Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM"

Antonina Szymańska
6 lat temu
Przeglądów:

1 Metody monitorowania stanu płodu I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM

2 MONITOROWANIE DOBROSTANU PŁODU Rozpoznawanie stanów zagrożenia płodu, objawów ostrego lub przewlekłego niedotlenienia nieodwracalne uszkodzenie OUN wewnątrzmaciczne obumarcie płodu

3 Czynniki ryzyka niedotlenienia wewnątrzmacicznego płodu CIĄŻA WIELOPŁODOWA CHOROBY PRZEWLEKŁE MATKI (cukrzyca, nadciśnienie, ch.nerek) HIPOTROFIA PŁODU MAŁOWODZIE CIĄŻA PO 41 TYG

4 Czynniki matczyne zwiększonej umieralności płodu Choroby matki nadciśnienie cukrzyca otyłość izoimmunizacja przewlekła choroba nerek toczeń układowy sinicza wada serca nadczynność tarczycy

5 Czynniki płodowe zwiększonej umieralności płodu małowodzie zahamowanie wzrastania wewnątrzmacicznego osłabienie ruchów płodu ciąża przenoszona ciąża mnoga niewyjaśniona śmierć płodu w wywiadzie

6 Ciąża niepowikłana monitorowanie płodu Kontrola ambulatoryjna Badanie USG tyg KTG Hospitalizacja Ocena wysokości dna macicy Monitorowanie ruchów płodu przez ciężarną Biometria płodu Ocena indeksu płynu owodniowego Po terminie porodu raz w tygodniu Po przyjęciu do porodu Po stwierdzeniu nieprawidłowości w badaniu KTG, USG W ciążach bez odchyleń po 42tyg

7 Ciąża u kobiet z chorobami przewlekłymi cukrzyca, nadciśnienie, ch.nerek Kontrola ambulatoryjna Badanie USG tyg KTG Hospitalizacja Ocena wysokości dna macicy Monitorowanie ruchów płodu przez ciężarną Biometria płodu Ocena indeksu płynu owodniowego Od 36 tyg raz w tygodniu Podczas hospitalizacji co najmniej raz dziennie Podczas porodu W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w stanie matki lub płodu Bez dodatkowych powikłań tyg

8 OCENA AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ PŁODU PRZEZ CIĘŻARNĄ Opis metody Liczenie ruchów płodu przez 12h dziennie Liczenie ruchów przez godzinę lub dwie trzy razy dziennie po głównych posiłkach Liczenie ruchów płodu przez 30 min po głównych posiłkach i przed snem Liczenie do 10 ruchów - w godzinach porannych od poczucia pierwszego ruchu lub - w godzinach wieczornych lub - w godzinach największej aktywności płodu Kryterium zmniejszonej aktywności < 10 ruchów/12h < 4 ruchów/h < 10 ruchów/dziennie < 10 ruchów/ dziennie lub < 10 ruchów/ 120min lub < 10 ruchów/ 60 min lub <10 ruchów/ 25min przed 37tyg i /35min po 37 tyg

9 KARDIOTOKOGRAFIA KTG rejestracja czynności serca płodu (FHR - fetal heart rate) rejestracja czynności skurczowej macicy

10 Czynność serca płodu wewnętrzny rytm zatokowy serca układ przywspółczulny układ współczulny

11 Ocena zmienności czynności serca płodu Podstawowa częstość serca płodu /min - normokardia > 160/min -tachykardia < 110/min -bradykardia

12 Tachykardia płodu zdenerwowanie matki gorączka matki infekcja płodu płodowa niedokrwistość niedotlenienie płodu wcześniactwo palenie papierosów

13 Bradykardia płodu niedotlenienie płodu wstrząs lub hipotensja matki zaciśnięcie pępowiny odklejenie łożyska wady (bloki) serca płodu pobudznie nerwu błędnego zespół żyły głównej dolnej

14 Zmienność czynności serca płodu Oscylacje FHR skacząca > 25/ falująca 10-25/ zawężona 5-10/ milcząca <5/

15 Akceleracje przejściowe zwiększenie FHR o 15 uderzeń przez 15 pojawiają się w związku z ruchami płodu towarzyszą skurczom macicy wykładnik dobrostanu płodu

16 Deceleracje okresowe obniżenie FHR powstające w związku ze skurczami macicy wczesne (pobudzenie n.x podczas ucisku główki w kanale rodnym) późne (wykładnik niewydolności maciczno-łożyskowej) zmienne (ucisk pępowiny)

17 KARDIOTOKOGRAFIA

18 KARDIOTOKOGRAFIA

19 TEST NIESTRESOWY Zapis Kardiotograficzny analiza zmienności oraz ocena akceleracji towarzyszących ruchom płodu reaktywny (w 30 min zapisie co najmniej dwie akceleracje) niereaktywny (brak akceleracji w okresie 60min) Analiza komputerowa STV > 4msec

20 TEST STRESOWY SKURCZOWY -CST Test oxytocynowy ocena stanu płodu w warunkach stresu wywołanego skurczami macicy negatywny (prawidłowy - nie występują późne deceleracje) pozytywny (patologiczny - występują późne deceleracje) nieudany (brak czynności skurczowej)

21 PROFIL BIOFIZYCZNY PŁODU TEST MANNINGA Połączenie NST i badania USG Parametry oceniane w USG (30min): ruchy oddechowe płodu ruchy płodu napięcie mięśniowe płodu obecność zbiornika płynu owodniowego

22 TEST BIOFIZYCZNY OCENIANY PARAMETR Ruchy oddechowe płodu Ruchy ciała płodu Napięcie płodu Ilość płynu owodniowego Reaktywny zapis czynności serca płodu PRAWIDŁOWY 2 PUNKTY Jeden lub więcej epizody trwających co najmniej 20s podczas 30 min Dwa lub więcej ruchy ciała lub kończyn płodu Jeden lub więcej epizody aktywnego wyprostowania i ponownego zgięcia kończyny lub tułowia Jedna lub więcej kieszeń z płynem mierząca w osi pionowej co najmniej 2cm Dwa lub wiecej epizody akceleracji o co najmniej 15 uderzeń trwające ponad 15s związane z ruchami płodu podczas 20min NIEPRAWIDŁOWY 0 PUNKTÓW Brak lub epizody krótsze niż 20s podczas 30 min Mniej niż dwa ruchy podczas 30 min Powolne rozprostowanie z powrotem do częściowego zgięcia, ruchy rozprostowanych kończyn, brak ruchów płodu, częściowo otwarta dłoń płodu Brak płynu owodniowego lub kieszeń mniejsza niż 2cm w osi pionowej Jeden lub brak akceleracji w czynności serca płodu lub akceleracja poniżej 15 uderzeń podczas 20min

23 PROFIL BIOFIZYCZNY PŁODU TEST MANNINGA Ocena testu - za każdy spełniony parametr 2 punkty Maksymalnie 10 punktów 8-10 pkt. - prawidłowy 6 pkt. - wątpliwy 0-4 pkt. - nieprawidłowy

24 PROFIL BIOFIZYCZNY PŁODU TEST MANNINGA Ostre niedotlenienie zmiany w zapisie KTG brak ruchów oddechowych brak ruchów płodu brak prawidłowego napięcia płodu Przewlekłe niedotlenienie < AFI

25 ULTRASONOGRAFICZNE BADANIE DOPPLEROWSKIE Ocena dobrostanu płodu: tętnica (UA) i żyła (UV) pępowinowa tętnica środkowa mózgu (MCA) przewód żylny (DV) Ocena krzywych przepływów: Współczynnik skurczowo-rozkurczowy (S/D) Indeks Pulsacji (PI) Indeks oporu (RI)

26 ULTRASONOGRAFICZNE BADANIE DOPPLEROWSKIE tt. pępowinowe UA przepływ niskooporowy Ryzyko hipoksemii i kwasicy płodu odwrotnie proporcjonalne do przepływu końcoworozkurczowego w UA Brak lub wsteczny przepływ końcoworozkurczowy pojawia się średnio tydzień przed dekompensacją płodu

27 ULTRASONOGRAFICZNE BADANIE DOPPLEROWSKIE t. środkowa mózgu płodu - MCA przepływ wysokoporowy Centralizacja krążęnia MCA PI / UA PI < 1,05 Obniżenie wskaźnika pulsacji PI świadczy o niedotlenieniu płodu Podwyższenie maksymanej prędkości przepływu PSV świadczy o niedokrwistości i hiperkapni płodu

28 ULTRASONOGRAFICZNE BADANIE DOPPLEROWSKIE Przewód żylny Ductus Venosus - DV Patologiczne cechy przepływu PI > 95 percentyla Brak lub ujemny załamek A

29 ULTRASONOGRAFICZNE BADANIE DOPPLEROWSKIE Żyła pepowinowa - UV przepływ linearny Pulsacyjny przepływ w UV może poprzedzać obumarcie płodu

30 BADANIE DOPPLEROWSKIE Cechy patologiczne: Tętnica pępowinowa (UA): - PI i RI > 95 centyla - brak przepływu rozkurczowego (AEDV) - odwrócony przepływ rozkurczowy (REDV) Centralizacja krążęnia MCA PI / UA PI < 1,05 Przewód żylny (DV) Brak lub ujemny załamek A Pulsacja w żyle pępowinowej

32 Prawidłowe przepływy UA, MCA AFI > 2cm HIPOTROFIA PŁODU - POSTĘPOWANIE Objawy Interpretacja Postępowanie Bardzo małe ryzyko wystąpienia zamartwicy płodu. Poród należy zaplanować wcześniej wyłącznie z przyczyn położniczych Prawidłowy przepływ w UA Centralizacja krążenia AFI > 2 cm Profil biofizyczny>= 8/10 AEDV/ REDV w UA Prawidłowy przepływ w UV Profil biofizyczny>= 8/10 AFI < 2 cm Zwiększona pulsacja w DV. Profil biofizyczny>= 6/10 AFI < 2 cm Nieobecna fala a w DV, pulsacja w UV Profil biofizyczny < 6/10 AFI <2cm Redystrybucja krążenia. Możliwe niedotlenienie. Rzadko występuje zamartwica. Znacznego stopnia redystrybucja krążenia. Częste niedotlenienie. Możliwe wystąpienie kwasicy i zamartwicy. Znaczne pogorszenie stanu płodu. Częste niedotlenienie. Prawdopodobne wystąpienie kwasicy i zamartwicy. Dekompensacja płodu. Zagrażającą zamartwica płodu. Wysoka śmiertelność noworodków bez względu na sposobu postępowania. >38 hbd rozważyć poród Profil biofizyczny 2x w tygodniu Doppler 2 x w tygodniu >34 hbd = poród <32 hbd = sterydy Profil biofizyczny 2x w tygodniu Doppler 2 x w tygodniu >32 hbd = poród <32 hbd = sterydy Rozważyć codzienną ocenę Poród w ośrodku dysponującym oddziałem intensywnej opieki neonatologicznej.

33 Monitorowanie śródporodowe płodu Kardiotokografia Ocena gazometrii z krwi włośniczkowej skalpu płodu Pulsoksymetria płodowa EKG płodowe Ultrasonografia - Doppler

34 OCENA PARAMETRÓW RÓWNOWAGI KWASOWO- ZASADOWEJ PŁODU Ocena ph i utlenowania : krwi pobranej ze skalpu płodu w czasie porodu Wartości prawidłowe: ph 7,25-7,40 po pco Deficyt zasad 0-11 Zagrożenie kwasicą ph 7,20-7,25 Kwasica płodu ph < 7,20

35 Monitorowanie śródporodowe płodu Kardiotokografia Ocena gazometrii płodu Obecnie uznawane metody Pulsoksymetria płodowa EKG płodowe Ultrasonografia - Doppler Metody nie zalecane do powszechnego stosownia Obecnie nie dysponujemy żadną metodą wykazującą dużą czułość i swoistość w monitorowaniu śródporodowym płodu

36 POSTĘPOWANIE W STANIE ZAGROŻENIA PŁODU PODCZAS PORODU ułożenie ciężarnej na boku podanie tlenu odstawienie leków naskurczowych podanie leków tokolitycznych ocena sytuacji położniczej rozważenie sposobu ukończenia porodu

Podobne dokumenty

Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM

Metody monitorowania stanu płodu I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM MONITOROWANIE DOBROSTANU PŁODU Rozpoznawanie stanów zagrożenia płodu, objawów ostrego lub przewlekłego niedotlenienia