JAK POWSTAŁ PZM - HISTORIA Polski Związek Motorowy (PZM lub inaczej PZMot) powstał 30 stycznia 1950 roku, poprzez połączenie Automobilklubu Polski i

Transkrypt

1 JAK POWSTAŁ PZM - HISTORIA Polski Związek Motorowy (PZM lub inaczej PZMot) powstał 30 stycznia 1950 roku, poprzez połączenie Automobilklubu Polski i Polskiego Związku Motocyklowego. Obie organizacje mają bardzo bogatą historię. Początek Dzieje automobilklubów, klubów motocyklowych i w konsekwencji PZM zaczęły w roku 1908 od utworzenia Polskiego Stowarzyszenia Automobilowego. Automobiliści z Galicji jako jedyni do tej pory zrzeszyli się i można powiedzieć, że właśnie wtedy zaczęła się historia automobilklubów, klubów motocyklowych i późniejszego PZM. Pierwszym krokiem działalności Galicyjskiego Klubu Automobilowego było zorganizowanie Pierwszej Wycieczki Karpackiej zwanej także zbiorową wycieczką towarzyską, która odbyła się w dniach sierpnia 1908 roku. Trasa wycieczki ze startem we Lwowie, przebiegała m.in. przez: Przemyśl, Rymanów, Szmeks, Zakopane do Krakowa. W 1909 roku na terenie zaboru rosyjskiego (w Warszawie), założono Towarzystwo Automobilistów Królestwa Polskiego. Natomiast 21 kwietnia 1914 roku powstało trzecie zrzeszenie: Krakowski Klub Automobilowy przy Krajowym Związku Turystycznym. I wojna światowa przerwała pięcioletnią działalność Towarzystwa Automobilowego Królestwa Polskiego. W tak krótkim czasie zdołało ono przyczynić się do poprawy stanu dróg i ich oznakowania. Wydało mapę, atlas dróg Królestwa Polskiego, a także pierwszy podręcznik dla kierowców. W całym dwudziestoleciu międzywojennym Automobilklub Polski podejmował liczne i bardzo wartościowe działania o szczególnej przydatności społecznej. Troszczono się o właściwe oznakowanie szlaków komunikacyjnych, planowanie nowych dróg, stan dróg już istniejących, a także właściwy kształt wszelkich decyzji państwowych i przepisów prawnych dotyczących automobilistów, w tym także podatkowych. Po I wojnie światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, powstał w 1920 roku Automobilklub Polski z siedzibą w Warszawie, który został przyjęty do międzynarodowej organizacji automobilowej AJCAR z siedzibą w Paryżu. O wszechstronności AP może świadczyć fakt z 1926 roku, gdy zaszła konieczność zmiany znaków drogowych na nowe według właśnie wprowadzonych wzorów, a budżet państwa nie był na to przygotowany. AP wkładem własnym, korzystając z wpływów z reklam (umieszczanych dodatkowo na słupkach), ustawił ponad znaków. Światowy kryzys ekonomiczny z początku lat trzydziestych ograniczył działalność Automobilklubu Polski, zwłaszcza w sporcie. Liczba samochodów osobowych w naszym kraju, która w końcu 1930 roku wynosiła sztuk, pod koniec roku 1932 spadła do , a więc o 41%. Na szczęście już w 1935 roku nastąpiła wyraźna poprawa gospodarki kraju i aut znów zaczęło przybywać. W lipcu 1939 roku było ich już

2 Pierwsze kroki Polskiego Związku Motocyklowego Przez wiele lat motocykliści nie mieli swojego związku. Pewne uprawnienia uzyskał założony w roku 1923 Polski Klub Motocyklowy, blisko współpracujący z Automobilklubem Polski. Dzięki temu w początku roku 1926 mógł przystąpić wraz z Warszawskim Towarzystwem Cyklistów do powołania Polskiego Związku Motocyklowego. PZM uzyskał zgodę Automobilklubu Polski na wydawanie motocyklistom tryptyków (trzyczęściowych świadectw przekroczenia granicy) i międzynarodowych świadectw drogowych. Następnie z pełnym poparciem AP wystąpił do Międzynarodowej Federacji Klubów Motocyklowych (FICM) z prośbą o przyjęcie go jako reprezentanta polskich klubów motocyklowych. Mniej więcej w tym samym czasie powstał w Poznaniu drugi PZM, utworzony przez kluby motocyklowe Wielkopolski, który zgłosił się do Związku Polskich Związków Sportowych. W okresie swej 13-letniej działalności w międzywojennym dwudziestoleciu, Polski Związek Motocyklowy funkcjonował dynamiczniej i prężniej niż konserwatywny i raczej elitarny Automobilklub Polski. W mniejszym stopniu dotknął go też kryzys lat 30'. Mimo gospodarczej zapaści liczba motocykli w Polsce systematycznie rosła. Zwiększała się więc i liczba klubów motocyklowych. W roku 1931 działało ich 36, trzy lata później PZM liczył 49 klubów i członków. 1 stycznia 1939 należało do niego 65 klubów, zrzeszających motocyklistów. W tym czasie było w Polsce motocykli, a więc ponad 25% ich właścicieli należało do klubów. Jeszcze długo po wojnie o motocykl było dużo łatwiej niż o samochód, nic więc dziwnego, że pierwsze powojenne lata przyniosły niezwykle ożywioną działalność Polskiego Związku Motocyklowego. Liczba poważnych i dobrze obsadzonych imprez już w rok po wojnie była tak duża, że można było pomyśleć o mistrzostwach Polski w wyścigach drogowych i w rajdach, a w 1947 roku także i w wyścigach na żużlu. Organizowano wiele imprez szkoleniowych dla przyszłych kierowców. W 1939 roku Automobilklub Polski i Polski Związek Motocyklowy zwiększając liczbę członków, zyskały społeczne uznanie i zdynamizowały działalność. Niestety została ona przerwana przez II wojnę światową. Po jej zakończeniu z różnych stron świata zaczęli wracać do Polski działacze i zawodnicy, automobiliści i motocykliści. W maju 1946 roku spotkali się w Warszawie i reaktywowali oni AP, natomiast 13 czerwca odbyło się walne zgromadzenie i wybrano zarząd, w składzie którego znaleźli się znani przedwojenni działacze Janusz Regulski, Witold Rychter, Włodzimierz Zeydowski, prezes wskrzeszonego PZM - Józef Docha oraz prezesi wszystkich Oddziałów AP. Taką nazwę przyjęły według nowego statutu kluby afiliowane i nowo powstające. Na czele zarządu stanął minister komunikacji - Jan Rabanowski. Walka z piratami drogowymi i prasa dla zmotoryzowanych AP i automobilkluby afiliowane, walczyły z anarchią drogową oraz szerzyły kulturę motoryzacyjną nie tylko wśród własnych członków, ale w całym społeczeństwie. Służyły temu różnorodne wydawnictwa. Wśród nich był oficjalny organ w postaci interesującego i bardzo dobrze redagowanego miesięcznika Auto, założonego w roku Także książki, z których szczególnie duże zainteresowanie wywołał wydany w końcu lat trzydziestych podręcznik Bez szofera. W drugiej połowie lat 30' Automobilklub Polski wzmógł działalność. Nowym, ważnym jej elementem było uzyskanie w 1936 roku uprawnień do egzaminowania kierowców i wydawania praw jazdy.

3 W sierpniu 1946 roku ukazał się pierwszy zeszyt miesięcznika Motoryzacja", oficjalnego organu Automobilklubu Polski, Polskiego Związku Motocyklowego i Związku Zawodowego Transportowców. Z publikacji tam zamieszczonych można było dowiedzieć się np. że już w połowie 1946 roku Automobilklub Polski miał 14 oddziałów: Białostocki, Kielecki, Krakowski, Lubelski, Łódzki, Mazurski, Morski, Pomorski, Rzeszowski, Szczeciński, Śląski, Warszawski, Wielkopolski i Wrocławski. W tym samym czasie w Polskim Związku Motocyklowym było zorganizowanych 105 klubów i sekcji motocyklowych. Historyczne połączenie W ostatnich miesiącach roku 1949 rozpoczęto przygotowania do ustalonego w partyjnych gabinetach władzy połączenia Automobilklubu Polski z Polskim Związkiem Motocyklowym. 29 stycznia 1950 roku obradujące równolegle walne zgromadzenie delegatów Automobilklubu Polski i Polskiego Związku Motocyklowego podjęły uchwałę o likwidacji tych wielce zasłużonych stowarzyszeń. Następnego dnia wszyscy delegaci zgromadzili się wspólnie, po czym przyjęli uchwałę o powołaniu Polskiego Związku Motorowego i jego statut. We wszystkich województwach (w tym czasie było ich 17) powołano zarządy okręgowe PZM. Podlegały im liczne kluby i sekcje motocyklowe lub motorowe zrzeszeń i pionów sportowych, w których starano się skupić automobilistów, tworząc dla nich Okręgowe Sekcje Samochodowe przy ZO PZM. PZM społecznik i mecenas sportów motoryzacyjnych Inne kierunki działania i rozwoju PZM wyznaczyły potrzeby społeczeństwa i gospodarki kraju oraz samego związku. Specjaliści z PZM kierowali szkoleniem kierowców. Eksperci związku rekrutujący się z jego działaczy, zajęli się zagadnieniami: rzeczoznawstwa techniki samochodowej a także ruchu drogowego. PZM zorganizował ruch zmotoryzowanych turystów i zaplecze turystyki motorowej. Sporty motorowe należą i należały do bardzo kosztownych, ich prywatne uprawianie na własny koszt bez odpowiedniego wsparcia ze strony przemysłu, różnych organizacji i najprzeróżniejszych sponsorów, od dawna przekraczały możliwości znakomitej większości zawodników. W naszym kraju, po stosunkowo krótkim okresie zainteresowania ze strony zrzeszeń oraz pionów sportowych, niemal jedynym mecenasem dyscyplin motorowych pozostał tymczasem na długie lata wyłącznie PZM. Aby wspierać sport i turystykę oraz propagować kulturę motoryzacyjną potrzebne były pieniądze. Sprawa ekonomiki PZM była interesująca, mimo że można było występować o nie do budżetu państwa, jednak rodziło to zależność. Dlatego filozofia działania Romana Pijanowskiego (ówczesnego prezesa PZM) i jego współpracowników już w roku 1956 wyrażała się takimi stwierdzeniami: Skoro pragniemy rozwijać sporty motorowe i turystykę samochodową oraz motocyklową, chcemy krzewić kulturę motoryzacyjną i podnosić przez to bezpieczeństwo ruchu drogowego, co wymaga znacznych wydatków finansowych, musimy zdobywać pieniądze nie z dotacji, lecz z własnej działalności. Istnieje olbrzymie zainteresowanie społeczeństwa uzyskiwaniem praw jazdy, wynikające z marzeń o własnym samochodzie lub motocyklu. Jest wielkie zapotrzebowanie na usługi motoryzacyjne, takie jak porady techniczne i ekspertyzy, jak obsługa pojazdów i ich naprawy. Nie mniejsze dotyczy usług w rozwijającej się turystyce motorowej. Musimy swoją działalnością odpowiedzieć na nie wszystkie, szczególnie, że przecież leżą w obrębie naszych zainteresowań. Da nam to dochody, które spożytkujemy na podstawowe cele związku.

4 Program ten stał się podstawą niezwykle dynamicznego rozwoju PZM od roku 1956 i obowiązuje do dziś. Wiązała się z nim przyjęta i konsekwentnie stosowana zasada działań kompleksowych, pozwalających na pełne wykorzystanie działaczy i pracowników PZM oraz całego zasobu możliwości związku. W dziedzinie szkolenia, które wkrótce stało się źródłem największych dochodów PZM, całość prac była nadzorowana i koordynowana przez wiceprezesa do spraw szkolenia, Witolda Pajewskiego, przedwojennego uczestnika rajdów Monte Carlo i Główną Komisję Szkoleniową, na której czele stanął Witold Rychter, równie dobry przed wojną motocyklista, jak i automobilista. W Zarządach Wojewódzkich PZM (dzisiejsze Zarządy Okręgowe) powołano Wojewódzkie Komisje Szkoleniowe, które stopniowo angażowały instruktorów do spraw szkolenia. Znaczące, wieloletnie wsparcie przez PZM przyniosło miało swoje złe strony. Wśród niektórych klubów, zawodników, a nawet w mediach ukształtowała się opinia, że dobrowolna pomoc PZM to jego obowiązek. Na początku lat 80' w okresie napięć społecznych i po wprowadzeniu stanu wojennego, PZM miał bardzo trudne dni. Działalność gospodarcza została praktycznie zawieszona na wiele tygodni, tymczasem trzeba było opłacać pracowników. Straty wynosiły około 1,2 mln złotych dziennie. Na szczęście nie trwało to długo i wspólny wysiłek działaczy i pracowników pozwolił przezwyciężyć trudności. Nie obyło się jednak bez oszczędności, a nawet ograniczenia pewnych form aktywności. Na działalność statutową tak wtedy, jak i dziś, wydawano tylko pieniądze, które związek sam wypracował. Wiele klubów zapomniało o szukaniu własnych źródeł dochodów i środków na uprawianie sportu motorowego. Stało się to szczególnie widoczne w tamtych kryzysowych latach, a zwłaszcza w końcu roku 1989, gdy zapoczątkowano w kraju wstępną fazę reformy gospodarczej i ogłoszono jej twarde zasady, mające wejść w życie kolejnego roku. Polski Związek Motorowy obecnie Dzisiejszy PZM jest związkiem stowarzyszeń. Prowadzi działalność gospodarczą, związaną z usługami motoryzacyjnymi. Prowadzi ośrodki szkolenia kierowców, szkoli kierowców zawodowych w zakresie kwalifikacji oraz szkoleń okresowych, organizuje warsztaty doskonalenia zawodowego dla instruktorów nauki jazdy. Posiada biura rzeczoznawców, stacje kontroli pojazdów oraz prowadzi sprzedaż winiet. PZM jest rzecznikiem potrzeb i interesów polskiego środowiska motoryzacyjnego. Dzięki doświadczeniu, wiedzy oraz bogatemu zapleczu eksperckiemu i naukowemu, związek stanowi dla swoich członków, sympatyków i klientów wiarygodną instytucję o wysokim potencjale profesjonalnej wiedzy technicznej, prawnej, turystycznej i marketingowej. Celem PZM jest rozwój sportu motocyklowego, samochodowego, żużlowego i kartingowego. W formie wyczynowej, masowej oraz popularnej. Związek jest zaangażowany w rozwój turystyki motorowej, campingu i caravaningu. Propaguje kulturę motoryzacyjną oraz otacza opieką zabytki motoryzacji. Ponadto działa na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez popularyzację przepisów ruchu drogowego. Związek prowadzi działalność służącą wychowaniu komunikacyjnemu dzieci i młodzieży - współorganizuje finały Ogólnopolskich Turniejów Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym oraz Motoryzacyjnego. W PZM działa także Społeczny Ruch Ratownictwa Drogowego, w ramach którego organizowane są szkolenia z udzielania pierwszej pomocy, jak również Mistrzostwa Polski Ratowników Drogowych.

5 AKTUALNOŚCI W skład Zarządu Głównego PZM ( ) wchodzą: Prezes: Andrzej Witkowski; urzędujący Wiceprezes: Michał Sikora; Wiceprezesi:.Stanisław.Reterski, Włodzimierz Szaniawski; Skarbnik: Grzegorz Lewandowski; 8 pozostałych członków Prezydium; 36 pozostałych członków. Zarząd Główny PZM realizuje swoje zadania poprzez 16 zarządów okręgowych, główne komisje, komisje i zespoły. Do najważniejszych należą: - Główna Komisja Sportu Samochodowego GKSS, - Główna Komisja Sportu Motocyklowego GKSM, - Główna Komisja Sportu Kartingowego GKSK, - Główna Komisja Sportu Żużlowego GKSŻ, - Główna Komisja Sportów Popularnych i Turystyki GKSPiT, - Główna Komisja Pojazdów Zabytkowych GKPZ, -.Główna.Komisja.Bezpieczeństwa.Ruchu.Drogowego. GKBRD. PZM zrzesza 368 klubów. Skupia entuzjastów i sympatyków sportów motorowych i motoryzacji w każdym jej aspekcie. Jest członkiem Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz pięciu federacji międzynarodowych: 1. Międzynarodowej Federacji Samochodowej (Fédération Internationale de l'automobile FIA), 2. Międzynarodowej Federacji Motocyklowej (Fédération Internationale de Motocyclisme FIM), 3. Międzynarodowej Federacji Campingu i Caravaningu (Fédération Internationale de Camping et de Caravanning FICC), 4. Międzynarodowej Federacji Pojazdów Zabytkowych (Fédération Internationale des Véhicules Anciens FIVA), 5. Motocyklowej Unii Europejskiej (Union Européenne de Motocyclisme UEM). PZM organizuje rocznie ponad 2000 imprez sportowych i turystycznych. Do najważniejszych można zaliczyć: Międzynarodowe Wyścigowe Samochodowe Mistrzostwa Polski WSMP, Międzynarodowe Długodystansowe Samochodowe Mistrzostwa Polski Endurance, Mistrzostwa Europy w Rajdach Samochodowych, Mistrzostwa Europy w Rallycrossie, Trzy rundy Grand Prix na żużlu Speedway, Mistrzostwa Świata w Enduro, Mistrzostwa Świata SuperEnduro, Mistrzostwa Europy Enduro, Trzy rundy Mistrzostw Europu w Motocrossie, Mistrzostwa Świata Freestyle Motocross, Mistrzostwa Świata w Sidecar crossie, Drużynowe Mistrzostwa Świata w Trialu, Mistrzostwa Europy w Trialu.