prof. dr hab. Irena E. Kotowska

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "prof. dr hab. Irena E. Kotowska"

Wacława Zając
6 lat temu
Przeglądów:

1 prof. dr hab. Irena E. Koowska mgr Wojciech Łąkowski, mgr Maciej Poyra, dr Paweł Srzelecki, mgr Sylwia Timoszuk, Wykład: piąek, godz.11:40-13:20, aula III Zajęcia w laboraorium kompuerowym: grupa 100 sala B-12 (biblioeka) grupa 101 sala C-4d (budynek C) grupa 102 sala kompuerowa w DS Sabinki grupa sala C-3e (budynek C) Maeriały do zajęć pod adresem: hps://

2 Lieraura podsawowa: J.Z.Holzer, Demografia, PWE, Warszawa Koowska I.E., J.Jóźwiak, 2012, Koowska I.E., J.Jóźwiak, 2012, Nowa demografia Europy a rodzina, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, Zeszy 28/2012, J. Kurkiewicz (red.), 2010, Procesy demograficzne i meody ich analizy. Uniwersye Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.

3 Lieraura uzupełniająca: European Commission, 2006, The Demographic Fuure of Europe from Challenge o Opporuniy, Communicaion from he Commission, Brussels, COM(2006) 571final. F. Goldscheider, E. Bernhard, T. Lappegård (2015). The Gender Revoluion: A Framework for Undersanding Changing Family and Demographic Behavior, Populaion and Developmen Review 41 (2): Frejka T., Soboka T., 2008, Overview Chaper 1: Feriliy in Europe. Diverse, Delayed and below Replacemen, in: Frejka T., Hoem J., Soboka T., Toulemon L., Childbearing Trends and Policies in Europe, Demographic Research, Vol. 19: I.E.Koowska, 2014, Masering he demographic change in Europe wspólne sanowisko ośmiu europejskich akademii nauk, Nauka 4: I.E.Koowska, J.Jóźwiak, A.Maysiak, A.Baranowska, 2008, Poland: Feriliy decline a response o profound socieal change and ransformaions in he labour marke?, w: T.Frejka, T.Soboka, J.M.Hoem, L.Toulemon (eds.), Childbearing Trends and Policies in Europe, Demographic Research, Vol. 19; Aricle 22:

4 Lieraura uzupełniająca: M.Okólski, A.Fihel, 2012, Demografia. Współczesne zjawiska i eorie, Wydawnicwo Naukowe Scholar, Warszawa. M.Okólski, 2004, Demografia. Podsawowe pojęcia, procesy i eorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnicwo Naukowe Scholar, Warszawa. Maysiak A. (red.), 2014, Nowe wzorce formowania i rozwoju rodziny w Polsce. Przyczyny oraz wpływ na zadowolenie z życia, Wydawnicwo Naukowe Scholar, Warszawa. Masering he demographic change in Europe, 8 European Academies Saemen, July Soboka T., Toulemon L., 2008, Overview Chaper 4: Changing Family and Parnership Behaviour: Common Trends and Persisen Diversiy across Europe, in: Frejka T., Hoem J., Soboka T., Toulemon L., Childbearing Trends and Policies in Europe. An Overview, Demographic Research, Vol. 19: Rapory Rządowej Komisji Ludnościowej: Syuacja demograficzna Polski, GUS

5 Elemeny oceny końcowej: Zaliczenie przedmiou: Warunkiem przysąpienia do egzaminu jes obecność na ćwiczeniach (laboraorium kompuerowe) Egzamin Składa się z pyań owarych, zadania z ćwiczeń i esu Zakres egzaminu obejmuje reść wykładów, ćwiczeń i odpowiednie rozdziały z lieraury obowiązkowej Możliwość podniesienia oceny z egzaminu za akywność na zajęciach laboraoryjnych (dodanie do 2 pk. do liczby punków uzyskanej na egzaminie)

6 WYKŁAD 1 ( ) 1. Proces reprodukcji ludności i jego składowe 2. Źródła danych 3. Podsawowe współczynniki demograficzne 4. Siaka Lexisa

7 Demografia demos = lud, grapheia = opis nauka o prawidłowościach rozwoju ludności w konkrenych warunkach gospodarczych i społecznych badanego regionu opis procesu zmian sanu i srukury ludności, uwarunkowania ych zmian i ich konsekwencje Pomiar, analizy empiryczne, koncepcje eoreyczne

8 Podsawowy przedmio demografii populacja cała ludność zamieszkująca określoną jednoskę eryorialną jednoski badania poszczególne osoby, rodzina, gospodarswo domowe cechy demograficzne i społeczno-ekonomiczne srukury demograficzne - srukura ludności: według płci, wieku, sanu cywilnego, cech społecznozawodowych, wykszałcenia i miejsca zamieszkania - srukura rodzin według liczby dzieci, srukura gospodarsw domowych według wielkości - srukura zgonów według przyczyn, srukura urodzeń według wykszałcenia maki, srukura imigranów według kraju pochodzenia

9 Reprodukcja ludności - odwarzanie (w czasie) liczby i srukury ludności pod wpływem przyrosu nauralnego i wędrówkowego. Ruch nauralny - urodzenia, zgony, worzenie i rozwiązywanie rodzin (małżeńswa, rozwody, separacje, kohabiacja) Ruch wędrówkowy (migracyjny) - migracje wewnęrzne - migracje zewnęrzne (imigracja i emigracja, repariacja) Procesy demograficzne - rodność i płodność, zawieranie związków małżeńskich/ worzenie związków, worzenie i rozpad rodzin oraz gospodarsw domowych, umieralność, migracje Składowe dynamiki ludności: płodność, umieralność, migracje san ludności w momencie = san ludności w momencie -1 + urodzenia w okresie (-1, ) - zgony w okresie (-1, ) + imigracje w okresie (-1, ) - emigracje w okresie (-1, ) Zmienne zasobów np. liczba ludności, kobie, nowożeńców, rodzin, gospodarsw domowych, pomiar w usalonym momencie czasu Zmienne srumieni zdarzenia demograficzne zachodzące w ych zbiorowościach (np. urodzenia, zgony), pomiar w usalonym przedziale czasu

10 Nie każdy wzros liczby urodzeń jes wyżem! Podsawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2014 roku, GUS, maeriał na konferencję prasową w dn

1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 Czy program Rodzina 500+ doprowadzi do wzrosu liczby urodzeń w Polsce?

11 Czy program Rodzina 500+ doprowadzi do wzrosu liczby urodzeń w Polsce? Zmiany liczby urodzeń i płodności w Polsce, Liczba urodzeń (w ys.) Współczynnik dzieności (TFR) ogółem miaso wieś Źródło: Roczniki Demograficzne, GUS

13 Źródła informacji o ludności powszechne spisy ludności rejesracja bieżąca regularne badania opare na próbach reprezenaywnych specjalne badania ankieowe

14 Pomiar zmiennych demograficznych, zmienne zasobów, zmienne srumieni Wielkości absolune Wielkości względne ujawniają wzajemne relacje zasobów i srumieni: 1. Zasób do zasobu 2. Srumień do srumienia 3. Srumień do zasobu

15 Współczynniki demograficzne ogólne i cząskowe Współczynniki ogólne (surowe) (ang. crude rae) iloraz liczby zdarzeń demograficznych, kóre nasąpiły w badanej populacji w jednym roku kalendarzowym do liczebności populacji w połowie roku (przybliżenie przecięnej liczebności populacji w ciągu całego roku) Przykład: (ogólny) współczynnik urodzeń (crude birh rae) (ogólny) współczynnik zgonów (crude deah rae) Wzg Wur Zg L C U L C ogólny współczynnik płodności (general feriliy rae) Wpl K U 15 49, C

16 Cząskowe współczynniki płodności, Polska 1990 i 2011 (urodzenia żywe na kobieę w danej grupie wieku) Cząskowe współczynniki Współczynniki płodności według wieku (age-specific feriliy raes) Wpl ( x) U K ( x) ( x) C 0,20 0,18 0,16 0,14 0,12 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 0,00 2,039 1, Polska 1990 Polska 2011 TFR 49 x 15 U K ( x) ( x) C Ogólny (eoreyczny) współczynnik dzieności (oal feriliy rae) Kóry współczynnik ma większą warość poznawczą: ogólny współczynnik płodności, współczynnik dzieności czy ogólny współczynnik urodzeń?

17 Meody analizy demograficznej: analiza poprzeczna (przekrojowa) - doyczy zdarzeń, kóre wysąpiły w danej populacji w pewnym przedziale czasu analiza wzdłużna (kohorowa) - doyczy zdarzeń, kóre wysąpiły w jednej generacji (kohorcie) w ciągu całego czasu isnienia ej generacji (możliwość analizy naężenia i kalendarza, czyli rozkładu zdarzeń w czasie) Populacja - cała ludność zamieszkująca określoną jednoskę eryorialną Kohora jes o zbiorowość osób, kóre doświadczyły określonego zdarzenia w ym samym czasie. Kohora hipoeyczna wiele kohor składających się na populację osób żyjących w danym roku, kóry jes okresem obserwacji.

18 Linia życia Źródło: Caselli, G., J. Vallin, G. Wunsch, 2006, Demography. Analysis and Synhesis. Elsevier

19 Oś wieku wiek Linia obserwacji Siaka demograficzna c c Siaka Lexisa Linia wieku Oś czasu Daa kalendarzowa

20 Siaka Lexisa Typ obserwacji Okres Wiek Kohora kohora-wiek Kohora Wiek (C-A) (C-A) (I rodz.) (I rodzaj ) Okres-kohora Kohora Okres (P-C) (C-P) (II rodz.) (II rodzaj) Okres-wiek Wiek-Okres (P-A) (A-P) (III rodz.) (III rodzaj) (-1,) oraz (,+1) x (-x-1, -x) (, +1) x oraz x+1 (-x-1, -x) (, +1) x (-x) oraz (-x+1) Zbiorowość żyjących I rodzaju - osoby dożywające wieku x ukończonych la w roku kalendarzowym (, +1), są o osoby z kohor (-x, -x+1) Zbiorowość żyjących II rodzaju - osoby będące w wieku x ukończonych la w usalonym momencie

Podobne dokumenty

prof. dr hab. Irena E. Kotowska dr Katarzyna Kocot-Górecka, dr Magdalena Muszyńska mgr Wojciech Łątkowski Wykład: czwartek, godz.11.40-13.20, aula IV Zajęcia w laboratorium komputerowym budynek S: grupa