ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(98)/2014

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(98)/2014"

Transkrypt

1 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(98)/2014 Adrian Chmielewski 1, Robert Gumiński 2, Artur Małecki 3, Tomasz Mydłowski 4, Stanisław Radkowski 5 WYKORZYSTANIE PARY ULTRA NADKRYTYCZNEJ W ENERGETYCE 1. Wstęp Rosnące ceny energii elektrycznej oraz dbałość o środowisko naturalne powodują, że jednym z głównych celów UE jest ograniczenie zużycia i eliminacja strat energii elektrycznej. Pakiet europejski nakazuje Państwom członkowskim: zmniejszenie zużycia energii końcowej (20%), wzrost udziału energii z odnawialnych źródeł (20%), redukcję emisji gazów cieplarnianych (20%) oraz zwiększenie efektywności wykorzystania i przetworzenia energii z paliw kopalnych [1] (należy pamiętać, że Polska energetyka,,węglem stoi'', jest to podstawowe paliwo używane do wytwarzania energii elektrycznej rysunek 1[2]). Rys. 1. Struktura mocy elektrycznej osiągalnej na koniec listopada 2011 [2] W celu poprawy efektywności wykorzystania energii z pierwotnych źródeł stosowane są układy kogeneracyjne (biorąc pod uwagę wartość kogenerowanych mocy mogą to być układy gazowo parowe, parowe wykorzystujące silniki spalania zewnętrznego oraz wewnętrznego) nazywane w skrócie CHP Combined heat and Power [3] oraz coraz bardziej rozpowszechniane układy Trigeneracyjne CCHP Combined Cooling, Heating and Power (zintegrowane wytwarzanie ciepła, energii elektrycznej oraz chłodu) [4, 5]. W Polskich sieciach energetycznych występują wysokie straty przesyłu (linie dystrybucyjne) dochodzące nawet do 20% [6]. Aby zmniejszyć straty przesyłu na liniach energetycznych polityka energetyczna zmierza w kierunku zmniejszenia odległości dostawcy od odbiorcy energii [7, 8]. Strategia ta polega na rozproszeniu źródeł energii co ma prowadzić do powstawania wielu mniejszych biogazowni, spalarni biomasy, mikrosiłowni, które będą zaopatrywały w energię elektryczną lokalne tereny. Dodatkowo wyposażone będą w wysokosprawne układy 1 Mgr inż. Adrian Chmielewski, doktorant na wydziale SiMR 2 Dr inż. Robert Gumiński, adiunkt na wydziale SiMR 3 Mgr inż. Artur Małecki, doktorant na wydziale SiMR, 4 Mgr inż. Tomasz Mydłowski, doktorant na wydziale SiMR, 5 Prof. dr hab. inż. Stanisław Radkowski, dziekan wydziału SiMR 45

2 kogeneracyjne (za układ kogeneracyjny wysokosprawny uważa się system, który po dołączeniu do podstawowego układu podwyższa jego sprawność ogólną o co najmniej 10% [9]). Konsumenci energii elektrycznej mogą stać się jej producentami (nazywa się ich wówczas prosumentami) [10]. Sprawność wytwarzania energii przez elektrownie można zwiększyć poprzez wzrost temperatury wody zasilającej, obniżenie ciśnienia w skraplaczu, obniżenie temperatury wylotowej spalin oraz przez wzrost ciśnienia i temperatury pary [11]. W niniejszym artykule przedstawione zostaną zalety pary ultra nadkrytycznej. 2. Kogeneracja rozproszona Silne przekonanie, że silnik parowy wypełnił już swą misję okazuje się błędne. Autorzy w pracy [12] wyliczają kolejne kierunki rozwoju przed maszynami parowymi (głównie energetyka rozproszona). Do tych kierunków zaliczyć należy wykorzystanie biomasy, decentralizację zaopatrzenia w ciepło oraz konieczność rozwoju energetyki w małych regionach gminach i powiatach (możliwie najbliżej odbiorcy). Obecnie przy opracowywaniu koncepcji ciepłowni w małych miastach przewiduje się wykorzystanie biopaliw takich jak słoma, zrębki drewna, bioolej czy też biogaz. Funkcja ciepłowni zostaje rozszerzona o możliwość wytwarzania energii elektrycznej w oparciu o rozprężarki, którymi będą maszyny wyporowe a w szczególności tłokowe. Tłokowe silniki spalinowe są najczęściej stosowanymi urządzeniami w układach kogeneracyjnych małej mocy. W znacznej mierze wynika to z ich stosunkowo niskiej ceny (możliwości adaptacji bloków tradycyjnego silnika spalinowego). Moce silników, które są oferowane przez producentów zawierają się w granicach od 5 kw do 50 MW. W [13] autorzy proponują następujący podział tych silników stosowanych w stacjonarnych układach CHP (mikrokogeneracji): silniki gazowe z zapłonem iskrowym (zakres małych mocy), silniki dwupaliwowe zasilane paliwem gazowym oraz niewielką dawką paliwa ciekłego w celu inicjowania zapłonu mieszanki (zakres średnich mocy), silniki wysokoprężne (moce największe) Układy kogeneracyjne z silnikami tłokowymi budowane są jako jednostki pracujące ze stałą prędkością obrotową dla mniejszych jednostek prędkość obrotowa wynosi 1000 i 1500 obr/min, zaś dla jednostek o mocy kilku megawatów i większych prędkość obrotowa jest rzędu obr/min (są to jednostki wolnoobrotowe). W układach kogeneracyjnych z silnikami tłokowymi można odbierać ciepło (rysunek 2): z obiegu wody chłodzącej, z obiegu oleju smarnego, poprzez chłodzenie mieszanki doładowanej za turbosprężarką,ze spalin wylotowych. Rys. 2. Idea budowy układu kogeneracyjnego z silnikiem tłokowym [13, 14] 46

3 3. Para ultra nadkrytyczna Para ultra nadkrytyczna to para której ciśnienie i temperatura znacząco przewyższają ciśnienie i temperaturę punktu krytycznego (p=225.5 bar, T=647 K). Ponadto nie ma granicy między wodą i parą (rysunek 5). Dla temperatury 923K i ciśnienia 350 bar oddalamy się znacząco od parowego obszaru stanu wody ograniczonego na rysunku 3 linią ciągłą. Rys. 3. Technologia USC ciśnienie nadkrytyczne a ciśnienie podkrytyczne [15] Obecnie rozwijane są technologie wykorzystujące parę ultra nadkrytyczną (pod wysokim ciśnieniem i wysoką temperaturą rysunek 4). Rys. 4. Obieg Rankina przedstawienie pary przegrzanej, super nadkrytycznej, super ultra nadkrytycznej we współrzędnych T s [15] 47

4 Rys. 5. Diagram temperatura entropia dla pary wodnej [16] 4. Zastosowania pary ultra nadkrytycznej Zastosowanie pary ultra nadkrytycznej o wyższym ciśnieniu i temperaturze wpływa na wzrost sprawności elektrowni netto (z uwzględnieniem potrzeb własnych rysunek 6) lecz wymaga stosowania lepszych jakościowo materiałów na kotły energetyczne. Rys. 6. Zależność sprawności bloku MW na węgiel kamienny w zależności od zastosowanych materiałów i parametrów pary [17] Przykładem takiego materiału może być Inconel 617. Na rysunku 7 przedstawiono krzywą granicznego naprężenia w zależności od temperatury dla Inconel 617. Widać, że wysoka zawartość niklu (ponad 44%) podwyższa właściwości termiczne stopu Inconel 617. Może on pracować w temperaturze 700 C przy ciśnieniu powyżej 350 bar. Jest to więc przykład materiału, który znalazł zastosowanie w technologiach (USC ultra critical steam). 48

5 Rys. 7. Wykres ciśnienia (granicznego naprężenia) od temperatury dla Inconel 617 [18] Poprawę i podwyższenie sprawności bloków energetycznych [17] kocioł turbina generator osiąga się na etapie projektowania m.in. poprzez wzrost temperatury wody zasilającej, obniżenie ciśnienia w skraplaczu, obniżenie temperatury wylotowej spalin oraz przez wzrost ciśnienia i temperatury pary. Zakłada się, że przez wzrost ciśnienia osiągnąć można przyrost sprawności Δη = 0,005%/bar a poprzez wzrost temperatury przyrost Δη = 0,011%/ C [10]. Korzyści ekonomiczne wynikające z tego sposobu podnoszenia sprawności zależne są od ceny paliwa. Według [19] pierwszy na świecie duży blok na parametry ultra nadkrytyczne pary 345 bar i 649 C z podwójnym przegrzewem wtórnym 566/566 C o mocy 325 MW uruchomiony został w USA w roku 1959 w elektrowni Eddystone, należącej do Philadelphia Electric Co. Dyspozycyjność tego bloku była jednak bardzo niska, głównie z powodu nieodpowiedniej jakości materiałów. W konsekwencji amerykanie wycofali się z technologii USC jednak obecnie ta technologia powraca dzięki nowym jakościowo materiałom [17, 18]. W nowoczesnych siłowniach parowych najczęściej temperatura pary przegrzanej przy dopływie do turbiny przekracza 600 C co wymaga stosowania materiałów droższych np: stali austenitycznych bądź w przypadku siłowni na parę ultra nadkrytyczną stopów niklu. Wówczas parametry pary mogą przekroczyć ciśnienie 350 bar i temperaturę 700 C (rysunek 8). Rys. 8. Udziały materiałów konstrukcyjnych kotłów na parametry podkrytyczne, nadkrytyczne i ultra nadkrytyczne, według Alstom [20] 5. Podsumowanie W pracy przedstawiono obecne trendy rozwojowe w Polskiej energetyce rozproszonej. Przedstawiono rolę układów kogeneracyjnych dla Polskiego przemysłu energetycznego uwzględniając realizację Energy Package dla Polski do roku

6 Zwrócono uwagę na własności i możliwości zastosowania pary ultra nadkrytycznej oraz materiały jakie są stosowane do technologii USC. Literatura: [1] aktualizacja [2] Gabryś H., L.,,Elektroenergetyka w Polsce w roku 2012 w świetle bilansu energii za rok 2011 i nie tylko'', Energetyka, str , [3] Christos A. Frangopolous,, A method to determine the power to the ratio, the cogenerated electricity and the primary energy savings of cogeneration systems after the European Directive'', Energy, No. 45, pp-52-61, [4] Puig-Arnavant M., Bruno J. C., Coronas A.,, Modeling of trigeneration configurations based on biomass gasification and comparison of performance'', Applied Energy, No. 114, pp , [5] Nosrat A., Pearce J. M.,, Dispatch strategy and model for hybrid photovoltaic and trigeneration power systems'', Applied Energy, No. 88, pp , [6] aktualizacja [7] Kiciński J.,,,Siłownie kogeneracyjne energetyki rozproszonej skojarzone z układami produkcji paliw z biomasy'' ( /kogeneracja-biomasa.pdf). [8] Drążek P.,,,Uwarunkowania rozwoju rynków lokalnych'', Rynek Energii 5/2010. [9] Prawo Energetyczne - Ustawa z dnia 10 kwietnia ujednolicona na dzień 1 stycznia [10] Popczyk J.,,,Energetyka rozproszona'', Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki, Warszawa, [11] Szargut J.,,Termodynamika techniczna'', wyd. PWN, Warszawa [12] Gnutek Z., Kordylewski W.,,Maszynoznawstwo energetyczne'', Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, [13] Kacejko P.,,Inżynieria elektryczna i informatyczna w nowych technologiach elektroenergetycznych'', wyd. Nowoczesna Edukacja, Lublin, [14] Skorek J., Kalina J.:,,Gazowe układy kogeneracyjne''. WNT, Warszawa [15] Konferencja Japońskie Technologie Środowiskowe,,Technologie czystego węgla'', Warszawa, 2 3 marca [16] Knizia K.,, Die thermodynamik des Dampkraftprozesses'', Springer Verlag, Berlin, [17] Golec T., Rakowski J., Świrski J.,, Perspektywy postępu technicznego w wytwarzaniu energii elektrycznej przy wykorzystaniu węgla kamiennego, węgla brunatnego oraz gazu ziemnego z uwzględnieniem efektu środowiskowego'', Instytut Energetyki, Warszawa [18] Li X., Kininmont D., Le Pierres R., Dewson S. J.,,Alloy 617 for the High Temperature Diffusion Bonded Compact Heat Exchangers'', Proceedings of ICAPP 2008, Anaheim, CA USA, June 8 12, [19] Rataj Z.L., Walewski A.W., Wojnar W.B.:,,Badania oraz wariantowa analiza techniczna rozwiązań koncepcyjnych kotłów pyłowych na parametry nadkrytyczne z paleniskiem niskoemisyjnym wybór technologii odsiarczania i odazotowania spalin, oraz utylizacji odpadów paleniskowych''. Politechnika Śląska, IMUE, Gliwice, kwiecień [20] Kotlicki T., Pawlik M.,,Innowacyjne technologie węglowe dla ograniczenia emisji CO 2 '', Rynek Energii nr 3/

7 Streszczenie W artykule przeanalizowano potrzeby stosowania nowych materiałów (Inconel 617) dla kotłów energetycznych w celu zwiększenia sprawności elektrowni m.in.: poprzez wzrost temperatury wody zasilającej, obniżenie ciśnienia w skraplaczu, obniżenie temperatury wylotowej spalin oraz przez wzrost ciśnienia i temperatury pary. Nowe materiały pozwalają na wykorzystanie technologii USC (Ultra Supercritical Steam) dla której para posiada parametry ultranadkrytyczne. W pracy również podkreślono rolę węgla w Polskiej energetyce [2]. Zwrócono uwagę na silnie rozwijającą się energetykę rozproszoną wykorzystującą układy kogeneracyjne. Przedstawiono ogólny podział układów kogeneracyjnych zawierających silniki tłokowe, które mogą wspomagać pracę dużych elektrowni. Słowa kluczowe: Para ultra nadkrytyczna, kogeneracja, energetyka rozproszona. THE ROLE OF ULTRA SUPERCRITICAL STEAM IN POWER INDUSTRY Abstract The article analyzes the need for new materials (Inconel 617) for power boilers to increase the efficiency of power plants for example by the increase of flow water temperature, lowering the pressure in the condenser, lowering the exhaust temperature and the pressure, temperature of steam. New materials allow the use of technology USC (Ultra Supercritical Steam) for which the steam has ultra-supercritical parameters. The study also highlights the role of coal in the Polish power industry [2]. Attention was drawn to strongly growing energy uses distributed cogeneration systems. The general division of cogeneration systems containing reciprocating engines, which can support the work of large power plants. Keywords: Ultra supercritical steam, cogeneration, distributed generation. 51

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska Układy z silnikami tłokowymi zasilane gazem Janusz Kotowicz

Bardziej szczegółowo

Kogeneracja w oparciu o źródła biomasy i biogazu

Kogeneracja w oparciu o źródła biomasy i biogazu Biogazownie dla Pomorza Kogeneracja w oparciu o źródła biomasy i biogazu Piotr Lampart Instytut Maszyn Przepływowych PAN Przemysław Kowalski RenCraft Sp. z o.o. Gdańsk, 10-12 maja 2010 KONSUMPCJA ENERGII

Bardziej szczegółowo

IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ

IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ Dwie grupy technologii: układy kogeneracyjne do jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wykorzystujące silniki tłokowe, turbiny gazowe,

Bardziej szczegółowo

Efektywność ekonomiczna elektrociepłowni opalanych gazem ziemnym

Efektywność ekonomiczna elektrociepłowni opalanych gazem ziemnym Efektywność ekonomiczna elektrociepłowni opalanych gazem ziemnym Autor: dr hab. inŝ. Bolesław Zaporowski ( Rynek Energii 3/2) 1. WPROWADZENIE Jednym z waŝnych celów rozwoju technologii wytwarzania energii

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE UKŁADÓW ELEKTROCIEPŁOWNI GAZOWO-PAROWYCH ZINTEGROWANYCH ZE ZGAZOWANIEM BIOMASY

MODELOWANIE UKŁADÓW ELEKTROCIEPŁOWNI GAZOWO-PAROWYCH ZINTEGROWANYCH ZE ZGAZOWANIEM BIOMASY POZNAN UNIVE RSITY OF TE CNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 0 Electrical Engineering Robert WRÓBLEWSKI* MODELOWANIE UKŁADÓW ELEKTROCIEPŁOWNI GAZOWO-PAROWYC ZINTEGROWANYC ZE ZGAZOWANIEM BIOMASY W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA KOGENERACJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA

ZAGADNIENIA KOGENERACJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Bałtyckie Forum Biogazu ZAGADNIENIA KOGENERACJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Piotr Lampart Instytut Maszyn Przepływowych PAN, Gdańsk Gdańsk, 7-8 września 2011 Kogeneracja energii elektrycznej i ciepła

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia inŝynierskie i ekonomiczne związane z produkcją energii w układach kogeneracyjnych

Zagadnienia inŝynierskie i ekonomiczne związane z produkcją energii w układach kogeneracyjnych Tomasz Kamiński Pracownia Technologiczna Zagadnienia inŝynierskie i ekonomiczne związane z produkcją energii w układach kogeneracyjnych Prezentacja wykonana m.in. na podstawie materiałów przekazanych przez

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE SILNIKA STIRLINGA W MAŁYCH I ŚREDNICH AGREAGATACH TRIGENERACYJNYCH

WYKORZYSTANIE SILNIKA STIRLINGA W MAŁYCH I ŚREDNICH AGREAGATACH TRIGENERACYJNYCH INŻ. BARTOSZ SMÓŁKA, BEATA SZKOŁA WYKORZYSTANIE SILNIKA STIRLINGA W MAŁYCH I ŚREDNICH AGREAGATACH TRIGENERACYJNYCH S t r e s z c z e n i e W związku z wprowadzaniem kolejnych dyrektyw dotyczących oszczędzania

Bardziej szczegółowo

Element budowy bezpieczeństwa energetycznego Elbląga i rozwoju rozproszonej Kogeneracji na ziemi elbląskiej

Element budowy bezpieczeństwa energetycznego Elbląga i rozwoju rozproszonej Kogeneracji na ziemi elbląskiej Mgr inŝ. Witold Płatek Stowarzyszenie NiezaleŜnych Wytwórców Energii Skojarzonej / Centrum Elektroniki Stosowanej CES Sp. z o.o. Element budowy bezpieczeństwa energetycznego Elbląga i rozwoju rozproszonej

Bardziej szczegółowo

Materiały do budowy kotłów na parametry nadkrytyczne

Materiały do budowy kotłów na parametry nadkrytyczne Materiały do budowy kotłów na parametry nadkrytyczne Autor: prof. dr hab. inż. Adam Hernas, Instytut Nauki o Materiałach, Politechnika Śląska ( Nowa Energia 5-6/2013) Rozwój krajowej energetyki warunkowany

Bardziej szczegółowo

klasyfikacja kotłów wg kryterium technologia spalania: - rusztowe, - pyłowe, - fluidalne, - paleniska specjalne cyklonowe

klasyfikacja kotłów wg kryterium technologia spalania: - rusztowe, - pyłowe, - fluidalne, - paleniska specjalne cyklonowe Dr inż. Ryszard Głąbik, Zakład Kotłów i Turbin Pojęcia, określenia, definicje Klasyfikacja kotłów, kryteria klasyfikacji Współspalanie w kotłach różnych typów Przegląd konstrukcji Współczesna budowa bloków

Bardziej szczegółowo

Jerzy Żurawski Wrocław, ul. Pełczyńska 11, tel. 071-321-13-43,www.cieplej.pl

Jerzy Żurawski Wrocław, ul. Pełczyńska 11, tel. 071-321-13-43,www.cieplej.pl OCENA ENERGETYCZNA BUDYNKÓW Jerzy Żurawski Wrocław, ul. Pełczyńska 11, tel. 071-321-13-43,www.cieplej.pl SYSTEM GRZEWCZY A JAKOŚĆ ENERGETYCZNA BUDNKU Zapotrzebowanie na ciepło dla tego samego budynku ogrzewanego

Bardziej szczegółowo

Budowa układu wysokosprawnej kogeneracji w Opolu kontynuacją rozwoju kogeneracji w Grupie Kapitałowej ECO S.A. Poznań

Budowa układu wysokosprawnej kogeneracji w Opolu kontynuacją rozwoju kogeneracji w Grupie Kapitałowej ECO S.A. Poznań Budowa układu wysokosprawnej kogeneracji w Opolu kontynuacją rozwoju kogeneracji w Grupie Kapitałowej ECO S.A. Poznań 24-25.04. 2012r EC oddział Opole Podstawowe dane Produkcja roczna energii cieplnej

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy

Bardziej szczegółowo

Załącznik 1. Propozycja struktury logicznej Programu (cele i wskaźniki)

Załącznik 1. Propozycja struktury logicznej Programu (cele i wskaźniki) Załącznik 1. Propozycja struktury logicznej Programu (cele i wskaźniki) CEL GŁÓWNY: Wypracowanie rozwiązań 1 wspierających osiągnięcie celów pakietu energetycznoklimatycznego (3x20). Oddziaływanie i jego

Bardziej szczegółowo

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ ELEKTROCIEPŁOWNI OPALANYCH GAZEM ZIEMNYM PO WPROWADZENIU ŚWIADECTW POCHODZENIA Z WYSOKOSPRAWNEJ KOGENERACJI

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ ELEKTROCIEPŁOWNI OPALANYCH GAZEM ZIEMNYM PO WPROWADZENIU ŚWIADECTW POCHODZENIA Z WYSOKOSPRAWNEJ KOGENERACJI ANALIZA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ ELEKTROCIEPŁOWNI OPALANYCH GAZEM ZIEMNYM PO WPROWADZENIU ŚWIADECTW POCHODZENIA Z WYSOKOSPRAWNEJ KOGENERACJI Autor: Bolesław Zaporowski ( Rynek Energii nr 6/2007) Słowa

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska Małe układy do skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

STRATEGICZNY PROGRAM BADAŃ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH. Zaawansowane technologie pozyskiwania energii. Warszawa, 1 grudnia 2011 r.

STRATEGICZNY PROGRAM BADAŃ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH. Zaawansowane technologie pozyskiwania energii. Warszawa, 1 grudnia 2011 r. STRATEGICZNY PROGRAM BADAŃ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH Zaawansowane technologie pozyskiwania energii Warszawa, 1 grudnia 2011 r. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne technologie skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła

Nowoczesne technologie skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła POLITYKA ENERGETYCZNA ENERGY POLICY JOURNAL 2017 Tom 20 Zeszyt 3 41 54 ISSN 1429-6675 Bolesław Zaporowski* Nowoczesne technologie skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła Streszczenie: W

Bardziej szczegółowo

Nowoczesna produkcja ciepła w kogeneracji. Opracował: Józef Cieśla PGNiG Termika Energetyka Przemysłowa

Nowoczesna produkcja ciepła w kogeneracji. Opracował: Józef Cieśla PGNiG Termika Energetyka Przemysłowa Nowoczesna produkcja ciepła w kogeneracji Opracował: Józef Cieśla PGNiG Termika Energetyka Przemysłowa Wprowadzenie Wytwarzanie podstawowych nośników energii takich jak ciepło i energia elektryczna może

Bardziej szczegółowo

Siłownie kogeneracyjne energetyki rozproszonej skojarzone z układami produkcji paliw z biomasy

Siłownie kogeneracyjne energetyki rozproszonej skojarzone z układami produkcji paliw z biomasy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa) Siłownie kogeneracyjne energetyki rozproszonej skojarzone

Bardziej szczegółowo

Kluczowe problemy energetyki

Kluczowe problemy energetyki Kluczowe problemy energetyki Scenariusze rozwoju techniki dla ekologicznej energetyki Maria Jędrusik PROJEKT NR POIG.01.01.01-00-005/08 TYTUŁ PROJEKTU: Strategia rozwoju energetyki na Dolnym Śląsku metodami

Bardziej szczegółowo

VII Międzynarodowej Konferencji CIEPŁOWNICTWO 2010 Wrocław

VII Międzynarodowej Konferencji CIEPŁOWNICTWO 2010 Wrocław VII Międzynarodowej Konferencji CIEPŁOWNICTWO 2010 Wrocław Produkcja energii przez Fortum: 40% źródła odnawialne, 84% wolne od CO 2 Produkcja energii Produkcja ciepła Hydro power 37% Biomass fuels 25%

Bardziej szczegółowo

PEC S.A. w Wałbrzychu

PEC S.A. w Wałbrzychu PEC S.A. w Wałbrzychu Warszawa - 31 lipca 2014 Potencjalne możliwości wykorzystania paliw alternatywnych z odpadów komunalnych RDF koncepcja budowy bloku kogeneracyjnego w PEC S.A. w Wałbrzychu Źródła

Bardziej szczegółowo

Energetyka konwencjonalna

Energetyka konwencjonalna ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY w SZCZECINIE Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki KATEDRA TECHNIKI CIEPLNEJ Energetyka konwencjonalna Dr hab. inż. prof. ZUT ZBIGNIEW ZAPAŁOWICZ Energetyka

Bardziej szczegółowo

Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa

Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa MECHANIK 7/2014 Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH SIŁOWNI TURBINOWEJ Z REAKTOREM WYSOKOTEMPERATUROWYM W ZMIENNYCH

Bardziej szczegółowo

Ciepło z OZE źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe w Polsce

Ciepło z OZE źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe w Polsce Ciepło z OZE źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe w Polsce Janusz Starościk PREZES ZARZĄDU SPIUG Konferencja: Ciepło ze źródeł odnawialnych - stan obecny i perspektywy rozwoju, Warszawa, Ministerstwo

Bardziej szczegółowo

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych II Ogólnopolska Konferencja Polska

Bardziej szczegółowo

12/ Badania SILNIK BIOGAZOWY Z UKŁADEM ODZYSKU CIEPŁA ODPADOWEGO. Karol GRAB-ROGALIŃSKI, Stanisław SZWAJA, Michał PYRC

12/ Badania SILNIK BIOGAZOWY Z UKŁADEM ODZYSKU CIEPŁA ODPADOWEGO. Karol GRAB-ROGALIŃSKI, Stanisław SZWAJA, Michał PYRC Karol GRAB-ROGALIŃSKI, Stanisław SZWAJA, Michał PYRC SILNIK BIOGAZOWY Z UKŁADEM ODZYSKU CIEPŁA ODPADOWEGO Streszczenie W niniejszym artykule przedstawiono analizę zespołu kogeneracyjnego wyposażonego w

Bardziej szczegółowo

Polskie technologie stosowane w instalacjach 1-50 MW

Polskie technologie stosowane w instalacjach 1-50 MW Polskie technologie stosowane w instalacjach 1-50 MW Polish technology of heating installations ranging 1-50 MW Michał Chabiński, Andrzej Ksiądz, Andrzej Szlęk michal.chabinski@polsl.pl 1 Instytut Techniki

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska Katowice, 31 marca 2015 r. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ŚLĄSKIE

Bardziej szczegółowo

prowadzona przez Instytut Techniki Cielnej

prowadzona przez Instytut Techniki Cielnej Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Kierunek studiów Energetyka Specjalność prowadzona przez Instytut Techniki Cielnej www.itc.polsl.pl Profil absolwenta PiSE wiedza inżynierska

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: SEN s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: SEN s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Nazwa modułu: Systemy, maszyny i urządzenia energetyczne Rok akademicki: 2013/2014 Kod: SEN-1-608-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Energetyka Specjalność: - Poziom studiów: Studia

Bardziej szczegółowo

Produkcja ciepła i prądu z biogazu jako alternatywa dla lokalnych ciepłowni. mgr inż. Grzegorz Drabik

Produkcja ciepła i prądu z biogazu jako alternatywa dla lokalnych ciepłowni. mgr inż. Grzegorz Drabik Produkcja ciepła i prądu z biogazu jako alternatywa dla lokalnych ciepłowni mgr inż. Grzegorz Drabik Plan prezentacji O firmie Technologia Wybrane realizacje Ciepłownia gazowa a elektrociepłownia gazowa

Bardziej szczegółowo

TWEE, sem. 2. Wykład 6

TWEE, sem. 2. Wykład 6 TWEE, sem. 2 Wykład 6 Elektrownie gazowe i gazowo-parowe Dlaczego gaz i jaki gaz? Turbina gazowa budowa i działanie Praca turbiny gazowej w obiegu prostym Ważniejsze parametry wybranych turbin gazowych

Bardziej szczegółowo

ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE GAZU W ELEKTROCIEPŁOWNI GORZÓW

ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE GAZU W ELEKTROCIEPŁOWNI GORZÓW Polska Agencja Prasowa Warszawa 18.11.2010 r. ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE GAZU W ELEKTROCIEPŁOWNI GORZÓW Struktura zużycia paliwa do generacji energii elektrycznej STRUKTURA W UE STRUKTURA W POLSCE 2 BLOK

Bardziej szczegółowo

Technologie wytwarzania energii elektrycznej dla polskiej elektroenergetyki

Technologie wytwarzania energii elektrycznej dla polskiej elektroenergetyki POLITYKA ENERGETYCZNA ENERGY POLICY JOURNAL 2015 Tom 18 Zeszyt 4 29 44 ISSN 1429-6675 Bolesław Zaporowski* Technologie wytwarzania energii elektrycznej dla polskiej elektroenergetyki Streszczenie: W pracy

Bardziej szczegółowo

Produkcja energii elektrycznej z biogazu na przykładzie zakładu Mlekoita w Wysokim Mazowieckim. mgr inż. Andrzej Pluta

Produkcja energii elektrycznej z biogazu na przykładzie zakładu Mlekoita w Wysokim Mazowieckim. mgr inż. Andrzej Pluta Produkcja energii elektrycznej z biogazu na przykładzie zakładu Mlekoita w Wysokim Mazowieckim mgr inż. Andrzej Pluta Czym się zajmujemy? Firma Centrum Elektroniki Stosowanej CES Sp. z o.o. działa na rynku

Bardziej szczegółowo

Energetyczne rolnictwo i Mikrokogeneracja - kierunek dla Pomorza? Jan Kiciński Instytut Maszyn Przepływowych PAN Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny

Energetyczne rolnictwo i Mikrokogeneracja - kierunek dla Pomorza? Jan Kiciński Instytut Maszyn Przepływowych PAN Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny Energetyczne rolnictwo i Mikrokogeneracja - kierunek dla Pomorza? Jan Kiciński Instytut Maszyn Przepływowych PAN Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny ŚWIAT NA ROZDROŻU? NASZE CZASY NIE MAJĄ SOBIE RÓWNYCH W

Bardziej szczegółowo

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Kierunek ENERGETYKA. Zbigniew Modlioski Wrocław 2011

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Kierunek ENERGETYKA. Zbigniew Modlioski Wrocław 2011 Wydział Mechaniczno-Energetyczny Kierunek ENERGETYKA Zbigniew Modlioski Wrocław 2011 1 Zbigniew Modlioski, dr inż. Zakład Kotłów i Turbin pok. 305, A-4 tel. 71 320 23 24 http://fluid.itcmp.pwr.wroc.pl/~zmodl/

Bardziej szczegółowo

Możliwości wykorzystania małych układów kogeneracyjnych w instalacjach prosumenckich

Możliwości wykorzystania małych układów kogeneracyjnych w instalacjach prosumenckich Możliwości wykorzystania małych układów kogeneracyjnych w instalacjach prosumenckich Autorzy: dr inż. Karol Sztekler, dr hab. inż. Jan Górski, prof. dr hab. inż. Wojciech Nowak, mgr inż. Tomasz Siwek,

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁANIA KT 137. ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce

PLAN DZIAŁANIA KT 137. ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT 137 ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce STRESZCZENIE KT 137 obejmuje swoim zakresem urządzenia cieplno-mechaniczne stosowane w elektrowniach, elektrociepłowniach

Bardziej szczegółowo

Energetyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny) stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne)

Energetyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny) stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Skojarzona gospodarka cieplno-elektryczna. Energia, ciepło i chłód

Skojarzona gospodarka cieplno-elektryczna. Energia, ciepło i chłód Skojarzona gospodarka cieplno-elektryczna. Energia, ciepło i chłód Autor: Piotr Kubski (Nafta & Gaz Biznes marzec 2005) Skojarzone wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej (ang. Combined Heat and Power

Bardziej szczegółowo

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. Nr turbozespołu zainstalowana

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. Nr turbozespołu zainstalowana MINISTERSTWO GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G 10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni)

Bardziej szczegółowo

NUMER CHP-1 DATA 5.03.2012 Strona 1/5 TEMAT ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI GOSPODAROWANIA ENERGIĄ POPRZEZ ZASTOSOWANIE KOGENERACJI

NUMER CHP-1 DATA 5.03.2012 Strona 1/5 TEMAT ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI GOSPODAROWANIA ENERGIĄ POPRZEZ ZASTOSOWANIE KOGENERACJI NUMER CHP-1 DATA 5.03.2012 Strona 1/5 KOGENERACJA- to proces jednoczesnego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. Zastosowanie kogeneracji daje Państwu możliwość zredukowania obecnie ponoszonych kosztów

Bardziej szczegółowo

Seminarium Biomasa - Odpady - Energia 2011 Siłownie biomasowe Piotr Lampart Instytut Maszyn Przepływowych PAN, Gdańsk Gdańsk, 10-11 marca 2011

Seminarium Biomasa - Odpady - Energia 2011 Siłownie biomasowe Piotr Lampart Instytut Maszyn Przepływowych PAN, Gdańsk Gdańsk, 10-11 marca 2011 Seminarium Biomasa - Odpady - Energia 2011 Siłownie biomasowe Piotr Lampart Instytut Maszyn Przepływowych PAN, Gdańsk Gdańsk, 10-11 marca 2011 Energetyka biomasowa Spalanie biomasy drzewnej, rolnej i odpadowej

Bardziej szczegółowo

Skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w źródłach rozproszonych (J. Paska)

Skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w źródłach rozproszonych (J. Paska) 1. Idea wytwarzania skojarzonego w źródłach rozproszonych Rys. 1. Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła: rozdzielone (a) w elektrowni kondensacyjnej i ciepłowni oraz skojarzone (b) w elektrociepłowni

Bardziej szczegółowo

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego

Bardziej szczegółowo

Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko

Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel

Bardziej szczegółowo

Reporting on dissemination activities carried out within the frame of the DESIRE project (WP8)

Reporting on dissemination activities carried out within the frame of the DESIRE project (WP8) Reporting on dissemination activities carried out within the frame of the DESIRE project (WP8) Name, Affiliation Krzysztof Wojdyga, Marcin Lec, Rafal Laskowski Warsaw University of technology E-mail krzysztof.wojdyga@is.pw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(98)/2014

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(98)/2014 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(98)/2014 Adrian Chmielewski 1, Kamil Lubikowski 2, Stanisław Radkowski 3 SPOSOBY ZWIĘKSZANIA SPRAWNOŚCI SILNIKA SPALINOWEGO Z ZASTOSOWANIEM UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH

Bardziej szczegółowo

Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju

Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju Wytwarzanie energii w elektrowni systemowej strata 0.3 tony K kocioł. T turbina. G - generator Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie T G 0.8

Bardziej szczegółowo

DORAGO ENERGETYKA DOŚWIADCZENIA Z WDRAŻANIA I EKSPLOATACJI UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH Opracował Andrzej Grzesiek Pakiet 3x20 (marzec 2007r) Kompleksowe rozwiązania energetyczno klimatyczne kierunki dla ciepłownictwa:

Bardziej szczegółowo

Rynek kotłów na biomasę w Polsce. Podsumowanie 2013 roku

Rynek kotłów na biomasę w Polsce. Podsumowanie 2013 roku Rynek kotłów na biomasę w Polsce Podsumowanie 2013 roku Lipiec 2014 Spis treści Streszczenie 7 Rynek kotłów na biomasę w Polsce w 2013 roku 8 Charakterystyka rynku kotłów na biomasę w Polsce 8 Sprzedaż

Bardziej szczegółowo

M.o~. l/i. Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Olecku ul. Kościuszki 29, 19-400 Olecko

M.o~. l/i. Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Olecku ul. Kościuszki 29, 19-400 Olecko l/i M.o~. Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Olecku ul. Kościuszki 29, 19-400 Olecko Adres e-mail szkoły:dyrektor@lo.olecko.pl Telefon: +875234183 Nauczyciel chemii: mgr Teresa Świerszcz

Bardziej szczegółowo

Układy kogeneracyjne - studium przypadku

Układy kogeneracyjne - studium przypadku Układy kogeneracyjne - studium przypadku 7 lutego 2018 Podstawowe informacje Kogeneracja jest to proces, w którym energia pierwotna zawarta w paliwie (gaz ziemny lub biogaz) jest jednocześnie zamieniana

Bardziej szczegółowo

ANALIZA UWARUNKOWAŃ TECHNICZNO-EKONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH MAŁEJ MOCY W POLSCE. Janusz SKOREK

ANALIZA UWARUNKOWAŃ TECHNICZNO-EKONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH MAŁEJ MOCY W POLSCE. Janusz SKOREK Seminarium Naukowo-Techniczne WSPÓŁCZSN PROBLMY ROZWOJU TCHNOLOGII GAZU ANALIZA UWARUNKOWAŃ TCHNICZNO-KONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGNRACYJNYCH MAŁJ MOCY W POLSC Janusz SKORK Instytut Techniki

Bardziej szczegółowo

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Strategia Działania dotyczące energetyki są zgodne z załoŝeniami odnowionej Strategii Lizbońskiej UE i Narodowej Strategii Spójności

Bardziej szczegółowo

Rynek ciepła z OZE w Polsce źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe

Rynek ciepła z OZE w Polsce źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe Rynek ciepła z OZE w Polsce źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe Janusz Starościk PREZES ZARZĄDU SPIUG 69 Spotkanie Forum EEŚ Warszawa, NFOŚiGW 28 stycznia 2015 Rynek ciepła ze źródeł odnawialnych

Bardziej szczegółowo

OPŁACALNOŚĆ ZASTOSOWANIA UKŁADU SKOJARZONEGO Z TURBINĄ GAZOWĄ I KOTŁEM ODZYSKNICOWYM W CIEPŁOWNI KOMUNALNEJ

OPŁACALNOŚĆ ZASTOSOWANIA UKŁADU SKOJARZONEGO Z TURBINĄ GAZOWĄ I KOTŁEM ODZYSKNICOWYM W CIEPŁOWNI KOMUNALNEJ Kogeneracja w energetyce przemysłowej i komunalnej Mariusz TAŃCZUK Katedra Techniki Cieplnej i Aparatury Przemysłowej Politechnika Opolska 45-233 Opole, ul. Mikołajczyka 5 e-mail: mtanczuk@ec.opole.pl

Bardziej szczegółowo

WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY. INSTYTUT BADAWCZO-WDROŻENIOWY MASZYN Sp. z o.o.

WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY. INSTYTUT BADAWCZO-WDROŻENIOWY MASZYN Sp. z o.o. WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY ZASOBY BIOMASY Rys.2. Zalesienie w państwach Unii Europejskiej Potencjał techniczny biopaliw stałych w Polsce oszacowano na ok. 407,5 PJ w skali roku. Składają się

Bardziej szczegółowo

Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju

Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju Mtoe Zużycie energii pierwotnej i finalnej 110 100 90 80 70 60 50 40 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997

Bardziej szczegółowo

KOGENERACJA W DUŻEJ I MAŁEJ SKALI

KOGENERACJA W DUŻEJ I MAŁEJ SKALI Kogeneracja w dużej i małej skali 21 KOGENERACJA W DUŻEJ I MAŁEJ SKALI prof. dr hab. inż. Jan Kiciński / Instytut Maszyn Przepływowych PAN doc. dr hab. inż. Piotr Lampart / Instytut Maszyn Przepływowych

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE

PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Paweł Bućko Konferencja Rynek Gazu 2015, Nałęczów, 22-24 czerwca 2015 r. Plan prezentacji KATEDRA ELEKTROENERGETYKI Stan

Bardziej szczegółowo

Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna. Projekt. Prezentacja r.

Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna. Projekt. Prezentacja r. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna Projekt Prezentacja 22.08.2012 r. Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. 1 Założenia do planu. Zgodność

Bardziej szczegółowo

Przyszłość ciepłownictwa systemowego w Polsce

Przyszłość ciepłownictwa systemowego w Polsce Przyszłość ciepłownictwa systemowego w Polsce Bogusław Regulski Wiceprezes Zarządu Olsztyn, 22 lutego 2016r. Struktura paliw w ciepłownictwie systemowym w Polsce na tle kilku krajów UE 100% 90% 80% 70%

Bardziej szczegółowo

Ważniejsze symbole używane w schematach... xix

Ważniejsze symbole używane w schematach... xix Przedmowa do wydania siódmego......... xv Wykaz ważniejszych oznaczeń........... xvii Ważniejsze symbole używane w schematach..... xix 1. Wstęp prof. dr hab. inż. Maciej Pawlik......... 1 1.1. Rozwój krajowego

Bardziej szczegółowo

Kongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015

Kongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015 KRAKÓW 10.03.2015 Zrównoważona energetyka i gospodarka odpadami ZAGOSPODAROWANIE ODPADOWYCH GAZÓW POSTPROCESOWYCH Z PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO DO CELÓW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Marek Brzeżański

Bardziej szczegółowo

Rola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski. dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r.

Rola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski. dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r. Rola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r. Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych Rola kogeneracji w osiąganiu

Bardziej szczegółowo

Bałtyckie Forum Biogazu. Skojarzone systemy wytwarzania energii elektrycznej, ciepła, chłodu KOGENERACJA, TRIGENERACJA

Bałtyckie Forum Biogazu. Skojarzone systemy wytwarzania energii elektrycznej, ciepła, chłodu KOGENERACJA, TRIGENERACJA Bałtyckie Forum Biogazu Skojarzone systemy wytwarzania energii elektrycznej, ciepła, chłodu KOGENERACJA, TRIGENERACJA Gdańsk 17-18 wrzesień 2012 61% Straty Kominowe Paliwo 90% sprawności Silnik Prądnica

Bardziej szczegółowo

Analiza wartości rynkowej elektrowni

Analiza wartości rynkowej elektrowni Analiza wartości rynkowej elektrowni Autorzy: Prof. dr hab. inż. Ryszard BARTNIK, Dr inż. Zbigniew BURYN Dr inż. Anna HNYDIUK-STEFAN - Politechnika Opolska Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki, Katedra

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZMIAN WYBRANYCH PARAMETRÓW UKŁADU TECHNOLOGICZNEGO ELEKTROWNI NA WSKAŹNIKI EKSPLOATACYJNE

WPŁYW ZMIAN WYBRANYCH PARAMETRÓW UKŁADU TECHNOLOGICZNEGO ELEKTROWNI NA WSKAŹNIKI EKSPLOATACYJNE POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 86 Electrical Engineering 2016 Radosław SZCZERBOWSKI* WPŁYW ZMIAN WYBRANYCH PARAMETRÓW UKŁADU TECHNOLOGICZNEGO ELEKTROWNI NA WSKAŹNIKI EKSPLOATACYJNE

Bardziej szczegółowo

Elektrownie / Maciej Pawlik, Franciszek Strzelczyk. wyd. 7 zm., dodr. Warszawa, Spis treści

Elektrownie / Maciej Pawlik, Franciszek Strzelczyk. wyd. 7 zm., dodr. Warszawa, Spis treści Elektrownie / Maciej Pawlik, Franciszek Strzelczyk. wyd. 7 zm., dodr. Warszawa, 2014 Spis treści Przedmowa do wydania siódmego Wykaz ważniejszych oznaczeń Ważniejsze symbole używane w schematach xv xvii

Bardziej szczegółowo

Analiza efektywności zastosowania alternatywnych źródeł energii w budynkach

Analiza efektywności zastosowania alternatywnych źródeł energii w budynkach Analiza efektywności zastosowania alternatywnych źródeł energii w budynkach Podstawy prawne Dyrektywa 2002/91/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej

Bardziej szczegółowo

Odnawialne Źródła Energii w systemach grzewczych. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.

Odnawialne Źródła Energii w systemach grzewczych. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Odnawialne Źródła Energii w systemach grzewczych Seminarium Planowanie energetyczne w gminach Województwa Mazowieckiego 27 listopada 2007, Warszawa Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.

Bardziej szczegółowo

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki

Bardziej szczegółowo

Aktualne wyzwania w Polityce energetycznej Polski do 2040 roku

Aktualne wyzwania w Polityce energetycznej Polski do 2040 roku Energetyka Przygraniczna Polski i Niemiec świat energii jutra Aktualne wyzwania w Polityce energetycznej Polski do 2040 roku Sulechów, 29,30 listopada 2018 1 Celem polityki energetycznej Polski i jednocześnie

Bardziej szczegółowo

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A.

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. REC 2012 Rynek ciepła - wyzwania dla generacji Waldemar Szulc Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. PGE GiEK S.A. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Jest największym wytwórcą

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne układy wytwarzania i przesyłania energii

Innowacyjne układy wytwarzania i przesyłania energii Innowacyjne układy wytwarzania i przesyłania energii Zagadnienia wybrane Prof. dr hab. inż. Waldemar Kamrat, prof. zw. PG Politechnika Gdańska XV Konferencja Energetyka przygranicza Polski i Niemiec -

Bardziej szczegółowo

G 10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej

G 10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G 10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni)

Bardziej szczegółowo

Rozwój kogeneracji gazowej

Rozwój kogeneracji gazowej Rozwój kogeneracji gazowej Strategia Grupy Kapitałowej PGNiG PGNiG TERMIKA jest największym w Polsce wytwórcą ciepła i energii elektrycznej w skojarzeniu. Zakłady PGNiG TERMIKA wytwarzają 11 procent produkowanego

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE NIETECHNICZNE TRIGENNERACJA BIOMASOWA BARLINEK INWESTYCJE

STRESZCZENIE NIETECHNICZNE TRIGENNERACJA BIOMASOWA BARLINEK INWESTYCJE BARLINEK 2020 STRESZCZENIE NIETECHNICZNE TRIGENNERACJA BIOMASOWA BARLINEK INWESTYCJE SPIS TREŚCI 1. Barlinek Inwestycje 2. Strategiczne cele projektu 3. Zgodność projektu z polityką ochrony środowiska

Bardziej szczegółowo

KOGENERACJA ENERGII CIEPLNEJ I ELEKTRYCZNEJ W INSTALACJACH ŚREDNIEJ WIELKOŚCI

KOGENERACJA ENERGII CIEPLNEJ I ELEKTRYCZNEJ W INSTALACJACH ŚREDNIEJ WIELKOŚCI KOGENERACJA ENERGII CIEPLNEJ I ELEKTRYCZNEJ W INSTALACJACH ŚREDNIEJ WIELKOŚCI Autor: Opiekun referatu: Hankus Marcin dr inŝ. T. Pająk Kogeneracja czyli wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu

Bardziej szczegółowo

Analiza zastosowania alternatywnych/odnawialnych źródeł energii

Analiza zastosowania alternatywnych/odnawialnych źródeł energii Analiza zastosowania alternatywnych/odnawialnych źródeł energii Artykuł 6 Dyrektywy KE/91/2002 o charakterystyce energetycznej budynków wprowadza obowiązek promowania przez kraje członkowskie rozwiązań

Bardziej szczegółowo

Techniczno-ekonomiczne aspekty modernizacji źródła ciepła z zastosowaniem kogeneracji węglowej i gazowej w ECO SA Opole.

Techniczno-ekonomiczne aspekty modernizacji źródła ciepła z zastosowaniem kogeneracji węglowej i gazowej w ECO SA Opole. Techniczno-ekonomiczne aspekty modernizacji źródła ciepła z zastosowaniem kogeneracji węglowej i gazowej w ECO SA Opole. Rytro, 25 27 08.2015 System ciepłowniczy w Opolu moc zainstalowana w źródle 282

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie Energią i Teleinformatyka

Zarządzanie Energią i Teleinformatyka z Nałęczów, 21 lutego 2014 Warsaw University of Technology Slide 1 of 27 z Bardzo wiele czyni się w kierunku poprawy czystości technik wytwarzania energii opartych o spalanie paliw organicznych. Jest to

Bardziej szczegółowo

Przyszłościowe technologie wytwarzania energii elektrycznej w Polsce

Przyszłościowe technologie wytwarzania energii elektrycznej w Polsce Bolesław ZAPOROWSKI Politechnika Poznańska, Instytut Elektroenergetyki doi:10.15199/48.2015.05.41 Przyszłościowe technologie wytwarzania energii elektrycznej w Polsce Streszczenie. W pracy jest przedstawiona

Bardziej szczegółowo

Komfort Int. Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020

Komfort Int. Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020 Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020 Konferencja FORUM WYKONAWCY Janusz Starościk - KOMFORT INTERNATIONAL/SPIUG, Wrocław, 21 kwiecień 2015 13/04/2015 Internal Komfort

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów)

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów) Przedmiot: Wytwarzanie energii elektrycznej Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (zwa kierunku studiów) Kod przedmiotu: E33/_D Typ przedmiotu/modułu: obowiązkowy obieralny X Rok: trzeci Semestr:

Bardziej szczegółowo

ECG-01 Blok Gazowo-Parowy w PGE GiEK S.A. oddział Gorzów Przegląd zagadnień związanych z technologią zastosowaną przy realizacji

ECG-01 Blok Gazowo-Parowy w PGE GiEK S.A. oddział Gorzów Przegląd zagadnień związanych z technologią zastosowaną przy realizacji ECG-01 Blok Gazowo-Parowy w PGE GiEK S.A. oddział Gorzów Przegląd zagadnień związanych z technologią zastosowaną przy realizacji Siemens 2017 siemens.com/gasturbines Rozwiązanie BGP Siemens SCC-800 2x1

Bardziej szczegółowo

Analiza rynku kotłów na biomasę w Polsce

Analiza rynku kotłów na biomasę w Polsce FREE ARTICLE Analiza rynku kotłów na biomasę w Polsce Źródło: Raport Rynek kotłów na biomasę w Polsce Joanna Bolesta, Aneta Więcka Lipiec 2015 Wykorzystanie energii spalania biomasy do celów grzewczych

Bardziej szczegółowo

Zagospodarowanie energii odpadowej w energetyce na przykładzie współpracy bloku gazowo-parowego z obiegiem ORC.

Zagospodarowanie energii odpadowej w energetyce na przykładzie współpracy bloku gazowo-parowego z obiegiem ORC. Zagospodarowanie energii odpadowej w energetyce na przykładzie współpracy bloku gazowo-parowego z obiegiem ORC. Dariusz Mikielewicz, Jan Wajs, Michał Bajor Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny Polska

Bardziej szczegółowo

Energoprojekt Katowice

Energoprojekt Katowice ENERGOPROJEKT-KATOWICE SA Artur Gradziński Energoprojekt Katowice WSTĘP ENERGIA Z ODPADÓW W NOWOCZESNYCH SYSTEMACH CIEPŁOWNICZYCH. Nowoczesny system ciepłowniczy powinien spełniać wymagania systemu efektywnego,

Bardziej szczegółowo

Fortum koncern wspierający realizację lokalnej, zrównowaŝonej polityki energetycznej.

Fortum koncern wspierający realizację lokalnej, zrównowaŝonej polityki energetycznej. Fortum koncern wspierający realizację lokalnej, zrównowaŝonej polityki energetycznej. Fortum wiodący partner energetyczny działa w 12 krajach, głównie na obszarze krajów skandynawskich, nadbałtyckich,

Bardziej szczegółowo

Rynek&urządzeń&grzewczych&w&Polsce& wobec&nowych&wymogów&ekologicznych& i&wymogów&etykietowania&energetycznego&

Rynek&urządzeń&grzewczych&w&Polsce& wobec&nowych&wymogów&ekologicznych& i&wymogów&etykietowania&energetycznego& Rynek&urządzeń&grzewczych&w&Polsce& wobec&nowych&wymogów&ekologicznych& i&wymogów&etykietowania&energetycznego& Przygotował:& Adolf&Mirowski,&Paweł&Lachman& 09&października&2013,&Poznań& Zużycie energii

Bardziej szczegółowo

Emisja pyłu z instalacji spalania paliw stałych, małej mocy

Emisja pyłu z instalacji spalania paliw stałych, małej mocy Politechnika Śląska, Katedra Inżynierii Chemicznej i Projektowania Procesowego Emisja pyłu z instalacji spalania paliw stałych, małej mocy dr inż. Robert Kubica Każdy ma prawo oddychać czystym powietrzem

Bardziej szczegółowo