Scenariusz lekcji muzyki do klasy VI

Transkrypt

1 Scenariusz lekcji muzyki do klasy VI Temat: Orkiestra i dyrygent. Opracowała: Jolanta Ginter Nauczyciel muzyki PSP nr 2 w Żaganiu

2 Konspekt lekcji do klasy VI Temat zajęcia: Orkiestra i dyrygent. Zagadnienia programowe: - różne typy zespołów instrumentalnych: orkiestra symfoniczna, zespoły kameralne, - instrumenty muzyczne; ich brzmienie, budowa, sposób grania. Cele operacyjne: Uczeń: zna elementy historii orkiestry symfonicznej, rozumie pojęcia orkiestra, symfonia, batuta, partytura, potrafi powiedzieć jaką funkcję pełni dyrygent w orkiestrze, zna historię batuty, zna podział i rozmieszczenie instrumentów w orkiestrze symfonicznej, rozpoznaje brzmienie instrumentów po ich usłyszeniu, posługuje się poznanymi terminami muzycznymi w różnych sytuacjach, wykazuje podstawową wiedzę na temat życia i twórczości L. van Beethovena, potrafi na flecie zagrać z nut Taniec polski z XVI w., potrafi zaśpiewać Odę do radości L. van Beethovena. Metody: pogadanka, słuchanie muzyki, śpiew, gra na instrumencie ćwiczenie praktyczne. Forma pracy: indywidualna, zbiorowa. Środki dydaktyczne: płyta CD z nagraniami utworów, plansza z rozmieszczeniem instrumentów w orkiestrze, flety, pianino. 1.

3 Przebieg lekcji: (Zaznaczam, że uczniowie tej klasy byli w Filharmonii Zielonogórskiej na koncercie orkiestry symfonicznej). Nauczyciel: Przypomnienie tematu ostatniej lekcji, o czym mówiliśmy, co robiliśmy. Uczniowie: Odpowiadają, że uczyli się pieśni Oda do radości 1 z finału IX Symfonii L. van Beethovena i utrwalali na fletach Taniec polski 2 z XVI wieku. Nauczyciel: Rozśpiewanie uczniów poprzez śpiewanie poszczególnych dźwięków gamy na różnych sylabach np. ma me mi mo mu, ta te ti to tu, ra re ri ro ru i inne ćwiczenia emisyjno dykcyjne. Uczniowie: Wykonują ćwiczenia emisyjne siedząc z wyprostowanymi plecami. Nauczyciel: Przypomnienie słów i melodii pieśni Oda do radości. Uczniowie: Wspólnie śpiewają pieśń przy akompaniamencie granym przez nauczyciela. Nauczyciel: Ponowne wykonanie pieśni z podziałem na dziewczęta i chłopcy. Uczniowie: Wykonują pieśń ze zwróceniem uwagi na czyste jej wykonanie. Nauczyciel: Przypomnienie wiadomości o życiu i twórczości L. van Beethovena. Uczniowie: Wspólna pogadanka na temat kompozytora, którą kieruje nauczyciel. Stawia on pytania, uczniowie odpowiadają. Nauczyciel: Prosi o przygotowanie fletów i zagranie Tańca polskiego z XVI wieku. Uczniowie: Grają utwór z nut. Nauczyciel: Zapoznaje uczniów z tematem bieżącej lekcji, zapisuje go na tablicy: Orkiestra i dyrygent. Uczniowie: Zapisują temat lekcji w zeszycie. Nauczyciel: Zadaję polecenie uczniom wyjaśnić pojęcia: orkiestra, batuta, symfonia i partytura. Przyczepia na tablicy napisane na kartkach wymienione wyrazy i z rozsypanki zdaniowej należy ułożyć definicję i podać odpowiedź. Uczniowie: Starają się dopasować zdania. Prawidłowa odpowiedź: orkiestra zespół instrumentalny liczący najmniej kilkunastu wykonawców; symfonia słowo ma greckie pochodzenie, znaczy: zgodnie, piękne współbrzmienie; batuta pałeczka dyrygenta; partytura nuty (księga muzyczna). 1 Piotr Kaja Muzyka kl. IV VIII Dzierżoniów 1993; Wyd. Alex 2 D. Malko, M. Przychodzińska Muzyka 7 W-wa 1984; WSiP 2.

4 Nauczyciel: Opowiada uczniom o narodzinach orkiestry i przedstawia dla porównania dzisiejszą orkiestrę symfoniczną. Omawia przy planszach z rozmieszczonymi instrumentami orkiestry. 1 Uczniowie: Słuchają uważnie. Nauczyciel: Pyta uczniów na jakie grupy dzielimy dzisiejszy skład orkiestry symfonicznej. Uczniowie: Wymieniają cztery grupy instrumentów: smyczkowe (kwintet smyczkowy): skrzypce I i II, altówka, wiolonczela i kontrabas; dęte drewniane: flety i flet piccolo, oboje, rożek angielski, klarnet, klarnet basowy, fagot i kontrafagot; dęte blaszane: rogi, trąbki, puzony, tuba; perkusyjne: kotły, bębny, talerze, trójkąt, dzwony, celesta, harfa, fortepian, organy w zależności od partytury. Nauczyciel: Omawia partyturę na podstawie uwertury Cyrulika Sewilskiego (podręcznik kl. VI str. 54) G. Rossiniego. Poszczególne grupy instrumentów są oznaczone takimi samymi kolorami jak w układzie orkiestry. Partytura to zapis całości utworu muzycznego (symfonia, opera, kantata) itp. Przyjęto w partyturach następujący układ grup liczących od góry stronicy: instrumenty dęte drewniane, instrumenty blaszane, instrumenty perkusyjne ponadto fortepian (jako instrument orkiestrowy), harfa, organy, partie śpiewaków, solistów, partie chóralne, kwartet smyczkowy. W poszczególnych grupach na pierwszym miejscu znów licząc od góry zapisujemy partie instrumentów brzmiących najwyżej, potem te które brzmią coraz niżej, aż do najniższej. W koncertach partię instrumentu solowego zapisuje się nad kwintetem smyczkowym. Uczniowie: Zapoznają się z partytura i rozmieszczeniem instrumentów. Nauczyciel: Omawia pracę dyrygenta dla zrozumienia proponuje zabawę. Zapisuje na tablicy nazwę instrumentów dętych drewnianych solo w uwerturze Egmont, tak jak umieszczone są one w orkiestrze, a uczniowie słuchając utwór, muszą pokazać kolejno ich wejścia. Lewą ręką w rytm półnut, (przesuwając w lewo i w prawo) grę solowych instrumentów, a obiema tutti. Dla ułatwienia zadania można do melodii dodać tekst: Tu klarnet nam gra, odpowie mu flet, gra obój, znów klarnet i już! 2 Uczniowie: Słuchając utwór, pokazują wejścia instrumentów. 1 P. Piątek Muzyka 6 Malowane muzyką Arka, Poznań A. Twardowska, I. Pisarkiewicz Program nauczania muzyki, Szkoła Podstawowa WSiP, W-wa

5 Przerwa środlekcyjna Nauczyciel: Omawia historię batuty. Kiedyś była grubym kijem, którym głośno wybijano takt o podłogę. Później zaczęto batutę skracać, aż przybrała postać laski, często bogato zdobionej, którą dyrygowano bez stukania o ziemię. Dziś stosowana jest w orkiestrach wojskowych. Niekiedy dyrygenci zamiast batuty trzymali w ręku rulon nut, dyrygowali też wyrazistymi ruchami głowy, albo smyczkiem jeżeli równocześnie grali na skrzypcach. Uczniowie: Słuchają, a potem przepisują schemat rozmieszczenia instrumentów w orkiestrze symfonicznej. Nauczyciel: Na zakończenie zajęć uczniowie śpiewają pieśń Oda do radości. Bibliografia: 1. Kaja P. Muzyka kl. IV VIII, Wydawnictwo Alex, Dzierżoniów Malko D., Przychodzińska M. Muzyka 7, WSiP, W-wa, Piątek P. Muzyka 6 Malowane muzyka Arka, Poznań Twardowska A., Pisarkiewicz Program nauczania Muzyka, WSiP, W wa,