ROZLICZENIA Z KOMUNIZMEM

Transkrypt

1 K.65/08 ROZLICZENIA Z KOMUNIZMEM Warszawa, październik 2008 roku W dn r. TNS OBOP zbadał opinie Polaków w sprawach związanych z rozliczeniem z komunizmem. W społeczeństwie dominuje przekonanie, Ŝe po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska potraktowała zbyt łagodnie ludzi, którzy sprawowali wtedy władzę i jej słuŝyli: działaczy partyjnych wysokiego szczebla, funkcjonariuszy SB, dyspozycyjnych sędziów, dziennikarzy uprawiających propagandę, generałów, którzy wprowadzili stan wojenny. 44% badanych jest zdania, Ŝe to dobrze, iŝ rozpoczął się proces generała Jaruzelskiego, ale niewiele mniej, bo 36% uwaŝa, Ŝe to źle. 70% badanych ocenia pozytywnie, a tylko 12% ocenia negatywnie podjęcie prac nad tą ustawą, która spowoduje obniŝenie emerytur funkcjonariuszom SB. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; Warszawa; NIP: ; REGON: Bank Pekao S.A. Oddział Warszawa; Nr konta: ; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS ; Kapitał Zakładowy: ,00 zł t ; f e office@tns-global.pl;

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w j formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. Sprawa rozliczeń z komunizmem - rozumiana jako rozliczenie się z tymi ludźmi, którzy najbardziej aktywnie go wspierali: działaczami partyjnymi wysokiego szczebla, funkcjonariuszami SłuŜby Bezpieczeństwa, sędziami wydającymi wyroki na zlecenie władz politycznych, dziennikarzami uprawiającymi propagandę, generałami, którzy wprowadzili stan wojenny - co jakiś czas pojawia się w Polsce jako problem polityczny, co jest znakiem, Ŝe nie została rozwiązana. Za rządów Prawa i Sprawiedliwości wielkie emocje wzbudził problem ustawy lustracyjnej. Obecnie, juŝ za rządów Platformy Obywatelskiej rozpoczął się proces generała Wojciecha Jaruzelskiego i innych osób, oskarŝonych o wprowadzenie stanu wojennego. Przygotowana jest teŝ ustawa, która ma doprowadzić do obniŝenia emerytur funkcjonariuszom SB. W sondaŝu przeprowadzonym w dn r. TNS OBOP zbadał opinie Polaków w tych sprawach 1. JAK RP OBESZŁA SIĘ Z LUDŹMI PRL Zapytano, jak - zbyt łagodnie, zbyt surowo czy tak jak naleŝało po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska obes się z działaczami partyjnymi wysokiego szczebla, z funkcjonariuszami SłuŜby Bezpieczeństwa, z sędziami, którzy wydawali wyroki na partyjne zlecenie, z dziennikarzami, którzy uprawiali propagandę i z generałami, którzy wprowadzili stan wojenny. 1 SondaŜ zrealizowano w dniach 2-6 października 2008 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1000 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 CZY PANA(I) ZDANIEM UPADKU DAWNEGO USTROJU DEMOKRATYCZNA LSKA OBESZŁA SIĘ Z TYMI LUDŹMI ZBYT ŁAGODNIE, ZBYT SUROWO CZY TAK JAK NALEśAŁO? Z działaczami partyjnymi wysokiego szczebla Z funkcjonariuszami SłuŜby Bezpieczeństwa Z sędziami, którzy wydawali wyroki na partyjne zlecenie Z dziennikarzami, którzy uprawiali propagandę Z generałami, którzy wprowadzili stan wojenny zbyt łagodnie tak jak naleŝało zbyt surowo trudno W kaŝdym przypadku tylko mniej więcej jedna czwarta badanych (21-25%) uwaŝa, Ŝe postąpiono z nimi tak jak naleŝało, zdecydowanie przewaŝają odpowiedzi zbyt łagodnie (od 38% w przypadku dziennikarzy propagandystów do 53% w przypadku funkcjonariuszy SB). Odpowiedzi zbyt surowo udzieliło 3-11% badanych, zaś 22-32% badanych nie potrafiło od. W społeczeństwie dominuje więc przekonanie, Ŝe po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska potraktowała zbyt łagodnie ludzi, którzy sprawowali władzę i słuŝyli władzy w tamtym ustroju. W podstawowych segmentach struktury społecznej grupach wykształcenia pogląd ten rozłoŝony jest dość równomiernie, w miarę wzrostu wykształcenia obserwować moŝna jedynie niewielki wzrost jego popularności. O wiele większy wpływ mają i poglądy polityczne. Orientacja lewicowa sprzyja większej wyrozumiałości, a prawicowa większej surowości w ocenie sposobu potraktowania przez Polskę demokratyczną ludzi dawnego ustroju; w przypadku wysokich działaczy partyjnych i generałów od stanu wojennego róŝnica między badanymi o poglądach lewicowych i poglądach prawicowych jest więcej niŝ dwu i półkrotna. 3

4 działaczami partyjnymi Demokratyczna Polska obes się zbyt łagodnie z funkcjonarius zami SB sędziami dyspozycyjny mi dziennikarzam i którzy uprawiali propagandę Dane w proc. generałami, którzy wprowadzili stan wojenny Wykształcenie podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyŝsze Poglądy polityczne O SĄDZIE NAD GENERAŁAMI I ZMNIEJSZENIU EMERYTUR DLA SB Rozpoczęcie procesu sądowego przeciwko Wojciechowi Jaruzelskiemu i generałom, którzy 13 grudnia 1981 r. wprowadzili w Polsce stan wojenny było przez polityków i media ocenione rozmaicie dyskusja na ten temat toczy się wraz z procesem. SondaŜ pokazuje, Ŝe takŝe masowa opinia publiczna jest w tej sprawie zasadniczo podzielona: 44% badanych jest zdania, Ŝe to dobrze, iŝ proces się rozpoczął, ale niewiele mniej, bo 36% uwaŝa, Ŝe to źle. NIEDAWNO W SĄDZIE ROZCZĄŁ SIĘ PROCES PRZECIWKO WOJCIECHOWI JARUZELSKIEMU I GENERAŁOM, KTÓRZY 13 GRUDNIA 1981 R. WPROWADZILI W LSCE STAN WOJENNY. CZY PANA(I) ZDANIEM TO DOBRZE CZY ŹLE, śe PROCES SIĘ ROZCZĄŁ? Bardzo dobrze 18% Dobrze 26% Źle 25% Bardzo źle 11% Trudno 20% 4

5 Drugie zdarzenie, zapowiedź ustawy która spowoduje obniŝenie emerytur funkcjonariuszom SB ma za sobą prawie powszechne poparcie w społeczeństwie: 70% badanych ocenia pozytywnie podjęcie prac nad tą ustawą, zaś tylko 12% ocenie je negatywnie. RZĄD PRZYGOTOWUJE USTAWĘ, KTÓRA SPRAWI, śe FUNKCJONARIUSZE SŁUśBY BEZPIECZEŃSTWA PRL BĘDĄ MIELI OBNIśONE EMERYTURY. CZY PANA(I) ZDANIEM TO DOBRZE CZY ŹLE, śe SIĘ TAK STANIE? Bardzo dobrze 34% Dobrze 36% Źle 10% Bardzo źle 2% Trudno 18% Podobnie jak w przypadku pytań o ocenę potraktowania ludzi dawnego ustroju, zbadano zaleŝność tych opinii od poziomu wykształcenia oraz od lewicowych prawicowych poglądów politycznych. Wykształcenie podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyŝsze Dane w proc. To, Ŝe funkcjonariusze SB To, Ŝe rozpoczął się proces będą mieli obniŝone Jaruzelskiego to emerytury to dobrze źle dobrze źle Poglądy polityczne Podobnie jak w przypadku tamtych pytań, wykształcenie nie ma większego wpływu na opinie w kwestii procesu Jaruzelskiego i zmniejszenia emerytur dla SB. 5

6 Ma go natomiast orientacja polityczna. Okazuje się, Ŝe lewicowość w Polsce to takŝe bardziej Ŝyczliwy stosunek do PRL. 6

7 Czy Pana(i) zdaniem po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska obes się z tymi ludźmi zbyt łagodnie, zbyt surowo czy tak jak naleŝało? - z działaczami partyjnymi wysokiego szczebla ODWIEDZI W PROC. - nie wierzący i niereg. wierzący lecz nie trudno Zbyt łagodnie Tak jak naleŝało Zbyt surowo Trudno

8 Czy Pana(i) zdaniem po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska obes się z tymi ludźmi zbyt łagodnie, zbyt surowo czy tak jak naleŝało? - z funkcjonariuszami SłuŜby Bezpieczeństwa ODWIEDZI W PROC. - nie wierzący i niereg. wierzący lecz nie trudno Zbyt Tak jak Trudno łagodnie naleŝało Zbyt surowo

9 Czy Pana(i) zdaniem po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska obes się z tymi ludźmi zbyt łagodnie, zbyt surowo czy tak jak naleŝało? - z sędziami, którzy wydawali wyroki na partyjne zlecenie ODWIEDZI W PROC. - nie wierzący i niereg. wierzący lecz nie trudno Zbyt Tak jak Trudno łagodnie naleŝało Zbyt surowo

10 Czy Pana(i) zdaniem po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska obes się z tymi ludźmi zbyt łagodnie, zbyt surowo czy tak jak naleŝało? - z dziennikarzami, którzy uprawiali propagandę ODWIEDZI W PROC. - nie wierzący i niereg. wierzący lecz nie trudno Zbyt łagodnie Tak jak naleŝało Zbyt surowo Trudno

11 Czy Pana(i) zdaniem po upadku dawnego ustroju demokratyczna Polska obes się z tymi ludźmi zbyt łagodnie, zbyt surowo czy tak jak naleŝało? - z generałami, którzy wprowadzili stan wojenny ODWIEDZI W PROC. - nie wierzący i niereg. wierzący lecz nie trudno Zbyt łagodnie Tak jak naleŝało Zbyt surowo Trudno

12 Niedawno w sądzie rozpoczął się proces przeciwko Wojciechowi Jaruzelskiemu i generałom, którzy 13 grudnia 1981 r. wprowadzili w Polsce stan wojenny. Czy Pana(i) zdaniem to dobrze czy źle, Ŝe ten proces się rozpoczął? ODWIEDZI W PROC. - nie wierzący i niereg. wierzący lecz nie trudno bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle trudno

13 Rząd przygotowuje ustawę, która sprawi, Ŝe funkcjonariusze SłuŜby Bezpieczeństwa PRL będą mieli obniŝone emerytury. Czy Pan(i) zdaniem to dobrze czy źle, Ŝe się tak stanie? ODWIEDZI W PROC. - nie wierzący i niereg. wierzący lecz nie trudno bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle trudno