziane, a oceny z nich nie podlegają poprawie; - obejmują 3 ostatnie jednostki tematyczne oraz materiał będący tematem pracy domowej; 1. Sprawdziany: - sprawdzian przeprowadza się po zakończeniu każdego działu (nie przewiduje się sprawdzianu końcowego -na koniec semestru); o planowanym sprawdzianie uczniowie będą poinformowani z tygodniowym wyprzedzeniem; - jeżeli uczeń opuścił sprawdzian z przyczyn losowych, powinien go napisać w terminie ustalonym z nauczycielem do 2 tygodni od momentu powrotu; w przypadku 1-dniowej nieobecności, uczeń pisze sprawdzian na pierwszej lekcji na której jest obecny; - uczeń może poprawić sprawdzian w ciągu 2 tygodni od momentu rozdania prac, a ocena z poprawy jest oceną ostateczną wpisaną obok oceny pierwotnej; 1. Aktywność: Zaangażowanie ucznia w zajęcia lekcyjne i przygotowanie do zajęć ( własne notatki, korzystanie z literatury dodatkowej, rozwiązywanie problemów i zadań, wyciąganie wniosków, krótkie zadania domowe) oceniane są systemem + i - ( + sumują się i na koniec każdego semestru przekładają się w: ocenę bardzo dobrą za 10 plusów, dobrą za 8, dostateczną za 6 i dopuszczającą za 4 dla klas mających 2 godziny chemii tygodniowo; dla klas mających 1 godzinę chemii tygodniowo liczba plusów na poszczególne oceny jest 2 razy mniejsza; 3 minusy skutkują oceną niedostateczną, + i - redukują się); 2. Praca w grupach jest oceniana wg systemu + i - (Maksymalna ilość plusów to 5 ilość plusów odpowiada uzyskanej ocenie; + i - redukują się); 3. Zeszyt: Należy na bieżąco prowadzić zeszyt przedmiotowy jest on bezwzględnie wymagany na każdej lekcji! 6. Podręczniki: Uczeń korzysta z podręcznika przede wszystkim w domu w celu utrwalenia omawianego materiału. 7. Referaty: a) za samo napisanie referatu ocena dopuszczająca lub dostateczna; b) za przeczytanie ocena dobra; c) za wygłoszenie ocena bardzo dobra lub celująca. 8. Zabronione jest używanie w czasie lekcji telefonów komórkowych jako kalkulatorów i ogólnego korzystania z nich; 9. W czasie zajęć należy przestrzegać regulaminu PRACOWNI CHEMICZNEJ; 10. Oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne nie są ustalane jako średnia arytmetyczna stopni cząstkowych.

8 11. W dzienniku elektronicznym ocenom będą nadawane następujące wagi: aktywność 20 kartkówka 40 konkurs chemiczny 100 odpowiedź ustna 70 sprawdzian 100 praca w grupie 20 referat 30 zadanie domowe 15 zeszyt Wyliczona przez program komputerowy średnia ważona, na koniec pierwszego półrocza i koniec roku szkolnego może być brana pod uwagę przez nauczyciela, jeśli uczeń w semestrze/ roku szkolnym przystąpił do wszystkich zaplanowanych i przeprowadzonych przez nauczyciela sprawdzianów obejmujących wiadomości i umiejętności. 13. Na podstawie średniej ważonej ocena na pierwsze półrocze i koniec roku szkolnego będzie wystawiana następująco: powyżej siedmiu dziesiątych ocena będzie zaokrąglana w górę!!! 14. W trakcie każdej lekcji są przewidziane różne formy sprawdzania wiadomości i umiejętności z chemii: - odpowiedź ustna, - zadanie domowe, - kartkówka, - inne zadania i prace. 15. Wszelkie inne informacje dotyczące m.in.: - Trybu oceniania, klasyfikowania i promowania ucznia; - Praw ucznia; - Obowiązków ucznia; znajdują się w Statucie Szkoły