Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 2016/2017

Transkrypt

1 Szkoła Podstawowa im. red. Jana Ciszewskiego w Waleńczowie ul. Szkolna Waleńczów tel spwalenczow@vp.pl Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok 2016/2017 Przedmiot ewaluacji: Szkoła i rodzice podejmują działania upowszechniające czytelnictwo. a) Pozyskanie użytecznych informacji nt. rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. b) Modyfikacja metod upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Waleńczów, maj 2017

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez zespół nauczycieli do spraw ewaluacji. Ewaluacja wewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych w planie nadzoru na rok szkolny 2016/2017. Szkoła i rodzice podejmują działania upowszechniające czytelnictwo. a) Pozyskanie użytecznych informacji nt. rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. b) Modyfikacja metod upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Poziom podstawowy oznaczający podstawowy stopień spełniania wymagania przez szkołę. Poziom wysoki oznaczający wysoki stopień spełniania wymagania przez szkołę. Opis metodologii: Badanie było realizowane od listopada 2016 r. do maja 2017 r. przez zespół ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Jolanta Ociepka, Elżbieta Cendal, Małgorzata Kalek. Badaniem objęto 31 uczniów, 31 rodziców i 11 nauczycieli (ankiety). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem szkoły, nauczycielem biblioteki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary badanego wymagania.

3 Wyniki ewaluacji: Wymaganie: Szkoła i rodzice podejmują działania upowszechniające czytelnictwo. a) Pozyskanie użytecznych informacji nt. rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. b) Modyfikacja metod upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Celem ewaluacji wewnętrznej było pozyskaniu informacji potrzebnych do pracy nad poprawieniem działań szkoły w zakresie rozwijania kompetencji czytelniczych oraz upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci. W tym celu ewaluatorzy przy pomocy wybranych narzędzi najpierw zbadali potrzeby uczniów w tym zakresie, ocenili przydatność prowadzonych do tej pory działań i wyciągnęli wnioski do dalszej pracy, które ujęli w niniejszym raporcie. Poziom podstawowy I Obszar badania: Rozpoznawanie potrzeb uczniów w zakresie czytelnictwa. Szkoła systematycznie rozpoznaje potrzeby uczniów w zakresie czytelnictwa. Wszyscy nauczyciele na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych rozpoznają potrzeby czytelnicze swoich uczniów. Najwięcej działań prowadzi nauczyciel bibliotekarz, który w wywiadzie wymienia następujące formy: przeprowadzanie wśród uczniów ankiety w tym zakresie, prowadzenie rozmów z nauczycielami, prowadzenie zajęć na ten temat z uczniami, omawianie podczas lekcji treści i problematyki poszczególnych książek i nowości wydawniczych. Na bieżąco śledzi i przygotowuje zestawienia najpoczytniejszych książek czytelniczych. W swoim wywiadzie działania te potwierdza również dyrektor szkoły. Wszyscy nauczyciele korzystają z biblioteki szkolnej i na każdych zajęciach zachęcają do tego uczniów. Wychowawcy klas systematycznie prowadzą z uczniami zajęcia nt. ich zainteresowań i upodobań czytelniczych, a swoje spostrzeżenia na bieżąco przekazują nauczycielowi bibliotekarzowi, który dba o zapewnienie nowości wydawniczych zgodnych z zainteresowaniami uczniów. Aby szczegółowo rozpoznać potrzeby uczniów w tym zakresie badaniem ewaluacyjnym objęto również rodziców, z których mniej niż połowa odpowiedziała twierdząco na pytanie: Czy Pani(a) dziecko lubi czytać? Uczniowie na to samo pytanie odpowiedzieli następująco: 15 wybrało odpowiedź tak, 13 raczej tak, dwoje uczniów raczej nie lubi czytać, zaś jeden nie czyta w ogóle. Księgozbiory posiadane w domu przez uczniów zawierają w większości od 4 do 20 pozycji, a dzieci korzystają głównie z księgozbioru biblioteki szkolnej. Podobnie odpowiedzieli ankietowani uczniowie, którzy najczęściej wypożyczają książki, tylko ośmioro stwierdziło, że korzysta z zasobów internetowych. O potrzeby i zainteresowania czytelnicze uczniów zapytani zostali rodzice. Z ich wypowiedzi wynika, że literaturę o tematyce

4 fantastycznej wybrało 2 rodziców, książki przyrodnicze 11, książki historyczne -3, literaturę przygodową 17, encyklopedie, słowniki, atlasy 3, lektury szkolne 17, literaturę dla dzieci, bajki 8. Podsumowując zdaniem rodziców najczęściej wybieranymi książkami przez dzieci są: przygodowe, lektury szkolne, książki przyrodnicze oraz bajki. Do najczęstszych odpowiedzi, jakie wybierali uczniowie, należały lektury szkolne oraz literatura przygodowa. Odpowiedzi uczniów potwierdził również nauczyciel bibliotekarz. Z wypowiedzi ankietowanych uczniów wynika, że 9 czyta książki codziennie, 8 raz w tygodniu, pozostali jeszcze rzadziej. Najrzadziej uczniowie sięgają po prasę. Książki lub gazety czytają często w formie elektronicznej, wykorzystując do tego celu laptop, tablet lub telefon komórkowy. Z wypowiedzi rodziców wynika, że ich dzieci czytają znacznie rzadziej i tak 13 rodziców zaznaczyło: co najmniej raz w tygodniu, 7- co najmniej raz w miesiącu, 6 - kilka razy w roku, zaś 5 codziennie lub prawie codziennie. tak raczej tak raczej nie nie Wykres nr 1 Czy Pani(a) dziecko lubi czytać? tak raczej tak raczej nie nie Wykres nr 2 Czy Pani(a) dziecko korzysta z biblioteki szkolnej? powyżej 100 nie wiem Wykres nr 3 Jaka jest wielkość księgozbioru Państwa dziecka (ile ma swoich własnych książek)?

5 codziennie lub prawie codziennie co najmniej raz w miesiącu co najmniej raz w tygodniu kilka razy w roku Wykres nr 4 Jak często Państwa dziecko czyta książki? tak raczej tak raczej nie nie Wykres nr 5 Czy lubisz czytać? tak raczej tak raczej nie nie Wykres nr 6 Czy korzystasz z biblioteki szkolnej? książki zawartość internetu czasopisma Wykres nr 7 Co najchętniej czytasz? od 0 do 5 od 5 do 20 od 20 do 50 od 50 do 100 powyżej 100 Wykres nr 8 Ile masz swoich własnych książek w domu?

6 codziennie lub prawie codziennie co najmniej raz w miesiącu rzadziej niż raz w roku nie wiem co najmniej raz w tygodniu kilka razy w roku nigdy Wykres nr 9 Jak często czytasz książki? od 0 do 1 od 1 do 5 od 5 do 10 od 10 do 20 nie wiem Wykres nr 10 Ile książek przeczytałeś/-łaś w ciągu ostatniego roku? II Obszar badania: Rozwijanie kompetencji czytelniczych uczniów. W szkole rozwija się kompetencje czytelnicze uczniów poprzez różnorodne działania prowadzone przez bibliotekę szkolną, nauczycieli, działania prowadzone we współpracy z rodzicami oraz in. jednostkami kultury w okolicy. Nauczyciel biblioteki szkolnej oraz pozostali nauczyciele wymieniają takie działania jak: Proponuję udział w różnego rodzaju akcjach czytelniczych np. Dzień Bajki 10 Przygotowuję wystawy książek, gazetki na temat czytelnictwa 8 Zachęcam i przygotowuję do udziału w konkursach recytatorskich 5 i czytelniczych Rozmawiam z uczniami o przeczytanych utworach i nowościach, które 8 pojawiły się w naszej bibliotece Korzystam z zasobów bibliotecznych 10 Pracuję z książką na lekcji 10 Przedstawiam propozycje książek, które warto przeczytać 8 Wskazuję czytanie jako alternatywę do korzystania z komputera czy telewizora 10 w czasie wolnym Wskazuję zalety czytania (zdobywanie nowych wiadomości, poznawanie świata itd. ) 11 Głośno czytam na lekcjach różne teksty 10 Zachęcam uczniów do głośnego czytania na lekcjach 8 Tabela nr 1

7 Do najczęściej wymienianych działań należą: wskazywanie zalet czytania, głośne czytanie na lekcjach różnych tekstów, wskazywanie czytania jako alternatywy do korzystania z komputera czy telewizora w czasie wolnym, korzystanie z zasobów bibliotecznych, praca z książką na lekcji. Ponadto nauczyciel biblioteki prowadzi takie zadania jak: organizowanie kiermaszów książek i podręczników, konkursów szkolnych (literackich, czytelniczych, plastyczno- literackich, pogadanki o znaczeniu czytelnictwa dla rozwoju uczniów, pozyskiwanie środków na nagrody książkowe dla uczniów. Prowadzenie tych wszystkich działań potwierdził w wywiadzie dyrektor szkoły i wynika to również z analizy dokumentacji planów pracy szkoły. W ocenie rodziców, nauczycieli i uczniów biblioteka szkolna spełnia swoją rolę i to z jej zasobów najczęściej korzystają uczniowie. Są to głównie lektury, ale ich ilość jest wystarczająca. Z wypowiedzi uczniów wynika jednak, że to rodzice najczęściej zachęcają ich do czytania książek - 16 odp., nauczyciele 7 odp., nikt mnie nie zachęca 8 odp. Tylko połowa rodziców czytała lub w przypadku dzieci młodszych nadal czyta swoim dzieciom fragmenty książek przed snem. Wiąże się to też z ulubionymi formami spędzania przez dzieci czasu wolnego. W odpowiedziach podanych przez rodziców oglądanie telewizji zaznaczyło 21 rodziców, słuchanie muzyki 18 rodziców, korzystanie z komputera 24 rodziców, czytanie książek 16, wizyty w kinie 11, wizyty w teatrze, filharmonii, galerii sztuki, muzeum 1 rodzic. Jako inne formy spędzania wolnego czasu rodzice wskazali: rower, tenis, piłka, malowanie, gry planszowe, sport, rozwiązywanie krzyżówek, sudoku, podwórko. Zatem do najczęstszych form spędzania wolnego czasu przez dzieci należą: korzystanie z komputera, oglądanie telewizji, słuchanie muzyki, a dopiero na czwartym miejscu uplasowało się czytanie książek. Oglądanie telewizji 21 Słuchanie muzyki (z radia, komputera, MP3, sprzętu audio itp.) 18 Korzystanie z komputera, Internetu (gry komputerowe/ na PSP/ Playstation/ 24 Xbox) Oglądanie filmów na wideo, DVD, komputerze 0 Czytanie książek 16 Wizyty w kinie 11 Wizyty w teatrze, filharmonii, galerii sztuki, muzeum 1 Tabela nr2 1'5 5'10 Wykres nr 11 Ile książek przeczytało Pana/Pani dziecko w zeszłym roku?

8 10-50 stron 0-10 stron czyta z moją pomocą czyta młodszemu rodzeństwu słucha audiobooków Wykres nr 12 Jaka jest strategia czytania lektur szkolnych przez Pana/Pani dziecko? tak czasem rzadko nie Wykres nr 13 Czy czyta/ł/ła Pan/Pani dziecku przed snem? tak w znacznym stopniu Wykres nr 14 Czy w Pani ocenie zasoby biblioteki szkolnej sprzyjają rozwijaniu kompetencji czytelniczych uczniów? od 0 do 10 stron dziennie od 50 do 100 stron dziennie od 10 do 50 stron dziennie słucham audiobooków Wykres nr 15 Jaki jest Twój sposób czytania lektur?

9 Wykres nr 16 Co zachęciłoby Cię do czytania? Poziom wysoki III Obszar badania: Szkoła podejmuje działania na rzecz upowszechniania czytelnictwa wśród uczniów. Dyrektor, nauczyciel bibliotekarz i pozostali nauczyciele wymienili następujące działania: Proponuję udział w różnego rodzaju akcjach czytelniczych np. Dzień Bajki 21 Pozyskuje środki na zakup nowych książek m.in. poprzez udział w projektach 14 i programach Organizuje kiermasze książek oraz podręczników 20 Doposaża księgozbiór biblioteczny o nowości oraz lektury z nowych kanonów 15 Rozpoznaje potrzeby uczniów w zakresie czytelnictwa (np. zainteresowania, 10 wiek) Organizuje wystawy książek, gazetki na temat czytelnictwa 10 Wskazuje zalety czytania (zdobywanie nowych wiadomości, poznawanie świata 11 itd. ) Wskazuje czytanie jest alternatywę korzystania z komputera czy telewizora 8 w czasie wolnym Na lekcjach wykorzystywana jest praca z książką, udostępniane są zasoby 18 biblioteczne Nauczyciele przedstawiają propozycje książek, które warto przeczytać; 13 rozmawiają z uczniami o przeczytanych utworach Podczas zajęć występuje głośne czytanie różnych tekstów, do czego zachęcani 12 są również uczniowie Współpracuje z różnymi instytucjami (np. inne szkoły, inne biblioteki, 8 wydawnictwa) Tabela nr 3

10 Do najbardziej znanych rodzicom działań podejmowanych przez szkołę należą: organizacja akcji czytelniczych, organizacja kiermaszów książek i podręczników, wykorzystywanie książek na lekcjach, udostępnianie zasobów bibliotecznych. Ponadto dyrektor szkoły wymieniła dwa projekty zewnętrzne, które szkoła realizuje, są to Książki naszych marzeń oraz Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, w ramach których szkoła przeprowadziła szereg działań upowszechniających czytelnictwo i pozyskała znaczną sumę pieniędzy na doposażenie księgozbioru biblioteki szkolnej. Dodatkowo w szkole utworzony został kącik Przeczytałem polecam. Od wielu lat szkoła współpracuje z organem prowadzącym szkołę, Gminną Biblioteką Publiczną w Opatowie i in. bibliotekami, instytucjami kultury, innymi szkołami i placówkami edukacyjnymi oraz oficynami wydawniczymi: Drugi Tom i Tuliszków. Do najbardziej znanych rodzicom działań podejmowanych przez szkołę należą: organizacja akcji czytelniczych, organizacja kiermaszów książek i podręczników, wykorzystywanie książek na lekcjach, udostępnianie zasobów bibliotecznych. Nauczyciele, na pytanie: Jakie są efekty działań upowszechniających czytelnictwo? odpowiadali następująco: uczniowie bardzo chętnie biorą udział w zajęciach czytelniczych, chętnie korzystają z zasobów bibliotecznych, aktywnie uczestniczą w pracach promujących czytelnictwo w klasie, czytają w domu i dzielą się informacjami, chętnie korzystają z kącika czytelniczego w klasie, doskonalą technikę czytania, w tym czytania ze zrozumieniem, uczniowie chętnie biorą udział w projektach na terenie szkoły, uczestniczą w konkursach czytelniczych i zajęciach czytelniczych, sprawnie czytają na lekcjach, udział w kampanii społecznej ja czytam, sięganie po nowości czytelnicze, książki stają się coraz częściej alternatywą dla komputera, uczniowie coraz częściej sięgają po książki również i w języku obcym, uzupełnienie wiadomości dotyczących przepisów gier zespołowych: piłka nożna, piłka ręczna, piłka siatkowa, czytają w domu, chętniej słuchają czytanych tekstów. organem prowadzącym szkołę innymi bibliotekami wydawnictwami instytucjami kultury innymi szkołami i placówkami edukacyjnymi Wykres nr 17 Z jakimi instytucjami i organizacjami podejmujecie Państwo współpracę w obszarze rozwijania kompetencji czytelniczych uczniów i upowszechniania czytelnictwa wśród uczniów? Zachęcają i przygotowują do udziału w konkursach recytatorskich i czytelniczych Podczas zajęć występuje głośne czytanie różnych tekstów, do czego zachęcani są również uczniowie Na lekcjach wykorzystywana jest praca z książką, udostępniane są zasoby biblioteczne

11 Nauczyciele przedstawiają propozycje książek, które warto przeczytać; 13 rozmawiają z uczniami o przeczytanych utworach Przygotowują wystawy książek, gazetki na temat czytelnictwa 15 Organizują zajęcia biblioteczne lub z udziałem księgozbioru 7 Wskazują zalety czytania (zdobywanie nowych wiadomości, poznawanie świata 16 itd. ) Organizują rożnego rodzaju akcje czytelnicze np. Dzień Bajki 19 Organizują kiermasze książek oraz podręczników 17 Wskazują czytanie jako alternatywę korzystania z komputera czy telewizora 7 w czasie wolnym Współpracują z różnymi instytucjami (np. inne biblioteki, inne szkoły, 11 wydawnictwa) Tabela nr 4 Wykres nr 18 Czy godziny pracy biblioteki szkolnej umożliwiają łatwy dostęp do niej? Godziny pracy biblioteki, według uczniów, umożliwiają łatwy dostęp do niej, a według nauczycieli zasoby biblioteki szkolnej sprzyjają upowszechnianiu czytelnictwa wśród uczniów. Wnioski: 1. Szkoła rozpoznaje potrzeby uczniów w zakresie czytelnictwa. 2. Nauczyciel bibliotekarz i pozostali nauczyciele prowadzą szereg działań promujących czytelnictwo. 3. Wnioski z przeprowadzonych analiz służą do modyfikacji i planowania działań. 4. W większości domów naszych uczniów są małe księgozbiory. Książki, które czytają uczniowie w wolnym czasie zostały kupione przez rodziców albo wypożyczone z biblioteki. 5. Biblioteka szkolna jest miejscem, gdzie ponad połowa uczniów wypożycza książki, są to przede wszystkim lektury. 6. Głównym sposobem wzbogacania zbiorów biblioteki szkolnej są dary przekazane przez m.in. Radę Rodziców lub udział w projektach zewnętrznych. 7. Dzięki przystąpieniu biblioteki do udziału w programie Ministerstwa Edukacji Narodowej Książki naszych marzeń każdy uczeń może sam decydować, jakie książki zostaną zakupione do biblioteki szkolnej. 8. Biblioteka szkolna współpracuje z różnymi instytucjami, aby upowszechniać czytelnictwo. 9. Największy wpływ na czytelnictwo dzieci mają rodzice.

12 Rekomendacje 1. Zachęcać rodziców do budowania domowych księgozbiorów. Przemyślane prezenty i nagrody książkowe mogą stanowić ważny składnik uczniowskich bibliotek domowych. 2. Systematycznie wzbogacać księgozbiór zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami dzieci. 3. Nadal podejmować działania mające zachęcić uczniów do częstszego odwiedzania biblioteki szkolnej i wypożyczania książek m.in. prowadząc zajęcia z edukacji czytelniczej, promujące czytanie jako wartościowe i atrakcyjne zajęcie zachęcając do sięgania po nowości, rozmowy indywidualne, konkursy. 4. W dalszym ciągu nauczyciele klas I-III powinni zachęcać rodziców do codziennego czytania książek dzieciom oraz rozmawiania w domach o książkach. 5. Brać udział w programach organizowanych przez MEN pozyskiwać środki oraz kontynuować zakup książek proponowanych przez dzieci oraz lektur szkolnych. 6. Należy kontynuować wieloletnią współpracę z różnymi instytucjami kultury w zakresie promowania czytelnictwa (m.in. konkursy, spotkania autorskie z pisarzami). Wykaz dokumentów: 1. Ankieta skierowana do nauczycieli placówki. 2. Ankieta dla rodziców uczniów klas IV-VI. 3. Ankieta skierowana do uczniów klas IV-VI. 4. Arkusz wywiadu z dyrektorem szkoły. 5. Arkusz wywiadu z nauczycielem bibliotekarzem. 6. Dokumenty szkoły.