Jakie są wyzwania dla rynku ziemniaka?

Transkrypt

1 .pl Jakie są wyzwania dla rynku ziemniaka? Autor: Ewa Ploplis Data: 8 grudnia 2016 O wyzwaniach dla rynku ziemniaka w Polsce z Grzegorzem Rykaczewskim, analitykiem z Baku Zachodniego WBK, dla agrofaktu rozmawia Ewa Ploplis. Ewa Ploplis: Jakie są najważniejsze wyzwania dla rynku ziemniaka w Polsce? 1 / 13

2 .pl Grzegorz Rykaczewski, analityk Banku Zachodniego WBK. Grzegorz Rykaczewski, analityk Banku Zachodniego WBK: Obecnie jednym z ważniejszych wyzwań polskiego rynku ziemniaka jest spadająca konsumpcja ziemniaków świeżych przy zbyt wolno rosnącym popycie na przetwory ziemniaczane. Trend spadkowy w przypadku ziemniaków wynika w dużej mierze z globalizacji preferencji żywieniowych konsumentów. W Polsce nadal spożycie jest na wysokim poziomie, w porównaniu z krajami starej piętnastki, i można spodziewać się, że spadek będzie kontynuowany. Poza konsumpcją istotnymi problemami pozostają: rozdrobnienie produkcji oraz ograniczenia w eksporcie świeżych ziemniaków, co jest szczególnie odczuwalne po tegorocznych zbiorach. W swoim wystąpieniu na II Forum Ziemniaczanym mówił Pan o tym, że rośnie skup ziemniaków w Polsce. Jak przedstawia się sytuacja w skupie ziemniaków: jadalnych, przemysłowych i wczesnych? Na przestrzeni ostatnich 7 lat rósł skup przemysłowy ziemniaków. W sezonie 2014/2015 wolumen skupu był o 46% wyższy niż w sezonie 2009/2010. Co istotne, wzrostowi skupu towarzyszą zmiany w jego strukturze. W ciągu 7 sezonów zanotowano spadek ziemniaków późnych jadalnych o 10 punktów procentowych. Rósł za to udział ziemniaków wczesnych. W sezonie 2009/2010 wynosił 6%, zaś w sezonie 2014/2015 już 15%. Na relatywnie stabilnym poziomie kształtuje się udział ziemniaków kierowanych do przemysłu. 2 / 13

3 .pl Skup ziemniaków w sezonach od 2009/2010 do 2015/2016 z podziałem na ziemniaki wczesne, jadalne, sadzeniaki i ziemniaki przemysłowe. 3 / 13

4 .pl Jak obecnie wygląda spożycie ziemniaków nieprzetworzonych i przetworów ziemniaczanych w naszym kraju? Z danych IERiGŻ wynika, że w sezonie 2014/2015 bilansowe spożycie ziemniaków świeżych na 1 mieszkańca wynosiło 84 kg, czyli o prawie 40 kg mniej niż 15 lat wcześniej. Rośnie spożycie przetworów ziemniaczanych, jednak wzrost jest znacznie niższy niż spadek po stronie ziemniaków świeżych. W opisywanym okresie wyniósł jedynie 4,5 kg/mieszkańca w ekwiwalencie ziemniaka. W rezultacie notowany jest systematyczny spadek bilansowego spożycia ziemniaków ogółem. 4 / 13

5 .pl Spożycie bilansowe ziemniaków w sezonach od 2001/2002 do 2014/2015 z podziałem na ziemniaki przetworzone i nieprzetworzone. 5 / 13

6 .pl Czy można spodziewać się zmiany tej niekorzystnej dla producentów tendencji? Z danych GUS wynika, że spożycie ziemniaków w gospodarstwach domowych w 2015 r. wyniosło 3,69 kg/osobę i było o 5,9% niższe niż rok wcześniej. Konsumpcja spadła we wszystkich grupach społeczno-zawodowych. W ciągu ostatnich 15 lat konsumpcja spadała średnio o 4,58% w roku. Oczekujemy, że w sezonie 2016/2017 dynamika spadku wyhamuje, ale konsumpcja w kraju pozostanie na niskim poziomie. Spożycie ziemniaków w gospodarstwach domowych w latach (pokazanie tendencji spadkowej). W bieżącym roku ceny ziemniaków są na bardzo niskim poziomie. Czy należy spodziewać się tu zmiany czy raczej już pozostaną na niskim poziomie w sezonie 2016/2017? Średnia cena detaliczna kilograma ziemniaków w październiku spadła do poziomu 0,97 zł/kg. Oznacza to spadek o 16% w relacji rocznej. Cena w październiku była też o 33% niższa niż jeszcze w lipcu. Z uwagi na znaczny wzrost krajowej produkcji ziemniaków, ceny w sezonie 2016/2017 mogą pozostać na niskim poziomie. 6 / 13

7 .pl Ceny detaliczne ziemniaków w latach Zmniejsza się również znaczenie ziemniaków w żywieniu trzody 7 / 13

8 .pl chlewnej. Czy można oczekiwać, że będzie to trwałe zjawisko? W sezonie 2005/2006 zużycie na pasze wynosiło ponad 2 mln t. W sezonie 2014/2015 zmniejszyło się o 44%, do poziomu 1,1 mln t. Jest to związane ze spadkiem znaczenia ziemniaków w żywieniu trzody chlewnej. Wprawdzie krajowa produkcja żywca spada od wielu lat, jednak nie tłumaczy to tak silnego spadku zużycia ziemniaków. Należy zwrócić uwagę, że zmienił się zasadniczo sposób żywienia trzody. W rezultacie zużycie ziemniaków na pasze dla trzody zmalało z 1,5 mln t w sezonie 2005/2006 do 0,5 mln t w sezonie 2014/ / 13

9 .pl Zużycie ziemniaków na pasze i udział w zbiorach ogółem w sezonach od 2005/2006 do 2014/2015. Podczas Forum mówił Pan o rosnącej roli przetwórstwa ziemniaków. 9 / 13

10 .pl Czy w tym segmencie można spodziewać się wzrostu produkcji w najbliższych latach? Rośnie udział zużycia ziemniaków do przetwórstwa w zagospodarowaniu zbiorów. W sezonie 2014/2015 wynosił już 28,5%. Warto przypomnieć, że od sezonu 2012/2013 przestało obowiązywać kwotowanie produkcji skrobi. W kolejnym roku gospodarczym przemysłowy przerób ziemniaków na skrobię wyniósł 780 tys. t i był o 24% większy niż przed zniesieniem kwotowania. Rósł też przerób ziemniaków na frytki i chipsy. W analizowanym okresie średnioroczna stopa wzrostu wyniosła 4,53%. Polska po stronie rolnictwa, jak i przetwórstwa posiada duży potencjał do produkcji surowca na frytki i chipsy. Biorąc pod uwagę popyt na rynkach zagranicznych, spodziewamy się w najbliższych latach dalszego rozwoju tego segmentu produkcji. Zużycie ziemniaków do przetwórstwa i udział w zbiorach ogółem w sezonach od 2009/2010 do 2014/2015. Wszyscy uczestnicy Forum podkreślali, że szansą na polepszenie sytuacji na rynku ziemniaka jest wzrost eksportu. Dużo mówiono o ograniczeniach w eksporcie. Pan natomiast w swoim wystąpieniu optymistycznie zwrócił uwagę na wzrost polskiego eksportu ziemniaków przetworzonych. Czy oznacza to, że rozwój 10 / 13

11 .pl przetwórstwa ziemniaka na eksport jest dobrym kierunkiem dla branży ziemniaczanej? W latach eksport produktów przetwórstwa rósł w wysokim tempie. W 2015 r. sprzedaż zagraniczna skrobi była wyższa o 75% niż jeszcze w W przypadku frytek wzrost wyniósł 47%, a chipsów 107%. Po 8 miesiącach bieżącego roku eksport skrobi jest wyższy o 11%, frytek o 4% a chipsów o 13%. Najbardziej istotnymi rynkami pozostają: Unia Europejska oraz kraje Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). Sprzedaż produktu przetworzonego pozwala na uzyskanie wartości dodanej w postaci wyższej marży. Widzimy potencjał do wzmacniania pozycji polskiego sektora w tym obszarze. 11 / 13

12 .pl Handel zagraniczny przetworami z ziemniaków od 2009 r. do końca pierwszych 8 miesięcy 2016 r. Z wypowiedzi wynika, że przetwórstwo ziemniaków ma najlepszą 12 / 13

13 Powered by TCPDF ( perspektywę rozwoju zarówno, jeśli chodzi o produkcję krajową, jak i eksport. W skrócie można tak powiedzieć. Zobacz również: Ziemniaki: jak wiedza wpływa na konsumpcję? Rynek ziemniaków cz. 1: dobre zbiory, rekordowe plony i niskie ceny Rynek ziemniaków cz. 2: eksport i bakterioza hamują rozwój 13 / 13