Buduj język fiński!

Transkrypt

1

2 LEKCJA 1 to, ten, ta tämä ä jest to dźwięk między a i e. Aby go wymówić należy otworzyć szeroko buzię jak przy wymawianiu a, ale próbować wydobyć dźwięk e jest To jest co Co to jest? Finlandia język fiński on Tämä on mikä Mikä tämä on? Suomi suomi Nazwy języków zwykle wyglądają tak samo jak nazwy państw, ale piszemy je małą literą. To jest Finlandia. To jest język fiński. kraj ten kraj Finlandia to kraj. (= Finlandia jest kraj.) język ten język Tämä on Suomi. Tämä on suomi. maa tämä maa Suomi on maa. kieli tämä kieli Kieli tak jak w języku polskim oznacza język zarówno w znaczeniu środka komunikacji, jak i część ciała. Fiński to język. (= Fiński jest język.) jaki, jaka, jakie, jakiego rodzaju Suomi on kieli. millainen W języku fińskim nie ma rodzajów gramatycznych. Jaka jest Finlandia? (= Jaka Finlandia jest?) Millainen Suomi on? Akcent zawsze pada na pierwszą sylabę. Jakim krajem jest Finlandia? (= Jaki kraj Finlandia jest?) piękny, piękna, piękne Millainen maa Suomi on? kaunis

3 Finlandia jest piękna. Kraj jest piękny. duży Finlandia jest duża. Finlandia to duży kraj. (= Finlandia jest duży kraj.) Ten kraj jest duży. Finlandia to piękny kraj. Suomi on kaunis. Maa on kaunis. iso Suomi on iso. Suomi on iso maa. Tämä maa on iso. Suomi on kaunis maa. Szyk zdania jest zbliżony do języka polskiego. W zdaniach zwykłych na pierwszym miejscu stoi podmiot, a potem orzeczenie. W przypadku otwartych zdań pytających, zaimek stoi na pierwszej pozycji, podmiot na drugiej, a orzeczenie na trzeciej. Polska Polska jest duża. Polska jest piękna. Polska to piękny kraj. Puola Puola on iso. Puola on kaunis. Puola on kaunis maa. Czy... jest...? Onko...? Przyrostek -ko dodajemy do wyrazów przy tworzeniu pytań, na które możemy udzielić odpowiedzi tak lub nie. To jest piękne. Czy to jest piękne? Czy to jest duże? Czy Finlandia jest piękna? Czy Polska jest piękna? Tämä on kaunis. Onko tämä kaunis? Onko tämä iso? Onko Suomi kaunis? Onko Puola kaunis? Intonacja w zdaniach jest opadająca, również w pytaniach. Czy Polska jest duża? Czy ten kraj jest piękny? Czy ten kraj jest duży? Czy to jest Finlandia? on, ona, ono Onko Puola iso? Onko tämä maa kaunis? Onko tämä maa iso? Onko tämä Suomi? hän

4 Zaimek hän jest używany tylko w odniesieniu do osób. Ona jest piękna. Czy ona jest piękna? To jest duże. On jest duży. Co to jest? To jest Finlandia. Finlandia to kraj. Jaka jest Finlandia? Finlandia jest piękna. Czy Finlandia jest duża? Finlandia jest duża. Hän on kaunis. Onko hän kaunis? Tämä on iso. Hän on iso. Mikä tämä on? Tämä on Suomi. Suomi on maa. Millainen Suomi on? Suomi on kaunis. Onko Suomi iso? Suomi on iso. LEKCJA 2 stary On jest stary. Ona jest stara. Czy ona jest stara? To jest stare. Ten kraj jest stary. Czy ten kraj jest stary? młody On jest młody. Czy ona jest młoda? Czy ono jest młode? nie jest nie jest vanha Hän on vanha. Hän on vanha. Onko hän vanha? Tämä on vanha. Tämä maa on vanha. Onko tämä maa vanha? nuori Hän on nuori. Onko hän nuori? Onko hän nuori? ei on ei ole Formy przeczeń tworzymy inaczej niż w języku polskim! Ona jest młoda. Ona nie jest młoda. Hän on nuori. Hän ei ole nuori.

5 On nie jest stary. Co to jest? Jakie to jest? To jest piękne. To nie jest piękne. Czy to jest piękne? Co jest piękne? Finlandia jest duża. Czy Finlandia jest duża? Finlandia nie jest duża. Ten kraj jest duży. Czy ten kraj jest duży? Nie, ten kraj nie jest duży. Hän ei ole vanha. Mikä tämä on? Millainen tämä on? Tämä on kaunis. Tämä ei ole kaunis. Onko tämä kaunis? Mikä on kaunis? Suomi on iso. Onko Suomi iso? Suomi ei ole iso. Tämä maa on iso. Onko tämä maa iso? Ei, tämä maa ei ole iso. i, a ja piękny i młody duży i stary Ona jest piękna i młoda. Ten kraj jest duży i piękny. Czy ten kraj jest piękny i duży? mężczyzna To jest mężczyzna. Ten mężczyzna jest młody. Czy ten mężczyzna jest stary? Ten mężczyzna nie jest stary. Mężczyzna jest duży i stary. tak kaunis ja nuori iso ja vanha Hän on kaunis ja nuori. Tämä maa on iso ja kaunis. Onko tämä maa kaunis ja iso? mies Tämä on mies. Tämä mies on nuori. Onko tämä mies vanha? Tämä mies ei ole vanha. Mies on iso ja vanha. kyllä Fińska samogłoska y to dźwięk między u i i. Aby go wypowiedzieć, należy usta ułożyć jak do u i próbować wymówić i.

6 Potocznie zamiast kyllä można powiedzieć joo. Czy on jest młody? Tak, ten mężczyzna jest młody. On nie jest stary. wysoki (w odniesieniu do osób); długi (do rzeczy) Ten mężczyzna jest wysoki. Ona jest wysoka. Czy ona jest wysoka? Nie, ona nie jest wysoka. To jest długie. dzień Jaki jest dzień? (= Jakiego rodzaju) Dzień jest długi. Czy dzień jest długi? Dzień nie jest długi. Dzień jest piękny. To jest mężczyzna. Czy on jest wysoki? Tak, on jest wysoki. Czy on jest młody? Nie, on nie jest młody. On jest stary. On jest wysoki i stary. Onko hän nuori? Kyllä/Joo, tämä mies on nuori. Hän ei ole vanha. pitkä Tämä mies on pitkä. Hän on pitkä. Onko hän pitkä? Ei, hän ei ole pitkä. Tämä on pitkä. päivä Millainen päivä on? Päivä on pitkä. Onko päivä pitkä? Päivä ei ole pitkä. Päivä on kaunis. Tämä on mies. Onko hän pitkä? Kyllä, hän on pitkä. Onko hän nuori? Ei, hän ei ole nuori. Hän on vanha. Hän on pitkä ja vanha. LEKCJA 3 dobry Dzień jest dobry. Czy dzień jest dobry? Dzień nie jest dobry. Dzień dobry! hyvä Päivä on hyvä. Onko päivä hyvä? Päivä ei ole hyvä. Hyvää päivää!

7 W zwrocie hyvää päivää wyrazy są w przypadku partitiivi, który używany jest często zwrotach na powitanie. bardzo Ten mężczyzna jest bardzo dobry. Ona jest bardzo dobra. Czy to jest dobre? Tak, to jest bardzo dobre. Nie, to nie jest dobre. kobieta To jest kobieta. Ta kobieta jest wysoka i piękna. Czy ta kobieta jest młoda? Ta kobieta nie jest stara. Ona jest młoda. dziecko To jest dziecko. To dziecko jest bardzo młode. Ono nie jest stare. Czy ono jest wysokie? To dziecko nie jest duże. mały To dziecko jest małe. Ten kraj jest bardzo mały. Czy to jest małe? Czy Polska jest mała? Finlandia nie jest mała. tutaj On jest tutaj. tosi Tämä mies on tosi hyvä. Hän on tosi hyvä. Onko tämä hyvä? Kyllä, tämä on tosi hyvä. Ei, tämä ei ole hyvä. nainen Tämä on nainen. Tämä nainen on pitkä ja kaunis. Onko tämä nainen nuori? Tämä nainen ei ole vanha. Hän on nuori. lapsi Tämä on lapsi. Tämä lapsi on tosi nuori. Hän ei ole vanha. Onko hän pitkä? Tämä lapsi ei ole iso. pieni Tämä lapsi on pieni. Tämä maa on tosi pieni. Onko tämä pieni? Onko Puola pieni? Suomi ei ole pieni. täällä Hän on täällä.

8 Tutaj jest małe dziecko. Tutaj jest kobieta i mężczyzna. Czy tutaj jest wysoki mężczyzna? Czy tutaj jest piękna kobieta? ja jestem Ja jestem Ja jestem wysoka. Jestem wysoka. Täällä on pieni lapsi. Täällä on nainen ja mies. Onko täällä pitkä mies? Onko täällä kaunis nainen? minä olen Minä olen Minä olen pitkä. Olen pitkä. Zaimek osobowy minä może być pominięty w zdaniu. Wystarczy odmieniony czasownik. Ale zaimek hän, który musi pozostać w zdaniu. Ja jestem dobry. Jestem dobry. Jestem stara, a on jest młody. Jestem tutaj. Jestem kobietą. (= Jestem kobieta.) Jestem mężczyzną. Jestem wysoką kobietą. Ona jest piękną kobietą. Jestem młodym mężczyzną. On jest starym mężczyzną. Jestem małym dzieckiem. On jest dobrym dzieckiem. Dzień dobry! Ja jestem Elina. Jestem kobietą. Jestem młoda i wysoka. To jest dziecko. Dziecko jest tutaj. Czy ono jest małe? Tak, ono jest bardzo małe. Czy jest wysokie? Nie, ono nie jest wysokie. Minä olen hyvä. Olen hyvä. Olen vanha ja hän on nuori. Olen täällä. Olen nainen. Olen mies. Olen pitkä nainen. Hän on kaunis nainen. Olen nuori mies. Hän on vanha mies. Olen pieni lapsi. Hän on hyvä lapsi. Hyvää päivää! Minä olen Elina. Olen nainen. Olen nuori ja pitkä. Tämä on lapsi. Lapsi on täällä. Onko hän pieni? Kyllä, hän on tosi pieni. Onko hän pitkä? Ei, hän ei ole pitkä.