JEZUS PRZYCHODZI DO NAS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "JEZUS PRZYCHODZI DO NAS"

Transkrypt

1 JEZUS PRZYCHODZI DO NAS

2

3 Przewodnik metodyczny JEZUS PRZYCHODZI DO NAS Klasa II szkoły podstawowej Kielce 2008

4 Przewodnik metodyczny do nauczania religii rzymsko-katolickiej w klasie II szkoły podstawowej według programu nauczania nr AZ-1-02/9. Redakcja ks. dr Jarosław Czerkawski Elżbieta Kondrak Bogusław Nosek Autorzy ks. dr Jarosław Czerkawski Anna Małgorzata Jóźwik Elżbieta Kondrak Dariusz Kurpiński Bogusław Nosek Renata Skuza Jerzy Snopek Wykorzystano materiały z przewodnika metodycznego: red. T. Śmiech, Jezus jest z nami, Kielce Konsultacja ks. dr hab. Marian Zając, prof. KUL Korekta Michał Rowiński Projekt okładki Justyna Kułaga-Wytrych Redakcja techniczna Wiktor Idzik Za zezwoleniem Władzy Duchownej OJ 67/03 Kielce, 18 czerwca 2002 Ks inf. Jan Szarek Wikariusz Generalny Wydanie studyjne ISBN Copyright by Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2008 WYDAWNICTWO JEDNOŚĆ Kielce, ul. Jana Pawła II nr 4 Dział sprzedaży tel Redakcja tel jednosc@jednosc.com.pl Druk i oprawa: Drukarnia im. A. Półtawskiego

5 DRODZY KATECHECI! Celem katechizacji w klasie drugiej jest doprowadzenie dzieci do spotkania z Jezusem eucharystycznym, do zjednoczenia z Nim w Komunii Świętej. Katecheci, we współpracy z rodzicami, podejmują się kształtowania sumień drugoklasistów, przygotowując ich do pierwszej spowiedzi. Uwrażliwiają ich na obecność Jezusa w Jego słowie czytanym z Pisma Świętego i uczą, jak rozróżniać dobro i zło, przekonując do stawania po stronie dobra. Ukazując piękno liturgii i wyjaśniając jej teksty i symbolikę, zachęcają do zaangażowania się w liturgiczne celebracje. Nabyte w tym czasie umiejętności i wypracowane postawy staną się wzorcem dla późniejszych praktyk religijnych i wyborów moralnych. To zadanie wiąże się z ogromną odpowiedzialnością. Sposób przekazywania wiedzy i osobisty przykład wiary katechetów ma istotny wpływ na duchowy rozwój dziecka i budowanie jego osobistej więzi z Chrystusem. Dlatego od nauczycieli religii wymagany jest odpowiedni poziom duchowej dojrzałości, rzetelna wiedza i kompetencje dydaktyczno-pedagogiczne. Przewodnik metodyczny pomoże Wam, Drodzy Katecheci, w zorganizowaniu całorocznej pracy na lekcjach religii, zachęci do spotkań z rodzicami i katechezy parafialnej. W ramach poszczególnych jednostek wskaże odpowiednio dobrane metody i formy pracy oraz środki dydaktyczne. Podpowie sposób wykorzystania podręcznika i zeszytu ćwiczeń. Zeszyt ćwiczeń jest atrakcyjną propozycją, ale decyzję o jego wprowadzeniu pozostawiamy katechetom poszczególnych grup (po konsultacji z rodzicami uczniów). Może on z powodzeniem zastąpić zwykły zeszyt, może też być prowadzony razem z nim. Przewodnik metodyczny przewiduje różne rozwiązania: obok opisu pracy z zeszytem ćwiczeń podaje formułę zapisu do zeszytu. Podobnie rozróżniono część proponowanych prac domowych. Moduł Praca w zeszycie ćwiczeń może być realizowany na katechezie (częściowo lub w całości), ale niektóre zadania mogą również stanowić pracę domową (np. jeśli uczniowie nie prowadzą dodatkowego zeszytu). Ważnym elementem katechezy jest śpiew. Poszczególne scenariusze lekcji zawierają najczęściej tylko po jednej zwrotce proponowanych pieśni i piosenek. Pełne ich teksty umieszczone są w śpiewniku na końcu podręcznika ucznia. Jednostki ostatniego rozdziału (Katechezy okolicznościowe) nawiązują do katechezy parafialnej, jednak jej nie zastępują. Zachowując metodykę lekcji szkolnej, mogą przygotowywać do spotkań w parafii lub też utrwalać przeżyte tam treści. Zaproponowane proste celebracje katechetyczne winny być w katechezie parafialnej odpowiednio rozbudowane i ubogacone liturgicznie. 5

6 Struktura każdej jednostki oparta jest na stałym schemacie: I. Powitanie, II. Zaproszenie do..., III. Odpowiedź na..., IV. Pożegnanie. Do każdego z tematów dodano związane z nim teksty Katechizmu Kościoła Katolickiego oraz propozycje literatury, która może Was, Drodzy Katecheci, ubogacić i twórczo zainspirować. Pośród proponowanych metod znajdziecie dużą różnorodność, ale zachęcamy Was do poszukiwania również własnych rozwiązań, uwzględniających potrzeby i możliwości powierzonej Wam grupy dzieci. Na trud podjętego dzieła życzymy Wam Bożego błogosławieństwa i dużo wytrwałości. Redaktorzy i Autorzy 6

7 I OCZEKUJEMY NA PRZYJŚCIE PANA JEZUSA O Chryste, Zbawco nasz, stół zastawiony już. Ty zaprosiłeś mnie na ucztę swoją dziś. Jezu, Ty przyjdź, chcę Twoim być, kochać tylko Ciebie.

8 1. PAN JEZUS JEST WŚRÓD NAS Wiodące cele katechetyczne Zrozumienie prawdy o obecności Pana Jezusa pośród nas. Radość z oczekiwania na spotkanie z Jezusem. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza rozumie, że Pan Jezus jest obecny we wspólnocie. Umiejętności potrafi wskazać tekst biblijny dotyczący obecności Pana Jezusa we wspólnocie. Postawy z radością oczekuje spotkania z Jezusem w sakramencie pokuty i Eucharystii. Metody i formy pracy: pogadanka, zabawa Iskierka, modlitwa spontaniczna, uroczyste czytanie Pisma Świętego, refleksja, opowiadanie, zabawa Rozpoznaję to, czego nie widzę, prezentacja laurki z sercem, śpiew. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, świece, różne przedmioty do zabawy Rozpoznaję, kartonowe serce, laurka z sercem, nagranie piosenki Dobrze, że jesteś. I. POWITANIE 1. Przywitanie dzieci K. nawiązuje kontakt z dziećmi; wita je i wyraża radość z powakacyjnego spotkania. Jeżeli trzeba, przedstawia się i prosi, by dzieci również się przedstawiły. 2. Wspomnienie wakacji K. rozpoczyna rozmowę na temat wakacji. Gdzie spędziliście wakacje? Kogo spotkaliście na wakacjach? Jaka była wasza najpiękniejsza wakacyjna przygoda? 3. Modlitwa Modlitwa dziękczynna (spontaniczna) za dar minionych wakacji. 8

9 II. ZAPROSZENIE DO RADOWANIA SIĘ OBECNOŚCIĄ JEZUSA WE WSPÓLNOCIE 1. Zabawa integracyjna Iskierka K. zachęca, aby dzieci stanęły w kręgu i podały sobie ręce. Następnie puszcza iskierkę, wypowiadając zdanie: Ja (imię) puszczam iskierkę w ludzki krąg niech wróci do moich rąk. Kiedy iskierka powróci do K., mówi on: Iskierka wróciła! Następnie wszystkie dzieci kolejno powtarzają puszczanie iskierki. Zabawę kończy wspólne śpiewanie piosenki Dobrze, że jesteś. 2. Odkrywanie źródła radości we wspólnocie Cieszymy się, że jesteśmy razem. Za chwilę odkryjemy prawdziwe źródło naszej radości. K. przygotowuje dzieci do uroczystego słuchania słowa Bożego, zapala świecę i czyta werset Mt 18,20 (podręcznik ucznia): Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich. Co znaczą te słowa? Pan Jezus jest razem z nami. To dlatego możemy się cieszyć całym sercem i czuć się dobrze w naszej klasowej wspólnocie. Gdy będziemy o tym pamiętać, łatwiej pokonamy wszelkie smutki; wtedy nawet potłuczony palec i skaleczone serce będą mniej bolały. 3. Opowiadanie K. czyta: Dzieci jak przeciąg wpadły do klasy. Ja zajmuję pierwszą ławkę! krzyczała od progu Zuzia. Nieprawda, bo ja! piszczała Patrycja. Ja siedziałam tam w zeszłym roku! nie ustępowała Zuzia, zrzucając na podłogę piórnik koleżanki. Chłopcy nie byli wcale lepsi. Piotrek i Paweł ganiali się wokół stolika, a Tomek wyrywał Marcie krzesełko. Jakby tego było mało, Aldonka wdrapała się na krzesło i próbowała uciszyć klasę, krzycząc na całe gardło: Ciiiiiszaaaaaaa!!! Pani katechetka przyglądała się zachowaniu dzieci, nie wierząc własnym oczom. Pierwsza katecheza w tym roku szkolnym westchnęła zmartwiona. Widzę, że będę musiała zastosować wyjątkowe metody wychowawcze. Bez słowa zaczęła rozglądać się po całej klasie. Zaglądała za regały, pod parapety, ławki i krzesła. Zaskoczone dzieci uciszyły się i usiadły, obserwując dokładnie zachowanie swojej pani. Jak gdyby nigdy nic, pani katechetka podeszła do biurka i, ku zdziwieniu dzieci, przyłożyła dłonie do oczu, robiąc z nich lornetkę i rozglądając się wolno dookoła. Proszę pani! nie wytrzymał Piotrek. Co pani robi? 9

10 Pani katechetka czekała na to pytanie. Przez chwilę spoglądała uważnie w oczy każdego dziecka, po czym cicho wyjaśniła: Szukam dzieci, które miały przyjść na katechezę. Szukam dzieci, które chciały się przygotować do spotkania z Panem Jezusem. Myślę, że zaszła jakaś pomyłka mówiła pani. To przecież nie możecie być wy, prawda? W klasie zapanowała cisza jak makiem zasiał. Niektóre dzieci patrzyły na czubki swoich butów, a inne wpatrywały się uporczywie w okładki zeszytów. Nikt nie miał odwagi spojrzeć w oczy pani katechetce. To wy? udała zdziwienie pani. W takim razie chciałabym wam coś pokazać. Chodźcie za mną! powiedziała i otworzyła drzwi. Dzieci posłusznie wyszły ze swoich ławek i bardzo zdziwione udały się za katechetką na szkolne boisko. Spójrzcie, proszę, w tym kierunku wskazała pani na rosnące nieopodal kasztanowce. Zaciekawione dzieci wykonały polecenie. A teraz zamknijcie oczy poprosiła katechetka. Kiedy wszystkie dzieci czekały z zamkniętymi oczami, pani wydała kolejne polecenie: Teraz wyobraźcie sobie, że chcecie przywitać kogoś, kogo bardzo kochacie. Jak na komendę wszystkie dzieci szeroko rozłożyły ręce. A teraz otwórzcie oczy i spójrzcie na płytę boiska poprosiła pani. Dzieci posłusznie spojrzały na boisko i zobaczyły swoje cienie w kształcie krzyży. Rozpoznajecie ten znak? spytała pani katechetka. To przecież krzyż! odpowiedział Karol. Właśnie! potwierdziła pani katechetka. Gdy mamy w sercu miłość, jesteśmy żywym znakiem Jezusa Chrystusa. A kiedy gromadzimy się w Jego imię, na przykład na katechezie, Pan Jezus jest wśród nas. Proszę pani. Czy my możemy zacząć jeszcze raz? nieśmiało odezwała się Zuzia, spoglądając na swój cień w kształcie krzyża. Oczywiście! uśmiechnęła się do dzieci pani katechetka. Zawsze można zacząć jeszcze raz. Dowiecie się tego, kiedy będziecie się przygotowywać do sakramentu pojednania. Dzieci błyskawicznie ustawiły się parami. Chodźcie, moi drodzy! powiedziała radośnie pani. Już najwyższy czas rozpocząć przygotowania do waszego spotkania z Panem Jezusem. 4. Rozmowa na temat opowiadania Jaki znak rozpoznały dzieci w swoich cieniach? Czyim znakiem jest krzyż? Co postanowiły dzieci? 10

11 K. prosi, by dzieci otwarły zeszyty ćwiczeń na pierwszym temacie, przeczytały go i umieściły naklejkę z postacią Jezusa w pustym miejscu. 5. Modlitwa Tu, na katechezie, cieszymy się obecnością Jezusa. Zaśpiewamy Mu więc Dobrze, że jesteś. Możemy Mu też po cichu powiedzieć, że na Niego czekamy. K. zachęca do osobistej modlitwy w ciszy. Do spotkania z kimś kochanym i ważnym trzeba się przygotować. Uczniowie mogą przeczytać z podręcznika zaproszenie Jezusa (str. 8). III. ODPOWIEDŹ OTWARCIE SERC NA OBECNOŚĆ JEZUSA 1. Zabawa Rozpoznaję to, czego nie widzę K. stawia przed klasą worek, w którym ukryte są różne przedmioty. Wśród nich znajduje się kartonowe serce. Kilkoro dzieci po kolei wkłada do worka rękę i dotykiem stara się rozpoznać po jednym z przedmiotów. Prawidłową odpowiedź nagradzamy brawami. Na koniec zabawy K. prezentuje dzieciom kartonowe serce: Ten przedmiot został właściwie rozpoznany. To jest serce z kartonu. Ale gdy wręczam je komuś, to znaczy ono już coś więcej. Co mówi nam serce, gdy wykonujemy taki gest? Co wyraża dane komuś serce? 2. Laurka z otwartym sercem K. prezentuje kartkę z życzeniami lub laurkę, której pierwsza strona ma otwierane okienko w kształcie serca. Po otwarciu okienka można zobaczyć np. bukiet kwiatów lub treść życzeń. Jakie znaczenie ma okienko w kształcie serca na tej kartce (laurce)? Musimy otworzyć serce, żeby poznać, że ktoś nas kocha. Podobnie na naszych spotkaniach na katechezie otwieramy nasze serca, by dostrzec obecnego wśród nas Jezusa i przekonać się, jak bardzo On nas kocha. Jezus będzie nam to pokazywał coraz wyraźniej, aż wreszcie zjednoczymy się z Nim w Komunii Świętej. Przez kilka miesięcy będziemy się do tego przygotowywać. W tym czasie będziemy coraz szerzej otwierać nasze serca, by przyjąć skarb, który dobry Bóg dla nas przygotował. 3. Przygotowanie do spotkania z Jezusem Zastanówmy się wspólnie: Jak możemy się przygotować do spotkania z Panem Jezusem? K. prowadzi rozmowę na temat uczestnictwa we Mszy Świętej, codziennej modlitwy, troski o to, by być coraz lepszym, bezpośredniego przygotowania do katechezy; prezentuje też podręcznik ucznia, zeszyt oraz zeszyt ćwiczeń. 11

12 IV. POŻEGNANIE 1a. Zapis do zeszytu K. poleca zapisać do zeszytu temat i notatkę. Temat: Pan Jezus jest wśród nas. Panie Jezu, pomóż mi się przygotować do spotkania z Tobą. 1b. Praca w zeszycie ćwiczeń Dzieci kolorują rysunek do pierwszego tematu. 2. Praca domowa K. zadaje pracę domową: Narysuj serce, a w nim napisz, kto będzie ci pomagał w przygotowaniach do spotkania z Jezusem. 3. Modlitwa Wspólne śpiewanie piosenki Jezus jest tu (podręcznik ucznia). Uwaga! W najbliższym czasie K. powinien zorganizować spotkanie z rodzicami, na którym: wyrazi radość z możliwości wspólnego przygotowania dzieci do Pierwszej Komunii Świętej, wyjaśni, czym jest Pierwsza Komunia Święta (jej sens i znaczenie), poprosi o modlitwę i współpracę, wyjaśni, na jaką pomoc rodziców liczy, zapowie tematy kolejnych spotkań z rodzicami (np. raz w miesiącu), jeżeli trzeba, wyjaśni sens i motywację udziału dzieci wspólnie z rodzicami w niedzielnej Eucharystii, zapyta, jakie prośby czy oczekiwania mają rodzice wobec niego. Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 39 Broniąc zdolności rozumu ludzkiego do poznania Boga, Kościół wyraża swoją ufność w możliwość mówienia o Bogu wszystkim ludziom i z wszystkimi ludźmi. Przekonanie to stanowi podstawę jego dialogu z innymi religiami, z filozofią i nauką, a także z niewierzącymi i ateistami. 40 Ponieważ nasze poznanie Boga jest ograniczone, ograniczeniom podlega również nasz język, którym mówimy o Bogu. Nie możemy określać Boga inaczej, jak tylko biorąc za punkt wyjścia stworzenie, i to tylko według naszego ludzkiego, ograniczonego sposobu poznania i myślenia. 41 Wszystkie stworzenia noszą w sobie pewne podobieństwo do Boga, w szczególny sposób człowiek stworzony na obraz i podobieństwo Boże. 12

13 Różnorodne doskonałości stworzeń (ich prawda, dobro, piękno) odzwierciedlają więc nieskończoną doskonałość Boga. Dlatego też możemy Go określać na podstawie doskonałości Jego stworzeń, bo z wielkości i piękna stworzeń poznaje się przez podobieństwo ich Stwórcę (Mdr 13,5). 42 Bóg przewyższa wszelkie stworzenia. Trzeba zatem nieustannie oczyszczać nasz język z tego, co ograniczone, obrazowe i niedoskonałe, by nie pomieszać niewypowiedzianego, niepojętego, niewidzialnego i nieuchwytnego Boga z naszymi ludzkimi sposobami wyrażania. Słowa ludzkie pozostają zawsze nieadekwatne wobec tajemnicy Boga. 43 Mówiąc w ten sposób o Bogu, nasz język ujawnia wprawdzie swój ludzki charakter, ale w istocie odnosi się do samego Boga, chociaż nie może Go wyrazić w Jego nieskończonej prostocie. Trzeba bowiem pamiętać, że gdy wskazujemy na podobieństwo między Stwórcą i stworzeniem, to zawsze niepodobieństwo między nimi jest jeszcze większe, i że mówiąc o Bogu, nie możemy określić, kim On jest, ale wyłącznie kim nie jest i jakie miejsce zajmują inne byty w stosunku do Niego. 2. Z literatury H.K. Berg, Maria Montessori poszukiwanie życia razem z dziećmi, Kielce T. Böhner, Zabawy ułatwiające nawiązywanie kontaktów, Kielce W. Hoffsümmer, Bóg i dziecięcy świat. Wychowanie religijne dzieci w wieku przedszkolnym i w szkole podstawowej, Kielce W. Hoffsümmer, W drodze z Jezusem. Opowiadania do Pierwszej Komunii Świętej, Kielce Ch. Liebertz, Praktyczny poradnik nauczania integracyjnego, Kielce Ch. Liebertz, Zabawy do nauczania integracyjnego, Kielce B. Stein, Teoria i praktyka pedagogiki Marii Montessori w szkole podstawowej, Kielce

14 2. KATECHEZA PANA JEZUSA I APOSTOŁÓW Wiodące cele katechetyczne Zrozumienie, że katecheza jest spotkaniem z Jezusem nauczającym i obecnym wśród nas. Wierność w naśladowaniu Jezusa. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza rozumie, że katecheza jest spotkaniem z Panem Jezusem. Umiejętności potrafi wyjaśnić swój udział w misji Chrystusa, apostołów i Kościoła. Postawy wyraża gotowość do naśladowania Jezusa i apostołów. Metody i formy pracy: rozmowa kierowana, konkurs Kto to umie, uroczyste czytanie Pisma Świętego, analiza tekstu biblijnego z medytacją obrazu, śpiew, Sztafeta światła wiary. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, ilustracja przedstawiająca Pana Jezusa nauczającego z łodzi, zdjęcia (Ojciec Święty, biskup diecezji, kapłan), nagranie pieśni Wy jesteście na ziemi, duża papierowa świeca, papierowe płomienie (dla dzieci). I. POWITANIE 1. Przywitanie z dziećmi i modlitwa K. wita serdecznie wszystkich obecnych, zachęca do wyciszenia i modlitwy: Panie Jezu, cieszymy się, że znów nas zgromadziłeś i że jesteś z nami. Pamiętamy Twoją obietnicę: Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich. Chcemy całym sercem spotkać się z Tobą i w radości poznawać dobrego Boga. 2. Konkurs Kto to umie? Kto cię tego nauczył? K. przygotowuje wcześniej losy zwinięte kartki z dwoma pytaniami. Pierwsze może brzmieć np. Kto umie pływać? Drugim pytaniem jest zawsze Kto cię tego nauczył? Kto umie... jeździć na rowerze? obsługiwać komputer? 14

15 grać na flecie? grać na pianinie? przygotować śniadanie? nakryć stół do obiadu? tańczyć walca? płynnie czytać? opowiadać ciekawe historie? modlitwę Zdrowaś Maryjo? 10 przykazań? pocieszyć smutną koleżankę? przyznać się, gdy zawini? Wybrane dziecko losuje i czyta pierwsze pytanie, wskazując do odpowiedzi jedną osobę spośród zgłaszających się kolegów i koleżanek, po czym zadaje jej drugie pytanie. Odpowiadający przejmuje następnie rolę pytającego i wskazuje do odpowiedzi kolejne dziecko. Konkurs prowadzimy do wyczerpania pytań. 3. Podsumowanie konkursu i wprowadzenie w temat katechezy Nauczyliście się różnych rzeczy od wielu ludzi. Wśród nas jest Nauczyciel, którego wprawdzie nie widzimy, ale On chce nas nauczyć rzeczy najważniejszych. To oczywiście Jezus. Spotkamy Go, słuchając uważnie słów Ewangelii. II. ZAPROSZENIE DO SPOTKANIA Z JEZUSEM NAUCZAJĄCYM 1. Uroczyste czytanie Ewangelii Następuje uroczyste odczytanie Pisma Świętego przy zapalonej dużej świecy. K. czyta tekst Łk 5,1-3: Pewnego razu gdy tłum cisnął się do Niego [Jezusa], aby słuchać słowa Bożego, a On stał nad jeziorem Genezaret zobaczył dwie łodzie stojące przy brzegu; rybacy zaś wyszli z nich i płukali sieci. Wszedłszy do jednej łodzi, która należała do Szymona, poprosił go, żeby nieco odbił od brzegu. Potem usiadł i z łodzi nauczał tłumy. 2. Analiza tekstu biblijnego urozmaicona medytacją obrazu K. zawiesza po lewej stronie tablicy ilustrację przedstawiającą Jezusa nauczającego z łodzi i prosi uczniów o obejrzenie jej w ciszy (uczniowie mogą obejrzeć rysunek w podręczniku). Następnie pyta: Kto jest Nauczycielem w Ewangelii? Jak tłumy zachowywały się wobec Jezusa? Dlaczego ludzie gromadzili się przy Nim? 3. Wyjaśnienie pojęcia katecheza Jezusa Nauka Jezusa przyciągała tłumy. Jego słowa miały też moc uzdrawiania. Słuchający Go ludzie przekonywali się, że Jezus jest Nauczycielem niezwykłym. 15

16 Kto przyjmuje Jego naukę, staje się innym, lepszym człowiekiem. Dlatego wielu chodziło za Jezusem, gdy wędrował od miasta do miasta, od wioski do wioski. W ten sposób stawali się Jego uczniami. Spośród nich Jezus wybrał dwunastu, których nazwał apostołami. Jezus nauczał w różnych miejscach: nad jeziorem, na górze, w świątyni, a także w domach zapraszających Go uczniów. Takie nauczanie Pana Jezusa nazywamy katechezą. 4. Przekazanie katechezy Jezusa apostołom praca z tekstem biblijnym Apostołowie wiedzieli, że Pan Jezus odejdzie od nich do Ojca. Obawiali się tego. Pan Jezus jednak obiecał, że zostanie z nimi. Posłuchajcie Jego słów. K. poleca, by jedno z dzieci przeczytało fragment Mt 28,19-20a (podręcznik ucznia). Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem. K. pyta: Co Pan Jezus polecił apostołom? K. podsumowuje: Apostołowie podjęli dzieło, które im zlecił Pan Jezus. Gromadzili własnych uczniów i przekazywali im naukę Jezusa. Mówili o dobrym Bogu. Wskazywali ludziom drogę do nieba, a Pan Bóg potwierdzał ich naukę cudami. Działalność apostołów ich nauczanie i cuda też nazywamy katechezą. Dla niej poświęcili oni wszystko, nawet własne życie. III. ODPOWIEDŹ WŁĄCZENIE SIĘ W MISJĘ JEZUSA 1. Rozmowa o roli biskupów i kapłanów K. pyta: Do kogo dziś Pan Jezus kieruje słowa Idźcie i nauczajcie...? K. pokazuje zdjęcia papieża, biskupa, kapłana. Umieszcza je na tablicy w ciągu, aby dzieci miały wrażenie kontynuacji, i tak kieruje rozmową, by dzieci zauważyły, że Jezus powołuje nas wszystkich do głoszenia swojej nauki. 2. Poszukiwanie sposobów uczestnictwa w sztafecie światła wiary Polecenie Pana Jezusa idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody skierowane jest również do was. W jaki sposób każdy z was może je wypełniać? K. pyta uczniów, co wiedzą na temat olimpijskiej sztafety światła, i nawiązuje do przekazywania nauczania Jezusa. Tak jak sportowcy przekazują ogień olimpijski, tak każdy, kto naucza o Panu Jezusie słowem i przykładem, włącza się do wielkiej sztafety światła wiary, która od wieków przekazywała posłanie Jezusa. Nauka Pana Jezusa jest głoszona zawsze i wszędzie. Ona wskazuje i oświetla drogę do nieba, tak jak światło rozjaśnia ciemności. 16

17 K. umieszcza na tablicy (lub arkuszu papieru) papierową świecę i rozdaje dzieciom papierowe płomienie. Dzieci podchodzą do tablicy i rozmieszczają płomienie wokół świecy (po katechezie mogą je zabrać i wkleić do zeszytów). Uczniowie mogą też wykonać sztafetę światła wiary w zeszytach ćwiczeń (str. 7). 3. Śpiew Wspólne śpiewanie pieśni Wy jesteście na ziemi światłem mym (podręcznik ucznia). Można również wysłuchać jej nagrania. IV. POŻEGNANIE 1a. Zapis do zeszytu Temat: Katecheza Pana Jezusa i apostołów. Pan Jezus mówi: Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody (Mt 28,19). 1b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie wpisują w odpowiednie miejsce, kto nauczył ich modlitwy i znaku krzyża, oraz kolorują rysunek. 2. Praca domowa 1. Napisz, kto jest dla ciebie nauczycielem wiary w domu i w szkole. 2. Narysuj rodzinną sztafetę światła wiary, rozpoczynając od dziadków. 3. Modlitwa Pieśń Mój Mistrzu. Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 170 Wierzymy nie w formuły, ale w rzeczywistości, które one wyrażają i których wiara pozwala nam dotknąć. Akt (wiary) wierzącego nie odnosi się do tego, co się wypowiada, ale do rzeczywistości (wypowiadanej). Zbliżamy się jednak do tych rzeczywistości za pomocą formuł wiary. One pozwalają nam wyrażać i przekazywać wiarę, celebrować ją we wspólnocie, przyswajać ją sobie i coraz bardziej nią żyć. 171 Kościół, który jest filarem i podporą prawdy (1 Tm 3,15), zachowuje wiernie wiarę raz tylko przekazaną świętym (Jud 3). To Kościół zachowuje pamięć o słowach Chrystusa, to on przekazuje z pokolenia na pokolenie wyznanie wiary Apostołów. Jak matka uczy dzieci mówić, a przez to rozumieć i komunikować się, tak Kościół, nasza Matka, uczy nas języka wiary, by wprowadzać nas w rozumienie i życie wiary. 17

18 2. Z literatury W. Hoffsümmer, 3 x 30 pomysłów na nabożeństwa, katechezy w przedszkolu i w szkole, Kielce 2004 s K. Kuppig, Skarbnica zabaw na lekcje religii, Kielce K. Kupping, Pomysły zabaw na lekcje religii. Do wykorzystania w szkole i w parafii, Kielce F.W. Niehl, A. Thommes, 212 metod do zastosowania na lekcjach religii, Kielce K.W. Vopel, Dzieci bez stresu - tom I. W cudownej krainie fantazji, Kielce K.W. Vopel, Dzieci bez stresu - tom II. Podróże w nieznane, Kielce

19 3. JEZUS UCZY NAS MODLITWY Wiodące cele katechetyczne Zrozumienie, czym jest modlitwa. Dobra i częsta modlitwa w oczekiwaniu na spotkanie z Jezusem. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza rozumie, czym jest modlitwa, rozumie potrzebę modlitwy, pamięta treść Modlitwy Pańskiej. Umiejętności potrafi ułożyć modlitwę dziękczynną, uwielbienia, prośby. Postawy modli się rano i wieczorem, aktywnie włącza się w modlitwę Kościoła. Metody i formy pracy: zabawa aktywizująca Cebula, opowiadanie, uroczyste czytanie Pisma Świętego, praca z ilustracjami, rozmowa kierowana, medytacja na tle obrazów i muzyki. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, świece, ilustracje (Pan Jezus z apostołami, Pan Jezus modlący się), plansza z tekstem Panie, naucz nas modlić się. I. POWITANIE 1. Nawiązanie do poprzedniej katechezy K. sprawdza pracę domową i przypomina główne myśli poprzedniej katechezy. Stojąc przed Panem Bogiem, spróbujmy odpowiedzieć sobie w ciszy na pytania: Jak wypełniam polecenie Pana Jezusa? Komu przekazałem słowa Jezusa lub mówiłem o Nim? 2. Modlitwa Poprośmy w ciszy Pana Jezusa o pomoc w przyjęciu i przekazywaniu Jego nauki innym. Po chwili ciszy: Panie Jezu, Ty byłeś światłem dla apostołów, bądź z nami, abyśmy umieli z odwagą i radością przekazywać światło Twojej nauki innym. Ciebie prosimy 19

20 3. Zabawa w dwóch kręgach K. organizuje wspólną zabawę aktywizującą Cebula. Dzieci stają w dwóch kołach (zewnętrznym i wewnętrznym) twarzą do siebie. K. poleca, by w parach porozmawiały ze sobą, np. na temat: Co dziś jadłem na śniadanie. Moja ulubiona książka. Moja ulubiona zabawa. itd. Przy każdym kolejnym poleceniu dzieci z koła wewnętrznego przesuwają się w prawo, zgodnie z ruchem wskazówek zegara (o jedno dziecko dalej). Po kilku poleceniach K. prosi o dalsze przesuwanie się dzieci, ale tym razem bez słów. Milcząc, dzieci przesuwają się kilka razy. Po skończonej zabawie powracają do ławek. W przypadku braku miejsca zabawę można przeprowadzić w ławkach. Dzieci zwracają się najpierw do osoby, z którą siedzą w ławce, a następnie do osoby siedzącej z tyłu lub z przodu. 4. Rozmowa wprowadzająca w temat K. pyta: Jak się czuliście, gdy mogliście ze sobą rozmawiać? Co czuliście, gdy nie można było rozmawiać? K. podsumowuje: Jesteśmy szczęśliwi, gdy możemy z kimś rozmawiać, pytać o coś i uzyskiwać odpowiedź. Natomiast jest nam źle i smutno, gdy milczymy, o nic nie pytamy i nikt nam nie odpowiada. Każdy człowiek czuje się dobrze, gdy może rozmawiać i przebywać z innymi ludźmi, szczególnie z tymi, którzy go kochają. Również Bóg, który nas bardzo kocha, chce z nami rozmawiać. K. pyta: Kiedy taka rozmowa jest możliwa? Jak nazywamy rozmowę z Panem Bogiem? II. ZAPROSZENIE DO SPOTKANIA Z MODLĄCYM SIĘ JEZUSEM 1. Rozmowa o modlitwie K. stawia pytania: Gdzie widzieliście modlącego się człowieka? W jakiej sytuacji ta osoba się modliła? Po czym poznaliście, że się modli? 2. Opowiadanie K. opowiada: Przygotowania do Pierwszej Komunii Świętej ruszyły pełną parą. Siostra ogłosiła, że w tym tygodniu odbędzie się pierwsze spotkanie, którego tema- 20

21 tem będzie modlitwa. Cała klasa miała czekać na siostrę przed kościołem w piątek o Wszystkie dzieci przyszły punktualnie o wyznaczonej porze. Siostra powiedziała nieco tajemniczo: Na dzisiejszym spotkaniu zabawimy się w detektywów. Będziemy szukać śladów, które pomogą nam odpowiedzieć na pytanie, czym jest modlitwa. Musimy uważnie obserwować, co się wokół nas dzieje, by nie przegapić żadnego ze śladów. Hura! krzyknęły z entuzjazmem dzieci. Najpierw pójdziemy do kancelarii parafialnej! zawołała siostra, prowadząc dzieci w stronę plebanii. W poczekalni czekali narzeczeni na nauki przedślubne. Popatrzcie na te pary zachęcała siostra. To pierwszy ślad na drodze naszych poszukiwań. Jaką odpowiedź na nasze pytanie podsuwa nam ich widok? Modlitwa to spotkanie dwóch kochających się osób! bez namysłu zawołała Roksana. Modlitwa to chodzenie pod rękę z Panem Bogiem powiedział bardzo poważnie Wojtek. Modlitwa to powierzenie swojego życia Jezusowi dodał Tobiasz. Brawo! klasnęła w dłonie siostra. Idziemy szukać dalej! zawołała i gromada drugoklasistów pomaszerowała za nią. Odwiedzimy teraz wyjątkowe miejsce tłumaczyła siostra uroczyście. To biuro domowego hospicjum, miejsce, w którym spotykają się wolontariusze. Oni z dobrego serca odwiedzają dzieci, tak chore, że nie mogą już wychodzić z domu i przygotowują się na spotkanie z Bogiem. Dzieci wraz z siostrą spotkały tam licealistkę Kasię i razem z nią poszły do chorego na raka Wojtka. Z wielkim współczuciem spoglądali na cierpiącego chłopca i podziwiali pracę wolontariuszki. Kiedy wyszli na zewnątrz, siostra znowu zadała pytanie: Czym jest modlitwa? Modlitwa to przygotowanie do spotkania z Bogiem cicho odpowiedział Kuba. Modlitwa to miłość bliźniego! z zapałem zawołała Ola, która z całego serca zapragnęła zostać pielęgniarką. Cieszę się, że udzielacie takich mądrych odpowiedzi powiedziała siostra, patrząc dzieciom głęboko w oczy. A teraz uśmiechnęła się figlarnie idziemy do parku. Mam nadzieję mówiła, szukając czegoś w swojej torbie że macie ochotę na coś słodkiego. Jasne! pierwszy wyrwał się Jaś. No to mała niespodzianka! zawołała siostra i wyjęła z torby wielką 21

22 paczkę cukierków. Czy teraz też możecie powiedzieć, czym jest modlitwa? spytała siostra, patrząc, jak dzieci zajadają ze smakiem cukierki. Teraz to nawet ja wiem! zaśmiał się Jaś. Modlitwa to przysmak dla duszy! Brawo Jasiu! zawołała cała klasa, nagradzając go oklaskami. Ja też coś wymyśliłam odezwała się Agata. Popatrzcie tam! wskazała fontannę. Modlitwa to kąpiel dla duszy, prawda? dopytywała dziewczynka. Prawda! odpowiedziała siostra, siadając z dziećmi na trawie. Modlitwa to też wytchnienie dla duszy powiedział Igor, wyciągając się wygodnie. Nagle do dzieci zbliżył się mały chłopiec. Roześmiał się serdecznie i podbiegł do siostry. Bozia zawołał, wpatrując się w duży krzyż, zdobiący habit, po czym wdrapał się siostrze na kolana, wziął krzyż w dłonie i gorąco go ucałował. Tatuś w niebie kocha! zawołał radośnie wznosząc do góry rączki. Co powiecie teraz? spytała siostra. Czym jest modlitwa? Modlitwa to radosne spotkanie dziecka z kochającym tatą uśmiechnęła się Natalka. Pa! Pa! pomachał maluch na pożegnanie, biegnąc w stronę rodziców. Nie myślałem, że przygotowania do Pierwszej Komunii Świętej będą takie ciekawe mówił Krzyś, wracając z Julką do domu. A ja nie wiedziałam, że modlitwa jest taka ważna szczerze przyznała się dziewczynka. Czeka nas chyba w tej drugiej klasie jeszcze wiele niespodzianek! zaśmiał się Krzyś i uradowane dzieci pobiegły do swoich domów. 3. Definiowanie pojęcia modlitwa K. poleca uczniom otworzyć podręcznik (str. 12) i prosi ich, by odczytali zamieszczone tam wypowiedzi dzieci na temat modlitwy. Co to jest modlitwa? K. zachęca dzieci do formułowania własnych definicji modlitwy pomocą może być zadanie w zeszycie ćwiczeń (str. 9). Można przy tym także zaprezentować fotografię modlącej się rodziny. 4. Spotkanie z modlącym się Jezusem praca z tekstem biblijnym i ilustracjami K. zawiesza ilustrację przedstawiającą Pana Jezusa podczas modlitwy. Wzorem dobrej modlitwy jest Pan Jezus. Apostołowie widzieli, jak Pan Jezus się modlił, i zapragnęli się modlić w taki sam sposób. Posłuchajcie słów Pisma Świętego o tej modlitwie. 22

23 Wybrane wcześniej dzieci trzymają dwie zapalone świece, K. odczytuje tekst Łk 11,1-4. Jezus, przebywając w jakimś miejscu modlił się, a kiedy skończył, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas modlić się, tak jak i Jan nauczył swoich uczniów». A On rzekł do nich: «Kiedy będziecie się modlić, mówcie: Ojcze, niech się święci Twoje imię; niech przyjdzie Twoje królestwo! Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzień i przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu, kto przeciw nam zawini; i nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie». Jedno dziecko zawiesza na tablicy planszę z napisem: Panie, naucz nas modlić się. i obraz ukazujący Pana Jezusa wśród apostołów lub K. prosi o obejrzenie ilustracji w zeszycie ćwiczeń. O co apostołowie prosili Pana Jezusa? Jakiej modlitwy nauczył ich Pan Jezus? O czym rozmawiamy z Bogiem, odmawiając Ojcze nasz? K. pomaga dzieciom sformułować odpowiedź: Modlitwa Pańska jest najdoskonalszą modlitwą, w której zwracamy się do Boga Ojca, uwielbiamy Go i modlimy się za wszystkich ludzi. Wspólnie modlimy się jej słowami podczas Mszy Świętej. O co prosimy w tej modlitwie? III. ODPOWIEDŹ NASZA SERDECZNA ROZMOWA Z BOGIEM 1. Rozmowa o modlitewnym doświadczeniu dzieci K. zachęca dzieci, aby opowiedziały o swojej modlitwie. Jakimi słowami modlicie się najchętniej? Za co Panu Bogu dziękujecie? Jakimi słowami możemy chwalić Boga? K. podkreśla znaczenie modlitwy dziękczynnej i chwalebnej. Otrzymaliśmy od Boga życie i wszystko wokół nas jest Jego darem. Im więcej będziemy Panu Bogu dziękować i chwalić Go, tym hojniej będziemy obdarowywani. O co możemy Boga prosić? O co w tym roku będziemy prosić Go szczególnie? Kiedy powinniśmy się modlić? Co chcielibyście teraz powiedzieć Bogu Ojcu? 23

24 2. Medytacja na tle obrazów i muzyki K. włącza muzykę refleksyjną i wskazując na obrazy umieszczone na tablicy, mówi: Jezus jest z nami. On zawsze towarzyszy naszej modlitwie. Modli się razem z nami, ilekroć chcemy rozmawiać z Bogiem. To On pobudza nasze serca do modlitwy. Przy Nim możemy się czuć bezpiecznie i swobodnie. Możemy mówić Bogu o wszystkim, co czuje nasze serce. Możemy też w milczeniu wpatrywać się sercem w oblicze kochającego nas Ojca. To też będzie wspaniała modlitwa. Trwając tak na modlitwie u boku Jezusa, uczymy się modlić coraz lepiej. Prośmy Go tak, jak Jego uczniowie. Dzieci czytają słowa z planszy, najpierw w ciszy, a potem wszyscy razem głośno: Panie, naucz nas modlić się. IV. POŻEGNANIE 1. Modlitwa Wszyscy jesteśmy jedną rodziną Bożą Kościołem. Na znak naszej jedności stańmy w kręgu i podając sobie ręce, módlmy się tak, jak nas nauczył Pan Jezus: Ojcze nasz 2a. Zapis do zeszytu Temat: Pan Jezus uczy nas modlitwy. Modlitwa jest rozmową i przebywaniem z Bogiem. Panie, naucz nas modlić się. 2b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie uzupełniają definicję modlitwy i kolorują rysunek. 3. Praca domowa 1. Wypisz miejsca, w których modlisz się sam, oraz te, w których modlisz się z innymi. 2. Napisz modlitwę ucznia przed rozwiązywaniem trudnego zadania, np. z matematyki. Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 426 W samym centrum katechezy znajduje się przede wszystkim Osoba: Jezus Chrystus z Nazaretu, Jednorodzony Syn Ojca... który cierpiał i umarł za nas i który teraz, ponieważ zmartwychwstał, żyje z nami na zawsze... Katechizować... to odkrywać w Osobie Chrystusa cały odwieczny zamysł Boży, który w Nim się wypełnił. To dążyć do zrozumienia znaczenia czynów i słów Chrystusa oraz znaków dokonanych przez Niego. Celem katechezy jest doprowadzenie do 24

25 komunii z Jezusem Chrystusem... Bo tylko On sam może prowadzić do miłości Ojca w Duchu Świętym i uczestnictwa w życiu Trójcy Świętej. 427 W katechezie przez nauczanie przekazywany jest Chrystus, Słowo Wcielone i Syn Boży, wszystko zaś inne o tyle, o ile do Niego się odnosi; naucza sam Chrystus, a każdy inny nauczający jedynie w tej mierze, w jakiej jest Jego zwiastunem lub tłumaczem i w jakiej Chrystus mówi przez jego usta... Trzeba więc, aby do każdego katechety można było zastosować te niezgłębione słowa Jezusa: «Moja nauka nie jest moja, lecz Tego, który mnie posłał» (J 7,16). 428 Kto został powołany do nauczania Chrystusa, powinien zatem starać się przede wszystkim o tę najwyższą wartość poznania Chrystusa ; trzeba zgodzić się wszystko stracić, bylebym pozyskał Chrystusa i znalazł się w Nim... przez poznanie Jego: zarówno mocy Jego zmartwychwstania, jak i udziału w Jego cierpieniach w nadziei, że upodabniając się do Jego śmierci, dojdę jakoś do pełnego powstania z martwych (Flp 3,8-10). 429 Z tego przenikniętego miłością poznania Chrystusa rodzi się pragnienie głoszenia Go, ewangelizowania i prowadzenia innych do tak wiary w Jezusa Chrystusa. Równocześnie jednak daje się odczuć potrzeba coraz lepszego poznania tej wiary. W tym celu, idąc za Symbolem Apostolskim, zostaną najpierw przedstawione główne tytuły Jezusa: Chrystus, Syn Boży, Pan (artykuł drugi). Symbol Apostolski wyznaje następnie główne misteria życia Jezusa: misterium Jego Wcielenia (artykuł trzeci), Jego Paschy (artykuł czwarty i piąty) i Jego uwielbienia (artykuł szósty i siódmy). 2. Z literatury I. Flemming, J. Fritz, Zabawy na uspokojenie. Odprężające zabawy dla dzieci ze szkoły podstawowej, Kielce I. Kunz, Odkrywanie ciszy, Kielce H. Laarmann, Nasze życie jest piękne i kolorowe, Kielce E. Robert, Bogu mogę wszystko powiedzieć, Kielce K.W. Vopel, Latający dywan tom I. Łatwiejsza nauka dzięki odprężeniu ćwiczenia dla dzieci w wieku od 6 do 12 roku życia, Kielce H. Vorgrimler, U. Bernauer, T. Sternberg, Anioł. Doświadczenie Bożej obecności, Kielce

26 4. SPOTYKAMY PANA JEZUSA NA MSZY ŚWIĘTEJ Wiodące cele katechetyczne Odkrycie prawdy, że na Mszy Świętej spotykamy się z Panem Jezusem. Systematyczne uczestnictwo we Mszy Świętej. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza Uczeń : rozumie, że na Mszy Świętej wierzący spotykają się z Panem Jezusem. Umiejętności Uczeń : potrafi wyjaśnić, dlaczego chrześcijanin powinien być na Mszy Świętej w każdą niedzielę. Postawy Uczeń : systematycznie uczestniczy w niedzielnej Mszy Świętej. Metody i formy pracy: praca z ilustracjami i tekstem biblijnym, śpiew, autorefleksja, przygotowanie zaproszenia (plakatu), rozsypanka wyrazowa. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, ilustracje (różne rodzaje spotkań, ludzie w drodze do kościoła, kapłan czytający Pismo Święte, kapłan podczas liturgii eucharystycznej), plansza z tekstem Mt 28,20, materiały do zaproszenia. I. POWITANIE 1. Sprawdzenie pracy domowej i modlitwa K. sprawdza pracę domową. Dwoje wybranych dzieci odczytuje ułożone przez siebie modlitwy. 2. Prezentacja ilustracji i rozmowa wprowadzająca w temat K. umieszcza na tablicy ilustracje przedstawiające różne rodzaje spotkań, np. dwóch przyjaciół, konferencja naukowa, spotkanie koleżeńskie. Dlaczego ludzie spotykają się ze sobą? Możemy spotykać różnych ludzi. Czasem spotykacie nauczycielkę i mówicie jej: Dzień dobry, czasem księdza i wtedy pozdrawiacie go słowami: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Gdy spotykamy się z kolegą, najczęściej mówimy: Cześć i pytamy: Jak leci, co słychać? Na spotkaniach jest miło, gdy tego, kto się z nami spotka, bardzo lubimy. Można wtedy porozmawiać, posłuchać, pobawić się i ucieszyć. 26

27 Co zrobić, żeby spotkania były udane? Z kim, oprócz ludzi, możemy się jeszcze spotykać? Gdzie spotykamy się z Panem Jezusem? II. ZAPROSZENIE DO SPOTKANIA Z JEZUSEM NA MSZY ŚWIĘTEJ 1. Praca z ilustracjami i tekstem biblijnym W niedzielę wielu ludzi przychodzi do kościoła. K. umieszcza na tablicy ilustrację przedstawiającą ludzi idących do kościoła (lub dzieci oglądają ilustrację w zeszycie ćwiczeń str. 10). Dokąd idą ci ludzie? Po co ludzie chodzą do kościoła? Kogo pragną tam spotykać? K. umieszcza na tablicy planszę z wersetem biblijnym: Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata. (Mt 28,20) Pan Jezus obiecał, że z będzie nami. Czeka na nas w każdą niedzielę. Jak nazywa się spotkanie ludzi w imię Jezusa w kościele? Co podczas Mszy Świętej przypomina nam o obecności Jezusa? K. obok ilustracji z ludźmi idącymi na Mszę Świętą zawiesza kolejne: kapłan czyta Pismo Święte, kapłan przy ołtarzu. Na Mszy Świętej spotykamy się z Panem Jezusem i wraz z Nim składamy Bogu Ojcu ofiarę. Jezus wtedy mówi do nas i daje nam siebie. 2. Przygotowanie zaproszenia na Mszę Świętą Dzieci wraz z K. projektują i wykonują na dużym arkuszu wspólne zaproszenie na Mszę Świętą dla uczniów całej szkoły (w formie plakatu). Później wywieszą je na szkolnym korytarzu. K. przygotowuje wcześniej kontury kościoła, postaci ludzi w różnym wieku, napisy (np. Zapraszamy na Mszę Świętą, niedziela, godzina...). Uczniowie kolorują elementy i naklejają je na duży arkusz papieru (dobrze byłoby przygotować tyle elementów, ile jest par dzieci w klasie). III. ODPOWIEDŹ DEKLARACJA OBECNOŚCI NA NIEDZIELNEJ MSZY ŚWIĘTEJ 1. Rozmowa kierowana K. rozmawia z dziećmi i zachęca do odpowiedzi na pytania: Z kim spotykamy się w kościele? Kiedy w kościele spotykamy się z Panem Jezusem? Dlaczego powinniśmy być na Mszy Świętej w każdą niedzielę? 27

28 Co ofiarujemy Bogu w najbliższą niedzielę? Msza Święta jest bardzo ważna, ponieważ zaprasza nas na nią sam Pan Jezus, więc nikogo nie powinno brakować. Przychodzimy wszyscy, aby powiedzieć Jezusowi, że Go kochamy i oczekujemy na Jego przyjście. Razem z Jezusem chcemy ofiarować Bogu nasz czas, naszą pracę, zabawę i naukę. Chcemy Go słuchać i tęskniąc za Nim, oczekiwać na przyjście tego Najważniejszego Gościa do naszych serc w Komunii Świętej. 2. Rozsypanka wyrazowa Dzieci w zeszytach ćwiczeń układają z rozsypanych wersetów dwie zwrotki wiersza pt. Niedziela : Gdy jest niedziela, ten święty dzień, Jezus na Mszę zaprasza mnie. Z wielką radością udam się tam, serce otwarte na głos Jego mam. (D. Kurpiński i J. Snopek) IV. POŻEGNANIE 1a. Zapis do zeszytu Temat: Spotykamy Pana Jezusa na Mszy Świętej. Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata (Mt 28,20). 1b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie uzupełniają zdanie z Pisma Świętego oraz wklejają wycinanki z wersami wiersza. 2. Praca domowa 1. Porozmawiaj z rodzicami o systematycznym uczestnictwie w niedzielnej Mszy Świętej. 2. Wypisz, co w kościele przypomina nam o obecności Pana Jezusa. 3. Modlitwa Wspólny śpiew Jeden jest tylko Pan (podręcznik ucznia). 28

29 Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 610 Jezus najpełniej wyraził dobrowolne ofiarowanie siebie samego w czasie Wieczerzy spożywanej z dwunastoma Apostołami, tej nocy, kiedy został wydany (1 Kor 11,23). W przeddzień swojej męki, gdy jeszcze był wolny, Jezus uczynił z Ostatniej Wieczerzy spożywanej z Apostołami pamiątkę swojej dobrowolnej ofiary, jaką miał złożyć Ojcu dla zbawienia ludzi: To jest Ciało moje, które za was będzie wydane (Łk 22,19). To jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów (Mt 26,28). 611 Eucharystia, którą Jezus ustanawia w tej chwili, będzie pamiątką (1 Kor 11,25) Jego ofiary. Włącza On Apostołów do swojej ofiary i poleca, by ją przedłużali. Przez to Jezus ustanawia swoich Apostołów kapłanami Nowego Przymierza: Za nich Ja poświęcam w ofierze samego siebie, aby i oni byli uświęceni w prawdzie (J 17,19). 2. Z literatury W. Hoffsümmer, Wyjaśniamy dzieciom Mszę świętą w znakach, opowiadaniach i zabawach, Kielce A.M. Lusuardi, Katechezabawa. Propozycje animowania tematów o wierze z wykorzystaniem zabawy, Kielce P. Wagenhofer, Świętujmy razem. Celebracje dla dzieci, Kielce

30 5. SPOTYKAMY PANA JEZUSA WŚRÓD LUDZI Wiodące cele katechetyczne Poznanie prawdy, że Jezus jest obecny we wspólnotach ludzkich. Świadomość obecności Pana Jezusa i postawa życzliwości wobec najbliższych. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza rozumie, że Pan Jezus zjednoczył się z każdym człowiekiem, a szczególnie słabym, chorym czy samotnym. Umiejętności potrafi dostrzegać obecność Pana Jezusa w ludziach potrzebujących pomocy. Postawy wyraża gotowość niesienia pomocy najbliższym. Metody i formy pracy: rozmowa kierowana, praca z tekstem biblijnym, opowiadanie, scenka, praca z podręcznikiem, śpiew, autorefleksja. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, świece, ilustracja przedstawiająca nauczającego Pana Jezusa, plansza z tekstem J 13,34. I. POWITANIE 1. Modlitwa Pieśń Niechaj z nami będzie Pan. 2. Rozmowa wprowadzająca w temat K. sprawdza pracę domową i przypomina treść ostatniej katechezy. Wokół nas żyje wielu ludzi. Z kim najczęściej się spotykamy? Oprócz najbliższych spotykamy również ludzi cierpiących, którzy potrzebują pomocy. Gdzie możemy ich spotkać? K. podsumowuje: Wraz ze wszystkimi ludźmi tworzymy jedną wielką rodzinę ludzką, w której mieszka Pan Jezus. On chce, abyśmy się wzajemnie miłowali. K. może się posłużyć ilustracjami ukazującymi Jezusa wśród ludzi. 30

31 II. ZAPROSZENIE DO ODKRYWANIA JEZUSA W DRUGIM CZŁOWIEKU 1. Praca z tekstem biblijnym Przygotowany uczeń odczytuje (przy zapalonych świecach) tekst J 13,34-35 (podręcznik). Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali. K. pyta: Jakie przykazanie dał nam Pan Jezus? K. umieszcza na tablicy planszę z wersetem biblijnym: Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem. (J 13,34) Czego oczekuje od nas Pan Jezus? Kogo powinniśmy miłować? Kto jest dla nas wzorem miłości? Kim się stajemy przez wzajemną miłość? K. podsumowuje: Uczeń Pana Jezusa okazuje miłość wszystkim ludziom, również tym, którzy inaczej wierzą, są słabsi czy chorzy. Jesteśmy wtedy podobni do Pana Jezusa. Naśladując Go, żyjemy w jedności z innymi i w ten sposób przygotowujemy się do spotkania z Jezusem w sakramentach pokuty i Eucharystii. 2. Opowiadania K. czyta teksty: Dwie chusteczki i Pocieszenie : Pewien mały chłopczyk przynosił zawsze do przedszkola dwie chusteczki. Gdy zdziwiona wychowawczyni spytała, dlaczego tak robi, odpowiedział: Jedna jest po to, by wycierać sobie nos, druga, żeby wytrzeć oczy komuś, kto płacze. * * * Mała dziewczynka wróciła do domu od sąsiadki, której ośmioletnia córeczka niedawno tragicznie zmarła. Po co tam poszłaś? spytał ojciec. Żeby pocieszyć tę biedną panią. Jesteś przecież taka malutka, w jaki sposób mogłaś ją pocieszyć? Usiadłam jej na kolanach i płakałam razem z nią. (B. Ferrero, Czterdzieści opowiadań na pustyni, Warszawa 1994, s. 56 i 21) 31

32 3. Rozmowa na temat opowiadania Jak chłopiec pokazał, że jest uczniem Pana Jezusa? Czego możemy się nauczyć od tego przedszkolaka? Jak dziewczynka udowodniła, że jest uczennicą Pana Jezusa? K. prosi uczniów o obejrzenie zdjęć w podręczniku ucznia i pyta: W jakich jeszcze sytuacjach ludzie pokazują, że są uczniami Jezusa? III. ODPOWIEDŹ OKAZYWANIE MIŁOŚCI BLIŹNIEMU 1. Rozmowa o sposobach bycia uczniem Jezusa K. prosi, by dzieci w zeszytach ćwiczeń odszukały naklejkę ze słowami Jezusa (J 13,34) i wkleiły ją pomiędzy rysunkami (str. 12). Jak my możemy pokazać, że jesteśmy uczniami Jezusa? Uczniowie podają konkretne przykłady bycia uczniem Jezusa w domu, w szkole, na podwórku. 2. Scenka jesteśmy uczniami Jezusa K. dzieli klasę na trzy lub sześć grup, polecając im przygotowanie scenek, w których pokażą się jako uczniowie Jezusa: Grupa I w szkole Grupa II w domu Grupa III na podwórku Po prezentacji scenek należy je krótko omówić. 3. Śpiew połączony z refleksją K. proponuje zaśpiewanie piosenki Jeśli Pana Boga kochać chcę (podręcznik ucznia). K. pyta: Kto pomaga nam być dobrym? Jak można się do Niego zwracać o pomoc? Teraz niech każdy z was w ciszy podejmie postanowienie, co zrobi, aby Jezus czuł się z nami dobrze w każdym miejscu, gdzie będziemy. IV. POŻEGNANIE 1a. Zapis do zeszytu Temat: Spotykamy Pana Jezusa wśród ludzi. Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem (J 13,34). 1b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie kolorują rysunki, łączą strzałkami tekst J 13,34 oraz rysują scenki pokazujące, jak sami pomagają innym. 32

33 2. Praca domowa Podaj trzy przykłady sytuacji, w których zachowałeś się jak uczeń Jezusa. 3. Modlitwa Dzięki Ci, Boże, za światło tej nauki. Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 458 Słowo stało się ciałem, abyśmy poznali w ten sposób miłość Bożą: W tym objawiła się miłość Boga ku nam, że zesłał Syna swego Jednorodzonego na świat, abyśmy życie mieli dzięki Niemu (1 J 4,9). Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne (J 3,16). 459 Słowo stało się ciałem, by być dla nas wzorem świętości: Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie... (Mt 11,29). Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie (J 14,6). Na Górze Przemienienia Ojciec daje polecenie: Jego słuchajcie (Mk 9,7). Jest On rzeczywiście wzorem błogosławieństw i normą nowego Prawa: To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem (J 15,12). Miłość ta zakłada rzeczywistą ofiarę z siebie w pójściu za Nim. 460 Słowo stało się ciałem, by uczynić nas uczestnikami Boskiej natury (2 P 1,4). Taka jest racja, dla której Słowo stało się człowiekiem, Syn Boży Synem Człowieczym: aby człowiek, jednocząc się ze Słowem i przyjmując w ten sposób synostwo Boże, stał się synem Bożym. Istotnie, Syn Boży stał się człowiekiem, aby uczynić nas Bogiem. Unigenitus Dei Filius, suae divinitatis volens nos esse participes, naturam nostram assumpsit, ut homines deos faceret factus homo Jednorodzony Syn Boży, chcąc uczynić nas uczestnikami swego Bóstwa, przyjął naszą naturę, aby stawszy się człowiekiem, uczynić ludzi bogami. 2. Z literatury G. Boader, R. Zardoni, Wątpliwości małego Filipa, Kielce D. Brown, Powrót do życia. Codzienne kontakty z Bogiem, Kielce I. Flemming, J. Fritz, Teatr w szkole. Propozycje zabaw dla dzieci w wieku od 6 do 13 lat, Kielce I. Flemming, Po prostu zaczynamy. Praktyczne porady za zakresu pedagogiki zabawy, Kielce J. Griesbeck, Poznajemy się w zabawie, Kielce J. Halbig, R. Wehnert, Bawimy się wszyscy cz. 1. Pierwszy kontakt i komunikacja w zabawie, Kielce L. von Keyserlingk, Opowieści o przyjaźni, Kielce W. Löscher, Świat wokół mnie. Wrażenia zmysłowe w zabawie dzieci, Kielce

34

35 II KIM JESTEŚ, PANIE JEZU? Pan jest Pasterzem moim, niczego mi nie braknie. Na niwach zielonych pasie mnie, nad wody spokojne prowadzi mnie.

36 6. JEZUS JEST NASZYM ZBAWICIELEM Wiodące cele katechetyczne Poznanie prawdy, że Jezus zbawia. Postawa wiary. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza rozumie pojęcie Zbawiciel, podaje, w jakim celu Jezus przyszedł na ziemię, pamięta Bożą obietnicę wypowiedzianą do ludzi w raju, rozumie, że Jezus wypełnił Bożą obietnicę zbawienia. Umiejętności potrafi opisać, kim jest Jezus, potrafi zinterpretować tekst J 3, Postawy wyraża żywą wiarę w obecność i działanie Jezusa w sakramentach chrztu, pokuty i pojednania oraz Eucharystii. Metody i formy pracy: opowiadanie, praca z tekstem biblijnym, ilustrowanie tekstu obrazem, autorefleksja, osobiste wyznanie wiary, śpiew. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, plansza z tekstem J 3,16-17, obrazy (Narodzenie Pana Jezusa, Męka i Śmierć Pana Jezusa, Zmartwychwstanie), ilustracje sakramentów: chrztu, pokuty i Eucharystii. I. POWITANIE 1. Przywitanie z dziećmi i modlitwa K. serdecznie wita dzieci i przypomina, że Jezus jest obecny wśród nas. Następnie zaprasza do wspólnego śpiewania pieśni Jezus jest tu. 2. Opowiadanie K. przedstawia opowiadanie: Maciek i Marek zaplanowali z tatą wyjazd w góry. Chcieli w ten sposób uczcić 18 urodziny Marka. Jutro o tej porze będę już dorosły! cieszył się Marek, pakując do samochodu swoje rzeczy. 36

37 Dla mnie i tak na zawsze zostaniesz dzieckiem roześmiał się tato i zabawnie potargał czuprynę syna. Za chwilę jednak dodał poważnie: Jeszcze raz przypominam wam o zasadach, które obowiązują w górach. Niektóre z nich uczą, jak należy postąpić, a inne, jak nigdy nie należy się zachować. Wszystkie jednak są po to, aby chronić nasze życie i zapewnić nam bezpieczeństwo przygotowywał synów do wyprawy. Wyjście w góry zaplanowali na poranek następnego dnia. Ani tato, ani Maciek nie spodziewali się jednak, że Marek ma własne plany. Zasady są po to, żeby je łamać! śmiał się w duchu Marek, przypominając sobie ostatnią rozmowę z kolegami i kładąc na stole liścik do taty i brata. Ale będą mieli miny, jak ich przywitam na szczycie! W końcu nie jestem już dzieckiem i sam mogę podejmować decyzje myślał, cicho wychodząc ze schroniska. Wszystko przebiegało pomyślnie do chwili, gdy Marek zdecydował się zboczyć ze szlaku. Z mapy wynika, że można tę trasę skrócić o kilka godzin myślał głośno. Dlaczego więc miałbym iść dłuższą drogą? zastanawiał się chłopak, podejmując decyzję, która była dla niego oczywista. Niestety, nie był to dobry wybór. Po półgodzinnym marszu Marek znalazł się na bardzo stromej, pokrytej kamieniami ścieżce. Wystarczył jeden nieostrożny krok, by zsunąć się ze zbocza w dosyć głęboką przepaść. To chyba nie był najlepszy wybór żałował swojej decyzji Marek. Cofnę się, póki mogę i zaczął zawracać. Właśnie wtedy potknął się o spory kamień i zaczął się zsuwać po zboczu. Upadek był bardzo bolesny. Najbardziej bolała go stopa. Powrót na górę był niemożliwy. No to się popisałem mruczał pod nosem Marek, zły sam na siebie. Na szczęście nie uszkodziłem telefonu ucieszył się i napisał SMS-a do taty. Żeby tylko był zasięg, to wszystko się dobrze skończy dodawał sobie otuchy. Pomoc nadeszła szybciej niż się spodziewał. Tato z Maćkiem, wyposażeni w odpowiedni sprzęt, zjawili się najszybciej, jak tylko mogli. Przewiąż się liną tak, jak cię uczyłem udzielał Markowi instrukcji tata, przywiązując drugi koniec liny do drzewa. Nie bój się! Zaraz będziesz bezpieczny. Przepraszam wyszeptał Marek, kiedy znalazł się z powrotem na ścieżce. Nie gniewaj się tato prosił Marek ja chciałem Tylko tyle zdołał powiedzieć i serdecznie się rozpłakał. Oczywiście, że się nie gniewam zapewniał tato, przytulając Marka. Cieszę się, że tylko tak to się skończyło. Mam nadzieję, że teraz docenisz zasady, które obowiązują w górach i że zrozumiesz, jakie konsekwencje niesie ze sobą nieposłuszeństwo. 37

38 Zapamiętam odpowiedział ze łzami w oczach Marek. Maciek dawno nie widział, żeby Marek płakał. Nie pamiętał także, kiedy ostatnio brat przytulił się do taty. Wiedział, że stało się coś bardzo ważnego i że zapamięta to wydarzenie do końca życia. 3. Rozmowa na temat opowiadania Dlaczego Marek znalazł się w niebezpieczeństwie? Kogo wezwał na pomoc? 4. Rozmowa kierowana K. zachęca dzieci do podania przykładów niebezpiecznych zachowań. Wszyscy czasem przez swoje nieposłuszeństwo narażamy na niebezpieczeństwo własne zdrowie, a nawet życie. Dlaczego tato Marka pospieszył mu na pomoc? Kto pomagał wam w trudnych sytuacjach? Narażenie zdrowia i życia to nie jedyne niebezpieczeństwo, na jakie się wystawiamy. Postępując źle, narażamy również nasze życie wieczne. Bóg kocha nas wszystkich. Gdy przez wybór złej drogi odchodzimy od Niego, narażając się na wielkie niebezpieczeństwo utraty życia wiecznego, On nie przestaje nas kochać, ale spieszy nam na ratunek. Co Bóg uczynił, aby ratować nasze życie wieczne? odpowiedź znajdziemy w Ewangelii. II. ZAPROSZENIE DO SPOTKANIA Z JEZUSEM, KTÓRY ZBAWIA 1. Prezentacja tekstu biblijnego K. zawiesza na tablicy planszę z tekstem J 3,16-17 (lub poleca uczniom znaleźć go w podręczniku, str. 20), i prosi wszystkich o odczytanie go: Tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony. 2. Omówienie tekstu ubogacone ilustracjami K. prowadzi z dziećmi rozmowę. Jedno z nich zawiesza na tablicy obraz ze sceną narodzenia Pana Jezusa. Można również wykorzystać rysunki z zeszytu ćwiczeń (str. 14). Kogo Bóg posłał na ziemię? Dlaczego Bóg posłał Jezusa? W jakim celu Jezus przyszedł na ziemię? Ponieważ Pan Bóg bardzo nas kocha, dał nam Jezusa, aby nas zbawił, czyli uratował nas od wiecznego cierpienia po śmierci i dał jednocześnie szansę wiecznego życia z Bogiem, czyli wiecznego szczęścia. 38

39 W jaki sposób Pan Jezus wykonał to zadanie? K. rozmawia z dziećmi, ilustrując rozmowę obrazami męki i śmierci Pana Jezusa oraz Jego zmartwychwstania. Jak musimy żyć, aby osiągnąć zbawienie? 3. Nawiązanie do sakramentów K. przy pomocy ilustracji zwraca uwagę dzieci na sakramenty chrztu, pokuty i Eucharystii, poprzez które Pan Jezus nas uświęca i zbawia. Jaką pomoc dał nam Pan Jezus dla naszego zbawienia? III. ODPOWIEDŹ PRZYJĘCIE DARU ZBAWIENIA 1. Wyznanie wiary celebracja Pan Jezus mówi, że każdy, kto w Niego wierzy, nie zginie, ale będzie miał życie wieczne. K. zachęca uczniów do wyznania wiary: Czy wierzysz, że Jezus jest twoim Zbawicielem? Wierzę. Czy wierzysz, że w sakramencie chrztu stałeś się dzieckiem Boga? Wierzę. Czy wierzysz, że w sakramencie pokuty Pan Jezus odpuszcza grzechy? Wierzę. Czy wierzysz, że pod postacią chleba Pan Jezus przyjdzie do ciebie w sakramencie Eucharystii? Wierzę. 2. Formułowanie wyznania wiary K. zachęca dzieci, aby swoimi słowami złożyły wyznanie wiary, np.: Wierzę, że Pan Jezus mnie kocha. Wierzę, że Pan Jezus umarł za mnie na krzyżu. IV. POŻEGNANIE 1a. Zapis do zeszytu Temat: Jezus jest naszym Zbawicielem. Pan Jezus zbawił nas przez swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie. 1b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie szukają tekstu J 3,16 w rozsypance oraz redagują krótką modlitwę. 2. Modlitwa Katechezę można zakończyć śpiewem pierwszej zwrotki pieśni Jezus daje nam zbawienie (podręcznik ucznia). 39

40 3. Praca domowa 1. Napisz modlitwę, dziękując w niej Panu Bogu za osoby, które pomogły ci w niebezpieczeństwie. 2. Napisz własne wyznanie wiary w Jezusa Zbawiciela. Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 599 Bolesna śmierć Chrystusa nie była owocem przypadku w zbiegu nieszczęśliwych okoliczności. Należy ona do tajemnicy zamysłu Bożego, jak wyjaśnia Żydom w Jerozolimie św. Piotr w swojej pierwszej mowie w dniu Pięćdziesiątnicy: Jezus został wydany z woli, postanowienia i przewidzenia Bożego (Dz 2,23). Ten biblijny język nie oznacza, że ci, którzy wydali Jezusa (Dz 3,13), byli jedynie biernymi wykonawcami scenariusza przewidzianego wcześniej przez Boga. 600 Dla Boga wszystkie chwile czasu są teraźniejsze w ich aktualności. Ustalił On więc swój odwieczny zamysł przeznaczenia, włączając w niego wolną odpowiedź każdego człowieka na Jego łaskę: Zeszli się bowiem rzeczywiście w tym mieście przeciw świętemu Słudze Twemu, Jezusowi, którego namaściłeś, Herod i Poncjusz Piłat z poganami i pokoleniami Izraela, aby uczynić to, co ręka Twoja i myśl zamierzyły (Dz 4,27-28). Bóg dopuścił ich czyny wypływające z zaślepienia, by wypełnić swój zbawczy zamysł. 2. Z literatury S. Brandt, K. Nommensen, Dzieci poznają Jezusa, Kielce A. Ćwierz, M. Piwowarski, Ewangelia Jezusa dla najmłodszych, Kielce S. Hall, Kim jest Jezus? Czego dokonał? Dlaczego ludzie Go pamiętają?, Kielce B. Maggioni, Był naprawdę człowiekiem. Przyglądając się postaci Jezusa w Ewangelii, Kielce B. Maggioni, Wielbłąd i ucho igielne. Ewangeliczne paradoksy i człowieczeństwo Jezusa, Kielce J.H. Prado Flores, A.M. Chineze, Effata! Otwórz się!, Kielce J. Ratzinger, Tajemnica Jezusa Chrystusa, Kielce

41 7. JEZUS UCZY NAS I POSYŁA NAM SWOICH APOSTOŁÓW Wiodące cele katechetyczne Poznanie wydarzenia wyboru apostołów i zrozumienie nazwy apostoł. Radość bycia apostołem Jezusa. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza określa, kto to jest apostoł, wymienia zadania apostoła Chrystusa. Umiejętności potrafi opisać scenę powołania apostołów. Postawy wyraża wolę zostania apostołem Chrystusa, daje świadectwo swojej przynależności do Jezusa. Metody i formy pracy: opowiadanie, rozmowa kierowana, praca z tekstem biblijnym, prezentacja, śpiew. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, kartoniki z imionami apostołów, małe serduszka z napisem Jestem apostołem Jezusa (dla dzieci). I. POWITANIE 1. Modlitwa K. może poprosić uczniów o przeczytanie modlitwy lub wyznania wiary, napisanych jako praca domowa. Modlitwę kończymy pieśnią Jezus daje nam zbawienie. 2. Opowiadanie Ważne zadanie To było pierwsze w tym roku szkolnym spotkanie Szkolnego Koła Caritas. Większość dzieci chodziła na spotkania już w zeszłym roku, ale uczniowie drugiej klasy przyszli po raz pierwszy. Wszyscy byli bardzo dumni, gdy pani katechetka nazwała ich współczesnymi apostołami Pana Jezusa. Jak przystało na prawdziwych apostołów otrzymali nie byle jakie zadanie. Każde z dzieci miało wymyślić sposób, jak Szkolne Koło Caritas może wspomóc materialnie chore dzieci, którymi opiekują się siostry zakonne. 41

42 Małgosia mocno wzięła sobie do serca zadanie wyznaczone przez panią katechetkę. Bardzo chciała pomóc chorym dzieciom, ale nie miała pojęcia, co w tej sprawie może zrobić ośmioletnia dziewczynka. Przez cały tydzień nie mogła niczego wymyślić. Już jutro spotkanie, a ja nie mam żadnego pomysłu martwiła się Małgosia, spoglądając na kalendarz. Aniele Boży, Stróżu mój, pomóż mi jakoś, proszę, bo jedyne na co mnie stać, to spoglądanie na kalendarz... Kalendarz! Anioł Stróż nie kazał Małgosi długo czekać na swoją pomoc. Przecież z dziecięcych rysunków można zrobić kolorowe kalendarze! Dziękuję ci Aniołku! klasnęła w ręce uradowana Małgosia i pobiegła namalować coś ładnego. Dzieci nie mogły się doczekać kolejnego spotkania Koła Caritas. Wszystkie chciały się pochwalić swoimi pomysłami. Urządzimy zbiórkę! wyrwał się, jak zwykle pierwszy, Piotruś. Zrobiłem projekt skarbonki! Będziemy zbierać surowce wtórne! z ekologicznym zapałem proponowała Grażynka. Zróbmy świąteczne pocztówki! przekonywała Dominika. Ja stawiam na aukcję! wykrzykiwał z wielkim entuzjazmem Michał. Przygotujemy ozdoby świąteczne i zrobimy prawdziwą aukcję! A jaka jest twoja propozycja Małgosiu? spytała dziewczynkę pani katechetka. Nasze czuła serca cicho odezwała się Małgosia. Myślę, że moglibyśmy zrobić kalendarz Nasze czułe serca. Świetny pomysł ucieszyła się pani katechetka ale jak to zrobimy? Wszyscy wpatrywali się w Gosię z dużym zaciekawieniem, oczekując bliższych informacji. Ogłosimy konkurs plastyczny, a z najładniejszych obrazków wydrukujemy kalendarze. Nagrodą będzie pomoc chorym dzieciom tłumaczyła Małgosia. Kalendarze sprzedamy, a zebrane pieniądze przekażemy siostrom. W ten sposób będziemy przypominać ludziom przez cały rok o tym, że los innych często zależy do naszego czułego serca. Gośka! wykrzyknął Emil po chwili milczenia, która zapadła po wypowiedzi dziewczynki. To świetny pomysł! Mój wujek ma drukarnię i na pewno nam pomoże! Wspaniale! ucieszyła się pani katechetka. W takim razie od razu zabierzmy się do pracy! Dwa miesiące później podczas Mszy Świętej uczniowie drugiej klasy składali na ołtarzu dary ofiarne. Jaś niósł ostrożnie na złocistej patenie białą hostię. Bliźniaczki Natalka i Asia ampułki z wodą i z winem, a Michał piękny, kolorowy kalendarz. 42

43 Składamy Ci, Panie, w darze nasze czułe serca czytała komentarz Małgosia. Spraw, abyśmy byli Twoimi apostołami wszędzie tam, gdzie nas poślesz. Amen! dokończyła w myślach modlitwę pani katechetka szczęśliwa, że do Pierwszej Komunii Świętej przystąpią tak wspaniałe dzieci. 3. Rozmowa na temat opowiadania Jakie zadanie otrzymały dzieci w Szkolnym Kole Caritas? Jak się wywiązały z tego zadania? Jak pani katechetka nazwała uczestników Koła? Co to znaczy być apostołem? 4. Wyjaśnienie terminu apostoł K. wyjaśnia: Apostoł to słowo, które pochodzi z języka greckiego i dosłownie znaczy: ten, który jest posłany. Apostoł to wysłannik obdarzony misją do spełnienia. Za chwilę przeczytamy fragment Ewangelii, w którym poznamy apostołów Jezusa. II. ZAPROSZENIE DO GRONA APOSTOŁÓW JEZUSA 1. Uroczyste odczytanie Ewangelii K. przy zapalonych świecach czyta fragment Mk 3,13-19: [Jezus] wszedł na górę i przywołał do siebie tych, których sam chciał, a oni przyszli do Niego. I ustanowił Dwunastu, aby Mu towarzyszyli, by mógł wysyłać ich na głoszenie nauki i by mieli władzę wypędzać złe duchy. Ustanowił więc Dwunastu: Szymona, któremu nadał imię Piotr; dalej Jakuba, syna Zebedeusza, i Jana, brata Jakuba, którym nadał przydomek Boanerges, to znaczy synowie gromu; dalej Andrzeja, Filipa, Bartłomieja, Mateusza, Tomasza, Jakuba, syna Alfeusza, Tadeusza, Szymona Gorliwego i Judasza Iskariotę, który właśnie Go wydał. 2. Rozmowa na temat Ewangelii Kogo Jezus powołał? Ilu apostołów powołał Pan Jezus? Jakie zadania przed nimi postawił? Co było celem misji apostołów? Apostołowie byli przyjaciółmi Jezusa, któremu wszędzie towarzyszyli. Jezus ich wybrał i posłał, aby w Jego imieniu nauczali i przybliżali ludzi do Boga. 3. Prezentacja imiona apostołów Jakie imiona apostołów zapamiętaliście? K. prosi, by dziecko, które zapamiętało najwięcej imion, podeszło do niego. 43

44 K. wyjaśnia: Przygotowałem kartoniki z imionami dwunastu apostołów. Wasza koleżanka (kolega) otrzyma kartonik z imieniem Nauczyciela apostołów Jezusa Chrystusa i wybierze dwunastu apostołów, wręczając wybranym osobom kartoniki z poszczególnymi imionami. Wybrani w ten sposób apostołowie zostają zaproszeni na środek sali. Każdy z nich się przedstawia, trzymając wysoko kartonik z imieniem. Dzieci przypinają na tablicy kartoniki z imionami apostołów. Wszyscy mogą otrzymać od K. serca z napisem Jestem apostołem Jezusa i wolnym miejscem, zostawionym na wpisanie imienia. Dzieci uzupełniają imiona apostołów w zeszycie ćwiczeń, rysują siebie i dopisują własne imię. III. ODPOWIEDŹ PODJĘCIE APOSTOLSKIEJ MISJI 1. Rozpoznawanie zachowań godnych apostoła Sprawdzimy teraz, czy bylibyśmi dobrymi apostołami. K. czyta opisy różnych sytuacji (można przygotować teksty dla uczniów, po jednym opisie na ławkę). Zadaniem uczniów jest wybrać właściwą odpowiedź, czyli wskazać, które z zadań powinien chętnie wykonać apostoł Jezusa, a których wykonania ma stanowczo odmówić. Mama z kuchni woła: Pobiegnij do sklepu po śmietanę, bo mi jej brakło do zupy. Apostoł odpowie: To dziś niech będzie bez śmietany. Już idę bierze potrzebną sumę pieniędzy i wychodzi do sklepu. Może później, bo teraz gram na komputerze. Sąsiad zajęty pracą prosi: Skocz do sklepu i kup mi paczkę papierosów. Apostoł odpowie: Już biegnę. Pójdę za chwilę, tylko skończę moją zabawę. Nie mogę kupować papierosów, bo nie mam jeszcze 18 lat. Starsza pani, której rozsypały się zakupy na ulicy, prosi o pomoc. Apostoł: Udaje, że nie widzi i nie słyszy prośby. Biegnie bawić się z kolegami. Zbiera zakupy i proponuje odniesienie ich do domu tej pani. Kolega prosi: Daj mi spisać pracę domową, bo mogę dostać jedynkę. Apostoł odpowie: Jak dostaniesz jedynkę, to na drugi raz odrobisz zadanie. 44

45 Spisać nie dam, bo to byłoby nieuczciwe, ale chętnie ci pomogę, żebyś wiedział, jak trzeba zrobić to zadanie. Przepisz, ale uważaj, żeby nikt nie widział. 2. Omówienie wykonanego zadania K. zwraca uwagę na uzasadnienie wyboru i podsumowuje: Dziś Pan Jezus do pracy apostolskiej powołuje biskupów i daje im jako pomoc kapłanów. My wszyscy też jesteśmy apostołami. Pan Jezus powołał nas do tej misji już w chwili naszego chrztu. Teraz, przygotowując się do Pierwszej Komunii Świętej, starajcie się wywiązać z tego zadania, czyniąc jak najwięcej dobra. Terenem naszego apostołowania jest dom rodzinny, szkoła, kościół, podwórko i całe nasze otoczenie. Uczniowie mogą wymienić konkretne miejsca i sposoby pełnienia ich apostolskiej misji. 3. Śpiew K. zachęca dzieci do wspólnego zaśpiewania pieśni Barka (podręcznik ucznia). IV. POŻEGNANIE 1a. Zapis do zeszytu Temat: Jezus uczy nas i posyła nam swoich apostołów. Apostoł to człowiek obdarzony ważną misją. Zadaniem dwunastu apostołów było dawanie świadectwa o życiu, śmierci i zmartwychwstaniu Pana Jezusa. JEZUS Wpisz w małe serca imiona dwunastu apostołów. W wolnym miejscu narysuj siebie (lub wklej swoje zdjęcie) i wpisz swoje imię na znak, że chcesz być apostołem Jezusa Chrystusa. Możesz wpisać również imiona twoich bliskich i kolegów. 45

46 1b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie rozwiązują krzyżówkę, uzupełniają zdanie i kolorują rysunek. 2. Praca domowa 1. Bądź apostołem Jezusa wobec kolegi, który nie był dziś w szkole opowiedz mu Ewangelię przeczytaną na katechezie. 2. Zaproś domowników do wspólnej wieczornej modlitwy. 3. Napisz pięć zachowań godnych apostoła Jezusa. Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 668 Po to bowiem Chrystus umarł i powrócił do życia, by zapanować tak nad umarłymi, jak nad żywymi (Rz 14,9). Wniebowstąpienie Chrystusa oznacza Jego uczestnictwo, razem z człowieczeństwem, w mocy i władzy samego Boga. Jezus Chrystus jest Panem i dlatego posiada wszelką władzę w niebie i na ziemi. Jest On ponad wszelką Zwierzchnością i Władzą, i Mocą, i Panowaniem, ponieważ Ojciec wszystko poddał pod Jego stopy (Ef 1,20-22). Chrystus jest Panem wszechświata i historii. W Nim historia człowieka, a nawet całe stworzenie osiąga swoją rekapitulację, swoje transcendentne wypełnienie. 669 Chrystus jako Pan jest także Głową Kościoła, który jest Jego Ciałem. Wyniesiony do nieba i uwielbiony, po wypełnieniu w ten sposób do końca swojego posłania, pozostaje On na ziemi w swoim Kościele. Odkupienie jest źródłem władzy, którą Chrystus w mocy Ducha Świętego posiada nad Kościołem. Kościół, czyli Królestwo Chrystusowe, już teraz obecne w tajemnicy, stanowi zalążek oraz zaczątek tego Królestwa na ziemi. 670 Od Wniebowstąpienia zamysł Boży wchodzi w swoje spełnienie. Jesteśmy już w ostatniej godzinie (1 J 2,18). Już przyszedł zatem do nas kres wieków, już ustanowione zostało nieodwołalnie odnowienie świata i w pewien rzeczywisty sposób już w doczesności jest ono antycypowane: albowiem Kościół już na ziemi naznaczony jest prawdziwą, choć niedoskonałą jeszcze świętością. Królestwo Chrystusa ukazuje już swoją obecność przez cudowne znaki, które towarzyszą głoszeniu go przez Kościół. 2. Z literatury S. Gomez, J.H. Prado Flores, Jak głosić Jezusa, Kielce W. Hoffsümmer, Przepowiadać opowiadając, Kielce W. Hoffsümmer, 211 krótkich opowiadań, Kielce W. Hoffsümmer, 155 krótkich opowiadań, Kielce

47 8. JEZUS CZYNI CUD W KANIE GALILEJSKIEJ Wiodące cele katechetyczne Poznanie prawdy, że Bóg jest wszechmogący. Postawa żywej wiary w moc Boga. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza określa, co to jest cud, rozumie, że Bóg jest wszechmogący, wymienia warunki zaistnienia cudu. Umiejętności potrafi opisać cud w Kanie Galilejskiej. Postawy wyraża żywą wiarę w cudotwórczą moc Boga. Metody i formy pracy: praca z tekstem biblijnym, rozmowa kierowana, bibliodrama, praca z ilustracjami, redagowanie modlitwy, śpiew. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, dzbanek, plansza z napisem Jezus objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie, rysunek przedstawiający sześć stągwi, kartki do pisania modlitw. I. POWITANIE 1. Modlitwa K. przygotowuje dzieci do modlitwy: Jezus nauczył nas modlitwy Ojcze nasz. Wznieśmy teraz swe serca do Boga i z wiarą ją zaśpiewajmy. 2. Nawiązanie do poprzedniej katechezy K. sprawdza pracę domową. O czym mówiliśmy na ostatniej katechezie? Jak nazywali się ci, których Jezus wybrał i powołał, aby głosili światu Jego Ewangelię? Dzisiaj dowiemy się, co Pan Jezus uczynił, aby ludzie uwierzyli, że jest Synem Bożym. 47

48 II. ZAPROSZENIE DO WIARY W MOC JEZUSA 1. Uroczyste czytanie słowa Bożego K. wyjaśnia, czym są stągwie. W tekście biblijnym usłyszycie słowo stągwie. Stągwie to dzbany, które za czasów Jezusa służyły do przechowywania wody lub wina. K. czyta uroczyście perykopę J 2,1-11: Odbywało się wesele w Kanie Galilejskiej i była tam Matka Jezusa. Zaproszono na to wesele także Jezusa i Jego uczniów. A kiedy zabrakło wina, Matka Jezusa rzekła do Niego: «Nie mają wina». Jezus Jej odpowiedział: «Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? [Czy] jeszcze nie nadeszła godzina moja?» Wtedy Matka Jego powiedziała do sług: «Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie». Stało zaś tam sześć stągwi kamiennych przeznaczonych do żydowskich oczyszczeń, z których każda mogła pomieścić dwie lub trzy miary. Jezus rzekł do sług: «Napełnijcie stągwie wodą». I napełnili je aż po brzegi. Potem powiedział do nich: «Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu». Ci więc zanieśli. Gdy zaś starosta weselny skosztował wody, która stała się winem a nie wiedział, skąd ono pochodzi, ale słudzy, którzy czerpali wodę, wiedzieli przywołał pana młodego i powiedział do niego: «Każdy człowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy się napiją, wówczas gorsze. Ty zachowałeś dobre wino aż do tej pory». Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie. 2. Analiza tekstu biblijnego Dzieci przyglądają się rysunkowi do tekstu biblijnego w podręczniku ucznia lub zeszycie ćwiczeń. K. pyta: Gdzie odbywało się wesele? Kto był na nie zaproszony? Czego zabrakło podczas uczty? Kto zauważył brak wina? Kogo Maryja poprosiła o pomoc? Co wtedy Pan Jezus polecił sługom? Co stało się z wodą? K. przypina na tablicy rysunek sześć stągwi kamiennych (lub rysuje ich kontury). 3. Bibliodrama K. może wcześniej przygotować wybranym uczniom teksty potrzebne do bibliodramy lub sam czyta dialogi, a uczniowie tylko wykonują gesty. Można również przygotować symboliczne elementy strojów, np. chustę dla Maryi, kawałek materiału przepiętego przez ramię dla Jezusa. 48

49 Osoby: Narrator, Jezus, Maryja, Słudzy, pozostali uczniowie mogą być gośćmi. Narrator: Zaproszono na wesele Jezusa i Jego uczniów. Była tam także Matka Jezusa. Jezus z Maryją wychodzą na środek klasy, rozmawiając ze sobą. Maryja: Nie mają już wina. Jezus: Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? Podchodzą słudzy. Maryja: Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie mój Syn. Jezus (do sług wskazując na rysunki stągwi): Napełnijcie stągwie wodą! Słudzy robią gest napełniania stągwi. Jezus: Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu. Narrator: Starosta weselny skosztował wody, która stała się winem. Taki początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie. 4. Wyjaśnienie pojęcia cudu K. wyjaśnia: Co niezwykłego zrobił Jezus? Dlaczego Jezus mógł zrobić coś, czego nie może zrobić człowiek? Takie niezwykłe działanie nazywamy cudem. Dokonując cudów, Jezus pomagał ludziom, ale przede wszystkim umacniał ich wiarę. Św. Jan opis tego wydarzenia zakończył słowami: Jezus objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie. K. umieszcza powyższy napis na tablicy. Co znaczą te słowa? Jezus robił później wiele innych cudów. Jakie jeszcze Jego cuda pamiętacie? Pod jakim warunkiem ludzie mogli doświadczyć Jego cudów? Cud jest możliwy wtedy, gdy człowiek wierzy Bogu i ufa Mu bezgranicznie. III. ODPOWIEDŹ ODKRYWANIE DZIAŁANIA JEZUSA W NASZYCH SERCACH 1. Co Jezus przemienia w naszych sercach medytacja z dzbanem K. stawia na stoliku dzban i prosi uczniów, by usiedli prosto i wyobrazili sobie, że każdy z nich jest dzbanem, w którym Jezus dokonuje cudów. Jestem dzbanem, w którym Jezus dokonuje cudów. Zawsze, kiedy pomagam innym, dzieje się cud, ponieważ Pan Jezus w moje serce wlewa dobro. Także słowo przepraszam przemienia moje serce. Kiedy przebaczam koledze lub koleżance, w moim sercu dokonuje się przemiana. 49

50 Zawsze w takich sytuacjach Jezus czyni cud w moim wnętrzu. Moje serce jest jak dzban, który On napełnia świętością. Co jeszcze Jezus może w nas przemienić? Czym może nas napełnić? Dzieci zapisują odpowiedzi na tablicy wewnątrz stągwi lub piszą na przygotowanych kartkach prośby, wymieniając w nich to, co Jezus ma przemienić w ich sercach, po czym wrzucają je do dzbanka. Prośby te będą czytane podczas modlitwy na koniec katechezy. Co jest nam potrzebne, by dokonał się w nas cud? K. wpisuje ponad stągwiami słowo wiara. Każdy z nas musi uwierzyć, że Jezus jest w naszych sercach. 2. Wdzięczność za cuda Jezusa K. może wykorzystać ilustracje przedstawiające wota z kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze. Bóg nadal dokonuje cudów na prośbę Maryi i dotyczą one różnych sfer życia człowieka, takich jak zdrowie czy szczęście rodzinne. Bóg czyni wiele cudów, aby umacniać wiarę ludzi. Dowodem tego są liczne sanktuaria maryjne, np. Jasna Góra, Licheń, Fatima, gdzie Bóg za przyczyną Matki Bożej, tak jak w Kanie, daje ludziom swe cudowne znaki. Największym cudem, jaki Jezus czyni dla nas, jest Eucharystia, w której przemienia chleb w swoje Ciało i wino w swoją Krew. Kiedy przyjmiecie Go podczas Pierwszej Komunii Świętej, także dokona się cud. Każdy z was będzie naczyniem, w którym zamieszka Jezus. IV. POŻEGNANIE 1. Modlitwa K. zachęca do modlitwy dziękczynnej słowami pieśni Dzięki, o Panie lub Jezus jest tu (podręcznik ucznia). K. czyta z kartek prośby dzieci, kończąc każdą słowami Prosimy Cię, Jezu, które uczniowie powtarzają. 2a. Zapis do zeszytu Temat: Jezus czyni cud w Kanie Galilejskiej. Cud to niezwykłe zjawisko, przez które Bóg daje ludziom znak, aby umocnić ich wiarę. 2b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie rozwiązują krzyżówkę oraz wspólnie z rodzicami wpisują w środek dzbanu, czym Pan Jezus może ich napełnić w roku Pierwszej Komunii Świętej. 3. Praca domowa 1. Napisz, co dobrego zrobiłeś w ciągu jednego dnia. 2. Porozmawiaj z rodzicami na temat Jasnej Góry w Częstochowie. 50

51 Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 541 Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił: «Czas się wypełnił i bliskie jest Królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię» (Mk 1,14-15). Żeby wypełnić wolę Ojca, Chrystus zapoczątkował Królestwo niebieskie na ziemi. Teraz wolą Ojca jest wyniesienie ludzi do uczestnictwa w życiu Bożym. Czyni to, gromadząc ludzi wokół swojego Syna, Jezusa Chrystusa. Zgromadzeniem tym jest Kościół, który na ziemi stanowi zalążek oraz zaczątek tego Królestwa. 542 Chrystus znajduje się w centrum tego zgromadzenia ludzi w rodzinie Bożej. Zwołuje ich wokół siebie przez swoje słowa i znaki, które ukazują Królestwo Boże, oraz przez posłanie swoich uczniów. Urzeczywistni przyjście swego Królestwa przede wszystkim przez wielkie Misterium swojej Paschy: śmierć na krzyżu i Zmartwychwstanie. A Ja, gdy zostanę nad ziemię wywyższony, przyciągnę wszystkich do siebie (J 12,32). Wszyscy ludzie powołani są do tego zjednoczenia z Chrystusem. 2. Z literatury W. Hoffsümmer, 3 x 30 pomysłów na nabożeństwa, katechezy w przedszkolu i w szkole, Kielce

52 9. JEZUS JEST DOBRYM PASTERZEM Wiodące cele katechetyczne Zrozumienie prawdy o Jezusie Dobrym Pasterzu. Otwarcie na dobroć Jezusa. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza określa, kto to jest pasterz, rozumie, że Pan Jezus jest Dobrym Pasterzem. Umiejętności potrafi uzasadnić, dlaczego Pana Jezusa nazywamy Dobrym Pasterzem. Postawy wyraża postawę miłości i posłuszeństwa wobec Jezusa, Kościoła i jego pasterzy. Metody i formy pracy: rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego ilustrowana obrazem, scenki dramowe, praca z listem, autorefleksja, redagowanie modlitwy. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, ilustracje (pasterz i jego owce, papież, biskupi, kapłani), tekst listu dla każdego ucznia, kartki z zadaniami do pracy w parach. I. POWITANIE 1. Rozmowa wprowadzająca w temat K. umieszcza na tablicy ilustrację przedstawiającą pasterza z owcami i zachęca uczniów do rozmowy o niej: Kto opiekuje się stadem owiec? Jaki powinien być dobry pasterz? K. zapowiada temat: Jezus powiedział o sobie, że jest Dobrym Pasterzem, i dziś poznamy fragment Ewangelii, w którym Pan Jezus mówi tak o sobie. Wcześniej jednak powstańmy, aby się razem pomodlić. 2. Modlitwa Ufam Tobie, boś Ty wierny. 52

53 II. ZAPROSZENIE DO SPOTKANIA Z JEZUSEM DOBRYM PASTERZEM 1. Praca z tekstem biblijnym K. opowiada przypowieść o dobrym pasterzu (J 10, ), posługując się przygotowanymi ilustracjami (można też wykorzystać ilustracje z zeszytu ćwiczeń), następnie wspólnie z klasą lub sam czyta ten tekst. Dzieci mogą czytać go po cichu z podręczników. Ja jestem dobrym pasterzem. Dobry pasterz daje życie swoje za owce. Najemnik zaś i ten, kto nie jest pasterzem, którego owce nie są własnością, widząc nadchodzącego wilka, opuszcza owce i ucieka, a wilk je porywa i rozprasza. Ja jestem dobrym pasterzem i znam [owce] moje, a moje Mnie znają, podobnie jak Mnie zna Ojciec, a Ja znam Ojca. Życie moje oddaję za owce. Dlaczego Pan Jezus nazwał siebie Dobrym Pasterzem? Kim dla Niego jesteśmy? Co Jezus robi dla nas? 2. Wypowiedzi w imieniu owiec scenki dramowe Kiedy owca potrzebuje pasterza? K. zachęca dzieci do wypowiadania się w imieniu owcy, która właśnie potrzebuje pasterza. Wypowiedzi można np. rozpocząć słowami: Jestem owcą, która zraniła sobie nogę... Jestem owcą, która odłączyła się od stada... Jestem owcą, która zgubiła się wśród skał... Jestem słabą owieczką, która nie może nadążyć za całym stadem... K. skierowuje rozmowę na relacje ludzi z Jezusem, stawiając pytanie: W jakich sytuacjach człowiek potrzebuje Jezusa? 3. Uczestnicy pasterskiej władzy Jezusa Dziś swoją władzę pasterską Jezus spełnia poprzez swych zastępców na ziemi papieża, biskupów, kapłanów i nauczycieli. K. może poprosić o umieszczenie na tablicy ilustracji przybliżających dzieciom te osoby. Następnie stawia pytania: W jaki sposób pomagają oni Jezusowi? III. ODPOWIEDŹ ODDANIE SIĘ POD OPIEKĘ DOBREGO PASTERZA 1. Nawiązanie osobistej relacji z Jezusem 1.1. List od Pasterza K. rozdaje dzieciom na ozdobnych kartkach przesłanie od Jezusa lub uczniowie czytają tekst w zeszycie ćwiczeń. Najlepiej, by przesłanie było podpisane imionami dzieci. Można również polecić im, by na początku same wpisały swoje imiona. 53

54 jesteś moją najukochańszą owieczką. Tak bardzo Mi na Tobie zależy, że oddaję za Ciebie własne życie. Możesz Mi zaufać. Jestem z Tobą zawsze, na dobre i na złe. Jezus Twój Pasterz K. zachęca dzieci, by powiedziały: Jak się czujecie po przeczytaniu tej wiadomości? Jak ją odebraliście? 1.2. Redagowanie modlitwy K. rozdaje dzieciom losowo kartki z zadaniami. Uczniowie, pracując w parach, mają napisać lub przygotować ustnie krótką odpowiedź (1 2 zdania). Pani pochwaliła Jacka za bardzo dobrą odpowiedź na lekcji. Co w tej sytuacji Jacek powie Dobremu Pasterzowi? Powiedz to w jego imieniu. Magda ma trudności z rozwiązaniem zadania z matematyki. Co w tej sytuacji powie Dobremu Pasterzowi? Powiedz to w jej imieniu. Markowi nie powiodło się na klasówce. Co w tej sytuacji powie Dobremu Pasterzowi? Powiedz to w jego imieniu. Ula sprawiła przykrość najlepszej przyjaciółce. Co w tej sytuacji powie Dobremu Pasterzowi? Powiedz to w jej imieniu. Michał otrzymał od rodziców wymarzony prezent. Co w tej sytuacji powie Dobremu Pasterzowi? Powiedz to w jego imieniu. W każdej sytuacji możemy się zwrócić do Jezusa. Śmiało możemy Mu mówić o wszystkim, co aktualnie przeżywamy. Jest przecież naszym dobrym Pasterzem i zawsze interesuje się naszym losem. Chce też, abyśmy dostrzegali własne błędy, umieli się do nich przyznawać i starali się poprawiać. Patrząc, jak dobry jest nasz Pasterz, również powinniśmy czynić dobro. 2. Refleksja nad własną postawą Pomyśl: Jaki jesteś dla rodziców? Jaki jesteś dla nauczycieli i wychowawców? Jaki jesteś dla babci, dziadka i innych osób? Jaki jesteś dla tych, którzy cię o coś proszą? Jak pozdrawiasz pasterzy swojej parafii, kiedy ich spotykasz? Jak często modlisz się za swoich pasterzy? 3. Modlitwa Na zakończenie uczniowie mogą zaśpiewać piosenkę Pan jest Pasterzem moim. IV. POŻEGNANIE 1a. Zapis do zeszytu Temat: Jezus jest Dobrym Pasterzem. Dobry pasterz daje życie swoje za owce. (J 10,11) 54

55 1b. Praca w zeszycie ćwiczeń Uczniowie kolorują obrazek oraz rozwiązują zadanie z kodem. 2. Praca domowa Pamiętaj w modlitwie o księżach pracujących w twojej parafii. Słowa dla katechety 1. Z Katechizmu Kościoła Katolickiego 422 Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo (Ga 4,4-5). Oto Ewangelia o Jezusie Chrystusie, Synu Bożym (Mk 1,1): Bóg nawiedził swój lud. Wypełnił obietnice dane Abrahamowi i jego potomstwu; uczynił więcej, niż można było oczekiwać: zesłał swego Syna umiłowanego (Mk 1,11). 423 Wierzymy i wyznajemy, że Jezus z Nazaretu, urodzony jako Żyd z córki Izraela w Betlejem, w czasach króla Heroda Wielkiego i cezara Augusta I, z zawodu cieśla, który umarł ukrzyżowany w Jerozolimie za czasów namiestnika Poncjusza Piłata, w czasie rządów cezara Tyberiusza, jest odwiecznym Synem Bożym, który stał się człowiekiem. Wierzymy, że od Boga wyszedł (J 13,3), z nieba zstąpił (J 3,13; 6,33), przyszedł w ciele (1 J 4,2), ponieważ Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy... Z Jego pełności wszyscyśmy otrzymali łaskę po łasce (J 1,14.16). 424 Poruszeni przez łaskę Ducha Świętego i pociągnięci przez Ojca, wierzymy i wyznajemy o Jezusie: Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego (Mt 16,16). Na skale tej wiary, wyznanej przez św. Piotra, Chrystus założył swój Kościół. 2. Z literatury Biblia opowiedziana dzieciom. Nowy Testament, opr. zbiorowe, Kielce A. Dinzinger, W. Pangerl, Bóg pomaga nam wzrastać. Propozycje celebracji na rok szkolny, kościelny i szczególne okazje, Kielce

56 10. JEZUS ODDAJE ZA NAS ŻYCIE Wiodące cele katechetyczne Odkrycie prawdy o bezinteresownej i bezwarunkowej miłości Jezusa do każdego człowieka. Wdzięczność Panu Jezusowi za wielką miłość i pragnienie, by na nią odpowiadać. Szczegółowe cele operacyjne Wiedza rozumie, że Pan Jezus okazał nam największą miłość, kiedy ofiarował się za ludzi na krzyżu. Umiejętności potrafi wyjaśnić, w czym przejawiła się wielka miłość Boga do człowieka. Postawy wyraża wdzięczność Jezusowi za Jego miłość i pragnie na nią odpowiedzieć. Metody i formy pracy: rozmowa kierowana, praca z tekstem biblijnym ilustrowana obrazem, praca z planszami, autorefleksja, śpiew. Środki dydaktyczne: Pismo Święte, obraz Dobry Pasterz, plansze Ofiara, To jest Ciało moje, symbole eucharystyczne, obraz ze sceną ukrzyżowania. I. POWITANIE 1. Nawiązanie do poprzedniej katechezy K. umieszcza na tablicy obraz Dobry Pasterz i nawiązując do poprzedniej katechezy, stawia pytania: Kim jest Jezus Chrystus? Dlaczego Pan Jezus nazwał siebie Dobrym Pasterzem? Co znaczą słowa Jezusa: Dobry pasterz daje życie swoje za owce? 2. Modlitwa K. proponuje wspólne zaśpiewanie piosenki Pan jest Pasterzem moim, po czym zachęca do modlitwy: Jezu, nasz Dobry Pasterzu, pozostań blisko każdego z nas i prowadź nas drogą do Boga, naszego Ojca. Amen. 56

57 II. ZAPROSZENIE DO UCZESTNICTWA W JEZUSOWEJ OFIERZE 1. Znaczenie śmierci krzyżowej Jezusa praca z obrazem i tekstem biblijnym Kiedy Pan Jezus oddał za nas życie? K. umieszcza na tablicy obraz przedstawiający Chrystusa na krzyżu i prosi uczniów o przeczytanie z podręczników tekstu Łk 23,44-46: Było już około godziny szóstej i mrok ogarnął całą ziemię aż do godziny dziewiątej. Słońce się zaćmiło i zasłona przybytku rozdarła się przez środek. Wtedy Jezus zawołał donośnym głosem: «Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego». Po tych słowach wyzionął ducha. Jakie słowa wypowiedział Pan Jezus, umierając na krzyżu? K. umieszcza te słowa pod obrazem ze sceną ukrzyżowania. Komu Pan Jezus powierzył swojego ducha? Za kogo Jezus umarł na krzyżu? Dlaczego Pan Jezus umarł za nas na krzyżu? 2. Wprowadzenie pojęcia ofiara K. zwraca uwagę na krzyż umieszczony w sali i podsumowuje: Każdy krzyż przypomina nam o śmierci Pana Jezusa. Była to Jego krwawa ofiara, złożona za każdego z nas. K. umieszcza nad obrazem słowo OFIARA. 3. Sens Ofiary eucharystycznej medytacja nad słowami konsekracji chleba K. umieszcza na tablicy symbole eucharystyczne i czyta tekst 1 Kor 11,23b-25: Pan Jezus tej nocy, której został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy, połamał i rzekł: «To jest Ciało moje za was [wydane]. Czyńcie to na moją pamiątkę!». Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: «Kielich ten jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę!». Co Pan Jezus uczynił na Ostatniej Wieczerzy? Za kogo wydał swoje Ciało? K. dodaje na tablicy napis: To jest Ciało moje za was wydane. Dlaczego Pan Jezus wydał za nas swoje Ciało? OFIARA Ojcze, w Twoje ręce oddaję ducha mego. To jest Ciało moje za was wydane. 57

drogi przyjaciół pana Jezusa

drogi przyjaciół pana Jezusa Jezus prowadzi ElEmEnta rz dziecka bożego 1 Podręcznik do religii dla I klasy szkoły podstawowej drogi przyjaciół pana Jezusa Wydawnictwo WAM Księża Jezuici rozdział 1 Jezus nas kocha pragniemy Go poznawać

Bardziej szczegółowo

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi

Bardziej szczegółowo

1. Temat: Wody Jordanu - Sakrament chrztu świętego.

1. Temat: Wody Jordanu - Sakrament chrztu świętego. Konspekt katechezy kl. IV Szkoły Podstawowej. 1. Temat: Wody Jordanu - Sakrament chrztu świętego. Cele katechezy - poznanie biblijnego tekstu o chrzcie Jezusa, - kształtowanie postawy wdzięczności za dary

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I I. Cele nauczania: Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób

Bardziej szczegółowo

ROK SZKOLNY 2016/2017

ROK SZKOLNY 2016/2017 ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas I Ocena celująca: uczeń: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; czynnie uczestniczy w życiu swojej parafii;

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej

Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej Ocenę w nauczaniu wczesnoszkolnym traktujemy jako środek wspierania ucznia, wzmacniania pozytywnej postawy wobec ludzi i Boga. Nie jest to

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I Ocena celująca Uczeń: twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi.

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I Ocena celująca Uczeń: twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi. reprezentuje klasę lub szkołę w parafii lub diecezji, np. poprzez udział w

Bardziej szczegółowo

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość

Bardziej szczegółowo

Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi:

Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: - dostrzega działanie Boga w świecie - potrafi odczytać przesłanie dekalogu i poznanych tekstów biblijnych - rozwiązuje sytuacje konfliktowe w duchu przesłania

Bardziej szczegółowo

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ Materiały wykorzystywane w przygotowywaniu dziecka do I Spowiedzi i Komunii świętej w Parafii Alwernia DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM

Bardziej szczegółowo

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka 1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg

Bardziej szczegółowo

JEZUS NAS KOCHA. Podręcznik do religii dla klasy I szkoły podstawowej. (dzieci siedmioletnie)

JEZUS NAS KOCHA. Podręcznik do religii dla klasy I szkoły podstawowej. (dzieci siedmioletnie) JEZUS NAS KOCHA Podręcznik do religii dla klasy I szkoły podstawowej (dzieci siedmioletnie) Kielce 206 Drodzy Rodzice! Z przyjemnością oddajemy do rąk Waszych dzieci podręcznik do nauki religii w klasie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy

Bardziej szczegółowo

Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (1 J 4,11) Droga Uczennico! Drogi Uczniu!

Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (1 J 4,11) Droga Uczennico! Drogi Uczniu! Droga Uczennico! Drogi Uczniu! Jesteś już uczniem i właśnie rozpoczynasz swoją przygodę ze szkołą. Poznajesz nowe koleżanki i nowych kolegów. Tworzysz razem z nimi grupę klasową i katechetyczną. Podczas

Bardziej szczegółowo

W radości dzieci Bożych

W radości dzieci Bożych W radości dzieci Bożych Program nauczania religii dla przedszkola Nr AZ-0-04/3 Kielce 2007 Jedność Program nauczania religii rzymsko-katolickiej nr AZ-0-04/3 na terenie całej Polski, z zachowaniem praw

Bardziej szczegółowo

ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie

ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie Pieśń: Blisko, blisko, blisko jesteś Panie mój lub O Jezu w Hostii utajony Panie Jezu, Ty nakazałeś aby pozwolić dzieciom przychodzić do Ciebie,

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne klasy I - III

Wymagania edukacyjne klasy I - III Wymagania edukacyjne klasy I - III Wymagania edukacyjne opracowane zostały na podstawie: 1.Podstawy Programowej Katechezy Kościoła Katolickiego 2.Programu Nauczania Religii 3.Dyrektorium Katechetycznego

Bardziej szczegółowo

W domu i rodzinie Jezusa

W domu i rodzinie Jezusa W d r o d z e d o W i e c z e r n i k a 1 W domu i rodzinie Jezusa Podręcznik do religii dla klasy I szkoły podstawowej Wydawnictwo WAM Kraków 2011 Podręcznik nr AZ-11-01/1-11 do nauczania religii rzymskokatolickiej

Bardziej szczegółowo

Wymagania zgodne z programem AZ /1 i AZ-2-01/1

Wymagania zgodne z programem AZ /1 i AZ-2-01/1 WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE Z RELIGII Wymagania zgodne z programem AZ - 1-01/1 i AZ-2-01/1 Klasa II Ocena Wymagania programowe Uczeń: celujący - zna dobrze historię zbawienia od stworzenia

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy

Bardziej szczegółowo

WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0

WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0 WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0 Wydawnictwo WAM Kraków 2008 Podręcznik nr AZ-03-03-1-01 do nauczania religii rzymskokatolickiej na terenie całej Polski, z zachowaniem

Bardziej szczegółowo

Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem.

Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem. Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II Uczeń: Potrafi wyjaśnić, w jaki sposób Bóg jest z nami w domu, szkole, Kościele, w świecie. Jakie są znaki Jego obecności? Wyjaśnia, dlaczego Pismo Święte jest

Bardziej szczegółowo

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: SPOTKANIE 8 MODLITWA MODLITWA Nauczyciel zebrał swoich uczniów i zapytał: -Skąd bierze początek modlitwa? Pierwszy uczeń odpowiedział: -Z potrzeby. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami.

Bardziej szczegółowo

Chwila medytacji na szlaku do Santiago.

Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Panie, chcę dobrze przeżyć moją drogę do Santiago. I wiem, że potrzebuje w tym Twojej pomocy. cucopescador@gmail.com 1. Każdego rana, o wschodzie słońca, będę się

Bardziej szczegółowo

ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE

ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą

Bardziej szczegółowo

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego.

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego. Uroczystość rocznicowa po I Komunii wieńczy świąteczny festiwal eucharystyczny w większości polskich parafii. Dekoracje w kościołach przeważnie wytrzymują osiem błogosławionych dni. Stroje komunijne wyciągnięte

Bardziej szczegółowo

KOCHAMY DOBREGO BOGA. Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0

KOCHAMY DOBREGO BOGA. Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0 KOCHAMY DOBREGO BOGA Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0 Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2011 Spis treści Ogólna prezentacja podręcznika Jesteśmy dziećmi Boga...3 Program

Bardziej szczegółowo

W DRODZE DO WIECZERNIKA PRZYJMUJEMY. Poradnik metodyczny do nauki religii dla klasy III szkoły podstawowej

W DRODZE DO WIECZERNIKA PRZYJMUJEMY. Poradnik metodyczny do nauki religii dla klasy III szkoły podstawowej W DRODZE DO WIECZERNIKA PRZYJMUJEMY Pana Jezusa Poradnik metodyczny do nauki religii dla klasy III szkoły podstawowej Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2013 Wprowadzenie do pracy z podręcznikiem do

Bardziej szczegółowo

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału treści programowe dla klasy drugiej szkoły podstawowej

Rozkład materiału treści programowe dla klasy drugiej szkoły podstawowej Rozkład materiału treści programowe dla klasy drugiej szkoły podstawowej Przedmiot: religia Klasa: druga szkoły podstawowej Tygodniowa liczba godzin: 2 Przyjęto liczbę tygodni nauki: 32 Środki dydaktyczne:

Bardziej szczegółowo

Klasa VI. Temat: Msza Święta posłanie w służbie. Cel dydaktyczny: Przekazanie uczniom prawdy, że Mszaśw. jest źródłem miłości i służby bliźniemu.

Klasa VI. Temat: Msza Święta posłanie w służbie. Cel dydaktyczny: Przekazanie uczniom prawdy, że Mszaśw. jest źródłem miłości i służby bliźniemu. Temat: Msza Święta posłanie w służbie. Klasa VI Cel dydaktyczny: Przekazanie uczniom prawdy, że Mszaśw. jest źródłem miłości i służby bliźniemu. Cel wychowawczy: Wychowujemy do uczestnictwa we Mszy św.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY. w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH. KLASY II i III

WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY. w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH. KLASY II i III WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH KLASY II i III WYMAGANIA Z RELIGII DLA KLASY II I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie

Bardziej szczegółowo

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan. "Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». Łk 11,1 Najczęściej o modlitwie Jezusa

Bardziej szczegółowo

Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne

Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne historie. Tą osobą jest Maryja, mama Pana Jezusa. Maryja opowiada

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Ocenianie

Bardziej szczegółowo

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą

Bardziej szczegółowo

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści LITURGIA DOMOWA Wstęp do Liturgii Domowej w Okresie Adwentu 2017 r.... 2 Spotkania na niedziele Adwentu: I Niedziela Adwentu [B]... 3 II Niedziela Adwentu [B]... 4 III Niedziela Adwentu [B]...

Bardziej szczegółowo

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami). Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,

Bardziej szczegółowo

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122

Bardziej szczegółowo

1) Zapalenie świecy i wypowiedzenie słów Światło Chrystusa (uczestnicy odpowiadają Bogu niech będą dzięki ).

1) Zapalenie świecy i wypowiedzenie słów Światło Chrystusa (uczestnicy odpowiadają Bogu niech będą dzięki ). Temat: Struktura Mszy Świętej Modlitwa Eucharystyczna. Do spotkania należy przygotować: świecę, zapałki, porozcinaną tabelkę z ostatniej strony potrzebną do aktywizacji grupy, długopisy i kartki do konkursu.

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii kl. 4

Kryteria ocen z religii kl. 4 Kryteria ocen z religii kl. 4 Ocena celująca - spełnia wymagania w zakresie oceny bardzo dobrej - prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ - samodzielnie posługuje się wiedzą

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA KLASY I SP Zgodne z programem nauczania nr AZ-1-01/10

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA KLASY I SP Zgodne z programem nauczania nr AZ-1-01/10 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA KLASY I SP Zgodne z programem nauczania nr AZ-1-01/10 Celujący: ze zrozumieniem wykonuje znak krzyża św. samodzielnie odtworzy z pamięci modlitwę Aniele Boży, Zdrowaś

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA Z KATECHEZY Szkoła Podstawowa - klasy I, II, III OCENA CELUJĄCA

KRYTERIA OCENIANIA Z KATECHEZY Szkoła Podstawowa - klasy I, II, III OCENA CELUJĄCA KRYTERIA OCENIANIA Z KATECHEZY Szkoła Podstawowa - klasy I, II, III OCENA CELUJĄCA 1. Uczeń spełnia kryteria na ocenę bardzo dobrą i jego wiedza wykracza poza program 2. Rozwija swoje zdolności i zainteresowania

Bardziej szczegółowo

Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie

Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie Pieśń: O zbawcza Hostio Panie, Jezu Chryste, wierzymy, że jesteś tutaj z nami, ukryty w tej drobinie chleba. Ty sam nas zapewniłeś, kiedy biorąc chleb w swoje ręce,

Bardziej szczegółowo

4. po Wielkanocy CANTATE

4. po Wielkanocy CANTATE Centrum Misji i Ewangelizacji / www.cme.org.pl 4. po Wielkanocy CANTATE Główna myśl: Wysławiaj Boga! Wiersz przewodni: Wysławiam cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi. Mt 11,25a Fragment biblijny: Jezus wysławia

Bardziej szczegółowo

KOCHAMY DOBREGO BOGA. Bóg kocha dzieci. Poradnik metodyczny do religii dla dzieci czteroletnich

KOCHAMY DOBREGO BOGA. Bóg kocha dzieci. Poradnik metodyczny do religii dla dzieci czteroletnich KOCHAMY DOBREGO BOGA Bóg kocha dzieci Poradnik metodyczny do religii dla dzieci czteroletnich Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2011 Ogólna prezentacja i wprowadzenie do pracy z podręcznikiem Kochamy

Bardziej szczegółowo

Kochamy Pana Jezusa. Zeszyt ćwiczeń do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej. pod redakcją ks. Andrzeja Krasińskiego

Kochamy Pana Jezusa. Zeszyt ćwiczeń do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej. pod redakcją ks. Andrzeja Krasińskiego Kochamy Pana Jezusa Zeszyt ćwiczeń do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej pod redakcją ks. Andrzeja Krasińskiego Copyright by Wydział Katechetyczny Kurii Diecezjalnej Płockiej 1 O słuchaniu Boga.

Bardziej szczegółowo

Kościół parafialny pod wezwaniem:...

Kościół parafialny pod wezwaniem:... Tu wklej obrazek przedstawiający postać Pana Jezusa albo Kielich z Hostią. Imię i nazwisko:... Klasa:... Szkoła:...... Kościół parafialny pod wezwaniem:...... Wydawnictwo WAM, 2011 Zeszyt ćwiczeń do nauczania

Bardziej szczegółowo

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości

Bardziej szczegółowo

ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA

ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA s. M. Renata Pawlak, prezentka s. M. Aurelia Patrzyk, prezentka ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA wiek: klasy IV - VI czas: 45 minut cele ogólne: dydaktyczny: zapoznanie z osobą Sł. B. Zofii Czeskiej

Bardziej szczegółowo

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,

Bardziej szczegółowo

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r. Program Misji Świętej w Gromadnie 06-13 września 2015 r. Niedziela Dzień Święty Porządek Mszy świętych, tak jak w niedziele z uroczystym wprowadzeniem misjonarzy Godz. 10.00 Godz. 18.00 Godz. 20.30 Poniedziałek

Bardziej szczegółowo

Temat: Sakrament chrztu świętego

Temat: Sakrament chrztu świętego Temat: Sakrament chrztu świętego UWAGA! Do spotkania należy przygotować obrzędy chrztu świętego (powinny być dostępne w zakrystii) oraz w miarę możliwości drugą część spotkania przeprowadzić w kościele

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII - klasa I Opracowała: Grażyna Gąsior Ks. Paweł Sulicki dopuszczający 1znajomość przynajmniej jednej modlitwy chrześcijańskiej, 2wyjaśnienie pojęć: Bóg, człowiek, dobro, zło

Bardziej szczegółowo

KONSPEKT KATECHEZY TEMAT WYMIAR SPORTU W ŻYCIU CHRZEŚCIJANINA CZEŚĆ OGÓLNY

KONSPEKT KATECHEZY TEMAT WYMIAR SPORTU W ŻYCIU CHRZEŚCIJANINA CZEŚĆ OGÓLNY Stanisław Wróblewski MWSD V KONSPEKT KATECHEZY TEMAT WYMIAR SPORTU W ŻYCIU CHRZEŚCIJANINA CZEŚĆ OGÓLNY 1. Cel ogólny katechezy Ukazanie sportu jako możliwości dojścia do Boga 2. Cele operacyjne. Uczeń

Bardziej szczegółowo

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem!

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem! Proszę bardzo!...książka z przesłaniem! Przesłanie, które daje odpowiedź na pytanie co ja tu właściwie robię? Przesłanie, które odpowie na wszystkie twoje pytania i wątpliwości. Z tej książki dowiesz się,

Bardziej szczegółowo

GDY UROCZYSTOŚĆ PRZYRZECZEŃ ODBYWA SIĘ PODCZAS MSZY ŚWIĘTEJ

GDY UROCZYSTOŚĆ PRZYRZECZEŃ ODBYWA SIĘ PODCZAS MSZY ŚWIĘTEJ GDY UROCZYSTOŚĆ PRZYRZECZEŃ ODBYWA SIĘ PODCZAS MSZY ŚWIĘTEJ Po Ewangelii OPIEKUN kandydatów do ślubowania zwraca się do Celebransa: Ojcze, obecni tu kandydaci pragną podczas tej Eucharystii, w uroczystość

Bardziej szczegółowo

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

Ewangelizacja O co w tym chodzi? Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn.

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn. Ocena CELUJĄCA WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn. uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej, twórczo rozwija swoje uzdolnienia, dba

Bardziej szczegółowo

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, oraz: - wykazuje w jaki sposób powstała Biblia. - opisuje symbole Ewangelistów w sztuce sakralnej

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, oraz: - wykazuje w jaki sposób powstała Biblia. - opisuje symbole Ewangelistów w sztuce sakralnej WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Religia klasa 5 : oceny dopuszczająca i dostateczna : oceny dobra, bardzo dobra, celująca Uwaga dotycząca oceniania na każdym poziomie wymagań: Aby uzyskać kolejną,

Bardziej szczegółowo

Wymagania zgodne z programem AZ - 1-01/1 i AZ-2-01/1. Klasa I

Wymagania zgodne z programem AZ - 1-01/1 i AZ-2-01/1. Klasa I WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE Z RELIGII Wymagania zgodne z programem AZ - 1-01/1 i AZ-2-01/1 Klasa I Ocena Wymagania programowe Uczeń: - potrafi opowiedzieć o patronie kościoła parafialnego

Bardziej szczegółowo

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne (Wystawienie Najświętszego Sakramentu) K: O Boże, Pasterzu i nauczycielu wiernych, któryś dla zachowania i rozszerzenia swojego Kościoła

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii kl. III w oparciu o realizowany program W drodze do Wieczernika nr: AZ-1-01/10

Wymagania edukacyjne z religii kl. III w oparciu o realizowany program W drodze do Wieczernika nr: AZ-1-01/10 Wymagania edukacyjne z religii kl. III w oparciu o realizowany program W drodze do Wieczernika nr: AZ-1-01/10 Ocena niedostateczny Uczeń nie opanował umiejętności i wiadomości określonych w podstawie programowej,

Bardziej szczegółowo

TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK

TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK PARAFIA ŚWIĘTEGO STANISŁAWA BISKUPA I MĘCZENNIKA W ŁABOWEJ A.D. 2015 TRIDUUM PASCHALNE Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana Ogólne

Bardziej szczegółowo

ROK SZKOLNY 2016/2017

ROK SZKOLNY 2016/2017 ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas III Ocena celująca spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; posiadane wiadomości łączy ze sobą w systematyczny

Bardziej szczegółowo

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia.

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia. KRYTERIA OCENIANIA z katechezy w zakresie I klasy szkoły podstawowej do programu nr AZ-1-01/10 i podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11 Jesteśmy w rodzinie Jezusa pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza Kryteria

Bardziej szczegółowo

Przewodnik metodyczny. Klasa II szkoły podstawowej

Przewodnik metodyczny. Klasa II szkoły podstawowej Jezus przychodzi do nas Przewodnik metodyczny Jezus przychodzi do nas Klasa II szkoły podstawowej Kielce 2009 Przewodnik metodyczny do nauczania religii rzymsko-katolickiej według podręcznika nr AZ-12-02/9-1,

Bardziej szczegółowo

przedstawienie biblijnej prawdy o stworzeniu człowieka przez Pana Boga; ukazanie podobieństwa człowieka do Boga;

przedstawienie biblijnej prawdy o stworzeniu człowieka przez Pana Boga; ukazanie podobieństwa człowieka do Boga; Klasa IV Temat: Bóg stwarza człowieka. Cele ogólne: przedstawienie biblijnej prawdy o stworzeniu człowieka przez Pana Boga; ukazanie podobieństwa człowieka do Boga; kształtowanie postawy wdzięczności Panu

Bardziej szczegółowo

Religia klasa III. I Modlimy się

Religia klasa III. I Modlimy się Religia klasa III I Modlimy się 1. Nowy rok szkolny czasem pogłębienia przyjaźni z Jezusem wie, że każda katecheza jest spotkaniem z Jezusem wyjaśnia i uzasadnia, co pogłębia naszą przyjaźń z Jezusem 2.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy drugiej szkoły podstawowej

Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy drugiej szkoły podstawowej Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy drugiej szkoły podstawowej Wymagania programowe i kryteria oceniania osiągnięć uczniów I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę

Bardziej szczegółowo

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI SPOTKANIE 5 DUCH ŚWIĘTY Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: O DZIEWCZYNCE U STUDNI Mała dziewczynka stała z dziadkiem

Bardziej szczegółowo

Konspekt szkółki niedzielnej

Konspekt szkółki niedzielnej Konspekt szkółki niedzielnej 1. NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM Główna myśl: Pan Jezus przychodzi dla nas Tekst: Łk 2,22-35 Błogosławieństwo Symeona Wiersz przewodni: Ewangelia Jana 1,14 Słowo ciałem się

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania w klasie I, II i III - Religia

Kryteria oceniania w klasie I, II i III - Religia Kryteria oceniania w klasie I, II i III - Religia KLASA I ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia kryteriów na ocenę dopuszczającą ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: odróżnia modlitwę

Bardziej szczegółowo

Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego

Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego Wersja robocza 1999 Diakonia Muzyczna Ruchu Światło Życie Archidiecezji Warszawskiej i Diecezji Warszawsko Praskiej Objaśnienia: Pd: Piosenka

Bardziej szczegółowo

WIELE JEST SERC, KTÓRE CZEKAJĄ NA EWANGELIĘ. Kolęda 2013/2014 Materiały dla koordynatorów

WIELE JEST SERC, KTÓRE CZEKAJĄ NA EWANGELIĘ. Kolęda 2013/2014 Materiały dla koordynatorów WIELE JEST SERC, KTÓRE CZEKAJĄ NA EWANGELIĘ Kolęda 2013/2014 Materiały dla koordynatorów ale, to już było W roku wiary, idąc za Matką Bożą Loretańską peregrynującą po Diecezji Warszawsko-Praskiej byliśmy

Bardziej szczegółowo

Miłosierdzie Miłosierdzie

Miłosierdzie Miłosierdzie Miłosierdzie Miłosierdzie SP Klasa IV, Temat 57 SP SP Klasa IV, IV, Temat 57 57 SP Klasa IV, Temat 57 Koronka do Miłosierdzia Bożego Na początku odmawia się: Ojcze nasz..., Zdrowaś Maryjo..., Wierzę

Bardziej szczegółowo

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje

Bardziej szczegółowo

Konspekt katechezy. TEMAT: Siostry zakonne we wspólnocie Kościoła.

Konspekt katechezy. TEMAT: Siostry zakonne we wspólnocie Kościoła. s. Agata Trzaska Konspekt katechezy TEMAT: Siostry zakonne we wspólnocie Kościoła. Cele: Wiedza: uczeń wie czym jest powołanie zakonne, jakie zadania w Kościele podejmują siostry zakonne Umiejętności:

Bardziej szczegółowo

Celebracja zamknięcia Roku Wiary

Celebracja zamknięcia Roku Wiary Celebracja zamknięcia Roku Wiary W czasie Mszy św. niedzielnej 24 listopada 2013 roku. Jest to uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. 1. Przed Mszą św. wiernym rozdaje się świece i zapala się paschał

Bardziej szczegółowo

raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam

raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam 3 Spis treści Przedmowa.... 5 CZĘŚĆ PIERWSZA Otwórzcie drzwi wiary! 1. Drzwi wiary są otwarte...

Bardziej szczegółowo

Źródło: ks. Andrzej Kiciński,,Historia Światowych Dni Młodzieży * * *

Źródło: ks. Andrzej Kiciński,,Historia Światowych Dni Młodzieży * * * W Niedzielę Palmową u 1984 na zaproszenie Papieża zgromadziła się w Rzymie młodzież z całego świata: w Roku Odkupienia, obchodząc «Jubileusz młodzieży», a w 1985 Międzynarodowy Rok Młodzieży. W Niedzielę

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy drugiej szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy drugiej szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy drugiej szkoły podstawowej Przedmiotowy system oceniania z religii został opracowany na podstawie Programu nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i

Bardziej szczegółowo

Umiejętności, wiadomości i postawy, które nie podlegają ocenie stopniami, lecz są wymagane do przyjęcia sakramentu

Umiejętności, wiadomości i postawy, które nie podlegają ocenie stopniami, lecz są wymagane do przyjęcia sakramentu W y m a g a n i a e d u k a c y j n e i K r y t e r i a o c e n i a n i a w klasie II i III szkoły podstawowej Przygotowanie do sakramentów: I spowiedzi i I komunii św. Klasy 2a, 2c, 2d, 2e, 3d, 3f, 3g

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii Kl. I celujący bardzo dobry dobry

Kryteria ocen z religii Kl. I celujący bardzo dobry dobry Uczeń zna chrześcijańskie pozdrowienia: Niech będzie pochwalony..., Szczęść Boże. Uczeń chętnie posługuje się chrześcijańskimi pozdrowieniami. Uczeń potrafi odpowiednio zachowywać się w Uczeń potrafi przeżegnać

Bardziej szczegółowo

Konspekt szkółki niedzielnej propozycja Niedziela przedpostna Estomihi

Konspekt szkółki niedzielnej propozycja Niedziela przedpostna Estomihi Centrum Misji i Ewangelizacji / www.cme.org.pl Konspekt szkółki niedzielnej propozycja Niedziela przedpostna Estomihi Główna myśl: Bądź naśladowcą Jezusa Tekst: Mk 8,34 Jezus zapowiada swoją śmierć i zmartwychwstanie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE RELIGIA. Klasy 2. Pani Katarzyna Lipińska

WYMAGANIA EDUKACYJNE RELIGIA. Klasy 2. Pani Katarzyna Lipińska WYMAGANIA EDUKACYJNE RELIGIA Klasy 2 Pani Katarzyna Lipińska Wymagania (ocenianie wiadomości i umiejętności ucznia) opracowane w oparciu o wymagania edukacyjne zawarte w Podstawie programowej katechezy

Bardziej szczegółowo

Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa

Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa Podręcznik do nauki religii dla klasy I szkoły podstawowej pod redakcją ks. Andrzeja Krasińskiego Wydział Katechetyczny Kurii Diecezjalnej Płockiej Płock 2012 Podręcznik

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII dla klasy drugiej szkoły podstawowej

WYMAGANIA Z RELIGII dla klasy drugiej szkoły podstawowej WYMAGANIA Z RELIGII dla klasy drugiej szkoły podstawowej Ks. Tadeusz Szamara SDB - katecheta I. PODSTAWOWE: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności,

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie Anielskie;

Bardziej szczegółowo

JEZUS CHRYSTUS ŚLAD SPOTKANIE 2

JEZUS CHRYSTUS ŚLAD SPOTKANIE 2 SPOTKANIE 2 JEZUS CHRYSTUS Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: ŚLAD Sen miałem wczoraj. We śnie szedłem brzegiem

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII dla klasy pierwszej szkoły podstawowej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII dla klasy pierwszej szkoły podstawowej PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII dla klasy pierwszej szkoły podstawowej Przedmiotowy System Oceniania z religii został opracowany na podstawie Programu Nauczania Religii Rzymskokatolickiej w Przedszkolach

Bardziej szczegółowo

Grupa pięciolatków JESTEŚMY DZIEĆMI BOŻYMI

Grupa pięciolatków JESTEŚMY DZIEĆMI BOŻYMI Grupa pięciolatków JESTEŚMY DZIEĆMI BOŻYMI pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza Radom 2012 Przewodniczący redakcji: ks. Stanisław Łabendowicz Zespół redakcji: Katarzyna Kosmala, Ewa Świtka, Aneta Wawer,

Bardziej szczegółowo

obowiązujące od roku szkolnego 2016/2017

obowiązujące od roku szkolnego 2016/2017 OCENA CELUJĄCA WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I - VI obowiązujące od roku szkolnego 2016/2017 uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej, twórczo rozwija

Bardziej szczegółowo

K r y t e r i a o c e n i a n i a w klasie II szkoły podstawowej

K r y t e r i a o c e n i a n i a w klasie II szkoły podstawowej K r y t e r i a o c e n i a n i a w klasie II szkoły podstawowej W całym nauczaniu wczesnoszkolnym, a więc także w klasie drugiej traktujemy ocenę jako środek wspierania ucznia, wzmacniania pozytywnej

Bardziej szczegółowo

K O C H A M Y D O B R E G O B O G A. Nasza Boża Rodzina. Poradnik metodyczny do religii dla dzieci trzyletnich

K O C H A M Y D O B R E G O B O G A. Nasza Boża Rodzina. Poradnik metodyczny do religii dla dzieci trzyletnich K O C H A M Y D O B R E G O B O G A Nasza Boża Rodzina Poradnik metodyczny do religii dla dzieci trzyletnich Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2011 Wprowadzenie do książki Nasza Boża Rodzina Religia

Bardziej szczegółowo

Ponadpodstawowe uczeń powinien: znać słowa powitania wypowiedziane przez Pana Jezusa;

Ponadpodstawowe uczeń powinien: znać słowa powitania wypowiedziane przez Pana Jezusa; Wymagania edukacyjne z religii dla klas pierwszych w roku szkolnym 2014/2015 Podstawowe uczeń powinien: znać imię i nazwisko katechety oraz imiona dzieci uczestniczących w lekcji religii (przynajmniej

Bardziej szczegółowo