ZADANIA POWTÓRZENIOWE DEMOGRAFIA Źródło: Arkusze maturalne z geografii, CKE

Transkrypt

1 ZADANIA POWTÓRZENIOWE DEMOGRAFIA Źródło: Arkusze maturalne z geografii, CKE 1. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: Najniższy współczynnik przyrostu naturalnego występuje obecnie a) na Węgrzech. b) we Francji. c) na Ukrainie. 2. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: Najludniejszym kontynentem jest a) Europa. b) Afryka. c) Azja. 3. Uzupełnij zdanie: Azję zamieszkuje... % ludności świata. 4. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy kontynentów. Cecha Największa liczba ludności Najszybszy wzrost liczby ludności Najwolniejszy wzrost liczby ludności Kontynent 5. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: W Polsce miastem jest osada a) licząca ponad 2 tys. mieszkańców. b) o zwartej zabudowie. c) mająca prawa miejskie. 6. Uzupełnij zdanie. Ludność miejska stanowi około... % ludności świata. A W Polsce. 7. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: Stopień urbanizacji w skali świata. a) nie zmienia się. b) wzrasta. c) maleje. 8. Na mapie oznaczono 10 spośród największych miast świata. Wpisz obok nazw tych miast odpowiednie liczby. Kair. Kalkuta. Kinszasa. Lagos.. Londyn.. Los Angeles.. Meksyk.. Sao Paulo.. Szanghaj.. Tokio..

2 9. Uzupełnij opis wykresu Główne macierzyste języki świata, wpisując brakujące nazwy. 10. Wymień trzy najpowszechniejsze wyznania w Europie Uzupełnij opis wykresu, wpisując brakującą nazwę wyznania. 12. Pod każdą z map przedstawiających obszary zamieszkiwane głównie przez wyznawców jednej religii wpisz nazwę tej religii, wybraną spośród podanych. buddyzm, hinduizm, islam, judaizm, katolicyzm, prawosławie (i inne wschodnie), protestantyzm

3 13. Podaj: definicję przyrostu naturalnego. termin określający gwałtowny, długotrwały wzrost liczby ludności spowodowany wysokim wskaźnikiem urodzeń i jednoczesnym spadkiem wskaźnika zgonów. w jaki sposób oblicza się gęstość zaludnienia. oznaczający zmiany liczby ludności spowodowane przyrostem naturalnym i migracjami zewnętrznymi 14. Zakreśl prawidłowe zakończenie zdania: Obszary stale zamieszkane to a) subekumena. b) anekumena. c) ekumena. 15. W miejscach wykropkowanych wpisz terminy: migracje wewnętrzne, emigracja, imigracja, reemigracja. 16. Zakreśl prawidłowe zakończenie zdania: Bezrobotnych zalicza się do ludności zawodowo a) biernej. b) czynnej. 17. Uzupełnij schemat przedstawiający odmiany człowieka, wpisując nazwy odmian mieszanych. 18. Piramidy płci i wieku przyporządkuj opisom społeczeństw, wpisując w pustych kwadratach odpowiednie litery. A bardzo mały przyrost naturalny, długie trwanie życia B malejący przyrost naturalny, wzrastająca długość życia C wysoki przyrost naturalny, duża śmiertelność niemowląt, mała liczebność najstarszych grup wiekowych 19.Wymień czynniki decydujące o słabym zaludnieniu obszarów oznaczonych na mapie.

4 A... B... C... D... E Wymień cztery czynniki przyciągające ludność wiejską do miast Wymień cztery czynniki przyciągające ludność miejską na obszary wiejskie Korzystając z informacji przedstawionych na mapach, wymień zmiany głównych kierunków migracji na świecie od XVI do XX wieku. a)... b)... c) Zakreśl prawidłowe zakończenie zdania: W pierwszej fazie cyklu demograficznego współczynnik przyrostu naturalnego jest niski, ponieważ a) współczynniki urodzeń i zgonów są niskie. b) współczynniki urodzeń i zgonów są wysokie, ale zbliżone. c) liczebność młodych grup wiekowych jest mała. 24. Ze zdania (poniżej) wykreśl nieprawidłowe określenia. W drugiej fazie cyklu demograficznego jest niski/wysoki współczynnik urodzeń i niski/wysoki współczynnik zgonów, co jest przyczyną niskiej/wysokiej wartości współczynnika przyrostu naturalnego.

5 25. Na wykresie przedstawiającym ruch naturalny ludności Polski zaznacz okresy wyżu i niżu demograficznego, wpisując w odpowiednich miejscach W (wyż) lub N (niż). Korzystając z wykresu przedstawiającego ruch naturalny ludności Polski, podaj wartość współczynników: urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego w roku Twojego urodzenia. Urodzenia... Zgony... Przyrost naturalny Naszkicuj kształt piramidy płci i wieku społeczeństwa starego. 27. Wzorując się na modelu aglomeracji monocentrycznej, narysuj model konurbacji. 28. Uzupełnij schemat, tak by przedstawiał składniki rzeczywistego przyrostu liczby ludności.

6 29. Zapisz (w punktach) wnioski dotyczące struktury zatrudnienia w krajach bogatych (np. w Niemczech) i biednych (np. w Kenii). a)... b)... c) Podaj najważniejszy Twoim zdaniem skutek drenażu mózgów dla kraju emigracji oraz kraju imigracji. Kraj emigracji... Kraj imigracji Przedstaw trzy konsekwencje (np.: gospodarcze, społeczne) małej dzietności kobiet w krajach wysoko i średnio rozwiniętych oraz oceń i uzasadnij możliwości wzrostu wielkości tego współczynnika. Konsekwencje Ocena i uzasadnienie Przyporządkuj poszczególnym narodom, zapisanym w tabeli, właściwą im rodzinę i grupę językową. 33.Ludzie zmieniają miejsca pobytu (migrują) z rozmaitych powodów. Migracje dzielimy na wewnętrzne, gdy odbywają Się na obszarze jednego kraju oraz zewnętrzne, jeśli ludzie wędrują pomiędzy różnymi krajami. a). Podaj 3 przyczyny zewnętrznych migracji ludności. b). Spośród wymienionych przez Ciebie przyczyn wskaż tę (oznacz ją znakiem X postawionym obok), która dominuje w krajach Europy Środkowej. c). Sporządź listę 2 dodatnich oraz 2 ujemnych stron emigracji Polaków, z punktu widzenia interesów naszego kraju.

7 34. Przyporządkuj do odpowiednich grup chorób litery, którymi są oznaczone czynniki wpływające na występowanie chorób cywilizacyjnych w Polsce. A Zwiększanie przeciętnej długości życia mieszkańców Polski. B Brak dbałości o higienę, np. mycie rąk, owoców i warzyw. C Zanieczyszczenie środowiska na obszarach zurbanizowanych i uprzemysłowionych. D Siedzący tryb życia - mała aktywność fizyczna, bierny wypoczynek. E Położenie geograficzne Polski i wynikające z tego warunki klimatyczne. F Stres wywołany nadmiarem lub brakiem pracy i jego rozładowywanie przy pomocy 35. Wymienione regiony świata: Gobi, Jawa, Grenlandia, Nizina Chińska, Himalaje, Riwiera Francuska (Lazurowe Wybrzeże) podziel na dwie grupy według kryterium gęstości zaludnienia. Do każdego regionu dobierz właściwą barierę lub atrakcję osadniczą, wpisując numer, którym ją oznaczono. Bariery osadnicze: 1. wodna; 2. grawitacyjna; 3. termiczna. Atrakcje osad.: 4. żyzne gleby powulkaniczne; 5. żyzne gleby mady; 6. dogodny klimat podziw. (śródziemnomorski). Regiony o dużej koncentracji ludności: Atrakcje osadnicze: Regiony o małej koncentracji ludności: Bariery osadnicze: 36. Oznacz literą P. zdania prawdziwe, literą B. zdania błędne. Poniższe zdania dotyczą ludności Polski. a) Ludność w wieku produkcyjnym stanowi powyżej 30% ogółu ludności.... b) W ostatnich latach wzrasta udział zatrudnienia w usługach.... c) Największy współczynnik feminizacji jest w grupie wieku 80 i więcej lat.... d) Najwięcej bezrobotnych jest wśród ludności z wykształceniem wyższym.... e) Rodzi się więcej chłopców niż dziewczynek.... f) Więcej ludności mieszka na wsi niż w miastach W tabeli zamieszczono dane dotyczące ludności województwa małopolskiego w roku Korzystając z danych w tabeli, wykonaj zadania. a) Oblicz, o ile osób zwiększyła się liczba ludności województwa małopolskiego w 2000 roku w wyniku przyrostu naturalnego. b) Oblicz, o ile więcej osób wyjechało niż przybyło do województwa małopolskiego w 2000r. c) Oblicz przyrost rzeczywisty ludności województwa małopolskiego w roku Podaj, czy liczba mieszkańców zwiększyła się czy zmniejszyła i o ile osób.

8 38. Napisz, między jakimi odmianami człowieka (wielkimi rasami) najczęściej pojawiały się konflikty w: a) Republice Południowej Afryki... i... b) Ameryce Północnej w początkach kolonizacji...i... c) Australii w początkach kolonizacji... i Na mapie konturowej zaznaczono literami obszary różniące się gęstością zaludnienia Wstaw w tabeli znak plus (+), gdy gęstość zaludnienia wskazanego obszaru jest duża, lub znak minus (-), gdy jest ona mała. Obszar A - Wyspa Jawa B - Nizina Gangesu C - Półwysep Arabski D -Wyżyna Środkowosyberyjska Gęstość zaludnienia 40.Diagramy przedstawiają strukturę zawodową ludności w % w trzech krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego. Podaj numer diagramu przedstawiającego strukturę zawodową ludności kraju: a) wysoko rozwiniętego gospodarczo, b) słabo rozwiniętego gospodarczo Do podanych wyznawców różnych religii dobierz po jednym kraju, w którym wymienieni wyznawcy dominują wśród ludności. Nazwy krajów dobierz z podanych poniżej. Brazylia, Egipt, Francja, Indie, Niemcy, Rosja, Hiszpania 1. muzułmanie hinduiści protestanci prawosławni Na świecie są miasta, do których przybywają pielgrzymi z całego świata. Uzupełnij tabelę, wpisując państwa, w których położone są wymienione miejsca kultu religijnego oraz religie wyznawane przez pielgrzymów.

9 43. Na mapie przedstawiono rozmieszczenie wybranych rodzin i grup językowych w Europie. a) Napisz, która z grup krajów oznaczonych na mapie sygnaturami: A, B, C nie należy do rodziny języków indoeuropejskich. Odpowiedź:... b) Spośród krajów oznaczonych na mapie cyframi od 1 do 4 jeden należy do innej grupy językowej niż pozostałe. Podaj nazwę tego kraju. Odpowiedź: Na mapie konturowej zaznaczono literami A, B, C, D, E, F, G obszary o różnej gęstości zaludnienia. Wybierz trzy obszary, spośród zaznaczonych na mapie, które mają największą gęstość zaludnienia. Zapisz litery, którymi je oznaczono Oblicz wskaźnik feminizacji w Polsce w 2003 r. wiedząc, że ogółem mieszkało w naszym kraju tys. osób, w tym tys. mężczyzn. Zapisz wykonywane obliczenia. Wynik:...

10 46. Piramida wieku i płci ludności przedstawia strukturę demograficzną jednego z krajów świata. Na podstawie piramidy wieku i płci ludności sformułuj trzy cechy demograficzne społeczeństwa, dla którego wykonano tę piramidę Wpisz nazwy religii obok podanych przykładów ich wpływu na życie i działalność społeczno-gospodarczą ludności. Nazwy religii wybierz z podanych poniżej. hinduizm, islam, prawosławie, judaizm, protestantyzm Brak chowu trzody chlewnej, spożywanie koszernych potraw... Zakaz spożywania wołowiny i wieprzowiny, zakorzeniony w tradycji kastowy podział społeczeństwa... Zakaz spożywania wieprzowiny, post w miesiącu Ramadan Najwyższy wskaźnik przyrostu naturalnego w Polsce po II wojnie światowej wystąpił w latach 50 -tych i wynosił 19. a) Podaj termin, którym określa się wyż demograficzny lat 50-tych XX wieku.... b) Podaj, w których latach wystąpiło echo wyżu demograficznego lat 50-tych Poniższe wyjaśnienia uzupełnij nazwami ras, które powstały w efekcie metysażu (proces mieszania się ras). A. Mieszańcy rasy czarnej i białej. B. Mieszańcy Indian(rasa żółta) i przedstawicieli rasy czarnej.. C. Mieszańcy Indian (rasa żółta) i rasy białej. 50. Na wykresach przedstawiono strukturę wieku ludności wybranych krajów na początku XXI wieku. 51. Uzasadnij, pod jakim względem struktura wieku ludności kraju A może być niekorzystna, a kraju B korzystna dla rozwoju ekonomicznego państwa....

11 52. Wymienione poniżej regiony podziel na dwie grupy A i B. 1. Nizina Gangesu 2. wyspa Honsiu 3. wyspa Jawa 4. region Nadrenii Północnej-Westfalii 5. region północnej Francji A. Regiony o dużej gęstości zaludnienia, wynikającej ze szczególnie korzystnych warunków przyrodniczych dla rozwoju rolnictwa.... B. Regiony o dużej gęstości zaludnienia, wynikającej ze szczególnie dogodnych warunków dla rozwoju przemysłu Na świecie, w niedalekiej przyszłości, spodziewany jest wzrost liczby bezrobotnych. Skala tego zjawiska będzie jednak zróżnicowana w zależności od stopnia rozwoju społeczno-gospodarczego państw. Z podanych przyczyn bezrobocia wybierz po trzy, które w największym stopniu wpływają na jego występowanie w krajach wysoko rozwiniętych i słabo rozwiniętych. Wpisz odpowiednie litery do tabeli. A. Niski poziom kwalifikacji ludności. B. Przenoszenie firm do krajów o taniej sile roboczej. C. Wysoka wydajność pracy. D. Duży przyrost naturalny. E. Wzrost znaczenia przekazu elektronicznego w komunikacji. F. Brak nakładów kapitałowych na nowe inwestycje. 54. Na mapie zaznaczono numerami 1 4 obszary różniące się gęstością zaludnienia. Do zaznaczonych na mapie numerami 1-4 obszarów przyporządkuj główną przyczynę dużej lub małej gęstości zaludnienia, wybierając spośród podanych poniżej. A. nadmiar ciepła i wilgoci B. niedobór ciepła C. niedobór wody D. duża wysokość nad poziomem morza E. żyzne gleby

12 55. W tabeli przedstawiono bilans ludności Polski w 2006 r. Na podstawie danych zawartych w tabeli oblicz: saldo migracji przyrost rzeczywisty liczbę ludności w dniu r. 56. Na mapie zaznaczono państwa, w których liczebnie dominują wyznawcy wybranych religii. Opisy religii: A. Wiara w jednego Boga. Światopogląd opiera się na interpretacji tekstów Biblii. Najliczniejsza na świecie. B. Po śmierci człowieka dusza przechodzi w ciała innych ludzi lub zwierząt (reinkarnacja). Jednym z głównych miast odwiedzanych przez wyznawców tej religii jest Waranasi. C. Zasady moralne opierają się na Koranie. Wyznawcy tej religii odbywają pielgrzymki do Mekki. D. Wszystkie społeczeństwa są równe. Różne poglądy i kulty są różnymi sposobami głoszenia tej samej prawdy o człowieku. Od wyznawców wymaga się życzliwości dla wszystkich stworzeń. 57. Na podstawie danych z tabeli opisz dwie zmiany, które dokonały się w strukturze zatrudnienia ludności Polski w latach i podaj ich przyczyny. Zmiany w strukturze zatrudnienia: Przyczyny zmian: Przyporządkuj po dwa wybrane kierunki współczesnych migracji do odpowiadających im opisów przyczyn przemieszczania się ludności.

13 59. Oblicz, na podstawie danych z tabeli, stopę bezrobocia w Polsce w roku Zapisz obliczenia. 60. Wykres przedstawia zmiany w strukturze zatrudnienia według sektorów gospodarki w latach a) Korzystając z danych przedstawionych na wykresie, opisz dwie zmiany w strukturze zatrudnienia na świecie w latach b) Podaj dziedzinę gospodarki (rolnictwo, przemysł lub usługi), w której zmiany w zatrudnieniu w latach były największe....

14 61. Rysunek przedstawia zmiany przyrostu naturalnego w Polsce w latach Podaj dwie przyczyny wysokiej i dwie przyczyny niskiej liczby urodzeń w Polsce w latach Przyczyny niskiej liczby urodzeń: Przyczyny wysokiej liczby urodzeń: Schemat przedstawia piramidę wieku i płci ludności Polski w 2002 roku. a) Wpisz w oznaczone pola określenia: kobiety, mężczyźni. b) Wykorzystaj piramidę i podaj przyczynę uformowania się wyżu demograficznego, do którego należy grupa ludności w wieku od 15 do 23 lat.... c) Przedstaw dwa społeczne lub gospodarcze następstwa występowania wyżów demograficznych Wykres przedstawia fazy rozwoju demograficznego ludności. Przyporządkuj do podanych poniżej faz rozwoju demograficznego odpowiednią tendencję kształtowania się liczby ludności. Tendencje kształtowania się liczby ludności: A. Stabilizacja lub regres liczby ludności. B. Gwałtowny wzrost liczby ludności (eksplozja demograficzna). C. Niewielki wzrost liczby ludności. D. Gwałtowny spadek liczby urodzeń, pod koniec fazy stabilizacja liczby zgonów.

15 I faza..., II faza..., III faza Na podstawie opisów rozpoznaj mniejszości narodowe żyjące w Polsce i wpisz do tabeli ich nazwy. 65. Uzupełnij legendę diagramu, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy religii. hinduizm, islam, judaizm, chrześcijaństwo

16 66. Na wykresie przedstawiono zmiany liczby ludności Polski w latach z prognozą do 2030 r. Na podstawie danych z wykresu oblicz w procentach wielkość wskaźnika urbanizacji w Polsce w 1985 roku. Zapisz obliczenia. Odpowiedź: Rycina przedstawia schemat układu przestrzennego dwu typów (rodzajów) zespołów miejskich (A i B). a). Podaj nazwy przedstawionych typów zespołów miejskich: A..... B... b) Dla każdego z typów (A i B), podaj po 2 przykłady zespołów miejskich jeden z obszaru Polski, drugi - z pozostałych obszarów Europy. Przykład zespołu miast typu A: z Polski..., z Europy... Przykład zespołu miast typu B: z Polski..., z Europy Przedstaw i scharakteryzuj kolejne etapy procesów urbanizacyjnych zachodzących w krajach rozwiniętych gospodarczo. (Uwaga: w opisie możesz posłużyć się terminami: suburbanizacja, reurbanizacja, urbanizacja i dezurbanizacja wyjaśniając je i układając w logiczny ciąg czasowy). Najpierw mamy do czynienia z etapem..., który polega na Kolejnym etapem jest:... Polega on na Następnie zachodzi:... Polega on na Rozpoznaj na podstawie opisu typ zespołu miejskiego: a. Nazwa tego zespołu powstała jako akronim od BOSton + New York + Washington BOSNYWASH. Obszar ten zajmuje powierzchnię ok. 100 tys. km2, na której zamieszkuje ponad 41 mln ludności. Najważniejsze miasta tego zespołu to Boston, Nowy Jork, Filadelfia, Baltimore Waszyngton...

17 b. Jest to zespół miejski, który liczy 16,6 mln ludności, położony w środkowej części kraju, na Wyżynie Meksykańskiej, zajmuje tereny wysokogórskiej kotliny zwanej Doliną Meksyku... c. popularna nazwa zespołu to Trójmiasto, składającego się z Gdańska, Sopotu i Gdyni. Łącznie zamieszkuje go około 770 tys. mieszkańców (2001). Posiada własną komunikację - Szybką Kolej Miejską, ponadto linie tramwajowe, trolejbusowe, autobusowe Podkreśl zestaw z państwami słabo zurbanizowanymi: a. Belgia, Wielka Brytania, Holandia b. Egipt, Turcja, Polska c. Burundi, Rwanda, Oman d. Izrael, Laos, Singapur 71. Niżej podano zestawy miast, które spełniają taką samą funkcję. W okienkach wpisz numer funkcji łączącej wymienione miasta: 1. kulturowa; 2. uniwersytecka; 3. kultu religijnego; 4.turystyczna; 5. przemysłowa (przemysł środków transportu); 6. komunikacyjna; 7. polityczna (siedziby urzędów międzynarodowych) 72. Schemat przedstawia strukturę aglomeracji miejskiej w kraju wysoko rozwiniętym. Przeprowadź analizę migracji ludności w obrębie aglomeracji. Wpisz w wykropkowane miejsca literę, oznaczającą strefę, w której obserwuje się: a) odpływ ludności zamożniejszej i napływ na jej miejsce ludności biednej:... b) napływ ludności zamożnej: Wypełnij tabelę, przyporządkowując typom zespołów miejskich opisy (A C) ich cech oraz przykłady miast tworzących te zespoły (1-3). Opis zespołu miejskiego: A. Typ zespołu miejskiego powstający w wyniku rozwoju dużych miast ora łączenia się rozwijających się wokół nich podmiejskich stref zabudowy jednorodzinnej w jeden zwarty region miejski. B. W strukturze tego zespołu miejskiego wiodącą rolę odgrywa największe miasto. W zasięgu jego oddziaływania znajduje się wiele mniejszych miast i wsi, powiązanych funkcjonalnie i komunikacyjnie. C. Zespół miejski tworzą równorzędne pod względem liczby mieszkańców miasta, często o uzupełniających się wzajemnie funkcjach, powiązane komunikacyjnie. Głównym czynnikiem rozwoju miast jest przemysł rozwinięty zwykle na bazie eksploatowanych surowców mineralnych. Przykłady zespołów miejskich: 1. Duisburg, Bochum, Dortmund, Essen 2. Warszawa, Pruszków, Otwock 3. Tokio, Jokohama, Kawasami