Szkolny Program Profilaktyki I Liceum Ogólnokształcącego im. W. Kętrzyńskiego w Giżycku 2010/2013

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki I Liceum Ogólnokształcącego im. W. Kętrzyńskiego w Giżycku 2010/2013 I. Wprowadzenie Profilaktyka jest działaniem, które ma na celu zapobieganie pojawieniu się i rozwojowi danego zjawiska w konkretnej społeczności, jak też promowanie alternatywnych zjawisk w stosunku do tych, które usiłuje się wyeliminować. Harmonijny rozwój osobowości w profilaktyce uzależnień oznacza wspieranie zdrowego trybu życia oraz rozwijanie zdrowia psychicznego Podstawa prawna programu profilaktyki: Rozporządzenie MEN z dnia 15 stycznia 2001r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 13 z dnia 23 lutego 2001r., poz. 110) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. nr 75, poz. 468) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230 z p. zm.), nowelizacja z dnia 12 września 1996r. (Dz. U. nr 127, poz. 593) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. nr 111, poz. 535), z późniejszymi zmianami opublikowanymi w (Dz. U. nr 113, poz. 732) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z 1997r. nr 88, poz. 554 i nr 121, poz. 770 oraz z 1999r. nr 96, poz. 1107) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich ( Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109) II. Profilaktyka w szkole Zadaniem szkolnej profilaktyki jest ochrona młodzieży przed zagrożeniami poprzez działania wychowawczo profilaktyczne, a także poprzez reagowanie w sytuacjach rozpoznawania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych. Celem szkolnej profilaktyki jest wzmacnianie czynników chroniących, zapobieganie i redukcja czynników ryzyka oraz diagnozowanie zagrożeń i ewaluacja prowadzonych działań zapobiegawczych. Czynniki chroniące to cechy, sytuacje, warunki uodporniające i przeciwdziałające zachowaniom ryzykownym. Za najważniejsze czynniki chroniące uważa się: - silną więź emocjonalną z rodzicami - zainteresowanie nauką szkolną - poszanowanie prawa, norm, wartości, autorytetów społecznych - przynależność do pozytywnej grupy - angażowanie się w działania prospołeczne - pozytywne relacje z dorosłymi, posiadanie autorytetów - regularne praktyki religijne Natomiast czynnikami ryzyka są odpowiednio: - brak więzi w rodzinie (konflikty, zachowania dysfunkcyjne rodziców, niekonsekwencja, brak dyscypliny wychowawczej) - niepowodzenia w nauce szkolnej i brak wiary we własne możliwości - buntowniczość, zachowania aspołeczne - przynależność do negatywnej grupy, uleganie presji rówieśniczej - angażowanie się w zachowania ryzykowne (np. odurzanie się) - negatywne relacje ze znaczącymi osobami dorosłymi - odrzucenie religii i powszechnie obowiązujących norm i wartości 1

2 Prawdopodobieństwo pojawienia się zachowań ryzykownych jest tym większe, im więcej czynników ryzyka oddziałuje na dzieci i młodzież oraz im dłużej trwa ich działanie. Program jest opracowany na podstawie diagnozy obszarów problemowych szkoły, którą przeprowadzono za pomocą odpowiedzi na następujące pytania: - Jakie zachowania ryzykowne uczniów stanowią największe problemy? - Jakie są potrzeby szkoleniowe nauczycieli w zakresie zagadnień dotyczących profilaktyki? - Jakie formy współpracy z rodzicami prowadzi szkoła? - Z jakimi instytucjami i organizacjami współpracuje szkoła w zakresie profilaktyki? Zachowania problemowe występujące na terenie szkoły to wagarowanie, niewłaściwe zachowanie podczas lekcji, palenie tytoniu, zachowania agresywne typu: wulgaryzmy, konflikty rówieśnicze, plotkowanie, izolowanie ucznia. Uczniowie posiadają niedostateczne umiejętności w zakresie rozwiązywania konfliktów z rodzicami, radzenia sobie ze stresem. Utrudnieniem w relacjach społecznych jest niska samoocena młodzieży, brak wiary we własne możliwości, a z drugiej strony buntowniczość, arogancja, brak poszanowania dla obowiązujących zasad społecznych. Pojawiły się w szkole także nowe zjawiska: cyberprzemoc, uzależnienie od komputera oraz problemy związane z wczesną inicjacją seksualną. Szkoła powinna reagować na istniejące sytuacje niedostosowania wspierając młodzież w dążeniu do osiągnięcia życiowych celów. Powinna dostrzegać trudności i problemy uczniów oraz pomagać w ich rozwiązaniu. Efektywność podejmowanych działań w stosunku do młodzieży zależeć w znacznym stopniu będzie od możliwości włączenia się rodziców, ponieważ są oni pierwszymi wychowawcami w tym zakresie przekazując wartości i własne poglądy. Szkoła natomiast powinna spełniać rolę wspierającą, konstruując programy edukacyjne celem uzupełnienia wiedzy i uzyskania potrzebnych umiejętności. Szkolny Program Profilaktyki I Liceum Ogólnokształcącego im. W. Kętrzyńskiego w Giżycku jest dokumentem otwartym ulega aktualizacji wraz ze zmieniająca się rzeczywistością szkolną. Analiza jego skuteczności polega na bieżącym monitorowaniu i cyklicznej ewaluacji. W wyniku ewaluacji SPP 2007/10 ustalono następujące strategie działania: - Kontynuowanie działań zawartych w Szkolnym Programie Profilaktyki - Uwzględnienie zadań, celów i form realizacji treści wynikających z ewaluacji obecnego SPP - Zwiększenie nacisku na działania, które mimo realizacji różnych form, nie zostały zrealizowane w pełni lub nie przyniosły oczekiwanych efektów np. agresja słowna, niedostateczna kultura języka, wagary. Zgodnie z wyznaczonymi strategiami Szkolny Program Profilaktyki 2010/2013 został uzupełniony o następujące treści: wprowadzenie dodatkowych form zapewnienia bezpieczeństwa na podstawie określonych w ankietach miejsc w szkole, w których najczęściej dochodzi do różnych zachowań agresywnych (na korytarzu, w toalecie, w klasie na przerwach i w szatni wf) uwzględnienie w tematyce godzin wychowawczych problemów zgłoszonych przez młodzież szkolną i rodziców: inicjacja seksualna, uzależnienie od internetu, pomoc w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych, sekty uwzględnienie form i metod realizacji treści SPP zaproponowanych przez młodzież szkolną i rodziców: spotkania z osobami, które pokonały problemy, pogadanki ze specjalistami, filmy edukacyjne uwzględnienie w tematyce godzin wychowawczych realizowanych przez pedagoga szkolnego treści dotyczących przeciwdziałania zachowaniom nieetycznym uczniów typu kłamstwo, ściąganie, unikanie odpowiedzialności za swoje czyny monitorowanie przyczyn absencji szkolnej, zwiększanie odpowiedzialności uczniów za własne wyniki w nauce, praca nad motywacją wewnętrzną uczniów, pomoc w pokonywaniu indywidualnych problemów uczniów nacisk na propagowanie wśród uczniów kultury języka zainicjowanie nowych działań w ramach szkolnej profilaktyki: zajęcia wychowawcze na temat rodzajów przemocy z zaakcentowaniem zagrożeń wynikających z cyberprzemocy i mobbingu; 2

3 kampania ogólnoszkolna na rzecz poprawy etosu ucznia I LO, kultury osobistej, tolerancji, wolontariatu; wprowadzenie do kalendarza imprez ch przeglądu scenek profilaktycznych; działania na rzecz przełamania bariery przed zgłaszaniem problemów dotyczących agresji w szkole oraz innych zagrożeń dotykających uczniów i ich kolegów. Szkolny Program Profilaktyki, adresowany do uczniów, nauczycieli i rodziców, dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb ich środowiska. Obejmuje treści i działania o charakterze profilaktycznym. Jest zgodny ze Statutem Szkoły oraz Szkolnym Programem Wychowawczym. III. Cele i zadania szkolnej profilaktyki Zadania: A. Redukowanie czynników zagrażających: 1. Zapobieganie zachowaniom antyspołecznym, nieetycznym. Utrwalenie postaw, zachowań i wartości warunkujących prawidłowy rozwój młodzieży: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, tolerancja, kultura osobista, empatia 2. Zapobieganie uzależnieniom takim jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm 3. Zapobieganie zagrożeniom typu: przemoc, agresja, mobbing, cyberprzemoc, uzależnienie od internetu B. Wzmacnianie czynników chroniących: Kształtowanie prawidłowych nawyków zdrowotnych i promocja zdrowego stylu życia. Informowanie o zagrożeniach typu HIV i AIDS, zaburzenia odżywiania. Edukacja prozdrowotna w zakresie rozwoju psychoseksualnego człowieka 1. Propagowanie dbałości o zdrowie psychiczne. Przeciwdziałanie problemom typu: stres, depresja, autoagresja 2. Wzmacnianie motywacji oraz pomoc w rozwiązywaniu indywidualnych problemów ch uczniów przeciwdziałanie niepowodzeniom m takim jak trudności w nauce, wagary 3. Stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły 4. Zbudowanie wszechstronnej współpracy z rodzicami 5. Przygotowanie nauczycieli do właściwego realizowania działań profilaktycznych Cele: 1. Kształtowanie postaw prospołecznych i wspieranie rozwoju (społecznego, moralnego) ucznia tak, aby prawidłowo funkcjonował w środowisku m i pozam: - diagnozowanie niebezpieczeństw i zagrożeń dla rozwoju uczniów - określanie pożądanych zachowań, wskazywanie wzorców osobowych, przekazywanie wartości kulturowych, modelowanie i wzmacnianie postaw prospołecznych - uczniowie mają możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną (SU, wolontariat, harcerstwo itp.), zajęcia pozalekcyjne - uczniowie aktywnie uczestniczą w zajęciach wychowawczych dotyczących propagowania wzorców prospołecznych, akcjach ch związanych z promowaniem kultury osobistej, tolerancji, uczciwości 2. Ochrona przed zagrożeniami i zmniejszanie szkód występujących w życiu młodych ludzi w związku z sięganiem przez nich po substancje uzależniające: - uczniowie stają się odpowiedzialni za swoje życie i zdrowie - uczniowie znają skutki uzależnienia od środków psychoaktywnych oraz wiedzą, gdzie znaleźć pomoc w przypadku zagrożenia uzależnieniem - uczniowie rozwijają umiejętności społeczne zmniejszające ryzyko zachowań aspołecznych: poczucie wartości, asertywność, zawieranie znajomości i podtrzymywanie pozytywnych relacji, angażowanie się w działania prospołeczne, umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem - uczniowie znają przepisy szkolne dotyczące prowadzenia zdrowego i higienicznego stylu życia oraz procedury w przypadku złamania tych przepisów 3

4 - rodzice uczestniczą w działaniach profilaktycznych organizowanych na terenie szkoły, poznają motywy sięgania młodzieży po środki uzależniające oraz możliwości rozpoznawania czy ich dziecko zażywa środki psychoaktywne - nauczyciele i rodzice reagują na próby młodzieży podejmowania zachowań ryzykownych, umieją postępować w przypadku ucznia zagrożonego uzależnieniem 3. Eliminowanie zachowań aspołecznych uczniów poprzez zwiększanie wiedzy o zjawiskach takich jak przemoc, agresja, zachowania przestępcze: - uczniowie znają procedury szkolne związane z łamaniem przepisów dotyczących agresji szkolnej - uczniowie potrafią rozpoznać zachowania agresywne, zachowania związane z mobbingiem oraz cyberprzemocą - uczniowie reagują na zaobserwowane zachowania agresywne poprzez ujawnianie ich władzom i pracownikom szkoły - uczniowie są wspierani w rozwiązywaniu konfliktów osobistych, rodzinnych, rówieśniczych, ch - nauczyciele diagnozują zjawisko przemocy szkolnej, reagują na każdy akt agresji, przestrzegają procedur 4. Promocja zdrowia i kształtowanie higienicznego stylu życia: - uczniowie znają zasady aktywnego trybu życia, posiadają nawyki związane ze zdrowym odżywianiem oraz wiedzę w zakresie rozwoju psychoseksualnego człowieka - rodzice aktywnie uczestniczą w kształtowaniu prawidłowych nawyków zdrowotnych - nauczyciele promują higieniczny styl życia i postawy prozdrowotne, dbają o bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne uczniów 5. Rozpoznawanie potrzeb uczniów związanych z radzeniem sobie z sytuacjami kryzysowymi, kształtowanie umiejętności sprzyjających odporności psychicznej: trening wyrażania emocji, sposoby obniżania napięcia, umiejętność szukania pomocy: - uczniowie znają naturę zaburzeń związanych z obniżonym nastrojem (stres, depresja), rozpoznają własne sposoby reagowania w sytuacjach trudnych, stosują konstruktywne metody radzenia sobie ze skutkami stresu - uczniowie korzystają z pomocy psychologiczno pedagogicznej 6. Ograniczenie i eliminowanie zachowań problemowych uczniów związanych z niepowodzeniami mi: wagary, trudności w nauce, niska motywacja, brak poczucia skuteczności uczenia się: - gromadzenie wiedzy na temat ucznia, jego osiągnięć i trudności oraz pomoc w realizacji potrzeb rozwojowych młodzieży - uczniowie są odpowiedzialni za własne wyniki w nauce, potrafią określić cele edukacyjne - uczniowie potrafią wzmocnić swoją motywację w zakresie frekwencji szkolnej - nauczyciele udzielają uczniom pomocy w celu podnoszenia wyników nauczania - uczniowie znają procedury dotyczące nieprzestrzegania obowiązku nauki 7. Kształtowanie bezpiecznego środowiska szkolnego - uczniowie znają wewnętrzne regulaminy szkoły w zakresie bezpieczeństwa - rodzice aktywnie uczestniczą w kształtowaniu bezpiecznego środowiska szkolnego - nauczyciele współpracują ze służbami porządkowymi miasta w zakresie bezpieczeństwa uczniów w szkole 8. Wypracowanie właściwych form współpracy z rodzicami w zakresie rozwiązywania problemów młodzieży: izacja rodziców - zebrania z rodzicami - porady, konsultacje i zajęcia psychoedukacyjne - zaangażowanie rodziców w życie szkoły, zaproszenie rodziców do udziału w imprezach klasowych i ch - współtworzenie tradycji szkolnej - informowanie rodziców o możliwościach uzyskania specjalistycznej pomocy 9. Podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli: - rozwijanie umiejętności dobrej współpracy nauczyciele rodzice 4

5 W ramach programu podjęte zostaną: 1. Działania informacyjne i interwencyjne adresowane do uczniów: - Zapoznanie z punktami statutu szkoły zakazującymi używania środków odurzających, stosowania agresji i przemocy, opuszczania szkoły podczas zajęć oraz z procedurami w sytuacjach zachowań ryzykownych - Informowanie o społecznych i zdrowotnych skutkach uzależnień - Zwalczanie mitów na temat zachowań ryzykownych - Promowanie sukcesów młodzieży na forum klasy, szkoły i środowiska lokalnego - Zajęcia adaptacyjno integracyjne - Kontrakty klasowe - Spotkania z pedagogiem m, policjantem, kuratorem sądowym w celu kształtowania postaw opartych na odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie 2. Działania edukacyjne skierowane do uczniów: Zajęcia z komunikacji interpersonalnej Treningi zastępowania agresji 3. Działania alternatywne adresowane do uczniów: - Praca w organizacjach działających na terenie szkoły i w środowisku lokalnym SU, harcerstwo, wolontariat Atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych Organizacja imprez masowych, wycieczki, biwaki Organizacja i propagowanie olimpiad, konkursów, zawodów 4. Działania adresowane do rodziców: Monitorowanie potrzeb i oczekiwań wobec systemu wychowawczo profilaktycznego szkoły Zapoznanie ze statutem, podstawowymi regulaminami, SPP i SPW Psychoedukacja odpowiadająca na rzeczywiste potrzeby rodziców Umożliwienie aktywnej działalności i współdecydowania o życiu szkoły 5. Działania skierowane do nauczycieli: Bieżąca aktualizacja wiedzy z zakresu prawa oświatowego Monitorowanie potrzeb w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych Udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych SPP jest ukierunkowany na wszechstronny rozwój ucznia poprzez: kształtowanie właściwej postawy ucznia poznawanie i przestrzeganie norm społecznych budowanie postaw życzliwości i tolerancji przeciwdziałanie agresji i przemocy oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią Treści programowe będą realizowane podczas: lekcji przedmiotowych, godzin wychowawczych, zajęć z pedagogiem m, zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów, zajęć pozalekcyjnych, konkursów, wycieczek, biwaków ch Metody pracy: pogadanki, konsultacje indywidualne, dyskusje, burza mózgów, wykłady, spotkania ze specjalistami, scenki i spektakle profilaktyczne, filmy edukacyjne, poradnictwo dla nauczycieli i rodziców, akcje informacyjne na korytarzach ch, ulotki informacyjne, gazetki, plakaty 5

6 Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych: W wyniku realizacji programu profilaktycznego uczeń: - zna treści SPP, rozumie i akceptuje podejmowane działania profilaktyczne - uzyskuje pomoc pedagogiczno psychologiczną, ma poczucie zainteresowania jego indywidualnymi potrzebami, problemami i wspierania w pokonywaniu sytuacji kryzysowych - jest odpowiedzialny za własne zdrowie, uświadamia sobie zagrożenia i potrafi im się przeciwstawić - identyfikuje się ze środowiskiem m i dostrzega korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia - osiąga dojrzałą osobowość psychospołeczną zna swoje potrzeby, potrafi określać cele życiowe i posiada umiejętność podejmowania decyzji dotyczących swojej przyszłości - czuje się w szkole bezpiecznie, zna procedury reagowania szkoły w przypadku wystąpienia zachowań agresywnych - występuje niski wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne, uczniów dezorganizujących tok lekcji, uczniów wykazujących zachowania agresywne - nauczyciele posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki - rodzice chętnie uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach Sposoby ewaluacji: obserwacja zachowań uczniów analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, rodziców sondaże wśród rodziców i uczniów rozmowy z uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły - analiza dokumentów: plan pracy wychowawcy, konspekty lekcji, dzienniki, sprawozdania z realizacji planów pracy 6

7 IV. Plan działań profilaktycznych: A. Redukowanie czynników zagrażających: CELE I. Zapobieganie zachowaniom antyspołecznym, nieetycznym. Utrwalanie postaw, zachowań i wartości warunkujących prawidłowy rozwój młodzieży: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, tolerancja, kultura osobista, empatia II. Zapobieganie uzależnieniom takim jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm. Wzmacnianie zachowań i cech indywidualnych uczniów zmniejszających ryzyko uzależnień (pewność siebie, asertywność, umiejętność radzenia sobie z negatywnymi emocjami i napięciem) ZADANIA 1. Zajęcia kształtujące efektywne komunikowanie się uczniów, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie konfliktów, sposoby postępowania w sytuacjach kryzysowych 2. Kształtowanie szacunku dla tradycji szkolnej i norm obowiązujących w szkole. Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, wzmacnianie przyjaznej atmosfery w szkole, zapobieganie nietolerancji, izolowaniu i oczernianiu uczniów 3. Propagowanie wśród uczniów zasad dobrego zachowania i kulturalnego odnoszenia się do siebie, szacunku i współpracy 4. Rozpowszechnianie wzorców uczciwego postępowania, odpowiedzialności za zachowania nieetyczne 1. Zapobieganie podejmowaniu przez młodzież zachowań ryzykownych typu: palenie tytoniu SPOSOBY REALIZACJ I - godziny wychowawcze - spotkania grupowe i indywidualne z pedagogiem m - zajęcia ze specjalistami PPP - spotkanie klas pierwszych z pedagogiem m - zajęcia integrujące w klasie - gry i zabawy wzmacniające dobry klimat w grupie - wycieczki, rajdy, ogniska i biwaki - zajęcia z komunikacji interpersonalnej - praca samorządu uczniowskiego, pomoc koleżeńska - zajęcia edukacyjno informacyjne w ramach godzin wychowawczych - działalność samorządu uczniowskiego - wycieczki, rajdy, ogniska i biwaki - kampania ogólnoszkolna promująca kulturę osobistą - dyżury nauczycieli na terenie szkoły - realizacja akcji antynikotynowej (akcja plakatowa materiały udostępnione przez sanepid) - filmy edukacyjne - spotkanie ze specjalistą - spektakle profilaktyczne ODPOWIE- DZIALNI - specjaliści z PPP - grono pedagogiczne - grono pedagogiczne - pielęgniarka szkolna - nauczyciele 7

8 2. Zapobieganie podejmowaniu przez młodzież zachowań ryzykownych typu: używanie alkoholu 3. Zapobieganie podejmowaniu przez młodzież zachowań ryzykownych typu: używanie środków psychoaktywnych 4. Uświadomienie rodzicom ich odpowiedzialności za wystąpienie zagrożenia używania środków psychoaktywnych przez ich dzieci 5. Informowanie rodziców o możliwościach uzyskiwania pomocy w instytucjach i organizacjach zajmujących się profilaktyką i terapią uzależnień 6. Rozpoznawanie przez nauczycieli wczesnych objawów zagrożenia uzależnieniem, znajomość sposobów interwencji w sytuacjach spożywania przez uczniów alkoholu czy zażywania narkotyków - ankieta diagnozująca wśród uczniów - realizacja tematyki antyalkoholowej na godzinach wychowawczych - zajęcia warsztatowe z zakresu asertywności - filmy edukacyjne - spotkania ze specjalistami - spektakle profilaktyczne tworzenie scenek profilaktycznych - ankieta diagnozująca - zajęcia warsztatowe z zakresu wyrażania emocji i wzmacniania poczucia wartości - filmy edukacyjne - współpraca z Poradnią Terapii Uzależnień i PPP - promowanie stylu życia bez nałogów poprzez ich udział w scenkach profilaktycznych izacja rodziców: prelekcje, pogadanki - ankiety wśród rodziców - ulotki informacyjne - konsultacje indywidualne ze specjalistami ds. uzależnień PPP - procedury postępowania w sytuacji zagrożenia młodzieży - trening umiejętności - pielęgniarka szkolna - policja - specjaliści z PPP - pielęgniarka szkolna - policja - specjaliści z PPP - specjaliści ds. uzależnień - dyrekcja - nauczyciele i wychowawcy 8

9 III. Zapobieganie zagrożeniom typu: przemoc, agresja, mobbing, cyberprzemoc, uzależnienie od internetu 1. Zwiększanie wiedzy uczniów w zakresie rodzajów zachowań agresywnych: przemoc, agresja, cyberprzemoc, mobbing. Informowanie o przepisach ch dotyczących agresji 2. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z agresją i złością 3. Propagowanie wzorców związanych z ujawnianiem zachowań agresywnych 4. Informowanie o odpowiedzialności karnej wśród młodzieży 5. Informowanie rodziców o zachowaniach agresywnych ich dzieci, propagowanie wiedzy na temat przemocy i sposobów przeciwdziałania 6. Informowanie o instytucjach, miejscach pomocy dla rodziców i uczniów borykających się z trudnościami - pogadanki - filmy edukacyjne - godziny wychowawcze z pedagogiem - spotkania z psychologiem, policjantem - debaty - scenki profilaktyczne - akcje tematyczne na korytarzu m (plakaty, ulotki) izacja podczas zebrań z rodzicami - spotkania ze specjalistami - konsultacje z pedagogiem m pedagog - pielęgniarka szkolna - specjaliści - grono pedagogiczne B. Wzmacnianie czynników chroniących: CELE IV. Kształtowanie prawidłowych nawyków zdrowotnych. Promocja zdrowego stylu życia. Informowanie o zagrożeniach m.in. HIV i AIDS, zaburzenia odżywiania typu anoreksja, bulimia. Edukacja prozdrowotna w zakresie rozwoju psychoseksualnego człowieka ZADANIA 1. Zajęcia kształtujące prawidłowe nawyki zdrowotne 2. Wzbogacanie wiedzy uczniów na tematy związane z higieną pracy i nauki, psychiczną i osobistą 3. Promowanie aktywnych form wypoczynku 4. Propagowanie zdrowego stylu życia przeciwdziałanie zaburzeniom odżywiania typu anoreksja, bulimia 5. Profilaktyka HIV, AIDS 6. Zajęcia dotyczące problemów okresu dojrzewania, w szczególności inicjacji seksualnej, jej uwarunkowań i następstw SPOSOBY REALIZACJI - pogadanki na godzinach wychowawczych - spotkania ze specjalistami (dietetyk, lekarz, kosmetolog, ginekolog) - edukacja prozdrowotna na lekcjach biologii i w-f - spotkania z pielęgniarką szkolną, filmy edukacyjne, konkursy, programy zdrowotne - wycieczki, zawody sportowe - akcje tematyczne na korytarzu m, ulotki, plakaty ODPOWIE- DZIALNI - nauczyciele - pielęgniarka szkolna - zaproszeni specjaliści 9

10 V. Propagowanie dbałości o zdrowie psychiczne. Przeciwdziałanie zaburzeniom typu: stres, depresja, autoagresja VI. Wzmacnianie motywacji oraz pomoc w rozwiązywaniu indywidualnych problemów ch uczniów. Przeciwdziałanie niepowodzeniom m takim jak trudności w nauce, wagary 1. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z niepowodzeniami 2. Zwiększanie wiedzy z zakresu stresu, depresji i sposobów zmniejszania napięć emocjonalnych 3. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania emocji, rozwiązywania konfliktów osobistych, ch i rodzinnych 4. Rozpoznawanie i diagnozowanie bieżących problemów młodzieży szkolnej oraz deficytów w zakresie posiadanych przez nią umiejętności społecznych 5. Ustalanie sposobów pomocy i postępowania w przypadku konkretnych uczniów dostosowanych do indywidualnych możliwości ucznia 1. Poznanie sytuacji rodzinnej i środowiska, w którym przebywa uczeń. Rozpoznanie źródeł, przyczyn ewentualnych niepowodzeń ch, trudności w nauce, problemów osobistych, rodzinnych, społecznych uczniów oraz pomoc w ich pokonywaniu 2. Zapewnienie pomocy uczniom z deficytami rozwojowymi, specyficznymi trudnościami w nauce 3. Zajęcia psychoedukacyjne wzmacniające pozytywny obraz siebie oraz motywację do nauki uczniów. Warsztaty dotyczące technik efektywnego uczenia się - diagnoza i obserwacja młodzieży - rozmowy o problemach wieku dorastania podczas godzin wychowawczych - konsultacje z pedagogiem m - zajęcia z pedagogiem na temat stresu, radzenia sobie z trudnościami, wzmacniania poczucia wartości, wyrażania emocji - porady psychologiczne - ankieta diagnozująca środowisko rodzinne i otoczenie ucznia - sporządzenie listy uczniów wymagających pomocy - rozmowy z uczniami - rozmowy z rodzicami - wywiady środowiskowe - współpraca ze specjalistami PPP - analiza opinii PPP - lista uczniów z problemami dysleksji, dysortografii itp. - uwzględnianie zaleceń PPP podczas oceniania ucznia - godziny wychowawcze - zajęcia grupowe i spotkania indywidualne z pedagogiem m - zajęcia warsztatowe organizowane przez PPP - psycholog PPP - grono pedagogiczne - specjaliści z PPP 10

11 VII. Stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły 4. Prowadzenie kontroli frekwencji uczniów. Ograniczenie nieusprawiedliwionych nieobecności. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności uczniów za własną naukę i przyszłą pracę 1. Bezpieczeństwo na korytarzach ch podczas przerw - usprawiedliwianie nieobecności zgodnie ze Statutem Szkolnym - informowanie rodziców i pedagoga szkolnego o częstych i długotrwałych nieobecnościach nieusprawiedliwionych ucznia - rozmowy pedagoga szkolnego ze wskazanymi uczniami na temat przyczyn nieobecności - kontrakty klasowe - dyżury nauczycielskie - informacja dla rodziców - dyrekcja - grono pedagogiczne VIII. Zbudowanie wszechstronnej współpracy z rodzicami 2. Bezpieczeństwo podczas lekcji - regulamin klasopracowni 3. Ochrona przed zagrożeniami z zewnątrz 4. Ubezpieczenie uczniów od następstw nieszczęśliwych wypadków 5. Bezpieczeństwo przeciwpożarowe 6. Bezpieczeństwo podczas imprez ch 7. Bezpieczeństwo podczas wyjazdów, wycieczek 1. Współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych. Zaangażowanie rodziców w poszukiwaniu konstruktywnych rozwiązań i środków zaradczych - działania dyrekcji - dyżury nauczycielskie - monitoring na korytarzach ch - szkoła ubezpiecza uczniów, informuje o zasadach ubezpieczenia - właściwe oznakowanie drogi ewakuacji - tworzenie planów ewakuacji - próbne alarmy przeciwpożarowe - spotkania za Strażą Pożarną - dyżury nauczycielskie - udział rodziców - zatrudnienie profesjonalnej ochrony - regulamin wycieczek - opieka rodziców, wychowawców, nauczycieli - spotkania z policją na temat bezpieczeństwa - zebrania z rodzicami - zapoznanie rodziców z programem profilaktycznym - wzajemna wymiana informacji w zakresie obszarów problemowych i trudności wychowawczych - dyrekcja 11

12 IX. Przygotowanie nauczycieli do właściwego realizowania działań profilaktycznych 2. Pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów ucznia 3. Pedagogizacja rodziców. Wspieranie rodziców w pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych 4. Wspieranie i współtworzenie tradycji szkolnej. Wspólne organizowanie imprez ch 1. Podnoszenie jakości pracy w dziedzinie kultury osobistej uczniów 2. Podnoszenie jakości pracy w dziedzinie profilaktyki przeciwko substancjom uzależniającym - spotkania z rodzicami, kontakty telefoniczne - informowanie o problemach ucznia, sytuacjach konfliktowych - informowanie o dostępnych formach pomocy - współpraca rodziców z wychowawcą i pedagogiem m w zakresie pomocy uczniom - podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców - organizowanie spotkań rodziców ze specjalistami na wybrane tematy - prezentacja osiągnięć, umiejętności, zdolności uczniów - podziękowania dla zaangażowanych rodziców - diagnoza obszarów problemowych, dokonywanie regularnej oceny sytuacji wychowawczej w szkole - treningi umiejętności wychowawczych - spotkania nauczycieli ze specjalistami - wzajemna współpraca z dyrekcją, wychowawcami, pedagogiem m - doskonalenie systemu diagnozy pedagogicznej, profilaktyki i terapii - szkolenia w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów uzależnienia - znajomość sposobów interwencji i procedur postępowania w sytuacji zagrożenia młodzieży - treningi umiejętności - grono pedagogiczne - zaproszeni specjaliści - grono pedagogiczne - dyrekcja - nauczyciele - specjaliści - dyrekcja - nauczyciele - specjaliści 12

13 Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkoły z policją w sytuacjach zagrożenia młodzieży Wśród różnorodnych przejawów demoralizacji za najbardziej niepokojące i zagrażające zdrowiu młodzieży uznaje się alkoholizm, narkomanię, wczesną inicjację seksualną, kradzieże, wagary oraz zachowania agresywne. Wszystkie te czynniki mogą być przyczyną nawiązywania kontaktów z grupami przestępczymi, a w dalszej kolejności popełniania przestępstw. Szkoła zobowiązana jest do wczesnego rozpoznawania niedostosowania społecznego, podejmowania stosowanych oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych, a wobec uczniów niedostosowanych działań interwencyjnych. Właściwa reakcja opiekunów młodzieży oraz powiadomienie w razie potrzeby stosownych instytucji zwiększają skuteczność oddziaływań. Metody współpracy szkoły z policją: - stała współpraca i wymiana doświadczeń w zakresie zdarzeń występujących na terenie szkoły oraz profilaktyki zagrożeń - spotkania dyrektora, pedagoga i nauczycieli ze specjalistami ds. nieletnich i wykroczeń - spotkanie tematyczne młodzieży szkolnej z udziałem policjantów na temat odpowiedzialności nieletnich w świetle prawa 1. Procedura postępowania w przypadku uzyskania przez nauczyciela informacji o uczniu, który używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji - Przekazanie uzyskanej informacji wychowawcy klasy - Wychowawca informuje o fakcie pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły - Próba rozpoznania okoliczności zdarzenia i wyjaśnienie przyczyn zaistniałej sytuacji wychowawca i pedagog - Wezwanie przez wychowawcę do szkoły rodziców ucznia i przekazanie im uzyskanej informacji - Przeprowadzenie rozmowy z rodzicami i uczniem w ich obecności - W przypadku potwierdzenia informacji zobowiązanie ucznia do zmiany zachowania i zaniechania negatywnego postępowania, zaś rodziców do szczególnego nadzoru nad dzieckiem - Zaproponowanie rodzicom profesjonalnej pomocy kierując do specjalistycznej placówki - W razie odmowy współpracy rodziców i braku zmiany zachowania ucznia dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję tj. specjalistę ds. nieletnich - Jeżeli dostępne środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem) nie przyniosą oczekiwanych rezultatów dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję - W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności postępowania karnego, dyrektor szkoły jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję Procedura postępowania nauczycieli w przypadku, gdy na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków - Powiadomienie dyrektora lub jego zastępcy, który zawiadamia policję, rodziców i w razie potrzeby pogotowie - Odizolowanie ucznia od reszty klasy, ale niepozostawianie go bez opieki - Dyrektor powiadamia sąd rodzinny jeśli uczeń nie ukończył 18 lat - Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia jest zabronione i stanowi wykroczenie z art. 43 ust 1 (ustawy z dn. 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi) - Dalszy tok postępowania leży w kompetencji policji 3. Procedura postępowania w przypadku gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk - Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu substancję oraz pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni ewentualnie przedmiotów budzących podejrzenie - Powiadomienie dyrektora szkoły 13

14 - Wezwanie rodziców ucznia - Jeżeli uczeń utrudnia kontrolę teczki i odzieży, dyrektor szkoły wzywa policję - Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel po odpowiednim zabezpieczeniu bezzwłocznie przekazuje ją do policji - Nauczyciel dokumentuje okoliczności zdarzenia sporządzając notatkę 4. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajdzie na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk - Zabezpieczenie substancji - Ustalenie okoliczności zdarzenia i znalezienia substancji - Powiadomienie o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły i policji - Przekazanie policji zabezpieczonej substancji i przekazanie informacji dotyczących szczegółów zdarzenia 5. System reagowania w szkole na ujawnienie sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa uczniów, w szczególności w sytuacji przemocy, agresji, mobbingu, cyberprzemocy 1. Procedura interwencyjna w przypadku ujawnienia przemocy obejmuje: - przekazanie informacji o zdarzeniu wychowawcy klasy, który informuje dyrektora i pedagoga szkolnego - udzielenie wsparcia ofierze przemocy - ustalenie okoliczności zdarzenia - wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawcy przemocy oraz praca nad zmianą postawy ucznia 2. Działania wobec sprawcy przemocy: - w przypadku, gdy sprawca przemocy jest znany i jest uczniem szkoły, celem rozmowy z nim jest ustalenie okoliczności zajścia, wspólne zastanowienie się nad jego przyczynami i poszukanie rozwiązania sytuacji konfliktowej - sprawca powinien otrzymać zdecydowany komunikat o tym, że szkoła nie akceptuje żadnych form przemocy - należy omówić z uczniem skutki jego postępowania i poinformować o konsekwencjach regulaminowych - sprawca powinien zostać zobowiązany do zaprzestania swojego działania - jeśli w zdarzeniu brała udział większa grupa uczniów, należy rozmawiać z każdym z nich z osobna - nie należy konfrontować sprawcy i ofiary przemocy 3. W przypadku, gdy sprawca nie jest znany, szkoła informuje rodziców ofiary przemocy o zajściu, udziela wsparcia i pomocy uczniowi. Rodzice powinni powiadomić o zdarzeniu policję 4. Działania wobec ofiary przemocy: - celem rozmowy z ofiarą przemocy jest udzielenie jej wsparcia psychicznego zapewnienie, że szkoła nie toleruje żadnej formy przemocy i że zostaną podjęte odpowiednie procedury interwencyjne - uczeń będący ofiarą przemocy powinien otrzymać poradę, jak ma się zachować, aby zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa (np. nie utrzymywać kontaktu ze sprawcą, nie usuwać ewentualnych dowodów) - po zakończeniu interwencji należy monitorować sytuację ucznia w celu sprawdzenia, czy nie są wobec niego podejmowane dalsze działania przemocowe ze strony sprawcy 5. Rodzice ucznia będącego ofiarą przemocy powinni być poinformowani o problemie i otrzymać wsparcie i pomoc ze strony szkoły powinni wiedzieć, jakie kroki zostały podjęte w celu wyjaśnienia zajścia oraz zapewnienia bezpieczeństwa poszkodowanemu uczniowi 6. Jeśli rodzice sprawcy przemocy odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania dyrektor szkoły zawiadamia pisemnie o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny. W przypadku szczególnie drastycznych aktów agresji z naruszeniem prawa, dyrektor szkoły zawiadamia policję 14