Efektywne sposoby promocji zdrowia jamy ustnej
|
|
- Przybysław Mróz
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Czas. Stomat., 2005, LVIII, 6 Efektywne sposoby promocji zdrowia jamy ustnej Effectiveness of health promotion Izabela Strużycka 1, Agata Małkowska 2, Janina Stopa 2 Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie 1 Kierownik: dr hab. n. med. E. Jodkowska Z Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii AM w Poznaniu 2 Kierownik: prof. dr hab. Janina Stopa Streszczenie Promocja zdrowia jamy ustnej jest integralną składową promocji zdrowia. W pracy zwrócono uwagę na szczególne znaczenie edukacji prozdrowotnej jako podstawowego narzędzia promocji zdrowia. Główny cel stomatologicznej edukacji prozdrowotnej skupia się na zmianie tych zachowań, które sprzyjają rozwojowi chorób jamy ustnej oraz przygotowaniu do podejmowania świadomych decyzji wpływających na stan zdrowia jamy ustnej. Summary Oral health promotion is in integral part of health promotion. In this paper attention has been paid to the particular role of health education as a basic instrument in health promotion. The main aim of oral health education is the changing of those habits which are conducive to the development of oral diseases and preparation to make conscious decisions influencing oral health. HASŁA INDEKSOWE: promocja zdrowia, edukacja prozdrowotna KEYWORDS: health promotion, health education Zdrowie jamy ustnej, określane przez Światową Organizację Zdrowia jako pozytywny standard zdrowotny umożliwiający swobodę mówienia, spożywania pokarmów, utrzymywania kontaktów towarzyskich z innymi ludźmi, przy braku dyskomfortu czy skrępowania, jest integralną częścią składową zdrowia ogólnego pacjenta (9) i przyczynia się do ogólnego dobrostanu jednostki (ang. well being ). Zdrowie jamy ustnej warunkują nie tylko prawidłowe zachowania higieniczne i dietetyczne, ale również cechy osobnicze (genetyczne), skuteczność opieki stomatologicznej i ogólnomedycznej oraz czynniki społeczne, polityczne, ekonomiczne i środowiskowe (11). Działania zmierzające do utrzymania bądź poprawy zdrowia powinny odbywać się na wszystkich tych płaszczyznach, a podjęcie ich umożliwia pacjentom przejęcie większej kontroli nad swoim zdrowiem. Promocja zdrowia zaistniała początkowo jako społeczny ruch prozdrowotny. Obecnie funkcjonuje także jako dziedzina nauki rozwinięta na gruncie dawnych zasad higieny. Istnieje wiele definicji określających pojęcie promocji zdrowia. Według Forstera są to zaplanowane działanie promujące zdrowie lub zapobiegające chorobie, kalectwu czy przedwczesnej śmierci (10). Karski, z kolei, definiuje zagadnienie jako proces umożliwiający ludziom kontrolę nad zdrowiem i prowadzący do uzyskania poprawy stanu zdrowia. Proces ten dotyczy także ludności w skali globalnej i nie powinien koncentrować się tylko na pojedynczych osobach narażonych na czynniki utraty zdrowia (7). Światowa Organizacja Zdrowia określa promo- 392
2 2005, LVIII, 6 Promocja zdrowia jamy ustnej cję zdrowia jako proces umożliwiający ludziom przejęcie większej kontroli nad swoim zdrowiem i ułatwienie jego poprawy (9). Główny nurt prac koncepcyjnych, dyskusyjnych i programowych toczy się pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia, która to w jednym z dokumentów, tzw. Karcie Ottawskiej z 1986 roku formułuje podstawowe cele promocji zdrowia. Działania prozdrowotne według niej obejmują: budowanie promującej zdrowie polityki społecznej, tworzenie środowiska sprzyjającego zdrowiu, wspieranie działań podejmowanych przez społeczności, rozwijanie indywidualnej aktywności oraz reorientację służby zdrowia. Powyższe wytyczne ŚOZ wskazują, że podstawą uzyskania zadowalających wyników programów zdrowotnych jest udział w nich społeczności, wieloresortowa i długoterminowa kooperacja oraz integracja działań (15). Promocja zdrowia jamy ustnej jest integralną składową promocji zdrowia. Choroby zębów stanowią przyczynę bólu oraz źródło niezdolności do działania, ograniczenia pewnych wyborów, jak również możliwości socjalnych jednostki. Zły stan jamy ustnej obniża satysfakcję życiową, podobnie jak choroby dotykające inne układy i narządy. Promowanie zdrowia jamy ustnej powinno przejawiać się w wielokierunkowych działaniach mających na celu zachowanie zdrowia, a tym samym zapewnienie pozytywnej sytuacji psychofizycznej przy wykorzystaniu różnych metod, form i środków oddziaływania społecznego (8, 13, 14). Edukacja prozdrowotna jest podstawowym narzędziem promocji zdrowia. Rozwój wiedzy na przestrzeni lat zmienił poszczególne środki i metody zalecane w edukacji prozdrowotnej, pozostawiając trzy podstawowe obszary tematyczne, a mianowicie higienę jamy ustnej, właściwe odżywianie oraz stosowanie związków fluoru (13). Wiedzę w tym zakresie niewątpliwie otrzymuje każdy pacjent i stanowi ona integralną część leczenia stomatologicznego. Największą jednak i najważniejszą grupą osób, do której można i należy dotrzeć z edukacją prozdrowotną są dzieci szkolne i w wieku przedszkolnym, które z jednej strony są szczególnie narażone na rozwój próchnicy, z drugiej zaś szybko się uczą i nabywają nowych umiejętności (15). Kwestią niezaprzeczalną jest, że próchnicy zębów i chorobom przyzębia można zapobiec oraz że istotną rolę w tym względzie odgrywa indywidualna edukacja każdej osoby i zachęcanie do wzięcia na siebie odpowiedzialności za własne zdrowie. W tym świetle główny cel stomatologicznej edukacji prozdrowotnej u dzieci skupia się na zmianie tych zachowań, które sprzyjają rozwojowi chorób jamy ustnej oraz przygotowaniu najmłodszych do podejmowania świadomych decyzji wpływających na stan uzębienia (2). Podstawowe przekonania dotyczące zdrowia jamy ustnej, kształtujące indywidualną postawę dziecka, powinny mieć pierwsze źródło w najbliższym środowisku domowym, w którym dziecko się wychowuje i w którym czuje się najbezpieczniej. Już w rodzinie, podstawowej komórce społecznej powinny być kształtowane pozytywne wzory stałego dbania o stan jamy ustnej. Rodzice, jako pierwsi edukatorzy, powinni kształtować u dzieci nawyk systematycznego oczyszczania zębów z użyciem past fluorkowych i przestrzegania odpowiedniej diety. Są oni w dużej mierze odpowiedzialni także za częstość kontrolnych wizyt stomatologicznych. Rodzice powinni uświadomić swoje dzieci, że zdrowe zęby będą warunkować ich dobre samopoczucie, podkreślać urodę i świadczyć o wysokiej kulturze osobistej, zdrowotnej (6, 16). Najważniejszym autorytetem medycznym dla rodziców nowonarodzonego dziecka jest lekarz pediatra. We wczesnych latach rozwoju kontakt z pediatrą jest bardzo częsty, stąd pierwsze profesjonalne informacje dotyczące higieny jamy ustnej dziecka, odpowiedniej diety oraz konieczności eliminacji szkodliwych dla uzębienia nawyków powinny być przekazane na tychże wizytach. Jest to szczególnie ważne, gdyż wiele dysfunkcji czy wad występujących w późniejszym wieku bierze początek ze złych nawyków nabytych w okresie wczesnego dzieciństwa. Ponadto, 393
3 I. Strużycka i in. Czas. Stomat., szczególnie w przypadku matek wyraźnie obciążonych w wywiadzie stomatologicznym, już w czasie ciąży należy rozpoczynać edukację prozdrowotną. Akceptacja i wdrażanie zachowań składających się na tzw. pre-profilaktykę może zapobiec przykrym następstwom dotyczącym dziecka. W tym świetle nieocenioną rolę odgrywa lekarz ginekolog prowadzący kobietę przez okres ciąży i połogu. Mimo podkreślanej ogromnej roli środowiska domowego w kształtowaniu postawy prozdrowotnej, znacząca liczba dzieci w wielu krajach ma nadal dość ograniczoną wiedzę dotyczącą przyczyn i możliwości zapobiegania najbardziej rozpowszechnionym chorobom a wiedza ich matek w tym zakresie jest również niewielka. Jedynie nieznaczny odsetek dzieci i rodziców jest świadomy szkodliwych skutków spożywania słodzonych napojów gazowanych, czy negatywnej roli tzw. ukrytych węglowodanów. Ponadto, podczas gdy wielu rodziców uznaje potrzebę szczotkowania zębów w znaczeniu nawyku, wiedza dotycząca roli fluoru w zapobieganiu próchnicy zębów nie jest zadowalająca. W wielu krajach mniej niż połowa matek deklaruje, że otrzymała profesjonalną poradę wyczerpującą temat zdrowia jamy ustnej (10). Nie należy jednak przeceniać roli lekarza dentysty i zawężać płaszczyzny działania promocji zdrowia do gabinetu dentystycznego. Z wielu doświadczeń i badań wykonanych w różnych krajach wynika, że nie osiągnie się istotnej poprawy w kulturze zdrowotnej, jeśli pozostanie ona w sferze indywidualnych kontaktów lekarz pacjent. Profesjonalna opieka jest istotną składową powodzenia polityki prozdrowotnej w osiągnięciu i utrzymaniu prawidłowego stanu jamy ustnej. Jednakże znaczący odsetek dzieci, szczególnie w krajach rozwijających się, nadal nie ma swobodnego dostępu do opieki stomatologicznej. Wiele z nich nie korzystało z gabinetu stomatologicznego przed rozpoczęciem edukacji szkolnej. Stąd też szkoła jest uznawana za jedno z najbardziej odpowiednich miejsc do realizacji programów promocji zdrowia jamy ustnej (12, 15). Szkoła jest rodzajem miniatury szerszej społeczności. Jest instytucją, która może włączyć działania sprzyjające zdrowiu jamy ustnej do programu nauczania. Dzieci, obok zajęć przewidzianych w podstawowym harmonogramie, mogą nabyć w szkole odpowiednią wiedzę i umiejętności, które ułatwią prowadzenie zdrowego stylu życia. Oddziaływanie motywujące szkoły w zakresie zdrowia jamy ustnej ma szeroki zasięg, ponieważ poprzez dzieci dociera również do rodziców, rodzin a także do lokalnych społeczności. Istotną sprawą jest współpraca zespołu odpowiedzialnego za prowadzenie prozdrowotnego programu edukacyjnego z najbliższym środowiskiem ucznia czy to środowiskiem domowym, czy innymi osobami kluczowymi dla rozwoju dziecka. Takimi osobami są: higienistka szkolna, lekarz szkolny bądź rodzinny i personel szkoły. Współpraca ta powinna przebiegać na tyle sprawnie, aby zabezpieczyć jak najwyższą jakość działań oraz jak najlepsze wykorzystanie dostępnych środków finansowych. Integracja środowiska szkolnego ze środowiskiem domowym ma miejsce chociażby w trakcie okresu zebrań rodziców z wychowawcami, które mogą być odpowiednią okazją do poruszenia problemów ogólnozdrowotnych czy kwestii zdrowia jamy ustnej. Dzięki zaangażowaniu nauczycieli, którzy mają odpowiednie przygotowanie i umiejętności dydaktyczne do wprowadzania różnych, także atrakcyjnych dla dzieci sposobów przekazywania wiedzy, szkoła jest miejscem, w którym można oczekiwać odpowiedniego poziomu podejmowanego kształcenia. Wiadomo bowiem, że skuteczność promowania zdrowia, w tym zdrowia jamy ustnej, w dużej mierze zależy od umiejętności komunikowania się edukatora z uczniem. Porozumienie się jest aż w 93% oparte na przekazie niewerbalnym. Wzajemne zrozumienie i współpraca określane międzynarodowym terminem compliance ma decydujący wpływ na wyniki działań prozdrowotnych, profilaktycznych i leczniczych (5, 16). 394
4 2005, LVIII, 6 Promocja zdrowia jamy ustnej Wzbudzenie pozytywnej motywacji zdrowotnej jest trudnym, ale koniecznym zadaniem, które powinno być realizowane poprzez: uświadomienie znaczenia zdrowia jamy ustnej dla całego organizmu, redukcję lęków związanych z leczeniem, a także poprzez zachowanie partnerskich relacji nauczyciela, lekarza i higienistki z dzieckiem. Czynniki warunkujące współpracę zależą zarówno od osobowości edukatora, jego wiedzy, zaangażowania, zdolności nawiązywania kontaktów, jak i osobowości odbiorcy informacji prozdrowotnych oraz innych czynników takich jak: warunki socjalne, warunki wychowania, wpływ rodziny i in. (4, 5). Akcje promujące zdrowie jamy ustnej mogą odbywać się w dużych grupach (klasa, rocznik) i wykorzystywać na tym poziomie postawę konkurowania i rywalizacji. Pogadanki czy działania instruktażowe mogą przebiegać również w małych grupach kilkuosobowych co jest uznane za formę najkorzystniejszą, a nawet indywidualnie. Interesujące, odpowiednie do wieku formy prezentacji, konkursy, czy wspólne przygotowywanie prawidłowo skomponowanych posiłków uatrakcyjniają programy promujące zdrowie jamy ustnej. Stomatologiczna edukacja prozdrowotna od lat jest częścią programu szkolnego w wielu krajach (1, 3). Włączenie jej wraz z rozpoczęciem nauki w szkole, a także powracanie do tematu zdrowia jamy ustnej przez kolejne lata, sprawia, że programy edukacyjne są skutecznym narzędziem promocji zdrowia. Edukacja zdrowotna osiągnie swój cel, gdy poprzez przekazanie stosownej wiedzy dotrze do tych struktur psychicznych, które regulują zachowania dziecka, a więc postawę, nawyki i system wartości. Ocena skuteczności działań promujących zdrowie jamy ustnej jest niezwykle trudna. Podstawą jej jest zazwyczaj analiza wskaźników płytki nazębnej i stanu dziąseł dzieci uczestniczących w porównaniu z dziećmi nieuczestniczącymi w programie. Badania efektywności programów wykonano również na podstawie liczby DMFt/DMFs, a także na podstawie oceny poziomu wiedzy, zachowań prozdrowotnych i umiejętności. Po wprowadzeniu stomatologicznej edukacji promującej zdrowie jamy ustnej obserwowano na ogół wzrost poziomu wiedzy uczniów, szczególnie w programach, które uwzględniły powtarzanie omawianych zagadnień w małych grupach. Wzrost poziomu wiedzy nie zawsze pociągał za sobą zmiany w podejściu do zdrowia jamy ustnej, a krótkotrwałe akcje okazywały się niekiedy mało skuteczne i nie wpływały na zachowania związane z utrzymaniem higieny jamy ustnej, właściwym odżywianiem oraz korzystaniem z usług lekarza dentysty (8). Jak wynika z badań, efektywność szkolnych programów jest tym wyższa im dłużej one trwają, wspierane przez rodzinę, szkołę, personel stomatologiczny i politykę kraju. Brak skuteczności niektórych programów edukacyjnych przypisuje się m. in. niedostatecznemu przygotowaniu oraz niewystarczającej motywacji nauczycieli do prowadzenia zajęć z zakresu zdrowia jamy ustnej. Ponadto wiadomo, że wiele działań podejmowanych w tym zakresie nie przynosi efektów, ponieważ zaniedbywany jest aspekt atrakcyjności treści i formy materiałów informacyjnych adresowanych do określonych grup odbiorców. Programy edukacyjne dają jednak uczniom możliwość kształtowania nawyku dbałości o higienę jamy ustnej. Istotną rolę w tym procesie odgrywa powtarzanie informacji, pozwalające na utrwalenie wzorców zachowań zdrowotnych. Także w przypadku polskiego programu edukacyjnego, który zachęcał i wskazywał na konieczność powracania do tematu w ciągu roku szkolnego, obserwowano jego skuteczność w poprawie higieny jamy ustnej i stanu dziąseł dzieci oraz w zmniejszeniu nasilenia próchnicy (12, 16, 17). Prewencyjna opieka nad dziećmi w Danii prowadzona w środowisku szkolnym opiera się na zaleceniach tamtejszego Ministra Zdrowia, które określają zakres działań, jakie powinny być włączone w akcje promujące zdrowie jamy ustnej (3). Regulacje prawne oraz znakomita sprawność 395
5 I. Strużycka i in. Czas. Stomat., wdrażania i realizacji programów edukacyjnych w szkołach duńskich procentuje w imponujących wartościach wskaźników frekwencji i intensywności próchnicy w populacji skandynawskiej. Dlatego też programy edukacyjne prowadzone z pełnym zaangażowaniem wielu środowisk, w tym także polityki danego kraju, zasługują na największe zainteresowanie. Piśmiennictwo 1. Bałczewska E.: Motywacja pacjentów do leczenia stomatologicznego. Czas. Stomat., 1989, XLII, Flanders R. A.: Effectiveness of dental health educational programs in schools. J. Am. Dent. Assoc., 1987, 114, Friis-Hasche E.: Child Oral Health Care in Denmark great success in health promotion. Copenhagen University Press, Copenhagen 1994, Grocholewicz K., Piskorski P.: Psychologiczne aspekty współpracy lekarza z pacjentem w profilaktyce i leczeniu stomatologicznym. Czas. Stomat., 1993, XLVI, Hebanowski M., Kliszcz J., Trzeciak B.: Poradnik komunikowania się lekarza z pacjentem. PZWL, Warszawa Heszen-Niejodek J., Sęk H.: Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa Karski J. B.: Promocja zdrowia. Wyd. Ignis, Warszawa Kay E., Locker D.: A systematic review of the effectiveness of health promotion aimed at improving oral health. Comm. Dent. Health., 1998, 15, Petersen P. E.: The World Oral Health Report 2003: Continuous improvement of oral health in the 21 st century- the approach of the WHO Global Oral Health Programme. Comm. Dent. Oral Epidemiol., 2003, 31, Pike S., Forster D.: Promocja zdrowia dla wszystkich. Wyd. Czelej, Lublin Szatko F.: Prace nad poprawą zdrowia jamy ustnej i rozwojem opieki stomatologicznej w Polsce; Czas. Stomat., 1999, LII, 8, Szatko F., Wierzbicka M., Dybiżbańska E., Adamowicz-Klepalska B., Piekarczyk J., Strużycka I., Zawadziński M.: Opinie nauczycieli dotyczące szkolnego programu stomatologicznej edukacji prozdrowotnej. Czas. Stomat., 2002, LV, 11, The scientific basis of oral health education. Comm. Dent. Health., 2004, 21, WHO information series on school health. Oral Health Promotion: An Essential Element of a Health-Promoting School. WHO, Geneva Wierzbicka M., Adamowicz-Klepalska B.: Prace nad poprawą zdrowia jamy ustnej i rozwojem opieki stomatologicznej w Polsce. Czas. Stomat., 1999, LII, 5, Wierzbicka M., Józefowicz A., Wojcieszek D., Piekarczyk J., Adamowicz-Klepalska B., Trykowski J.: Ocena realizacji i efektów programu edukacji prozdrowotnej dla dzieci pierwszych klas szkoły podstawowej. Czas. Stomat., 1998, LI, 6, Otrzymano: dnia 8.III.2005 r. Adres autorów: Warszawa, ul. Miodowa
dr Przemysław Bury Centrum Stomatologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Projekt badań profilaktycznych z zakresu zdrowia jamy ustnej, skierowany do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2010/2011 do klas I i VI szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Śrem Opracowanie:
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia i edukacja prozdrowotna
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna Kształcenie w zakresie podstaw promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zdrowie, promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom. Historia promocji zdrowia.
Bardziej szczegółowoZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY U DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH. Opracowanie
Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz ze środków Ministerstwa Zdrowia ZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA
Bardziej szczegółowoKraków, 27 października 2014 r.
Kraków, 27 października 2014 r. . Program wychowawczy szkoły edukacja (wychowanie) Szkolny program profilaktyki zdrowie spójna całość uwzględniająca wszystkie wymagania ujęte w podstawie programowej na
Bardziej szczegółowoDlaczego promocja zdrowia i profilaktyka jest opłacalną inwestycją?
Dlaczego promocja zdrowia i profilaktyka jest opłacalną inwestycją? Prof. dr hab. med. Barbara Woynarowska Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego Komitet Zdrowia Publicznego PAN Plan prezentacji
Bardziej szczegółowoSzkoła Promująca Zdrowie koncepcja i strategia
Szkoła Podstawowa nr 2 w Gostyniu od września 2010 roku realizuje projekt Szkoły Promującej Zdrowie. 14 listopada 2012 roku otrzymała certyfikat Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Szkoła Promująca
Bardziej szczegółowoWykład 2. Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska
Wykład 2 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i zdrowie społeczeństwa, w którym żyją jest nieodłącznym i komplementarnym elementem promocji zdrowia
Bardziej szczegółowoWSTĘP PRZYGOTOWANIE BADAŃ
Raport z realizacji Programu profilaktyki próchnicy skierowanego do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2009/2010 do klas I i VI szkół podstawowych finansowanego przez Miasto Poznań WSTĘP Stomatologiczne
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 7 w SOSW dla Dzieci Słabo Widzących i Niewidomych im. Zofii Książek Bregułowej ul. Wybickiego 1 41-303 Dąbrowa Górnicza
Szkoła Podstawowa nr 7 w SOSW dla Dzieci Słabo Widzących i Niewidomych im. Zofii Książek Bregułowej ul. Wybickiego 1 41-303 Dąbrowa Górnicza PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA NA LATA 2011/2013 W RAMACH PROJEKTU
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE
SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE TROCHĘ Z HISTORII Koncepcja szkoły promującej zdrowie narodziła się w Europie w połowie lat osiemdziesiątych. W 1992r. utworzono Europejską Sieć Szkół Promujących Zdrowie, która
Bardziej szczegółowoPROJEKT EDUKACYJNY DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Publiczne Przedszkole w Kotowiecku PROJEKT EDUKACYJNY DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM Opracowanie projektu: Wstęp Projekt edukacyjny Zdrowy ząbek dotyczy działań profilaktycznych w przedszkolu, związanych
Bardziej szczegółowoOGÓLNOPOLSKI PROGRAM EDUKACJI ZDROWOTNEJ DLA PRZEDSZKOLAKÓW W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 AKADEMIA AQUAFRESH
OGÓLNOPOLSKI PROGRAM EDUKACJI ZDROWOTNEJ DLA PRZEDSZKOLAKÓW W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 AKADEMIA AQUAFRESH I. WSTĘP W roku szkolnym 2016/2017 Akademia Aquafresh rozpoczęła szóstą edycję Ogólnopolskiego Programu
Bardziej szczegółowo1. Nazwa jednostki. Kod przedmiotu. 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: pierwszy stopień. 5. Poziom kształcenia
1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych 2. Kierunek Pielęgniarstwo POMOSTOWE Kod przedmiotu 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: 5. Poziom kształcenia 6. Forma
Bardziej szczegółowoProblemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia
Problemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia Posiedzenie Plenarne Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia Warszawa 15.12.2010r. prof.. dr hab.. Barbara Adamowicz-Klepalska
Bardziej szczegółowoZDROWIE NA TALERZU PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA
ZDROWIE NA TALERZU PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA Przedszkole nr 28 im. Janoscha Ul. Niedziałkowskiego 35, 41-800 Zabrze TEL. 32 271 18 66 E- MAIL: PRZEDSZKOLE28z@INTERIA.PL DYREKTOR PLACÓWKI: IWONA OKNIŃSKA-SKWAREK
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XX/79/2015 RADY GMINY GRĘBOCICE. z dnia 24 listopada 2015 r.
UCHWAŁA NR XX/79/2015 RADY GMINY GRĘBOCICE z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie realizacji Programu Polityki Zdrowotnej dla Gminy Grębocice na lata 2016-2020 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 w związku
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZDROWEGO UZĘBIENIA DLA UCZNIÓW KLAS I III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH. / opracowała mgr Beata Ciurla /
PROGRAM PROFILAKTYKI ZDROWEGO UZĘBIENIA DLA UCZNIÓW KLAS I III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH / opracowała mgr Beata Ciurla / 1 GŁÓWNE ZAŁOŻENIA I CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Dbałość o zęby nie jest naszą cechą narodową.
Bardziej szczegółowoA) Ogólny opis przedmiotu. Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot. Promocja Zdrowia Health Promotion
A) Ogólny opis Nazwa pola Nazwa (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot Jednostka, dla której przedmiot jest oferowany Kod Kod ERASMUS Liczba punktów ECTS Sposób zaliczenia Egzamin
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 W BIŁGORAJU
PROGRAM SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 W BIŁGORAJU SPIS TREŚCI I. Wstęp charakterystyka programu II. Cel główny III. Cele szczegółowe IV. Kierunki i realizacja działań V. Przewidywane osiągnięcia VI. Ewaluacja
Bardziej szczegółowoSzkoła Promująca Zdrowie
Szkoła Promująca Zdrowie Zdrowie Stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub kalectwa i niepełnosprawności. definicja WHO 1948 Zdrowie Edukacja Zdrowie
Bardziej szczegółowoEdukacja zdrowotna w kontekście przepisów prawa oświatowego
Konferencja Edukacja dla Zdrowia Edukacja zdrowotna w kontekście przepisów prawa oświatowego Lublin, 19 kwietnia 2018 r. ZDROWIE Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje zdrowie nie tylko jako brak
Bardziej szczegółowoProfilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieŝą w środowisku nauczania i wychowania na terenie lubelszczyzny
Lubelskie Centrum zdrowia Publicznego w Lublinie Zakład Ochrony Zdrowia Matki i Dziecka Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieŝą w środowisku nauczania i wychowania na terenie lubelszczyzny
Bardziej szczegółowoKoncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej Nasza szkoła realizuje potrzeby i oczekiwania całej społeczności szkolnej i środowiska lokalnego. Kształci i
Bardziej szczegółowoSzkoły ponadgimnazjalne, PODSTAWA PROGRAMOWA
Strona1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, (str. 193 195 i 254/255) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008
Bardziej szczegółowoBadania pokazują, że jedynie w 1/5 zbadanych przedszkoli realizowana jest profilaktyka próchnicy zębów (Marcinkowska U. i wsp., 2013).
Przedszkolny Program Zdrowia Jamy Ustnej i Zapobiegania Próchnicy skierowany do dzieci z województwa zachodniopomorskiego pod hasłem Zdrowe zęby mamy - marchewkę zajadamy I. Diagnoza potrzeb. W Polsce
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyki i Promocji Zdrowia dla miasta Torunia na lata
Załącznik do uchwały Nr 110/15 Rady Miasta Torunia z dnia 9 lipca 2015 r. Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia dla miasta Torunia na lata 2015-2020 WSTĘP Jednym z najistotniejszych zadań Gminy z zakresu
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata
Program profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata 2017-2019 UCHWAŁA NR XXXVII/./2016 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA z dnia 26 października 2016 r. w sprawie przystąpienia
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY GMINNEGO PRZEDSZKOLA NR 1 W CHEŁMIE ŚLĄSKIM ZAGADNIENIE PROGRAMU: BEZPIECZNE ZACHOWANIA W DOMU
PROGRAM PROFILAKTYCZNY GMINNEGO PRZEDSZKOLA NR 1 W CHEŁMIE ŚLĄSKIM ZAGADNIENIE PROGRAMU: BEZPIECZNE ZACHOWANIA W DOMU Środowisko domowe to miejsce, w którym również istnieje wiele zagrożeń dla bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoZadania Formy realizacji Odpowiedzialni Terminy
Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Terminy 1. Promowanie zdrowego i bezpiecznego stylu życia: 1. Ukazanie uczniom rodzajów zagrożeń, 2. Uświadomienie przyczyn i skutków wynikających z nierozważnych
Bardziej szczegółowoRealizacja programów zdrowotnych przez m.st. Warszawa
Nakłady z budżetu m.st. Warszawy na programy polityki zdrowotnej (w mln zł) 30 25 21,76 24,21 26,29 29,21 20 17,56 15 10 5 0 2006 2007 2008 2009 2010 Liczba uczestników programów zdrowotnych 400 000 350
Bardziej szczegółowoPolski Oddział ACFF Powiedz STOP próchnicy już DZIŚ dla zdrowych zębów w przyszłości
Polski Oddział ACFF Powiedz STOP próchnicy już DZIŚ dla zdrowych zębów w przyszłości Czym jest Światowy Dzień Przyszłości Wolnej od Próchnicy? Światowy Dzień Przyszłości Wolnej od Próchnicy (World Cavity-Free
Bardziej szczegółowoHIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA
HIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna będzie przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1. Przygotowywania gabinetu i stanowiska
Bardziej szczegółowoXI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. MARII DĄBROWSKIEJ W KRAKOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO DLA KLAS I-III
XI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. MARII DĄBROWSKIEJ W KRAKOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO DLA KLAS I-III I. Wymagania edukacyjne wynikające z podstawy programowej IV
Bardziej szczegółowo1. Wstęp...2 2. Prawna podstawa programu.3 3. Nowa podstawa programowa a program profilaktyki..4
SPIS TREŚCI: 1. Wstęp...2 2. Prawna podstawa programu.3 3. Nowa podstawa programowa a program profilaktyki..4 4. Cele szkolnego programu profilaktycznego..5 5. Zadania szkolnego programu profilaktycznego.6
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY Zespołu Szkół im. Tadeusza Kościuszki w Żarkach. na rok szkolny 2015/2016
SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY Zespołu Szkół im. Tadeusza Kościuszki w Żarkach na rok szkolny Żarki 2015 Wstęp: Opracowanie programu poprzedziła analiza ewaluacji programu wychowawczego z roku szkolnego 2014/2015
Bardziej szczegółowoA) Ogólny opis przedmiotu. Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot. Promocja Zdrowia Health Promotion
A) Ogólny opis Nazwa pola Nazwa (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot Jednostka, dla której przedmiot jest oferowany Kod Kod ERASMUS Liczba punktów ECTS Sposób zaliczenia Egzamin
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI
PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKOLNO-PRZEDSZKOLNEGO Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 1 W RYBNIKU na rok szkolny 2015-2018 Podstawą prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu
Bardziej szczegółowoPROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNO WYCHOWAWCZYCH EDUKACJA ZDROWOTNA PRZEZNACZONY DLA UCZNIÓW EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ AUTOR: JANINA PIETRZYK
PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNO WYCHOWAWCZYCH EDUKACJA ZDROWOTNA PRZEZNACZONY DLA UCZNIÓW EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ AUTOR: JANINA PIETRZYK Założenia działań wychowawcy klasy Edukacja zdrowotna to jedno z podstawowych
Bardziej szczegółowoProgram Promocji Zdrowia
Zespół Szkolno Przedszkolny im. Jana Pawła II w Rząśni Program Promocji Zdrowia przeznaczony dla uczniów klas IV-VI śyjmy Zdrowo Opracowanie : mgr Marzena Otocka -Bednarek I. ZAŁOŻENIA OGÓLNE: Zdrowie
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI
RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ... PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2015/2016 2016/2017 ZESPÓŁ SZKÓŁ W GOŁASZYNIE Gołaszyn, 1 września 2015 r. SPIS TREŚCI Założenia programu... 3 Cele i zadania... 4 Zalecane metody pracy...
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa im. św. Jana Bosko w Karczycach
Szkoła Podstawowa im. św. Jana Bosko w Karczycach Certyfikat Dolnośląskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie Szkoła Podstawowa im. św. Jana Bosko w Karczycach należy do Dolnośląskiej Sieci Szkół Promujących
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY ZDROWY ZĄBEK PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO NR 14 W WAŁBRZYCHU ROK SZKOLNY 2014/2015
PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZDROWY ZĄBEK PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO NR 14 W WAŁBRZYCHU ROK SZKOLNY 2014/2015 Założenia programu: Wiek przedszkolny to czas w życiu dziecka, w którym kształtują się przyzwyczajenia
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa Nr 6 Specjalna im. Marii Grzegorzewskiej- klasa I-III. Mądra szkoła czyta dzieciom NAZWA CHARAKTERYSTYKA ŁĄCZE, LOGO ZAKRES DZIAŁAŃ
L. p. NAZWA CHARAKTERYSTYKA ŁĄCZE, LOGO ZAKRES DZIAŁAŃ 1 Szkoła Bez Przemocy 2 Szkoła zdrowego uśmiechu 3 Czytamy Dzieciom Mądra szkoła czyta dzieciom organizacja Dnia Życzliwości. jest przeciwdziałanie
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Nazwa programu kształcenia (kierunku)
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Nazwa programu kształcenia (kierunku) Pielęgniarstwo Poziom i forma studiów studia I stopnia stacjonarne
Bardziej szczegółowoZDROWY PRZEDSZKOLAK PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA DZIECKA W DOMU I W PRZEDSZKOLU. ROK SZKOLNY 2011/2012 i 2012/2013
ZDROWY PRZEDSZKOLAK PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA DZIECKA W DOMU I W PRZEDSZKOLU ROK SZKOLNY 2011/2012 i 2012/2013 CEL GŁÓWNY: PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA DZIECKA W DOMU I W PRZEDSZKOLU CELE POMOCNICZE
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa nr 31 im. Lotników Polskich w Lublinie
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa nr 31 im. Lotników Polskich w Lublinie Program ten sporządzono w oparciu o: Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256,
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
Załącznik nr 1 do Umowy Nr z dnia 2011 roku PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Łódź, listopad 2009 roku Wprowadzenie Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał
Bardziej szczegółowoWykłady: 20 godziny Seminaria: 10 godzin Ćwiczenia: 10 godzin
Jednostka prowadząca kierunek: Zakład Zdrowia Publicznego Kierunek: Zdrowie publiczne Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna III rok I 0 studia stacjonarne Pedagogika zdrowia Punkty ECTS: Wykłady: 20 godziny
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Załącznik nr 3 do Statutu Szkoły Podstawowej im. ks. I. Posadzego w Szadłowicach SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE Szkoła jest instytucją, która ma bezpośredni wpływ na wszechstronny
Bardziej szczegółowoWychowanie i profilaktyka w szkole i placówce
Wychowanie i profilaktyka w szkole i placówce Reforma edukacji od nowego roku szkolnego 2017/2018 Zmiany w przepisach Nowa ustawa z dn. 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 11 stycznia 2017 r.,
Bardziej szczegółowoPropagowanie i utrwalanie zdrowego stylu życia w różnych aspektach u wszystkich przedszkolaków, uczniów i ich rodziców oraz nauczycieli.
Zdrowie na widelcu Program promocji zdrowia w Szkole Podstawowej im. Astrid Lindgren w Zastrużu na rok / ds. promocji zdrowia Anna Gwóźdź Zdrowie to nie tylko brak choroby, lecz stan dobrego samopoczucia
Bardziej szczegółowoWychowuj do zdrowia rola koordynatora ds. promocji zdrowia w szkole. Paweł F. Nowak
Wychowuj do zdrowia rola koordynatora ds. promocji zdrowia w szkole Paweł F. Nowak Zdrowy styl życia determinantem społecznie pożądanych wartości potencjał zdrowia zdrowy styl życia aktywność (fizyczna,
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ SZKÓŁ NR 10 im. Bolesława Chrobrego w Koszalinie SZKOLNY PROGRAM
ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 10 im. Bolesława Chrobrego w Koszalinie SZKOLNY PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA na lata 2014-2018 1 KOSZALIN, WRZESIEŃ 2014 1. Tworzymy szkołę promującą zdrowie Zdrowie stan pełnego fizycznego,
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI
PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Nr 1 im. Kazimierza Wielkiego w Radoszycach na rok szkolny 2015/ 2016 Program pod kierunkiem koordynatora Zespołu Wychowawczego Izabeli Lewandowskiej opracowali nauczyciele
Bardziej szczegółowoAkcji Profilaktyki Stomatologicznej
Rada Opolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Dyrekcja Opolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ zaprasza do kontynuacji w nowym roku szkolnym 2016/2017 Akcji Profilaktyki Stomatologicznej.
Bardziej szczegółowo1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych. dr Mariola Seń (wykład) mgr Dorota Lizak (zajęcia praktyczne)
1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych 2. Kierunek Pielęgniarstwo Nazwa przedmiotu 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej Promocja zdrowia dr Mariola Seń (wykład) mgr Dorota Lizak (zajęcia
Bardziej szczegółowoprogram profilaktyczny
program profilaktyczny I. WSTĘP Zdrowe i piękne zęby świadczą o zdrowym i dobrym samopoczuciu. W stosunku do dzieci w wieku przedszkolnym potrzebny jest nie program leczenia, ale zapobiegania próchnicy
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY PRZEDSZKOLE LOGICUS W ROKIETNICY
PROGRAM PROFILAKTYCZNY PRZEDSZKOLE LOGICUS W ROKIETNICY 1 PODSTAWA PRAWNA: Art. 54 ust. 2 pkt. 1 lit.b. ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. ( Dz. U. z 2004 Nr 256, poz. 2572) ZAŁOŻENIA
Bardziej szczegółowoJolanta Zając, Przewodnicząca Komisji ds. Pielęgniarek Środowiska Nauczania i Wychowania Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku.
ROLA I ZADANIA PIELĘGNIARKI W ŚRODOWISKU NAUCZANIA I WYCHOWANIA W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ, ANALIZA SYTUACJI W ŚWIETLE NOWEJ USTAWY O ZDROWIU DZIECI I MŁODZIEŻY Jolanta Zając, Przewodnicząca Komisji
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZDROWIE NA 5 Z PLUSEM EDUKACJA PROZDROWOTNA W PRYWATNYM PRZEDSZKOLU POD MUCHOMORKIEM W TORUNIU
PROGRAM ZDROWIE NA 5 Z PLUSEM EDUKACJA PROZDROWOTNA W PRYWATNYM PRZEDSZKOLU POD MUCHOMORKIEM W TORUNIU SPIS TREŚCI Program Zdrowie na 5 z plusem Wstęp Cele Założenia Grupa wiekowa Czas trwania Treści programowe
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI PRZEDSZKOLE LOGICUS W ROKIETNICY
PROGRAM PROFILAKTYKI PRZEDSZKOLE LOGICUS W ROKIETNICY 1 PODSTAWA PRAWNA: Art. 54 ust. 2 pkt. 1 lit. b. ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. ( Dz. U. z 2004 Nr 256, poz. 2572) ZAŁOŻENIA PROGRAMU:
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA ROK SZKOLNY 2008/2009
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA ROK SZKOLNY Cel ogólny: Propagowanie działań dotyczących zdrowego stylu życia Cele szczegółowe Zadania Realizatorzy i osoby współpracujące Kształtowanie Opracowanie harmonogramu
Bardziej szczegółowoW zdrowym ciele zdrowy duch
W zdrowym ciele zdrowy duch "Ruch może zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu Wojciech Oczko-nadworny lekarz Stefana Batorego Można wyróżnić aktywność fizyczną podejmowaną: w czasie
Bardziej szczegółowoProgram zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym
Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem
Bardziej szczegółowoPLAN I RAMOWY PROGRAM PRAKTYK
SKK Sp. z o.o., 01-601 Warszawa, ul. Karmelicka 9, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000175786.
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie 1 Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996r. Nr
Bardziej szczegółowoPROMOCJA ZDROWIA W ŚWIETLICY SZKOLNEJ
PROGRAM: PROMOCJA ZDROWIA W ŚWIETLICY SZKOLNEJ 1. Informacja o programie. Program powstał z myślą o uatrakcyjnieniu zajęć świetlicowych. Jest on propozycją podjęcia systematycznych działań w celu promowania
Bardziej szczegółowoMisją naszej szkoły jest przygotowanie młodych ludzi do życia w nowoczesnym świecie. Edukacja zdrowotna jest w szkole podstawowym prawem każdego
Misją naszej szkoły jest przygotowanie młodych ludzi do życia w nowoczesnym świecie. Edukacja zdrowotna jest w szkole podstawowym prawem każdego człowieka. Chcemy, aby nasi uczniowie zdobyli wystarczającą
Bardziej szczegółowoEPP ehealth. Niezaspokojone potrzeby w ochronie zdrowia: czy e-zdrowie może pomóc? Mateusz Lichoń
EPP ehealth Niezaspokojone potrzeby w ochronie zdrowia: czy e-zdrowie może pomóc? Mateusz Lichoń Upodmiotowienie pacjentów Światowa Organizacja Zdrowia definiuje upodmiotowienie pacjentów jako proces,
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE NA ROK SZKOLNY 2016/2017
PLAN PRACY SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE NA ROK SZKOLNY 2016/2017 I. CZĘŚĆ WSTĘPNA Problemy główne 1. Niski poziom umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z innymi dziećmi i dorosłymi.
Bardziej szczegółowoPROMOCJA ZDROWIA TO PROCES
STAROSTWO POWIATOWE W ŚWIDNICY WYDZIAŁ ZDROWIA 2007 r. Opracowała Barbara Świętek PROMOCJA ZDROWIA TO PROCES UMOŻLIWIAJĄCY JEDNOSTKOM, GRUPOM, SPOŁECZNOŚCIĄ ZWIĘKSZENIE KONTROLI NAD WŁASNYM ZROWIEM I JEGO
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA W BARLEWICZKACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA W BARLEWICZKACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015 1 STRUKTURA PROGRAMU I. Podstawa prawna warunkująca istnienie programu. II. Diagnoza.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do Statutu Publicznej Szkoły Podstawowej w Brynicy. Program Profilaktyki Publicznej Szkoły Podstawowej w Brynicy rok szkolny 2013/2014
Załącznik nr 2 do Statutu Publicznej Szkoły Podstawowej w Brynicy Program Profilaktyki Publicznej Szkoły Podstawowej w Brynicy rok szkolny 2013/2014 CELE PROFILAKTYKI 1. Ochrona ucznia przed różnymi zakłóceniami
Bardziej szczegółowo,,Moje zdrowie w moich rękach
,,Moje zdrowie w moich rękach Program realizowany w ramach projektu Krajowa Sieć Szkół Promujących Zdrowie 2015-2020 Zespół Szkół nr 1 w Czerwionce- Leszczynach Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Pawła II
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 133/2012 z dnia 16 lipca 2012 r. o projekcie programu Program profilaktyczny zapobieganie chorobie próchnicowej
Bardziej szczegółowoWEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W PISZU PRZY ZESPOLE SZKOLNO PRZEDSZKOLNY NR 1 W PISZU Wstęp Program Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego stanowi integralną
Bardziej szczegółowoWyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku
Borgis Wyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku *Izabela Strużycka 1, Maria Wierzbicka 2, Elżbieta Jodkowska 3, Ewa Rusyan 3, Michał Ganowicz 4, Katarzyna
Bardziej szczegółowoStandardy Grupy ds. Zdrowia. Spotkanie ogólnopolskie partnerów projektu Standardy w Pomocy Warszawa, 27 września 2011
Standardy Grupy ds. Zdrowia Spotkanie ogólnopolskie partnerów projektu Standardy w Pomocy Warszawa, 27 września 2011 Cel główny Cel główny: optymalny stan zdrowia osób bezdomnych (świadczeniobiorców) utrzymanie
Bardziej szczegółowoZrozumieć związek między zdrowiem jamy ustnej i stanem całego organizmu
Zrozumieć związek między zdrowiem jamy ustnej i stanem całego organizmu JAK STAN JAMY USTNEJ WPŁYWA NA OGÓLNY STAN ZDROWIA Organized by In partnership with Stan Twojej jamy ustnej odzwierciedla stan Twojego
Bardziej szczegółowoEDUKACJA ZDROWOTNA W SZKOLE. Katarzyna Wąsowicz
EDUKACJA ZDROWOTNA W SZKOLE Katarzyna Wąsowicz wasowicz@womczest.edu.pl Status edukacji zdrowotnej w szkole Ważnym zadaniem szkoły jest także edukacja zdrowotna, której celem jest kształtowanie (rozwijanie)
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Program powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie stomatologii dziecięcej,
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 9
Szkoła Podstawowa nr 9 im. Jana Pawła II w Ostrowie Wielkopolskim w drodze do uzyskania statusu SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE ZDROWIE to stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego,
Bardziej szczegółowoRealizacja działań związanych z przystąpieniem do programu SZKOŁY PROMUJĄCE ZDROWIE
Realizacja działań związanych z przystąpieniem do programu SZKOŁY PROMUJĄCE ZDROWIE Zdrowie człowieka jest wartością, zasobem i środkiem do codziennego życia. Dzięki niemu możemy realizować swoje marzenia,
Bardziej szczegółowoRaport z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Zespole Szkół w Ozimku
Raport z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Zespole Szkół w Ozimku Ozimek 2012 1 Spis treści: 1. Projekt ewaluacji wewnętrznej 2. Wyniki projektu 3. Zalecenia 4. Załączniki 2 1. PROJEKT EWALUACJI
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
Załącznik nr 2 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI 1 1. Szkoła prowadzi systematyczną działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną wśród uczniów, ich rodziców oraz nauczycieli, wychowawców
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI. Gimnazjum Mistrzostwa Sportowego USTECKIEGO TOWARZYSTWA OŚWIATOWEGO W USTCE
PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Mistrzostwa Sportowego USTECKIEGO TOWARZYSTWA OŚWIATOWEGO W USTCE Podstawę prawną opracowanego Programu Profilaktyki stanowią: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PRAWNA : Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i profilaktyczna szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii.
Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych w Katolickim Zespole Edukacyjnym - Publicznej Katolickiej Szkole Podstawowej im. św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 im. gen. Władysława Sikorskiego w Siedlcach na rok szkolny 2013/2014 Program działań profilaktycznych w szkole opracowany zostal na podstawie
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy zębów u dzieci w wieku przedszkolnym, 3-5 lat
Program profilaktyki próchnicy zębów u dzieci w wieku przedszkolnym, 3-5 lat 1. Podstawy prawne działań Gminy w obszarze zdrowia publicznego 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Rozdział
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy dla dzieci miasta Katowice
Program profilaktyki próchnicy dla dzieci miasta Katowice Okres realizacji programu: 2014-2020 Autor programu: - dr hab. n. med. Lidia Postek-Stefańska Opinia Agencji Technologii Medycznych: - pozytywna
Bardziej szczegółowoZarażający zdrowiem. Gimnazjum nr 3 w Przyszowicach
Zarażający zdrowiem Gimnazjum nr 3 w Przyszowicach Prezentacja wyników autoewaluacji standardów szkoły promującej zdrowie dla programu ZARAŻAJĄCY ZDROWIEM realizowanego w latach w latach 2010 2015 w Gimnazjum
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W BODZANOWIE 2013-2015
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W BODZANOWIE 2013-2015 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W PRAWIE OŚWIATOWYM Podstawa prawna : 1. Ustawa o Systemie Oświaty
Bardziej szczegółowoDOMINANTY SENSORYCZNE UCZNIÓW A NAUKA SZKOLNA - EDUKACJA NOWEJ GENERACJI - innowacja pedagogiczna w SP im. JP II w Grzędzicach
DOMINANTY SENSORYCZNE UCZNIÓW A NAUKA SZKOLNA - EDUKACJA NOWEJ GENERACJI - innowacja pedagogiczna w SP im. JP II w Grzędzicach Wiadomym jest, iż nie ma dwóch takich samych ludzi, każdy wygląda inaczej,
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce prof. dr n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk Konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej Zakład Stomatologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoZADANIA PIELĘGNIARKI I HIGIENISTKI SZKOLNEJ Pielęgniarka lub higienistka szkolna jest w Polsce, od 10 lat, w większości szkół, jedynym fachowym
ZADANIA PIELĘGNIARKI I HIGIENISTKI SZKOLNEJ Pielęgniarka lub higienistka szkolna jest w Polsce, od 10 lat, w większości szkół, jedynym fachowym pracownikiem z przygotowaniem medycznym. Jej zadania określają
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie 1 I. Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm. ) 2. Ustawa z 26 października
Bardziej szczegółowoPROZDROWOTNA W GIMNAZJUM NR 1 IM. GEN BRONI ST. MACZKA W JAWORZU
Gimnazjum nr 1 im. gen broni St. Maczka w Jaworzu Innowacja pedagogiczna EDUKACJA PROZDROWOTNA W GIMNAZJUM NR 1 IM. GEN BRONI ST. MACZKA W JAWORZU 1. Wstęp Inspiracją do opracowania innowacji stało się
Bardziej szczegółowoProfilaktyka próchnicy u kobiet ciężarnych zalecenia dla lekarzy stomatologów
Profilaktyka próchnicy u kobiet ciężarnych zalecenia dla lekarzy stomatologów W 2014 roku, z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej i firmy Colgate powołany został Polski Oddział Sojuszu
Bardziej szczegółowo