STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY OLSZTYN NA LATA

Transkrypt

1 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY OLSZTYN NA LATA

2 SPIS TREŚCI WSTĘP CZĘŚĆ I DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE GMINY OLSZTYN. Rzdział I Charakterystyka Gminy Olsztyn PłŜenie gegraficzne Ludnść Struktura gruntów.4 4. Pdmity gspdarcze 4 5. Szklnictw Ochrna zdrwia..5 Rzdział II Zasady gólne Zadania pmcy spłecznej BudŜet...7 Rzdział III Prblemy spłeczne Gminy Olsztyn Ubóstw Bezrbcie Niepełnsprawnść, długtrwała lub cięŝka chrba Bezradnść w sprawach piekuńcz-wychwawczych i prwadzenia gspdarstwa dmweg Alkhlizm i inne uzaleŝnienia Przemc w rdzinie...13 CZĘŚĆ II PROGRAM ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE OLSZTYN NA LATA Ubóstw Bezrbcie Niepełnsprawnść, przewlekłe chrby Bezradnść rdzin w sprawach piekuńcz-wychwawczych Alkhlizm i inne uzaleŝnienia Przemc w rdzinie

3 WSTĘP Współczesny świat charakteryzuje się występwaniem róŝneg rdzaju sytuacji Ŝyciwych i kryzysów, pwdujących prblemy spłeczne takie jak bezrbcie, niewydlnść wychwawczą rdzin, przemc, bezdmnść. Niewystarczające śrdki przeznaczne na pmc spłeczną na zadania zlecne z budŝetu państwa, zmuszają d ciągłych pszukiwań alternatywnych metd działania na rzecz rdzin i sób wymagających pmcy. Skuteczna pmc charakteryzuje się usunięciem lub graniczeniem dysfunkcji pprzez wspmaganie sób i rdzin w przezwycięŝaniu trudnych sytuacji Ŝyciwych. Przemiany spłeczn plityczne i refrmy spłeczne zmierzają w kierunku minimalizwania piekuńczej rli państwa, dchdząceg d pwszechnych usług zaspkajających ptrzeby spłeczeństwa. Rla państwa zstaje graniczna d kreślenia i nadzru nad standardami realizwanych usług, wspierania samrządów lkalnych w rzwiązywaniu prblemów spłecznych. Opracwanie i wdraŝanie reginalnych strategii rzwiązywania prblemów spłecznych partych na rzetelnej diagnzie i analizie ptrzeb, z udziałem róŝnych partnerów spłecznych, stanwi szansę na zwiększenie skutecznści i efektywnści dtychczas pdejmwanych działań. Kierunkiem wytycznym w niniejszej strategii jest przede wszystkim: - zabezpieczenie miejsc w placówkach pieki spłecznej ludzim starszym, grupm sób granicznej zdlnści radzenia sbie samemu raz wspierania instytucji zajmujących się działalnścią spłeczną, - dradczą pieką spłeczną, - dsknalenie działań śrdka pmcy spłecznej w zakresie pmcy śrdwiskwej, - zabezpieczenie pieki scjalnej dla bezrbtnych, bez szansy uzyskania pracy. I.Cel strategiczny: 1. Stwrzenie warunków d umŝliwienia sbm i rdzinm przezwycięŝenia sytuacji Ŝyciwych, których nie są ne w stanie pknać, wykrzystując własne mŝliwści i uprawnienia. II.Cele peracyjne: 1. Identyfikwanie przyczyn ubóstwa i czynników pwdujących krzystanie z pmcy spłecznej. 2. Pmc sbm i rdzinm zagrŝnych dysfunkcjami, w szczególnści bezrbciem. 3. Rzszerzenie ferty usług na rzecz ludzi starszych. 4. Pmc sbm niepełnsprawnym (ze szczególnym uwzględnieniem sób z zaburzeniami psychicznymi). 5. Pdniesienie pzimu kwalifikacji i dsknalenia zawdweg pracwników scjalnych zatrudninych w Ośrdku Pmcy Spłecznej. 3

4 CZĘŚĆ I DIAGNOZA ROZDZIAŁ I CHARAKTERYSTYKA GMINY OLSZTYN 1. PłŜenie gegraficzne. Gmina Olsztyn płŝna jest w płudniwej części pwiatu częstchwskieg, 12 km na SE d Częstchwy. Zajmuje bszar pwierzchni 108,8 km². Graniczy z gminami: Częstchwa, Mstów, Praj, Pczesna, Janów, śarki i Kamienica Plska. Obecnie w skład gminy wchdzi 9 miejscwści: Olsztyn, Biskupice, Bukwn, Krasawa, Kusięta, Przymiłwice, Skrajnica, Turów i Zrębice. Przez teren gminy przebiega drga krajwa raz linia klejwa Częstchwa Kielce. Gmina płŝna jest na terenie Parku Krajbrazweg Orlich Gniazd i jeg tuliny. Obszar gminy jest jednym z najbardziej malwniczych zakątków Jury Krakwsk Częstchwskiej, licznie dwiedzanym przez turystów. W skład gminy wchdzi 10 słectw: Biskupice, Bukwn, Krasawa, Kusięta, Olsztyn, Przymiłwice, Skrajnica, Turów, Zrębice Pierwsze i Zrębice Drugie. 2. Ludnść Liczba ludnści gminy Olsztyn wynsi k ( ) mieszkańców. Największą miejscwścią jest Olsztyn zamieszkały przez 30% mieszkańców gminy. Średnia gęstść zaludnienia w gminie wynsi 66,4 mieszk./km². Na dzień r. ilść bezrbtnych w gminie Olsztyn wynsiła 482 sby (w tym 232 kbiety), z teg 52 sby z prawem d zasiłku (w tym 20 kbiet). 3. Struktura gruntów W pkryciu terenu gminy dminują grunty rne raz lasy i grunty leśne. Rlnictw parte jest na gspdarce indywidualnej. Jednak mim wiejskieg charakteru gminy rlnictw nie stanwi znacząceg sektra gspdarki w gminie. UŜytki rlne stanwią 50% pwierzchni gminy. 4. Pdmity gspdarcze W gminie Olsztyn prwadzna jest róŝnrdna działalnść gspdarcza. Pcząwszy d działalnści transprtwej, handlw-usługwej w tym szkleniwej, pprzez budwnictw gólne i usługi związane z budwnictwem, kamieniarstwem, następnie prdukcję wyrbów z twrzyw sztucznych w tym pakwań, prdukcję buwia i części buwia, prdukty medyczne i stmatlgiczn-prtetyczne, artykuły gspdarstwa dmweg, wypsaŝenie mieszkań, przetwórstwem drzewnym, a skńczywszy na działalnści związanej z rlnictwem. Większść ludnści znajduje zatrudnienie w Częstchwie i jej klicach. Praca w gspdarstwach rlnych dla większści jest ddatkwym źródłem utrzymania. Ilść pdmitów gspdarczych w 2005r

5 5. Szklnictw Na terenie Gminy Olsztyn funkcjnują: - 4 szkły pdstawwe (Olsztyn, Biskupice, Zrębice, Turów, Kusięta, - 3 gimnazja (Olsztyn, Zrębice. Kusięta) -1 Gminne Przedszkle w Olsztynie + ddziały przedszklne w Biskupicach, Kusiętach, Turwie i Zrębicach. 6. Ochrna zdrwia Na terenie gminy działa jeden Samdzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrwtnej Gminny Zespół Ośrdków Zdrwia w Olsztynie, raz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrwtnej Zakład Ortpedyczn- Rehabilitacyjny im. Jana Pawła II w Olsztynie przy ul. Mstwskiej 52. ROZDZIAŁ II ZASADY OGÓLNE Pmc spłeczna jest instytucją plityki spłecznej państwa mającą na celu umŝliwienie sbm i rdzinm przezwycięŝenie trudnych sytuacji Ŝyciwych, których nie są ne w stanie pknać, wykrzystując własne uprawnienia, zasby i mŝliwści. Osby i rdziny krzystające z pmcy spłecznej są bwiązane d współudziału w rzwiązywaniu ich trudnej sytuacji Ŝyciwej. Pmc spłeczna wspiera sby i rdziny w wysiłkach zmierzających d zaspkjenia niezbędnych ptrzeb i umŝliwia im Ŝycie w warunkach dpwiadających gdnści człwieka. 1. Zadania pmcy spłecznej D zadań własnych gminy charakterze bwiązkwym naleŝy: pracwanie i realizacja gminnej strategii rzwiązywania prblemów spłecznych ze szczególnym uwzględnieniem prgramów pmcy spłecznej, prfilaktyki i rzwiązywania prblemów alkhlwych i innych, których celem jest integracja sób i rdzin z grup szczególneg ryzyka, sprządzanie bilansu ptrzeb gminy w zakresie pmcy spłecznej, udzielanie schrnienia, zapewnienie psiłku raz niezbędneg ubrania sbm teg pzbawinym, przyznawanie i wypłacanie zasiłków kreswych, przyznawanie i wypłacanie zasiłków celwych, przyznawanie i wypłacanie zasiłków celwych na pkrycie wydatków pwstałych w wyniku zdarzenia lsweg, przyznawanie i wypłacanie zasiłków celwych na pkrycie wydatków na świadczenia zdrwtne sbm bezdmnym raz innym sbm nie mającym dchdu i mŝliwści uzyskania świadczeń na pdstawie przepisów pwszechnym ubezpieczeniu w Nardwym Funduszu Zdrwia, przyznawanie zasiłków celwych w frmie biletu kredytwaneg, 5

6 płacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentwe za sbę, która rezygnuje z zatrudnienia w związku z kniecznścią sprawwania bezpśredniej, sbistej pieki nad długtrwale lub cięŝk chrym człnkiem rdziny raz wspólnie nie zamieszkującymi matką, jcem lub rdzeństwem, praca scjalna, rganizwanie świadczenie usług piekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług piekuńczych dla sób z zaburzeniami psychicznymi, prwadzenie i zapewnianie miejsc w placówkach piekuńcz-wychwawczych wsparcia dzienneg lub mieszkaniach chrninych, twrzenie gminneg systemu prfilaktyki i pieki nad dzieckiem i rdziną, dŝywianie dzieci, sprawienie pgrzebu w tym sbm bezdmnym, kierwanie d dmu pmcy spłecznej i pnszenie dpłatnści za pbyt mieszkańca gminy w tym dmu, sprządzanie sprawzdawczści raz przekazywanie jej właściwemu wjewdzie, równieŝ w wersji elektrnicznej, z zastswaniem systemu infrmatyczneg, utwrzenie i utrzymywanie śrdka pmcy spłecznej, w tym zapewnienie śrdków na wynagrdzenie pracwników. D zadań własnych gminy naleŝy: przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celwych, przyznawanie i wypłacanie pmcy na eknmiczne usamdzielnianie w frmie zasiłków, pŝyczek raz pmcy w naturze, prwadzenie i zapewnianie miejsc w dmach pmcy spłecznej i śrdkach wsparcia zasięgu gminnym raz kierwanie d nich sób wymagających pieki, pdejmwanie innych zadań z zakresu pmcy spłecznej wynikających z rzeznanych ptrzeb gminy, w tym twrzenie i realizacja prgramów słnwych. D zadań zlecnych z zakresu administracji rządwej realizwanych przez gminę naleŝą: przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, płacanie składek na ubezpieczenie zdrwtne kreślnych w przepisach pwszechnym ubezpieczeniu w Nardwym Funduszu Zdrwia, rganizwanie i świadczenie specjalistycznych usług piekuńczych w miejscu zamieszkania dla sób z zaburzeniami psychicznymi, przyznawanie i wypłacanie zasiłków celwych na pkrycie wydatków związanych z klęską Ŝywiłwą lub eklgiczną, prwadzenie i rzwój infrastruktury śrdwiskwych dmów sampmcy dla sób z zaburzeniami psychicznymi, 6

7 realizacja zadań wynikających z rządwych prgramów pmcy spłecznej, mających na celu chrnę pzimu Ŝycia sób, rdzin i grup spłecznych raz rzwój specjalistyczneg wsparcia. 2. BudŜet BieŜące funkcjnwanie Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej zapewniają śrdki finanswe z budŝetu gminy i państwa raz śrdki pzyskiwane z innych źródeł. ROZDZIAŁ III PROBLEMY SPOŁECZNE GMINY OLSZTYN Cdziennemu Ŝyciu twarzyszą liczne prblemy, które swim zasięgiem bejmują craz większa grupę ludzi i craz młdsze pklenie. Zmuszają ne część spłecznści d szukania róŝnych frm pmcy w tym krzystania z pmcy Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej. Liczba rdzin krzystających z pmcy Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej w latach kształtwała się następując: Tab. 1. Rdziny bjęte pmcą Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej w Olsztynie. Rk Liczba rdzin Liczba sób w rdzinie Najczęstszymi przyczynami kwalifikującymi d udzielania pmcy przez Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie są: ubóstw; bezrbcie; niepełnsprawnść, długtrwała lub cięŝka chrba; bezradnść w sprawach piekuńcz- wychwawczych i prwadzenia gspdarstwa dmweg, zwłaszcza w rdzinach niepełnych lub wieldzietnych, alkhlizm i inne uzaleŝnienia; przemc w rdzinie. Najczęściej prblemy te są ze sbą sprzęŝne. Przy udzielaniu pmcy niezbędnym jest współudział klienta w rzwiązywaniu jeg trudnej sytuacji. Zmusza t sby wymagające wsparcia d zmiany pstawy z biernej i rszczeniwej na pstawę aktywną w rzwiązywaniu własnych prblemów, z którymi nie ptrafili sbie pradzić. 7

8 3. Ubóstw Ubóstw kreśla się jak stan, w którym jednstce czy grupie spłecznej brakuje śrdków na zaspkjenie pdstawwych ptrzeb, uznawanych w danej spłecznści za niezbędne. Pd pjęciem pdstawwe ptrzeby kryją się pza wyŝywieniem, któreg niezbędnści nikt nie kwestinuje, takie ptrzeby jak: ubranie, płaty mieszkaniwe, leczenie, uzyskanie wykształcenia. Ubóstw jest głównym pwdem przyznawania pmcy przez Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej. Pierwszą przesłanką, która uprawnia d ubiegania się świadczenia z pmcy spłecznej jest ubóstw. Zjawisk t ma wiele przyczyn, które nie zawsze da się jasn wydrębnić. MŜe n być wywłane bezrbciem czy niepełnsprawnścią, ale takŝe biernścią Ŝyciwą i brakiem dpwiedzialnści za siebie i własną rdzinę. Wczesna detekcja tzw. szybkie wykrywanie i dcieranie d rdziny czy sób znajdujących się na skraju ubóstwa, a później intensywna praca scjalna przyczynia się d zapbiegania utrwalaniu się pstaw biernści bądź rszczeniwści. Tab. 2. Pmc Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej w Olsztynie sbm dtkniętym ubóstwem w latach Rk Liczba rdzin Liczba sób w rdzinie Bezrbcie Pwszechnie znane dziś słw bezrbcie dtyka craz t szersze kręgi ludzi, ludzi róŝnych prfesjach i na róŝnym pzimie wykształcenia. Obejmuje craz t nwe bszary kraju pwdując nwe zjawiska, które są wynikiem braku aktywnści zawdwej i niepewnści Ŝycia w przyszłści. Zjawisk bezrbcia jest częst pruszanym prblemem w śrdwiskach masweg przekazu przez dziennikarzy, plityków i róŝnych przedstawicieli rganizacji pzarządwych. Dtyczy szczególnie tych ludzi, którzy stracili pracę na skutek restrukturyzacji lub likwidacji zakładu pracy i nie mgą jej pnwnie znaleźć u nweg pracdawcy. Bezrbcie dtyka szczególnie kreślne śrdwiska, d których naleŝą: miejscwści ppegeerwskie, wielkie centra przemysłwe, kpalnie i tereny nadgraniczne. W bszarach tych nastąpiły największe zmiany eknmiczne. Na tych terenach bezrbcie dtknęł duŝą grupę ludzi w wieku prdukcyjnym i przedemerytalnym, mającym na swym utrzymaniu rdzinę. Bezrbcie jest częst w rdzinie czynnikiem knfliktgennym i nasilającym patlgie spłeczne takie jak naduŝywanie alkhlu, zdbywanie śrdków pienięŝnych nielegalnymi spsbami np. kradzieŝ itp. Głębkść zmian w rdzinie spwdwanych bezrbciem zaleŝy w duŝej mierze d struktury rdziny, jej fazy rzwju, statusu spłeczneg, stanu zagspdarwania materialneg, kndycji zdrwtnej człnków rdziny raz śrdwiska lkalneg. Bezrbcie rdziców dla dzieci i młdzieŝy 8

9 kńczącej pewien etap edukacji niejednkrtnie znacza zmianę i graniczenie planów dalszeg kształcenia, bniŝanie ich aspiracji edukacyjnych, zahamwanie rzwijania ich uzdlnień w drdze dalszej nauki czy zajęć ddatkwych. Z pwdu trudnej sytuacji materialnej rdziny, dzieci ppadają w sytuacje knfliktwe w szkle z wychwawcami i nauczycielami. Odbija się t wszystk bardz silnie na pstawach dzieci i młdzieŝy, na ich zachwaniu raz wartściwaniu zjawisk i sób. Tab. 3. Liczba rdzin krzystających z pmcy Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej w Olsztynie z pwdu bezrbcia. Rk Liczba rdzin Liczba sób w rdzinie Niepełnsprawnść, długtrwała lub cięŝka chrba. We współczesnym świecie niepełnsprawnść człwieka uwaŝana jest za szczególnie isttny prblem spłeczny. Znaczenie teg prblemu wynika z rzmiarów i pwszechnści występwania niepełnsprawnści w ppulacji, a takŝe z knsekwencji, jakie wywłuje w sensie indywidualnym i spłecznym. T, c dróŝnia sby niepełnsprawne d innych, t tylk i wyłącznie ich niepełnsprawnść. Osby te sptyka się cdziennie, w kaŝdym śrdwisku spłecznym. U części z nich niepełnsprawnść jest uzewnętrznina d teg stpnia, Ŝe nie spsób nie dstrzegać jej becnści. Mówiąc sbach niepełnsprawnych, mamy na myśli sby psiadające stpień niepełnsprawnści rzeczny przez Pwiatwy Zespół ds. Orzekania Niepełnsprawnści, Kmisję przy ZUS, KRUS jak równieŝ inne sby z dysfunkcjami fizycznymi, psychicznymi i umysłwymi. Za niepełnsprawne uznać naleŝy sby, których stan fizyczny, psychiczny i umysłwy pwduje trwałe lub kreswe utrudnienia, graniczenia bądź uniemŝliwia pełnienie ról i zadań spłecznych na pzimie pwszechnie przyjętych kryteriów. Tab. 4. Pmc udzielna przez Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie z uwagi na niepełnsprawnść. Rk Ilść rdzin Ilść sób w rdzinie Niepełnsprawnść uderza najbardziej w finanswą i emcjnalną strnę rdziny. Rdzina w takiej sytuacji wymaga zwłaszcza nieinstytucjnalnych frm pmcy, maksymalnie 9

10 zindywidualizwanych i dstswanych d jej ptrzeb. Wzmcnienia wymaga sama rdzina, b na zapewnia najwszechstrnniej i w spsób ciągły mŝliwści pznawania uczucia miłści, ptrzeb wlnści, religijnści. T rdzina, niezaleŝnie d charakteru dknujących się zmian w Ŝyciu spłecznym, z natury brni gdnści raz pdmitwści prawnej swych człnków. Obserwacje pracwników Ośrdka pzwalają stwierdzić, Ŝe sytuacja tej grupy sób jest bardz trudna. Prblemy sób niepełnsprawnych wiąŝą się głównie z granicznymi mŝliwściami prtezwania i zakupu sprzętu umŝliwiająceg kmunikwanie się i sambsługę, ksztwną i trudn dstępną rehabilitację. DuŜym prblemem są takŝe prblemy architektniczne w miejscu zamieszkania sby niepełnsprawnej jak i w budynkach uŝytecznści publicznej. Bariery te nie tylk utrudniają, ale niekiedy wręcz uniemŝliwiają uczestnictw w nrmalnym Ŝyciu. 4. Bezradnść w sprawach piekuńcz - wychwawczych i prwadzenia gspdarstwa dmweg Klejną przesłanką, która dminuje wśród prblemów pmcy spłecznej jest bezradnść w sprawach piekuńcz-wychwawczych i prwadzenia gspdarstwa dmweg. Znaczna część sób krzystających z pmcy t sby, które cechuje niezaradnść w piece i wychwaniu dzieci raz w prwadzeniu gspdarstwa dmweg, w tym nieracjnalne dyspnwanie budŝetem dmwym. Dysfunkcjami współistniejącymi w bezradnści są: prblemy w pełnieniu ról rdzicielskich, małŝeńskich, niedjrzałść emcjnalna rdziców, prblemy wychwawcze w śrdwisku rdzinnym ujawniające się w pstaci zachwań agresywnych, buntwniczych przejawiająca się łamaniem przez dzieci i młdzieŝ panujących byczajów i nrm. Tab. 5. Liczba rdzin i sób krzystających z pmcy Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej w Olsztynie, u których występuje bezradnść w sprawach piekuńcz - wychwawczych i prwadzeniu gspdarstwa dmweg Rk Ilść rdzin Ilść sób w rdzinie Śrdwisk rdzinne jest pierwszym śrdwiskiem wychwawczym w Ŝyciu dziecka, w którym nawiązuje n pierwsze kntakty z innymi ludźmi i zdbywa pierwsze dświadczenia z dziedziny współŝycia spłeczneg. Na śrdwisk rdzinne składają się: struktura rdziny, atmsfera wychwawcza w dmu, warunki materialne i zdrwtne, stpień wykształcenia rdziców i gólna struktura śrdwiska. Zaburzna struktura rdziny, częst sptykana wśród świadczenibirców śrdka, niekrzystnie wpływa na sytuację dziecka, na jeg więź z rdziną. Rdziny klientów śrdka dznaczają się częst zaburzną strukturą w pstaci nieustabilizwanych frmalnie i spłecznie związków, rzkładem 10

11 pŝycia małŝeńskieg, częstymi zmianami partnerów, występuje w nich przemc skierwana na partnera lub dzieci. W rdzinach zaburznych rdzicm brakuje umiejętnści twrzenia właściweg klimatu Ŝycia rdzinneg, rzładwywania napięć pwstałych pza dmem, właściwych wzrców kmunikacji i dawania rdzinie pczucia bezpieczeństwa, bdarzania dzieci uwagą. Rdziny te częst Ŝyją w takich spłecznściach, które nie chcą ingerwać w Ŝycie innych lub nie ptrafią pmóc, gdyŝ same nie psiadają właściwych wzrców. W wielu sytuacjach dzieci pchdzące z tych rdzin pzstawine są same sbie większść wlneg czasu spędzają wśród rówieśników na pdwórku, częściej pjawiają się u nich prblemy szklne. Dzieci drzucne przez śrdwisk rdzinne szukają akceptacji wśród rówieśników, łączą się w grupy subkulturwe, zaczynają wagarwać, uciekać z dmu i ppadać w knflikt z prawem. Prblemy piekuńcz - wychwawcze, przemc w rdzinie, knflikty międzypkleniwe wielkrtnie są przyczyną umieszczania dzieci i młdzieŝy w placówkach piekuńcz - wychwawczych lub rescjalizacyjnych, a dla drsłych fiar rdzinnej przemcy są pwdem szukania schrnienia i prad w placówkach i rganizacjach pmcwych. 5. Alkhlizm i inne uzaleŝnienia w Gminie Olsztyn UzaleŜnienie d alkhlu, czyli alkhlizm, jest chrbą, która zaczyna się i rzwija pdstępnie, bez świadmści zaintereswanej sby. Plega na niekntrlwanym piciu napjów alkhlwych i mŝe dprwadzić d przedwczesnej śmierci Alkhlizm jest chrbą pierwtną. Nie jest n jedynie przejawem jakiegś głębszeg prblemu psychlgiczneg. Jest t wyraźny i niezaleŝny prces chrbwy. Owszem, alkhlik przewaŝnie miewa prblemy emcjnalne, ale mają ne charakter wtórny i najczęściej wynikają z samej chrby. W rezultacie skuteczneg i knsekwentneg leczenia alkhlizmu prblemy emcjnalne najczęściej stpniw ustępują. Jest t chrba pstępująca (prgresywna). Objawy alkhlizmu nasilają się w miarę trwania chrby. JeŜeli chrba nie zstanie pwstrzymana, stan chreg będzie się stale pgarszał. W alkhlizmie mŝna wyróŝnić dmienne bjawy cechujące wczesną, średni zaawanswaną raz późną fazę chrby. Pza tym jest t chrba chrniczna. Gdy u kgś rzwiną się charakterystyczne bjawy, jest wysce nieprawdpdbne, aby sba ta mgła pwrócić d nrmalneg, twarzyskieg picia. MŜna jednak w kaŝdym mmencie trwania uzaleŝnienia pwstrzymać prgresję chrby i całkwicie wyeliminwać stre bjawy alkhlizmu. Pdbnie jak w innych chrnicznych chrbach, wczesne rzpznanie ułatwia prces zdrwienia i zwiększa prawdpdbieństw, Ŝe alkhlik dzyska zdrwie i zdlnść nrmalneg funkcjnwania. Alkhlizm jest chrbą śmiertelną. Nieleczny zagraŝa Ŝyciu. Bez leczenia alkhlik skraca sbie Ŝycie średni lat. Alkhlicy częst giną śmiercią tragiczną w wypadkach samchdwych, wskutek sambójstwa, zabójstwa, w czasie bijatyk lub w wyniku utnięcia. Alkhlizm jest prblemem całej rdziny, prwadzi d współuzaleŝnienia, przemcy, stanwi zagrŝenie dla prawidłweg funkcjnwania człnków rdziny. Człwiek uzaleŝniny szkdzi nie tylk sbie, swim bliskim, ale równieŝ sbm niezwiązanym z nim więzami rdzinnymi. Skuteczna 11

12 pmc sbm i rdzinm z prblemem alkhlwym plega na umŝliwieniu im rzpczęcia leczenia. Od kilku lat nie psługujemy się juŝ słwem alkhlizm jak centralną kategrią ujmującą wszystkie szkdy związane z naduŝywaniem alkhlu. Zgdnie z terminlgią międzynardwą taką kategrią są prblemy alkhlwe. Ułatwia t bardziej precyzyjne kreślenie szkód i metd zmniejszania lub usuwania tych szkód. Niewątpliwie naduŝywanie alkhlu pwduje uszkdzenia zdrwia. Znaczna część sób nadmiernie pijących skarŝy się na zaburzenia układu trawienneg, krąŝenia, neurlgiczneg, chrób płuc, nwtwrów, urazów, a kszty związane z leczeniem tych dlegliwści pwduje spre bciąŝenie eknmiczne dla plskieg systemu chrny zdrwia, pniewaŝ leczenie tych pacjentów trwa dłuŝej i jest mniej efektywne. U pijącej młdzieŝy mŝna zauwaŝyć uszkdzenia rzwju psychfizyczneg. NaduŜywanie alkhlu wpływa równieŝ destrukcyjnie na sby związane emcjnalnie z alkhlikiem. śycie w ciągłym stresie, dznawanie przemcy pwduje schrzenia psychsmatyczne i zaburzenia emcjnalne. Pza tym człnkwie rdzin z prblemem alkhlwym naraŝeni są na demralizację, ubóstw, bniŝenie szans siągnięcia kariery zawdwej. Równie znamienną szkdą jest alkhlwa dezrganizacja śrdwiska pracy i bezrbtnych. Nadmierne picie pwduje absencje w pracy, wypadki i bniŝenie wydajnści zawdwej, ale takŝe alkhlwą patlgizację ppulacji bezrbtnych, c pwaŝnie granicza szanse na skuteczną pmc w przezwycięŝeniu bezrbcia i nędzy. Osby nietrzeźwe częst naruszają praw i prządek, dknując przestępstw, stsując przemc lub przebywając w miejscach publicznych pd wpływem alkhlu. Pdsumwując mŝna z całą pewnścią stwierdzić, Ŝe alkhlizm zarówn w Ŝyciu jednstki jak i w Ŝyciu spłecznym zawsze pwduje straty. Liczba sób i rdzin z prblemem alkhlwym bjętych pmcą GOPS w Olsztynie nie dzwierciedla w pełni skali prblemu, pniewaŝ wielu pdpiecznych, u których pracwnik scjalny zauwaŝa lub pdejrzewa prblem alkhlwy, nie uświadamia sbie uzaleŝnienia a wielu prblem ten ukrywa. Częst mają ni pstawy rszczeniwe. UwaŜają, Ŝe jeŝeli nie pracują, t właśnie pmc spłeczna ma bwiązek ich utrzymać. NaduŜywanie napjów alkhlwych stanwi dziś bezsprzecznie jeden z najwaŝniejszych prblemów. Zjawisk t w naszej gminie stwarza prblem złŝny i trudny d przezwycięŝenia. Szerzące się zjawisk alkhlizmu dtyka wielu mieszkańców wsi i nie ma w tym mmencie znaczenia płeć, wiek ani status materialny. Jeg rzmiar i niszczycielskie działanie daje się zabserwwać u klientów Ośrdka. Z prblemem naduŝywania alkhlu pracwnicy scjalni sptykają się d wielu lat, niepkjącym jest jednak fakt wzrastania liczby sób uzaleŝninych d alkhlu i bniŝanie się wieku inicjacji alkhlwej. W rdzinach, które bjęte są pmcą GOPS, pracwnicy dść częst bserwują stwarzanie sytuacji sprzyjających piciu alkhlu, stswanie zachęty d jeg spŝywania i przedstawianie łatwści jeg zdbywania. Szczególneg znaczenia w tych rdzinach nabiera wzrzec picia alkhlu i niekrzystny wpływ rzbieŝnści między zachwaniem rdziców a wymaganiami stawianymi wbec 12

13 dziecka, c d spŝywania alkhlu, brak kntrli ze strny rdziców i stswanie niewłaściwych metd wychwawczych. W wielu śrdwiskach daje się dstrzec zjawisk dziedziczenia alkhlizmu. Prblem naduŝywania alkhlu przez pdpiecznych Ośrdka jest bardz skmplikwany, pniewaŝ bk alkhlizmu występują zaburzenia kmunikacji między człnkami rdziny, ubóstw, prblemy wychwawcze i zdrwtne. Praca z tak zaburznymi klientami GOPS jest bardz trudna, długtrwała i częst skazana na niepwdzenie. Z pmcą w pracy z alkhlikami pracwnikm scjalnym przychdzi specjalista terapii uzaleŝnień raz punkt knsultacyjny i inne rganizacje. Pracwnicy scjalni przy udzielaniu pmcy skupiają się głównie na udkumentwanych dysfunkcjach rdziny. Tymczasem prblem alkhlwy nie zawsze jest widczny, a częst pzstaje w dmysłach pracwnika scjalneg. Tab. 6. Osby uzaleŝnine d alkhlu bjęte pmcą Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej w Olsztynie. Rk Ilść rdzin Ilść sób w rdzinie Praca z sbami uzaleŝninymi i człnkami ich rdzin - klientami GOPS jest bardz trudna i długtrwała. Jest na złŝna i wymaga wsparcia i kntrli wielu sób, instytucji: Pradni Leczenia UzaleŜnień, Sądu Rejnweg, kuratrów, pracwników scjalnych i pracwników lecznictwa dwykweg. Klejną grupą bjętą pmcą spłeczną są rdziny, w których jeden z człnków rdziny przyjmuje substancje psychaktywne. Termin narkmania kreśla stan uzaleŝnienia d śrdków durzających. Pjęcie t ma szerkie znaczenie i bejmuje nie tylk nałgwe uŝywanie narktyków, ale psługiwanie się wszelkimi śrdkami wywłującymi eufrię durzającą. Nawykwe durzanie się narktykami staje się zjawiskiem maswym i grźnym dla zdrwia i Ŝycia (naduŝywanie silnych śrdków narktycznych prwadzi d śmierci, sambójstw na tle narkmanii) raz mienia (rabunki, kradzieŝe ppełnine w celu zdbycia pieniędzy na zaspkjenie głdu narktyczneg). 6. Przemc w rdzinie. Przed dwudziestu laty zjawiska agresji wbec kbiet nie traktwan jak prblem spłeczny. Pmijan je w publikacjach naukwych. Plicja nie rejestrwała jej przypadków w karttekach. Spradycznie aresztwan męŝów za pbicie Ŝn. Od kilku lat sytuacja ta uległa zmianie. Przemc w rdzinie nie jest zjawiskiem rzadkim. Wbrew pzrm występuje częst, przybierając najprzeróŝniejsze frmy. Ofiarami przemcy są zazwyczaj kbiety i dzieci, rzadziej męŝczyźni. Precyzyjne kreślenie teg zjawiska nie jest łatwe. 13

14 W 1986 rku Rada Eurpy przyjęła następującą definicję przemcy. Jest t kaŝde działanie jedneg z człnków rdziny lub zaniedbanie, które zagraŝają Ŝyciu, cielesnej i psychicznej integralnści lub wlnści inneg człnka tej samej rdziny bądź pwaŝnie szkdzą rzwjwi jeg sbwści. Występują róŝne frmy przemcy: fizyczna, psychiczna, seksualna i eknmiczna. Są ne zazwyczaj analizwane ddzielnie, ale naleŝy pamiętać, Ŝe wszystkie są ze sbą mcn pwiązane i wywierają wpływ na rdzinę jak całść. Stwierdzn wyraźne związki pmiędzy występwaniem przemcy wbec Ŝny i fizycznej przemcy wbec dziecka, a takŝe pmiędzy przemcą wbec Ŝny i seksualnym wykrzystaniem dziecka. Aby pracwać strategie zapbiegania przemcy, trzeba uwzględnić fakt współwystępwania róŝnych frm maltretwania raz wskazać sby, śrdwiska i instytucje, które mgą udzielić skutecznej pmcy sbm jej ptrzebującym. Pwstrzymanie przemcy t takŝe krewanie współpracy ze śrdwiskiem lkalnym, a takŝe praca ze sprawcami przemcy. Celem statecznym winn być zwiększenie świadmści sby krzywdznej, c d jej faktycznej sytuacji Ŝyciwej, aby w ten spsób mgła z pełną dpwiedzialnścią pdjąć waŝne dla niej decyzje. Skutecznść pdejmwanych działań zaleŝy nie tylk d zaangaŝwania fiary, ale takŝe w duŝym stpniu d współpracy róŝnych słuŝb. Z chwilą, gdy sprawa zstanie przekazana plicji czy prkuraturze, sytuacja rdziny mŝe się radykalnie zmienić chćby dlateg, Ŝe sprawcy czują się kntrlwani przez dzielnicwych i dzięki temu pwstrzymują się d pewnych typów zachwań. Nie ulega wątpliwści, Ŝe przemc wywłuje wiele negatywnych skutków zarówn u sób, które bezpśredni jej dświadczają, jak i u świadków przemcy, nie jest równieŝ bjętna dla sób stsujących przemc. Jej występwanie zniekształca braz całeg spłeczeństwa, pwduje dezintegrację rdziny, zaburzenia funkcjnwania jednstek, a kszty związane z interwencjami plicyjnymi, pbytem sprawców przemcy w Plicyjnych Izbach Zatrzymań, kszty leczenia fiar przemcy pnsi spłeczeństw. Najbardziej widcznymi i czywistymi skutkami przemcy są braŝenia cielesne. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe znacznie bardziej niszczące d urazów fizycznych są skutki psychiczne dświadczania przemcy. Człwiek Ŝyjący w stanie ciągłeg zagrŝenia pzbawiny jest niezbędneg d prawidłweg funkcjnwania pczucia bezpieczeństwa, miłści i zaufania. Krzywdzne dzieci czują się puszczne, winne, mniej wartściwe, bezsilne, nieakceptwane, drzucne. Następuje zaburzenie pstrzegania i rzumienia świata. Psychlgiczna presja i ciągłe napięcie mŝe być przyczyną wielu chrób smatycznych. Knsekwencją takich dświadczeń mŝe być nieprzystswanie i nieumiejętnść Ŝycia w spłeczeństwie. Oprócz widcznych skutków przemcy w czasie jej trwania bserwuje się teŝ skutki drczne, przesunięte w czasie. Dświadczenia przeŝyte w dzieciństwie mają wpływ na całe Ŝycie. W rdzinach, gdzie męŝczyzna znęca się nad partnerką, chłpcy uczą się agresji wbec kbiet, dziewczynki zaś, Ŝe być kbietą znaczy być bitą, pniŝaną i maltretwaną przez męŝczyzn. Dzieci dwiadują się, Ŝe jedyną drgą rzwiązywania knfliktów jest przemc. Dzieci, które częst są świadkami przemcy, przejawiają róŝne frmy agresji wbec rówieśników, nauczycieli, innych drsłych, rdziców. W starszych dzieciach utrwala się pczucie niesprawiedliwści i gniewu, szukają akceptacji i zrzumienia pza dmem, częst w niefrmalnych grupach charakterze przestępczym. Aby zaistnieć i pczuć się silniejszym, z rli fiary przechdzą d rli sprawcy przemcy. Częst dzieci, które są 14

15 wychwywane w dmu pełnym przemcy, mają prblemy z nauką, pwtarzają klasy, wagarują. Aby zapmnieć bólu i cierpieniu, zaczynają durzać się śrdkami psychaktywnymi: niktyną, alkhlem lub narktykami. Liczba dntwanych przypadków przemcy nie dzwierciedla rzeczywistej sytuacji. Przemc nie zawsze jest rejestrwana, wiele przypadków pzstaje nieujawninych lub nieptwierdznych przez fiary. Mim t liczba rdzin bjętych pmcą GOPS z tytułu przemcy stsunkw z rku na rk wzrasta. Prblem tan dtyczy jednak znacznie większej liczby rdzin-tym bardziej, Ŝe śrdek działa w dść trudnym śrdwisku, charakteryzującym się znacznym bezrbciem, przestępczścią, a nawet bezdmnścią,. D teg dchdzi teŝ prblem alkhlizmu. Z analizy dkumentów, w których przemc zstała zarejestrwana, wynika, Ŝe sprawcą, prawie bez wyjątku, był męŝczyzna. W rdzinach tych występwał alkhlizm i związane z nim prblemy raz bezrbcie. Ofiarami przemcy są kbiety i w mniejszym stpniu dzieci. Pwszechnie uwaŝa się, Ŝe przemc w rdzinie jest zamierznym i wykrzystującym przewagę sił działaniem lub zaprzestaniem działania, skierwanym przeciw człnkm rdziny, które narusza jeg prawa i dbra sbiste, pwdując cierpienie i szkdy. NaleŜy zwrócić uwagę, Ŝe agresja męŝczyzn w stsunku d kbiet i dzieci przejawia się bardz częst p spŝyciu alkhlu. Dtyczy t 85 % przypadków, w których agresrem byli męŝczyźni. Kbiety natmiast stsują przemc rzadk, a jeśli juŝ, t w akcie sambrny. Wyniki badań szacują, Ŝe są t 4 przypadki na 100. Plicjant w większści przypadków jest pierwszą sbą z zewnątrz trzymującą sygnał przemcy w rdzinie. Między innymi w celu ułatwienia plicjantm uprządkwanej rejestracji śladów i wydarzeń w miejscu zdarzenia, jak i pdjętych przez nich czynnści raz w celu późniejszeg wykrzystania w czynnściach prceswych w 1998 rku wprwadzn w Plsce prcedurę interwencji plicji wbec przemcy dmwej pd nazwą Niebieskie Karty, która zstała pracwana przez Kmendę Główną Plicji, Kmendę Stłeczną Plicji i Państwwą Agencję Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych. Ułatwił t teŝ rzpznawanie zjawiska przemcy dmwej, skali jeg zagrŝenia, a c za tym idzie pdejmwania dpwiednich działań zapbiegawczych. Zdarza się, Ŝe d Gminneg Ośrdka Pmcy Spłecznej trafiają sby, których prblem ten dtyczy, a które nigdy nie wzywały na interwencję plicji i nie infrmwały dzielnicweg istniejącej sytuacji. Pza tym częst sby dznające przemcy w rdzinie, kierwane róŝnymi przeknaniami i bawami, nie ujawniają teg prblemu. Struktura klientów śrdka pmcy spłecznej jest bardz zróŝnicwana. Z usług krzystają nie tylk sby z tzw. marginesu spłeczneg, ale takŝe rdziny pzytywne spłecznie, których jedynym prblemem jest brak wystarczających śrdków finanswych. 15

16 CZĘŚĆ II PROGRAM ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE OLSZTYN NA Ubóstw. Cele szczegółwe: 1) UmŜliwienie rdzinm niskich dchdach pełneg udziału w Ŝyciu spłecznym. 2) Wsparcie, w tym finanswe, sób i rdzin niskich dchdach. 3) Rzwijanie ferty świadczeń dla sób i rdzin ubgich. 4) Wspieranie inicjatyw spłecznści lkalnej w zakresie wspmagania sób ubgich. 5) Ułatwianie dstępu d wypczynku i rekreacji sbm z rdzin niskich dchdach. Zadania d realizacji: 1) Udzielanie pmcy finanswej sbm i rdzinm niskich dchdach, na zasadach kreślnych w ustawie pmcy spłecznej i świadczeniach rdzinnych, w frmie zasiłków pienięŝnych zasiłki kreswe, celwe i celwe specjalne, zasiłki rdzinne i inne. 2) DŜywianie dzieci z rdzin ubgich. 3) Udzielanie pmcy rzeczwej psiłek, dzieŝ i inne sbm ubgim. 4) Organizwanie akcji kazjnalnych wspierających człnków rdzin niskich dchdach. 5) Wspieranie wypczynku dzieci i młdzieŝy z rdzin ubgich. Odbircy: sby i rdziny niskich dchdach, spłecznść Gminy Olsztyn. Realizatrzy: Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie, Gminna Kmisja Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych w Olsztynie, szkły, kściły. 16

17 2. Bezrbcie. Cele szczegółwe: 1) Ułatwienie sbm bezrbtnym i człnkm ich rdzin pełnprawneg udziału w Ŝyciu spłecznym. 2) Przeciwdziałanie marginalizacji sób bezrbtnych i ich rdzin. 3) Ograniczanie negatywnych skutków pzstawania bez pracy. Zadania d realizacji: 1) Stwrzenie sieci współpracy między instytucjami zajmującymi się pracą z sbami bezrbtnymi. 2) Stwarzanie przyjazneg śrdwiska i wspieranie inicjatyw zmierzających d twrzenia nwych miejsc pracy i prwadzenia działalnści gspdarczej. 3) Pmc scjalna dla bezrbtnych i ich rdzin. 4) Działania ułatwiające rerientację zawdwą rlników i człnków ich rdzin. 5) Ułatwienie pdjęcia pracy sbm dyskryminwanym, w szczególnści pprzez zatrudnienie przy pracach spłecznie uŝytecznych. 6) Ścisła współpraca z Pwiatwym Urzędem Pracy, udział w inicjatywach przez nich rganizwanych. Odbircy: sby bezrbtne i człnkwie ich rdzin, uczniwie szkół pnadgimnazjalnych, studenci, rlnicy i człnkwie ich rdzin, kbiety. Realizatrzy: Urząd Gminy Olsztyn, Pwiatwy Urząd Pracy w Częstchwie, Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie, szkły, kściły, przedsiębircy. 17

18 3. Niepełnsprawnść, przewlekłe chrby. Cele szczegółwe: 1) Wspmaganie rdzin, w których Ŝyją sby niepełnsprawne w działaniu zmierzających d zaspkjenia ich ptrzeb i utrzymaniu ich w śrdwisku zamieszkania. 2) Rzwijanie ferty usług i świadczeń pmcy spłecznej dla sób niepełnsprawnych. 3) Pdnszenie jakści ferwanych usług. 4) Ułatwianie dstępu sób niepełnsprawnych d przysługujących im uprawnień i usług. 5) Wspieranie aktywnści zawdwej sób niepełnsprawnych. 6) Pmc w rganizwaniu czasu wlneg, frm rekreacji i wypczynku dla sób niepełnsprawnych. Zadania d realizacji: 1) Prwadzenie usług piekuńczych i specjalistycznych usług piekuńczych w miejscu zamieszkania. 2) Prpagwanie krzystania z ferty śrdków wparcia, placówek dziennych słuŝby zdrwia w Pwiecie Częstchwskim. 3) Udzielanie pmcy finanswej sbm niskich dchdach na zasadach kreślnych w ustawie. 4) Obejmwanie ubezpieczeniem spłecznym i zdrwtnym sób niepełnsprawnych i człnków ich rdzin, na zasadach kreślnych w ustawach. 5) Szklenia dla pracwników słuŝb spłecznych w zakresie specyficznych ptrzeb i pracy z ludźmi niepełnsprawnymi. 6) Współpraca instytucji gminnych i pnad lkalnych świadczących usługi na rzecz sób z pwyŝszymi dysfunkcjami. 7) Ułatwianie dstępu d edukacji dziecim niepełnsprawnym pprzez dstęp d szkół i przedszkli, 8) Współpraca z Pwiatwym Urzędem Pracy w Częstchwie w zakresie twrzenia warunków d zatrudnienia lub rzpczęcia działalnści gspdarczej przez sby niepełnsprawne. 18

19 9) Publikacje w prasie lkalnej lub innych mediach przybliŝające zagadnienia związane z integracją. 10) Włączanie się w akcje medialne dtyczące aktywizacji sób z pw. dysfunkcjami. 11) Nadawanie charakteru integracyjneg imprezm kulturaln-rekreacyjnym rganizwanym w gminie. Odbircy: sby niepełnsprawne, przewlekle chre raz człnkwie ich rdzin, spłecznść Gminy Olsztyn. Realizatrzy: Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie, placówki światwe, placówki słuŝby zdrwia, kściły, inne instytucje. 4. Bezradnść w sprawach rdzin z prblemami piekuńcz-wychwawczymi. Cele szczegółwe: 1) Wspmaganie rdzin w wypełnianiu przez nie funkcji piekuńczych, wychwawczych, zabezpieczających. 2) Ograniczanie negatywnych zjawisk wynikających z dysfunkcjnalnści rdzin. 3) Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z rdzin dysfunkcyjnych. 4) Pmc rdzinm bilgicznym dzieci umieszcznych w rdzinach zastępczych i placówkach piekuńcz-wychwawczych w przywróceniu rli rdzicielskiej. 5) Inspirwanie spłecznści lkalnej d pmcy rdzinm wychwującym dzieci. Zadania d realizacji: 1) Stała współpraca wszystkich instytucji pmagających rdzinm w wypełnianiu ich funkcji. 2) Praca prfilaktyczna wychwawców i pedagga szklneg w szkłach i przedszklu. 3) Prwadzenie zajęć wyrównawczych i kmpensacyjnych dla dzieci w szkłach i przedszklu. 19

20 4) DŜywianie dzieci zagrŝnych niedŝywieniem z pwdu ubóstwa i dysfunkcji rdzin. 5) Obejmwanie pmcą scjalną i prawną człnków rdzin z prblemami wychwawczpiekuńczymi. 6) Ułatwianie dstępu d wypczynku i rekreacji dziecim i młdzieŝy z rdzin, w których występują prblemy. 7) Praca scjalna z rdzinami zastępczymi i bilgicznymi dzieci umieszcznych w frmach rdzinnej pieki zastępczej. Odbircy: rdziny, w których występują prblemy piekuńcz-wychwawcze, sby przebywające i puszczające rdziny zastępcze i placówki piekuńczwychwawcze, uczniwie szkół, rdziny z terenu Gminy. Realizatrzy: szkły i przedszkle, Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie, Gminna Kmisja Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych w Olsztynie, plicja, sądy i kuratrzy sądwi, Pwiatwe Centrum Pmcy Rdzinie i Ośrdek Adpcyjn- Opiekuńczy, placówki piekuńcz-wychwawcze i rdziny zastępcze, kściły. 5. Alkhlizm i inne uzaleŝnienia. Cele szczegółwe: 1) Zwiększenie dstępnści pmcy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla sób uzaleŝninych. 2) Udzielanie rdzinm, w których występują prblemy z uzaleŝnieniem, pmcy psychlgicznej i prawnej, a w szczególnści chrny przed przemcą. 3) Prwadzenie działalnści prfilaktycznej i edukacyjnej w zakresie prblemów alkhlwych i przeciwdziałania narkmanii, w szczególnści dla dzieci i młdzieŝy, w tym prwadzenie pzalekcyjnych zajęć sprtwych, a takŝe działań na rzecz dŝywiania dzieci uczestniczących w pzalekcyjnych prgramach piekuńcz-wychwawczych i scjterapeutycznych. 20

21 4) Wspmaganie działalnści instytucji, stwarzyszeń i sób fizycznych słuŝącej rzwiązywaniu prblemów alkhlwych. Zadania d realizacji: 1) Działalnść Gminnej Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych. 2) Dfinanswanie działań rganizacji pzarządwych i innych instytucji w zakresie kmplekswej prfilaktyki dla sób uzaleŝninych i człnków ich rdzin. 3) Prwadzenie działań w celu pprawy funkcjnwania systemu pmcy terapeutycznej i rehabilitacji dla sób uzaleŝninych d alkhlu. 4) Organizacja akcji prfilaktycznych i realizacja prgramów prfilaktycznych w szkłach. 5) Wspieranie i twrzenie świetlic śrdwiskwych. 6) Wspieranie realizacji kmplekswych działań prfilaktycznych i edukacyjnych, których adresatem są dzieci i młdzieŝ. 7) Pmc rzeczwa dla sób uzaleŝninych i ich rdzin. 8) Udzielanie infrmacji miejscach pmcy sbm z prblemem alkhlwym lub innym uzaleŝnieniem. 9) Wspieranie działań, w tym rganizacji pzarządwych, na rzecz sób z wykluczeniem spłecznym. 10) Diagnza prblemów związanych z narkmanią. 11) Prwadzenie działań prewencyjnych w zakresie stswania uŝywek. Odbircy: dzieci i młdzieŝ ze szkół Gminy Olsztyn, sby uzaleŝnine i człnkwie ich rdzin, spłecznść Gminy Olsztyn. Realizatrzy: Gminna Kmisja Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych w Olsztynie, szkły, plicja, Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie, 21

22 rganizacje pzarządwe, placówki słuŝby zdrwia. 6. Przemc w rdzinie. Cele szczegółwe: 1) Prfilaktyka w zakresie przemcy dmwej. 2) Udzielanie pmcy fiarm przemcy. 3) Praca ze sprawcami. Zadania d realizacji: 1) Współpraca przedstawicieli róŝnych słuŝb udzielających pmcy fiarm przemcy i pracujących ze sprawcami. 2) Prwadzenie akcji prfilaktycznych i edukacyjnych w zakresie przemcy dmwej. 3) Infrmwanie mŝliwściach uzyskania pmcy dla fiar przemcy. 4) Prwadzenie prcedur Niebieskiej Karty. 5) Udzielanie pmcy prawnej, psychlgicznej i scjalnej fiarm przemcy. 6) Współpraca z Gminną Kmisją Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych. 7) Współpraca z Ośrdkiem Interwencji Kryzyswej i krzystanie z pmcy świadcznej przez tą placówkę na rzecz rdzin, w których występuje przemc. 8) Szklenie kadry pracującej z rdzinami, w których występuje przemc. Odbircy: fiary przemcy dmwej, człnkwie rdzin, w których występuje przemc, pracwnicy słuŝb spłecznych, sprawcy przemcy, spłecznść Gminy Olsztyn. Realizatrzy: Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej w Olsztynie, Gminna Kmisja Rzwiązywania Prblemów Spłecznych w Olsztynie, plicja, szkły, placówki słuŝby zdrwia. 22