Wprowadzenie do modelu OWEN. funkcjonalna analiza zachowań problemowych

Transkrypt

1 Wprowadzenie do modelu OWEN funkcjonalna analiza zachowań problemowych

2 Czy pies ma problem ze swoim zachowaniem?

3 emocje mózgu - nowe podejście Panksepp LeDoux Damasio

4 Świadomość afektywna zdolność doświadczania wewnętrznych, osobistych i subiektywnych doznań, takich jak smutek, radość, strach, złość itp.

5 systemy emocjonalne podstawowy system emocjonalny poszukiwanie pierwotne stany afektywne ssaków motywacja, wzorce motoryczne, zainteresowanie, frustracja przetworzone poznawczo ludzkie odpowiedniki pragnienie sukcesu, sporty ekstremalne, uzależnienia, obsesje wściekłość złość, drażliwość pogarda, nienawiść strach niepokój, fobie, panika, trauma psych. zmartwienie panika stres separacyjny, smutek poczucie winy, wstyd, nieśmiałość, zażenowanie, niska samoocena zabawa radość, wesołość, swawola śmiech, poczucie humoru pożądanie uczucia erotyczne zazdrość opieka pielęgnowanie, atrakcyjność miłość, zauroczenie, ból rozstania

6 Skąd wiemy, że psy przeżywają pierwotne stany afektywne? podobna funkcja neuroprzekaźników jak u ludzi te same obszary mózgu są aktywne w podobnych okolicznościach stymulacja elektryczna mózgu wywołuje podobne zachowania

7 system poszukiwania psy prezentują różne wzorce motoryczne w zależności od typu (stróże stad, pasterskie, myśliwskie itp) Coppinger CZUJĄ przyjemność prezentując wrodzone wzorce zachowania dlatego lubią je wykonywać (układ dopaminergiczny) brak możliwości prezentowania wrodzonych wzorców - źródło problemów (np. zachowań agresywnych) uzależnienie od dopaminy. Początkowo strach, następnie euforia z uniknięcia niebezpieczeństwa (dopamina!) Emocjonalne Bungee.

8 system strachu ten sam mechanizm u wszystkich ssaków

9 system strachu część słuchowa wzgórza górny szlak kora słuchowa dolny szlak OUN jądro migdałowate królewski szlak AUN PAG PAG= okołowodociągowa substancja szara międzymózgowia

10 system strachu kora sensoryczna dokonuje analizy bodźców i decyduje o odpowiedniej reakcji emocjonalnej jądro migdałowate jest magazynem emocjonalnie naładowanych wspomnień PAG generuje uczucia wstrętu i awersji. Bierze udział w reakcjach zastygania i ucieczki.

11 system paniki Ból fizyczny i ból społeczny dzielą ten sam neuronalny system w mózgu separacja społeczna, odrzucenie jest BOLESNE emocjonalnie endorfiny (opioidy) i oksytocyna łagodzą ból. (samookaleczenia u psów porzuconych)

12 system zabawy cel ewolucyjny: umożliwienie eksperymentowania z zachowaniami społecznymi: polowaniem, zachowaniami agonistycznymi i reprodukcyjnymi śmiech i radość - nie tylko ludzkie cechy. Szczury i psy również się śmieją

13 system zabawy śmiech: prezentowany wyłącznie w sytuacjach prosocjalnych: zabawy, radości często występujący łącznie z sygnałami posturalnymi zabawy (ukłon, lekko otwarty pysk, lekko wysunięty język) odczytywany jako zachęta do nawiązania więzi społecznych i sygnał bezpieczeństwa Patricia Simonet, Donna Versteeg, Dan Storie

14 śmiech Patricia Simonet, Donna Versteeg, Dan Storie

15 śmiech Patricia Simonet, Donna Versteeg, Dan Storie

16 śmiech Badania wykazały, że emitowanie dźwięku śmiejących się psów znacznie redukowało poziom stresu u psów schroniskowych, co objawiało się: zmniejszeniem szczekania zmniejszeniem agresywnych zachowań zmniejszeniem dyszenia i ślinienia się zwiększeniem częstości zachowań pro-socjalnych: ukłon - zaproszenie do zabawy wylizywanie fafli

17 śmiech

18 model OWEN

19 Podejście funkcjonalne Podejście nozologiczne - diagnostyka hippopotomonstrosesquippedaliophobia Zwierzęta prezentujące problemy z zachowaniem są często zdrowe klinicznie

20 Co to jest OWEN? Ocena Wzmocnień podtrzymujących problemowe zachowanie ocena Emocji - ocena emocji jakie przeżywa zwierzę w czasie prezentowania problemowego zachowania ocena Nastroju i zachowania zwierzęcia na co dzień poza problemowymi sytuacjami

21 Czy mamy wgląd w emocje jakie przeżywa zwierzę? Emocjonalna natura wszystkich ssaków Fizyczny i fizjologiczny związek pomiędzy strukturami mózgu a emocjami Koewolucja zwierząt towarzyszących i człowieka Umiejętność interpretowania mowy ciała

22 komunikacja pies-człowiek Badania Adama Miklosiego. Uniwersytet Eötvösa, Budapeszt.

23 ocena wzmocnień człowiek środowisko zewnętrzne organizm psa wewnętrzne

24 ocena wzmocnień zaspokojenie potrzeby frustracja Stan spokojnego zadowolenia zagrożenie uniknięcie zagrożenia Satysfakcja mózgowy mechanizm nagrody Ulga

25 ocena wzmocnień człowiek zewnętrzne środowisko EMOCJE, JAKIE PRZEŻYWA PIES W ZWIĄZKU Z PREZENTOWANYM ZACHOWANIEM - ostateczne źródło wzmocnienia organizm psa wewnętrzne

26 Ocena emocji

27 R+ Wzmocnienie pozytywne euforia Pozytywne wygaszanie - kara przerażenie niepokój przyjemność niezadowolenie frustracja zdenerwowanie ULGA P+ R- Negatywne wzmocnienie - unik depresja furia negatywne wygaszanie - odebranie nagrody P-

28 R+ Wzmocnienie pozytywne euforia agresja ofensywna Motywacja, aktywne unikanie Pozytywne wygaszanie - kara przerażenie pasywne unikanie fobie konflikt niepokój przyjemność ULGA P+ R- niezadowolenie frustracja zdenerwowanie stereotypie Negatywne wzmocnienie - unik agresja defensywna depresja furia negatywne wygaszanie - odebranie nagrody P-

29

30 OWEN - drabina nastroju przesyt zaspokojenie mania euforia przyjemność neutralne zadowolenie frustracyjna aktywność przygnębienie depresja energia motywacja

31 Nastrój, a zaspokojenie potrzeb potrzeby związane z bezpieczeństwem potrzeby eksploracyjne i łowieckie potrzeby rozrodcze potrzeby socjalne

32 life index - jakość życia zachowania instynktowne są samonagradzające możliwość prezentowania zachowań typowych dla rasy - typu ocena dobrostanu psa ocena stanu zdrowia psa

33 dynamiczna ocena emocji A B C

34 dynamiczna ocena emocji lekarz wet. symptom 1 symptom 2 przyczyna symptom 3 symptom 4 symptom 5

35 dynamiczna ocena emocji przyczyna 1 behawiorysta przyczyna 2 przyczyna 3 symptom przyczyna 4 przyczyna 5

36 dynamiczna ocena emocji problem w ujęciu właściciela: pies szczeka na obcych

37 dynamiczna ocena emocji owczarek collie szczeka ze strachu na obcych B A C właściciel odciąga go w przeciwnym kierunku

38 dynamiczna ocena emocji golden szczeka na obcych właściciel karci psa i odciąga B A go w przeciwnym C kierunku

39 ocena nastroju collie ćwiczenia agility codziennie spacery zabawy z opiekunami bieganie bez smyczy dużo przyjaznych kontaktów z innymi psami golden właśnie jego opiekunom urodziło się dziecko dom z ogrodem właściciel pracuje całymi dniami spacery tylko na smyczy nie ma kontaktów z żadnymi obcymi psami

40 ocena nastroju przesyt mania zaspokojenie owczarek collie przyjemność euforia neutralne zadowolenie frustracyjna aktywność przygnębienie depresja golden energia motywacja

41 jakość życia goldena można poprawić poprzez: codzienne spacery aktywne żywienie zabawy z opiekunami (aportowanie, praca węchowa) towarzystwo innych psów...

42 co daje poprawa jakości życia? podnosi progi reakcji zwiększa radość życia tworzy bardziej przyjazne nastawienie do świata

43 Dziękuję za uwagę!