Życie ( ) BEZPŁATNY Dwutygodnik

Transkrypt

1 nr 19 (166) 2015 ISSN N Życie O W E ( ) BEZPŁATNY Dwutygodnik NAKŁAD Olsztyna

2 N O W E 2 Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) 2015 z olsztyna Jubileusz profilaktyki Miejski Zespół Profilaktyki i Terapii Uzależnień istnieje już 15 lat. To pierwsza w Polsce tego typu placówka, powstała już w 2000 r. Związanych jest z nią około stu specjalistów, którzy pomagają olsztynianom uwolnić się od narkotyków, alkoholu i przemocy. W MPZi- TU funkcjonują dwa działy: profilaktyki i terapii oraz powołane niedawno Centrum Rozwiązywania Problemów Dzieci i Młodzieży (z rodzin z problemem alkoholowym). MZPiTU jest inicjatorem wielu akcji rekreacyjnych i terapeutycznych, wspiera m.in. rajdy rowerzystów i Olsztyn.Aktywnie. Dyrektorem tej placówki od początku jest Błażej Gawroński. Gratulacje. Towarzystwo Miłośników Olsztyna ma 50 lat Ale jubileusz MZPiTU to pikuś wobec Towarzystwa Miłośników Olsztyna, które obchodzi 50-lecie działalności. Obchody jubileuszowe zaplanowano na 8-10 października. M.in. 8 października o godz w czytelni WBP odbędzie się uroczyste walne zebranie, następnego dnia gala wspomnieniowo-odznaczeniowa na dużej scenie Teatru im. Stefana Jaracza, a 10 października X Światowy Kongres Zappologiczny w klubie Sarmata, czyli spotkanie wielbicieli amerykańskiego rockmana Franka Zappy. TMO powstało w czasach PRL i było inicjatorem wielu akcji. Organizowało m.in. spotkania ze znanymi twórcami z Olsztyna, konkurs Olsztyn miastem kwiatów i zieleni oraz popularyzowało wiedzę historyczną poprzez uczniowski konkurs Młody Przyjaciel Olsztyna. Z inicjatywy TMO powstała także kolumna Orła Białego. Oby nie zabrakło pomysłów na następną pięćdziesiątkę! a geodeci UWM 55 lat! Wydział Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa UWM obchodzi w tym roku 55-lecie istnienia. Z tej okazji odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone jego wybitnym współtwórcom, naukowcom i pedagogom: założycielowi studium geodezji na WSR prof. Witoldowi Senissonowi i prof. Lubomirowi Włodzimierzowi Baranowi (specjaliście geodezji satelitarnej, twórcy obserwatorium satelitarnego w Lamkówku). Podczas jubileuszowych uroczystości po raz pierwszy przyznano Nagrodę im. prof. Lubomira Włodzimierza Barana. Jej laureatem został prof. Aleksander Brzeziński z Politechniki Warszawskiej. Ten rok był pomyślny dla wydziału, który otrzymał ocenę wyróżniającą za jakość kształcenia na kierunku geodezja i kartografia, a niedawno jako jedyny wydział geodezyjny w Polsce zdobył najwyższą kategorię naukową A. Życie Bez Kortowa nie byłoby serów Po raz trzeci zorganizowano w Olsztynie Festiwal Serów. Była to okazja do tego, aby spróbować najsmaczniejszych wyrobów. Festiwal był częścią obchodów jubileuszu 70-lecia Wydziału Nauki o Żywności, kolebki polskiego serowarstwa. Kortowscy naukowcy opracowali receptury połowy serów twardych i większości twarogów znajdujących się na polskim rynku. Serowe lobby zaczęło się ponad 50 lat temu, kiedy to prof. dr hab. Stefan Poznański stworzył na ówczesnym Wydziale Mleczarskim WSR silną grupę serowarów, do której należeli m.in. późniejsi profesorowie Jerzy Jabubowski, Aleksander Surażyński, Zbigniew Śmietana, Włodzimierz Bednarski, Arnold Reps, Władysław Chojnowski. W WSR, ART (a obecnie UWM) wykształcono ponad 80% kadr pracujących w mleczarstwie. W Olsztynie i Barczewie znajdują się znane na świecie firmy produkujące nowoczesną aparaturę dla przemysłu mleczarskiego. Dzięki ścisłym związkom z nauką przemysł ten, jako jedyny w kraju, oparł się obcemu kapitałowi. Tak trzymać! Wydawca: Agencja Reklamowo-Wydawnicza Olsztyna INNA PERSPEKTYWA Paweł Lik, redaktor naczelny: Leszek Lik, bezplatne@zycieolsztyna.pl; redaktor wydania bezpłatnego: Paweł Lik, dziennikarze: Andrzej Zb. Brzozowski, Cezary Kapłon, Jacek Panas, Jerzy Pantak, Mirosław Rogalski, Mariusz Wadas; Okładka: Stock.chroma.pl Biuro promocji i reklamy: tel ; (r) materiał reklamowy lub powierzony, ar- archiwum redakcji. Redakcja nie odpowiada za treœæ i formê powierzonych materia³ów, zastrzega sobie prawo adiustacji powierzonych tekstów. Druk: Edytor Sp. z o.o. II LO już seniorem! Jeszcze starsze jest II LO im. K. I. Gałczyńskiego, także produkt PRL i dowód, że jej sukcesem była powszechna i tania oświata, tuż po wojnie, zwłaszcza dla dorosłych i pracujących. Szkoła powstała 4 września 1945 roku jako Państwowe Gimnazjum i Liceum Żeńskie. Nazwę II LO otrzymała w 1951 r., a patrona w 1966 r. Na uroczystości rocznicowe przybyli więc nie tylko nauczyciele, uczniowie i absolwenci, lecz także przedstawiciele władz miasta. Obecnie II LO jest szkołą wiodącą Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1, bo afiliowane są przy nim także LO dla dorosłych oraz gimnazja: dzienne nr 2 i dla dorosłych. Ma klasy dwujęzyczne: z niemieckim i angielskim, działa w nim centrum multimedialne oraz szkolne radio! II LO to kuźnia olimpijczyków i zwycięzców krajowych konkursów tematycznych. Szkoła zajmuje pierwsze miejsce w województwie i wysokie lokaty w krajowych rankingach: ma m.in. status Złotej Szkoły 2014 i Brawo! Pojedziemy Piłsudskiego Na alei Piłsudskiego znów kursują autobusy 19 linii komunikacji miejskiej w obu kierunkach, bo mogą skręcać w ul. 1 Maja i Pieniężnego. Ale ulica 11 Listopada nadal jest zamknięta. Przywrócono więc przystanki przed teatrem i Aurą, a zlikwidowano przystanki na ul. 22 Stycznia i ul. Reja. Pozostają jednak przystanki na Pieniężnego. Także samochody osobowe mogą już wjeżdżać z alei Piłsudskiego w ulicę Kopernika. Uff Rewolucja w komunikacji Miasto opracowało wielkie zmiany w komunikacji miejskiej. W szczycie tramwaje mają kursować co 7,5 minuty, autobusy co kwadrans. Więcej połączeń autobusowych pojawi się wieczorami, Nakład w dni robocze wolne od nauki szkolnej oraz w dni świąteczne. Będą trzy linie tramwajowe: 1. Kanta Wysoka Brama, 2. Kanta Dworzec Główny, 3. Dworzec Główny Uniwersytet/Prawocheńskiego. Nowością są autobusowe linie, które będą dowozić olsztynian do tramwajów z os. Generałów, Pieczewa oraz Tęczowego Lasu. Będą oznaczone z przodu cyfrą 2 (np. 201), bo zmieni się numeracja pozostałych linii autobusowych. Zwykłe oznaczone będą z przodu cyfrą 1 (czyli np. 105 zamiast obecnej 5), a okresowe 3 (np. 309). Będą też dwie linie nocne N01 i N02. Oczywiście będziemy mieli trzy miesiące na obserwacje i poprawki tej rewolucji. Wyróżnienia dla Tramino Tramwaj Tramino Olsztyn, firmy Solaris, zdobył wyróżnienia w trzech kategoriach podczas Międzynarodowych Targów Kolejowych TRAKO 2015 w Gdańsku. Są to: kategoria tabor wyróżnienie w konkursie o nagrodę im. inż. Ernesta Malinowskiego dla wyrobów i innowacji technicznych stosowanych w kolejnictwie i prezentowanych na targach; kategoria tabor szynowy wyróżnienie Izby Gospodarczej Komunikacji Miejskiej w konkursie o nagrodę im. prof. Jana Podoskiego dla najlepszych wyrobów i innowacyjnych rozwiązań technicznych i nowoczesnych technologii przeznaczonych dla trakcji elektrycznej w komunikacji miejskiej, a także nagroda im. prof. Czesława Jaworskiego za wybitne osiągnięcia w stosowaniu nowych technologii i urządzeń trakcji elektrycznej (I wyróżnienie) w konkursie Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP. Olsztyn kupił 15 tramwajów Solaris Tramino, więc sami się przekonamy, czy te nagrody są zasłużone. A może za niskie? Przecież to najcichszy taki pojazd w Polsce. Wybrał i skomentował JJP

3 Nagroda na jubileusz Radia Olsztyn 63 lata minęły od czasu, gdy odezwało się Radio Olsztyn. Radiowcy swoje kolejne urodziny świętowali pracowicie na antenie i poza nią. 2 października odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa Radio w cyfrowym świecie, zorganizowana przez Wydział Nauk Społecznych UWM. Wieczorem w Salach Kopernikowskich olsztyńskiego zamku miało miejsce wręczenie dorocznej nagrody imienia dziennikarki Maryny Okęckiej- -Bromkowej. To nagroda przyznawana przez Radę Programową Radia Olsztyn dziennikarzom rozgłośni za wybitne osiągnięcia w twórczości radiowej. Tegorocznym laureatem został Mirosław Sochacki, który w swoim zawodowym dorobku ma liczne reportaże, audycje historyczne i edukacyjne oraz rozmowy i debaty z politykami. Otrzymał statuetkę, którą wręczył mu przewodniczący Rady Programowej Ireneusz Iwański, a także od prezesa Mariusza Bojarowicza czek na okrągłe 10 tysięcy złotych. Mirosław Sochacki to prawdziwy łowca nagród. W maju w Kołobrzegu został laureatem 3 nagrody Ogólnopolskiego Konkursu Reportażu i Dokumentu Radiowego Bałtyk Zdobył ją za audycję Bracia Ejsmontowie wolni żeglarze z Mazur, których wyczyn jest jeszcze zbyt mało znany w Polsce. Drugą osobą nominowaną do tegorocznej nagrody Rady Programowej była Anna Minkiewicz-Zaremba jak wielu olsztyn Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) prorokuje murowana laureatka za rok. Nagrody imienia Maryny Okęckiej-Bromkowej przyznano po raz trzeci. W 2013 roku laureatami zostali: Ewa Zdrojkowska i współpracujący z Radiem Olsztyn pisarz Włodzimierz Kowalewski. W ubiegłym roku nagrodę otrzymał Mariusz Borsiak oraz wyróżnieni zostali Sławomir Ostrowski i autorzy audycji Droga : Mirosław Rogalski, Zenon Złakowski, Marian Dąbrowski i Bogdan Sentkowski. Przypomnijmy, że Maryna Okęcka-Bromkowa była wieloletnią dziennikarką Radia Olsztyn, literatką i folklorystką. Została nagrodzona Złotym Mikrofonem najwyższym wyróżnieniem radiowym w Polsce. Mirosław Rogalski Stypendia dla uczniów Jeszcze do 15 października będą przyjmowane przez MOPS wnioski na stypendia socjalne dla uczniów według podwyższonych kryteriów (dochody na osobę nie większe niż 514 złotych). W pierwszym półroczu z takiej pomocy korzystało 1297 uczniów. Teraz na podstawie wcześniejszych przepisów przyznano kolejnych 1119 stypendiów. Przejście dla pieszych na ul. Sielskiej do hotelu i stacji benzynowej zostanie przebudowane jeszcze w tym roku. To efekt wygranego konkursu Aktywne Przejście dla Pieszych, organizowanego przez Fundację PZU. Inwestycję zgłosił do konkursu olsztyński Zarząd Dróg, Zieleni i Transportu i znalazła się ona wśród 20 lokalizacji w kraju, wybranych przez komisję konkursową, dzięki głosom internautów. Przed Uczniowie, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, mogą też liczyć na specjalne zasiłki w przypadkach losowych (np. śmierć któregoś z rodziców, ciężka choroba, pożar domu). W tym roku kalendarzowym na wypłatę stypendiów szkolnych gmina Olsztyn przeznaczyła ponad 1,7 mln zł. Bezpieczne przejście w nagrodę JJP pasami zostanie zamontowana antypoślizgowa mata ułatwiająca hamowanie. W asfalcie i na znakach informujących o przejściu zostanie wstawiony zestaw lampek uruchamianych, gdy pieszy zbliży się do jezdni. Na pewno znajdą się kierowcy, którzy zlekceważą te lampki. JJP

4 4 Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) 2015 aglomeracja olsztyńska Od Nowego Roku rewolucja komunikacyjna w gminie Dywity Zmiany w komunikacji z myślą o mieszkańcach gminy Dywity Po uruchomieniu tramwajów w Olsztynie także mieszkańców gminy Dywity czeka rewolucja w układzie komunikacyjnym. Zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców dotychczasowe linie 82 i 88 już jako 112 i 108 dojadą do dworca w Olsztynie. Dodatkowo obecną 17., która dojeżdża do Dywit, zastąpi linia 110 (obecna 10.). Kursy 110. będą przebiegać od alei Piłsudskiego przez centrum Olsztyna i dalej Wojska Polskiego bezpośrednio do Dywit, bez zajeżdżania na cmentarz. Zwiększy się też liczba kursów z obecnych pięciu do jedenastu! Po niełatwych i trwających ponad rok zabiegach udało się władzom gminy Dywity uzgodnić z Olsztynem zmiany w komunikacji dogodne dla mieszkańców. Mieszkańców gminy Dywity czeka rewolucja w układzie komunikacyjnym zapowiada Jacek Szydło, wójt gminy Dywity. Będzie to pozytywna zmiana, która oznacza poprawę dotychczasowej oferty przewozowej. Zmiany wejdą w życie już wkrótce, a dokładnie po uruchomieniu linii tramwajowych w Olsztynie (termin uruchomienia linii autobusowych w nowym kształcie, który podaje ZDZiT w Olsztynie, to 1 stycznia 2016 roku red.). Pierwsza ze zmian dotyczy linii nr 82 i 88, które już jako 112 i 108 dojadą do dworca. Dzięki temu mieszkańcy gminy Dywity będą mogli korzystać z węzła przesiadkowego przy dworcu PKP i konty- Zmiany komunikacyjne, które nastaną w gminie Dywity po uruchomieniu tramwajów w Olsztynie, są zgodne z oczekiwaniami mieszkańców nuować podróż tramwajem, pociągiem, busikiem czy innym autobusem komunikacji miejskiej. Kolejna zmiana będzie dotyczyć linii nr 17, która dojeżdża obecnie do Dywit. Zastąpi ją linia nr 110, obecnie 10, której kursy zostaną wydłużone z pętli Jakubowo bezpośrednio do Dywit bez zajeżdżania na cmentarz. Dodatkowo zostanie zwiększona liczba kursów z pięciu do jedenastu! Sama linia nr 17 już jako 117 będzie dojeżdżała wyłącznie do cmentarza w Dywitach. Warto zaznaczyć, że zmiany w układzie komunikacyjnym poprzedzi wprowadzenie nowej, korzystniejszej taryfy, która wejdzie w życie już 1 listopada. Dzięki likwidacji stref korzystanie z komunikacji będzie dużo tańsze. Na przykład cena biletu miesięcznego na wszystkie linie spadnie ze 140 zł do 88. Tańsze staną się również bilety jednorazowe, które będą biletami czasowymi.

5 olsztyn Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) Olsztyńskie tramwaje Tramino Solaris Cicho, szybko i wygodnie O olsztyńskich tramwajach mówi się coraz więcej. Nie tylko dlatego, że już za kilka tygodni zostanie ukończona budowa linii tramwajowych, ale także dlatego, że w Olsztynie zastosowano wiele ciekawych i nowoczesnych technologii. Tramwaj specjalnie zaprojektowany dla Olsztyna został dostrzeżony podczas Międzynarodowych Targów Kolejowych TRAKO 2015 i zdobył wyróżnienia w kilku kategoriach. TRAKO to największe tego typu wydarzenie w Polsce i jedno z największych w Europie. Jednym z wystawców była firma Solaris, która wyprodukowała tramwaje dla Olsztyna. I to właśnie maszyna ze stolicy regionu stanęła przed pawilonem wystawienniczym Solaris. Jak się okazało nie bez powodu. Już informowaliśmy o tym, że pojazd, którym będziemy wkrótce podróżować w naszym mieście, jest wyjątkowy w wielu aspektach. Potwierdziło się to przy okazji konkursów rozstrzyganych podczas targów. Tramwaj Tramino Olsztyn został wyróżniony w trzech kategoriach: * w konkursie dla wyrobów i innowacji technicznych stosowanych w kolejnictwie i prezentowanych na targach (kategoria tabor); * w konkursie za wybitne osiągnięcia w stosowaniu nowych technologii i urządzeń trakcji elektrycznej, którego organizatorem jest Zarząd Krajowy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP (I wyróżnienie); * w konkursie dla najlepszych wyrobów i innowacyjnych rozwiązań technicznych, i nowoczesnych technologii przeznaczonych dla trakcji elektrycznej w komunikacji miejskiej, którego organizatorem jest Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej (kategoria tabor szynowy). Jaki będzie ten olsztyński tramwaj? Cichy zadeklarowany poziom hałasu (74 db) jest niższy niż wymagają przepisy. Wszystko wskazuje na to, że będzie to najcichszy tramwaj w Polsce! A to dzięki temu, że jego szerokość wynosi dwa i pół metra. Wykorzystano istniejącą szerokość pojazdu na zamontowanie wygłuszeń. Oszczędny silniki zastosowane w naszych tramwajach mogą pracować także jako silniki napędowe pojazdu lub przy hamowaniu jako prądnica wytwarzająca prąd elektryczny. Prąd powstały w wyniku hamowania trafia do sieci i może być wykorzystywany przez inny pojazd szynowy. Według danych producenta, pojazd jest w stanie zwrócić do 25% pobranej energii do sieci trakcyjnej. Wygodny każdy wagon ma szerokość dwa i pół metra, co pozwala na umieszczenie siedzeń po dwa po każdej stronie. Olsztyński tramwaj ma też wygodne drzwi łącznie mamy 12 par drzwi Nowoczesne rozwiązania na jeden pojazd. Poza tym wysokość wejścia do tramwaju jest regulowana, co ułatwia wsiadanie i wysiadanie, m.in. osobom z problemami w poruszaniu się oraz rodzicom z dziećmi. Szybki zastosowane rozwiązania układu komunikacji tramwajowej pozwoli olsztyńskim tramwajom rozwijać prędkość nawet do 70 km na godzinę. Taka prędkość pozwoli przejechać całą trasę w prawie 15 minut. Olsztyn kupił 15 tramwajów Solaris Tramino. Każdy z nich weźmie na pokład prawie 260 pasażerów. (r) Już teraz możesz kupić Olsztyńską Kartę Miejską, która pozwoli podróżować bez biletu. Poznaj szczegóły:

6 6 Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) 2015 Trzy kocięta do ;przygarnięcia Antoś (czarny), Jagódka (czarna) i Mafin (białobury) to trzymiesięczne kociaki. Choć są jeszcze takie malutkie, już zostały porzucone komuś były niepotrzebne. Znaleziono je zagubione na ulicy. Nie są z tego samego miotu, choć Antoś i Jagódka wyglądają jak rodzeństwo. Wszystkie uwielbiają człowieka, domagają się głaskania, głośno przy tym mrucząc. Lubią towarzystwo innych kotów oraz psów. Są odrobaczone i zaszczepione. Korzystają z kuwety. Jeżeli chcesz stworzyć odpowiedzialny dom i zyskać kociego przyjaciela, to zadzwoń, tel Kociaki przebywają w okolicach Dobrego Miasta, ale wolontariusze są w stanie pomóc w transporcie malców do nowych właścicieli. olsztyn i okolice Wielki olsztynianin Choć w naszym mieście żyje wielu wspaniałych ludzi, to jednak rzadko który cieszy się tytułem Honorowego Obywatela Olsztyna. Do tego zaszczytnego grona dołączył Jan Kochanowicz, jeden z pionierów sportu na Warmii i Mazurach. Niewielu ludzi ma w wieku 87-lat tyle krzepy, ile Jan Kochanowicz, mało kto ma też na swoim koncie tak wartościowe sukcesy. Pan Jan od 1957 roku uczył w Technikum Handlowym przy ul. Jagiellońskiej. W tym czasie z jego inicjatywy wybudowano najnowocześniejszą halę sportową w województwie. Gdy został dyrektorem handlówki przy ul. Moniuszki, to wybudował kolejną halę sportową, a po następnych latach jego działań nieopodal otwarto nowy budynek szkoły. Dzięki zaskakującej skuteczności zyskał przydomek Jan Budowniczy. A dzieciaki miały gdzie trenować. Przez całe życie zawodowe naszego nowego honorowego mieszkańca jego wiatrem w żaglach były właśnie sport i młodzież. Kochanowicz był trenerem koszykówki, sędzią i sportowym działaczem pełną parą. Jego podopieczne grały w koszykarskiej reprezentacji Polski. Długoletni dyrektor Zespołu Szkół Ekonomiczno-Handlowych przeszedł na emeryturę w 1997 roku. Nadal jest jednak aktywny jako działacz Szkolnego Związku Sportowego oraz prezes Wojewódzkiego Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę. Pedagog, działacz sportowy, społecznik, wreszcie 27. Honorowy Obywatel Olsztyna. Gratulujemy. Ludzie chcą mieć ładniej Śródmieście Olsztyna, choć wyjątkowo urokliwe, do zielonych nie należy. Sporo jest tam ulic, chodników i placów, a mało roślinności czy miejsc do wypoczynku. Miasto obiecuje, że zmieni betonowy charakter centrum. Małej metamorfozie ma ulec niemal zupełnie pozbawiony zieleni fragment ulicy Mickiewicza między ulicą Dąbrowszczaków a placem Konsulatu Polskiego. Mają tam powstać enklawy roślinności, na kształt tych, jakie już są przy ulicy Dąbrowszczaków. Będą ławki, drzewa (dwanaście lip), krzewy i byliny, które oddzielą te miejsca od jezdni. Sporo obaw było w związku z podziemnymi sieciami przebiegającymi w pobliżu. Miasto zdecydowało się na zastosowanie tzw. ekranów korzeniowych. To wytrzymała folia, która nie podda się korzeniom i skutecznie odseparuje je od rur. W przypadku przebudowy sieci nie będzie niebezpieczeństwa, że uszkodzi się system korzeniowy posadzonych drzew. Betonowe płytki przy ulicy Mickiewicza już niebawem zostaną zamienione na zieleń, a olsztynianie złapią więcej oddechu od miejskiej dżungli. Koszt prac, które mają mieć finał w październiku, jest szacowany na 50 tysięcy złotych. Olsztyńskie reklamy na celowniku Kością niezgody między olsztynianami a przedsiębiorcami bywają banery reklamowe. Wielu olsztynian denerwuje to, że przez wolną amerykankę Stare Miasto oraz centrum wyglądają dużo brzydziej przez nadmiar kolorowych informacji. Dla promowanych w ten sposób firm owe reklamy w przestrzeni miejskiej to jednak źródło klientów. I jak tu pogodzić obie strony? Zakazać reklam? Przecież tak się nie da. Miasto pracuje nad przepisami, które mają wziąć elementy psujące krajobraz na celownik. Jest pomysł na to, aby ująć w określone ramy m.in. wygląd oraz kolorystykę tablic informacyjnych i reklam. Chodzi o to, aby zniknęła dowolność w promowaniu swoich produktów i usług przez każdego przedsiębiorcę z osobna, np. na terenie Starego Miasta. Według zwolenników zmian takie prawo da szansę na opanowanie chaosu, którego przyczyną są m.in. wielkopowierzchniowe reklamy. To dopiero początek próby okiełznania bałaganu reklamowego. Docelowo uchwała ma obowiązywać na terenie całego miasta, każdej działki (!). Regulacje miałyby dotyczyć właścicieli prywatnych, przedsiębiorców oraz instytucji. Także samej gminy, bo nowe przepisy mają dotyczyć nie tylko spraw związanych z reklamowaniem się. Ujednolicona ma zostać także mała architektura, by tworzyła jeden estetyczny styl miejski. Prace związane z przygotowaniem nowych przepisów mogą potrwać kilkanaście miesięcy. Czy nowe prawo będzie do przyjęcia? Zobaczymy. Przypomnijmy, że miasto już raz wypowiedziało wojnę reklamowemu grochowi z kapustą. Finał był taki, że prawo przyjęte przez radnych zostało uchylone przez wojewodę. Nadciąga biletowa rewolucja Niespełna miesiąc został do wprowadzenia zmian w stawkach za przejazdy komunikacją miejską. Od 1 listopada ceny biletów sieciowych będą niższe o 22 złote (zniżka ze 110 na 88 zł), przejazdówki aglomeracyjne znikną, zostaną wprowadzone czasowe przejazdy. Jednorazowy przejazd będzie kosztował 2,90 zł. Tyle samo zapłacimy za półgodzinną podróż. 45-minutowa to wydatek 3,40 zł, a 90-minutowa już 4,40 zł. Takie same bilety będą obowiązywać w tramwajach. Bilety czasowe pozwalają na wielokrotne przesiadanie się między pojazdami. Dzięki temu będzie można łączyć przejazdy autobusem i tramwajem, a także przesiadać się między poszczególnymi liniami. Czy olsztynianie cieszą się z biletowej rewolucji, czy raczej nią martwią? Ci, którzy korzystali dotąd z sieciówek, są zadowoleni z dużej zniżki na ten rodzaj usługi. Martwią się natomiast ci, którzy dotąd używali tak zwanych liniówek (za 76 zł), czyli sieciówek na jeden autobus. Tej opcji miasto już nie będzie miało w ofercie. A wielu mieszkańców potrzebuje oferty wyłącznie na jedną, wybraną przez siebie linię, bo nią zawsze dojeżdża do pracy. Teraz będą musieli wykupić droższy bilet (za 88 zł) na każdy rodzaj transportu. Red.

7 kto ma rację? Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) Koniec sezonu Sezonowanie kultury Stało się. Nastał koniec lata, a zarazem sezonu wypoczynkowego. Olsztyn, stolica turystycznego regionu, zamiera. Nic się nie dzieje. Nie ma programu artystycznego. Nie ma imprez masowych. Zamknięta plaża. Do przyszłego roku należy zapomnieć o siatkówce plażowej itd. Dlaczego tak się dzieje? Czy sezon turystyczny w dużym, atrakcyjnym mieście musi trwać tylko w sumie dwa miesiące i to jedynie wtedy, kiedy jest pogoda? Turyści i wczasowicze to dopływ gotówki do kieszeni mieszkańców oraz do kasy miejskiej. Wybacz, Jacku, ale dawno się tak nie uśmiałem, czytając Twój felieton. Zauważyłeś, że lato się skończyło, a z nim sezon turystyczny? Bystry z Ciebie facet. Pociesz się, że jesień pojawiła się nie tylko w Olsztynie. Są oczywiście takie kraje, w których sezon turystyczny trwa cały rok, ale nawet w dobrze Ci znanych kurortach basenu Morza Śródziemnego też jest już po sezonie. Świadczą o tym chociażby oferty biur turystycznych, uwzględniające znaczne zniżki właśnie w tym okresie. Może mam zbyt wybujałe marzenia. Przecież i w sezonie nic nie ma takiego, co by do grodu nad Łyną przyciągało ludzi spragnionych ciekawego wypoczynku. Ale jesień i zima to też przecież atrakcyjne miesiące, może trzeba spróbować. Grzybobrania, wycieczki rowerowe czy zaprzęgami konnymi po olsztyńskich lasach, a nawet po Lesie Miejskim. Zimą bieganie na nartach, kuligi, bojery czy ślizgawki na jeziorach. Raz: myślę, że nie ma dobrej promocji, dwa: nikomu się nie chce, bo wychodzi się z założenia, że i tak nikt do Olsztyna nie przyjedzie. nie przyjedzie, jak się nie zorganizuje. Zastanawiam się, czy któryś z hoteli oferuje dwutygodniowe wczasy z pełnym zakresem atrakcji. Kiedyś Olsztyn słynął z uzdrawiającego klimatu lasów sosnowych, był nawet szpital leczący choroby płuc znany w całych Niemczech. Miejsca trzeba było rezerwować. Teraz też mamy w Olsztynie znakomite powietrze. Ja sprawdzałem. Kiedyś najczystsze powietrze było na końcu pomostu na przystani LOK-u. Czyli mamy atuty. Gdyby właściciele bazy hotelowej pomyśleli, a władze miejskie pomogły w promocji, to wydaje mi się, że Olsztyn stałby się pięknym, atrakcyjnym i ciekawym kurortem północy. Tylko trzeba chcieć. nicze powietrze w lasach sosnowych, gimnastyka korekcyjna, a także wczasy dla tych, co chcą zgubić kilogramy. Czy to nie wystarczy? Chcieć to móc! Jacek Panas Piszesz, że Plaża Miejska w Olsztynie jest zamknięta. Nie do końca masz rację. Cały kompleks jest czynny, oprócz kąpieliska. Może nie zauważyłeś, ale tempe- A teraz mała dygresja do mego przyjaciela Andrzeja Brzozowskiego, który zawsze z zainteresowaniem czyta to, co napisałem. Atuty mamy. SPA, baseny, znakomity klimat, leczratura wody jest taka, że nikt nie ma ochoty się kąpać. Nawet morsy, bo dla nich akurat jest za ciepła. Nie będzie już w tym roku siatkówki plażowej, nad czym tak ubolewasz. To nie jest dyscyplina, którą uprawia się w kurtkach i płaszczach. Chociaż z tego, co słyszałem, obok plaży znajduje się specjalna sala (z podłożem z piasku), gdzie można przeprowadzać tego typu rozgrywki. Grzybobranie, wędkowanie i tym podobne imprezy to na pewno dobry pomysł, ale mieszkańcy załatwiają to raczej we własnym zakresie. Takie wyjazdy do lasu są też organizowane przez zakłady pracy. Jakoś nie wyobrażam sobie turystów przyjeżdżających na np. tygodniowy turnus do olsztyńskich hoteli, połączony ze zbieraniem grzybów. Po pierwsze, kto ich będzie potem szukał po lesie. Po drugie, co zrobią z zebranymi grzybami? Od tego są gospodarstwa agroturystyczne, które mają takie oferty, również związane z łowieniem ryb. Natomiast wycieczki rowerowe są regularnie organizowane, między innymi przez Stowarzyszenie Kołodrom. Rodzinne rajdy rowerowe są bardzo lubiane przez olsztynian. Widocznie nigdy się tym, Jacku, nie interesowałeś, to nie wiesz. Podobnie zimą nie ma żadnego problemu, aby zorganizować kulig w mniejszej lub większej grupie. Są firmy (w tym także hotele), które się w tym specjalizują. Wystarczy czytać prasę lub zajrzeć do Internetu. Na koniec mała dygresja dotycząca imprez rozrywkowych i koncertów. Niestety Olsztyńskie Lato Artystycznie nie może trwać cały rok, ale absolutnie nie zgadzam się z Twoją opinią, że poza OLA nic się w Olsztynie nie dzieje. Nawet nie trzeba wchodzić na stronę MOK. Wystarczy obejrzeć słupy ogłoszeniowe. To normalne, że w tym okresie imprezy przenoszą się do sal i klubów. Lokalem na duże imprezy masowe jest w Olsztynie hala Urania, chociaż nie ma ona dobrych warunków akustycznych. Jednak to na koncerty kameralne mamy większe zapotrzebowanie, a tu baza lokalowa jest znaczna. Nie jest więc, Jacku, tak źle jak to przedstawiłeś, chociaż zawsze można sporo poprawić. Samo narzekanie nic jednak nie wnosi. Andrzej Zb. Brzozowski

8 8 Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) 2015 Od balkonu do ogrodu Jesień w ogrodzie Jesień zbliża się wielkimi krokami, a nawet można powiedzieć, że już przyszła. Z drzew spadają liście, a nasze warzywa i owoce błagają o zebranie. Na działkach i w przydomowych ogrodach trwają ostatnie prace przed porą roku, która w sumie jest piękna, ale nie pozwala na czynny wypoczynek w naszych zielonych ostojach. Wiadomo, wiosną na działce mamy mnóstwo pracy, ale jesienią też jest jej ogrom. Mój przyjaciel Mirek prawie codziennie, zaraz po pracy zawodowej, kilka godzin spędza w ogródku. Chwalił mi się, że w tym roku ma tyle jabłek, że nie nadąża z ich przerobem i pozostaje mu tylko spady grabić i wynosić na kompost. W moim sadzie też owoców pod dostatkiem. Na szczęście mam późne odmiany, więc mogę spokojnie zrywać do końca października, aby tylko nie przyszły przymrozki. Owoce zrywam i układam w skrzynkach, które potem składuję w chłodnej piwnicy, gdzie nawet zimą temperatura nie spada poniżej 5 stopni. Część jabłek, która się obtłukła, kroję i suszę w takiej maszynie do suszenia grzybów. W zimę takie chipsy są znakomite, gdy się siedzi przed telewizorem, albo na kompot. Trudniej z gruszkami. Te przechowują się gorzej i dlatego przeważ- nie robię z nich kompoty. Choć w tym roku dzięki sokowarce- -parowarce, którą dostałem od Mirka, narobiłem soków. To proste urządzenie przy pomocy pary wyciska z owoców sok. Przelewa się go do weków, taki gorący, obraca się słoik do góry dnem i już. Napój smakuje znakomicie. Jest szansa, że do świąt się dobrze przechowa. W tym roku mój kolega Mirek koniec sezonu na działce wykorzystał na kapitalny remont altanki. Ocieplił ściany i sufit. Domek pokrył papą. Wstawił nowe okno i drzwi. Przed chatką wybudował murowany grill. Powiedział mi, że nie ma nic wspanialszego jak zimą, po mroźnym spacerze rozpalić mały ogień. Upiec karkówkę i wypić gorącą herbatę. Na działce ma ukrytą piwniczkę, w której przechowuje własnej roboty wina z jabłek. Żeby mieć sporo moszczu, wybudował nawet własną prasę do owoców. Zrobił ją ze starego bębna od pralki, nad którym zamocowany jest stojak z grubą śrubą, przy pomocy której wyciska sok. Wina są znakomite. Jeszcze trzy tygodnie i trafią do piwniczki. Jesienne prace Kiedy już zbierzemy wszystkie płody, należy zabrać z naszej działki wszystkie chwasty i zdrewniałe łodygi. Składujemy je na kompostowniku. Spod drzew zgrabiamy wszystkie zgniłe owoce i też składamy je na kompostowniku. Grządki, na których w przyszłym roku będziemy uprawiać warzywa, nawozimy obornikiem i głęboko przekopujemy. Przed nawożeniem należy przebadać naszą glebę pod kątem zawartości składników odżywczych. Pobieramy próbki. Im więcej, tym lepiej. Oddajemy je do laboratorium. Otrzymamy wynik i zalecenia nawozowe. Ja swoje grządki nawożę obornikiem co cztery lata. Za dużo nawozu to niesmaczne warzywa. Nie zapomnijmy też o wapnowaniu. Większość warzyw nie lubi kwaśnej gleby. Najlepiej użyć wapna łąkowego. Poprawia ono strukturę gleby i odkwasza. Najlepsze jest takie z dużą domieszką torfu. W sadzie Najważniejsze prace to zabezpieczenie młodych drzewek. Można pnie utulać specjalnymi ogrodniczymi foliami albo gdy mamy dojście do słomy, to nią, ale przekładać ją łodygami róż albo dzikich śliwek, bo też mają kolce. Będzie to ochrona przed zającami. Pamiętajmy o dokładnym wygrabieniu ziemi pod drzewkami w celu usunięcia zgniłych owoców. Potem dobrze jest teren poprószyć budowlanym wapnem. Odkazimy glebę. Domek Z naszej altanki zabieramy wszystkie cenne przedmioty. Dobrze tak zostawić nasz domek, aby przez okno było widać, że w środku nic nie ma. Złodziej zajrzy i raczej pozostawi go w spokoju. Nie zaszkodzi założyć alarm. Licho nie śpi. Jeżeli na dachu mamy zbiornik z wodą, to należy ją spuścić, aby nie zamarzła. To samo robimy z wodą z wodociągu. Zresztą zarząd ogrodów na pewno informuje, kiedy woda jest zakręcana. Namiot foliowy oczyszczamy z pozostałości po roślinach. Porządnie nawadniamy. Przekopujemy i nawozimy. Potem jeszcze raz go nawadniamy. Dokładnie zamykamy, żeby zimowy wiatr nie otworzył drzwi. Powinien do wiosny wytrzymać, jak folia jest wieloletnia. Jeżeli namiot był pokryty tworzywem jednorocznym, to możemy go spokojnie rozebrać, i tak na wiosnę założymy nową folię. Żeby uniknąć nieproszonych gości, dobrze jest naszą działkę jesienią i zimą co jakiś czas odwiedzać. W pewnym stopniu odstrasza to niepożądane osobniki. Mój kolega Mirek zagląda na swoją działkę bardzo często. Zimą specjalnie robi ścieżkę od altanki do furtki, aby było widać, że ktoś regularnie przebywa w ogrodzie. Moi znajomi, mający ogródek w dużym olsztyńskim kompleksie, wyznaczyli sobie z sąsiadami dyżury jesienią i zimą. W zasadzie wychodzi im miesięcznie jedno pilnowanie. Do tego na terenie kompleksu założyli kamery i od pięciu lat nie mieli ani jednej kradzieży czy włamania. Te dyżury tak ich do siebie zbliżyły, że raz w tygodniu spotykają się na działkach na pieczeniu kiełbasek. Dzięki temu ich działki służą im cały rok. Jacek Panas

9 ślady przeszłości Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) Jak Pawełek historię Olsztyna poznaje I wreszcie spełniło się moje marzenie! Stałem się posiadaczem własnej rekreacyjnej działeczki z małym domkiem. To jest wspaniałe! Teraz prawie każdą wycieczkę rowerową mogę zakończyć u siebie na ranczo. Do tej pory swój wolny czas spędzałem tylko w domu albo na rowerze. No, czasami jak wuj się zgodził, to na jego działce, ale pobyt u niego był połączony z małym stresem, bo przecież byłem tylko gościem i nigdy nie mogłem robić tego, co chciałem. Teraz jestem panem! Mam w swoim ogródku trawniki, kwiaty i mały domek, o którym zawsze marzyłem. Już pieczenie pierwszych kiełbasek było, jak również kilka przystanków w czasie moich rowerowych rajdów. Na razie moje wycieczki wyglądają następująco. Rano jazda przez miasto. Godzinny albo dwugodzinny wypoczynek czynny na działce i druga część, czyli powrót do domu. Jak mam mało czasu, to wracam najkrótszą drogą przez miasto, ale gdy mi się nie śpieszy, to jadę dłuższą drogami wokół Olsztyna. Ostatnio miałem kilka spraw do załatwienia na Starym Mieście, więc moja trasa rowerowa biegła przez plac Jedności Słowiańskiej. Zastanowiła mnie nazwa tego miejsca. Skąd się ona wzięła? Wiadomo, w takiej sytuacji potrzebna jest informacja od fachowca. W naszej redakcji historią Olsztyna pasjonuje się Jacek Panas, więc zadzwoniłem do niego. Na wszelki wypadek, gdy przedstawiłem mu sprawę, słuchawkę odsunąłem od ucha, ale mimo to usłyszałem marudzenie naszego kolegi. Oj Pawełku! Ty mnie zamęczysz! Gdy zapytał, jak tam moja działka, wiedziałem, że prośba o wyjaśnienie historii placu została zatwierdzona i na pewno niedługo materiał będzie w mojej elektronicznej skrzynce. I tak się stało. Drogi Pawełku tak prawie zawsze zaczynają się e od Jacka, który w sumie jest tradycjonalistą, fajnym kumplem, rzetelnym współpracownikiem, ale niestety bywa strasznie denerwujący, bo nim przystąpi do omówienia tematu, musi swoje dyrdymały wygłosić. Ale coś za coś. Słucham jego gderania. Czasami nawet ma ono sens, a za to mam ciekawą historyjkę często o nieznanych, a w dalszym ciągu budzących zainteresowanie miejscach Olsztyna. Te gderania opuściłem, a najciekawsze fragmenty teraz przedstawiam. Oto, co Jacek napisał o placu Jedności Słowiańskiej. Jak przyjechałem z rodzicami do Olsztyna, to nazwa tego miejsca już funkcjonowała. Naprzeciwko poczty był pomnik, iglica z tablicami, na których umieszczono nazwiska bojowników o wolność i niepodległość Warmii i Mazur. Tablice potem przeniesiono na mury zamku, a sam pomnik w 1966 roku (w chwili modernizacji placu) gdzieś zniknął. A szkoda, bo to kawał historii. Pomnik postawiono w 1910 roku, aby uczcić wybitnego olsztyńskiego ekonomistę i działacza bankowego Schulze-Delitzscha ( ). Tablicę z jego wizerunkiem usunięto w 1946 roku i ślad po niej zaginął. Prawdopodobnie jest gdzieś w magazynach muzeum. Sam skwer w latach 50. i 60. miał alejki i mnóstwo zieleni. Uliczka była wąska, brukowana i obecnie przebiega tam, gdzie stała iglica. W tamtych latach na siłę wmawiano społeczeństwu, że to są ziemie polskie i dlatego chyba taka nazwa, jak i te pamiątkowe tablice na dawnym pomniku, które miały zatrzeć niemieckie ślady. Mnie się nazwa podoba, bo w końcu Warmia przez prawie 500 lat była polska. Obecny plac Jedności Słowiańskiej na przedwojennym zdjęciu nazywał się Belianplatz i nazwa ta funkcjonowała aż do końca drugiej wojny. W latach międzywojennych było to dosyć ruchliwe miejsce w Olsztynie. Okoliczni rolnicy przyjeżdżali tu na zakupy, bo mieścił się tu sklep z różnymi artykułami od maszyn rolniczych po produkty spożywcze i odzież. Właścicielem był H. Schoeneberg. Taka nazwa figuruje na środkowym budynku po lewej stronie fotki. Dalej był budynek sądu, potem szkoły i po wojnie ponownie mieścił się tu sąd, następnie budynek przekazano oświacie. U góry fotografii ten okazały obiekt to poczta, a po prawej szkoła powszechna. Kiedy chodziłem do podstawówki, to tam były SP nr 4 oraz przedszkole. Teraz jest tylko przedszkole, bo druga część budynku spaliła się i została rozebrana. W Wysokiej Bramie na przełomie wieków przez jakiś czas było więzienie. Jak przyjechałem do Olsztyna, to ten budynek, będący zaraz z lewej na fotografii, przez wyzwolicieli spalony, był odbudowywany i chyba do lat 80. zasiedlony przez przedsiębiorstwa budowlane, a obecnie to dom handlowy. Wracając do Oskara Beliana, ku czci którego był plac. Urodził się on w Tracku pod Olsztynem w 1832 roku. Od 1877 do 1903 roku był burmistrzem miasta. Za jego rządów Olsztyn nabrał charakteru dużego miasta. Dzięki niemu i jego poprzednikowi Robertowi Zakrzewskiemu doprowadzono do Olsztyna kolej, powstał garnizon wojskowy, utworzono sąd, rejencję, wybudowano szpitale miejski i dla psychicznie chorych w Kortowie. Doprowadzono do miasta elektryczność, wybudowano wodociągi i kanalizację, jak również zaczęła działać miejska gazownia. Niestety Belian nie był przychylny Polakom i dlatego o nim zapomniano. Pawełku, tyle wiem. Mam nadzieję, że zaspokoiłem Twoją ciekawość. a od Jacka Panasa zredagował Pawełek

10 10 Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) 2015 zdrowie Ludzie się przeziębiają, Przeziębiamy się co roku. Konia z rzędem temu, kto nie chlipie nosem lub nie pokaszluje, gdy za oknem mokra jesień. Dlaczego akurat w tym okresie przeziębiamy się najczęściej? Naukowcy tego nie wiedzą. Przeziębienie jest skutkiem zapalenia błony śluzowej nosa, gardła i zatok przynosowych. Powoduje je zakażenie wirusowe. Zarażamy się od innego chorego. Bramą, przez którą jego wirusy przechodzą na nas, jest nos. Gdy zarażony kichnie lub zakaszle, to rozpyla wokół nas swoją pełną wirusów wydzielinę z dróg oddechowych. Wdychając to powietrze, wdychamy wirusy i przeziębienie gotowe. Uchronić nas mogłoby zakrycie nosa i ust. Dlatego mieszkańcy przeludnionych państw świata, na przykład Japończycy, nakładają specjalne maseczki. Te białe nakrycia na drogi oddechowe mają uchronić ich przed wirusami w zatłoczonych miejscach, na przykład autobusie czy metrze. Myli się ten, kto sądzi, że można uniknąć przeziębienia, jeśli tylko wystrzegamy się chorych osób. Zarażamy się także przez kontakt z zakażonymi przedmiotami. Niektóre wirusy mogą nawet przez kilka godzin przetrwać na przedmiotach codziennego użytku. Wystarczy więc, że osoba zarażona dotknęła wcześniej tej samej co my klamki, poręczy albo uchwytu marketowego wózka. Jeśli po kontakcie z zakażonym przedmiotem dotkniemy nosa, ust albo przetrzemy oko, to niestety się zarazimy. Dlatego jednym z najlepszych sposobów na uniknięcie przeziębienia jest zwykłe mycie rąk. Częste, staranne, mydełkiem. Unikanie przeziębionych oraz mycie rąk jak się okazuje są jedyną metodą na uchronienie się przed przeziębieniem. Inne sposoby nie mają potwierdzonej skuteczności. Słynne preparaty na odporność, tak reklamowane w telewizji, nie wpływają istotnie na ryzyko przeziębienia. Dane naukowe wskazują na możliwość korzystnego działania jedynie niektórych preparatów zwierających czosnek lub wyciąg z ziela jeżówki purpurowej. Do apteki po złudzenia Reklamy mijają się z prawdą również w przypadku preparatów na grypę lub przeziębienie. Wmawia się nam, że specyfik z telewizji nas wyleczy. Że jest złotą receptą na przeziębienie. Że szybko pozwoli nam stanąć na nogi. Tymczasem nie wymyślono jeszcze lekarstwa na przeziębienie. Promowane preparaty jedynie łagodzą objawy przeziębienia, nie wpływając na sam przebieg choroby. Innymi słowy: gorący napój z saszetki nie zabije wirusów (sprawców przeziębienia), ale przyniesie nam ulgę dzięki właściwościom przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Chętnie sięgamy po specyfiki, które pomagają ulżyć w cierpieniu. Pamiętajmy jednak, że nawet środki kupowane w aptece bez recepty nie są dla nas wszystkich w stu procentach bezpieczne. Część z preparatów na przeziębienie zawiera na przykład pseudoefedrynę. Na tę substancję powinny uważać osoby chorujące na niedokrwienność serca. Bezsenność, podwyższenie ciśnienia oraz bóle głowy to również jej możliwe skutki uboczne. Z kolei leki przeciwhistaminowe mogą powodować senność i zaburzenia koncentracji. Dlatego po niektórych produktach z apteki tak chce nam się spać nie powinniśmy po nich prowadzić auta. Obecnie za najbezpieczniejszy lek łagodzący gorączkę i stany bólowe przeziębienia uważa się paracetamol. Nawet jednak ta substancja nie jest lekiem na samo przeziębienie pomaga tylko je przetrwać w lepszym samopoczuciu. Nawet słynna aspiryna niewiele wskóra. Ile naukowcy by nie dumali, nie wynaleźli jeszcze w słynnych laboratoriach cudownego leku na przeziębienie. Dlaczego chorujemy jesienią, a nie latem? Naukowcy nie zawsze są ze sobą zgodni, gdy idzie o przeziębienia. Na przykład zagadką pozostaje, dlaczego zapadamy na tę chorobę najczęściej w okresie jesienno-zimowym. Czemu akurat w tej części roku? drapią się

11 zdrowie Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) naukowcy dumają w głowę uczelni. Tylko pozornie odpowiedź jest prosta. Wydawałoby się, że powodem są chłód i słota. Interesujące jednak, że wcale nie udowodniono, aby wystawienie ciała człowieka na większe niż na co dzień zimno zwiększało ryzyko przeziębienia. Związek między brzydką pogodą a przeziębieniem nie został przez naukowców potwierdzony. Wprowadzamy więc dzieci w błąd, grożąc, że jeśli nie założą czapki i szalika, to się przeziębią. Jedno nie przesądza drugiego! Dużo więcej prawdy jest w twierdzeniu, że zachorują, jeśli przed jedzeniem nie umyją rąk. To wirusy powodują przeziębienie na pewno, a zziębnięcie tylko hipotetycznie. W świetle tej informacji łatwiej rozwiązać spór o wietrzenie biura. Pani X chce, aby wywietrzyć, bo jest duszno. Pani Y się temu sprzeciwia, twierdząc, że od chłodu się przeziębi. Naukowcy przyznaliby rację pani X. Większym zagrożeniem od chłodu jest oddychanie zużytym powietrzem. Panie więc się nie pochorują, gdy otworzą okna na oścież i na dwie czy trzy minuty opuszczą pokój. Przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach jest tyl- Do łóżka czy do lekarza? Przeziębienie jest mniej groźne od grypy. Wystarczy przeleżeć je w łóżku, pijąc ciepłe mleko z miodem. Za inny naturalny środek łagodzący objawy przeziębienia uważa się sok z cebuli oraz z czosnku połączony z łyżeczką miodu. O dziwo natomiast naukowcom nie udało się zdobyć bezspornych dowodów na to, że witamina C pomaga w zwalczaniu przeziębienia. Sok z malin lub herbatę z cytryną można więc według naukowców sobie odpuścić. Kiedy jednak objawom przeziębienia towarzyszą gorączka, bóle mięśni i stawów wybierzmy się do lekarza. To może być grypa. Staje się niebezpieczna, gdy brakuje nam powietrza lub mamy męczący, świszczący oddech. Naszą czujność powinny wzmóc także gorączka i nasilony kaszel z odkrztuszaniem ropnej wydzieliny, jeśli trwają od dobrych kilku dni i nie ustępują. Przeziębienie trwa zwykle do tygodnia, najgorzej nam w trzecim lub czwartym dniu od zarażenia. Przy grypie jest zwykle inaczej trwa nawet do dwóch tygodni, przy czym zamiast ustępować po tygodniu, grypa właśnie wtedy najbardziej nas rozkłada. Nie odwlekajmy wizyty u lekarza pierwszego kontaktu również wtedy, gdy nie możemy pozbyć się bólu zatok, głowy albo ucha. Na pocieszenie Cóż porodzić z tym przeziębieniem? Nie ma gdzie przed nim uciec ani jak się wyleczyć. Pocieszeniem jest fakt, że wystarczy myć ręce gorącą wodą i mydłem kilka razy dziennie oraz wystrzegać się kontaktu z przeziębionymi, a już zwiększymy swoje szanse na uniknięcie choroby. Co więcej w tym jednym przypadku upływające lata są naszym sprzymierzeńcem. Nasi ukochani naukowcy odkryli bowiem, że im człowiek starszy, tym się trudniej (!) zaraża wirusami. Najrzadziej chorują osoby w podeszłym wieku. Ich układ odpornościowy zdążył już nauczyć się radzić sobie z wieloma wirusami powodującymi przeziębienie. Dlatego najczęściej przeziębiają się dzieci, których układ immunologiczny nie ma jeszcze tej umiejętności. Z biegiem lat stajemy się coraz bardziej odporni na wirusy. Gdy więc się przeziębimy nie smućmy się. To oznacza, że jesteśmy jeszcze młodzi! Takie teorie naukowców mogą nam się podobać. ar ko jedną z teorii, według których chorujemy głównie zimą i jesienią. Alternatywną hipotezą jest teoria zmian, jakie o tej porze roku zachodzą w naszym nosie. Otóż spadki temperatury i zimne powietrze mogą wpływać na błonę śluzową nosa, osłabiając naturalne mechanizmy broniące nas przed zakażeniem. Pani Y może więc użyć argumentu zimna wpływającego na wnętrze nosa, by okna zostały zamknięte.

12 12 Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) 2015 rozmaitości Książki pochodzą z wydawnictwa Prószyński i S-ka Olga Rudnicka Diabli nadali BARAN Nie do końca zrozumieliście z kolegami prośbę Twojej teściowej o podlewanie ogródka. W efekcie tego nieporozumienia wszystkie warzywa zżółkły. Może to i dobrze, bo i tak nie nadawałyby się do konsumpcji. BYK Gnębi Cię jakaś odległa sprawa, o której nie chcesz mówić i o której raczej wolałbyś zapomnieć. Nawet jak żona się nie dowie, to i tak będzie Cię dręczyło sumienie. Przecież na ślubie przysięgałeś! Jest nawet nagranie video! BLIŹNIĘTA Być może niebawem skończy się to, czego tak bardzo nie lubisz. Chodzi oczywiście o poranne wstawanie do pracy. Bezrobotny może spać, do której mu się podoba. Marzenia podobno się spełniają. Trzeba tylko chcieć. RAK Energii i zapału Ci nie zabraknie. Wykorzystaj to. Być może pokusisz się nawet o jakieś drobne zmiany, które umilą Ci pracę. Nie muszą to być od razu rewolucyjne zmiany. Na początek zrób może... porządek na biurku? LEW Już dziś zacznij myśleć o swojej przyszłej emeryturze. Najlepiej rób to w gabinecie kardiologicznym. Jeżeli już jesteś emerytem, to przestań myśleć. Inni wcześniej już myśleli za Ciebie. Możesz im za to gorąco podziękować. PANNA Jeżeli chcesz coś zmienić w swoim życiu, to musisz najpierw podjąć decyzję, co chciałbyś zmienić, kiedy i w jaki sposób. Nikt tego za Ciebie nie zrobi. Zamiast czekać na odmianę losu, czytając horoskop, weź się do roboty. WAGA W najbliższym czasie pojawi się możliwość taniego tankowania. Niestety dotyczy to tylko tankowania samochodu. Jeżeli nie masz samochodu, nalej w kanistry. Jak paliwo podrożeje, sprzedasz i jeszcze na tym zarobisz. SKORPION Niestety nie uda Ci się wyłudzić odszkodowania za ubezpieczony samochód. Sąsiad widział Cię, jak wieczorem rysowałeś lakier gwoździem. Nie wiesz o tym, że pracuje od niedawna w firmie, w której jesteś ubezpieczony. Redakcja zastrzega sobie prawo do unieważnienia horoskopu, bez podania przyczyn! STRZELEC Istnieje możliwość błyśnięcia w nowym miejscu pracy. Musisz poświęcić na to kilka wieczorów. Być może uda Ci się przyłapać sąsiada, który rysuje swój samochód gwoździem, aby wyłudzić odszkodowanie w Twojej firmie. KOZIOROŻEC Jeżeli rzuciła Cię dziewczyna, to mimo wszystko dobry znak. Wykorzystaj szansę. Dodatkowo rzuć palenie i rzuć się w wir pracy. Nie pozbawiaj się jednak przyjemności do końca. Zawsze jeszcze możesz żuć gumę. WODNIK Porzekadło głosi, że można liczyć tylko na siebie. W najbliższym czasie przydadzą Ci się jednak znajomości. Najbardziej znajomość przepisów ruchu drogowego. Ile jest warta taka znajomość? Jakieś 300 złotych. RYBY Myślisz, że już Cię nic nie zaskoczy. Nie spodziewasz się tego absolutnie, ale wkrótce dostaniesz podwyżkę! Nie chodzi tu niestety o podwyżkę pensji, tylko czynszu! Pociesz się, że nie będziesz w tym odosobniony. AZB Najnowsza książka bestsellerowej autorki Olgi Rudnickiej. Przewrotne charaktery, zagadkowe intrygi i dużo śmiechu! Dagmar Różyk zostaje znaleziony martwy w swoim gabinecie w okolicznościach budzących u jednych śmiech, u drugich wstręt, a jeszcze u innych godną pożałowania radość. Za życia był obiektem pożądania kobiet, nie- Kino nawiści mężczyzn, oczkiem w głowie prezesa. Motywów zabójstwa jest bez liku, tak samo jak podejrzanych. Monika, jego sekretarka, jako jedyna zna tajemnice szefa i jest zdecydowana za wszelką cenę sama odkryć prawdę. zaprasza Aby dostać jeden z ośmiu biletów na dowolny film 2d grany od poniedziałku do czwartku, należy wysłać SMS z uzasadnieniem, dlaczego właśnie do Ciebie ma trafić bilet, pod numer 7148 o treści zycie1. treść uzasadnienia Koszt SMS-a to 1,23 zł z VAT. Marsjanin Straszliwa burza piaskowa sprawia, że marsjańska ekspedycja, w której skład wchodzi Mark Watney, musi ratować się ucieczką z Czerwonej Planety. Kiedy ciężko ranny Mark odzyskuje przytomność, stwierdza, że został na Marsie sam w zdewastowanym przez wichurę obozie, z minimalnymi zapasami powietrza i żywności, a na dodatek bez łączności z Ziemią. Co gorsza, zarówno pozostali członkowie ekspedycji, jak i sztab w Houston uważają go za martwego, nikt więc nie zorganizuje wyprawy ratunkowej; zresztą nawet gdyby wyruszyli po niego niemal natychmiast, dotarliby na Marsa długo po tym, jak zabraknie mu powietrza, wody i żywności. Czyżby to był koniec? Nic z tego. Mark rozpoczyna heroiczną walkę o przetrwanie, w której równie ważną rolę co naukowa wiedza, zdolności techniczne i pomysłowość odgrywają niezłomna determinacja i umiejętność zachowania dystansu wobec siebie i świata, który nie zawsze gra fair

13 Styl życia Nowe Życie Olsztyna nr 19 (166) Mity dotyczące biegania Jeszcze kilkanaście lat temu widok poczciwego Kowalskiego, wesoło truchtającego w obcisłych trykotkach po ulicach miasta, wzbudziłby podejrzenia, że Kowalski upadł na głowę. Dziś bieganie jest masowo uprawianym sportem, także przez olsztynian. Jeszcze więcej niż biegaczy spotkamy jednak mitów na temat joggingu. Przyjrzyjmy się kilku teoriom, jakie często słyszą początkujący amatorzy biegania. Biegać może każdy Jeśli chcemy biegać bezpiecznie, to powinniśmy być zdrowi w podstawowym, ogólnym sensie. Część z nas ma unikać forsownego wysiłku fizycznego. Jeśli tak usłyszeliśmy od lekarza, to warto wybrać wolny spacer lub relaksacyjne pływanie zamiast biegania. Bo nawet chcąc biegać wolno, zmuszamy serce do mocniejszego bicia, płuca do głębszych oddechów, mięśnie do wzmożonej pracy, a stawy do ruchu w innym zakresie niż na co dzień. Dlatego bieganie nie jest dla każdego, wbrew temu, co głoszą niektórzy entuzjaści tego sportu. Biegać mogą nieliczni Jak nie jest prawdą, że biegać może każdy, tak mitem okazuje się i teoria, że bieganie jest tylko dla młodych. Do biegania wystarczy podstawowe zdrowie. Jeśli mamy pewność, że przyjemne pobudzenie nie wyrządzi nam krzywdy, to nic tylko wskakujemy w luźne gatki i wychodzimy na swój pierwszy marszobieg. Po Olsztynie truchtają nie tylko mieszkańcy w średnim wieku, ale również seniorzy. Zagadnięci o powód, dla którego to robią, chętnie mówią o tym, jak to bieganie pomaga im w odzyskaniu sił witalnych. Dlatego nie wmawiajmy sobie, że jesteśmy za starzy albo za mało wysportowani, by zacząć. Emeryci z czasem potrafią przebiec maraton. Bieganie musi być męczące Idę biegać choć jest prostym i zwięzłym komunikatem dla każdego oznacza co innego. Dla jednego to intensywne przebieranie nogami w celu pokonania jak największej liczby kilometrów w jak najkrótszym czasie. Dla drugiego to delikatne truchtanie, tak wolne, że niemal w miejscu. Dla jeszcze kogoś innego idę biegać oznacza: idę lekko się spocić, wdychając mroźne, wieczorne powietrze. Słowem: to od nas zależy, jak zechcemy biegać i właściwie czemu ma nam ono służyć. Żeby do reszty nie zgnuśnieć? Aby schudnąć? A może by spędzić czas z koleżanką w trakcie robienia czegoś dla zdrowia? Pamiętajmy: szybkie, forsowne bieganie jest tylko dla tych, którzy traktują tę aktywność jako sport, jak wy- zwanie. Dla całej reszty truchtających olsztynian to sposób na zdrowe spędzenie czasu. Nie dajmy się zmylić słowu bieganie, kojarząc je z dzieciństwem, kiedy biegało się za piłką ile pary w nogach. Truchta się w strefie komfortu, bez forsowania się i wypluwania płuc. To przyjemne, inaczej tak wiele osób by tego nie robiło. Bieganie jest w pełni bezpieczne Niestety, nie jest. Prawie każdy, kto biega regularnie, prędzej czy później nabawia się jakiejś kontuzji. Zwykle to drobne urazy, ale jednak powodują dyskomfort, przez który trzeba sobie zrobić przerwę w truchtaniu. Czemu ludzie robią sobie krzywdę, biegając? Najczęstszą przyczyną jest to, że chcą za szybko i za dużo. Truchtać powinniśmy powoli, zwłaszcza na początku! Unikamy szarpanego biegania, wybieramy takie tempo, by w trakcie można było swobodnie oddychać, a nawet bez przeszkód rozmawiać. Stawiając pierwsze kroki na biegowej planecie, truchtamy tylko kilka, kilkanaście minut, dystans zwiększamy stopniowo. Jeśli pośladki nagle oderwane do kanapowego życia muszą rytmicznie podskakiwać na wietrze przez czterdzieści minut, to gwarantujemy, że następnego dnia będą się mściły. Podobnie zastałe stawy, nierozgrzane mięśnie i ścięgna! Pamiętajmy powoli i stopniowo. Przed bieganiem pokręćmy biodrami i kolanami, rozgrzejmy staw skokowy, kilka razy podskoczmy. Jeśli podczas truchtania coś nas boli, to natychmiast przerywamy bieg i wracamy do domu spokojnym krokiem. Wsłuchujmy się w sygnały, jakie wysyła nam ciało, a uchronimy się przed kontuzjami. Bieganie nic nie kosztuje Jeśli zaczniesz biegać regularnie, to warto kupić buty do biegania. Nie muszą być to najnowsze modele z zaawansowanymi technologiami amortyzacji stopy. Jednak ma to być obuwie, które pomoże nam chronić stawy przed nadmierną eksploatacją. Buty do biegania można kupić w supermarkecie, wydamy na nie do 100 złotych. Na kilku specjalistycznych portalach o bieganiu sportowcy testowali takie tanie obuwie z dyskontów i marketów. Okazało się, że jest ono całkiem w porządku! W sam raz dla osób, które dopiero zaczynają truchtać, pokonują krótkie dystanse i nie wiedzą jeszcze, czy do końca połkną bakcyla, więc wolą na razie nie inwestować w drogi sprzęt. Dla takiej kategorii odbiorców tanie buty biegowe to strzał w dziesiątkę. Gdy jednak będziemy chcieli truchtać regularnie, to warto podpytać jakiegoś doświadczonego biegacza o to, czym się kierować w wyborze porządniejszych butów biegowych. Specjalistyczne obuwie kosztuje zwykle powyżej 200 złotych, to już wydatek. Podczas biegania jesteśmy piękni Reklamy obuwia i ubrań do biegania kreują taki wizerunek biegaczki i biegacza, który delikatnie rzecz ujmując niewiele ma wspólnego z brutalną rzeczywistością. Według tychże reklam biegaczka to młoda, smukła dziewczyna, zwiewna i pachnąca jak kwiatuszek, w delikatnym makijażu, pięknym dresiku, z uśmiechem na zrelaksowanej twarzy. To największy mit wszech czasów! Jeśli sądzisz, że kiedykolwiek będziesz tak wyglądać, to niestety musimy cię rozczarować. Miłośnik biegania to osoba, która ma frajdę z tego, że się spociła. Twarz ma mokrą, nos czerwony jak u Rudolfa, a w jej zapachu brakuje nuty fiołków. Podobnie mężczyzna biegacz. To nie David Hasselhoff, biegnący bez koszulki brzegiem oceanu w czerwonych szortach opiętych na pupie tak wyrzeźbionej, że nic tylko na niej kołki ciosać. To raczej mężczyzna, który chce zrzucić kilka kilo, chcący zdobyć atrakcyjność i radość życia. Podczas biegania nie staniemy się nagle piękni, jak to wmawiają nam reklamy firm sportowych. Ale dobiegając do domu, przepoceni i dumni, że całą trasę zdołaliśmy truchtać, poczujemy, że jesteśmy szczęśliwi. I to jest właśnie piękne w bieganiu. Aleksandra Ruda