Regulamin obrotu Rynku Towarów Giełdowych. Towarowej Giełdy Energii S.A.

Transkrypt

1 Regulamin obrotu Rynku Towarów Giełdowych Towarowej Giełdy Energii S.A. Tekst jednolity ogłoszony przez Zarząd Towarowej Giełdy Energii S.A. w dniu 11 października 2016 r. Uchwałą Nr 261/62/16 obejmujący zmiany uchwalone przez Radę Nadzorczą Towarowej Giełdy Energii S.A. Uchwałą Nr 7/2/VII/16 z dnia 11 sierpnia 2016 r. zatwierdzone decyzją KNF nr DRK/WIRK/5000/6/6/16/RR z dnia 10 października 2016 wchodzą w życie z dniem 26 października 2016 r. Strona 1 z 41

2 Rozdział I. Postanowienia ogólne Niniejszy Regulamin określa zasady obrotu towarami giełdowymi na Rynku Towarów Giełdowych prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii S.A. 2. Przedmiotem obrotu na Rynku Towarów Giełdowych mogą być towary giełdowe dopuszczone do obrotu zgodnie z Regulaminem. 2 Ilekroć w niniejszym Regulaminie mowa jest o: 1) Członku Giełdy rozumie się przez to podmiot posiadający status Członka Giełdy w zakresie obrotu towarami giełdowymi zgodnie z Regulaminem; 2) domu maklerskim - rozumie się przez to podmiot, o którym mowa w art.2 pkt 9) ustawy o giełdach towarowych; 3) gazie - rozumie się przez to paliwa gazowe, o których mowa w art. 3 pkt. 3 a) ustawy Prawo energetyczne; 4) giełdzie lub RTG rozumie się przez to Rynek Towarów Giełdowych prowadzony zgodnie z Regulaminem przez Towarową Giełdę Energii Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie; 5) Giełdzie rozumie się przez to Towarową Giełdę Energii Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie; 6) IRiESPe rozumie się przez to Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej opracowaną przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółkę Akcyjną z siedzibą w Konstancinie-Jeziornie, zgodnie z art. 9 g) ustawy Prawo energetyczne; 7) IRiESPg rozumie się przez to Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej opracowaną przez Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. z siedzibą w Warszawie, zgodnie z art. 9 g) ustawy Prawo energetyczne; 8) Izbie Rozliczeniowej rozumie się przez to Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A. z siedzibą w Warszawie prowadzącą izbę rozliczeniową i rozrachunkową, która pełni funkcję giełdowej izby rozrachunkowej, zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi; 9) jednostce grafikowej rozumie się przez to podstawowy obiekt rynku bilansującego w rozumieniu IRiESPe; 10) jednostce obrotu rozumie się przez to ustaloną przez Zarząd Giełdy dla każdego towaru giełdowego danego rodzaju minimalną ilość towarów giełdowych, której może dotyczyć zlecenie; 11) KDPW rozumie się przez to Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie; Strona 2 z 41

3 12) KNF rozumie się przez to Komisję Nadzoru Finansowego, organ nadzoru nad rynkiem regulowanym w Polsce; 13) Kodzie ZUP rozumie się przez to kod służący do identyfikacji ZUP; 14) nominacji rozumie się przez to nominację zdefiniowaną w IRiESPg; 15) Operatorze Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego lub OSPe - rozumie się przez to Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółkę Akcyjną z siedzibą w Konstancinie- Jeziornie; 16) Operatorze Systemu Przesyłowego Gazowego lub OSPg rozumie się przez to Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S. A. z siedzibą w Warszawie; 17) Prezesie Urzędu Regulacji Energetyki rozumie się przez to centralny organ administracji rządowej z zakresu gospodarki paliwami i energią w Polsce; 18) przedsiębiorstwie energetycznym rozumie się przez to podmiot, o którym mowa w art. 3 pkt. 12) ustawy Prawo energetyczne; 19) RDNiB lub Rynku Dnia Następnego i Bieżącego rozumie się przez to Rynek Dnia Następnego i Bieżącego energii elektrycznej, prowadzony przez Giełdę; 20) RDNiBg lub Rynku Dnia Następnego i Bieżącego Gazu rozumie się przez to Rynek Dnia Następnego i Bieżącego gazu, prowadzony przez Giełdę; 21) Regulaminie rozumie się przez to niniejszy Regulamin; 22) Rejestrze rozumie się przez to rejestr świadectw pochodzenia, rejestr świadectw pochodzenia biogazu rolniczego oraz wynikających z nich praw majątkowych w rozumieniu ustawy OZE, rejestr świadectw pochodzenia z kogeneracji oraz wynikających z nich praw majątkowych w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne oraz rejestr świadectw efektywności energetycznej oraz wynikających z nich praw majątkowych w rozumieniu ustawy o efektywności energetycznej; 23) Rejestrze Unii - rozumie się przez to rejestr Unii, o którym mowa w art. 3 pkt 17) ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1223, z późn. zm.); 24) RPM - rozumie się przez to Rynek Praw Majątkowych prowadzony przez Giełdę; 25) RTT rozumie się przez to Rynek Terminowy Towarowy prowadzony przez Giełdę; 26) RUE rozumie się przez to Rynek Uprawnień do Emisji prowadzony przez Giełdę; 27) systemie informatycznym giełdy rozumie się przez to zespół urządzeń i oprogramowania, w szczególności wyspecjalizowany program komputerowy, za pośrednictwem, którego odbywa się obrót na RTG; 28) Świadectwach Pochodzenia rozumie się przez to świadectwa pochodzenia lub świadectwa pochodzenia biogazu rolniczego w rozumieniu ustawy OZE, świadectwa pochodzenia z kogeneracji w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne oraz świadectwa efektywności energetycznej w rozumieniu ustawy o efektywności energetycznej; Strona 3 z 41

4 29) toe rozumie się przez to tonę oleju ekwiwalentnego w rozumieniu ustawy o efektywności energetycznej; 30) towarze giełdowym rozumie się przez to towar giełdowy w rozumieniu ustawy o giełdach towarowych; 31) transakcji giełdowej rozumie się przez to umowę sprzedaży towarów giełdowych dopuszczonych do obrotu na rynku towarowym zawartą przez Członka Giełdy; 32) uprawnieniu do emisji - rozumie się przez to uprawnienie do wprowadzania do powietrza ekwiwalentu w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2013 r., poz. 1107, z późn. zm.), dwutlenku węgla (CO2), które służy do rozliczenia wielkości emisji w ramach systemu i którym można rozporządzać na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1223); 33) ustawie o giełdach towarowych rozumie się przez to ustawę z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 197, z późn. zm.); 34) ustawie o obrocie instrumentami finansowymi rozumie się przez to ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94, z późn. zm.); 35) ustawie Prawo energetyczne rozumie się przez to ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059, z późn. zm.); 36) ustawie o efektywności energetycznej rozumie się przez to ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r. Nr 94, poz. 551, z późn. zm.); 37) ustawie OZE- rozumie się przez to ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2015 r., poz. 478, z późn. zm.); 38) zleceniu rozumie się przez to złożoną przez Członka Giełdy ofertę kupna lub sprzedaży; 39) ZUP rozumie się przez to Zleceniodawcę Usługi Przesyłania zdefiniowanego w IRiESPg. Strona 4 z 41

5 Rozdział II. Warunki i tryb dopuszczania do obrotu towarów giełdowych. 3 Przedmiotem obrotu na giełdzie towarowej, prowadzonej przez Towarową Giełdę Energii S.A. mogą być towary giełdowe dopuszczone do obrotu na RTG Obrót towarami giełdowymi danego rodzaju dokonywany jest na wyodrębnionych rynkach, tworzonych przez Radę Nadzorczą Giełdy w drodze zmiany niniejszego Regulaminu. 2. Dopuszczenie do obrotu towaru giełdowego danego rodzaju następuje w momencie wejścia w życie zmiany Regulaminu, o której mowa w ust. 1, o ile niniejszy Regulamin nie przewiduje innego trybu dopuszczania. 5 Obrót towarami giełdowymi dokonywany jest na następujących wyodrębnionych rynkach w ramach RTG: a) Rynku Dnia Następnego i Bieżącego, b) Rynku Dnia Następnego i Bieżącego Gazu, c) Rynku Terminowym Towarowym, d) Rynku Praw Majątkowych, e) Rynku Uprawnień do Emisji. 6 Giełda w ramach Rejestru prowadzi rejestry Świadectw Pochodzenia, oraz wynikających z nich praw majątkowych na zasadach określonych w ustawie OZE, ustawie Prawo energetyczne, ustawie o efektywności energetycznej i odrębnym regulaminie Rejestru ustalanym przez Towarową Giełdę Energii S.A. Rozdział III. Sposoby określenia wymagań jakościowych i standardów przewidzianych dla towarów giełdowych oraz sposoby kontroli ich jakości. 7 Zarząd Giełdy może określić w drodze uchwały wymagania jakościowe i standardy przewidziane dla towarów giełdowych, dopuszczonych do obrotu na giełdzie oraz sposoby kontroli ich jakości, z uwzględnieniem właściwych przepisów w zakresie stosowania w obrocie norm jakościowych. Strona 5 z 41

6 Rozdział IV. Zasady wprowadzania towarów giełdowych do obrotu giełdowego Towary giełdowe danego rodzaju wprowadza do obrotu na RTG Zarząd Giełdy, o ile niniejszy Regulamin nie przewiduje innego trybu wprowadzania towaru giełdowego danego rodzaju do obrotu na RTG. 2. Zarząd Giełdy może wprowadzić towar giełdowy do obrotu na RTG w trybie aukcyjnym. Do wprowadzenia towaru giełdowego w trybie aukcyjnym stosuje się postanowienia Regulaminu. 3. Zarząd Giełdy może w sytuacjach przewidzianych w niniejszym Regulaminie zawiesić, ograniczyć lub zakończyć obrót poszczególnymi towarami giełdowymi Zarząd Giełdy określa terminy obrotu i wykonania dla poszczególnych rodzajów towarów giełdowych, zwane dalej kalendarzem notowania i wykonania. 2. Uchwała Zarządu Giełdy, o której mowa w ust. 1, powinna być podana do publicznej wiadomości co najmniej na 14 dni przed terminem pierwszego notowania. 3. Zarząd Giełdy, kierując się bezpieczeństwem obrotu lub interesem jego uczestników, może w formie uchwały dokonać zmian w kalendarzu notowania i wykonania. Uchwała Zarządu Giełdy w tej sprawie powinna być podana do publicznej wiadomości co najmniej na 14 dni przed terminem najbliższej wprowadzanej zmiany. Rozdział V. Wykonanie transakcji poprzez dostawę fizyczną towaru giełdowego Giełda organizuje obrót towarami giełdowymi i w tym zakresie zapewnia Członkom Giełdy dopuszczonym do działania na RTG możliwość zawierania transakcji giełdowych oraz ich sprawny i bezpieczny przebieg. W przypadkach i na zasadach opisanych w niniejszym Regulaminie Giełda dokonuje rozliczenia transakcji zawartych w obrocie organizowanym przez Giełdę lub zawartych przez Członków Giełdy poza tym obrotem. W zakresie przewidzianym przez przepisy prawa Giełda może powierzyć dokonywanie rozliczeń lub rozrachunku transakcji giełdowych podmiotowi zewnętrznemu. 2. Giełda nie ponosi odpowiedzialności za fizyczną dostawę lub odbiór energii elektrycznej, lub gazu w ramach wykonania zawartych na giełdzie transakcji. W szczególności Giełda nie jest odpowiedzialna za szkody poniesione w wyniku nie dostarczenia energii elektrycznej lub gazu w ilości wynikającej z transakcji zawartych na giełdzie oraz wad fizycznych gazu będącego przedmiotem takich transakcji. 3. Członek Giełdy ponosi ryzyko ograniczeń w dostawach gazu lub energii elektrycznej w ilości zakontraktowanej na giełdzie w związku z awariami lub ograniczeniami systemu Strona 6 z 41

7 przesyłowego, bez możliwości podnoszenia jakichkolwiek roszczeń odszkodowawczych w stosunku do Giełdy. 4. Giełda nie ponosi odpowiedzialności w stosunku do Członków Giełdy lub osób trzecich za jakiekolwiek szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego fizycznego wykonania dostawy lub odbioru (w całości lub części) gazu lub energii elektrycznej zakontraktowanej na giełdzie, co jest przedmiotem umowy przesyłowej między Członkiem Giełdy a OSPe lub OSPg. 5. W przypadkach, w których niniejszy Regulamin dopuszcza możliwość zgłoszenia zawartych transakcji giełdowych dla energii elektrycznej do fizycznej realizacji Operatorowi Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego poprzez jednostki grafikowe innego Członka Giełdy, Członek Giełdy udostępniający swoje jednostki grafikowe oraz Członek Giełdy, który z tych jednostek grafikowych korzysta, ponoszą solidarnie odpowiedzialność za zapewnienie zdolności przesyłowej energii elektrycznej oraz wykonanie zawartych na giełdzie transakcji. 6. Giełda odpowiada za dostarczenie Prawa Majątkowego, które zostało nabyte na RPM, na konto ewidencyjne Członka Giełdy w odpowiednim rejestrze. W przypadku powierzenia dokonywania rozliczeń transakcji giełdowych podmiotowi zewnętrznemu podmiot ten odpowiada za dostarczenie Prawa Majątkowego. 7. Członek Giełdy jest odpowiedzialny za zapewnienie rozliczenia uprawnień do emisji, które są przedmiotem transakcji giełdowych, przez odpowiedni rejestr uprawnień do emisji. Giełda nie odpowiada za zarejestrowanie uprawnienia do emisji w odpowiednim rejestrze uprawnień do emisji na odpowiednim rachunku ewidencyjnym Członka Giełdy, który nabył je na RUE. 8. W przypadkach, w których niniejszy Regulamin dopuszcza możliwość zgłoszenia zawartych transakcji giełdowych dla gazu do fizycznej realizacji Operatorowi Systemu Przesyłowego Gazowego poprzez Kod ZUP udostępniony przez innego Członka Giełdy, Członek Giełdy udostępniający swój Kod ZUP oraz Członek Giełdy, który z tego Kodu ZUP korzysta, ponoszą solidarnie odpowiedzialność za wykonanie zawartych na giełdzie transakcji. Członek Giełdy udostępniający swój Kod ZUP, ponosi odpowiedzialność za zapewnienie zdolności przesyłowej gazu w celu wykonania zawartych na giełdzie transakcji. Rozdział VI. Zgłoszenie Operatorowi Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego zawartych transakcji giełdowych Transakcje giełdowe dotyczące energii elektrycznej zgłaszane są do fizycznej realizacji Operatorowi Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego zgodnie z IRiESPe. 2. Członek Giełdy, w celu dokonania zgłoszenia Operatorowi Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego do fizycznej realizacji zawartych transakcji giełdowych kupna lub sprzedaży energii elektrycznej może korzystać z następujących jednostek grafikowych: Strona 7 z 41

8 a) Jednostki grafikowe otrzymane od Operatora Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego; lub b) Jednostki grafikowe udostępnione przez inne przedsiębiorstwo energetyczne, zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym Regulaminie. 3. Członek Giełdy, w celu dokonania zgłoszenia Operatorowi Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego do fizycznej realizacji zawartych transakcji giełdowych kupna lub sprzedaży energii elektrycznej może, z uwzględnieniem ust. 4 poniżej, korzystać z jednostek grafikowych udostępnionych (dalej Jednostki Grafikowe Udostępnione ) przez inne przedsiębiorstwo energetyczne (dalej Podmiot Udostępniający ). 4. Korzystanie przez Członka Giełdy z Jednostek Grafikowych Udostępnionych wymaga zgody Zarządu Giełdy udzielanej na wniosek zainteresowanego Członka Giełdy. Wraz z wnioskiem, wnioskodawca składa oświadczenie Podmiotu Udostępniającego, potwierdzające udostępnienie temu wnioskodawcy Jednostek Grafikowych Udostępnionych, zgodne ze wzorem określonym przez Zarząd Giełdy. Zarząd Giełdy wyrażając zgodę na korzystanie z Jednostek Grafikowych Udostępnionych określa termin, od którego dany Członek Giełdy może z nich korzystać. Do wniosku o wyrażenie zgody na korzystanie z Jednostek Grafikowych Udostępnionych stosuje się odpowiednio postanowienia 15 i 16 niniejszego Regulaminu. 5. Zarząd Giełdy po uzyskaniu informacji o zaistnieniu jakiejkolwiek przyczyny uniemożliwiającej danemu Członkowi Giełdy korzystanie z Jednostek Grafikowych Udostępnionych, uchyla uchwałę o wyrażeniu zgody na korzystanie z tych Jednostek Grafikowych. Rozdział VI a. Zgłoszenie Operatorowi Systemu Przesyłowego Gazowego zawartych transakcji giełdowych. 11¹ 1. Transakcja giełdowa, której przedmiotem jest gaz zgłaszana jest do fizycznej realizacji Operatorowi Systemu Przesyłowego Gazowego zgodnie z IRiESPg. 2. Członek Giełdy, w celu dokonania zgłoszenia Operatorowi Systemu Przesyłowego Gazowego do fizycznej realizacji zawartej transakcji giełdowej kupna lub sprzedaży gazu może korzystać z następującego Kodu ZUP: a) Kodu ZUP otrzymanego od Operatora Systemu Przesyłowego Gazowego; lub b) Kodu ZUP udostępnionego przez innego ZUP zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym Regulaminie. 3. Członek Giełdy, w celu dokonania zgłoszenia Operatorowi Systemu Przesyłowego Gazowego do fizycznej realizacji zawartych transakcji giełdowych kupna lub sprzedaży gazu może, z uwzględnieniem ust. 4 poniżej, korzystać z Kodu ZUP udostępnionego (dalej Kod ZUP Udostępniony ) przez innego ZUP (dalej ZUP Udostępniający ). 4. Korzystanie przez Członka Giełdy z Kodu ZUP Udostępnionego wymaga zgody Zarządu Giełdy udzielanej na wniosek zainteresowanego Członka Giełdy. Wraz z wnioskiem, wnioskodawca składa oświadczenie ZUP Udostępniającego, potwierdzające Strona 8 z 41

9 udostępnienie temu wnioskodawcy Kodu ZUP Udostępnionego, zgodne ze wzorem określonym przez Zarząd Giełdy. Zarząd Giełdy wyrażając zgodę na korzystanie z Kodu ZUP Udostępnionego określa termin, od którego dany Członek Giełdy może z niego korzystać. Do wniosku o wyrażenie zgody na korzystanie z Kodu ZUP Udostępnionego stosuje się odpowiednio postanowienia 15 i 16 niniejszego Regulaminu. 5. Zarząd Giełdy po uzyskaniu informacji o zaistnieniu jakiejkolwiek przyczyny uniemożliwiającej danemu Członkowi Giełdy korzystanie z Kodu ZUP Udostępnionego, uchyla uchwałę o wyrażeniu zgody na korzystanie z tego Kodu ZUP Udostępnionego. Rozdział VII. Członkowie Giełdy. Oddział 1. Członkowie Giełdy 1. Członkami Giełdy mogą być: a) towarowe domy maklerskie, b) domy maklerskie, 12 c) przedsiębiorstwa energetyczne oraz będący osobami prawnymi odbiorcy uprawnieni do zmiany sprzedawcy w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne, spełniający warunki, o których mowa w ustawie o giełdach towarowych, d) zagraniczne osoby prawne, o których mowa w art. 50 ust. 1 ustawy o giełdach towarowych, e) niebędące towarowymi domami maklerskimi spółki handlowe, prowadzące działalność, o której mowa w art. 38 ust. 2 pkt 2 i 4 w zakresie obrotu towarami giełdowymi, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. a ustawy o giełdach towarowych. 2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 lit. c), mogą zawierać transakcje, których przedmiotem są towary giełdowe będące określonymi rodzajami energii lub paliwami gazowymi, limitami wielkości produkcji lub emisji zanieczyszczeń, prawami majątkowymi, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. d) i f) ustawy o giełdach towarowych, lub niebędącymi instrumentami finansowymi prawami majątkowymi, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości energii danego rodzaju lub paliw gazowych, lub praw majątkowych, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. d) i f) ustawy o giełdach towarowych, wyłącznie na rachunek własny, z zastrzeżeniem postanowień Rozdziałów VI i VIa niniejszego Regulaminu Stronami transakcji zawieranych na RTG mogą być wyłącznie podmioty, które zawarły z Giełdą umowę o członkostwo i zostały dopuszczone do działania na giełdzie przez Zarząd Giełdy. Strona 9 z 41

10 2. Stronami transakcji zawieranych na RTG, których przedmiotem jest energia elektryczna lub gaz, mogą być wyłącznie podmioty, o których mowa w 12 ust. 1, pod warunkiem uzyskania odpowiedniej koncesji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne. 3. Stronami transakcji zawieranych na RTG, których przedmiotem jest dostawa praw majątkowych wynikających ze Świadectw Pochodzenia mogą być wyłącznie podmioty, które posiadają możliwość dokonywania rozliczeń transakcji giełdowych, których przedmiotem są prawa majątkowe do świadectw pochodzenia, w odpowiednim Rejestrze. 4. Stronami transakcji na RUE mogą być wyłącznie podmioty, które posiadają możliwość dokonywania rozliczeń transakcji giełdowych, których przedmiotem są uprawnienia do emisji, w odpowiednim rejestrze uprawnień do emisji. 5. Złożenie przez podmiot zainteresowany uzyskaniem członkostwa na giełdzie wniosku, o którym mowa ust. 7 poniżej, traktowane jest jako złożenie oferty zawarcia umowy o członkostwo. 6. Zawarcie umowy o członkostwo następuje z momentem podjęcia przez Zarząd Giełdy uchwały o przyznaniu statusu Członka Giełdy. 7. Zarząd Giełdy określa warunki, jakim powinien odpowiadać wniosek o zawarcie umowy o członkostwo oraz dokumenty i informacje jakie powinien dostarczyć podmiot składający wniosek o zawarcie umowy o członkostwo. 8. W przypadku złożenia wniosku o zawarcie umowy o członkostwo oraz dokumentów i informacji w innym języku niż język polski, Zarząd Giełdy określa zakres tłumaczenia powyższych dokumentów na język polski oraz zakres i zasady pokrywania tych kosztów przez wnioskodawcę. 9. Zarząd Giełdy podejmuje decyzję o nadaniu statusu Członka Giełdy biorąc pod uwagę dane zawarte we wniosku. 10. Zarząd Giełdy podejmuje decyzję o nadaniu statusu Członka Giełdy w terminie 20 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku. 14 Na wniosek podmiotu, o którym mowa w 12 ust. 1 lit. c) zainteresowanego uzyskaniem statusu Członka Giełdy, Giełda, działając jako podmiot rozliczający transakcje giełdowe, może zobowiązać się do rozliczania zawieranych przez niego transakcji giełdowych pod warunkiem uzyskania przez ten podmiot zezwolenia KNF na prowadzenie rejestrów lub rachunków towarów giełdowych oraz dopuszczenia tego podmiotu do działania na RTG. Wzór wniosku, o którym mowa powyżej, określa Zarząd Giełdy Podmiot składający wniosek o nadaniu statusu Członka Giełdy, jak również Członek Giełdy, zobowiązani są niezwłocznie informować Giełdę o wszelkich zmianach danych zawartych we wniosku o nadanie statusu Członka Giełdy. Strona 10 z 41

11 2. W celu zapewnienia bezpieczeństwa obrotu giełdowego Zarząd Giełdy ma prawo w każdym czasie żądać od Członka Giełdy dodatkowych informacji, wykraczających poza zakres objęty wnioskiem. 16 Zarząd Giełdy może wprowadzić wobec Członków Giełdy szczególne obowiązki informacyjne w zakresie związanym z członkostwem na Giełdzie, w szczególności może zobowiązać Członka Giełdy do przekazywania Giełdzie okresowych sprawozdań finansowych. 17 Zarząd Giełdy podejmuje uchwałę o odmowie przyznania statusu Członka Giełdy, jeżeli wnioskodawca nie spełnia wymogów formalnych lub w ocenie Zarządu Giełdy wnioskodawca nie daje rękojmi należytego wykonywania obowiązków Członka Giełdy, lub nie spełnia wymagań w zakresie rozliczania lub rozrachunku transakcji zawieranych na giełdzie Od decyzji Zarządu Giełdy w sprawie odmowy przyznania statusu Członka Giełdy można złożyć odwołanie do Rady Nadzorczej Giełdy w terminie 20 dni od dnia otrzymania powiadomienia o decyzji Zarządu Giełdy. 2. Ponowny wniosek o zawarcie umowy o członkostwo może być złożony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia podjęcia decyzji w sprawie odmowy przyznania statusu Członka Giełdy przez Zarząd Giełdy albo Radę Nadzorczą Giełdy Członek Giełdy jest zobowiązany do upoważnienia co najmniej jednej osoby do wykonywania następujących czynności: a) odbioru wszelkich informacji przekazywanych przez Giełdę, które dotyczą w szczególności zleceń Członka Giełdy, transakcji przez niego zawartych, wyników sesji, rozliczeń posesyjnych i faktur, b) zgłaszania wszelkich zauważonych nieprawidłowości dotyczących zawartych transakcji lub rozliczeń, w terminach określonych przez Giełdę, c) reprezentowania Członka Giełdy wobec władz Giełdy w sprawach innych niż wyżej wymienione. 2. Osoba upoważniona do wykonywania wyżej wymienionych czynności może reprezentować wyłącznie jednego Członka Giełdy. Strona 11 z 41

12 Oddział 2. Dopuszczenie do działania na giełdzie Dopuszczenie Członka Giełdy do działania na wyodrębnionych rynkach w ramach RTG następuje z momentem podjęcia przez Zarząd Giełdy uchwały o dopuszczeniu do działania na giełdzie. 2. Zarząd Giełdy określa warunki jakim powinien odpowiadać wniosek o dopuszczenie do działania na giełdzie. 3. W przypadku złożenia wniosku o dopuszczenie do działania na rynku oraz dokumentów i informacji w innym języku niż język polski, Zarząd Giełdy określa zakres tłumaczenia powyższych dokumentów na język polski oraz zakres i zasady pokrywania kosztów tłumaczenia przez wnioskodawcę. 4. Zarząd Giełdy podejmuje decyzję o dopuszczeniu do działania na rynku biorąc pod uwagę dane zawarte we wniosku o dopuszczenie do działania na giełdzie. 5. Zarząd Giełdy podejmuje decyzję o dopuszczeniu do działania na rynku w terminie 20 dni od chwili złożenia kompletnego wniosku Członek Giełdy zobowiązany jest niezwłocznie informować Giełdę o wszelkich zmianach danych zawartych we wniosku o dopuszczenie do działania na giełdzie. 2. W celu zapewnienia bezpieczeństwa obrotu giełdowego Zarząd Giełdy ma prawo w każdym czasie żądać od danego Członka Giełdy przedstawienia dodatkowych informacji, wykraczających poza zakres objęty wnioskiem, o którym mowa w ust Zarząd Giełdy dopuszcza wnioskodawcę do działania na giełdzie, jeżeli wnioskodawca: a) spełnia wymagania w zakresie rozliczania transakcji zawieranych na poszczególnych rynkach, określone w niniejszym Regulaminie lub przez Izbę Rozliczeniową, b) zobowiąże się do przestrzegania przepisów obowiązujących na giełdzie, c) upoważni co najmniej jedną osobę, która zgodnie z ustawą o giełdach towarowych jest uprawniona do reprezentowania go w transakcjach giełdowych, d) posiada umowę o rozliczanie transakcji z towarowym domem maklerskim lub domem maklerskim, będącym członkiem Izby Rozliczeniowej, który na podstawie tej umowy będzie gwarantować wywiązywanie się przez wnioskodawcę z wszelkich zobowiązań z tytułu zawieranych transakcji giełdowych albo posiada zezwolenie KNF na prowadzenie rachunków lub rejestrów towarów giełdowych. 2. Warunkiem rozpoczęcia przez Członka Giełdy obrotu na giełdzie jest zapewnienie możliwości prawidłowego rozliczania i rozrachunku transakcji giełdowych. Zarząd Giełdy może określić szczegółowy sposób udokumentowania możliwości rozliczania transakcji giełdowych Członków Giełdy. Strona 12 z 41

13 23 1. Osoba reprezentująca Członka Giełdy w transakcjach giełdowych powinna spełniać następujące warunki: a) być zatrudniona przez Członka Giełdy lub być członkiem jego władz, b) przedstawić oświadczenie Członka Giełdy potwierdzające dysponowanie przez nią kwalifikacjami zawodowymi i doświadczeniem na poziomie zapewniającym przestrzeganie zasad uczciwego i bezpiecznego obrotu wraz z dokumentami uzasadniającymi przedmiotowe oświadczenie, c) odbyć szkolenie organizowane przez Giełdę z zakresu znajomości przepisów obowiązujących na rynku, w tym przepisów dotyczących zawierania transakcji i praktycznej obsługi systemów informatycznych giełdy, zakończone pomyślnym wynikiem egzaminu. 2. Osoba reprezentująca Członka Giełdy w transakcjach giełdowych może reprezentować wyłącznie jednego Członka Giełdy. 3. Zarząd Giełdy określa szczegółowe zasady przeprowadzenia przez Giełdę szkolenia, o którym mowa w ust. 1 lit. c). 24 Zarząd Giełdy podejmuje uchwałę o odmowie dopuszczenia do działania na giełdzie, jeżeli wnioskodawca nie spełnia wymogów formalnych dopuszczenia lub w ocenie Zarządu Giełdy wnioskodawca nie daje rękojmi należytego wykonywania obowiązków Członka Giełdy, lub nie spełnia wymagań w zakresie rozliczania lub rozrachunku transakcji zawieranych na giełdzie Od decyzji Zarządu Giełdy w sprawie odmowy dopuszczenia do działania na giełdzie można złożyć odwołanie do Rady Nadzorczej Giełdy w terminie 20 dni od dnia otrzymania powiadomienia o decyzji Zarządu Giełdy. 2. Ponowny wniosek o dopuszczenie do działania na giełdzie może być złożony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia podjęcia decyzji w sprawie odmowy dopuszczenia do działania na giełdzie przez Zarząd Giełdy albo Radę Nadzorczą Giełdy. Oddział 3. Obowiązki Członka Giełdy Członek Giełdy obowiązany jest prowadzić swoją działalność zgodnie z przyjętymi praktykami rynkowymi, przepisami obowiązującymi na giełdzie oraz zasadami staranności, lojalności i bezstronności wobec uczestników obrotu giełdowego, a także z zachowaniem zasad bezpieczeństwa obrotu, a w szczególności jest zobowiązany: Strona 13 z 41

14 a) zapewnić we właściwym czasie informacje swoim klientom o wszystkich czynnościach wykonywanych na ich rzecz w obrocie na giełdzie, b) nie dokonywać transakcji giełdowych na własny rachunek na warunkach uprzywilejowanych w stosunku do analogicznych transakcji przeprowadzanych na rachunek klienta, c) nie podejmować działań, a w szczególności składać takich zleceń, które mają na celu stwarzanie warunków, w których kurs rynkowy, układ zleceń lub obroty nie wyrażają rzeczywistej sytuacji rynkowej. 27 Członek Giełdy określa zasady nabywania i zbywania towarów giełdowych notowanych na giełdzie przez członków swoich władz lub pracowników, których zakres obowiązków obejmuje czynności związane z obrotem na giełdzie oraz zapewnia przestrzeganie tych zasad. 28 Członek Giełdy obowiązany jest wdrożyć procedury ochrony informacji poufnych i tajemnicy związanych z transakcjami giełdowymi Członek Giełdy zobowiązany jest prowadzić działalność na giełdzie w sposób uczciwy, przyczyniający się do skutecznego i bezpiecznego jego funkcjonowania oraz właściwej ochrony interesów wszystkich innych Członków Giełdy. 2. Zabronione jest działanie mające na celu sztuczne podwyższanie lub obniżanie ceny towarów giełdowych w jakikolwiek sposób, w szczególności poprzez rozpowszechnianie lub przyczynianie się do rozpowszechniania pogłosek lub nieprawdziwych informacji mogących mieć wpływ na transakcje giełdowe lub cenę towarów giełdowych. W szczególności zabronione jest dokonywanie czynności stanowiących manipulację w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. 3. Członek Giełdy zobowiązany jest powstrzymać się od obrotu bezpośrednio lub pośrednio towarami giełdowymi w przypadku posiadania poufnych informacji mających wpływ na kształtowanie się kursów na giełdzie. W szczególności, Członek Giełdy nie może wykorzystywać lub ujawniać informacji poufnych dotyczących towarów giełdowych w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Giełda prowadzi nadzór nad przestrzeganiem przez Członków Giełdy zasad uczciwego obrotu, o których mowa w niniejszym paragrafie. Zarząd Giełdy określi Szczegółowe zasady nadzoru rynku, wskazując zasady identyfikacji oraz zapobiegania działaniom mającym na celu manipulację i wykorzystanie informacji poufnej na rynku towarów giełdowych, zakres nadzoru, jednostkę organizacyjną Giełdy odpowiedzialną za nadzór rynku oraz uprawnienia jej przysługujące w tym zakresie. Strona 14 z 41

15 30 1. Giełda może przeprowadzić kontrolę działalności Członka Giełdy w jego siedzibie lub w innym miejscu, w którym prowadzi działalność, w zakresie związanym z obrotem na giełdzie i zasadami dostępu do systemów informatycznych giełdy. Zarząd Giełdy lub upoważniony przez Zarząd Giełdy pracownik niezwłocznie powiadamia odpowiedni organ nadzoru o stwierdzonych podczas kontroli Członka Giełdy uchybieniach. 2. Zarząd Giełdy określi szczegółowe zasady kontroli działalności Członków Giełdy. 30¹ Zarząd Giełdy może wprowadzić wobec Członków Giełdy szczególne obowiązki informacyjne w zakresie związanym z prowadzonym przez nich obrotem towarami giełdowymi, w szczególności dotyczące zdarzeń, które mogą mieć wpływ na kształtowanie się cen towarów giełdowych. Oddział 4. Animator rynku Członek Giełdy może, na podstawie osobno zawartej z Giełdą umowy, zobowiązać się do stałego składania zleceń kupna i sprzedaży towarów giełdowych we własnym imieniu i na własny rachunek w celu podtrzymywania płynności obrotu danego towaru giełdowego (animator rynku). 2. Umowa o pełnienie funkcji animatora rynku powinna określać zasady jego działania a w szczególności: a) minimalną ilość towarów giełdowych w składanych zleceniach, b) maksymalną rozpiętość cenową pomiędzy zleceniami kupna i zleceniami sprzedaży, c) czas składania zleceń. 3. Giełda może zawrzeć umowy z wieloma animatorami działającymi na jednym rynku. 4. Podmiot pełniący funkcję animatora rynku nie może składać zleceń, w wyniku których doszłoby do zawarcia transakcji, w której animator rynku występowałby jednocześnie jako podmiot sprzedający i kupujący. 5. Giełda może wypowiedzieć umowę, gdy: a) animator rynku narusza przepisy obowiązujące na rynku, lub postanowienia tej umowy, b) wymaga tego bezpieczeństwo obrotu na rynku lub interes uczestników rynku. Strona 15 z 41

16 6. Informacja o zawarciu oraz wypowiedzeniu umowy o pełnienie funkcji animatora rynku jest podawana do wiadomości publicznej oraz do wiadomości KNF. Oddział 5. Zawieszenie działalności Członka Giełdy i uchylenie decyzji o dopuszczeniu Członka Giełdy do działania na giełdzie Zarząd Giełdy może zawiesić działalność Członka Giełdy na RTG lub na poszczególnych jego częściach na czas określony, nie dłuższy niż 3 miesiące, jeżeli stwierdzi, że Członek Giełdy: a) nie reguluje w terminie zobowiązań z tytułu transakcji zawieranych na giełdzie lub nie uiszcza w terminie opłat, do których jest zobowiązany zgodnie z postanowieniami Regulaminu, lub b) narusza porządek giełdowy lub przepisy obowiązujące na giełdzie, lub c) swoim działaniem może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu na giełdzie. 2. Przed podjęciem decyzji, o której mowa w ust. 1, Zarząd Giełdy informuje Członka Giełdy o stwierdzeniu okoliczności stanowiącej podstawę zawieszenia i wzywa do jej usunięcia wyznaczając w tym celu odpowiedni termin. 3. Termin, o którym mowa w ust. 2, nie może być krótszy niż 14 dni od dnia otrzymania przez Członka Giełdy wezwania od Zarządu Giełdy, chyba że działanie Członka Giełdy stwarza takie zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu na giełdzie, które powinno być usunięte bezzwłocznie. 4. Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 2, Zarząd Giełdy może podjąć decyzję o zawieszeniu działalności Członka Giełdy na RTG lub na poszczególnych jego częściach. 5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, a zwłaszcza, gdy z okoliczności wynika, że dalsze działanie Członka Giełdy na giełdzie może spowodować poważną szkodę dla uczestników obrotu, trybu opisanego w ust. 2 4 nie stosuje się. 6. Zarząd Giełdy zawiadamia Członka Giełdy o podjęciu decyzji o zawieszeniu jego działalności na giełdzie podając przyczyny jej podjęcia oraz wyznacza termin, w jakim Członek Giełdy zobowiązany jest usunąć przyczyny zawieszenia. 7. Zawieszenie skuteczne jest z chwilą podjęcia uchwały przez Zarząd Giełdy, chyba że Zarząd Giełdy określi inny termin. W okresie zawieszenia Członka Giełdy, Giełda nie będzie przyjmować składanych przez niego zleceń, a zlecenia złożone uprzednio zostaną usunięte z systemu informatycznego giełdy. 8. Członek Giełdy ma prawo złożyć odwołanie od decyzji Zarządu Giełdy o zawieszeniu do Rady Nadzorczej Giełdy, w terminie 3 dni od dnia doręczenia mu zawiadomienia o zawieszeniu. Strona 16 z 41

17 9. Złożenie odwołania, o którym mowa w ust. 8, nie wstrzymuje wykonania decyzji Zarządu Giełdy o zawieszeniu działalności Członka Giełdy na giełdzie. 10. Odwołanie, o którym mowa w ust. 8 powinno być rozpatrzone przez Radę Nadzorczą Giełdy w terminie 14 dni od jego otrzymania, chyba że wydanie decyzji w sprawie wymaga przeprowadzenia dodatkowych czynności, a w szczególności przedstawienia dokumentów lub uzyskania dodatkowych wyjaśnień Zarząd Giełdy uchyla uchwałę o dopuszczeniu Członka Giełdy do działania na giełdzie w przypadku, gdy Członek Giełdy: a) rażąco narusza porządek giełdowy lub postanowienia przepisów obowiązujących na giełdzie, b) przestał spełniać wymagania przewidziane dla dopuszczenia do działania na giełdzie, lub c) w terminie, o którym mowa w 32 ust. 6, nie usunął przyczyn zawieszenia. 2. Zarząd Giełdy zawiadamia niezwłocznie Członka Giełdy o uchyleniu uchwały o dopuszczeniu do działania na giełdzie. Od dnia wejścia w życie uchylenia uchwały o dopuszczeniu do działania na RTG Giełda nie będzie przyjmować składanych przez niego zleceń. 3. Jeżeli Członek Giełdy nie jest uprawniony do działania na RTG Zarząd Giełdy może uchylić uchwałę o nadaniu statusu Członka Giełdy. 4. Członek Giełdy może złożyć odwołanie od decyzji o uchyleniu uchwały o dopuszczeniu do działania na giełdzie do Rady Nadzorczej Giełdy, w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia. Rada Nadzorcza Giełdy podejmuje decyzję w tej sprawie w terminie dwóch miesięcy od złożenia odwołania. 5. W przypadku uchylenia przez Radę Nadzorczą Giełdy uchwały Zarządu Giełdy, o których mowa w 32 ust. 1 i 33 ust. 1, Członek Giełdy może rozpocząć działalność na RTG od dnia następnego po dniu wydania decyzji przez Radę Nadzorczą Giełdy Członek Giełdy ma prawo do złożenia oświadczenia o rezygnacji z członkostwa na Giełdzie oraz z działalności na RTG w każdym czasie, bez konieczności jego uzasadnienia. 2. Złożenie przez Członka Giełdy oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 nie zwalnia go z obowiązku wypełnienia wszelkich jego zobowiązań wynikających z działalności na giełdzie, w szczególności wniesienia opłat giełdowych, do których uiszczenia jest zobowiązany zgodnie z Regulaminem. Strona 17 z 41

18 3. Członkostwo na Giełdzie ustaje w terminie wskazanym w uchwale Zarządu Giełdy w sprawie uchylenia statusu Członka Giełdy, jednak nie wcześniej niż po wypełnieniu przez danego Członka Giełdy zobowiązań, o których mowa w ust. 2. Rozdział VIII. Obrót towarami giełdowymi. Oddział 1. Zasady ogólne Obrót giełdowy dokonywany jest na sesjach giełdowych w siedzibie Giełdy od poniedziałku do niedzieli przez całą dobę. 2. Obrót na poszczególnych rynkach może być prowadzony w systemie kursu jednolitego, systemie notowań ciągłych, poprzez zawieranie transakcji pozasesyjnych lub w systemie aukcji. 3. Zarząd Giełdy określa godziny obrotu dla poszczególnych rynków. Zarząd Giełdy ma prawo do ograniczenia, zawieszenia, opóźnienia lub zakończenia obrotu na poszczególnych rynkach, w tym do odwołania sesji giełdowej w danym dniu jeżeli uzna, że takie działania są wskazane ze względu na interes Członków Giełdy, bezpieczeństwo obrotu lub zachowanie uczciwych zasad obrotu na rynku. 4. Zarząd Giełdy może zawiesić obrót na poszczególnych rynkach wszystkimi lub poszczególnymi towarami giełdowymi danego rodzaju na okres nie dłuższy niż do końca trwania danej sesji giełdowej, powiadamiając o tym niezwłocznie Członków Giełdy i KNF oraz podając przyczynę zawieszenia. 5. W przypadkach szczególnych, jeżeli przyczyny zawieszenia, o której mowa w ust. 4 nie można usunąć do końca danej sesji giełdowej, Zarząd Giełdy może zawiesić obrót towarami giełdowymi danego rodzaju na czas dłuższy niż jedna sesja giełdowa. Informacja o zawieszeniu obrotu i przewidywanym czasie jego wznowienia jest przekazywana niezwłocznie Członkom Giełdy i KNF. 6. Zarząd Giełdy może wykluczyć towary giełdowe z obrotu: - jeżeli przestały spełniać warunki dopuszczenia do obrotu na RTG, - jeżeli uzna, że wymaga tego interes Członków Giełdy i bezpieczeństwo obrotu. 7. Szczegółowe zasady ograniczenia, zawieszenia, opóźnienia lub zakończenia notowań określają odpowiednie Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń lub odpowiednie Warunki obrotu. 8. Zarząd Giełdy lub upoważniony przez Zarząd Giełdy pracownik niezwłocznie informuje KNF o wszelkich istotnych zakłóceniach w przebiegu sesji giełdowej. Strona 18 z 41

19 36 1. Notowania poszczególnymi rodzajami towarów giełdowych odbywają się zgodnie z harmonogramem określonym w odpowiednich Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń lub odpowiednich Warunkach obrotu. 2. Zarząd Giełdy ma prawo do zmiany godzin notowania ustalonych w tym harmonogramie, przy czym Giełda zobowiązana jest powiadomić każdorazowo Członków Giełdy i KNF o takiej zmianie z odpowiednim wyprzedzeniem Transakcje na Giełdzie zawierane są w złotych polskich lub w innej walucie wymienialnej określonej przez Zarząd Giełdy. 2. Kurs towarów giełdowych danego rodzaju jest określany i publikowany bez uwzględnienia VAT Na giełdzie nie obowiązują ograniczenia wahań kursów. 2. Zarząd Giełdy może wprowadzić ograniczenia wahań kursów dla poszczególnych rynków Członek Giełdy jest zobowiązany do stosowania środków organizacyjnych i technicznych służących kontroli wielkości i poprawności zleceń składanych na giełdzie. 2. Członek Giełdy jest zobowiązany do badania zleceń oraz zawieranych przez siebie transakcji pod kątem możliwości dokonania manipulacji kursem towaru giełdowego danego rodzaju, oraz podjęcia niezbędnych działań przeciwdziałających zdarzeniom mogącym stanowić manipulację. 3. W przypadku stwierdzenia przez Giełdę, że złożone zlecenia lub zawarte transakcje lub inne czynności podejmowane przez Członka Giełdy mogą wskazywać na próbę manipulacji, Zarząd Giełdy lub upoważniony przez Zarząd Giełdy pracownik, przekazuje stosowne zgłoszenie do KNF. 4. Giełda informuje KNF o wszystkich złożonych zleceniach i zawartych transakcjach. Oddział 2. Transakcje giełdowe Transakcją giełdową na RTG jest umowa sprzedaży zawarta pomiędzy Członkami Giełdy. 2. Wykonanie zawartej na RTG transakcji giełdowej następuje poprzez dostawę fizyczną. Strona 19 z 41

20 41 Transakcje giełdowe zawierane są na sesji lub poza sesją giełdową ( transakcje pozasesyjne"). 42 Przedmiotem transakcji giełdowej na RTG jest jednostka obrotu towaru giełdowego danego rodzaju lub jej wielokrotność. 43 Transakcje giełdowe zawierane są na podstawie zleceń, których przyjęcie zostało potwierdzone przez Giełdę. Oddział 3. Zlecenia Członek Giełdy odpowiada za prawidłowość swoich zleceń. 2. Giełda przyjmuje zlecenia wyłącznie od Członków Giełdy dopuszczonych do działania na poszczególnych rynkach, z zastrzeżeniem 55 ust. 3 i 61 niniejszego Regulaminu. 3. Z zastrzeżeniem 54 ust. 2 niniejszego Regulaminu, w systemie aukcji Giełda przyjmuje zlecenia wyłącznie od Członków Giełdy nie będących wnioskodawcą aukcji (zwanych dalej Uczestnikami Aukcji ). Zlecenia w imieniu Członka Giełdy będącego wnioskodawcą aukcji (zwanego dalej Oferentem ) składa Giełda. Zlecenia Oferenta wystawiane są na podstawie danych zawartych w jego wniosku o otwarcie aukcji. Zlecenia Oferenta podlegają realizacji zgodnie z zasadami określonymi w 47 ust. 3 i 4 oraz 52 ust. 2 niniejszego Regulaminu. 4. Zlecenia może przekazywać wyłącznie osoba upoważniona do tego przez Członka Giełdy. 5. Osoba upoważniona do przekazywania zleceń może reprezentować wyłącznie jednego Członka Giełdy. 6. Członkowie Giełdy składają zlecenia elektronicznie przy użyciu systemów informatycznych, określonych przez Zarząd Giełdy. 7. Członkowie Giełdy mogą modyfikować lub anulować złożone na Giełdzie zlecenia. 8. Szczegółowe zasady modyfikowania i anulowania zleceń określa Zarząd Giełdy w odpowiednich Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń oraz odpowiednich Warunkach obrotu. 9. Zlecenia mogą być modyfikowane oraz usuwane przez Członków Giełdy, do wysokości wolumenu, który nie został jeszcze zrealizowany. Strona 20 z 41

21 10. Każde zlecenie Członka Giełdy określa w szczególności: a) oznaczenie (kod) towaru giełdowego danego rodzaju będącego przedmiotem zlecenia, b) rodzaj zlecenia (kupno / sprzedaż), c) portfel, w odniesieniu do którego zlecenie jest składane, d) limit ceny towaru giełdowego danego rodzaju lub polecenie wykonania zlecenia bez limitu ceny, e) liczbę jednostek obrotu towaru giełdowego danego rodzaju lub jej wielokrotność będącej przedmiotem zlecenia sprzedaży lub kupna, f) oznaczenie (kod) Członka Giełdy wystawiającego zlecenie, g) termin ważności, h) warunki realizacji zlecenia, i) datę i godzinę wystawienia zlecenia, j) numer zlecenia. 11. Zarząd Giełdy może określić dodatkowe informacje, jakie powinno zawierać zlecenie. 12. Szczegółowe parametry jakie powinno zawierać zlecenie określają odpowiednie Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń lub odpowiednie Warunki obrotu. 1. Dla zapewnienia bezpieczeństwa obrotu Giełda może ustalić limit wielkości zleceń Limit wielkości zleceń określa maksymalną ilość towarów giełdowych danego rodzaju w jednym zleceniu, z zastrzeżeniem 88 ust. 3. Oddział 4. System kursu jednolitego Na podstawie otrzymanych zleceń Giełda określa jednolity kurs jednostki obrotu towaru giełdowego danego rodzaju. 2. Giełda określa jednolity kurs w taki sposób, aby osiągnąć równowagę pomiędzy popytem a podażą. Ponadto, Giełda określa jednolity kurs jednostki obrotu towaru giełdowego przy zachowaniu zasady maksymalizacji wolumenu obrotu. 3. Zlecenia są realizowane zgodnie z następującymi zasadami: a) zlecenia sprzedaży złożone z limitem ceny poniżej kursu jednostki obrotu będą zrealizowane w całości, Strona 21 z 41

22 b) zlecenia kupna złożone z limitem ceny powyżej kursu jednostki obrotu będą zrealizowane w całości, c) zlecenia kupna i sprzedaży złożone z limitem ceny równym kursowi jednostki obrotu mogą zostać zrealizowane częściowo, w całości albo wcale. 4. Zlecenia mogą być realizowane częściowo przy czym każda częściowa transakcja będzie dotyczyć przynajmniej jednej jednostki obrotu towaru giełdowego danego rodzaju. 5. Szczegółowe zasady określania kursu jednolitego oraz realizacji zleceń zawarte są w odpowiednich Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń oraz odpowiednich Warunkach obrotu. Oddział 5. Notowania ciągłe Zlecenia w systemie notowań ciągłych mogą być modyfikowane oraz usuwane przez Członków Giełdy, do wysokości wolumenu, który nie został jeszcze zrealizowany. 2. Kurs transakcyjny jest ustalany na podstawie złożonych zleceń z najlepszym limitem ceny kupna i sprzedaży umożliwiającym zawarcie transakcji. 3. Transakcje w systemie notowań ciągłych są zawierane według następujących zasad: a) w pierwszej kolejności będą realizowane zlecenia o najwyższym limicie ceny w przypadku zleceń kupna i o najniższym limicie ceny w przypadku zleceń sprzedaży, b) zlecenia z równymi limitami ceny są realizowane według czasu przyjęcia zlecenia (zlecenie przyjęte wcześniej zostanie zrealizowane w pierwszej kolejności). c) zlecenia bez limitu ceny są realizowane w momencie przyjęcia zlecenia po cenie wynikającej z limitu ceny w oczekującym zleceniu przeciwstawnym. 4. Zlecenia mogą być realizowane częściowo przy czym każda częściowa transakcja będzie dotyczyć przynajmniej jednej jednostki obrotu towaru giełdowego danego rodzaju. 5. Szczegółowe zasady zawierania transakcji w systemie notowań ciągłych zawarte są w odpowiednich Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń lub odpowiednich Warunkach obrotu. Oddział 6. Transakcje pozasesyjne Transakcje pozasesyjne zawierane są poza systemem kursu jednolitego oraz poza systemem określenia kursu w notowaniach ciągłych. 2. Transakcje pozasesyjne są zawierane za pośrednictwem systemu informatycznego giełdy. Strona 22 z 41

23 3. W przypadku awarii systemu informatycznego giełdy dopuszczalne jest składanie zleceń dla transakcji pozasesyjnych w inny sposób, niż za pomocą systemu informatycznego giełdy, o ile nie narusza to postanowień Regulaminu i odpowiednich Szczegółowych zasad obrotu i rozliczeń oraz odpowiednich Warunków obrotu. 4. Transakcja pozasesyjna może być zawarta jeżeli co najmniej jeden Członek Giełdy złoży zlecenie sprzedaży i odpowiadające mu zlecenie kupna zawierające takie same parametry, w szczególności cenę oraz liczbę jednostek obrotu towaru giełdowego danego rodzaju. 5. Giełda może nie wyrazić zgody na zawarcie transakcji pozasesyjnej na zgodny wniosek stron tej transakcji lub jeżeli uzna, że zawarcie transakcji może naruszać obowiązujące prawo. 6. Dodatkowe zasady zawierania transakcji pozasesyjnych zawarte są w odpowiednich Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń oraz odpowiednich Warunkach obrotu. Oddział 7. Aukcje Aukcje prowadzone są na wniosek Oferenta. 2. Wniosek o otwarcie aukcji powinien w szczególności określać: a) proponowaną datę przeprowadzenia aukcji, b) rodzaj aukcji (sprzedaż lub kupno), c) oznaczenie (kod) towaru giełdowego danego rodzaju będącego przedmiotem aukcji, d) liczbę jednostek obrotu towarów giełdowych danego rodzaju, którą wnioskodawca zamierza sprzedać lub kupić w wyniku aukcji (wolumen aukcji), e) oferowany limit ceny (limit ceny stanowi cenę minimalną w przypadku aukcji sprzedaży lub cenę maksymalną w przypadku aukcji kupna). 3. Minimalny wolumen aukcji dla poszczególnych towarów giełdowych jest określony w odpowiednich Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń oraz odpowiednich Warunkach obrotu. 4. Zarząd Giełdy może wyrazić zgodę na otwarcie aukcji z niższym wolumenem aukcji, jeżeli uzna, że nie wpłynie to niekorzystnie na płynność transakcji giełdowych Wniosek o otwarcie aukcji należy złożyć w formie pisemnej nie później niż do godziny w 4 dniu roboczym przed proponowaną datą aukcji na formularzu, którego wzór określa Zarząd Giełdy. 2. Zarząd Giełdy może odmówić otwarcia aukcji, jeżeli wniosek o jej otwarcie nie spełnia warunków określonych w niniejszym Regulaminie lub dotyczy towarów giełdowych, Strona 23 z 41

24 których termin notowania upłynął przed proponowaną datą otwarcia aukcji lub gdy przeprowadzenie aukcji może zagrozić bezpieczeństwu obrotu giełdowego lub może naruszyć interes Członków Giełdy Termin aukcji Giełda podaje do wiadomości Członków Giełdy nie później niż w 2 dniu roboczym przed dniem jej odbycia. W ogłoszeniu tym Giełda podaje w szczególności: a) datę aukcji, b) rodzaj aukcji oraz c) przedmiot i wolumen aukcji. 2. O kolejności przeprowadzenia aukcji decyduje kolejność złożenia wniosku na Giełdzie W systemie aukcji Uczestnicy Aukcji w celu zawarcia transakcji składają odpowiednio zlecenia kupna w przypadku aukcji sprzedaży lub zlecenia sprzedaży w przypadku aukcji kupna. 2. W systemie aukcji realizowane są zlecenia Uczestników Aukcji z limitem ceny równym lub - w przypadku aukcji sprzedaży wyższym, natomiast w przypadku aukcji kupna niższym - niż limit ceny określony w zleceniu Oferenta W systemie aukcji nie jest określany kurs transakcyjny. Transakcje giełdowe w systemie aukcji zawierane są po cenie transakcyjnej. Transakcje giełdowe w systemie aukcji są zawarte w momencie skojarzenia zlecenia kupna i sprzedaży na zasadach określonych w Regulaminie. W przypadku, gdy najlepszy limit ceny w zleceniach Uczestników Aukcji jest - w przypadku aukcji sprzedaży niższy, natomiast w przypadku aukcji kupna wyższy - niż limit ceny określony przez Oferenta we wniosku o otwarcie aukcji, aukcja jest nierozstrzygnięta. W takim przypadku w wyniku aukcji nie dochodzi do zawarcia transakcji giełdowych. 2. W przypadku, gdy aukcja jest nierozstrzygnięta, Giełda podaje do publicznej wiadomości limit ceny określony w zleceniu Oferenta oraz najlepszy limit ceny w zleceniach Uczestników Aukcji Oferent może wycofać wniosek o otwarcie aukcji nie później niż w 2 dniu roboczym przed jej terminem. Oferent zobowiązany jest do poinformowania Giełdy o przyczynach swojej decyzji. Oferent może dokonać zmiany oferowanego limitu ceny na zasadach określonych w odpowiednich Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń oraz odpowiednich Warunkach obrotu. Zarząd Giełdy może wprowadzić ograniczenia zmiany limitu ceny. 2. Jeżeli Oferentem jest działający na rachunek klienta dom maklerski lub towarowy dom maklerski, przepisu 44 ust. 3 nie stosuje się w zakresie uniemożliwiającym takiemu Strona 24 z 41