SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

Transkrypt

1 UL. SIEDLECKA 10; BYDGOSZCZ TEL. (52) , NAZWA OPRACOWANIA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT NAZWA INWESTYCJI : LOKALIZACJA: KOD CPV : BRANŻA : INWESTOR : OPRACOWANO W : PROJEKT WYKONAWCZY ZAGOSPODAROWANIA TERENU PODWÓRZA ORAZ WJAZDU NA DZIAŁKĘ Gdańsk, ul. Wajdeloty 14, dz. nr 482, obr.042 ul. Biała 12,13,14, dz. nr 483,481,480, obr Roboty budowlane Roboty instalacyjne BUDOWLANA I INSTALACYJNA GZNK Samorządowy Zakład Budżetowy ul. Partyzantów 74, Gdańsk NORMAN BARTŁOMIEJ SIEKIERKOWSKI UL. SIEDLECKA 10, BYDGOSZCZ, TEL. (52) , (52) ; DATA : LUTY 2014

2 S P I S Z A W A R T O Ś C I O P R A C O W A N I A WYMAGANIA OGÓLNE ROBOTY ZIEMNE KONSTRUKCJE BETONOWE MONOLITYCZNE ZBROJENIE ROBOTY MUROWE KONSTRUKCJE I ELEMENTY STALOWE KANALIZACJA DESZCZOWA ZIELEŃ WYCINKA ELEMENTY MAŁEJ ARCHITEKTURY PODBUDOWA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO NAWIERZCHNIE Z KOSTKI

3 WYMAGANIA OGÓLNE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WYMAGANIA OGÓLNE 3

4 WYMAGANIA OGÓLNE 1. WSTĘP Przedmiot STWiORB Zakres stosowania STWiORB Zakres robót objętych STWiORB Określenia podstawowe Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY SPRZĘT TRANSPORT WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYKONANIA ROBÓT Ogólne zasady wykonania robót Decyzja i polecenie Inspektora nadzoru inwestorskiego KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Zasady kontroli jakości i robót Pobieranie próbek Badania i pomiary Raporty z badań Badania prowadzone przez Inspektora nadzoru inwestorskiego Atesty jakości materiałów i urządzeń Dokumenty budowy OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót Urządzenia i sprzęt pomiarowy Czas przeprowadzania obmiaru Wykonywanie obmiaru robót ODBIÓR ROBÓT Rodzaje odbiorów Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiór częściowy Odbiór ostateczny (końcowy) Odbiór pogwarancyjny Dokumenty odbioru ostatecznego PODSTAWY PŁATNOŚCI Ustalenia ogólne Warunki Umowy i wymagania ogólne STWIORB PRZEPISY ZWIĄZANE

5 WYMAGANIA OGÓLNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych (STWiORB) Przedmiotem niniejszej STWiORB są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z inwestycją polegającą na wykonaniu ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej oraz naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonanie barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty 14. Ponad to w zakres opracowania wchodzi inwentaryzacja istniejącej kanalizacji deszczowej oraz projekt nowej kanalizacji deszczowej zgodnie z warunkami Gdańskich Melioracji oraz projekt wjazdu na działkę Zakres stosowania STWiORB STWiORB jest dokumentem będącym podstawą do udzielenia zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót zawartych w projekcie inwestycji. Inwestor: GZNK Samorządowy Zakład Budżetowy ul. Partyzantów 74, Gdańsk KOD CPV : Roboty budowlane 1.3. Zakres robót objętych STWiORB Spis działów STWiORB wraz z klasyfikacją wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV). Wymagania ogólne zawarte w STWiORB dotyczą wszystkich robót budowlanych (zarówno rozbiórkowych oraz remontowych) i należy je stosować w powiązaniu z niżej wymienionymi szczegółowymi specyfikacjami technicznymi: ROBOTY ZIEMNE KONSTRUKCJE BETONOWE MONOLITYCZNE ZBROJENIE ROBOTY MUROWE KONSTRUKCJE I ELEMENTY STALOWE KANALIZACJA DESZCZOWA ZIELEŃ WYCINKA ELEMENTY MAŁEJ ARCHITEKTURY PODBUDOWA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO NAWIERZCHNIE Z KOSTKI

6 WYMAGANIA OGÓLNE 1.4. Określenia podstawowe. Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej STWiORB są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. Użyte w STWiORB wymienione poniżej określenia należy rozumieć w każdym przypadku następująco: Budowa wykonanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego, Budowla - każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: drogi, sieci techniczne, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu oraz fundamenty, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. Data Rozpoczęcia oznacza datę rozpoczęcia Robót i datę przekazania Wykonawcy placu budowy. Dokumentacja projektowa oznacza dokumentację, zawierającą również Rysunki, stanowiącą załącznik do Specyfikacji. Droga tymczasowa (montażowa) - droga specjalnie przygotowana, przeznaczona do ruchu pojazdów obsługujących zadanie budowlane na czas jego wykonania, przewidziana do usunięcia po jego zakończeniu. Dziennik budowy - zeszyt z ponumerowanymi stronami, opatrzony pieczęcią organu wydającego, wydany zgodnie z obowiązującymi przepisami stanowiący urzędowy dokument przebiegu Robót budowlanych, służący do notowania zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót, rejestrowania dokonywanych odbiorów Robót, przekazywania poleceń i innej korespondencji technicznej pomiędzy Inżynierem, Wykonawcą i Projektantem.. Inspektor nadzoru oznacza osobę posiadającą uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie według prawa kraju, wyznaczoną przez Inżyniera do działania jako inspektor nadzoru i wymienioną w Akcie Umowy. Inżynier - osoba prawna lub fizyczna, w tym również pracownik Zamawiającego (wyznaczona przez Zamawiającego, o której wyznaczeniu jest poinformowany Wykonawca), odpowiedzialna za sprawowanie kontroli zgodności realizowanych robót budowlanych z Dokumentacją Projektową, STWiORB, przepisami, zasadami wiedzy technicznej oraz postanowieniami Warunków Kontraktowych (Umowy).. Kierownik budowy - osoba wyznaczona przez Wykonawcę, upoważniona do kierowania Robotami i do występowania w jego imieniu w sprawach realizacji Kontraktu. Książka Obmiarów / Rejestr Obmiarów - akceptowany przez Inżyniera zeszyt z ponumerowanymi stronami służący do wpisywania przez Wykonawcę obmiaru dokonywanych Robót w formie wyliczeń, szkiców i ew. dodatkowych załączników. Wpisy w Książce Obmiarów podlegają potwierdzeniu przez Inżyniera. Laboratorium uprawnione - drogowe lub inne laboratorium badawcze, zaakceptowane przez Zamawiającego, niezbędne do przeprowadzenia wszelkich badań i prób związanych z oceną jakości materiałów oraz robót. 6

7 WYMAGANIA OGÓLNE Materiały wszelkie tworzywa niezbędne do wykonania Robót, zgodne z Dokumentacją Projektową i Specyfikacjami Technicznymi, zaakceptowane przez Inżyniera. Obiekt budowlany są to stałe i tymczasowe budynki lub budowle stanowiące bazę techniczno-użytkową wyposażoną w instalacje i urządzenia niezbędne do spełnienia przeznaczonych funkcji Odpowiednia (bliska) zgodność - zgodność wykonywanych Robót z dopuszczonymi tolerancjami, a jeśli przedział tolerancji nie został określony - z przeciętnymi tolerancjami, przyjmowanymi zwyczajowo dla danego rodzaju Robót budowlanych. Oferta oznacza dokument zatytułowany oferta, który został wypełniony przez Wykonawcę i zawiera podpisaną ofertę na Roboty, skierowaną do Zamawiającego. Plac budowy - teren udostępniony przez Zamawiającego dla wykonania na nim Robót oraz inne miejsca wymienione w Kontrakcie jako tworzące część terenu budowy. Podwykonawca oznacza każdą osobę wymienioną w Umowie jako podwykonawca, lub jakąkolwiek osobę wyznaczoną jako podwykonawca, dla części Robót; oraz prawnych następców każdej z tych osób. Polecenie Inżyniera - wszelkie polecenia przekazane Wyko nawcy przez Inżyniera / Kierownika Projektu, w formie pisemnej, dotyczące sposobu realizacji Robót lub innych spraw związanych z prowadzeniem budowy. Projektant - uprawniona osoba prawna lub fizyczna będąca autorem Dokumentacji Projektowej. Protokół odbioru ostatecznego oznacza Świadectwo Wykonania Robót po ich całkowitym zakończeniu. Przedmiar Robót oznacza dokumenty o takiej nazwie (jeśli są) objęte Wykazami włączone do Dokumentacji projektowej, stanowiący załącznik do Specyfikacji istotnych Warunków Zamówienia. Przedstawiciel Wykonawcy oznacza osobę, wymienioną przez Wykonawcę w Umowie lub wyznaczoną w razie potrzeby przez Wykonawcę, która działa w imieniu Wykonawcy. Przedsięwzięcie budowlane - kompleksowa realizacja. Rekultywacja - Roboty mające na celu uporządkowanie i przy wró cenie pierwotnych funkcji terenom naruszonym w czasie realizacji zadania budowlanego. Roboty - oznaczają Roboty Stałe i Roboty Tymczasowe lub jedne z nich, zależnie co jest odpowiednie. Roboty Stałe oznaczają roboty stałe, które mogą być zrealizowane przez Wykonawcę według Umowy. Roboty Tymczasowe oznaczają wszystkie tymczasowe roboty wszelkiego rodzaju (inne niż Sprzęt Wykonawcy) potrzebne na Placu Budowy do realizacji i ukończenia Robot Stałych oraz usunięcia wszelkich wad. Rysunki część Dokumentacji Projektowej, która wskazuje lokalizację, charakterystykę i wymiary obiektu będącego przedmiotem robót. Specyfikacja oznacza dokument zatytułowany Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia w postępowaniu przetargowym, w ramach którego zawarta została Umowa pomiędzy Wykonawcą a Zamawiającym. STWiORB (Specyfikacja techniczna, ST, OST, SST) oznacza dokument zatytułowany Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót. 7

8 WYMAGANIA OGÓLNE Sprzęt Wykonawcy oznacza wszystkie aparaty, maszyny, pojazdy i inne rzeczy, potrzebne do realizacji i ukończenia Robót oraz usunięcia wszelkich wad. Jednakże Sprzęt Wykonawcy nie obejmuje Robót Tymczasowych, Sprzętu Zamawiającego (jeżeli występuje), Urządzeń, Materiałów, lub innych rzeczy, mających stanowić lub stanowiących część Robót Stałych. Sprzęt Zamawiającego - oznacza aparaty, maszyny, pojazdy (jeśli są) udostępnione przez Zamawiającego do użytku Wykonawcy przy realizacji Robót jak podano w Specyfikacji; ale nie obejmuje Urządzeń, jeszcze nie przyjętych przez Zamawiającego. Strona - oznacza Zamawiającego lub Wykonawcę, w zależności jak tego wymaga kontekst. Umowa oznacza Akt Umowny, Warunki Szczególne Umowy, Warunki Ogólne Umowy, Ofertę Wykonawcy wraz z załącznikami, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, dokumentację projektową, Rysunki, Wykazy, i inne dokumenty (jeśli są) wskazane w Akcie Umowy. Urządzenia oznaczają aparaty, maszyny i pojazdy mające stanowić lub stanowiące część Robót Stałych. Wykazy oznaczają dokumenty tak zatytułowane, wypełnione przez Wykonawcę i dostarczone wraz z Ofertą i włączone do Umowy. Dokumenty te mogą zawierać Przedmiar Robót, dane, spisy oraz wykazy stawek i/lub cen. Wykonawca oznacza osobę(y) wymienioną(e) jako wykonawca w Akcie Umowy oraz prawnych następców tej osoby(ób). Zadanie budowlane - część przedsięwzięcia budowlanego, stanowiąca odrębną całość konstrukcyjną lub technologiczną, zdolną do samodzielnego pełnienia funkcji techniczno-użytkowych. Zadanie może polegać na wykonywaniu Robót związanych z budową, modernizacją/przebudową, utrzymaniem oraz ochroną budowli drogowej lub jej elementu. Załącznik do oferty oznacza wypełnione strony zatytułowane załącznik do oferty, które są załączone do Oferty i stanowią jej część. Zamawiający oznacza osobę, wymienioną jako Zamawiający w Akcie Umowy oraz prawnych następców tej osoby. Zadanie budowlane - część przedsięwzięcia budowlanego, stanowiąca odrębną całość konstrukcyjną lub technologiczną, zdolną do samodzielnego pełnienia funkcji techniczno-użytkowych. Zadanie może polegać na wykonywaniu Robót związanych z budową, modernizacją/przebudową, utrzymaniem oraz ochroną budowli drogowej lub jej elementu Ogólne wymagania dotyczące robót. Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz ich zgodność z dokumentacją projektową, specyfikacją techniczną (STWiORB), oraz przepisami prawa budowlanego i sztuką budowlaną. Zakres robót 8

9 WYMAGANIA OGÓLNE Wykonawca powinien zapewnić całość robocizny, materiałów, sprzętu, narzędzi, transportu i dostaw, niezbędnych do wykonania robót objętych umową, zgodnie z jej warunkami, dokumentacją projektową, STWiORB i ewentualnymi wskazówkami inspektora nadzoru inwestorskiego. Przed ostatecznym odbiorem robót Wykonawca uporządkuje plac budowy i przyległy teren, dokona rozliczenia wykonanych robót, dostaw inwestorskich, materiałów z demontażu i przygotuje obiekt do przekazania. Wykonawca wykona do dnia odbioru i przedstawi inwestorowi komplet dokumentów budowy, wymagany przepisami prawa budowlanego. Dokona rozliczenia z inwestorem za zużyte media i wynajmowane pomieszczenia. Ochrona i utrzymanie robót Podczas realizacji robót (od przyjęcia do przekazania placu budowy) Wykonawca jest odpowiedzialny za ochronę robót oraz mienia inwestora przekazanego razem z placem budowy. Wykonawca będzie utrzymywać roboty do czasu końcowego odbioru. Utrzymanie powinno być prowadzone w taki sposób, aby obiekt lub jego elementy były w zadowalającym stanie, przez cały czas, do momentu odbioru końcowego. Jeśli Wykonawca w jakimkolwiek czasie zaniedba utrzymanie, to na polecenie inspektora nadzoru inwestorskiego powinien rozpocząć takie roboty, jednak nie później niż w 24 godziny od wezwania, pod rygorem wstrzymania robót z winy Wykonawcy. Zgodność robót z PB i STWiORB Projekt budowlany (PB) i Specyfikacje Techniczne (STWiORB) oraz inne dodatkowe dokumenty przekazane przez inspektora nadzoru inwestorskiego (np. protokoły konieczności na roboty dodatkowe, zamienne i zaniechania) stanowią o zamówionym zakresie i są integralną częścią umowy, a wymagania w nich zawarte są obowiązujące dla Wykonawcy. Wykonawca nie może wykorzystywać błędów w PB lub ich pomijać. O ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić Inspektora Nadzoru, który w porozumieniu z projektantem dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiały winny być zgodne PB i STWiORB. Dane określone w PB i w STWiORB uważane są za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów muszą być jednorodne i wykazywać zgodność z określonymi wymogami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy roboty lub materiały nie będą w pełni zgodne z PB lub STWIORB i wpłynie to na zmianę parametrów wykonanych elementów budowli, to takie materiały winny być niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty wykonane od nowa na koszt Wykonawcy. Teren budowy. Przekazanie terenu budowy Wykonawca dostarczy Inwestorowi, w ciągu 14 dni, przed ustalonym w umowie terminem przekazania terenu budowy następujące dokumenty: oświadczenia osób funkcyjnych o przyjęciu obowiązków na budowie (kierownik, budowy, kierownicy robót), Inwestor przekaże teren budowy wykonawcy w terminie ustalonym umową. 9

10 WYMAGANIA OGÓLNE W dniu przekazania placu budowy Inwestor przekaże wykonawcy dzienniki budowy wraz ze wszystkimi uzgodnieniami prawnymi i administracyjnymi. Wskaże punkt poboru wody i energii elektrycznej, punkty osnowy geodezyjnej. Wykonawca wykona z materiałów własnych i usunie nieodpłatnie opomiarowanie punktów poboru mediów w sposób uzgodniony z dostawcą (użytkownikiem obiektu). Zabezpieczenie terenu budowy Fakt przystąpienia i prowadzenie robót Wykonawca obwieści publicznie w sposób uzgodniony z Inspektorem nadzoru inwestorskiego oraz przez umieszczenie, w miejscach i ilościach określonych przez Inspektora nadzoru inwestorskiego, tablic informacyjnych i ostrzegawczych w miarę potrzeb podświetlanych. Inspektor nadzoru inwestorskiego określi niezbędny sposób ogrodzenia terenu budowy. Zabezpieczenie prowadzonych robót nie podlega odrębnej zapłacie. Ochrona i utrzymanie robót Wykonawca będzie odpowiedzialny za ochronę robót i za wszelkie materiały i urządzenia używane do robót od daty rozpoczęcia do daty zakończenia robót i przekazanie obiektu Zamawiającemu. Wykonawca będzie utrzymywać roboty do czasu odbioru ostatecznego. Utrzymanie powinno być prowadzone w taki sposób, aby obiekt lub jego elementy były w zadowalającym stanie przez cały czas, do momentu odbioru ostatecznego. Jeśli Wykonawca w jakimkolwiek czasie zaniedba utrzymanie, to na polecenie Inżyniera powinien rozpocząć roboty utrzymaniowe nie później niż w 24 godziny po otrzymaniu tego polecenia. Powiązania prawne i odpowiedzialność prawna. Stosowanie się do ustaleń prawa i innych przepisów Wykonawca zobowiązany jest znać i stosować wszystkie przepisy powszechnie obowiązujące oraz przepisy (wydane przez odpowiednie władze miejscowe), które są w jakichkolwiek sposób związane z robotami oraz musi być w pełni odpowiedzialny za ich przestrzeganie podczas prowadzenia budowy. Wykonawca będzie przestrzegać praw patentowych lub innych praw własności i będzie w pełni odpowiedzialny za wypełnienie wszystkich wymagań prawnych dotyczących: wykorzystania opatentowanych rozwiązań projektowych, urządzeń, materiałów lub metod. W sposób ciągły powinien informować inspektora o swoich działaniach, przedstawiając kopie zezwoleń i inne odpowiednie dokumenty. Jeśli nie dotrzymanie w/w wymagań spowoduje następstwa finansowe lub prawne to w całości obciążą one Wykonawcę. Ochrona własności publicznej i prywatnej Wykonawca jest zobowiązany do ochrony przed uszkodzeniem lub zniszczeniem własności publicznej lub prywatnej. Jeżeli w związku z zaniedbaniem, niewłaściwym prowadzeniem robót lub brakiem koniecznych działań ze strony Wykonawcy nastąpi uszkodzenie lub zniszczenie własności prywatnej lub publicznej to Wykonawca, na swój koszt, naprawi lub odtworzy uszkodzoną własność. Stan uszkodzonej, a naprawionej własności powinien być nie gorszy niż przed powstaniem uszkodzenia. 10

11 WYMAGANIA OGÓLNE Wykonawca odpowiada za ochronę instalacji na powierzchni ziemi i za urządzenia podziemne oraz musi uzyskać od odpowiednich władz, będących właścicielami tych urządzeń, potwierdzenie informacji o ich lokalizacji (dostarczone przez Inwestora). Wykonawca zapewni w czasie trwania robót właściwe oznakowanie i zabezpieczenie przed uszkodzeniem tych instalacji i urządzeń. Ochrona środowiska w czasie wykonywania robót Wykonawca ma obowiązek znać i stosować, w czasie prowadzenia robót, wszelkie przepisy ochrony środowiska naturalnego. W okresie trwania robót Wykonawca będzie: podejmować wszystkie uzasadnione kroki zmierzające do stosowania przepisów i norm dotyczących ochrony środowiska na terenie budowy oraz będzie unikał uszkodzeń lub uciążliwości dla osób lub własności prywatnej i społecznej, a wynikających ze skażenia środowiska, hałasu lub innych przyczyn powstałych w następstwie jego sposobu działania; miał szczególny wzgląd na prace sprzętu budowlanego używanego na budowie. Stosowany sprzęt nie może powodować zniszczeń w środowisku naturalnym. Opłaty i kary za przekroczenia norm, określonych w odpowiednich przepisach dotyczących środowiska, obciążają Wykonawcę; wszystkie skutki ujawnione po okresie realizacji robót, a wynikające z zaniedbań w czasie realizacji robót, obciążają Wykonawcę. Materiały szkodliwe dla otoczenia Materiały, które w sposób trwały są szkodliwe dla otoczenia, nie będą dopuszczone do użycia. Nie wolno stosować materiałów wywołujących szkodliwe promieniowanie o natężeniu większym od dopuszczalnego. Wszystkie materiały użyte do robót muszą mieć świadectwa dopuszczenia do stosowania, wydane przez uprawnioną jednostkę, jednoznacznie określające brak szkodliwego oddziaływania tych materiałów na środowisko. Jeżeli Wykonawca użył materiałów szkodliwych dla otoczenia za zgodą Inwestora, a ich użycie spowodowało jakiekolwiek zagrożenie dla środowiska, to konsekwencje tego poniesie Inwestor. Utylizacja materiałów szkodliwych pochodzących z demontażu należy do Wykonawcy i nie podlega dodatkowej opłacie. Ochrona przeciwpożarowa Wykonawca będzie przestrzegać przepisów ochrony przeciwpożarowej. Sprawny sprzęt przeciwpożarowy, wymagany przez odpowiednie przepisy, Wykonawca rozmieści na terenie budowy, w pomieszczeniach biurowych i magazynowych oraz przy maszynach i w pojazdach mechanicznych. Materiały łatwopalne będą składane w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami i zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. Prace pożarowo niebezpieczne wykonywane będą na zasadach uzgodnionych z przedstawicielami użytkownika nieruchomości. Wykonawca będzie odpowiedzialny za wszystkie straty powodowane pożarem wywołanym jego działalnością przy realizacji robót przez personel Wykonawcy. 11

12 WYMAGANIA OGÓLNE Wykonawca odpowiadać będzie za straty spowodowane przez pożar wywołany przez osoby trzecie powstały w wyniku zaniedbań w zabezpieczeniu budowy i materiałów niebezpiecznych. Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) Podczas realizacji robót Wykonawca przestrzegać będzie przepisów dotyczących bhp. W szczególności Wykonawca ma obowiązek zadbać, aby personel nie wykonywał pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz niespełniających odpowiednich wymagań sanitarnych. Wykonawca zapewni i będzie utrzymywał wszelkie urządzenia zabezpieczające, socjalne oraz sprzęt i odpowiednią odzież dla ochrony życia i zdrowie osób zatrudnionych na budowie oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Uznaje się, że wszystkie koszty związane z wypełnieniem wymagań określonych powyżej nie podlegają odrębnej zapłacie i są uwzględnione w cenie kosztorysowej. Ograniczenie obciążeń osi pojazdów Wykonawca stosować się będzie do ustawowych ograniczeń obciążenia na oś przy transporcie materiałów i wyposażenia na i z terenu robót. Uzyska on wszelkie niezbędne zezwolenia od władz, co do przewozu, nietypowych wagowo ładunków i w sposób ciągły będzie o każdym takim przewozie powiadamiał Inżyniera. Pojazdy i ładunki powodujące nadmierne obciążenie osiowe nie będą dopuszczone na świeżo ukończony fragment budowy w obrębie terenu budowy i Wykonawca będzie odpowiadał za naprawę wszelkich robót w ten sposób uszkodzonych, zgodnie z poleceniami Inżyniera. 2. MATERIAŁY Akceptowanie użytych materiałów Co najmniej na trzy tygodnie przed zaplanowanym wykorzystaniem jakichkolwiek materiałów przeznaczonych do robót Wykonawca przedstawi szczegółowe informacje dotyczące proponowanego źródła wytwarzania, zamawiania oraz odpowiednie świadectwa badania jakości w celu zatwierdzenia przez Inspektora nadzoru inwestorskiego. Zatwierdzenie jednego materiału z danego źródła nie oznacza automatycznego zatwierdzenia pozostałych materiałów z tego źródła. Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia badań w celu udokumentowania, że materiały uzyskane z dopuszczalnego źródła w sposób ciągły spełniają wymagania STWIORB w czasie prowadzenia robót. Jeżeli materiały z akceptowanego źródła są niejednorodne lub niezadawalającej jakości, Wykonawca powinien zmienić źródło zaopatrywania w materiały. Materiały wykończeniowe stosowane na płaszczyznach widocznych z jednego miejsca powinny być z tej samej partii materiału w celu zachowania tych samych właściwości kolorystycznych w czasie całego procesu eksploatacji. Pozyskiwanie materiałów miejscowych Wykonawca odpowiada za uzyskanie pozwoleń od właścicieli i odnośnych władz na pozyskanie materiałów z jakichkolwiek źródeł miejscowych włączając w to źródła wskazane przez Inżyniera i jest zobowiązany dostarczyć Inżynierowi wymagane dokumenty przed rozpoczęciem eksploatacji źródła. 12

13 WYMAGANIA OGÓLNE Wykonawca przedstawi dokumentację zawierającą raporty z badań terenowych i laboratoryjnych oraz proponowaną przez siebie metodę wydobycia i selekcji do zatwierdzenia Inżynierowi. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za spełnienie wymagań ilościowych i jakościowych materiałów z jakiegokolwiek źródła. Wykonawca poniesie wszystkie koszty, a w tym: opłaty, wynagrodzenia i jakiekolwiek inne koszty związane z dostarczeniem materiałów do robót. Humus i nadkład czasowo zdjęte z terenu wykopów, ukopów i miejsc pozyskania piasku i żwiru będą formowane w hałdy i wykorzystane przy zasypce i rekultywacji terenu po ukończeniu robót. Wszystkie odpowiednie materiały pozyskane z wykopów na terenie budowy lub z innych miejsc wskazanych w dokumentach Umowy będą wykorzystane do robót lub odwiezione na odkład odpowiednio do wymagań Umowy lub wskazań Inżyniera. Eksploatacja źródeł materiałów będzie zgodna z wszelkimi regulacjami prawnymi obowiązującymi na danym obszarze. Wariantowe stosowanie materiałów Jeśli dokumentacja projektowa lub STWIORB przewidują możliwość wariantowego zastosowania rodzaju materiału w wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi Inżyniera o swoim zamiarze, co najmniej 3 tygodnie przed użyciem materiału, albo w okresie dłuższym, jeśli będzie to wymagane dla badań prowadzonych przez Inżyniera. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie może być później zmieniany bez zgody Inżyniera. Materiały nie odpowiadające wymaganiom Materiały nie odpowiadające wymaganiom zostaną przez Wykonawcę wywiezione z terenu budowy. Wbudowanie materiałów bez akceptacji Inspektora nadzoru inwestorskiego Wykonawca wykonuje na własne ryzyko licząc się z tym, że roboty nie zostaną przyjęte i nie będą zapłacone. Inspekcja wytwórni materiałów i elementów Wytwórnie materiałów i elementów, zarówno przed jak i po akceptacji Inspektora nadzoru inwestorskiego, mogą być kontrolowane w celu sprawdzenia zgodności stosowanych metod produkcyjnych z wymaganiami STWiORB. W czasie przeprowadzania inspekcji należy zapewnić: współpracę i pomoc Wykonawcy, wolny dostęp, w dowolnym czasie, do tych części wytwórni, gdzie odbywa się proces produkcji materiałów przeznaczonych do wbudowania na terenie budowy. Przechowywanie i składowanie materiałów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, (do czasu, gdy będą one potrzebne do wbudowania) były zabezpieczone przed zniszczeniem, zachowały swoją jakość i właściwości oraz były dostępne do kontroli przez Inspektora nadzoru inwestorskiego. Przechowywanie materiałów musi się odbywać na zasadach i w warunkach odpowiednich dla danego materiału oraz w sposób skutecznie zabezpieczający przed dostępem osób trzecich. Wszystkie miejsca czasowego 13

14 WYMAGANIA OGÓLNE składowania materiałów powinny być po zakończeniu robót, doprowadzone przez Wykonawcę do ich pierwotnego stanu. 3. SPRZĘT Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w PB i STWIORB. W przypadku braku ustaleń w wymienionych dokumentach, zasady pracy sprzętu powinny być uzgodnione i zaakceptowane przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Sprzęt należący do Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót musi być utrzymany w dobrym stanie technicznym i w gotowości do pracy. Wykonawca dostarczy, na żądanie, Inspektorowi nadzoru inwestorskiego kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami. Jeżeli przewiduje się możliwość wariantowego użycia sprzętu przy wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru inwestorskiego o swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptację. Wybrany sprzęt po akceptacji, nie może być później zmieniany bez zgody Inspektora. Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia nie gwarantujące zachowania warunków technologicznych, nie zostaną przez Inspektora nadzoru inwestorskiego dopuszczone do robót. Wykonawca jest zobligowany do skalkulowania kosztów jednorazowych sprzętu w cenie jednostkowej robót, do których ten sprzęt jest przeznaczony. Koszty transportu sprzętu nie podlegają oddzielnej zapłacie. 4. TRANSPORT Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót i na właściwości przewożonych materiałów. Wykonawca będzie usuwał, na bieżąco i na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych i na dojazdach na teren budowy. 5. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYKONANIA ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Wykonawca odpowiedzialny jest za prowadzenie robót zgodne z umową oraz za jakość stosowanych materiałów i wykonywanych robót, za ich zgodność z PB, wymaganiami STWIORB, programem zapewnienia jakości PZJ oraz poleceniami Inspektora nadzoru inwestorskiego. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za dokładne wyznaczenie wysokości wszystkich elementów konstrukcji zgodnie z wymiarami i rzędnymi określonymi w PB lub przekazanymi przez Inspektora nadzoru inwestorskiego. 14

15 WYMAGANIA OGÓLNE Następstwa jakiegokolwiek błędu spowodowanego przez Wykonawcę w wytyczeniu i wyznaczaniu robót zostaną, jeśli wymagać tego będzie Inżynier, poprawione przez Wykonawcę na własny koszt. Sprawdzenie wytyczenia robót lub wyznaczenia wysokości przez Inżyniera nie zwalnia Wykonawcy od odpowiedzialności za ich dokładność Decyzja i polecenie Inspektora nadzoru inwestorskiego Decyzje Inspektora dotyczące akceptacji lub odrzucenia materiałów i elementów robót będą oparte na wymaganiach sformułowanych w umowie, PB, STWIORB, PN, innych normach i instrukcjach. Inspektor jest upoważniony do inspekcji wszystkich robót i kontroli wszystkich materiałów dostarczonych na budowę lub na niej produkowanych. Polecenia Inspektora będą wykonywane nie później niż w czasie przez niego wyznaczonym, po ich otrzymaniu przez Wykonawcę, pod groźbą zatrzymania robót. Ewentualne skutki finansowe z tytułu niedotrzymania terminu poniesie Wykonawca. W przypadku opóźnień realizacyjnych budowy, stwarzających zagrożenie dla finalnego zakończenia robót, Inspektor ma prawo wprowadzić podwykonawcę na określone roboty na koszt Wykonawcy. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Zasady kontroli jakości i robót Wykonawca odpowiedzialny jest za pełną kontrolę robót i jakości materiałów. Wykonawca zapewni odpowiedni system kontroli obejmujący personel, laboratorium, sprzęt, zaopatrzenie i wszystkie urządzenia niezbędne do prowadzenia kontroli robót. Minimalne wymagania, co do zakresu badań i ich częstotliwości są określone w STWIORB i normach koniecznych, do wykonania robót zgodnie z PB Pobieranie próbek Próbki będą pobierane losowo. Zaleca się stosowanie statystycznych metod pobierania próbek, opartych na zasadzie, że wszystkie jednostkowe elementy produkcji mogą być z jednakowym prawdopodobieństwem wytypowane do badań. Inżynier będzie mieć zapewnioną możliwość udziału w pobieraniu próbek. Na zlecenie Inżyniera Wykonawca będzie przeprowadzać dodatkowe badania tych materiałów, które budzą wątpliwości, co do jakości, o ile kwestionowane materiały nie zostaną przez Wykonawcę usunięte lub ulepszone z własnej woli. Koszty tych dodatkowych badań pokrywa Wykonawca tylko w przypadku stwierdzenia usterek, w przeciwnym przypadku koszty te pokrywa Zamawiający. Pojemniki do pobierania próbek będą dostarczone przez Wykonawcę i zatwierdzone przez Inżyniera. Próbki dostarczone przez Wykonawcę do badań wykonywanych przez Zamawiającego będą odpowiednio opisane i oznakowane, w sposób zaakceptowany przez Inżyniera Badania i pomiary 15

16 WYMAGANIA OGÓLNE Wszystkie badania i pomiary będą przeprowadzane zgodnie z wymaganiami norm i instrukcji. Przed przystąpieniem do pomiarów lub badań. Wykonawca powiadomi Inspektora o rodzaju, miejscu i terminie pomiaru lub badania. Po wykonaniu pomiaru lub badania Wykonawca przedstawi na piśmie ich wyniki do akceptacji przez Inspektora. Wyniki przechowywane będą na terenie budowy i okazywane na każde żądanie Inspektora nadzoru Raporty z badań Wykonawca będzie przekazywać Zamawiającemu kopie raportów z wynikami badań jak najszybciej, nie później jednak niż w terminie określonym w programie zapewnienia jakości. Wyniki badań (kopie) będą przekazywane Zamawiającemu na formularzach według dostarczonego przez niego wzoru lub innych, przez niego zaaprobowanych Badania prowadzone przez Inspektora nadzoru inwestorskiego Inspektor będzie oceniać zgodność materiałów i robót z wymaganiami STWIORB na podstawie wyników dostarczonych przez Wykonawcę. Jeżeli wyniki tych badań wykażą, że raporty wykonawcy nie są wiarygodne, to Inspektor zleci przeprowadzenie powtórnych lub dodatkowych badań. W tym przypadku całkowite koszty powtórnych lub dodatkowych badań poniesie Wykonawca. W przypadku powtarzania się niewiarygodności w prowadzeniu badań przez Wykonawcę, Inspektor może wprowadzić stały, niezależny nadzór nad badaniami. Koszt tego nadzoru poniesie Wykonawca Atesty jakości materiałów i urządzeń Przed wykonaniem badań jakości materiałów przez Wykonawcę, Inspektor może dopuścić do użycia materiały posiadające atest producenta stwierdzający ich pełną zgodność z warunkami podanymi w STWIORB. W przypadku materiałów, dla których atesty są wymagane przez STWIORB, każda partia materiału dostarczona na budowę winna posiadać atest określający w sposób jednoznaczny jej cechy. Produkty przemysłowe muszą posiadać atesty wydane przez producenta, poparte w razie potrzeby wynikami wykonanych przez niego badań. Kopie wyników tych badań będą dostarczone przez Wykonawcę Inspektorowi. Materiały posiadające atesty, a urządzenia ważne legalizacje, mogą być badane w dowolnym czasie. Atesty i legalizacje przechowywane będą na terenie budowy i okazywane Inspektorowi na każde żądanie Dokumenty budowy Dziennik budowy Dziennik budowy jest wymaganym dokumentem prawnym obowiązującym Inwestora i Wykonawcę w okresie trwania budowy. Obowiązek prowadzenia dziennika budowy spoczywa na Wykonawcy. Zapisy w dzienniku budowy będą dokonywane na bieżąco i będą dotyczyć przebiegu robót, stanu bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz technicznej i ekonomicznej strony budowy. 16

17 WYMAGANIA OGÓLNE Każdy zapis w dzienniku budowy będzie opatrzony datą jego dokonania, podpisem osoby, która dokonała zapisu, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego. Zapisy będą czytelne, dokonywane trwałą techniką, w porządku chronologicznym, bezpośrednio jeden po drugim, bez przerw. Załączone do dziennika budowy protokoły i inne dokumenty będą oznaczone kolejnym numerem załącznika, opatrzone datą i podpisem Wykonawcy oraz Inspektora. Do dziennika budowy należy wpisywać w szczególności: datę przyjęcia i zakres obowiązków osób funkcyjnych na budowie, datę przyjęcia placu budowy, datę rozpoczęcia robót, uzgodnienia przez Inspektora PZJ i harmonogramów robót, terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych elementów robót, przebieg robót, trudności i przeszkody w ich prowadzeniu, okresy i przyczyny przerw w robotach, uwagi i polecenia Inspektora, daty wstrzymania robót z podaniem przyczyn ich wstrzymania, zgłoszenia i daty odbioru robót zanikających, ulegających zakryciu, częściowych i końcowych odbiorów robót, wyjaśnienia, uwagi i propozycje Wykonawcy, stan pogody i temperatury powietrza w okresie wykonywania robót podlegających ograniczeniom lub wymaganiom szczególnym w związku z warunkami klimatycznymi, zgodność rzeczywistych warunków geotechnicznych z ich opisem w PB, dane dotyczące czynności geodezyjnych dokonywanych przed i w trakcie wykonywania robót, dane dotyczące sposobu zabezpieczenia robót, dane dotyczące jakości materiałów oraz wyniki przeprowadzonych badań z podaniem autora badań, wyniki prób poszczególnych elementów budowli z podaniem kto je prowadził, inne istotne informacje o przebiegu robót. Propozycje, uwagi i wyjaśnienia Wykonawcy, wpisane do dziennika budowy będą przedstawione Inspektorowi do akceptacji. Decyzje Inspektora wpisane do dziennika budowy Wykonawca podpisuje z uzasadnieniem stanowiska ich przyjęcia. Wpis projektanta do dziennika budowy obliguje Inspektora i Wykonawcę do ustosunkowania się do jego treści. Księga obmiaru robót Nie jest wymagana, ale jej założenia może zażądać Inspektor nadzoru w przypadku robót o dużym stopniu skomplikowania. Księga obmiaru robót będzie wtedy jedynie dokumentem kontrolnym. Nie stanowi ona podstawy do zapłaty za wykonane roboty. Podstawą do wystawienia faktury będzie załączony oryginał protokołu odbioru poszczególnych elementów potwierdzony przez Inspektora w oparciu o procentowe zaawansowanie robót. Obmiary wykonanych robót prowadzi się w jednostkach przyjętych w STWIORB. Księga obmiaru robót zawiera karty obmiaru robót z: numerem kolejnym karty, podstawą wyceny i opisem robót, 17

18 WYMAGANIA OGÓLNE ilością przedmiarową robót, datą obmiaru, obmiarem przeprowadzonym zgodnie z zasadami podanymi w pkt. 4.4 niniejszego rozdziału STWIORB, ilością robót wykonanych od początku budowy. Księga obmiaru robót (jeśli wymagana) musi być przedstawiona Inspektorowi do sprawdzenia po wykonaniu robót, ale przed ich zakryciem. Dokumenty laboratoryjne Atesty materiałów, orzeczenia o jakości materiałów, recepty robocze i wyniki badań sporządzone przez Wykonawcę będą stanowić załącznik do protokołu odbioru. Pozostałe dokumenty budowy Do dokumentów budowy zalicza się także: decyzję o pozwoleniu na budowę, protokół przekazania placu budowy, protokół szkic wytyczenia geodezyjnego obiektu w terenie, inwentaryzacje geodezyjne powykonawcze, harmonogram budowy, umowy cywilnoprawne z osobami trzecimi i inne umowy cywilnoprawne, protokóły odbioru robót, protokóły z narad i ustaleń, dowody przekazania materiałów z demontażu, dowody utylizacji materiałów z demontażu podlegające utylizacji, korespondencja na budowie. Przechowywanie dokumentów budowy Dokumenty budowy będą przechowywane na budowie w miejscu odpowiednio zabezpieczonym. Zaginięcie któregokolwiek z dokumentów spowoduje jego natychmiastowe odtworzenie w formie przewidzianej prawem. Dokumenty budowy będą zawsze dostępne dla Inspektora i przedstawiane na życzenie Inwestora. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót Obmiar robót będzie odzwierciedlał faktyczny zakres wykonywanych robót zgodnie z PB i STWIORB, w jednostkach ustalonych w kosztorysie ofertowym. Obmiaru robót dokonuje Wykonawca po powiadomieniu Inspektora nadzoru o zakresie obmierzanych robót i terminie obmiaru, co najmniej na trzy dni przed terminem obmiaru. Wyniki obmiaru wpisywane będą do Księgi obmiaru robót. Jakikolwiek błąd lub przeoczenie (opuszczenie) nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku ukończenia wszystkich robót. Błędne dane zostaną poprawione wg ustaleń Inspektora dostarczonych Wykonawcy 18

19 WYMAGANIA OGÓLNE na piśmie. Obmiar gotowych robót będzie przeprowadzony z częstością wymaganą do umownych płatności Urządzenia i sprzęt pomiarowy Do pomiaru używane będą tylko sprawne narzędzia pomiarowe, posiadające czytelną skalę, jednoznacznie określającą wykonany pomiar. Urządzenia i sprzęt pomiarowy zostaną dostarczone przez Wykonawcę. Jeżeli urządzenia te lub sprzęt wymagają badań atestujących to Wykonawca będzie posiadać ważne świadectwa legalizacji. Wszystkie urządzenia pomiarowe będą przez Wykonawcę utrzymywane w dobrym stanie, w całym okresie trwania robót Czas przeprowadzania obmiaru Obmiary będą przeprowadzane przed ostatecznym odbiorem robót, a także w przypadku występowania dłuższych przerw w robotach oraz w przypadku zmiany Wykonawcy Wykonywanie obmiaru robót Roboty pomiarowe do obmiaru oraz nieodzowne obliczenia wykonywane będą w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Wykonany obmiar robót zawierać będzie: podstawę wyceny i opis robót, ilość przedmiarową robót (z kosztorysu ofertowego), datę obmiaru, miejsce obmiaru przez podanie: nr pomieszczenia, nr detalu, elementu, wykonanie szkicu pomocniczego, obmiar robót z podaniem składowych obmiaru w kolejności: długość x szerokość x głębokość x wysokość x ilość = wynik obmiaru, ilość robót wykonanych od początku budowy, dane osoby sporządzającej obmiar. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Rodzaje odbiorów Roboty podlegają następującym odbiorom robót, dokonywanym przez Inspektora: odbiorowi robót zanikających, odbiorowi częściowemu, elementów robót, odbiorowi końcowemu, ostatecznemu, odbiorowi pogwarancyjnemu Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu polega na finalnej ocenie ilości i jakości wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegną zakryciu. Odbioru robót dokonuje Inspektor. Gotowość danej części robót zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika budowy i jednoczesnym powiadomieniem Inspektora. Odbiór przeprowadzony będzie niezwłocznie, nie później jednak, niż w ciągu 3 dni od daty zgłoszenia wpisem do dziennika budowy i powiadomieniem o tym także Inspektora. 19

20 WYMAGANIA OGÓLNE 8.3. Odbiór częściowy Odbiór częściowy polega na ocenie ilości i jakości wykonanych części robót. Odbioru robót dokonuje Inspektor. Gotowość danej części robót do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika budowy z jednoczesnym powiadomieniem Inspektora. Odbiór przeprowadzony będzie niezwłocznie, nie później jednak, niż w ciągu 3 dni od daty zgłoszenia wpisem do dziennika budowy i powiadomienia o tym fakcie Inspektora Odbiór ostateczny (końcowy) Odbiór ostateczny polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości. Całkowite zakończenie robót oraz gotowość do odbioru ostatecznego będzie stwierdzona przez Wykonawcę wpisem do dziennika budowy z bezzwłocznym powiadomieniem na piśmie o tym fakcie Inspektora. Osiągnięcie gotowości do odbioru musi potwierdzić wpisem do dziennika budowy Inspektor nadzoru inwestorskiego. Wykonawca przekaże Inspektorowi nadzoru kompletny operat kolaudacyjny, zawierający dokumenty zgodnie z wykazem zawartym w pkt W terminie siedmiu dni od daty potwierdzenia gotowości do odbioru Inwestor powiadomi pisemnie Wykonawcę o dacie rozpoczęcia odbioru i składzie powołanej komisji kolaudacyjnej. Rozpoczęcie prac komisji nastąpi nie później niż przed upływem terminu określonego w umowie. Komisja odbierająca roboty dokona ich oceny jakościowej na podstawie przedłożonych dokumentów, wyników badań i pomiarów, oceny wizualnej oraz zgodności wykonania robót z PB, PN i STWIORB. W toku odbioru ostatecznego komisja zapozna się z realizacją robót, zwłaszcza w zakresie wykonania robót uzupełniających i robót poprawkowych. W przypadku niewykonania wyznaczonych robót poprawkowych lub robót uzupełniających komisja przerwie swoje czynności i ustali nowy termin odbioru ostatecznego. W przypadku stwierdzenia przez komisje, że jakość wykonanych robót w poszczególnych asortymentach nieznacznie odbiega od wymaganej PB lub STWIORB z uwzględnieniem tolerancji i nie ma większego wpływu na cechy eksploatacyjne obiektu i bezpieczeństwo osób i mienia, komisja dokona potrąceń, oceniając pomniejszoną wartość wykonanych robót w stosunku do wymagań przyjętych w umowie Odbiór pogwarancyjny Odbiór pogwarancyjny polega na ocenie wykonanych robót związanych z usunięciem wad stwierdzonych przy odbiorze ostatecznym i zaistniałych w okresie gwarancyjnym. Odbiór pogwarancyjny będzie dokonany na podstawie oceny wizualnej obiektu z uwzględnieniem zasad odbioru ostatecznego Dokumenty odbioru ostatecznego Podstawowym dokumentem do dokonania odbioru ostatecznego robót jest protokół odbioru ostatecznego sporządzony wg wzoru ustalonego przez Inwestora. Do odbioru ostatecznego Wykonawca jest zobowiązany przygotować operat kolaudacyjny zawierający: PB powykonawczy z naniesionymi zmianami wykonawczymi. 20

21 WYMAGANIA OGÓLNE Dziennik budowy oryginał i kopię. Obmiar robót (jeśli wymagany) Wyniki pomiarów kontrolnych (operaty geodezyjne). Atesty jakościowe wbudowanych materiałów. Dokumenty potwierdzające legalizację wbudowanych urządzeń. Sprawozdania techniczne z prób ruchowych. Protokóły prób i badań. Protokóły odbioru robót zanikających. Rozliczenie z demontażu. Wykaz wbudowanych urządzeń i przekazywanych instrukcji obsługi. Wykaz przekazywanych kluczy. Oświadczenia osób funkcyjnych na budowie wymagane Prawem Budowlanym. Inne dokumenty wymagane przez Inwestora. W przypadku, gdy zdaniem komisji, roboty pod względem przygotowania dokumentacyjnego nie będą gotowe do odbioru ostatecznego, komisja w porozumieniu z Wykonawcą wyznaczy ponowny termin tego odbioru. Wszystkie zarządzone przez komisję roboty poprawkowe lub uzupełniające będą zestawione wg wzoru ustalonego przez Inwestora, wykonane i zgłoszone pismem przez Wykonawcę do odbioru w terminie ustalonym przez komisję. 9. PODSTAWY PŁATNOŚCI 9.1. Ustalenia ogólne Cena uwzględnia wszystkie czynności, wymagania i badania składające się na jej wykonanie, określone w STWIORB i PB. Cena obejmuje: robociznę, wartość zużytych materiałów wraz z kosztami ich zakupu, wartość pracy sprzętu wraz z kosztami jednorazowymi (sprowadzenia sprzętu na plac budowy i z powrotem, montaż i demontaż na stanowisku pracy), koszty pośrednie, w skład których wchodzą: płace personelu i kierownictwa zakładu, pracowników nadzoru i laboratorium, wydatki dotyczące bhp, usługi obce na rzecz budowy, ubezpieczenia, koszty zarządu przedsiębiorstwa Wykonawcy, koszty eksploatacji zaplecza, zysk kalkulacyjny zawierający ewentualne ryzyko Wykonawcy z tytułu wydatków, które mogą wystąpić w czasie realizacji robót. Podstawą do wystawienia faktury za wykonanie robót będzie, potwierdzony przez Inspektora Nadzoru, protokół częściowego wykonania i odbioru robót ustalony w oparciu o procentowe zaawansowanie robót w danej branży dla poszczególnych elementów robót. Szczegóły rozliczenia Wykonawcy z Inwestorem regulują zapisy umowy Warunki Umowy i wymagania ogólne STWIORB Koszt dostosowania się do wymagań warunków Umowy i wymagań ogólnych zawartych w niniejszej STWIORB obejmuje wszystkie warunki określone w wymienionych dokumentach, a nie wyszczególnione w kosztorysie. 21

22 WYMAGANIA OGÓLNE 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 1994r. Nr 89, poz. 414 z późniejszymi zmianami) Ustawa z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz.U. z 1985r. Nr 14, poz. 60 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawi e dziennika budowy montażu i rozbiórki tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (Dz.U. z 2002r. Nr 108, poz. 953). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa pracy i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. z 2003r. Nr 47, poz. 401 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004r w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego. (Dz.U. z 2004r. Nr 202, poz z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. (Dz. U. 120, poz. 1126) Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych Arkady, Warszawa 1997 Ustawa o wyrobach budowlanych z dnia 16 kwietnia 2004 (Dz.U ). 22

23 ROBOTY ZIEMNE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ROBOTY ZIEMNE

24 ROBOTY ZIEMNE SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Przedmiot Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST) Zakres stosowania SST Określenia podstawowe Zakres robot objętych SST Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY SPRZĘT TRANSPORT WYKONANIE ROBÓT Wymagania ogólne Odkłady gruntu Wykonanie robót ziemnych Zasady wykorzystania gruntów Wymagania dotyczące zagęszczenia gruntu w wykopie KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Zasady ogólne kontroli jakości robót Badania i pomiary w czasie wykonywania robót ziemnych - dokumenty kontrolne Sprawdzenie jakości wykonania wykopów Sprawdzenie zagęszczenia gruntów OBMIAR ROBÓT ODBIÓR ROBÓT PODSTAWA PŁATNOŚCI PRZEPISY ZWIĄZANE

25 ROBOTY ZIEMNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST) Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót ziemnych związanych inwestycją polegającą na wykonaniu ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej, naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonaniu barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenie zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót ziemnych zawartych w pkt Określenia podstawowe Głębokość wykopu - różnica rzędnej terenu i rzędnej dna robot ziemnych po wykonaniu warstwy ziemi urodzajnej. Wykop płytki - wykop, którego głębokość jest mniejsza niż 1 m. Wykop średni - wykop, którego głębokość jest zawarta w granicach od 1 do 3 m. Wykop głęboki - wykop, którego głębokość przekracza 3 m. Ukop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania zasypki lub nasypów, położony w obrębie obiektu kubaturowego. Dokop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania zasypki wykopu fundamentowego lub wykonania nasypów, położone poza placem budowy. Odkład - miejsce wbudowania lub składowania (odwiezienia) gruntów pozyskanych w czasie wykonywania wykopów, a nie wykorzystanych do budowy obiektu oraz innych prac związanych z tym obiektem. Wskaźnik zagęszczenia gruntu - wielkość charakteryzująca stan zagęszczenia gruntu, określona według wzoru: Is = ρd/ρds gdzie: ρd gęstość objętościowa szkieletu zagęszczonego gruntu, [mg/m 3 ] ρds maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego przy wilgotności optymalnej, określona w normalnej próbie Proctora, zgodnie z PN-88B-04481, służąca do oceny zagęszczenia gruntu w robotach ziemnych. Wskaźnik różnoziarnistości - wielkość charakteryzująca zagęszczalność gruntów niespoistych, określona wg wzoru: U= d60/d10 gdzie: d60 średnica oczek sita, przez które przechodzi 60% gruntu, [mm] d10 średnica oczek sita, przez które przechodzi 10% gruntu, [mm] 1.4. Zakres robot objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej dotyczą zasad prowadzenia robot ziemnych w czasie budowy i obejmują: - wykonanie wykopów pod fundamenty nowoprojektowanej wiaty (1,0m poniżej poziomu terenu) - wyrównanie podłoża 25

26 ROBOTY ZIEMNE - zasypanie wykopów oraz utylizacje ziemi pozostałej 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Przed przystąpieniem do robót ziemnych należy wykonać ocenę stanu technicznego sąsiednich budowli i budynków z uwzględnieniem szczegółowej inwentaryzacji uszkodzeń. Podczas całego procesu budowy należy obserwować stan techniczny sąsiednich budowli i budynków, a w szczególności ich osiadanie. Przed przystąpieniem do wykonania robót ziemnych należy zakończyć wszelkie roboty przygotowawcze. Wykopów nie należy prowadzić ręcznie w okresie zimowym, a odsłonięte grunty należy chronić przed dopływem wody. Wszelkie koszty związane z zabezpieczeniem wykopów przed zawilgoceniem ponosi Wykonawca. Koszty te należy oszacować na podstawie wizji w terenie, Dokumentacji Projektowej i przewidzieć w cenie ofertowej. Wykonawca robót odpowiedzialny jest za jakość wykonanych robót, zgodność ich z Dokumentacją Projektową, SST, obowiązującymi normami i poleceniami Inżyniera. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w OST Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY Do wykonania wykopów materiały nie występują 3. SPRZĘT Wykonawca jest zobowiązany do używania sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na właściwości gruntu zarówno w miejscu jego naturalnego zalegania, jak też w czasie odspajania. Do wykonania wykopów Wykonawca powinien użyć koparek podsiębiernych o pojemności łyżki 0,6m 3. W ostatniej fazie robót ziemnych (20 cm -wybrać ręcznie) stosować należy sprzęt ręczny: łopaty, kilofy itp. Do zagęszczania powinien być używany sprzęt określony przez Wykonawcę i zaakceptowany przez Inspektora. 4. TRANSPORT Do transportu urobku stosować samochody samowyładowcze i sprzęt ręczny np. taczki. Wykonawca ma obowiązek zorganizowania transportu z uwzględnieniem wymogów bezpieczeństwa, zarówno w obrębie pasa robót ziemnych, jak i poza nim. Jakiekolwiek skutki prawne, wynikające z niedotrzymania wymienionych powyżej warunków obciążają Wykonawcę. Zwiększenie odległości transportu ponad wartości zatwierdzone nie może być podstawą roszczeń Wykonawcy, dotyczących dodatkowej zapłaty za transport, o ile zwiększone odległości nie zostały wcześniej zaakceptowane na piśmie przez Inspektora. Przy ruchu po drogach publicznych pojazdy powinny spełniać wymagania dotyczące przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych obciążeń na osie, wymiarów ładunku i innych parametrów technicznych. Wykonawca będzie usuwał na bieżąco, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy. 26

27 ROBOTY ZIEMNE 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Przed przystąpieniem do wykonywania robót ziemnych, Wykonawca ma obowiązek do zapoznania się z dokumentacją projektową. W przypadku stwierdzenia rozbieżności pomiędzy dokumentacją a stanem stwierdzonym w podłożu, należy bezzwłocznie powiadomić Inspektora nadzoru w celu uzgodnienia sposobu postępowania. Dodatkowo należy zapoznać się z dokumentacją określającą występowanie na terenie budowy urządzeń podziemnych i w miarę możliwości określić ich rzeczywiste położenie. W przypadku stwierdzenia rozbieżności pomiędzy dokumentacją a faktycznym położeniem urządzeń, należy bezzwłocznie powiadomić Inspektora nadzoru w celu uzgodnienia sposobu postępowania. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie wysokości wszystkich elementów zgodnie z dokumentacją projektową lub dyspozycjami Inspektora nadzoru, przekazanymi na piśmie. Następstwa jakiegokolwiek błędu w wytyczeniu i wyznaczeniu robót zostaną poprawione przez Wykonawcę, jeżeli zażąda tego Inspektor nadzoru Odkłady gruntu Lokalizacja odkładu powinna być wskazana przez Wykonawcę i zaakceptowana przez Inspektora. Wykonawca musi uzyskać zgodę właściciela terenu. Odkłady powinny być uformowane w pryzmę o wysokości 1,5 m, pochyleniu skarp 1:1,5 i spadku od 2 do 5%. Przyjmuje się wykorzystanie gruntu z odkładu do ponownego zasypania fundamentu Wykonanie robót ziemnych Wykopy będą wykonywane ręcznie. Należy ograniczyć szerokość wykopu do minimum niezbędnego dla wykonawstwa. Górna warstwa gruntu w dole fundamentowym powinna pozostać o strukturze nienaruszonej. Nadmiar gruntu z wykopu należy odwieźć na miejsce odkładu. Wykonawca odwozi nadmiar gruntu na własny koszt, w miejsce pozyskane przez siebie i uzgodnione z Inspektorem Zasady wykorzystania gruntów Grunty uzyskane przy wykonywaniu wykopów powinny być przez Wykonawcę wykorzystane w maksymalnym stopniu do budowy nasypów. Grunty przydatne do budowy nasypów mogą być wywiezione poza teren budowy tylko wówczas, gdy stanowią nadmiar objętości robót ziemnych i za zezwoleniem Inżyniera. Jeżeli grunty przydatne, uzyskane przy wykonaniu wykopów, nie będąc nadmiarem objętości robót ziemnych, zostały za zgodą Inżyniera wywiezione przez Wykonawcę poza teren budowy z przeznaczeniem innym niż budowa nasypów lub wykonanie prac objętych kontraktem, Wykonawca jest zobowiązany do dostarczenia równoważnej objętości gruntów przydatnych ze źródeł własnych, zaakceptowanych przez Inżyniera. Grunty i materiały nieprzydatne do budowy nasypów, powinny być wywiezione przez Wykonawcę na odkład. Inżynier może nakazać pozostawienie na terenie budowy gruntów, których czasowa nieprzydatność wynika jedynie z powodu zamarznięcia lub nadmiernej wilgotności. 27

28 ROBOTY ZIEMNE 5.5. Wymagania dotyczące zagęszczenia gruntu w wykopie Zagęszczenie gruntu w wykopach i miejscach zerowych robót ziemnych powinno spełniać wymagania, dotyczące minimalnej wartości wskaźnika zagęszczenia Is = 1,00. Jeżeli grunty rodzime w wykopach i miejscach zerowych nie mają wymaganego wskaźnika zagęszczenia to przed wykonaniem konstrukcji fundamentów należy je dogęścić do ww. wartości Is. Jeżeli wartości wskaźnika zagęszczenia określone powyżej nie mogą być osiągnięte przez bezpośrednie zagęszczenie gruntów rodzimych, to należy podjąć środki w celu ulepszenia gruntów podłoża, umożliwiające uzyskanie wymaganych wartości wskaźnika zagęszczenia. Możliwe do zastosowania środki, zaproponuje Wykonawca i przedstawia do akceptacji Inżynierowi. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Zasady ogólne kontroli jakości robót Przed przystąpieniem do robót ziemnych Wykonawca powinien sprawdzić prawidłowość wykonania robót pomiarowych i przygotowawczych i prowadzić systematyczne badania kontrolne dostarczając kopie ich wyników do Inspektora. Badania kontrolne należy wykonać w zakresie i z częstotliwością gwarantującą zachowanie wymagań dotyczących jakości robót. Dokładność robót: odchylenie rzędnych dna wykopu od rzędnych projektowanych i szerokości wykopów nie powinny być większe od 5 cm, pochylenie skarp wykopów nie powinno się różnić od projektowanych pochyleń więcej niż 10%, powierzchnie skarp nie powinny mieć większych wklęśnięć niż 10 cm Badania i pomiary w czasie wykonywania robót ziemnych - dokumenty kontrolne Wyniki badań i pomiarów kontrolnych w czasie wykonywania robót ziemnych należy wpisywać do: protokołów odbiorów robót zanikających lub ulegających zakryciu, dziennika budowy Sprawdzenie jakości wykonania wykopów Sprawdzenie wykonania jakości wykopów polega na kontrolowaniu zgodności z wymaganiami określonymi w niniejszej specyfikacji oraz w dokumentacji projektowej. W czasie kontroli szczególną uwagę należy zwrócić na: odspajanie gruntów w sposób nie pogarszający ich właściwości, prawidłowość wytyczenia robót w terenie, przygotowanie terenu, rodzaj i stan gruntu w podłożu, wymiary wykopów, zabezpieczenie i odwodnienie wykopów. 28

29 ROBOTY ZIEMNE 6.4. Sprawdzenie zagęszczenia gruntów Sprawdzenie przeprowadza się na podstawie wyników podanych w dokumentach kontrolnych oraz przez przeprowadzenie wyrywkowych badań bezpośrednich. Badania zagęszczenia wykonywane w czasie odbioru przeprowadza się w górnych warstwach korpusu ziemnego do głębokości około 1,0 metra poniżej jego korony, a w dolnych warstwach, tylko w przypadku gdy zachodzą wątpliwości co do właściwego zagęszczenia gruntu w tych warstwach. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady dotyczące podstaw obmiaru robót podano w OST Wymagania ogólne pkt 7. Jednostki obmiarowe poszczególnych robót ziemnych: usunięcie warstwy ziemi urodzajnej [m 2 ], zagęszczenie nasypów [m 3 ], wywóz ziemi na składowisko [m 3 ], utylizacja ziemi [t]. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady dotyczące odbioru robót ziemnych podano w OST Wymagania ogólne punkt 7. Roboty ziemne uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, jeżeli wszystkie wyniki badań przeprowadzonych przy odbiorach okazały się zgodne z wymaganiami. W przypadku, gdy wykonanie choć jednego elementu robót ziemnych okazało się niezgodne z wymaganiami, roboty ziemne uznaje się za niezgodne z dokumentacją projektową i Wykonawca robót zobowiązany jest doprowadzić roboty do zgodności z wymaganiami i przedstawić je do ponownego odbioru. Dodatkowe roboty w opisanej wyżej sytuacji nie podlegają zapłacie. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne zasady dotyczące podstaw płatności podano w OST Wymagania ogólne pkt 8. Cena l metra sześciennego [m 3 ] wykonania wykopów obejmuje: wszelkie prace pomiarowe, odspojenie gruntu, załadowanie i wywiezienie odspojonego gruntu na odkład, opłaty utylizacyjne, koszty transportu i trwałego składowania urobku, profilowanie dna wykopu zgodnie z dokumentacją projektową, plantowanie (obrobienie na czysto) dna wykopu, formowanie i zagęszczenie nasypów, zagęszczenie powierzchni wykopu, przeprowadzenie wymaganych pomiarów i badań laboratoryjnych, koszty związane ze wzmocnieniem podłoża w przypadku braku możliwości uzyskania właściwych wskaźników zagęszczenia, wymianę gruntu wraz z jego zagęszczeniem, zabezpieczenie wykopów przed opadami deszczu, 29

30 ROBOTY ZIEMNE wykonanie uzgodnień oraz projektów organizacji ruchu wykonanie dróg dojazdowych (jeśli okażą się niezbędne), a następnie ich rozebranie, koszty związane z utrzymaniem porządku (czyszczenie kół samochodów wyjeżdżających z budowy, sprzątanie ulicy w przypadku zanieczyszczenia jej przez pojazdy budowy) koszty związane z geotechniczną obsługą budowy badania gruntu. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-B-06050:1999 Geotechnika. Roboty ziemne. Wymagania ogólne. PN-86/B Grunty budowlane. Określenia. Symbole. Podział i opis gruntów. PN-B-02481:1999 Geotechnika. Terminologia podstawowa, symbole literowe i jednostki miary. BN-77/ Oznaczanie wskaźnika zagęszczenia gruntów. PN-B-10736:1999 Przewody podziemne. Roboty ziemne. 30

31 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH K. ŻELBETOWE MONOLITYCZNE

32 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Przedmiot ST Zakres stosowania ST Określenia podstawowe Zakres robot objętych ST Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY Ogólne wymagania Beton Kruszywo Domieszki Stal zbrojeniowa SPRZĘT Wymagania ogólne Sprzęt TRANSPORT WYKONANIE ROBÓT Ogólne wymagania wykonania robót betonowych Wykonanie deskowania Wytwarzanie mieszanki betonowej Podawanie i układanie mieszanki betonowej Zagęszczanie betonu Przerwy w betonowaniu Wymagania przy pracy w nocy Pobranie próbek i badanie Warunki atmosferyczne przy układaniu mieszanki betonowej i wiązaniu betonu Pielęgnacja betonu Usuwanie deskowań i stemplowań Wykańczanie powierzchni betonu Wykonanie podbetonu KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT OBMIAR ROBÓT ODBIÓR ROBÓT PODSTAWA PŁATNOŚCI PRZEPISY ZWIĄZANE

33 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST W niniejszym rozdziale omówiono ogólne wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót budowlanych związanych inwestycją polegającą na wykonaniu ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej, naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonaniu barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty Zakres stosowania ST Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej ST są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego Zakres robot objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z elementami konstrukcyjnymi betonowymi monolitycznymi (ławy fundamentowe pod wiatę): - przygotowania mieszanki betonowej, - wykonania deskowań wraz z usztywnieniem i podporami, - układania i zagęszczaniem mieszanki betonowej, - pielęgnacji betonu, - zdjęcia deskowania, - impregnacji powierzchni wykonanych w standardzie betonu architektonicznego, 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót, ich zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inżyniera. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania Do wykonania elementów betonowych mogą być stosowane wyroby producentów krajowych i zagranicznych. Wszystkie materiały użyte do wykonania betonu muszą posiadać aktualne polskie aprobaty techniczne lub odpowiadać Polskim Normom ( Dz. U. Nr 92 poz 881). Wykonawca uzyska przed zastosowaniem wyrobu akceptację Inspektora Nadzoru. Zatwierdzenie jednego materiału z danego źródła nie oznacza automatycznego zatwierdzenia pozostałych materiałów z tego źródła. Jeżeli materiały z akceptowanego źródła są niejednorodne lub niezadawalającej jakości, Wykonawca powinien zmienić źródło zaopatrywania w materiały. Odbiór techniczny materiałów powinien być dokonywany według wymagań i w sposób określony aktualnymi normami. 33

34 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE 2.2. Beton Zarówno beton towarowy jak i beton wytwarzany na terenie budowy, stosowane do wykonywania konstrukcji betonowych i żelbetowych, powinny być zgodne z normą PN-EN Skład betonu oraz składniki betonu projektowanego lub recepturowego należy tak dobrać, aby zostały spełnione określone wymagania dla mieszanki betonowej i betonu, łącznie z konsystencją, gęstością, wytrzymałością, trwałością, ochroną przed korozją stali w betonie, z uwzględnieniem procesu produkcyjnego i planowanej metody realizacji prac betonowych. Mieszanka betonowa wytwarzana na terenie budowy powinna być wykonana zgodnie z recepturą ustaloną na podstawie badań laboratoryjnych w dostosowaniu do jakości surowców, stopnia ich zawilgocenia, pory roku i innych wymagań wynikających z projektu lub ustaleń między wykonawcą robót i projektantem. Ustalona receptura mieszanki betonowej powinna być przechowywana przez wykonawcę robót i dołączona do dokumentacji powykonawczej danego obiektu. Mieszanka betonowa winna być modyfikowana plastyfikatorami i dostosowana na podstawie odrębnego projektu do wymogów konstrukcji budynku. Ustalona receptura mieszanki betonowej winna być przechowywana przez wykonawcę robót i dołączona do dokumentacji powykonawczej obiektu. Wszelkie zmiany dokonywane przez laboratorium w ostatniej recepturze powinny być odnotowywane w dzienniku budowy lub dzienniku betonowania. W okresie przygotowywania mieszanek betonowych, ich transportu i układania w konstrukcji należy prowadzić dziennik zmian atmosferycznych. Mieszanka betonowa winna być zagęszczana za pomocą urządzeń mechanicznych. Beton do konstrukcji obiektów kubaturowych musi spełniać wymagania określone w Dokumentacji projektowej: Skład mieszanki betonowej powinien być ustalony zgodnie z normą PN-EN 206-1:2003 tak, aby przy najmniejszej ilości wody zapewnić szczelne ułożenie mieszanki w wyniku zagęszczania przez wibrowanie. Skład mieszanki betonowej ustala laboratorium Wykonawcy lub wytwórni betonów i wymaga on zatwierdzenia przez Inspektora nadzoru. Stosunek poszczególnych frakcji kruszywa grubego ustalany doświadczalnie powinien odpowiadać najmniejszej jamistości. Zawartość piasku w stosie okruchowym powinna być jak najmniejsza i jednocześnie zapewniać niezbędną urabialność przy zagęszczeniu przez wibrowanie oraz nie powinna być większa niż 42% przy kruszywie grubym do 16 mm. Optymalną zawartość piasku w mieszance betonowej ustala się następująco: - z ustalonym składem kruszywa grubego wykonuje się kilka (3 5) mieszanek betonowych o ustalonym teoretycznie stosunku w/c i o wymaganej konsystencji zawierających różną, ale nie większą od dopuszczalnej, ilość piasku, - za optymalną ilość piasku przyjmuje się taką, przy której mieszanka betonowa zagęszczona przez wibrowanie charakteryzuje się największą masą objętościową. Wartość parametru A do wzoru Bolomey a stosowanego do wyznaczenia wskaźnika w/c charakteryzującego mieszankę betonową należy określić doświadczalnie. Współczynnik ten wyznacza się na podstawie uzyskanych wytrzymałości betonu z mieszanek o różnych wartościach w/c (mniejszych i większych od wartości przewidywanej teoretycznie) wykonanych ze stosowanych materiałów. Dla teoretycznego ustalenia wartości wskaźnika w/c w mieszance można skorzystać z wartości parametru A podawanego w literaturze fachowej. 34

35 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE Maksymalne ilości cementu w zależności od klasy betonu są następujące: kg/m3 dla betonu klas C25/30 i C30/37, kg/m3 dla betonu klas C30/37 i wyższych. Przy projektowaniu składu mieszanki betonowej zagęszczanej przez wibrowanie i dojrzewającej w warunkach naturalnych (średnia temperatura dobowa nie niższa niż 10 st. C), średnią wymaganą wytrzymałość na ściskanie należy określić, jako równą 1,3 RbG. Zawartość powietrza w mieszance betonowej badana metodą ciśnieniową wg normy PN- EN 206-1:2003 nie powinna przekraczać: - wartości 2% w przypadku niestosowania domieszek napowietrzających, - wartości 3,5 5,5% dla betonu narażonego na czynniki atmosferyczne, przy uziarnieniu kruszywa do 16 mm, - wartości 4,5 6,5% dla betonu narażonego na stały dostęp wody przed zamarznięciem przy uziarnieniu kruszywa do 16 mm. Konsystencja mieszanek betonowych powinna być nie rzadsza od plastycznej, oznaczonej w normie symbolem K-3. Sprawdzanie konsystencji mieszanki przeprowadza się podczas projektowania jej składu i następnie przy wytwarzaniu. Dopuszcza się dwie metody badania: - metodą Ve-Be, - metodą stożka opadowego. Różnice pomiędzy założoną konsystencją mieszanki a kontrolowaną metodami określonymi w normie PN-EN 206-1:2003 nie mogą przekraczać: - ±20% wartości wskaźnika Ve-Be, - ±10 mm przy pomiarze stożkiem opadowym. Pomiaru konsystencji mieszanek K1 do K3 (wg normy PN-EN 206-1:2003) trzeba dokonać aparatem Ve-Be. Dla konsystencji plastycznej K3 dopuszcza się na budowie pomiar przy pomocy stożka opadowego. Deklaracja zgodności Do każdej partii betonu powinno zostać wystawione przez producenta zaświadczenie o jakości betonu. Zaświadczenie to winno zawierać charakterystykę betonu, zastosowane dodatki; wyniki badań kontrolnych wytrzymałości betonu na ściskanie oraz typ próbek stosowanych do badań; wyniki badań dodatkowych; okres, w którym wyprodukowano daną partię betonu.\ Dowód dostawy betonu towarowego Przy dostawie każdego ładunku mieszanki betonowej, producent powinien dostarczyć wykonawcy dowód dostawy, na którym są wydrukowane lub napisane ręcznie następujące informacje: - nazwa wytwórni betonu towarowego; - numer dowodu dostawy; - data i godzina załadunku, np. godzina pierwszego kontaktu cementu i wody; - numer rejestracyjny ciężarówki lub identyfikacja pojazdu; - nabywca; - nazwa i lokalizacja miejsca dostawy; - szczegóły lub powołania specyfikacji, np. numer przepisu, numer zamówienia; - ilość mieszanki betonowej w metrach sześciennych; - deklaracja zgodności z powołaniem na specyfikację oraz EN 206-1; 35

36 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE - nazwa lub oznaczenie jednostki certyfikującej (jeśli dotyczy); - godzina dostawy betonu na miejsce; - godzina rozpoczęcia rozładunku; - godzina zakończenia rozładunku. Dodatkowo, dowód dostawy powinien zawierać następujące dane: a) dla betonu projektowanego: - klasę wytrzymałości; - klasy ekspozycji; - klasę zawartości chlorków; - klasę konsystencji lub jej założoną wartość; - wartości graniczne składu betonu, jeśli są określone; - rodzaj i klasę wytrzymałości cementu, jeśli są określone; - typ domieszki i typ dodatku, jeśli są określone; - właściwości specjalne, jeśli są wymagane; - maksymalny nominalny górny wymiar ziarna kruszywa; - w przypadku betonu lekkiego lub ciężkiego: klasę gęstości lub założoną gęstość. b) dla betonu recepturowego: - szczegóły dotyczące składu, np. zawartość cementu i, jeśli to wymagane, typ domieszki; - współczynnik w/c albo klasę konsystencji lub jej założoną wartość, jeśli są określone; - maksymalny nominalny górny wymiar ziarna kruszywa. W przypadku normowego betonu recepturowego, informacje, które mają być podane, powinny spełniać wymagania odpowiedniej normy. Konsystencja betonu przy dostawie W zasadzie zabrania się dodawania wody i domieszek do mieszanki betonowej przy jej dostarczaniu. W szczególnych przypadkach, na odpowiedzialność producenta, aby osiągnąć określoną wartość konsystencji dopuszcza się dodanie wody lub domieszek, pod warunkiem, że nie zostaną przekroczone wartości graniczne dopuszczone w specyfikacji, a dodanie domieszki zostało uwzględnione w projekcie mieszanki betonowej. Każdorazowo należy odnotować w dowodzie dostawy ilość dodatkowej wody lub domieszki dodanej do betoniarki samochodowej. UWAGA W przypadku dodania do mieszanki betonowej w betoniarce samochodowej większej ilości wody lub domieszek niż dopuszcza specyfikacja, zaleca się zapisanie w dowodzie dostawy, że zarób lub ładunek betonu są "niezgodne". W dowodzie dostawy zaleca się zapisanie, że strona, która podjęła decyzję o dodaniu takich ilości jest odpowiedzialna za następstwa tej decyzji Kruszywo Ogólną przydatność ustala się dla: - kruszyw zwykłych i ciężkich zgodnie z PN-EN 12620:2000; - kruszyw lekkich zgodnie z PN-EN :1997. Kruszywo do betonu powinno charakteryzować się stałością cech fizycznych i jednorodnością uziarnienia pozwalającą na wykonanie partii betonu o stałej jakości. 36

37 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE Poszczególne rodzaje i frakcje kruszywa muszą być na placu oddzielnie składowane, na umocnionym i czystym podłożu w sposób uniemożliwiający mieszanie się. W przypadku stosowania kruszywa pochodzącego z różnych źródeł należy spowodować, aby udział tych kruszyw był jednakowy dla całej konstrukcji betonowej. Kruszywo mineralne może być naturalne (kruszywo w stanie naturalnym) lub łamane. Rozróżnia się trzy podstawowe grupy asortymentowe tego kruszywa: - piasek, piasek łamany (ziarna o średnicy0-2 mm), - żwir, grys, grys z otoczaków (ziarna o średnicy od 2 mm do dmax, przy czym dmax = 16; 31,5 lub 63 mm), - mieszankę kruszywa naturalnego sortowaną, kruszywa łamanego i z otoczaków. W zależności od uziarnienia kruszywo dzieli się na trzy rodzaje: drobne o ziarnach do 4 mm, grube o ziarnach 4 do 63 mm i bardzo grube o ziarnach 63 do 250 mm. Ze względu na cechy jakościowe kruszywo dzieli się na: - odmiany I i II, zależnie od zawartości grudek gliny w kruszywach łamanych ze skał węglanowych i/lub nasiąkliwości w grysach ze skał magmowych i metamorficznych, - gatunki 1 i 2, zależnie od zawartości poszczególnych frakcji w kruszywie, - marki 10, 20, 30, 50, zależnie od przydatności do odpowiedniej klasy betonu Domieszki Ogólną przydatność dodatków typu I, ustala się dla: - wypełniacza mineralnego zgodnie z PN EN 12620:2000; - barwników zgodnie z PN EN Ogólną przydatność dodatków typu II, ustala się dla: - popiołu lotnego zgodnie z PN EN 450; - pyłu krzemionkowego zgodnie z PN EN 13263:1998 Zaleca się stosowanie do mieszanek betonowych domieszek chemicznych o działaniu: - napowietrzającym, - uplastyczniającym, - przyśpieszającym lub opóźniającym wiązanie. Dopuszcza się stosowanie domieszek kompleksowych: - napowietrzająco-uplastyczniających, - przyśpieszająco-uplastyczniających. Domieszki chemiczne stosuje się w celu poprawienia różnych właściwości mieszanki betonowej i betonu. Domieszki mają postać płynu lub proszku. W zależności od głównych funkcji domieszki można (wg instrukcji ITB nr 358/98) podzielić na: przyspieszające, opóźniające, redukujące wodę, napowietrzające. Całkowita ilość domieszek chemicznych powinna wynosić 0,2-5% masy cementu. Domieszki płynne stosowane w ilości przekraczającej 3 l/m3 mieszanki betonowej należy brać pod uwagę przy obliczaniu wskaźnika wodno-cementowego w/c. Wpływ domieszki na mieszankę betonową zależy od: rodzaju cementu, rodzaju i ilości domieszki, wartości wskaźnika w/c. Różne rodzaje cementu, a także różne partie cementu z tego samego źródła mogą wymagać użycia różnej ilości tej samej domieszki do osiągnięcia jej założonego wpływu. 37

38 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE Domieszki przyspieszające są dodawane do mieszanki betonowej w celu skrócenia czasu wiązania i/lub twardnienia betonu, a więc przyspieszenia tzw. wczesnej wytrzymałości betonu. Tego rodzaju domieszki stosuje się w przypadku potrzeby szybszego rozformowania elementu betonowego, w mieszankach betonowych używanych np. w naprawach itp. Domieszki opóźniające spowalniają wiązanie cementu, jego twardnienie i efekt cieplny twardnienia. Stosuje się je: - do betonu towarowego przewożonego na dalekie odległości, zwłaszcza przy wyższej temperaturze (powyżej18 C), - przy betonowaniu elementów o dużych przekrojach (np. fundamentów) w celu zapobiegania występowaniu rys, - przy betonowaniu w upalne dni. Domieszki redukujące wodę, tzn. domieszki uplastyczniające i upłynniające plastyfikatory i superplastyfikatory, zmniejszają wodożądność i/lub polepszają urabialność mieszanki betonowej. Mogą też dodatkowo powodować opóźnienie lub przyspieszenie wiązania bądź twardnienia betonu. Domieszki napowietrzające powodują powstanie w betonie systemu mikroporów, co zapewnia zwiększenie mrozoodporności betonu oraz jego odporności na działanie środków odladzających. Dodatki te wpływają też na poprawę urabialności mieszanki betonowej. Stosowane są też inne domieszki, w tym tzw. domieszki kompleksowe, charakteryzujące się kombinowanym działaniem dwu- lub nawet trójfunkcyjnym. Trzeba dodać, że nieodpowiednie stosowanie oraz niedokładne dozowanie domieszek może być przyczyną pogorszenia efektów ich działania, a nawet uzyskania niepożądanych efektów w mieszance betonowej, polegających np. na braku lub nadmiernym przyspieszeniu wiązania itp. Zastosowanie odpowiedniej domieszki powinno wynikać z opracowanej recepty (składu) mieszanki betonowej. Powinno też być zgodne z aprobatami technicznymi bądź normami dotyczącymi poszczególnych domieszek oraz dostosowane do rodzaju stosowanego cementu. Domieszki dozuje się głównie w sposób wagowy (w stosunku do masy cementu). Dodatki stosowane do mieszanki betonowej (mogą one być również składnikami cementu), to przede wszystkim popiół lotny, granulowany żużel wielkopiecowy, pucolany i pył krzemionkowy. Są one dozowane w celu zmniejszenia kosztów wytwarzania bądź zmodyfikowania właściwości betonu. Dodatki stosuje się w ilości większej niż 5% w stosunku do masy cementu. Zastosowanie dodatku powinno wynikać z opracowanej recepty (składu) mieszanki betonowej Stal zbrojeniowa Wymagania dotyczące stali zbrojeniowej podano w ST - Stal zbrojeniowa Inwestor dopuszcza użycie do budowy przez Wykonawcę materiałów innych producentów niż sugerowani pod warunkiem, iż jakościowo nie mogą być gorsze od wymienionych oraz winny spełniać warunki zgodnie z ust. o wyrobach budowlanych z r. (Dz.U. z 2004r. nr 92 poz. 881) 38

39 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w PB i ST. W przypadku braku ustaleń w wymienionych dokumentach, zasady pracy sprzętu powinny być uzgodnione i zaakceptowane przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Sprzęt należący do Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót musi być utrzymany w dobrym stanie technicznym i w gotowości do pracy. Wykonawca dostarczy, na żądanie, Inspektorowi nadzoru inwestorskiego kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami. Jeżeli przewiduje się możliwość wariantowego użycia sprzętu przy wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru inwestorskiego o swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptację. Wybrany sprzęt po akceptacji, nie może być później zmieniany bez zgody Inspektora. Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia niegwarantujące zachowania warunków technologicznych, nie zostaną przez Inspektora nadzoru inwestorskiego dopuszczone do robót. Wykonawca jest zobligowany do skalkulowania kosztów jednorazowych sprzętu w cenie jednostkowej robót do których ten sprzęt jest przeznaczony. Koszty transportu sprzętu nie podlegają oddzielnej zapłacie Sprzęt Wykonawca przystępujący do robót korzystać z następującego sprzętu: -pompy do betonu -drobnego sprzętu do rozkładania mieszanki betonowej, -polewaczek do pielęgnacji betonu. 4. TRANSPORT Transport betonu samochodami samowyładowczymi lub betonowozami z węzła betoniarskiego. Masę betonową należy transportować środkami niepowodującymi: naruszenia jednorodności masy, zmian w składzie masy w stosunku do stanu początkowego (bezpośrednio po wymieszaniu). Czas trwania transportu i jego organizacja powinny zapewniać dostarczenie do miejsca układania masy betonowej o takim stopniu ciekłości, jaki został ustalony dla danego sposobu zagęszczenia i rodzaju konstrukcji. Czas transportu i wbudowania mieszanki nie powinien być dłuższy niż: -90 minut przy temperaturze otoczenia C -70 minut przy temperaturze otoczenia C -30 minut przy temperaturze otoczenia C Stosowanie środków transportu bez mieszalnika jest niedopuszczalne 39

40 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE 4.1 Przechowywanie i składowanie materiałów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, (do czasu, gdy będą one potrzebne do wbudowania) były zabezpieczone przed zniszczeniem, zachowały swoją jakość i właściwości oraz były dostępne do kontroli przez Inspektora nadzoru inwestorskiego. Przechowywanie materiałów musi się odbywać na zasadach i w warunkach odpowiednich dla danego materiału oraz w sposób skutecznie zabezpieczający przed dostępem osób trzecich. Wszystkie miejsca czasowego składowania materiałów powinny być po zakończeniu robót doprowadzone przez Wykonawcę do ich pierwotnego stanu. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne wymagania wykonania robót betonowych Roboty betoniarskie muszą być wykonane zgodnie z wymaganiami norm PN-EN 206-1:2003 i PN-63/B Elementy zaprojektowano z betonu B20 Betonowanie można rozpocząć po uzyskaniu zezwolenia Inżyniera potwierdzonego wpisem do dziennika budowy Wykonanie deskowania Deskowanie powinno zostać wykonane zgodnie ze specyfikacją pracy deskowania dostarczoną przez dostawcę deskowania oraz zapewniać sztywność i niezmienność układu oraz bezpieczeństwo konstrukcji. Deskowanie powinno być skonstruowane w sposób umożliwiający łatwy jego montaż i demontaż. Przed wypełnieniem masą betonową sprawdzić szczelność deskowania, aby wykluczyć wyciek zaprawy i możliwość zniekształceń lub odchyleń w wymiarach betonowej konstrukcji. Deskowania nieimpregnowane przed wypełnieniem ich masą betonową powinny być obficie polane wodą Wytwarzanie mieszanki betonowej Mieszankę betonową należy wytwarzać w profesjonalnych węzłach betoniarskich gwarantujących otrzymanie betonu z atestem Podawanie i układanie mieszanki betonowej Do podawania mieszanek betonowych należy stosować pojemniki o konstrukcji umożliwiającej łatwe ich opróżnianie lub pompy przystosowanej do podawania mieszanek plastycznych. Przy stosowaniu pomp obowiązują odrębne wymagania technologiczne, przy czym wymaga się sprawdzenia ustalonej konsystencji mieszanki betonowej przy wylocie. Przed przystąpieniem do układania betonu należy sprawdzić: położenie zbrojenia, zgodność rzędnych z projektem, czystość deskowania oraz obecność wkładek dystansowych zapewniających wymaganą wielkość otuliny. Mieszanki betonowej nie należy zrzucać z wysokości większej niż 0,75 m od powierzchni, na którą spada. W przypadku, gdy wysokość ta jest większa należy mieszankę podawać za pomocą rynny zsypowej (do wysokości 3,0 m) lub leja zsypowego 40

41 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE teleskopowego (do wysokości 8,0 m). Przy wykonywaniu konstrukcji monolitycznych należy przestrzegać dokumentacji technologicznej, która powinna uwzględniać następujące zalecenia: w fundamentach i korpusach podpór mieszankę betonową należy układać bezpośrednio z pojemnika lub rurociągu pompy, bądź też za pośrednictwem rynny, warstwami o grubości do 40 cm zagęszczając wibratorami wgłębnymi, przy wykonywaniu płyt mieszankę betonową należy układać bezpośrednio z pojemnika lub rurociągu pompy. W płytach o grubości większej od 12 cm zbrojonych górą i dołem należy stosować belki wibracyjne Zagęszczanie betonu Przy zagęszczaniu mieszanki betonowej należy przestrzegać następujących zasad: Wibratory wgłębne należy stosować o częstotliwości min drgań na minutę, z buławami o średnicy nie większej niż 0,65 odległości między prętami zbrojenia leżącymi w płaszczyźnie poziomej. Podczas zagęszczania wibratorami wgłębnymi nie wolno dotykać zbrojenia buławą wibratora. Podczas zagęszczania wibratorami wgłębnymi należy zagłębić buławę na głębokość 5 8 cm w warstwę poprzednią i przytrzymywać buławę w jednym miejscu w czasie sekund po czym wyjmować powoli w stanie wibrującym. Kolejne miejsca zagłębienia buławy powinny być od siebie oddalone o 1,4 R, gdzie R jest promieniem skutecznego działania wibratora. Odległość ta zwykle wynosi 0,35 0,7 m. Belki wibracyjne powinny być stosowane do wyrównania powierzchni betonu płyt i charakteryzować się jednakowymi drganiami na całej długości. Czas zagęszczania wibratorem powierzchniowym, lub belką wibracyjną w jednym miejscu powinien wynosić od 30 do 60 sekund. Zasięg działania wibratorów przyczepnych wynosi zwykle od 20 do 50 cm w kierunku głębokości i od 1,0 do 1,5 m w kierunku długości elementu. Rozstaw wibratorów należy ustalić doświadczalnie tak aby nie powstawały martwe pola. Mocowanie wibratorów powinno być trwałe i sztywne Przerwy w betonowaniu Przerwy w betonowaniu należy sytuować w miejscach uprzednio przewidzianych i uzgodnionych z projektantem. Ukształtowanie powierzchni betonu w przerwie roboczej po winno być uzgodnione z projektantem, a w prostszych przypadkach można się kierować zasadą, że powinna ona być prostopadła do kierunku naprężeń głównych. Powierzchnia betonu w miejscu przerwania betonowania powinna być starannie przygotowana do połączenia betonu stwardniałego ze świeżym przez: usunięcie z powierzchni betonu stwardniałego, luźnych okruchów betonu oraz warstwy pozostałego szkliwa cementowego, obfite zwilżenie wodą i narzucenie kilkumilimetrowej warstwy zaprawy cementowej o stosunku zbliżonym do zaprawy w betonie wykonywanym albo też narzucenie cienkiej warstwy zaczynu cementowego. Powyższe zabiegi należy wykonać bezpośrednio przed rozpoczęciem betonowania. W przypadku przerwy w układaniu betonu zagęszczonego przez wibrowanie, wznowienie betonowania nie powinno się odbyć później niż w ciągu 3 godzin lub po całkowitym stwardnieniu betonu. 41

42 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE Jeżeli temperatura powietrza jest wyższa niż 20 C to czas trwania przerwy nie powinien przekraczać 2 godzin. Po wznowieniu betonowania należy unikać dotykania wibratorem deskowania, zbrojenia i poprzednio ułożonego betonu Wymagania przy pracy w nocy. W przypadku, gdy betonowanie konstrukcji wykonywane jest także w nocy konieczne jest wcześniejsze przygotowanie odpowiedniego oświetlenia zapewniającego prawidłowe wykonawstwo robót i dostateczne warunki bezpieczeństwa pracy Pobranie próbek i badanie. Na wykonawcy spoczywa obowiązek zapewnienia wykonania badań laboratoryjnych przewidzianych normą PN-EN 206-1:2003 oraz gromadzenie, przechowywanie i okazywanie Inżynierowi wszystkich wyników badań dotyczących jakości betonu i stosowanych materiałów. Jeżeli beton poddany jest specjalnym zabiegom technologicznym, należy opracować plan kontroli jakości betonu dostosowany do wymagań technologii produkcji. W planie kontroli powinny być uwzględnione badania przewidziane aktualną normą i niniejszymi ST oraz ewentualne inne konieczne do potwierdzenia prawidłowości zastosowanych zabiegów technologicznych. Badania powinny obejmować: -badanie składników betonu -badanie mieszanki betonowej -badanie betonu Warunki atmosferyczne przy układaniu mieszanki betonowej i wiązaniu betonu Temperatura otoczenia Betonowanie należy wykonywać wyłącznie w temperaturach nie niższych niż +5 C, zachowując warunki umożliwiające uzyskanie przez beton wytrzymałości co najmniej 15 MPa przed pierwszym zamarznięciem. W wyjątkowych przypadkach dopuszcza się betonowanie w temperaturze do 5 C, jednak wymaga to zgody Inżyniera oraz zapewnienia mieszanki betonowej o temperaturze +20 C w chwili układania i zabezpieczenia uformowanego elementu przed utratą ciepła w czasie co najmniej 7 dni Zabezpieczenie podczas opadów Przed przystąpieniem do betonowania należy przygotować sposób postępowania na wypadek wystąpienia ulewnego deszczu. Konieczne jest przygotowanie odpowiedniej ilości osłon wodoszczelnych dla zabezpieczenia odkrytych powierzchni świeżego betonu Zabezpieczenie betonu przy niskich temperaturach otoczenia Przy niskich temperaturach otoczenia ułożony beton powinien być chroniony przed zamarznięciem przez okres pozwalający na uzyskanie wytrzymałości co najmniej 15 MPa. Uzyskanie wytrzymałości 15 MPa powinno być zbadane na próbkach przechowywanych w takich samych warunkach jak zabetonowana konstrukcja. Przy przewidywaniu spadku temperatury poniżej 0 C w okresie twardnienia betonu 42

43 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE należy wcześniej podjąć działania organizacyjne pozwalające na odpowiednie osłonięcie i podgrzanie zabetonowanej konstrukcji Pielęgnacja betonu Materiały i sposoby pielęgnacji betonu Bezpośrednio po zakończeniu betonowania zaleca się przykrycie powierzchni betonu lekkimi osłonami wodoszczelnymi zapobiegającymi odparowaniu wody z betonu i chroniącymi beton przed deszczem i nasłonecznieniem. Przy temperaturze otoczenia wyższej niż +5 C należy nie później niż po 12 godzinach od zakończenia betonowania rozpocząć pielęgnację wilgotnościową betonu i prowadzić ją co najmniej przez 7 dni (przez polewanie co najmniej 3 razy na dobę). Nanoszenie błon nieprzepuszczających wody jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy beton nie będzie się łączył z następną warstwą konstrukcji monolitycznej, a także, gdy nie są stawiane specjalne wymagania odnośnie jakości pielęgnowanej powierzchni. Woda stosowana do polewania betonu powinna spełniać wymagania normy PN-EN 1008:2004. W czasie dojrzewania betonu elementy powinny być chronione przed uderzeniami i drganiami Okres pielęgnacji Ułożony beton należy utrzymywać w stałej wilgotności przez okres co najmniej 7 dni. Polewanie betonu normalnie twardniejącego należy rozpocząć po 24 godzinach od zabetonowania Usuwanie deskowań i stemplowań Rozformowanie konstrukcji może nastąpić po osiągnięciu przez beton wytrzymałości rozformowania dla konstrukcji monolitycznych (zgodnie z normą PN-63/B ) lub wytrzymałości manipulacyjnej dla prefabrykatów. Polecenie całkowitej rozbiórki deskowania i stemplowania powinno być dokonane na podstawie wyników badania wytrzymałości betonu, określonej na próbkach przechowywanych w warunkach najbardziej zbliżony do warunków dojrzewania betonu w konstrukcji Wykańczanie powierzchni betonu Równość powierzchni i tolerancji. Dla powierzchni betonów w konstrukcji nośnej obowiązują następujące wymagania: Wszystkie betonowe powierzchnie muszą być gładkie i równe, bez zagłębień między ziarnami kruszywa, przełomów i wybrzuszeń ponad powierzchnię, pęknięcia są niedopuszczalne, rysy powierzchniowe skurczowe są dopuszczalne pod warunkiem, że zostaje zachowana otulina zbrojenia betonu min. 2,5cm, pustki, raki i wykruszyny są dopuszczalne pod warunkiem, że otulenie zbrojenia betonu będzie nie mniejsze niż 2,5cm, a powierzchnia, na której występują nie większa niż 0,5% powierzchni odpowiedniej ściany, równość gorszej powierzchni ustroju nośnego przeznaczonej pod izolacje powinna odpowiadać wymaganiom normy PN-69/B-10260, tj. wypukłości i wgłębienia nie powinny być większe niż 2 mm. 43

44 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE Faktura powierzchni i naprawa uszkodzeń Jeżeli projekt nie przewiduje specjalnego wykończenia powierzchni betonowych, to po rozdeskowaniu konstrukcji należy: -wszystkie wystające nierówności wyrównać za pomocą tarcz karborundowych i czystej wody bezpośrednio po rozebraniu szalunków, -braki i ubytki na eksponowanych powierzchniach uzupełnić betonem i następnie wygładzić i uklepać, aby otrzymać równą i jednorodną powierzchnię bez dołków i porów, - wyrównaną wg powyższych zaleceń powierzchnię należy obrzucić zaprawą i lekko wyszczotkować wilgotną szczotką, aby usunąć powierzchnie szkliste Wykonanie podbetonu Przed przystąpieniem do układania podbetonu należy sprawdzić podłoże pod względem nośności założonej w projekcie technicznym. Podłoże winne być równe, czyste i odwodnione. Beton winien być rozkładany w miarę możliwości w sposób ciągły z zachowaniem kontroli grubości oraz rzędnych wg projektu technicznego. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1 Wymagania ogólne Wymagania ogólne podano w części ogólnej specyfikacji technicznej 6.2 Kontrola betonu Dokonywana na węźle betoniarskim, winna posiadać świadectwo zgodności z receptura dla każdej dostawy. Po 28 dniach producent betonu dostarczy wyniki badań próbek betonu na ściskanie wraz z atestem. Wykonawca zobowiązany jest do pobierania próbek betonu (15x15x15),przechowania ich w warunkach zbliżonych do warunków pacy konstrukcji na okres prowadzenia prac oraz gwarancji dla potrzeb zabezpieczenia ewentualnych późniejszych roszczeń. Kontrola zbrojenia polega na sprawdzeniu średnic, ilości i rozmieszczenia zbrojenia w porównaniu z dokumentacją projektową i ST. 6.3 Ocena wyników badań Wszystkie materiały muszą spełniać określone w ST wymagania. Wszystkie elementy robót, które wykazują odstępstwa od postanowień ST powinny zostać rozebrane i ponownie wykonane na koszt Wykonawcy. 7. OBMIAR ROBÓT Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora, jeżeli wszystkie pomiary i badania, z zachowaniem tolerancji ww. dały wyniki pozytywne. Odbiór robót obejmuje: 8.1. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu 8.2. Odbiór końcowy 8.3. Odbiór poszczególnych robót wg wymagań zawartych w niniejszej specyfikacji. 44

45 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE 8. ODBIÓR ROBÓT Jednostką obmiarową jest m 3 wykonanej konstrukcji. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Cena l m 3 elementu obejmuje: -dostarczenie materiałów, -wykonanie elementu, -wykonanie deskowania, -wykonanie zbrojenia, -wbudowanie i zagęszczenie mieszanki betonowej, -pielęgnację betonu, -roboty wykończeniowe i uporządkowanie terenu, -przeprowadzenie pomiarów wymaganych w specyfikacji techniczne 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-EN 197-1:2002 Cement. Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dla cementu powszechnego użytku. PN-EN 197-1:2002/A1:2005 jw. PN-EN 197-2:2002 Cement. Część 2: Ocena zgodności. PN-B-04320:1986 Cement. Odbiorcza statystyczna kontrola jakości. PN-EN 932-1:1999 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 1: Metody pobierania próbek. PN-EN 932-2:2001 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 2: Metody pomniejszania próbek laboratoryjnych. PN-EN 932-3:1999 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 3: Procedura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego. PN-EN 932-3:1999/A1:2004 jw. PN-EN 932-5:2001 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 5: Wyposażenie podstawowe i wzorcowanie. PN-EN 932-6:2002 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 6: Definicje powtarzalności i odtwarzalności. PN-EN 933-1:2000 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 1: Oznaczenie składu ziarnowego Metoda przesiewowa. PN-EN 933-1:2000/A1:2006 jw. PN-EN 933-2:1999 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 2: Oznaczenie składu ziarnowego Nominalne wymiary otworów sit badawczych. PN-EN 933-3:1999 Badania geometrycznych właściwości kruszyw Część 3: Oznaczanie kształtu ziaren za pomocą wskaźnika płaskości. PN-EN 933-3:1999/A1:2004 jw. PN-EN 933-4:2001 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 4: Oznaczanie kształtu ziaren Wskaźnik kształtu. PN-EN 933-5:2000 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 5: Oznaczenie procentowej zawartości ziaren o powierzchniach powstałych w wyniku przekruszenia lub łamania kruszyw grubych. PN-EN 933-5:2000/A1:2005 jw. 45

46 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE PN-EN 933-6:2002 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 6: Ocena właściwości powierzchni Wskaźnik przepływu kruszyw. PN-EN 933-6:2002/AC:2004 jw. PN-EN 933-7:2000 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 7: Oznaczenie zawartości muszli Zawartość procentowa muszli w kruszywach grubych. PN-EN 933-8:2001 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 8: Ocena zawartości drobnych cząstek Badanie wskaźnika piaskowego. PN-EN 933-9:2001 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 9: Ocena zawartości drobnych cząstek Badanie błękitem metylenowym. PN-EN :2002 Badanie geometrycznych właściwości kruszyw Część 10: Ocena zawartości drobnych cząstek Uziarnienie wypełniaczy (przesiewanie w strumieniu powietrza). PN-EN :2000 Badanie mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw Część 3: Oznaczanie gęstości nasypowej i jamistości. PN-EN :2002 Badanie mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw Część 6: Oznaczanie gęstości ziaren i nasiąkliwości. PN-EN :2002/AC:2004 jw. PN-EN :2002/Ap1:2005 jw. PN-EN :2002/A1:2006 jw. PN-EN 12620:2004 Kruszywa do betonu. PN-EN 12620:2004/AC:2004 jw. PN-EN 934-2:2002 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Domieszki do betonu. Definicje i wymagania. PN-EN 934-2:2002/A1:2005 jw. PN-EN 934-2:2002/A2:2006 jw. PN-EN 480-1:1999 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Część 1: Beton wzorcowy i zaprawa wzorcowa do badania. PN-EN 480-1:2006(u) jw. PN-EN 480-2:2006 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Część 2: Oznaczanie czasu wiązania. PN-EN 480-4:2006(u) Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Część 4: Oznaczanie ilości wody wydzielającej się samoczynnie z mieszanki betonowej. PN-EN 480-5:2006(u) Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Część 5: Oznaczanie absorpcji kapilarnej. PN-EN 480-6:2006(u) Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Część 6: Analiza w podczerwieni. PN-EN 480-8:1999 Domieszki do betonu, zapraw i zaczynu. Metody badań. Część 8: Oznaczanie umownej zawartości suchej substancji. PN-EN :1999 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Część 10: Oznaczanie zawartości chlorków rozpuszczalnych w wodzie. PN-EN :2006(u) Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Część 12: Oznaczanie zawartości alkaliów w domieszkach. PN-EN :2004 Woda zarobowa do betonu. Część 1: Specyfikacja pobierania próbek, badanie i ocena przydatności wody zarobowej do beto-nu, w tym wody odzyskanej z procesów produkcji betonu. PN-EN 206-1:2003 Beton. Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność. PN-EN 206-1:2003/Ap1:2004 jw. PN-EN 206-1:2003/A1:2005 jw. 46

47 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE PN-EN 206-1:2003/A2:2006 jw. PN-EN Badania mieszanki betonowej. PN-EN Badania betonu. PN-EN :2001 Badanie betonu w konstrukcjach. Część 1: Odwierty rdzeniowe Wycinanie, ocena i badanie wytrzymałości na ściskanie. PN-EN :2002 Badanie betonu w konstrukcjach. Część 2: Badania nieniszczące Oznaczanie liczby odbicia. PN-EN :2002/Ap1:2004 jw. PN-EN :2006 Badanie betonu w konstrukcjach. Część 3: Oznaczanie siły wyrywającej. PN-EN :2005 Badanie betonu w konstrukcjach. Część 4: Oznaczanie prędkości fali ultradźwiękowej. PN-B-06261:1974 Nieniszczące badania konstrukcji z betonu. Metoda ultradźwiękowa badania wytrzymałości betonu na ściskanie. PN-B-06262:1974 Nieniszczące badania konstrukcji z betonu. Metoda sklerometryczna badania wytrzymałość i betonu na ściskanie za pomocą młotka Schmidta typu N. PN-75/D Tarcica iglasta ogólnego przeznaczenia. PN-72/D Tarcica liściasta ogólnego przeznaczenia. PN-92/D Surowiec drzewny. Drewno wielkowymiarowe iglaste. Wspólne wymagania i badania. PN-83/D-97005/19 Sklejka. Sklejka do deskowań. Wymagania i badania. PN-N-02211:2000 Geodezyjne wyznaczenie przemieszczeń. Terminologia podstawowa. PN-M :1996 Rusztowania stojące metalowe robocze. Część 1: Określenia, podział i główne parametry. PN-M :1996 Rusztowania stojące metalowe robocze. Część 2: Rusztowania stojakowe z rur stalowych. Ogólne wymagania i badania oraz eksploatacja. PN-M :1996 Rusztowania stojące metalowe robocze. Część 3: Rusztowania ramowe. PN-EN 74-1:2006(u) Złącza, sworznie centrujące i podstawki stosowane w deskowaniach i rusztowaniach. Część 1: Złącza do rur Wymagania i metody badań. PN-EN 1065 Regulowane podpory stalowe. Charakterystyka, konstrukcja i ocena na podstawie obliczeń i badań. PN-B :1998 Konstrukcje drewniane. Rusztowania Terminologia. PN-B :1998 Konstrukcje drewniane. Rusztowania Wymagania. PN-B :1998 Konstrukcje drewniane. Rusztowania Badania. PN-EN 10020:1996 Stal. Klasyfikacja PN-EN 10021:1997 Ogólne techniczne warunki dostaw stali i wyrobów stalowych PN-EN :1994 Systemy oznaczania stali. Znaki stali, symbole główne PN-EN :1994 Systemy oznaczania stali. System cyfrowy PN-EN 10079:1996 Stal. Wyroby. Terminologia PN-ISO :1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty gładkie. PN-ISO /AK:1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty gładkie. Dodatkowe wymagania. PN-ISO :1998 Stal do zbrojenia betonu. IDT-ISO :1991 Pręty żebrowane PN-ISO /AK:1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty Żebrowane. Dodatkowe wymagania Poprawki PN-ISO /AK:1998/Ap1:1999 PN-EN Stal do zbrojenia betonu. Spajalna stal zbrojeniowa. Postanowienia ogólne. 47

48 KONSTRUKCJE ŻELBETOWE PN 82/H Walcówka i pręty stalowe do zbrojenia betonu Poprawki: 1. BI 4/91 poz BI 8/92 poz. 38 Zmiany 1. BI 4/84 poz. 17 PN-EN Wykonywanie konstrukcji betonowych. PN-B Roboty betonowe i Żelbetowe. Wymagania techniczne. Zmiany PN-H /A1:1996 Stal określonego stosowania. Stal do zbrojenia betonu. Gatunki. 48

49 ZBROJENIE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA

50 ZBROJENIE SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Przedmiot ST Zakres stosowania ST Określenia podstawowe Zakres robót objętych ST Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY Wymagania ogólne Materiały potrzebne do wykonania robót SPRZĘT Wymagania ogólne Sprzęt do wykonywania robót TRANSPORT Wymagania ogólne Transport materiałów WYKONANIE ROBÓT Wymagania ogólne Organizacja robot Przygotowanie zbrojenia: Montaż zbrojenia KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Wymagania ogólne Badania w czasie wykonywania robót OBMIAR ROBÓT ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Wymagania przy odbiorze PODSTAWA PŁATNOŚCI PRZEPISY ZWIĄZANE

51 ZBROJENIE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru zbrojenia betonu w ławach fundamentowych projektowanej wiaty realizowanej podczas inwestycji polegającej na wykonaniu ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej, naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonanie barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty Zakres stosowania ST Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Odstępstwa od wymagań podanych w niniejszej specyfikacji mogą mieć miejsce tylko w przypadkach małych prostych robot i konstrukcji drugorzędnych o niewielkim znaczeniu, dla których istnieje pewność, że podstawowe wymagania będą spełnione przy zastosowaniu metod wykonania na podstawie doświadczenia i przy przestrzeganiu zasad sztuki budowlanej Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. Pręty stalowe wiotkie - pręty stalowe o przekroju kołowym żebrowane o średnicy do 40 mm Zbrojenie niesprężające - zbrojenie konstrukcji betonowej nie wprowadzające do niej naprężeń w sposób czynny Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu wykonanie robót związanych z: przygotowaniem zbrojenia, montażem zbrojenia, kontrolą jakości robot i materiałów Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót, ich zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inżyniera. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w Wymaganiach ogólnych pkt 1 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w Wymaganiach ogólnych pkt 2. 51

52 ZBROJENIE 2.2. Materiały potrzebne do wykonania robót Zaprojektowano ławy fundamentowe o szerokości 25 cm i wysokości 25 cm. Ławę zazbroić konstrukcyjnie 4 o 12 i strzemionami o 6 co 30 cm. Beton B 20. Na ławach położyć izolację poziomą 2 x papę na lepiku. Stal zbrojeniowa Pręty stalowe do zbrojenia betonu powinny odpowiadać wymaganiom normy PN-H Przeznaczona do odbioru na budowie partia prętów musi być zaopatrzona w atest, w którym mają być podane: - nazwa wytwórcy, - oznaczenie wyrobu wg normy PN-H-93215, - numer wytopu lub numer partii, - wszystkie wyniki przeprowadzonych badań oraz skład chemiczny według analizy wytopowej, - masa partii, - rodzaj obróbki cieplnej. Na przywieszkach metalowych przymocowanych do każdej wiązki prętów lub kręgu prętów (po dwie do każdej wiązki) muszą znajdować się następujące informacje: - znak wytwórcy, - średnica nominalna, - znak stali, - numer wytopu lub numer partii, - znak obróbki cieplnej. Wady powierzchniowe: Powierzchnia walcówki i prętów powinna być bez pęknięć, pęcherzy i naderwań. Na powierzchni czołowej prętów niedopuszczalne są pozostałości jamy usadowej, rozwarstwienia i pęknięcia widoczne gołym okiem. Wady powierzchniowe takie jak rysy, drobne łuski i zawalcowania, wtrącenia niemetaliczne, wżery, wypukłości, wgniecenia, zgorzeliny i chropowatości są dopuszczalne: jeśli mieszczą się w granicach dopuszczalnych odchyłek dla walcówki i prętów gładkich, jeśli nie przekraczają 0,5 mm dla walcówki i prętów żebrowanych o średnicy nominalnej do 25 mm, zaś 0,7 mm dla prętów o większych średnicach. Odbiór stali na budowie. Odbiór stali na budowie powinien być dokonany na podstawie atestu, w który powinien być zaopatrzony każdy krąg lub wiązka stali. Atest ten powinien zawierać: znak wytwórcy, średnicę nominalną, gatunek stali, numer wyrobu lub partii, znak obróbki cieplnej. Cechowanie wiązek i kręgów powinno być dokonane na przywieszkach metalowych po 2 sztuki dla każdej wiązki czy kręgu. 52

53 ZBROJENIE Wygląd zewnętrzny prętów zbrojeniowych dostarczonej partii powinien być następujący: na powierzchni prętów nie powinno być zgorzeliny, odpadającej rdzy, tłuszczów, farb lub innych zanieczyszczeń, odchyłki wymiarów przekroju poprzecznego prętów i ożebrowania powinny się mieścić w granicach określonych dla danej klasy stali w normach państwowych, pręty dostarczone w wiązkach nie powinny wykazywać odchylenia od linii prostej większego niż 5 mm na 1 m długości pręta. Magazynowanie stali zbrojeniowej. Stal zbrojeniowa powinna być magazynowana pod zadaszeniem w przegrodach lub stojakach z podziałem wg wymiarów i gatunków. Badanie stali na budowie. Dostarczoną na budowę partię stali do zbrojenia konstrukcji z betonu należy przed wbudowaniem zbadać laboratoryjnie w przypadku, gdy: nie ma zaświadczenia jakości (atestu), nasuwają się wątpliwości co do jej właściwości technicznych na podstawie oględzin zewnętrznych, stal pęka przy gięciu. Decyzję o przekazaniu próbek do badań laboratoryjnych podejmuje Inżynier. Kształtowniki stalowe. Kształtowniki stalowe posiadające atest. Nie wolno stosować kształtowników o zmienionej geometrii. Nie wolno stosować elementów, które miały zmienioną geometrię. Kształtowniki przed zamontowaniem należy oczyścić z łuszczącej się rdzy, zabrudzeń z zaprawy, zatłuszczeń i innych zanieczyszczeń mogących powodować brak przyczepności lub korozję elementów stalowych. W przypadku stwierdzenia niezgodności materiału z wymaganiami normowymi Wykonawca ma obowiązek wymienić materiał na pełnowartościowy. Łączniki Jako łączniki występują: połączenia spawane, połączenia na śruby oraz kotwy. Drut montażowy. Do montażu prętów zbrojenia należy używać wyżarzonego drutu stalowego, tzw. wiązałkowego. Podkładki dystansowe. Dopuszcza się, stosowanie stabilizatorów i podkładek dystansowych wyłącznie z betonu. Podkładki dystansowe muszą być przymocowane do prętów. 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w OST Wymagania ogólne pkt Sprzęt do wykonywania robót Sprzęt używany przy przygotowaniu i montażu zbrojenia wiotkiego w konstrukcjach budowlanych powinien spełniać wymagania obowiązujące w budownictwie ogólnym. W szczególności wszystkie rodzaje sprzętu, jak: giętarki, prościarki, zgrzewarki, spawarki 53

54 ZBROJENIE powinny być sprawne oraz posiadać fabryczną gwarancję i instrukcję obsługi. Sprzęt powinien spełniać wymagania BHP, jak przykładowo osłony zębatych i pasowych urządzeń mechanicznych. Miejsca lub elementy szczególnie niebezpieczne dla obsługi powinny być specjalnie oznaczone. Sprzęt ten powinien podlegać kontroli osoby odpowiedzialnej za BHP na budowie. Osoby obsługujące sprzęt powinny być odpowiednio przeszkolone. Do wykonywania zbrojenia winny być wykorzystywane następujące urządzenia: - urządzenia i maszyny do prostowania prętów cienkich w kręgach /walcówki/ oraz do prostowania prętów dostarczanych w odcinkach prostych, - urządzenia do cięcia prętów zbrojeniowych na odpowiednią długość, - urządzenia do kształtowania prętów zbrojeniowych (giętarki itp.), - urządzenia i sprzęt do zgrzewania i spawania prętów zbrojeniowych. 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w OST Wymagania ogólne pkt Transport materiałów Pręty do zbrojenia powinny być przewożone odpowiednimi środkami transportu, w sposób zapewniający uniknięcie trwałych odkształceń oraz zgodnie z przepisami BHP i ruchu drogowego. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące kontroli jakości robót podano w OST Wymagania ogólne pkt Organizacja robot Wykonawca przedstawi Inspektorowi nadzoru do akceptacji projekt organizacji i harmonogram robot uwzględniający wszystkie warunki, w jakich będą wykonywane roboty zbrojarskie Przygotowanie zbrojenia: Przygotowanie, montaż i odbiór zbrojenia powinien odpowiadać wymaganiom normy PN 91/ , a klasy i gatunki stali winny być zgodne z dokumentacją projektową. Zbrojenie elementów żelbetowych jest obecnie przygotowywane w warsztatach zbrojarskich, wyposażonych w niezbędne urządzenia i maszyny. Te warsztaty są urządzane na placu budowy bądź na terenie zaplecza przedsiębiorstwa wykonawczego (jako tzw. zbrojarnie centralne). Gotowe prefabrykaty zbrojarskie dostarczane są także na plac budowy przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa, wytwarzające je na indywidualne zamówienie Wykonawcy. Przygotowanie i obróbka zbrojenia obejmują takie czynności jak czyszczenie, prostowanie, cięcie, gięcie i montaż. 54

55 ZBROJENIE Czyszczenie prętów Pręty przed ich użyciem do zbrojenia konstrukcji należy oczyścić z zendry, luźnych płatków rdzy, kurzu i błota. Pręty zbrojenia zatłuszczone lub zabrudzone farbą olejną można opalać lampami benzynowymi lub czyścić preparatami rozpuszczającymi tłuszcze. Stal narażoną na choćby chwilowe działanie słonej wody należy zmyć wodą słodką. Stal pokrytą łuszczącą się rdzą i zabłoconą oczyszcza się szczotkami drucianymi ręcznie lub mechanicznie bądź też przez piaskowanie. Po oczyszczeniu należy sprawdzić wymiary przekroju poprzecznego prętów. Stal tylko zabrudzoną można zmyć strumieniem wody. Pręty oblodzone odmraża się strumieniem ciepłej wody. Możliwe są również inne sposoby czyszczenia stali zbrojeniowej akceptowane przez Inspektora nadzoru. Prostowanie prętów Pręty dostarczone w kręgach oraz druty dostarczone na szpulach powinny być wyprostowane przed wykonaniem zbrojenia. Dopuszcza się prostowanie prętów ręcznie za pomocą kluczy zbrojarskich i młotków na stole zbrojarskim z odpowiednio umocowanymi trzpieniami lub mechaniczne przy użyciu prościarek rolkowych dwupłaszczyznowych. Pręty zbrojeniowe w kręgach można prostować przez przeciąganie za pomocą np. wciągarki lub przy pomocy mechanicznej prościarki. W przypadku prostowania prętów przez przeciąganie należy przeprowadzić badania kontrolne właściwości stali po wyprostowaniu. Prętów obrobionych na zimno nie należy prostować przez przeciąganie. Dopuszczalna wielkość miejscowego odchylenia od linii prostej wynosi 4 mm. Cięcie prętów zbrojeniowych Cięcie prętów należy wykonywać przy maksymalnym wykorzystaniu materiału. Wskazane jest sporządzenie w tym celu planu cięcia. Cięcia przeprowadza się przy użyciu nożyc ręcznych lub nożyc (pręty o średnicy do 20 mm) bądź gilotyn mechanicznych. Gilotynami mechanicznymi można przecinać jednocześnie więcej niż jeden pręt. Do cięcia siatek zbrojeniowych stosuje się nożyce hydrauliczne przewoźne. Cięcia można również przeprowadzić przy użyciu mechanicznych noży. Dopuszcza się również cięcie palnikiem acetylenowym. Odgięcia prętów, haki Minimalne średnice trzpieni używanych przy wykonywaniu haków zbrojenia podaje tabela Nr 23 normy PN-S Minimalna odległość od krzywizny pręta do miejsca, gdzie można na nim położyć spoinę, wynosi 10d dla stali A-III i A-II lub 5d dla stali A-I. Na zimno na budowie można wykonywać odgięcia prętów o średnicy d 12 mm. Pręty o średnicy d > 12 mm powinny być odginane z kontrolowanym podgrzewaniem. Gięcie prętów o średnicy większej niż 30 mm w stanie ogrzanym należy ograniczyć do stali walcowanych na gorąco, przy zachowaniu wytycznych dla tego typu gięcia, stanowiących załacznik do dokumentacji technicznej robót zbrojarskich. 55

56 ZBROJENIE W miejscach zagięć i załamań elementów konstrukcji, w których zagięciu ulegają jednocześnie wszystkie pręty zbrojenia rozciąganego, należy stosować średnicę zagięcia równą co najmniej 20d. Wewnętrzna średnica odgięcia strzemion i prętów montażowych powinna spełniać warunki podane dla haków. Przy odbiorze haków i odgięć prętów należy zwrócić szczególną uwagę na ich zewnętrzną stronę. Niedopuszczalne są tam pęknięcia powstałe podczas wyginania. Pręty można wyginać ręcznie kluczem zbrojarskim, wykorzystując trzpienie zamocowane w blacie stołu zbrojarskiego lub za pomocą giętarek ręcznych lub mechanicznych. Można przy tym jednocześnie wyginać więcej niż jeden pręt Montaż zbrojenia Wymagania ogólne Układ zbrojenia w konstrukcji musi umożliwiać jego dokładne otoczenie przez jednorodny beton. Po ułożeniu zbrojenia w deskowaniu rozmieszczenie prętów względem siebie i względem deskowania nie może ulec zmianie. W konstrukcji można wbudować stal pokrytą co najwyżej nalotem nie łuszczącej się rdzy. Nie można wbudować stali zatłuszczonej smarami lub innymi środkami chemicznymi, zabrudzonej farbami, zabłoconej i oblodzonej, stali, która była wystawiona na działanie słonej wody. Minimalna grubość otuliny zewnętrznej w świetle prętów i powierzchni przekroju elementu żelbetowego powinna wynosić co najmniej: 0,07 m - dla zbrojenia głównego fundamentów i podpór masywnych, 0,055 m - dla strzemion fundamentów i podpór masywnych, 0,05 m - dla prętów głównych lekkich podpór i pali, 0,03 m - dla zbrojenia głównego ram, belek, pociągów, gzymsów, 0,025 m - dla strzemion ram, belek, podciągów i zbrojenia płyt, gzymsów. Układanie zbrojenia bezpośrednio na deskowaniu i podnoszenie na odpowiednią wysokość w trakcie betonowania jest niedopuszczalne. Niedopuszczalne jest chodzenie po wykonanym szkielecie zbrojeniowym. Montowanie zbrojenia. Pręty zbrojenia należy łączyć w sposób określony w dokumentacji projektowej, przy zachowaniu n/w warunków: zbrojenie należy układać po sprawdzeniu i odbiorze deskowań, nie należy podwieszać i mocować do zbrojenia deskowań, pomostów transportowych, urządzeń wytwórczych i montażowych, montaż zbrojenia z pojedyńczych prętów powinien być dokonywany bezpośrednio w deskowaniu, montaż zbrojenia bezpośrednio w deskowaniu zaleca się wykonywać przed ustawieniem szalowania bocznego, zbrojenie płyt prętami pojedynczymi powinno być układane według rozstawienia prętów oznaczonego w projekcie, dla zachowania właściwej otuliny należy układane w deskowaniu zbrojenie podpierać podkładami betonowymi lub z tworzyw sztucznych o grubości równej grubości otulenia. 56

57 ZBROJENIE Skrzyżowania prętów należy wiązać drutem wiązałkowym, zgrzewać lub łączyć tzw. słupkami dystansowymi. Drut wiązałkowy, wyżarzony o średnicy 1 mm, używa się do łączenia prętów o średnicy do 12 m, przy średnicach większych należy stosować drut o średnicy 1,5 mm. W szkieletach zbrojenia belek i słupów należy łączyć wszystkie skrzyżowania prętów narożnych ze strzemionami, a pozostałych prętów na przemian. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące kontroli jakości robót podano w OST Wymagania ogólnych pkt 6 specyfikacji technicznej. Kontrola jakości robót wykonania zbrojenia polega na sprawdzeniu zgodności z dokumentacją projektową oraz podanymi powyżej wymaganiami. Zbrojenie podlega odbiorowi przed betonowaniem Badania w czasie wykonywania robót Przy odbiorze stali dostarczonej na budowę, należy przeprowadzić następujące badania: - sprawdzenie zgodności przywieszek z zamówieniem, - sprawdzenie stanu powierzchni wg normy PN-H-93215, - sprawdzenie wymiarów wg normy PN-H-93215, - sprawdzenie masy wg normy PN-H-93215, - próba rozciągania wg normy PN-EN AC1:1998, - próba zginania na zimno wg normy PN-H Do badania należy pobrać minimum 3 próbki z każdego kręgu lub wiązki. Próbki należy pobrać z różnych miejsc kręgu. Jakość prętów należy ocenić pozytywnie, jeżeli wszystkie badania odbiorcze dadzą wynik pozytywny. Niezależnie od tolerancji dla zbrojenia obowiązują następujące wymagania: dopuszczalne odchylenie strzemion od linii prostopadłej do zbrojenia głównego nie powinno przekraczać 3%, liczba uszkodzonych skrzyżowań na jednym pręcie nie może przekraczać 25% ogólnej ich liczby na tym pręcie, różnica w rozstawie między prętami głównymi nie powinna przekraczać ±0,5 cm, różnice w rozstawie strzemion nie powinny przekraczać ±2 cm. 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiarową jest 1 kilogram lub 1 tona. Do obliczania należności przyjmuje się teoretyczną ilość (kg) zmontowanego uzbrojenia, tj. łączną długość prętów poszczególnych średnic pomnożoną odpowiednio przez ich masę jednostkową (kg/m). Nie dolicza się stali użytej na zakłady przy łączeniu prętów, przekładek montażowych ani drutu wiązałkowego. Nie uwzględnia się tez zwiększonej ilości materiału w wyniku stosowania przez Wykonawcę prętów o średnicach większych od wymaganych w dokumentacji projektowej. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót. Ogólne zasady odbioru robót podano w Wymaganiach ogólnych pkt 8. 57

58 ZBROJENIE 8.2. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Dokumenty i dane Podstawą odbioru robot zanikających lub ulegających zakryciu są: pisemne stwierdzenie Inspektora nadzoru w dzienniku budowy o wykonaniu robót zgodnie z dokumentacją projektową i ST, inne pisemne stwierdzenia Inspektora nadzoru o wykonaniu robot. Zakres robót Zakres robot zanikających lub ulegających zakryciu określają pisemne stwierdzenia Inspektora nadzoru lub inne potwierdzone przez niego dokumenty. Zgodność z dokumentacją Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania (z uwzględnieniem dopuszczalnych tolerancji) wg pkt. 6 ST dały pozytywny wynik Wymagania przy odbiorze Odbiór końcowy odbywa się po pisemnym stwierdzeniu przez Inspektora nadzoru w dzienniku budowy zakończenia robot zbrojarskich i pisemnego zezwolenia Inspektora nadzoru na rozpoczęcie betonowania elementów, których zbrojenie podlega odbiorowi. Odbiór powinien polegać na sprawdzeniu: zgodności wykonania zbrojenia z dokumentacją projektową zgodności z dokumentacją projektową liczby prętów w poszczególnych przekrojach, rozstawu strzemion, prawidłowości wykonania haków, złącz i długości zakotwień prętów, zachowania wymaganej projektem otuliny zbrojenia. Do odbioru robot mają zastosowanie postanowienia zawarte w OST,,Wymagania ogólne" pkt PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w OST Wymagania ogólne pkt 9. Podstawę płatności stanowi cena jednostkowa za 1 tonę przygotowania i montażu zbrojenia, która obejmuje: przygotowanie stanowiska roboczego, dostarczenie materiału, narzędzi i sprzętu, oczyszczenie i wyprostowanie, wygięcie, przycinanie prętów stalowych, łączenie oraz montaż zbrojenia za pomocą drutu wiązałkowego w deskowaniu, zgodnie z projektem i niniejszą specyfikacją, wykonanie wszystkich niezbędnych pomiarów, prób i sprawdzeń, oczyszczenie terenu robót z odpadów zbrojenia i usunięcie ich poza teren robót. Podstawę płatności stanowi cena jednostkowa za 1 szt przygotowania i montażu wsporników ramiennych, która obejmuje: przygotowanie stanowiska roboczego, dostarczenie materiału, narzędzi i sprzętu, 58

59 ZBROJENIE montaż zbrojenia w postaci wsporników ramiennych, wykonanie wszystkich niezbędnych pomiarów, prób i sprawdzeń, oczyszczenie terenu robót z odpadów zbrojenia i usunięcie ich poza teren robót. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-89/H-84023/06 Stal do zbrojenia betonu. PN-B-03264:2002 Konstrukcje betonowe, żelbetowe i sprężone. Projektowanie Instrukcja zabezpieczenia przed korozja, konstrukcji, PN-EN 10020:1996 Stal. Klasyfikacja PN-EN 10021:1997 Ogólne techniczne warunki dostaw stali i wyrobów stalowych PN-EN :1994 Systemy oznaczania stali. Znaki stali, symbole główne PN-EN :1994 Systemy oznaczania stali. System cyfrowy PN-EN 10079:1996 Stal. Wyroby. Terminologia PN-ISO :1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty gładkie. PN-ISO /AK:1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty gładkie. Dodatkowe wymagania. PN-ISO :1998 Stal do zbrojenia betonu. IDT-ISO :1991 Pręty żebrowane PN-ISO /AK:1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty Żebrowane. Dodatkowe wymagania Poprawki PN-ISO /AK:1998/Ap1:1999 PN-EN Stal do zbrojenia betonu. Spajalna stal zbrojeniowa. Postanowienia ogólne. PN 82/H Walcówka i pręty stalowe do zbrojenia betonu Poprawki: 1. BI 4/91 poz BI 8/92 poz. 38 Zmiany 1. BI 4/84 poz. 17 PN-EN Wykonywanie konstrukcji betonowych. PN-B Roboty betonowe i Żelbetowe. Wymagania techniczne. Zmiany PN-H /A1:1996 Stal określonego stosowania. Stal do zbrojenia betonu. Gatunki. 59

60 SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ROBOTY MUROWE

61 ROBOTY MUROWE SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Przedmiot SST Zakres stosowania ST Określenia podstawowe Zakres robót objętych SST Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY Wymagania ogólne Materiały potrzebne do wykonania robót Wiata: SPRZĘT Ogólne wymagania Sprzęt do wykonywania robót murowych TRANSPORT Wymagania ogólne Transport elementów murowych (bloczków) WYKONANIE ROBÓT Wymagania ogólne Warunki przystąpienia do robót KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Wymagania ogólne Wymagania dotyczące materiałów OBMIAR ROBÓT ODBIÓR ROBÓT PODSTAWA PŁATNOŚCI PRZEPISY ZWIĄZANE

62 ROBOTY MUROWE 452. ROBOTY ZWIAZANE Z WYKONANIEM KONSTRUKCJI OBIEKTU ROBOTY MUROWE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z pracami murowymi w trakcie realizacji inwestycji polegającej na wykonaniu ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej, naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonanie barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty 14. Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz w zakresie inżynierii lądowej i wodnej. Roboty w zakresie wykonywania pokryć i konstrukcji dachowych i inne podobne roboty specjalistyczne. Wykonywanie pokryć i konstrukcji dachowych oraz podobne roboty Roboty murarskie Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenia zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót zawartych w pkt. 1.1 powyższej ST Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej ST są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. roboty budowlane murowe wszystkie prace budowlane związane z wykonywaniem murów z ceramiki budowlanej, betonów wibrowanych i komórkowych zgodnie z dokumentacją projektową. ściana działowa ściana pionowa, nienośna, dzieląca wnętrze Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem ścian murowanych. 62

63 ROBOTY MUROWE 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową, SST i poleceniami Inżyniera. 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w części Wymagania ogólne pkt 2 specyfikacji technicznej Materiały potrzebne do wykonania robót Wiata: 1. Ściany fundamentowe. Ściany fundamentowe wykonać z bloczków betonowych, grubości 25 cm. Na ścianach izolacja pozioma. 2. Ściany nadziemia. Ściany nadziemia zaprojektowano: murowane do wysokości 160 cm oraz górą jako ażurową z prętów i kształtowników stalowych. Ścianę murowaną wykonać z cegły klinkierowej kl. 150 ( 70 MPa). W ścianie z cegły słupki stalowe z 2 kątowników 50 x 50 x 5. U dołu słupków przyspawać stopę blacha 180 x 180 x 5 mm. Słupki obsadzić na głębokość 70 cm za pomocą 4 śrub M 15 długości 15 cm. Do murowania należy zastosować nanozaprawę przeznaczoną do murowania z jednoczesnym spoinowaniem lub równoważną. Jako zwieńczenie górnej części ściany (ażurowej) do słupków przyspawać ramę z 2 kątowników 30 x30 x SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w części Wymagania ogólne pkt 3 specyfikacji technicznej Sprzęt do wykonywania robót murowych Do wykonania robót należy stosować dowolny typ sprzętu, sprawny technicznie i zaakceptowany przez Inspektora nadzoru. Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość i środowisko wykonywanych robót. 63

64 ROBOTY MUROWE 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podane są w części Wymagania ogólne pkt. 4 specyfikacji technicznej Transport elementów murowych (bloczków) Elementy murowe należy przewozić na paletach dowolnymi środkami transportu i w odpowiedni sposób zabezpieczone przed zawilgoceniem. Załadunek i rozładunek powinien odbywać się w sposób zmechanizowany przy pomocy wózka widłowego o udźwigu dostosowanym do ciężaru palety lub żurawia wyposażonego w zawiesie z widłami. Materiały murowe mogą być przechowywane na otwartych placach składowych. Powierzchnia składowania powinna być utwardzona, wyrównana i przystosowana do odprowadzania opadów atmosferycznych. Zaleca się składowanie w jednostkach ładunkowych. 5. WYKONANIE ROBÓT Wymagania ogólne Ogólne zasady wykonania robót podano w części Wymagania Ogólne pkt. 5 specyfikacji technicznej Warunki przystąpienia do robót Przed przystąpieniem do wykonywania robót murowych wewnętrznych należy: zakończyć roboty stanu surowego, oczyścić pomieszczenia z gruzu i odpadów, sprawdzić wymiary oraz kąty skrzyżowań ścian, Należy zwrócić uwagę na następujące uwarunkowania: należy przestrzegać prawidłowego wiązania z zachowaniem zasady mijania spoin pionowych w kolejnych warstwach muru o minimum 6 cm, bloczki docinać na pożądany wymiar piłą ręczną lub elektryczną, zaprawę układać równomiernie w warstwie grubości 1 cm, przed nałożeniem zaprawy obficie zwilżyć powierzchnię bloczków wodą dla uniknięcia odciągania wody z zaprawy, przy temperaturze otoczenia powyżej 25 C powierzchnię bloczków należy lekko zwilżać wodą ściany podłużne i poprzeczne wykonywać równocześnie, odpowiednio je przewiązując, wykonaną część ściany zabezpieczyć przed opadami przykryciem z folii w przypadku wznoszenia ścian z bloczków na pióro i wpust należy zwrócić szczególną uwagę na szczelne przyleganie bloczków. 64

65 ROBOTY MUROWE 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Ogólne ustalenia dotyczące kontroli jakości robót podano w pkt 6 części Wymagania ogólne niniejszej specyfikacji technicznej. Wykonanie robót przeprowadzić zgodnie z dokumentacją projektową i SST. W trakcie robót wykonać odbiory międzyoperacyjne po wykonaniu robót murowych. Ogólnej kontroli podlega sprawdzenie: równości ułożonych warstw, czy niepotrzebnie nie została pogrubioną spoina, czy nie pozostawiono zbyt szerokich szczelin pomiędzy bloczkami na pióro i wpust Wymagania dotyczące materiałów Cegły klinkierowe Cegły klinkierowe podlegają kontroli w momencie ich dostawy na plac budowy. Muszą być pozbawione spękań, obtłuczeń. Tylko pełnowartościowe materiały mogą być wykorzystywane do wznoszenia konstrukcji murowych. Zaprawy W przypadku, gdy zaprawa wytwarzana jest na placu budowy, należy kontrolować jej markę i konsystencję w sposób podany obowiązujących normach i kartach katalogowych producentów wyrobów klejowych. Wyniki odbiorów materiałów i wyrobów powinny być każdorazowo wpisywane do dziennika budowy. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne ustalenia dotyczące obmiaru robót podano w pkt 7 części Wymagania ogólne specyfikacji technicznej. Jednostką obmiaru jest m 2 ściany. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne ustalenia dotyczące odbioru robót podano w pkt 8 części Wymagania ogólne specyfikacji technicznej. W wyniku odbioru należy sporządzić: częściowy protokół odbioru robót, protokół odbioru robót zanikających, wpis do dziennika budowy, Jeżeli wszystkie czynności odbioru robót dały wyniki pozytywne, wykonane roboty należy uznać za zgodne z wymaganiami SST i PB. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne ustalenia dotyczące podstaw płatności podano w pkt 9 części Wymagania ogólne specyfikacji technicznej. 65

66 ROBOTY MUROWE Cena obejmuje: wykonanie niezbędnych czynności murowych, zapewnienie na placu budowy warunków bezpieczeństwa bhp, ppoż., sanitarnych i ochrony środowiska i uporządkowanie terenu budowy. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-68/B Roboty murowe z cegły. Wymagania i badania przy odbiorze. PN-B-12050:1996 Wyroby budowlane ceramiczne. PN-EN 197-1:2002 Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementu powszechnego użytku. PN-EN 197-1:2002 Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku. PN-EN-413-1:2005 Cement murarski 15. Część 1 Skład, wymagania i kryteria zgodności. PN-EN-459-1:2003 Wapno budowlane. Część 1 Definicje, wymagania i kryteria zgodności. PN-EN 13139:2003 Kruszywa do zaprawy. PN-EN 678:1998 Oznaczanie gęstości w stanie suchym autoklawizowanego betonu komórkowego. PN-EN 1353:1999 Oznaczanie wilgotności autoklawizowanego betonu komórkowego. PN-EN 1352:1999 Oznaczanie wilgotności autoklawizowanego betonu komórkowego. PN-B 19301:1997 Prefabrykaty budowlane z autoklawizowanego betonu komórkowego. Elementy drobnowymiarowe 66

67 SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH KONSTRUKCJA I ELEMENTY STALOWE

68 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Przedmiot ST Zakres stosowania ST Określenia podstawowe Zakres robót objętych ST Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY Wymagania ogólne Materiały potrzebne do wykonania robót SPRZĘT Wymagania ogólne Sprzęt do transportu i montażu konstrukcji Sprzęt do robót spawalniczych TRANSPORT Wymagania ogólne Transport materiałów Składowanie materiałów i konstrukcji WYKONANIE ROBÓT Wymagania ogólne Montaż elementów stalowych Połączenia spawane Zabezpieczenie antykorozyjne elementów stalowych KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT OBMIAR ROBÓT ODBIÓR ROBÓT PODSTAWA PŁATNOŚCI PRZEPISY ZWIĄZANE

69 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót konstrukcji i elementów stalowych związanych z inwestycją polegającą na wykonaniu ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej, naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonaniu barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty Zakres stosowania ST Szczegółowa specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenie zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót zawartych w pkt Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej ST są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi normami i wytycznymi Zakres robót objętych ST Roboty, których dotyczy szczegółowa specyfikacja techniczna obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu wykonanie i montaż konstrukcji stalowych, występujących w obiekcie przetargowym Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót, ich zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inżyniera. 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w OST Wymagania ogólne pkt Materiały potrzebne do wykonania robót Konstrukcja stalowa i elementy stalowe projektowanej wiaty śmietnikowej: 1. Ściany nadziemia. Ściany nadziemia zaprojektowano: murowane do wysokości 160 cm oraz górą jako ażurową z prętów i kształtowników stalowych. Ścianę murowaną wykonać z cegły klinkierowej kl. 150 ( 70 MPa). W ścianie z cegły słupki stalowe z 2 kątowników 50 x 50 x 5. U dołu słupków przyspawać stopę blacha 180 x 180 x 5 mm. Słupki obsadzić na głębokość 70 cm za pomocą 4 śrub M 15 długości 15 cm. Do murowania należy zastosować nanozaprawę przeznaczoną do murowania z jednoczesnym spoinowaniem lub równoważną. Jako zwieńczenie górnej części ściany (ażurowej) do słupków przyspawać ramę z 2 kątowników 30 x30 x 4. 69

70 2. Dach. Jako konstrukcja lekka. Ze spadkiem 15%. Jako elementy konstrukcyjne wykonać wiązary stalowe wykonane z kątownika 50 x 50. Rozmieszczenie wiązarów od 112,5 145 cm. Krycie dachu blachą trapezową w kolorze grafitowym. Mocowanie blachy za pomocą śrub do pasa górnego dźwigarów. 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podane są w ogólnej specyfikacji technicznej Wymagania ogólne pkt Sprzęt do transportu i montażu konstrukcji Do transportu i montażu konstrukcji należy używać żurawi, wciągarek, dźwigników, podnośników i innych urządzeń. Wszelkie urządzenia dźwigowe, zawiesia i trawersy podlegające przepisom o dozorze technicznym powinny być dostarczone wraz z aktualnymi dokumentami uprawniającymi do ich eksploatacji Sprzęt do robót spawalniczych Stosowany sprzęt spawalniczy powinien umożliwiać wykonanie złączy zgodnie z technologią spawania i dokumentacją konstrukcyjną. - Spadki napięcia prądu zasilającego nie powinny być większe jak 10%. - Eksploatacja sprzętu powinna być zgodna z instrukcją. - Stanowiska spawalnicze powinny być odpowiednio urządzone - spawarki powinny stać na izolującym podwyższeniu i być zabezpieczone od wpływów atmosferycznych - Sprzęt pomocniczy powinien być przechowywany w zamykanych pomieszczeniach. - Stanowisko robocze powinno być urządzone zgodnie z przepisami bhp i przeciwpożarowymi, zabezpieczone od wpływów atmosferycznych, oświetlone z dostateczną wentylacją; - Stanowisko robocze powinno być odebrane przez Inżyniera. 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podane są w OST Wymagania ogólne pkt 3.3. Elementy konstrukcyjne mogą być przewożone dowolnymi środkami transportu Transport materiałów Podczas transportu materiały i elementy konstrukcji powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami lub utratą stateczności. Dostawa - dowolnym środkiem transportu, zaakceptowanym przez Inspektora Transport pionowy za pomocą dźwigu. 70

71 4.3. Składowanie materiałów i konstrukcji Konstrukcje i materiały dostarczone na budowę powinny być wyładowywane żurawiami. Do wyładunku mniejszych elementów można użyć wciągarek lub wciągników. Elementy ciężkie, długie i wiotkie należy przenosić za pomocą zawiesi i usztywnić dla zabezpieczenia przed odkształceniem. Elementy układać w sposób umożliwiający odczytanie znakowania. Elementy do scalania powinny być w miarę możliwości składowane w sąsiedztwie miejsca przeznaczonego do scalania. Na miejscu składowania należy rejestrować konstrukcje niezwłocznie po ich nadejściu, segregować i układać na wyznaczonym miejscu, oczyszczać i naprawiać powstałe w czasie transportu ewentualne uszkodzenia samej konstrukcji jak i jej powłoki antykorozyjnej. Konstrukcję należy układać w pozycji poziomej na podkładkach drewnianych z bali lub desek na wyrównanej do poziomu ziemi w odległości 2.0 do 3.0 m od siebie. Elementy, które po wbudowaniu zajmują położenie pionowe składować w tym samym położeniu. Elektrody składować w magazynie w oryginalnych opakowaniach, zabezpieczone przed zawilgoceniem. 5. WYKONANIE ROBÓT Wymagania ogólne Ogólne zasady wykonania robót podano w OST Wymagania Ogólne pkt.4. Przed przystąpieniem do produkcji lub do montażu czy to w warsztacie, czy też na placu budowy, konstruktor winien upewnić się, że plany dotyczące tych robót uzyskały zgodę Architekta i Inspektorów Nadzoru oraz że wszystkie homologacje metod spawania oraz metoda montażu zostały zaakceptowane. Wykonawca winien dysponować odpowiednimi placami do montażu wstępnego oraz do składowania. Czynności montażu wstępnego odbywają się obligatoryjnie w zakładzie produkcyjnym. Wykonawca winien poczynić wszelkie starania, aby upewnić się, iż montaż można przeprowadzić na placu budowy bez potrzeby ew. późniejszych napraw na miejscu, powodujących opóżnienia lub wpływające na jakość obiektu budowlanego. Wszystkie prace wykonane zarówno w fabryce, jak i na placu budowy winny być bezwzględnie sprawdzane przez producenta. Szkielety konstrukcji stalowych należy produkować zgodnie z prawidłami rzemiosła technicznego. Wszystkie wykorzystane materiały konstrukcyjne winny być nowe i czyste, a w przypadku fragmentów przeznaczonych do połączeń śrubami o dużej wytrzymałości - dostarczane na plac budowy z zabezpieczeniem osłonami. Obróbkę plastyczną elementów konstrukcyjnych należy przeprowadzić przy zastosowaniu takich środków ostrożności, aby operacje kształtowania odbywały się stopniowo i w sposób ciągły oraz nie powodowały ani pęknięć, ani rozdarć, ani też nadmiernego zmniejszenia ich grubości. Bardziej wskazana jest obróbka na prasach aniżeli młotem mechanicznym. Wymiarowanie długości lub cięcie elementów konstrukcyjnych należy wykonać przy pomocy nożyc, piły lub palnika gazowego. Cięcia powinny byż czyste, bez zniekształceń 71

72 ani pęknięć. W związku z tym, cięcia wykonane nożycami nie wymagają już obróbki przecinakiem czy tarczą szlifierską. Jeżeli jednak części złączne pozostają widoczne po zamontowaniu, ostre krawędzie należy dokładnie ukosować lub wykrawać. Elementy łączone winny dobrze przystawać do siebie. Powierzchnie styczne należy dokładnie oczyszcić szczotką lub piaszczarką. Powierzchnie styczne elementów konstrukcyjnych łączone przy pomocy śrub o dużej wytrzymałości należy poddać piaskowaniu zgodnie z obowiązującą normą, dokładnie wyszczotkować i odtłuścić, oczyszcić z ziaren spawalniczych i nie malować (chyba że Architekt i Inspektorzy Nadzoru wyrażą zgodę na zastosowanie specjalnej farby, odpowiedniej dla tego typu połączenia). Klasy dokładności przygotowania powierzchni wymienione są na planach, tak samo jak tolerancje wykonania otworów w połączeniach śrubowych. Rodzaj przygotowania powierzchni połączeń na śruby o dużej wytrzymałościch winien być zgodny ze współczynnikiem tarcia wybranym przez Wykonawcę oraz zatwierdzonym przez Architekta i Biuro Projektowe. (Współczynnik ten nie może być niższy niż 0,3). W przypadku wystąpienia jakichkolwiek zakłóceń w czasie robót (wadliwa regulacja maszyn, niewłaściwe manewrowanie operatorów sprzętu), Wykonawca jest uważany za jedynego odpowiedzialnego i winien temu zaradzić, ponosząc przy tym wszelkie koszty. Powinien on również dostarczyć Inzynietrowi i Inspektorom Nadzoru imienne świadectwa o kwalifikacjach i kompetencjach spawaczy zarówno w zakładzie produkcyjnym, jak i na placu budowy, zgodnie z normami Montaż elementów stalowych Montaż powinien być wykonywany zgodnie z projektem konstrukcji i projektem montażu z zastosowaniem środków zapewniających stateczność w każdej fazie montażu oraz osiągnięcie projektowanej nośności i sztywności po ukończeniu robót. Projekt montażu powinien być przygotowany przez dostawcę konstrukcji oraz być akceptowany przez projektanta konstrukcji. Przed rozpoczęciem montażu na placu budowy powinny być spełnione wszystkie niezbędne warunki określone w specyfikacji technicznej i w projekcie montażu. Jeżeli roboty wykonywane są przez kilku wykonawców, projekt montażu powinien być przez nich uzgodniony pod względem terminu wykonywania robót, obciążeń montażowych i warunków zapewnienia bezpieczeństwa pracy. Metoda montażu konstrukcji powinna być określona w projekcie montażu na podstawie założeń projektowych, warunków placu budowy oraz posiadanego sprzętu i doświadczenia wykonawcy. Projekt montażu powinien określać kolejność montażu, sposób zapewnienia stateczności konstrukcji podczas montażu i po jego ukończeniu, stężenia i podpory montażowe oraz warunki ich usunięcia, stężenia z blachy fałdowej zabezpieczające elementy przed zwichrzeniem lub zapewniające stateczność konstrukcji, podniesienia wykonawcze warsztatowe i montażowe, terminy wykonania i rodzaj podlewek fundamentowych, inne czynniki, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo konstrukcji podczas montażu. Elementy konstrukcji powinny być trwale i widocznie oznakowane zgodnie z oznaczeniami przyjętymi na rysunkach montażowych. Transport i składowanie elementów należy wykonywać w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniami. Łączniki i elementy złączne powinny być odpowiednio opakowane, oznakowane i przechowywane w warunkach suchych 72

73 Jeżeli uszkodzone elementy są naprawiane przed montażem, sposób naprawy powinien być uzgodniony z osobą uprawnioną do kontroli jakości. W każdym stadium montażu konstrukcja powinna mieć zdolność przenoszenia sił wywołanych wpływami atmosferycznymi oraz obciążeniami montażowymi, sprzętem i materiałami. Połączenie na śruby kotwiące nie powinno być traktowane jako utwierdzenie podstawy słupa w czasie montażu bez sprawdzenia rachunkowego. Roboty należy tak wykonywać, aby żadna część konstrukcji nie została podczas montażu przeciążona lub trwale odkształcona. Stałe połączenia elementów konstrukcji powinny być wykonywane dopiero po dopasowaniu styków i wyregulowaniu całej konstrukcji lub jej niezależnej części. Przekładki stosowane do regulacji konstrukcji w połączeniach należy wykonywać ze stali o odpowiednich własnościach plastycznych, a po osadzeniu zabezpieczyć przed wypadnięciem. W połączeniach śrubowych zakładkowych szczelina w styku niesprężanym nie powinna przekraczać 2 mm, a w styku sprężanym 1 mm. Stosowane przekładki nie powinny być cieńsze niż 2 mm. Zaleca się dopasowywanie otworów na śruby za pomocą przebijaków; w razie konieczności można je rozwiercać. W przypadkach, w których zastosowanie przekładek nie pozwala na wyregulowanie konstrukcji, należy dokonać odpowiedniej korekty elementów w warsztacie lub na budowie po uzgodnieniu z projektantem Połączenia spawane Brzegi do spawania wraz z przyległymi pasami szerokości 15 mm powinny być oczyszczone z rdzy, farby i zanieczyszczeń oraz nie powinny wykazywać rozwarstwień i rzadzizn widocznych gołym okiem. Kąt ukosowania, położenie i wielkość progu, wymiary rowka oraz dopuszczalne odchyłki przyjmuje się według właściwych norm spawalniczych. Szczelinę między elementami o nieukosowanych brzegach stosować nie większą od 1,5 mm. Wykonanie spoin Rzeczywista grubość spoin może być większa od nominalnej 20%, a tylko miejscowo dopuszcza się grubość mniejszą: 5% dla spoin czołowych 10% dla pozostałych. Dopuszcza się miejscowe podtopienia oraz wady lica i grani jeśli wady te mieszczą się w granicach grubości spoiny. Niedopuszczalne są pęknięcia, braki przetopu, kratery i nawisy lica. Wymagania dodatkowe takie jak: obróbka spoin przetopienie grani wymaganą technologię spawania może zalecić Inżynier wpisem do dziennika budowy. Zalecenia technologiczne spoiny szczepne powinny być wykonane tymi samymi elektrodami co spoiny konstrukcyjne wady zewnętrzne spoin można naprawić uzupełniającym spawaniem, natomiast pęknięcia, nadmierną ospowatość, braki przetopu, pęcherze należy usunąć przez 73

74 szlifowanie spoin i ponowne ich wykonanie Zabezpieczenie antykorozyjne elementów stalowych Konstrukcję stalową należy zabezpieczyć antykorozyjnie na wytwórni poprzez pomalowanie farbą antykorozyjną. Kategoria korozyjności wg PN-EN ISO C3 wg dokumentacji Przed pomalowaniem należy elementy stalowe oczyścić, Po zmontowaniu konstrukcji należy pomalować elementy stalowe w miejscach ubytków i rys spowodowanych montażem. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Ogólne ustalenia dotyczące podstaw płatności podano w pkt 5 Wymagania ogólne specyfikacji technicznej. Kontrola jakości polega na sprawdzeniu zgodności wykonania robót z projektem oraz wymaganiami podanymi w punkcie 5. Roboty podlegają odbiorowi. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w OST Wymagania ogólne pkt 6. Jednostkami obmiarowymi dla wykonania konstrukcji stalowej jest masa gotowej konstrukcji w tonach [t] oraz ilość gotowych elementów stalowych w sztukach [szt]. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w OST Wymagania ogólne pkt 7. Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania (z uwzględnieniem dopuszczalnych tolerancji) wg pkt. 6 ST dały pozytywny wynik. Wszystkie roboty podlegają zasadom odbioru robót zanikających. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w OST Wymagania ogólne pkt 8 Cena jednostkowa wykonania 1 tony [t] konstrukcji stalowej obejmuje: dostarczenie materiałów i sprzętu, montaż całej konstrukcji stalowej z zabezpieczeniem antykorozyjnym, roboty wykończeniowe i uporządkowanie terenu, przeprowadzenie wymaganych pomiarów. Cena jednostkowa montażu 1 sztuki [szt] elementu konstrukcji stalowej obejmuje: dostarczenie materiałów i sprzętu, montaż poszczególnych elementów stalowych z zabezpieczeniem antykorozyjnym, roboty wykończeniowe i uporządkowanie terenu, przeprowadzenie wymaganych pomiarów. 74

75 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-86/B Antykorozyjne zabezpieczenia w budownictwie - Ogólne zasady użytkowania konserwacji i napraw. PN-90/B Konstrukcje stalowe - Obliczenia statyczne i projektowanie PN-EN A1 Spawalnictwo Egzaminowanie spawaczy - Stale PN-EN Wymagania dotyczące technologii spawania metali i jej uznawanie - Postanowienia ogólne dotyczące spawania PN-EN Wymagania dotyczące technologii spawania metali i jej uznawanie - Instrukcja technologiczna spawania łukowego PN-EN Wymagania dotyczące technologii spawania metali i jej uznawanie - Badania technologii spawania łukowego stali PN-EN Wymagania dotyczące technologii spawania metali i jej uznawanie- Uznawanie na podstawie stosowania uznanych materiałów dodatkowych do spawania łukowego PN-EN Wymagania dotyczące technologii spawania metali i jej uznawanie - Uznawanie na podstawie uzyskanego doświadczenia PN-EN Wymagania dotyczące technologii spawania metali i jej uznawanie - Uznawanie na podstawie stosowania standardowej technologii spawania łukowego PN-EN Wymagania dotyczące technologii spawania metali i jej uznawanie- Uznawanie na podstawie badania przedprodukcyjnego spawania PN-EN 439 Spawalnictwo - Materiały dodatkowe do spawania - Gazy osłonowe do łukowego spawania i cięcia PN-EN 440 Spawalnictwo - Materiały dodatkowe do spawania - Druty elektrodowe i stopiwo do spawania łukowego elektrodą topliwą w osłonie gazów stali niestopowych i drobnoziarnistych - Oznaczenie PN-EN 473 Badania nieniszczące - Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących - Zasady ogólne PN-EN 493 Części złączne - Nieciągłości powierzchni - Nakrętki PN-EN 499 Spawalnictwo - Materiały dodatkowe do spawania - Elektrody otulone do ręcznego spawania łukowego stali niestopowych i drobnoziarnistych - Oznaczenie PN-EN 719 Spawalnictwo - Nadzór spawalniczy - Zadania i odpowiedzialność PN-EN Spawalnictwo - Spawanie metali - Wytyczne doboru wymagań dotyczących jakości i stosowania PN-EN Spawalnictwo - Spawanie metali - Pełne wymagania dotyczące jakości w spawalnictwie PN-EN Spawalnictwo - Spawanie metali - Standardowe wymagania dotyczące jakości w spawalnictwie PN-EN Spawalnictwo - Spawanie metali - Podstawowe wymagania dotyczące jakości w spawalnictwie PN-EN 756 Spawalnictwo - Materiały dodatkowe do spawania - Druty elektrodowe i kombinacje drut-topnik do spawania łukiem krytym stali niestopowych i drobnoziarnistych - Oznaczenie PN-EN 757 Materiały dodatkowe do spawania - Elektrody otulone do ręcznego spawania łukowego stali o wysokiej wytrzymałości - Oznaczenie PN-EN 758 Materiały dodatkowe do spawania - Druty proszkowe do spawania łukowego w osłonie i bez osłony gazowej stali niestopowych i drobnoziarnistych - Klasyfikacja 75

76 PN-EN 760 Materiały dodatkowe do spawania - Topniki do spawania łukiem krytym - Oznaczenie PN-EN 970 Spawalnictwo - Badania nieniszczące złączy spawanych - Badania wizualne PN-EN Spawanie - Wytyczne dotyczące spawania metali-części: Ogólne wytyczne dotyczące spawania łukowego PN-EN (U) Spawanie - Wytyczne dotyczące spawania metali - Część 2: Spawanie łukowe stali ferrytycznych PN-EN Spawalnictwo - Badania niszczące metalowych złączy spawanych - Próba twardości - Próba twardości złączy spawanych łukowo PN-EN 1289 Badania nieniszczczące złączy spawanych. Badania penetracyjne złączy spawanych. Poziomy akceptacji PN-EN 1291 Badania nieniszczczące złączy spawanych - Badania magnetycznoproszkowe złączy spawanych Poziomy akceptacji PN-EN 1418 Personel spawalniczy-egzaminowanie operatorów urządzeń spawalniczych oraz nastawiaczy zgrzewania oporowego dla w pełni zmechanizowanego i automatycznego spajania metali PN-EN 1668 Materiały dodatkowe do spawania - Pręty, druty do spawania łukowego w osłonach gazów elektrodą wolframową stali niestopowych i drobnoziarnistych oraz ich stopiwa - Klasyfikacja PN-EN 1712 Badania nieniszczące złączy spawanych - Badania ultradźwiękowe złączy spawanych - Poziomy akceptacji PN-EN (U) Wyroby walcowane na gorąco z niestopowych stali konstrukcyjnych - Warunki techniczne dostawy PN-EN Wyroby walcowane na gorąco ze spawalnych drobnoziarnistych stali konstrukcyjnych. Ogólne warunki dostawy PN-EN Wyroby walcowane na gorąco ze spawalnych drobnoziarnistych stali konstrukcyjnych. Techniczne warunki dostawy wyrobów po normalizowaniu lub walcowaniu normalizującym PN-EN Wyroby walcowane na gorąco ze spawalnych drobnoziarnistych stali konstrukcyjnych. Techniczne warunki dostawy wyrobów po walcowaniu termomechanicznym. PN-EN Blacha gruba i blacha uniwersalna ze stali konstrukcyjnej o podwyższonej wytrzymałości w stanie ulepszonym cieplnie lub utwardzonym wydzieleniowo - Ogólne warunki dostawy PN-EN Blacha gruba i blacha uniwersalna ze stali konstrukcyjnej o podwyższonej wytrzymałości w stanie ulepszonym cieplnie lub utwardzonym wydzieleniowo - Warunki dostawy stali ulepszonych cieplnie PN-EN Stale konstrukcyjne trudno rdzewiejące - Techniczne warunki dostawy PN-EN A1 Wyroby metalowe - Rodzaje dokumentów kontroli PN-EN Spawalnictwo - Badania nieniszczące złączy spawanych - Zasady ogólne dotyczące metali PN-EN (U) Ochrona metali przed korozją- Ryzyko korozji w warunkach atmosferycznych - Klasyfikacja, określanie i ocena korozyjności atmosfery PN-EN (U) Materiały dodatkowe do spawania - Druty proszkowe do spawania łukowego w osłonie gazów stali o wysokiej wytrzymałości - Klasyfikacja PN-EN Materiały dodatkowe do spawania - Druty elektrodowe, druty i pręty do spawania łukowego w osłonach gazów stali o wysokiej wytrzymałości oraz ich stopiwa - Klasyfikacja 76

77 PN-EN Badania nieniszczące złączy spawanych - Badania radiograficzne złączy spawanych - Poziomy akceptacji PN-EN Natryskiwanie cieplne - Przygotowanie powierzchni metalowych przedmiotów i części przed natryskiwaniem cieplnym. PN-EN Układ tolerancji i pasowań ISO - Tablice klas tolerancji normalnych oraz odchyłek, granicznych otworów i wałków PN-EN Własności mechaniczne części złącznych - Nakrętki z określonym obciążeniem próbnym -Gwint zwykły PN-EN Powłoki metalowe i inne nieorganiczne - Natryskiwane cieplnie - Cynk, aluminium i ich stopy PN-EN Rysunek techniczny - Połączenia spawane, zgrzewane i lutowane - Umowne przedstawianie na rysunkach PN-EN Spawanie, zgrzewanie i lutowanie metali - Wykaz metod i ich oznaczenia numeryczne stosowane w umownym przedstawianiu połączeń na rysunkach (ISO 4063:1990) PN-EN Farby i lakiery - Próba odrywania do oceny przyczepności PN-EN Złącza stalowe spawane łukowo - Wytyczne do określania poziomów jakości według niezgodności spawalniczych PN-EN Części złączne - Nieciągłości powierzchni - Śruby, wkręty i śruby dwustronne ogólnego stosowania PN-EN Klasyfikacja niezgodności spawalniczych w złączach spawanych metali wraz z objaśnieniami PN-EN Spawanie łukowe elektrodami otulonymi, spawanie łukowe w osłonach gazowych i spawanie gazowe - Przygotowanie brzegów do spawania stali PN-EN Ogólne kryteria deklaracji zgodności składanej przez dostawcę PN-EN ISO Własności mechaniczne części złącznych wykonanych ze stali węglowej oraz stopowej -Śruby i śruby dwustronne PN-EN ISO 1461 Powłoki cynkowe nanoszone na stal metodą zanurzeniową (cynkowanie jednostkowe) -Wymagania i badania PN-EN ISO 2409 Farby i lakiery - Metoda siatki nacięć PN-EN ISO 2808 Farby i lakiery - Oznaczanie grubości powłoki PN- EN ISO 3269 (U) Części złączne - Badanie zgodności PN-EN ISO 3506 Własności mechaniczne części złącznych ze stali nierdzewnych odpornych na korozję (wszystkie arkusze) PN-EN ISO 4014 (U) Śruby z łbem sześciokątnym - Klasy dokładności A i B PN-EN ISO 4016 (U) Śruby z łbem sześciokątnym - Klasa dokładności C PN-EN ISO 4017(U) Śruby z gwintem na całej długości z łbem sześciokątnym - Klasy dokładności A i B PN-EN ISO 4018 (U) Śruby z gwintem na całej długości z łbem sześciokątnym - Klasa dokładności C PN-EN ISO 4032 (U) Nakrętki sześciokątne, odmiana 1 - Klasy dokładności A i B PN-EN ISO 4034 (U) Nakrętki sześciokątne - Klasa dokładności C PN-EN ISO 4042 Części złączne - Powłoki elektrolityczne PN-EN ISO (U) Tolerancje części złącznych - Część 1: Śruby, wkręty, śruby dwustronne i nakrętki Klasy dokładności A B i C PN-EN ISO (U) Tolerancje części złącznych - Część 3: Podkładki okrągłe do śrub, wkrętów i nakrętek Klasy dokładności A i C PN-EN ISO 7089 (U) Podkładki okrągłe - Szereg normalny - Klasa dokładności A 77

78 PN-EN ISO 7090 (U) Podkładki okrągłe ze ścięciem - Szereg normalny - Klasa dokładności A PN-EN ISO 7091 (U) Podkładki okrągłe - Szereg normalny - Klasa dokładności C PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów - Badania służące do oceny czystości powierzchni - Laboratoryjne oznaczanie chlorków na oczyszczonych powierzchniach PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów - Badania służące do oceny czystości powierzchni - Wytyczne dotyczące oceny prawdopodobieństwa kondensacji pary wodnej przed nakładaniem farby PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów - Badania służące do oceny czystości powierzchni - Ekstrakcja rozpuszczalnych zanieczyszczeń do analizy. Metoda Bresle'a PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów - Badania służące do oceny czystości powierzchni. Część 9: Terenowa metoda konduktometrycznego oznaczania soli rozpuszczalnych w wodzie PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów Charakterystyki chropowatości powierzchni podłoży stalowych po obróbce strumieniowo-ściernej. Wyszczególnienie i definicje wzorców ISO profilu powierzchni do oceny powierzchni po obróbce strumieniowo-ściernej PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów Charakterystyki chropowatości powierzchni podłoży stalowych po obróbce strumieniowo-ściernej. Metoda stopniowania profilu powierzchni stalowych po obróbce strumieniowo-ściernej - Sposób postępowania z użyciem wzorca PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów Charakterystyki chropowatości powierzchni podłoży stalowych po obróbce strumieniowo-ściemej - Metoda kalibrowania wzorców ISO profilu powierzchni do określenia profilu powierzchni - Sposób postępowania z użyciem mikroskopu PN-EN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów Charakterystyki chropowatości powierzchni podłoży stalowych po obróbce strumieniowo-ściemej - Metoda kalibrowania wzorców ISO profilu powierzchni do określania profilu powierzchni - Sposób postępowania z użyciem przyrządu stykowego PN-EN ISO 9001 Systemy zarządzania jakością-wymagania PN-EN ISO 9013 Spawanie i procesy pokrewne - Klasyfikacja jakości i tolerancje wymiarów powierzchni ciętych termicznie (cięcie tlenem). PN-EN ISO Spawanie i procesy pokrewne - Przygotowanie brzegów do spawania - Część 2: Spawanie stali łukiem krytym PN-EN ISO (U) Części złączne - Powłoki cynkowe nakładane nieelektrolitycznie PN-EN ISO Farby i lakiery - Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 2: Klasyfikacja środowisk PN-EN ISO Farby i lakiery - Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 3: Zasady projektowania PN-EN ISO Farby i lakiery - Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą,, ochronnych systemów malarskich. Część 4: Rodzaje powierzchni i sposoby przygotowania powierzchni PN-EN ISO Farby i lakiery - Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 7: Wykonywanie i nadzór prac malarskich 78

79 PN-EN ISO Farby i lakiery - Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 8: Opracowanie dokumentacji dotyczącej nowych prac i renowacji PN-EN ISO Spawalnictwo - Spawanie Wytyczne pomiaru temperatury podgrzania, temperatury międzyściegowej i temperatury utrzymania PN-EN ISO Spawanie - Kołki i pierścienie ceramiczne do łukowego przypawania kołków PN-EN ISO (U) Spawanie - Przypawanie kołków metalowych PN-EN ISO Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych i żeliwnych - Powłoki cynkowe i aluminiowe - Wytyczne PN-EN ISO Natryskiwanie cieplne - Wymagania jakościowe stawiane natryskiwaniu cieplnemu konstrukcji (wszystkie arkusze) PN-H Ochrona przed korozją- Nakładanie powłok metalizacyjnych z cynku, aluminium i ich stopów na konstrukcje stalowe i wyroby ze stopów żelaza PN-ISO 2232 Drut okrągły ciągniony na liny stalowe ogólnego przeznaczenia i na liny stalowe o dużej średnicy -Wymagania i badania PN-ISO 2408 Liny stalowe ogólnego przeznaczenia - Charakterystyki PN-ISO 2701 Drut ciągniony na liny stalowe ogólnego przeznaczenia - Warunki odbioru PN-ISO 3108 Liny stalowe ogólnego przeznaczenia - Określenie rzeczywistego obciążenia niszczącego PN-ISO 3178 Liny stalowe ogólnego przeznaczenia - Warunki odbioru PN-ISO 3578 Liny stalowe - Oznaczenia podstawowe: PN-ISO 3755 Staliwo węglowe konstrukcyjne ogólnego przeznaczenia PN-ISO 4464 Tolerancje w budownictwie - Związki między różnymi rodzajami odchyłek i tolerancji stosowanymi w wymaganiach PN-ISO 4628 Farby i lakiery - Ocena zniszczenia powłok lakierowych - Określanie intensywności, ilości i rozmiaru podstawowych rodzajów uszkodzenia (wszystkie arkusze) PN-ISO 5261 Rysunek techniczny dla konstrukcji metalowych PN ISO Przygotowanie podłoży stalowych przez nakładaniem farb i podobnych produktów - Wzrokowa ocena czystości powierzchni - Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania niezabezpieczonych podłoży stalowych oraz podłoży stalowych po całkowitym usunięciu wcześniej nałożonych powłok PN-ISO 8991 System oznaczeń części złącznych PN-ISO Zarządzanie jakością - Wytyczne dotyczące planów jakości PN-ISO Liny stalowe o dużej wytrzymałości - Wymagania PN-92/M Liny stalowe z drutu okrągłego - Wymagania i badania PN-71/M Liny do konstrukcji sprężonych PN-77/M Podkładki - Wymagania i badania PN-79/M Podkładki klinowe do dwuteowników PN-79/M Podkładki klinowe do ceowników PN-83/M Podkładki okrągłe do połączeń sprężanych PN-82/M Śruby wkręty i nakrętki - Pakowanie, przechowywanie i transport PN-83/M Nakrętki sześciokątne powiększone do połączeń sprężanych PN-83/M Śruby ze łbem sześciokątnym powiększonym do połączeń sprężanych PN-79/M Nity - Wymagania i badania PN-89/M Sworznie - Wymagania i badania PN-65/M Spawanie gazowe PN-K-02056:1970 Tabor kolejowy normalnotorowy -- Skrajnie statyczne PN-K-02057:1969 Tabor kolejowy normalnotorowy -- Skrajnie budowli 79

80 80

81 SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH KANALIZACJA DESZCZOWA

82 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP PRZEDMIOT SST ZAKRES STOSOWANIA SST OKREŚLENIA PODSTAWOWE ZAKRES ROBÓT OBJĘTYCH SST OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT MATERIAŁY WYMAGANIA OGÓLNE MATERIAŁY POTRZEBNE DO WYKONANIA ROBÓT SPRZĘT WYMAGANIA OGÓLNE TRANSPORT WYMAGANIA OGÓLNE TRANSPORT MATERIAŁÓW TRANSPORT STUDZIENEK TRANSPORT KRUSZYW ORAZ MATERIAŁÓW IZOLACYJNYCH TRANSPORT MIESZANKI BETONOWEJ WYKONANIE ROBÓT WYMAGANIA OGÓLNE ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE ROBOTY ZIEMNE WYKOPY PODŁOŻE UŁOŻENIE PRZEWODU KANALIZACJI SANITARNEJ ZABEZPIECZENIE ANTYKOROZYJNE PROJEKTOWANEGO PRZYŁĄCZA KANALIZACJI SANITARNEJ PRÓBA SZCZELNOŚCI PRZYŁĄCZA KANALIZACJI SANITARNEJ STUDNIE KANALIZACYJNE KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT WYMAGANIA OGÓLNE KONTROLA, POMIARY I BADANIA ODBIÓR ROBÓT WYMAGANIA OGÓLNE ODBIÓR ROBÓT ZANIKAJĄCYCH I ULEGAJĄCYCH ZAKRYCIU ODBIÓR KOŃCOWY PODSTAWA PŁATNOŚCI DOKUMENTY ODNIESIENIA POLSKIE NORMY POZOSTAŁE PRZEPISY

83 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem inwestycji jest wykonanie kanalizacji deszczowej podczas realizacji zadania inwestycyjnego polegającego na budowie ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej, naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonaniu barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty 14. Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej 1.2. Zakres stosowania SST Roboty budowlane w zakresie budowy rurociągów, linii komunikacyjnych i elektroenergetycznych, autostrad, dróg, lotnisk i kolei; wyrównywanie terenu Roboty budowlane w zakresie budowy wodociągów i rurociągów do odprowadzania ścieków Szczegółowa specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenie zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót zawartych w punkcie 1.1 niniejszego opracowania Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. Kanalizacja deszczowa - kanalizacja służąca do odprowadzania wód opadowych i roztopowych (ścieki opadowe i roztopowe) ze szczelnych nawierzchni terenów zurbanizowanych dachów, dróg, chodników, podjazdów, parkingów. Kanalizacja grawitacyjna - rurociąg podziemny, służący do bezciśnieniowego transportu ścieków. Kanalizacja tłoczna - rurociąg podziemny, służący do transportu ścieków pod ciśnieniem na wyższy poziom w wyniku pracy pomp w przepompowniach ścieków. Studzienka kanalizacyjna rewizyjna - obiekt inżynierski występujący na sieci kanalizacyjnej (na długości przewodu lub w węźle) przeznaczony do kontroli stanu kanału i wykonania prac eksploatacyjnych mających na celu utrzymanie prawidłowego przepływu ścieków. Studzienka kaskadowa - studzienka rewizyjna łącząca kanały dochodzące na różnych wysokościach, w której ścieki spadają bezpośrednio na dno studzienki lub poprzez zewnętrzny odciążający przewód pionowy. Studzienka odpowietrzająca - studzienka na rurociągu tłocznym, w której rurociąg ciśnieniowy wyposażony jest w odpowietrznik, montowana jest w najwyższych punktach sieci ciśnieniowej. Studzienka odwadniająca - studzienka na rurociągu tłocznym, w której rurociąg ciśnieniowy wyposażony jest w armaturę umożliwiającą opróżnienie rurociągu ciśnieniowego, montowana jest w najniższych punktach sieci ciśnieniowej. Właz kanałowy element żeliwny przeznaczony do przykrycia podziemnych studzienek rewizyjnych lub komór kanalizacyjnych, umożliwiających dostęp do urządzeń kanalizacyjnych. 82

84 Komora robocza zasadnicza część studzienki przeznaczona do czynności eksploatacyjnych. Wysokość komory roboczej jest to odległość pomiędzy rzedną dolnej powierzchni płyty lub innego elementu przykrycia studzienki a rzędną spocznika. Komin włazowy szyb połączeniowy komory roboczej z powierzchnią ziemi, przeznaczony do zejścia obsługi do komory roboczej. Płyta przykrycia studzienki płyta przykrywająca komorę roboczą. Kineta wyprofilowany rowek w dnie studzienki przeznaczony do przepływu w nim ścieków. Rura ochronna rura o średnicy większej od przewodu służąca do przenoszenia obciążeń zewnętrznych do odprowadzenia na bezpieczną odległość poza przeszkodę terenową ewentualnych przecieków. Wpust uliczny (wpust ściekowy, studzienka ściekowa) - urządzenie do przejęcia wód opadowych z powierzchni i odprowadzenia poprzez przykanalik do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej. Kratka ściekowa - urządzenie, przez które wody opadowe przedostają się od góry do wpustu ulicznego Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z: budową przyłącza kanalizacji sanitarnej. przebudową istniejących kanałów kanalizacji sanitarnej na terenie inwestycji (kolizja projektowanego budynku z istniejącą infrastrukturą sanitarną) 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca jest odpowiedzialny za realizację robót zgodnie z dokumentacją projektową, specyfikacją techniczną, poleceniami nadzoru autorskiego i inwestorskiego oraz zgodnie z art. 5, 22, 23 i 28 ustawy Prawo budowlane, Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanomontażowych. Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe. Odstępstwa od projektu mogą dotyczyć jedynie dostosowania instalacji do wprowadzonych zmian konstrukcyjno-budowlanych, lub zastąpienia zaprojektowanych materiałów w przypadku niemożliwości ich uzyskania przez inne materiały lub elementy o co najmniej nie gorszych charakterystykach i trwałości. Wszelkie zmiany i odstępstwa od zatwierdzonej dokumentacji technicznej nie mogą powodować obniżenia wartości funkcjonalnych i użytkowych instalacji, a jeżeli dotyczą zamiany materiałów i elementów określonych w dokumentacji technicznej na inne, nie mogą powodować zmniejszenia trwałości eksploatacyjnej. Roboty montażowe należy realizować zgodnie z Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanomontażowych. Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe, Polskimi Normami, oraz innymi przepisami dotyczącymi przedmiotowej instalacji. 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót, ich zgodność z dokumentacją projektową, SST i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w ogólnej specyfikacji technicznej pkt 3.1. Wymagania ogólne 2.2. Materiały potrzebne do wykonania robót Kanały z rur PVC Kształtki z PVC 83

85 Kinety PE Uszczelki Rura teleskopowa z uszczelką Rura karbowana Pokrywa żeliwna Odwodnienie liniowe Materiały na potrzeby wykopów: Bale iglaste obrzynane nasycone kl.iii gr.50-63mm Drewno na stemple (korowane, nasycone) Gwoździe budowlane gołe Klamry ciesielskie typ U Pale szalunkowe stalowe Piasek, żwir Pospółka Materiały na potrzeby płukania, prób ciśnieniowych Woda Uszczelki gumowe płaskie Sznur konopny kręcony czesankowy pojedynczy smołowany Rury stalowe S o sprawdzonej szczelności z powłoką asfaltową Rury stalowe ocynkowane gwintowane d=50mm Zawory żeliwne z zaworami spustowymi d=50mm 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w PB, PW i ST. Wykonawca przystępujący do wykonania sieci i przyłączy kanalizacji sanitarnej powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: Kop.j-nacz.na p.gąs.0.40m3 Przyczepa dłużycowa 10t Samochód samowyładowczy 5-10t Samochód samowyładowczy 10-15t Samochód skrzyniowy 5t Spawarka elektr.wirująca 300A Spycharka gąsienicowa 74kW (100KM) Ubijak spalinowy 200kg Zagęszcz.wibr.spal.70-90m3/h Żuraw samochodowy do 4t 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w OST Wymagania ogólne pkt Transport materiałów Transport i składowanie rur i kształtek muszą być przeprowadzane przy ciągłej obserwacji właściwości tworzyw sztucznych i zewnętrznych warunków panujących podczas procesu tak, aby 84

86 wyroby nie były poddawane żadnym szkodom. Rury i kształtki nie powinny mieć kontaktu z żadnym innym materiałem, który mógłby uszkodzić tworzywo sztuczne. Rury w odcinkach prostych w czasie transportu powinny być ułożone ściśle obok na całej powierzchni i zabezpieczone przed przesuwaniem się. Wolne końce rur w odcinkach prostych wystające poza skrzynię ładunkową nie mogą być dłuższe niż 1m. Rury w zwojach należy transportować w taki sposób, by nie było możliwe ich przesuwanie. Przy czym średnice zwojów nie mogą być mniejsze od dopuszczalnych. Zaleca się transport rur w zwojach w pozycji pionowej. Pojazd musi posiadać wsporniki boczne w rozstawie max 2 m. W trakcje ładowania, rozładowywania i składowania należy zabezpieczyć rury przed uszkodzeniami mechanicznymi. Zabronione jest rzucanie rur i przesuwanie po podłożu. Załadunek i rozładunek powinien być ręczny lub mechaniczny przy pomocy pasów z tkaniny lub lin konopnych. Wyładunek rur w wiązkach wymaga użycia podnośnika widłowego z płaskimi widiami lub dźwigu z belką (trawersem). Nie wolno stosować zawiesi z lin stalowych lub łańcuchów. Gdy rury zostały załadowane teleskopowo (rury o mniejszej średnicy wewnątrz rur o większej średnicy) przed rozładunkiem wiązki należy wyjąć rury "wewnętrzne". Gdy rury są rozładowywane pojedynczo można je zdejmować ręcznie (do średnicy 250 mm) lub z użyciem podnośnika widłowego. Dopuszcza się składowanie rur na podłożu równym, gładkim i miękkim, najkorzystniej drewnianym, nie powodującym uszkodzenia rur. Rury należy chronić przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych (szczególnie rury w kolorach innym niż czarny). Przy braku zadaszenia można stosować plandeki, folie i inne materiały nieprzepuszczające światła. Temperatura przechowywania rur nie powinna przekraczać 30 C Transport studzienek Studzienki powinny być transportowane samochodami o odpowiednim do tego celu przeznaczeniu. Studzienki można transportować w pozycji pionowej i poziomej, w taki sposób, aby nie spowodować uszkodzeń ścian i króćców. W wypadku jednak transportu pionowego należy uwzględnić całkowitą wysokość transportowanych elementów po załadowaniu, aby nie przekroczyć oficjalnych dopuszczeń drogowych. Platforma transportowa powinna mieć wykładzinę tekturową lub materiałową, w celu wyeliminowania bezpośredniego kontaktu studzienek z elementami stalowymi, których ostre krawędzie, mogłyby studzienkę uszkodzić. Studzienka podczas transportu musi być solidnie przymocowana do podłoża platformy, aby uniemożliwić jej przesuwanie podczas jazdy. W przypadku transportu większej ilości studzienek należy zwrócić uwagę aby studzienki nie stykały się między sobą w sposób umożliwiający ich uszkodzenie lub ich elementów. Powierzchnię styku należy oddzielić materiałem zabezpieczającym (np. tekturą). Załadunek i rozładunek należy przeprowadzić tak aby nie uszkodzić studzienki. Jeżeli studzienki transportowane są na drewnianych platformach rozładunek i załadunek może odbywać się za pomocą wózków widłowych. W innych przypadkach studzienki można załadowywać na platformę transportową lub je rozładowywać za pomocą pasów. Nie wolno stosować zawiesi z lin stalowych czy łańcuchów. Podczas transportu, składowania, załadunku i rozładunku studzienek, należy przestrzegać zasad BHP i stosować się do przepisów związanych z transportem Transport kruszyw oraz materiałów izolacyjnych Przewożenie kruszyw i piasku może odbywać się przy wykorzystaniu dowolnych dostępnych środków transportu zapewniających ich racjonalne wykorzystanie oraz zabezpieczenie przewożonych materiałów przed nadmiernym zanieczyszczeniem lub zawilgoceniem. Powyższe zasady obowiązują również przy przewożeniu materiałów izolacyjnych. 85

87 4.5. Transport mieszanki betonowej Do transportu mieszanki betonowej należy użyć środków transportu do tego przeznaczonych lub w przypadku ich braku - należy użyć takich środków, które nie spowodują segregacji składników, zmiany składu mieszanki, zanieczyszczenia mieszanki, narażenia na temperatury przekraczające granice określone wymaganiami technologicznymi. Podsumowując: Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót. Na środkach transportu przewożone materiały powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczeniem i układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez ich wytwórcę. Przewiduje się przewóz rur oraz wszystkich elementów instalacji i wyposażenia od producenta na plac budowy lub z hurtowni i magazynów na plac budowy. Materiały i urządzenia mogą być przewożone dowolnymi środkami transportu rozmieszczone równomiernie na całej powierzchni ładunkowej i zabezpieczone przed uszkodzeniem, spadaniem lub przesuwaniem. Sposób transportu poszczególnych elementów oraz rur podaje producent w swoich wytycznych. Należy ściśle stosować się do jego wytycznych. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie zasadami sztuki budowlanej i wykonanie ich w terminie przewidzianym w umowie. Do transportu materiałów i urządzeń można stosować między innymi następujące sprawne technicznie środki transportu: - samochód skrzyniowy o ładowności 5-10 ton, - samochód dostawczy o ładowności 0,9 ton, Przy za- i wyładunku oraz przewozie na środkach transportu należy przestrzegać przepisów obowiązujących w transporcie drogowym. Przy ruchu po drogach publicznych środki transportowe muszą spełniać wymagania przepisów ruchu drogowego. Wymagania dotyczące przewozu po drogach publicznych: Przy ruchu na drogach publicznych pojazdy będą spełniać wymagania dotyczące przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych obciążeń na osie i innych parametrów technicznych. Środki transportu nie odpowiadające warunkom dopuszczalnych obciążeń na osie mogą być dopuszczone przez właściwy zarząd drogi pod warunkiem przywrócenia stanu pierwotnego użytkowanych odcinków dróg na koszt Wykonawcy. Wykonawca będzie usuwać na bieżąco, na własny koszt wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Wykonawca przedstawia Inspektorowi Nadzoru Inwestorskiego do akceptacji Projekt organizacji i harmonogram robót uwzględniający wszystkie warunki, w jakich będą wykonywane roboty związane z przebudową kanalizacji sanitarnej. 86

88 5.2. Roboty przygotowawcze Podstawę wytyczenia trasy sieci kanalizacyjnej rozdzielczej stanowią Dokumentacja Projektowa i Dokumentacja Prawna. Wytyczenie w terenie osi kanalizacji przez odpowiednie służby geodezyjne, z zaznaczeniem punktów załamań trasy oraz włączenia do istniejącej sieci. Przed przystąpieniem do robót należy pod nadzorem właściciela sieci wykonać przekopy kontrolne w miejscach włączenia. Należy ustalić stałe repery, a w przypadku niedostatecznej ich ilości wbudować repery tymczasowe z rzędnymi sprawdzonymi przez służby geodezyjne. W miejscach, gdzie może zachodzić niebezpieczeństwo wypadków, budowę należy prowizorycznie ogrodzić od strony ruchu, a na noc dodatkowo oznaczyć światłami Roboty ziemne wykopy Wykop pod kanalizację należy wykonywać ręcznie lub mechanicznie, o ścianach pionowych. Minimalna szerokość wykopu powinna być dostosowana do średnicy przewodu i wynosi 0,8 m plus średnica zewnętrzna przewodu. Wykop należy prowadzić od miejsca odgałęzienia z istniejącą siecią kanalizacyjną. Dno wykopu powinno być równe i wykonane ze spadkiem ustalonym w Dokumentacji Projektowej. Spód wykopu należy pozostawić na poziomie wyższym od rzędnych projektowanej o około 5 cm, a w gruntach nawodnionych o ok. 20 cm, wykopy należy wykonać bez naruszenia naturalnej struktury gruntu. Wydobywaną ziemię należy składować wzdłuż krawędzi wykopu w odległości 1,0 m od jego krawędzi, aby utworzyć przejście wzdłuż wykopu. Przejście to powinno być stale oczyszczane z wyrzucanej ziemi. Wyjście /zejście/ po drabinie z wykopu powinno być wykonane, z chwilą osiągnięcia głębokości większej niż 1 m od poziomu terenu, w odległości nie przekraczającej 20m. Dla wykopów o ścianach pionowych należy wykonać umocnienie poziomo zakładanymi wypraskami stalowymi. Obudowa powinna wystawać 15 cm ponad powierzchnię terenu. Przy mechanicznym wykonywaniu wykopów ostatnia warstwa (0,20 m ) powinna być usunięta ręcznie. W trakcie realizacji robót ziemnych należy nad otworami wykopanymi ustawić ławy celownicze, umożliwiające odtworzenie projektowanej osi wykopu i przewodu oraz kontrolę rzędnych dna. Ławy celownicze należy montować nad wykopem na wysokość ok. 1 m nad powierzchnią terenu w odstępach wynoszących ok. 30 m. Ławy powinny mieć wyraźne i trwałe oznakowanie projektowanej osi przewodu. Górne krawędzie celowników należy ustawić zgodnie z rzędnymi projektowanymi za pomocą niwelatora. Położenie celowników należy sprawdzić codziennie przed rozpoczęciem robót montażowych. Po wykonaniu podsypek, robót montażowych oraz obsypek rurociągów (z pospółki) wykopy zasypać gruntem umożliwiającym uzyskanie parametrów zagęszczania. W rejonie zbliżenia przebudowywanego kanału sanitarnego o średnicy Ø400 do istniejącego budynku roboty ziemne należy prowadzić w wykopie umocnionym z zachowaniem szczególnych względów bezpieczeństwa sąsiadujących budynków z prowadzoną inwestycją. Zabezpieczenie ścian wykopów z uwagi na ograniczenie ilości miejsca oraz bliskie sąsiedztwo istniejącego budynku mieszkalnego należy wykonać w formie wykopu obudowanego (rozpartego) z zachowaniem następujących wymagań: górne krawędzie elementów przyściennych powinny wystawać ponad teren co najmniej 10 cm ponad teren dla ochrony przed wpadaniem do wykopu gruntu lub innych przedmiotów; rozpory powinny być trwale umocowane w sposób uniemożliwiający ich spadnięcie; powinny być zapewnione odpowiednio przystosowane awaryjne wyjścia z dna wykopu; w każdej fazie robót pracownicy powinni znajdować się w obudowanej części wykopu; w razie potrzeby dokonywania pośredniego przerzutu urobku należy w pionie zbudować pomosty; 87

89 Stateczność obudowy musi być zapewniona w każdym stadium robót, od rozpoczęcia wykopu i konstruowania obudowy do osiągnięcia projektowanego dna wykopu, a następnie do całkowitego zapełnienia wykopu i usunięcia obudowy. Składowanie ukopanego gruntu bezpośrednio przy wykonywanym wykopie jest dozwolone tylko w przypadku wykopu obudowanego, gdy obudowa została obliczona na dodatkowe obciążenie odkładem gruntu. Zaleca się zasypać wykop gruntem dowiezionym; materiał zasypki nie powinien być zmarznięty ani zawierać zanieczyszczeń (np. torfu, darniny, korzeni, odpadków budowlanych itp. materiałów). Zasypywanie wykopu należy wykonywać warstwami, które po ułożeniu powinny być zagęszczone; miąższość warstw zasypki powinna być wybrana zależnie od przyjętej metody zagęszczania. Nasypywanie warstw gruntu i ich zagęszczanie w pobliżu ścian obiektów powinno być dokonywane w taki sposób, aby nie spowodowało uszkodzenia ściany lub izolacji wodochronnej, albo przeciwwilgociowej, jeśli taka została wykonana. Użyty materiał i sposób zasypania nie powinien spowodować uszkodzenia lub przemieszczenia przewodu, ani uszkodzenia izolacji (wodochronnej, przeciwwilgociowej, cieplnej). Rozbiórka obudowy ścian lub skarp wykopów powinna być przeprowadzona etapowo, w miarę zasypywania wykopu, poczynając od dna. Obudowę ścian wykopów można usunąć za każdym razem na wysokość nie większą niż: 0,5 m - z wykopów w gruntach spoistych; 0,3 m - z wykopów w innych gruntach; Pozostawienie obudowy w gruncie jest dopuszczalne tylko w przypadku braku technicznych możliwości jej usunięcia lub wtedy, gdy wydobywanie elementów obudowy zagraża bezpieczeństwu pracy albo konstrukcji wykonywanego lub sąsiedniego obiektu Podłoże Dla przyłącza kanalizacji sanitarnej należy wykonać podsypkę w postaci ławy żwirowo-piaskowej o grubości 20 cm. Podłoża pod kanały i obiekty z materiałów sypkich o grubości 15cm podsypka z piasku. Podłoża pod kanały i obiekty z materiałów sypkich o grubości 30cm osypka z piasku. Podsypkę należy zagęścić sprzętem mechanicznym. Grunt do zasypania powinien być zgodny z BN- 83/ Ułożenie przewodu kanalizacji sanitarnej Zgodnie z podziałem Polski na strefy przemarzania gruntu wg PN-81/B rejonie przedmiotowej inwestycji leży w strefie o głębokości przemarzania gruntu ~1,0 m p.p.t. Projektuje się minimalne przykrycie mierzone od wierzchu rury kanalizacyjnej do poziomu terenu nie mniejsze niż 1,4m. Na odcinkach kanału, na których nie spełniony jest powyższy warunek należy wykonać docieplenie. Warstwę ocieplającą wykonać z keramzytu, grubości warstwy wokół rurociągu 02 0,3m. Podczas wykonania warstwy docieplenia należy zabezpieczyć ją przed wymieszaniem z gruntem obsypkowym np. oddzielając warstwy folią budowlaną lub papą. Podsypka i obsypka zagęszczona do współczynnika 0,95 0,98 wg Proctora. Powyżej wykop należy zasypać gruntem spoistym (piaskiem dowiezionym) z zagęszczeniem warstwami, co 20 cm do współczynnika 0,95 0,98 Proc Zabezpieczenie antykorozyjne projektowanego przyłącza kanalizacji sanitarnej Przyłącze kanalizacyjne z rur PVC nie wymaga zastosowania zabezpieczenia antykorozyjnego. Rury stalowe ochronne (osłonowe) powinny posiadać fabryczną obustronną powłokę asfaltową, którą w miejscach połączeń spawanych należy uzupełnić przed zasypaniem przewodu. 88

90 5.7. Próba szczelności przyłącza kanalizacji sanitarnej Próby szczelności przewodów kanalizacyjnych należy przeprowadzić zgodnie z normą PN-EN 1610 odcinkami między zlokalizowanymi studzienkami rewizyjnymi przy próbie ciśnienia do 3 m sł. wody Studnie kanalizacyjne Projektuje się studzienki kanalizacyjne (włączeniowe) betonowe wykonane z betonu B45 wg PN92/B Ø1200 mm. jako połączeniowe o włazach żeliwnych typ ciężki wg. PN-EN 124 ze stopniami złazowymi PN-64/H= Przy przejściu rur przez ściany studzienek należy zastosować typowe przejścia typu adaptory, przejścia zgodne dla systemu rur z jakich wykonana zostanie projektowana sieć. Kręgi betonowe w studzienkach łączone przy użyciu uszczelki gumowej. Na studzienkach zlokalizowanych w gruntach nawodnionych przewidziano grubowarstwową bitumiczną izolację przeciwwilgociową, typu ciężkiego. Izolacja wykonana jest przy użyciu dwuskładnikowej, uszczelniającej, elastycznej masy bitumicznej, modyfikowanej polimerami. Izolacja ta jest nakładana natryskowo. Charakteryzuje się krótkim czasem wiązania i natychmiastową odpornością na wilgoć. Może być aplikowana na wilgotne podłoże, nie wymaga gruntowania. Studnie kanalizacyjne przykryć włazami żeliwnymi zgodnymi z normą PN-EN 124:2000 typu lekkiego w terenach wyłączonych spod ruchu kołowego C250 i typu ciężkiego D400 na terenach obciążonych ruchem kołowym. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Celem kontroli jest stwierdzenie osiągniętej jakości robót. Wykonawca ma obowiązek wykonania pełnego zakresu badań na budowie w celu wykazania Inspektor Nadzoru Inwestorskiego zgodności dostarczonych materiałów i realizowanych robót z Dokumentacją Projektową oraz wymaganiami Specyfikacji, norm i przepisów. Przed przystąpieniem do badania, Wykonawca powinien powiadomić Inspektor Nadzoru Inwestorskiego o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawi na piśmie wyniki badań do akceptacji Inspektor Nadzoru Inwestorskiego. Wykonawca powiadomi pisemnie Inspektor Nadzoru Inwestorskiego, o zakończeniu każdej roboty zanikającej, którą może kontynuować po pisemnej akceptacji odbioru przez Inspektor Nadzoru Inwestorskiego Kontrola, pomiary i badania Badania przed przystąpieniem do Robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykonać badania mające na celu: zakwalifikowanie gruntów do odpowiedniej kategorii, określenie rodzaju gruntu i jego uwarstwienia, określenie stanu terenu, ustalenie sposobu zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wodą, ustalenie metod wykonania wykopów, ustalenia metod prowadzenia Robót i ich kontroli w czasie trwania budowy. sprawdzenie jakości i parametrów technicznych materiałów i urządzeń, które mają zostać wykorzystane do wykonania instalacji. sprawdzenie czy zastosowane materiały posiadają odpowiednie certyfikaty lub równorzędne decyzje oraz świadectwa jakościowe. sprawdzenie czy wykonawca posiada odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia(jeżeli takie są niezbędne) 89

91 sprawdzenie czy wykonawca posiada instrukcje do wyrobów stosowanych w danej instalacji. Kontrola, pomiary i badania w czasie robót Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót w zakresie i z częstotliwością zaakceptowaną przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego w oparciu o normę PN-B-06050, PN-B i PN-B W szczególności kontrola powinna obejmować: sprawdzenie metod wykonania wykopów, zbadanie materiałów i elementów obudowy pod kątem ich zgodności z cechami podanymi w Dokumentacji Projektowej i warunkami technicznymi podanymi przez wytwórcę, badanie zachowania warunków bezpieczeństwa pracy, badanie zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wodą, badanie prawidłowości podłoża naturalnego, w tym głównie jego nienaruszalności i wilgotności, badanie i pomiary szerokości, grubości i zagęszczenia wykonanego podłoża z piasku, badanie w zakresie zgodności z dokumentacją techniczną i warunkami określonymi w odpowiednich normach przedmiotowych lub warunkami technicznymi wytwórni materiałów, ewentualnie innymi umownymi warunkami, badanie głębokości ułożenia przewodu, jego odległości od budowli sąsiadujących i ich zabezpieczenia, badanie ułożenia przewodu na podłożu, badanie odchylenia osi przewodu i jego spadku, badanie zastosowanych złączy, badanie zmiany kierunków przewodu i ich zabezpieczenia przed przemieszczeniem, badanie zabezpieczenia przewodu przy przejściu pod drogami ( rury ochronne ), badanie zabezpieczenia przed korozją, badanie wykonania obiektów budowlanych na przewodzie kanalizacyjnym ( w tym: badanie podłoża, izolacji, zabezpieczenia przed korozją, sprawdzenie montażu przewodów i armatury), badanie szczelności przewodu, badanie warstwy ochronnej zasypu przewodu, badanie zasypu przewodu do powierzchni terenu poprzez badanie wskaźników zagęszczenia poszczególnych jego warstw. Dopuszczalne tolerancje i wymagania odchylenie odległości krawędzi wykopu w dnie od ustalonej w planie osi wykopu nie powinno wynosić więcej niż ±5 cm, odchylenie wymiarów w planie nie powinno być większe niż 0,1 m, odchylenie grubości warstwy zabezpieczającej naturalne podłoże nie powinno przekroczyć ± 3 cm, dopuszczalne odchylenia w planie krawędzi wykonanego podłoża wzmocnionego od ustalonego na ławach celowniczych kierunku osi przewodu nie powinny przekraczać: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych przewodów 5 cm, różnice rzędnych wykonanego podłoża nie powinny przekroczyć w żadnym jego punkcie: dla przewodów z tworzyw sztucznych ± 5 cm, dla pozostałych przewodów ± 2 cm, dopuszczalne odchylenia osi przewodu od ustalonego na ławach celowniczych nie powinny przekroczyć: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych przewodów 2 cm, dopuszczalne odchylenie spadku przewodu nie powinny w żadnym jego punkcie przekroczyć: dla przewodów z tworzyw sztucznych ± 5 cm, dla pozostałych przewodów ± 2 cm i nie mogą spowodować na odcinku przewodu przeciwnego spadku ani zmniejszenia jego do zera. 90

92 7. ODBIÓR ROBÓT Wymagania ogólne Ogólne zasady odbioru robót podano w ST AB01 Wymagania ogólne pkt 8. Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego, jeżeli wszystkie pomiary i badania (z uwzględnieniem dopuszczalnych tolerancji) wg pkt. 6 ST dały pozytywny wynik. Wyniki odbiorów materiałów i robót powinny być wpisane do Dziennika Budowy Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają wszystkie technologiczne czynności związane z budową instalacji wodnych i kanalizacyjnych, a mianowicie: roboty przygotowawcze, roboty ziemne z obudową ścian wykopów, przygotowanie podłoża, roboty montażowe wykonania rurociągów, wykonanie rur ochronnych, wykonanie izolacji, próby szczelności przewodów, zasypanie i zagęszczenie wykopu. Odbiór robót zanikających powinien być dokonany w czasie umożliwiającym wykonanie korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postępu robót. Długość odcinka robót ziemnych poddana odbiorowi nie powinna być mniejsza od 50 m i powinna wynosić: około 300 m dla przewodów i z tworzywa sztucznego PE bez względu na sposób prowadzenia wykopów oraz dla przewodów z rur i PVC, w przypadku ułożenia ich w wykopach o ścianach umocnionych, zaś dla przewodów ułożonych w wykopach nieumocnionych z rur PVC około 600 m. Dopuszcza się zwiększenie lub zmniejszenie długości przeznaczonego do odbioru odcinka przewodu z tym, że powinna być ona uzależniona od warunków lokalnych oraz umiejscowienia uzbrojenia lub uzasadniona względami techniczno-ekonomicznymi. Inspektor Nadzoru Inwestorskiego dokonuje odbioru robót zanikających zgodnie z ustalonymi zasadami Odbiór końcowy Odbiorowi końcowemu wg PN-81/B i PN-91/B podlega: sprawdzenie kompletności dokumentacji do odbioru technicznego końcowego (polegające na sprawdzeniu protokółów badań przeprowadzonych przy odbiorach technicznych częściowych), badanie szczelności całego przewodu (przeprowadzone przy całkowicie ukończonym i zasypanym przewodzie, otwartych zasuwach - zgodnie z punktem normy PN-81/B-10725), badanie jakości wody (przeprowadzone stosownie do odpowiednich norm obowiązujących w zakresie badań fizykochemicznych i bakteriologicznych wody). Wyniki przeprowadzonych badań podczas odbioru powinny być ujęte w formie protokółu, szczegółowo omówione, wpisane do dziennika budowy i podpisane przez nadzór techniczny oraz członków komisji przeprowadzającej badania. Wyniki badań przeprowadzonych podczas odbioru końcowego należy uznać za dokładne, jeżeli wszystkie wymagania (badanie dokumentacji i szczelności całego przewodu) zostały spełnione. Jeżeli któreś z wymagań przy odbiorze technicznym końcowym nie zostało spełnione, należy ocenić jego wpływ na stopień sprawności działania przewodu i w zależności od tego określić konieczne dalsze postępowanie. Przy odbiorze instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych należy przedstawić co najmniej następujące dokumenty: Dokumentacja powykonawcza, Dziennik budowy, 91

93 Atesty i zaświadczenia, Protokoły odbiorów częściowych dla tych elementów instalacji, które po zakończeniu robót budowlanych zostały zakryte, Protokoły prób szczelności przewodów instalacji, Protokoły wykonania płukania, 8. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w OST Wymagania ogólne punkt DOKUMENTY ODNIESIENIA Polskie Normy. PN-EN 1610:2002 Budowa i badania przewodów kanalizacyjnych PN-EN 752-1:2000 Zewnętrzne systemy kanalizacyjne. Pojęcia ogólne i definicje PN-EN 752-2:2000 Zewnętrzne systemy kanalizacyjne. Wymagania PN-EN :1999 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Podziemne bezciśnieniowe systemyprzewodowe z niezmiękczonego polichlorku winylu (PVC-U) do odwadniania i kanalizacji. Wymagania dotyczące rur, kształtek i systemu PN-ENV :2002 (U) Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnej bezciśnieniowej kanalizacji deszczowej i ściekowej. Nieplastyfikowany polichlorek winylu (PVC-U). Część 3: Zalecenia dotyczące wykonania instalacji PN-EN :1999 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Podziemne bezciśnieniowe systemy przewodowe z polipropylenu (PP) do odwadniania i kanalizacji. Wymagania dotyczące rur, kształtek i systemu PN-EN :1999/A1:2004 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Podziemne bezciśnieniowe systemy przewodowe z polipropylenu (PP) do odwadniania i kanalizacji. Wymagania dotyczące rur, kształtek i systemu (Zmiana A1) PN-ENV :2003 Systemy przewodów z tworzyw sztucznych do podziemnej bezciśnieniowej kanalizacji deszczowej i sanitarnej. Polipropylen (PP). Część 2: Zalecenia dotyczące oceny zgodności PN-EN 588-1:2000 Rury włókno-cementowe do kanalizacji. Rury, złącza i kształtki do systemów grawitacyjnych PN-EN 588-2:2000 Rury włókno-cementowe do kanalizacji. Cześć 2: Studzienki włazowe i niewłazowe PN-EN 124:2000 Zwieńczenia wpustów i studzienek kanalizacyjnych do nawierzchni dla ruchu pieszego i kołowego. Zasady konstrukcji, badania typu, znakowanie, sterowanie jakością PN-64/H Stopnie żeliwne do studzienek kontrolnych PN-B 10729:1999 Kanalizacja. Studzienki kanalizacyjne PN-B 12037:1998 Wyroby budowlane ceramiczne. Cegły kanalizacyjne PN-EN 476:2001 Wymagania ogólne dotyczące elementów stosowanych w systemach kanalizacji grawitacyjnej PN-EN 681-1:2002 Uszczelnienia z elastomerów. Wymagania materiałowe dotyczące uszczelek złączy rur wodociągowych i odwadniających. Część 1: Guma PN-EN 681-2:2002 Uszczelnienia z elastomerów. Wymagania materiałowe dotyczące uszczelek złączy rur wodociągowych i odwadniających. Część 2: Elastomery termoplastyczne 92

94 9.2. Pozostałe przepisy. Instrukcja projektowania, wykonania i odbioru sieci z tworzyw sztucznych wydana przez producenta rur. KB /1/-73 Płyty pokrywowe. "Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych, tom II, Instalacje sanitarne i przemysłowe" - opracowane przez Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej "Instal", Warszawa, ul Ksawerów 21 "Warunkami technicznymi wykonania i odbioru rurociągów z tworzyw sztucznych" zalecone do stosowania przez Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, wydane przez Polską Korporację Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji w 1996 roku. Warunki techniczne wykonania i odbioru sieci i instalacji, Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL, Warszawa,

95 ZIELEŃ SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ZIELEŃ

96 ZIELEŃ SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Przedmiot SST Zakres stosowania SST Określenia podstawowe Zakres robót objętych SST Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY Ogólne wymagania Materiały potrzebne do wykonania robót Taxus baccata 'Elegantissima' Cis Pospolity 'Elegantissima' SPRZĘT TRANSPORT WYKONANIE ROBÓT KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Wymagania ogólne Trawniki Drzewa i krzewy OBMIAR ROBÓT ODBIÓR ROBÓT PODSTAWA PŁATNOŚCI PRZEPISY ZWIĄZANE

97 ZIELEŃ 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru terenów zielonych realizowanych podczas inwestycji polegającej na budowie ciągów pieszych i jezdnych, zagospodarowaniu zieleni wraz z ławkami, wykonaniu wiaty śmietnikowej, naprawie i renowacji zabytkowego ogrodzenia i muru oporowego oraz wykonaniu barierek przy dojściu do lokalu w budynku przy ul. Wajdeloty Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. Materiał roślinny - sadzonki drzew, krzewów, kwiatów jednorocznych i wieloletnich. Ziemia urodzajna (humus) - ziemia roślinna zawierająca, co najmniej 2% części organicznych Humusowanie - zespół czynności przygotowujących powierzchnię gruntu do obudowy roślinnej, obejmujący dogęszczenie gruntu, rowkowanie, naniesienie ziemi urodzajnej z jej grabieniem (bronowaniem) i dogęszczeniem. Moletowanie - proces umożliwiający dogęszczenie ziemi urodzajnej i wytworzenie bruzd, przeprowadzany np. za pomocą walca o odpowiednio ukształtowanej powierzchni Zakres robót objętych SST Roboty, których dotyczy szczegółowa specyfikacja techniczna, obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu wykonie terenów zielonych, do których wykonania zostały użyte materiały i wyroby odpowiadające wymaganiom norm lub aprobat technicznych. Zakres powyższych robót obejmuje: nasadzenia drzew nasadzenia krzewów w formie nieformowanych żywopłotów nasadzenia krzewów w formie dekoracyjnych klombów założenie powierzchni trawnikowych 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót, ich zgodność z dokumentacją projektową, SST i poleceniami Inżyniera. 96

98 ZIELEŃ 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w OST Wymagania ogólne Materiały potrzebne do wykonania robót Materiał roślinny, który zostanie wykorzystany do nasadzenia: Drzewa: 1. Głóg pośredni - Crataegus x media 'Paul's Scarlet': 8szt. Krzewy: 2. Tawuła gęstokwiatowa - Spiraea densiflora 55szt 3. Irga drobniutka - Cotoneaster perpusillus 67szt. 4. Krzewuszka cudowna - Weigela florida Minor Black 'Verweig 3' 21szt 5. Cis Pospolity 'Elegantissima'- Taxus baccata 'Elegantissima' 50szt 6. Berberys Thunberga 'Erecta' 136szt 7. Cis pośredni - Taxus x media Hicksii 30szt. 8. Powojnik - 'Willy' Grupa Atragene 4szt. Trawnik: 9. Trawnik parkowy 249,21m Teren korowany (pod krzewami i drzewami) 199,23m Teren pokryty żwirem (między ławkami z pregolą) 70,1m Nasadzenia łącznie Nr kol. Nazwa naukowa Nazwa polska Ilość charakterystyka szt. Drzewa Liściaste 1 Crataegus x media 'Paul's Scarlet' Głóg pośredni 8 Małe drzewo o kulistej koronie, ozdobne z kwitów, h= 4-6m. Gatunek bardzo odporny na zanieczyszczenie powietrza i tolerancyjny co do gleby. Krzewy liściaste niskie 2 Spirea densiflora tawuła gęstokwiatowa 55 Gęsty, płasko kulisty krzew dorastający do 80 cm wys.; liście zielone; kwiaty 97

99 ZIELEŃ różowe w VI-VII; mrozoodporny, wytrzymały krzew 3 Cotoneaster perpusillus Irga drobniutka 67 Niski, poziomo rozpościerający się krzew z rozgałęzieniami podobnymi do ości ryby, h=03m, kwiaty biało różowe, toleruje wszystkie rodzaje gleby. 4 Weigela florida Minor Black 'Verweig 3' Krzewuszka cudowna - Minor Black 'Vrweig 3' 21 Karłowaty, zwarty krzew o pięknych, ciemnych liściach, h=075m, i 1m szer. Kwiaty ciemno różowe. 5 Taxus baccata 'Elegantissima' Cis Pospolity 'Elegantissima' 50 Krzaczasta, szeroko rozrastająca się odmiana o dosyć powolnym wzroście, osiągająca po 10 latach ok. 1 m wys. przy 1,5 m średnicy. Pędy sztywne, odstające pod kątem 45. Igły jasnożółte, jesienią bieleją. Polecana do dużych ogrodów i parków. Razem: 193 Krzewy liściaste średnie 6 Berberis thunbergii 'Erecta' Berberys Thunberga 'Erecta' 136 Odm. o kolumnowym, wąskim pokroju; h do 1,5 m; liście jasno zielone, jesienią zabarwiają się na purpurowo; mrozoodporny, dobrze znosi klimat miejski 98

100 ZIELEŃ Krzewy iglaste 7 Taxus x media Hicksii cis pośredni Hicksii 30 Krzew o wyprostowanym pokroju, średnio silnym wzroście; po 10 latach do 2m; pędy sztywne, wzniesione; dekoracyjne, pokryte czerwoną osnówką nasiona, wymaga dość żyznych i wilgotnych gleb; Pnącza 8 Clematis 'Willy' Grupa Atragene Powojnik - -'Willy' Grupa Atragene 440 Pnącze, mało wymagające, wcześnie kwitnąca odmiana, h=2-3m, kwiaty różowe, nie nie wymaga cięcia, sadzić przy podporach. 3. SPRZĘT Roboty związane z zagospodarowaniem terenu mogą być wykonane ręcznie lub mechanicznie przy użyciu dowolnego typu sprzętu zaakceptowanego przez Inżyniera. Wykonawca przystępujący do wykonania zieleni drogowej powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: glebogryzarek, pługów, kultywatorów, bron do uprawy gleby, wału kolczatki oraz wału gładkiego do zakładania trawników, kosiarki mechanicznej do pielęgnacji trawników, sprzętu do pozyskiwania ziemi urodzajnej (np. spycharki gąsienicowej, koparki) Ponadto wykonawca robót powinien dysponować sprzętem ogrodniczym do wykonywania robót ręcznie, jak: łopaty, szpadle, grabie, sita do przesitowywania pozyskanego urobku glebowego. 4. TRANSPORT Wyroby należy przewozić w oryginalnych opakowaniach w odpowiedni sposób zabezpieczone przed uszkodzeniami, dowolnymi środkami transportu zgodnie z instrukcją producenta. W czasie transportu krzewy muszą być zabezpieczone przed uszkodzeniem bryły korzeniowej lub korzeni i pędów. Rośliny z bryłą korzeniową muszą mieć opakowane bryły korzeniowe lub być w pojemnikach. Drzewa i krzewy mogą być przewożone wszystkimi środkami transportowymi. W czasie transportu należy zabezpieczyć je przed wyschnięciem i przemarznięciem. Drzewa i krzewy po dostarczeniu na miejsce przeznaczenia powinny być natychmiast sadzone. Jeśli jest to niemożliwe, należy je zadołować w miejscu ocienionym i nieprzewiewnym, a w razie suszy podlewać. 99

101 ZIELEŃ 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1 Wytyczne do realizacji Drzewa - miejsca sadzenia drzew powinny być zgodne z dokumentacją projektową; - drzewa sadzić w doły o wymiarach 0,7 x 0,7 m zaprawione ziemią żyzną; - przed wykopaniem dołu pod sadzoną roślinę trzeba odchwaścić teren; - jeżeli gleba w miejscu sadzenia jest bardzo zwięzła, dobrze jest wzruszyć dno i ścianki otworu aby roślinie umożliwić przenikanie do otaczającego podłoża; - drzewa balotowane należy sadzić w okresie bezlistnym - termin wiosenny (15.III-15.IV) lub jesienny (15.X-15.XI); - w okresie wegetacji sadzić jedynie rośliny w uprawie kontenerowej; - drzewa w szpalerach sadzić o jednakowych parametrach; - roślinę w dole ustawiamy tak, aby po zakopaniu znalazła się na głębokości, na jakiej rosła; - wokół bryły korzeniowej osadzonego w dole drzewa, ułożyć rurę drenarską tak, aby końce wystawały kilka cm ponad powierzchnię misy; system służy do nawadniania i napowietrzania systemów korzeniowych nowych nasadzeń drzew; - ziemię ubić wokół posadzonych drzew, aby gleba szczelnie przylegała do drobnych korzeni, co ułatwi podsiąkanie wody i zapobiegnie nadmiernemu osiadaniu rośliny po posadzeniu (zachować ostrożność przy szyjce korzeniowej); - posadzone drzewo zabezpieczyć przed wiatrem za pomocą 3 palików (wysokość palików powinna sięgać poniżej korony) - paliki połączyć 12 listewkami poprzecznymi na dwóch wysokościach; 3 listwy na wysokości palika i 9 szt. tuż przy ziemi; - paliki i listwy poprzeczne powinny być zaimpregnowane; - taśmą parcianą umocować pień drzew do palików na 2 wysokościach; w połowie wysokości pnia i na wysokości górnych listew; taśmę wiązać w ósemkę; - uformować misę wokół drzewa o średnicy 1m i intensywnie podlać; - misę zabezpieczyć rozdrobnioną korą warstwa 6 cm; - podlewanie w okresie suszy; - nawożenie mineralne w drugim roku wykonujemy od marca do końca czerwca; 100

102 ZIELEŃ 1. Żyzna ziemia w dole o wym. 70 x70 cm 2. warstwa kory min. 6 cm 3. niewykorowana przestrzeń przy pniu o promieniu 6 7 cm 4. grunt rodzimy 5. bryła korzeniowa w siatce jutowej 6. potrójne wzmocnienie palików listwami poprzecznymi 7. paliki drewniane impregnowane 10 x 300cm (3szt.) 8. taśma parciana mocowana na 2 wysokościach Ryc. 1 Schemat sposobu sadzenia i zabezpieczenia drzewa po posadzeniu Krzewy - miejsca sadzenia krzewów i pnączy powinny być zgodne z dokumentacją projektową; krzewy sadzić w doły o wym. 0,5 x 0,5 m zaprawione w całości żyzną ziemią, żywopłot sadzić w rowie szer. 0,30m zaprawionym w całości ziemią żyzną; - przed wykopaniem dołu pod sadzoną roślinę trzeba odchwaścić teren; 101

103 ZIELEŃ - jeżeli gleba w miejscu sadzenia jest bardzo zwięzła, należy wzruszyć dno i ścianki otworu aby roślinie umożliwić przenikanie do otaczającego podłoża; - stosować rośliny w uprawie kontenerowej z silnie przerośniętą bryłą korzeniową; pojemniki powinny być proporcjonalne do wielkości rośliny; roślina musi rosnąć w pojemniku minimum jeden sezon wegetacyjny, ale nie więcej niż dwa sezony; - poza obszarem zabudowanym dopuszcza się sadzenie krzewów z bryłą korzeniową lub gołym korzeniem jedynie w okresie bezlistnym - termin wiosenny (15.III-15.IV) lub jesienny (15.X-15.XI); - krzewy sadzone w jednogatunkowych grupach oraz jako okrywowe powinny mieć zbliżoną wielkość i pokrój; - krzewy w skupinach należy sadzić w piątkę natomiast żywopłoty dwurzędowo, naprzemianlegle; - przyciąć korzenie na długość cm; - przed posadzeniem roślin z gołym korzeniem, należy je zamoczyć na kilka godzin w wodzie - roślinę w dole ustawiamy tak, aby po zakopaniu znalazła się na głębokości, na jakiej rosła; - dobrze ubić ziemię wokół posadzonych krzewów, aby gleba szczelnie przylegała do drobnych korzeni, co ułatwi podsiąkanie wody i zapobiegnie nadmiernemu osiadaniu rośliny po posadzeniu; - krzewy bezpośrednio po posadzeniu, należy obficie podlać dużą ilością wody; - powierzchnię pod krzewami ściółkować 6 cm warstwą rozdrobnionej kory 1. żyzna ziemia 50 cm 2. warstwa kory 6 cm 3. niewykorowana przestrzeń o promieniu 7 cm 4. grunt rodzimy 5. bryła korzeniowa po wyjęciu z doniczki Ryc. 2 Przekrój projektowanej skupiny krzewów Trawniki na terenie płaskim - teren przeznaczony pod trawnik należy oczyścić z gruzu i zanieczyszczeń; - wymiana gruntu rodzimego na ziemię urodzajną wymaga obniżenia terenu w stosunku do krawężników o ok. 15 cm jest to miejsce na ziemię urodzajną; - teren powinien być wyrównany i splantowany; - nawieźć 15 cm warstwę ziemi urodzajnej; - ziemia urodzajna powinna być rozścielona równą warstwą i wymieszana z nawozami mineralnymi (np. azofoska, dawka 5 kg/100m 2 ); - siew powinien być dokonany w dni bezwietrzne; - nasiona najlepiej jest wysiać, gdy gleba jest wilgotna, a temp. wynosi ok. 10 C; - okres wysiewu najlepszy okres wiosenny (do połowy maja), jesienny termin siewu (do 102

104 ZIELEŃ połowy października); - do uzyskania równomiernego pokrycia terenu nasionami należy zastosować siewniki do nasion; - przed siewem nasion trawy, ziemię należy wałować wałem gładkim, a po wysiewie wałem kolczatką lub zagrabić; - przykrycie nasion przez przemieszanie z ziemią grabiami lub wałem kolczatką, lub przykryć ziemią ogrodową z dodatkiem torfu na głębokość 0,5-1cm; - po wysiewie nasion ziemia powinna być wałowana lekkim wałem w celu ostatecznego wyrównania i stworzenia dobrych warunków dla podsiąkania wody. Jeżeli przykrycie nasion nastąpiło przez wałowanie kolczatką, można już nie stosować wału gładkiego; - stosować gotowe mieszanki traw parkowych; - nasiona traw wysiewać w ilości 4 kg na 100 m Pnącza - kraty wsporcze Pnącza sadzone przy wiacie śmietnikowej od strony ul. Wajdeloty należy prowadzić po kratach wsporczych mocowanych do murowanej ściany wiaty. Stalowe kratki wykonane z drutu 5mm, ocynk ogniowy trwale zabezpiecza kratki przed korozją. Wymiary: 180 x 120 cm 2 szt., oczko siatki 15 x 15 cm. Kratki mocować poziomo. Do każdej kratki stosować 5 haków mocujących dystans zamocowanej konstrukcji od ściany wynosi 10 cm. Hhaki galwanizowane z płaskownika 25 x 5 mm mocuje się do ściany śrubami np. kołkami rozporowymi 12 mm (śruba 8 mm). 103

105 ZIELEŃ 5.2 Zabiegi pielęgnacyjne projektowanej zieleni Nasadzenia drzew, krzewów Nawożenie wiosną,1 raz w roku; - rośliny wymagają nawożenia mineralnego w dawkach uzależnionych od niedoboru składników w glebie około 2-4 kg NPK na 1 ar w ciągu roku; - mieszanki nawozów należy przygotować tak, aby roślinom zapewnić składniki wymagane w poszczególnych porach roku; - nawożenie nawozami mineralnymi o przedłużonym działaniu; - nawożenie nawozami zawierającymi azot należy zakończyć w lipcu; Nawadnianie - przy braku systemu nawadniania podlewanie nowych nasadzeń w miarę potrzeb, lecz nie mniej niż 2 razy w miesiącu (od V-IX); - jednorazowo należy dostarczyć 100 l/1szt. drzewa w 2-3 dawkach; 104