HTML. Wyjaśnienie: Edytory: Początkowa strona WWW: Określenie "HTML" będzie używane w znaczeniu ogólnego języka opisującego

Transkrypt

1 HTML Witamy w wirtualnym języku HTML Wyjaśnienie: Określenie "HTML" będzie używane w znaczeniu ogólnego języka opisującego strukturę dokumentów stron WWW. Zapoznając się z tym językiem poznasz zasady projektowania stron WWW zgodnie z najnowszymi technologiami, a jednocześnie działających także w starszych przeglądarkach. ostatni następny Edytory: Co jest potrzebne, żeby napisać stronę internetową? Teoretycznie może to być dowolny edytor tekstu.dokument (X)HTML, czyli (Extensible) Hypertext Markup Language - (Rozszerzalny) Hipertekstowy Język Oznaczania, jest po prostu plikiem tekstowym, gdzie wpisujemy wszystkie polecenia, dotyczące formatowania tekstu, wstawiania grafiki i inne. Lecz pisanie strony w zwykłym edytorze tekstu, byłoby bardzo uciążliwe. Dlatego powstało wiele wyspecjalizowanych edytorów, które ułatwią pracę. Początkowa strona WWW: Cały dokument powinien być objęty parą znaczników <html></html>. Między nimi powinna zaś się znaleźć para znaczników <head></head>, która stanowi ramy dla informacji nagłówkowych. Pozostałe informacje powinny być objęte z kolei znacznikami <body> </body>. Wygląda to następująco: <html> <head> informacje nagłówkowe </head> <body> właściwa treść (ciało) dokumentu </body> </html>

2 cd.: Między znacznikami <head> i </head> powinno się znaleźć polecenie <title> </title>. <head> <title>tytuł strony</title> </head> Drugim bardzo ważnym elementem jest informacja o stronie kodowej dokumentu. Zalecamy stosowanie strony kodowej ISO (czyli ISO Latin 2). Jest to międzynarodowy standard, a "przy okazji" także Polska Norma. Powinniśmy sporządzać dokument w tym standardzie i zarazem opatrywać go informacją typu META. Jest ona umieszczana w ramach znaczników head i wygląda następująco: <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso "> c.d. Stosowanie standardu kodowania Windows-1250 nie jest zabronione, ale nie jest również zalecane. Dokument HTML przygotowany standardowym notatnikiem Windows zawiera polskie znaki w formacie windows W dokumencie takim należy umieścić element: <HEAD> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=windows-1250"> </HEAD> Uwaga: wielkie litery w deklaracji DTD (Document Type Definition) są konieczne! Przed dokumentem, tj. przed otwierającym znacznikiem <html> dodaj jeszcze zalecaną definicję typu dokumentu, czyli tzw. prolog: <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "

3 Oto jak przykładowo powinien wyglądać dokument w formacie HTML: <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" " <html xmlns=" xml:lang="pl" lang="pl"> <head> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso " /> <meta name="description" content="tu wpisz opis zawartości strony" /> <meta name="keywords" content="tu wpisz wyrazy kluczowe rozdzielone przecinkami" /> <meta name="author" content="tu wpisz swoje imię i nazwisko" /> <title>tu wpisz tytuł strony</title> </head> <body> Tu wpisuje się treść strony </body> </html> Tytuły: W dokumentach często wprowadzamy tytuły, zwane też nagłówkami. Służy do tego polecenie <hx> </hx>. Znak h oznacza heading, natomiast x to stopień tytułu (mamy ich sześć). Polecenie wprowadzające tytuł stopnia pierwszego składa się ze znacznika otwierającego <h1> i zamykającego </h1>. <h1>tytuł stopnia pierwszego</h1> <h2>tytuł stopnia drugiego</h2> <h3>tytuł stopnia trzeciego</h3> <h4>tytuł stopnia czwartego</h4> <h5>tytuł stopnia piątego</h5> <h6>tytuł stopnia szóstego</h6> Tytuły (nagłówki) Kilka innych przykładów, z użyciem stylu lokalnego: cd.: <h1 style="letter-spacing: 1mm; border: 3px double; padding: 10px; ">Obramowany śródtytuł z literami co 1mm</h1> <h1 style="text-align: right; ">Śródtytuł wyrównany do prawego marginesu</h1> <h1 style="font-variant: small-caps; text-align: center; color: darkseagreen; background-color: black; ">Śródtytuł w kolorze darkseagreen na tle black</h1>

4 Znacznik akapitu Akapit jest podstawowym elementem zawierającym tekst w dokumentach HTML i służy do wydzielania fragmentów zawierających jakąś zwartą myśl. <p> </p> <p style="text-align: right; ">Akapit wyrównany do prawego marginesu </p> <p style="width: 50%; text-indent: 5em; line-height: 200%; textalign: justify; color: blue; ">Akapit w niebieskim kolorze, w pojemniku o szerokości 50%, wyrównany do obu marginesów, z wcięciem pierwszego wiersza i podwójną wysokością wiersza</p> Znacznik końca wiersza Znacznik końca wiersza służy do przełamywania wiersza i przenoszenia treści do następnego wiersza bez kończenia akapitu. Nowy wiersz jest wprowadzany bez dodatkowej interlinii, w przeciwieństwie do polecenia akapitu, które wprowadza dodatkowy odstęp między dwoma akapitami z tekstem. Następny akapit: A teraz następny akapit, w którym zastosujemy...<br> ten sam manewr.<br> W taki sposób możemy skracać wiersze akapitu i przenosić je niżej, co bardzo się przyda we współczesnej <br> poezji <br> pisanej <br> często <br> w słupkach <br> <br>

5 Pozioma linia Pozioma linia to po prostu kreska ciągnąca się przez całą szerokość okna lub pojemnika, w którym została umieszczona. <hr> Linia cd.: 2. Linii możemy nadać dowolną grubość i kolor: <hr style="height: 5px; color: red"> 3. Linia może mieć określoną długość w pikselach lub procentach: <hr style="width: 50%; "> 4. Linia może być dosunięta do prawego marginesu: <hr style="width: 50%; text-align: right; "> Blok preformatowany Blok preformatowany jest blokiem tekstu, w którym uwzględniane są białe znaki znajdujące się w kodzie źródłowym, np. dodatkowe spacje, punkty tabulacji, znaki końca akapitu itd., które są pomijane w innych poleceniach, np. w akapicie. <pre> </pre> Blok cytowany Bloku cytowanego możemy użyć przy powoływaniu się na jakieś źródło. Cytat jest wyświetlany z uwzględnieniem tabulacji, zaś tekst powinien się znajdować w jakimś elemencie blokowym, np. w akapicie: <blockquote> </blockquote>

6 Adres Polecenie (wyświetlane za pomocą kursywy) jest często stosowane w odniesieniu do bloku tekstu zawierającego imię i nazwisko, adres pocztowy, adres poczty elektronicznej, np.: <address> </address> Blok dokumentu Polecenie div (blok, sekcja) odgrywa kluczową rolę w grupowaniu wielu różnych elementów i pozycjonowaniu większych fragmentów dokumentu. Na blokach formatowanych za pomocą kaskadowych arkuszy stylów oparte są dziś nowoczesne układy stron (ang. layouty). <div> </div> Polecenie pozwala wydzielić większy blok w dokumencie, np. fragment tekstu, grafikę czy wykaz (nawet kilka różnych elementów jednocześnie), a następnie nadać mu jakiś rodzaj formatowania, np. środkowanie lub dosunięcie do prawego marginesu, nadanie koloru itd. cd.: <div style="text-align:right"> <ul> <li>pierwszy punkt wykazu</li> <li>drugi punkt wykazu</li> <li>trzeci punkt wykazu</li></ul> widoczny tekst,widoczny tekst, widoczny tekst,widoczny tekst, widoczny tekst, <img src="enter.gif" width="80" height="114" alt="[enter]" /></div> Obramowanie formularza Fieldset tworzy obramowanie dla znajdujących się w jego ramach elementów formularza - każdy element, jak przyciski radiowe, pole tekstowe czy rozwijana lista wyboru, może być objęty taką ramką. <fieldset>definicja elementu formularza</fieldset> Samo obramowanie można oczywiście uzyskać za pomocą stylów, więc wprowadzanie nowego polecenia nie byłoby zasadne. Rzeczywisty efekt widzimy dopiero po połączeniu go ze znacznikiem <legend>. <fieldset> <legend>ankieta</legend> <textarea rows="3" cols="30">wpisz opinię...</textarea> </fieldset>

7 Elementy liniowe - Zakres Zakres definiowany jest za pomocą polecenia <span> </span>. Jest elementem wydzielającym jakiś fragment dokumentu, ale w przeciwieństwie do polecenia div pełni tę rolę jako element liniowy, np. pozwala wydzielić fragment akapitu i nadać mu za pomocą stylów specjalne formatowanie, jak pogrubienie tekstu w kolorze niebieskim albo pochylenie tekstu na zielonym tle. <span> </span> <p>w tym akapicie <span style="font-weight:bold; color:blue">ten fragment jest pogrubiony i w niebieskim kolorze</span>, natomiast <span style="font-style:italic; background-color:green">ten fragment jest pochylony i na zielonym tle</span>, a tu jest koniec akapitu.</p> Komentarz Polecenie pozwala wstawiać do dokumentu komentarz autora. Treść komentarza nie będzie wyświetlana na ekranie, ale stanowi dodatkową informację dla samego autora lub osoby czytającej, gdy zajrzy do źródła dokumentu. <! > Czcionki Czcionka pogrubiona : <b> </b> Czcionka pochylona : <i> </i> Czcionki cd.: Duża czcionka (+1 punkt) : Superskrypt (indeks górny) : Subskrypt (indeks dolny) : <sup> </sup> <sub> </sub> Czcionka o stałej szerokości znaku : <tt> </tt> <big> </big> Mała czcionka (-1 punkt) : <small> </small>

8 Znaczniki logiczne cd. znaczniki logiczne: Znaczniki logiczne odnoszą się do konkretnych zastosowań, ale wizualny efekt ich działania jest analogiczny jak w przypadku znaczników fizycznych. Czcionka pogrubiona, pochylona lub monotypiczna są domyślnie przypisane do wybranego znacznika logicznego. Element usunięty : Element wstawiony : <del> </del> <ins> </ins> Odwołanie do źródła : <cite> </cite> Czcionka mocno wyróżniona (strong) : <strong> </strong> Definicja : <dfn> </dfn> Znacznik <dfn>, czyli Defining Instance, jest poleceniem stosowanym do wyróżniania jakiegoś fragmentu tekstu, np. pojawiającego się po raz pierwszy w danym tekście terminu. Przeglądarki interpretują <dfn> jako kursywę. Kolory czcionki Dowolnemu fragmentowi tekstu można nadać kolor. W starszych wersjach HTML stosowano polecenie font color="nazwa_koloru", jednak w HTML 4 zostało ono uznane za przestarzałe i do określania koloru stosuje się obecnie style. <p style="color: blue; ">Tekst w kolorze niebieskim.</p> Znaki specjalne W dokumentach WWW powinniśmy stosować standard kodowania ISO , gdyż taka jest przyjęta w naszym kraju norma. Stosując standard ISO możemy też jednak wykorzystać "opisowy" sposób wprowadzania znaków z innych języków, a przede wszystkim różnych znaków specjalnych. Przykładowe znaki specjalne: (funt szterling) &pound - (euro) &euro - (znak praw autorskich) &copy - (zastrzeżony znak towarowy) &reg - (ułamek zwykły) &frac14 - ¼ (index górny) &sup3 - ³ (znak akapitu) &para - (kropka) &bull - (promil) &permil -

9 Wielkość czcionki <p style="font-size: large; ">Tekst o wielkości large</p> Krój czcionki W starszych wersjach HTML stosowano polecenie font face="nazwa_kroju". W HTML 4.01 zrezygnowano z niego na rzecz stylów. Na przykład: <p style="font-family: arial; ">Treść akapitu wyświetlona krojem Arial</p> Odsyłacze Odsyłacze (inaczej: hiperłącza, łącza hipertekstowe, odnośniki, linki) charakterystyczne elementey dokumentów w światowej sieci World Wide Web. Bez odsyłaczy nie istniałyby powiązania między dokumentami na tym samym serwerze, w tym samym mieście, kraju czy kontynencie. Dzięki odsyłaczom można wiązać ze sobą poszczególne strony, a doskonałym przykładem ich roli jest choćby niniejszy dokument, który został opracowany na wielu, powiązanych ze sobą stronach. Gdyby nie było odsyłaczy, cała treść kursu musiałaby zostać przedstawiona na jednej stronie, która byłaby dość uciążliwa w czytaniu. Odsyłacz jest niczym innym, jak wskazaniem jakiegoś innego miejsca. Etykieta Można wyróżnić dwa rodzaje konstrukcji odsyłaczowych: do etykiet i do stron. Etykieta (zwana też zakładką lub kotwicą - ang. anchor) jest znakiem, swoistą elektroniczną zakładką, podobną do zakładek w książce, która zaznacza jakieś miejsce w tekście. Gdy utworzymy etykietę, będziemy mogli się odwoływać nie tylko do zawierającej ją strony, ale i do konkretnego miejsca na stronie. W ten sposób czytelnik będzie mógł natychmiast skoczyć do wskazanego punktu. <a name="nazwa_etykiety"> </a>

10 Odsyłacze do etykiet <a href="strona.htm#nazwa_etykiety">tekst</a> Jeśli tworzymy odsyłacz do etykiety na tej samej stronie, wystarczy użyć samej nazwy etykiety, czyli: Odsyłacze Odsyłaczem jest konstrukcja, która wskazuje pewne miejsce w Internecie i pozwala skoczyć do niego za pomocą kliknięcia na niej myszką. <a href="miejsce_docelowe">tekst, na którym należy kliknąć</a> <a href="#nazwa_etykiety">tekst, na którym należy kliknąć</a> Uwaga: należy zwrócić uwagę na wielkość liter w etykiecie. Gdy etykieta rozpoczyna się z wielkiej litery, także odsyłacz powinien zawierać nazwę etykiety pisaną z wielkiej litery. Oczywiście najczęściej stosujemy odsyłacze do stron WWW, których charakterystycznym elementem jest ciąg Konstrukcja może więc mieć postać: <a href=" odsyłacza</a> Odsyłacze absolutne i względne Warto wiedzieć, że rozróżniamy odsyłacze absolutne i względne (relatywne). Pierwsze zawierają pełny adres internetowy strony, natomiast drugie jedynie fragment ścieżki dostępu. Adresem absolutnym jest np. strona Portalu O2: Odsyłacze cd.: Odsyłacz do innej strony HTML (w tym samym katalogu): <a href="nazwa_strony.html">edytor Pajączek</a> Odsyłacz do innej strony w katalogu podrzędnym : <a href="katalog_podrzędny/nazwa_strony.html">inna strona</a> Adresem relatywnym jest np. adres jakiejś wiadomości w Portalu O2: /news/96251.html Odsyłacz do strony w innym katalogu, równorzędnym w hierarchii: <a href="../katalog_równorzędny/nazwa_strony.html">jeszcze inna strona</a>

11 Odsyłacze do poczty elektronicznej i FTP Często stosowanym odsyłaczem jest konstrukcja pozwalająca czytelnikowi strony wysłać do jej autora (lub jakiejkolwiek innej osoby) pocztę elektroniczną. Jej konstrukcja wygląda następująco: <a href="mailto:imie_nazwisko@adres">tutaj kliknij</a> Możemy jeszcze dodatkowo opatrzyć odsyłacz stosownym obrazkiem. W tym miejscu zastosujemy obrazek .png, wstawiając definicję przed adresem. Odsyłacze cd.: Gdybyśmy sobie zażyczyli, aby w momencie wysyłania poczty przez czytelnika strony w polu tematu listu pojawiła się jakaś domyślna treść, możemy zdefiniować odsyłacz na przykład tak: <a href="mailto:wimmer@helion.pl?subject=bardzo ważny list:"> W podobny sposób można predefiniować adres odbiorcy, do którego idzie kopia listu: <a href="mailto:wimmer@helion.pl?cc=jan.kowalski@firma.pl"> Odsyłacze cd.: Tzw. ślepa lub ukryta kopia, czyli BCC (żaden inny odbiorca listu nie zobaczy tego adresu): <a href="mailto:wimmer@helion.pl?bcc=jan.kowalski@firma.pl"> Można też zdefiniować fragment ciała listu, a więc już bezpośrednio w oknie edycji: Odsyłacze cd.: Można połączyć wszystkie te elementy i robi się to prosto, stosując jako łącznik ciąg &. <a href="mailto:wyslij@list.pl?cc=jan.kowal@firma.pl& bcc=jozef.kwiatek@firma.pl&subject=bardzo ważny list& body=witajcie Panowie">Wyślij pocztę</a> <a href="mailto:wimmer@helion.pl?body=panie Wimmer, ja w takiej sprawie...">

12 cd. odsyłacze: Przy definiowaniu adresu poczty (a nawet szerzej, pełnego adresu) możesz się także posłużyć znacznikiem logicznym <address> </address>, który automatycznie nada odpowiedni atrybut (zazwyczaj interpretowany przez przeglądarki jako kursywa), a całość umieścić w obramowanym bloku div. <div style="border: 3px double olive; width:250px; "> <address> dane adresowe </address> </div> Mapy odsyłaczy na obrazkach <img src="odsylacz.gif " usemap="#mapa1"> <map name ="mapa1"> <area shape="rect" coords="1, 1, 50, 50" href="1.html" alt="strona 1"> <area shape="rect" coords="51, 1, 100, 50" href="2.html" alt="strona 2"> <area shape="rect" coords="1, 51, 51, 100" href="3.html" alt="strona 3"> <area shape="rect" coords="51, 51, 100, 100" href="4.html" alt="strona 4"></map> Wykazy Wykazy, zwane też częściej listami, które służą do sporządzania usystematyzowanych zestawień informacji, prezentowanych w punktach - nieuporządkowanych (punktowanych, nienumerowanych) lub uporządkowanych (numerowanych). Wykazy należą do elementów blokowych. Wykaz nieuporządkowany Wykaz nieuporządkowany - służy do sporządzenia wykazu nienumerowanego, w którym kolejne punkty są wyróżniane punktorami. Polecenie <ul> </ul> tworzy ramy wykazu, natomiast polecenia <li> </li> wprowadzają konkretne punkty. <ul> <li>pierwszy punkt</li> <li>drugi punkt</li> <li>trzeci punkt</li> </ul>

13 Zagnieżdżanie wykazów nieuporządkowanych Atrybut type=disc wprowadza kółeczko, type=circle wprowadza puste kółeczko, natomiast type=square wprowadza kwadracik. Obecnie stosowane są style CSS, dające znacznie większe mozliwości formatowania. <ul style="list-style-type: circle"> <ul style="list-style-type: square"> Możemy zagnieżdżać kilka poziomów listy nieuporządkowanej. Każdy kolejny, niższy poziom powinien zawierać własną definicję listy i powinien się kończyć jej zamknięciem. <ul>(otwarcie listy na pierwszym poziomie) <li>punkt 1</li> <li>punkt 2 (bez znacznika zamykającego) <ul>(otwarcie listy na drugim poziomie) <li>podpunkt 2.1</li> <li>podpunkt 2.2 (bez znacznika zamykającego) <ul>(otwarcie listy na trzecim poziomie) <li>podpunkt 2.2.1</li> <li>podpunkt 2.2.2</li> </ul>(zamknięcie listy na trzecim poziomie) </li> (zamknięcie podpunktu 2.2) </ul>(zamknięcie listy na drugim poziomie) </li> (zamknięcie Punktu 2) <li>punkt 3 - kontynuacja punktów pierwszego poziomu</li> <li>punkt 4 - kontynuacja punktów pierwszego poziomu</li> </ul>(zamknięcie całej listy) Wykaz uporządkowany Wykaz uporządkowany służy do sporządzenia wykazu numerowanego, w którym istotna jest dla nas kolejność elementów. Ramy wykazu tworzy polecenie <ol> </ol>, natomiast punkty są wprowadzane, podobnie jak w wykazach nieuporządkowanych, za pomocą polecenia <li> </li>. <ol> <li>pierwszy punkt</li> <li>drugi punkt</li> <li>trzeci punkt</li> </ol> cd. numerowanie: Atrybut type, wprowadza numerowanie: Wartość type=a wprowadza numerowanie według wielkich liter łacińskich, type=a numerowanie według małych liter łacińskich, type=i numerowanie według wielkich liczebników rzymskich, type=i numerowanie według małych liczebników rzymskich, wreszcie type=1 numerowanie według liczebników arabskich. W dzisiejszych czasach w ich miejsce stosowane są style CSS. <ol style="list-style-type: decimal :> <ol style="list-style-type: lower-roman > <ol style="list-style-type: upper-alpha >

14 Zagnieżdżanie wykazów uporządkowanych Możemy zagnieżdżać kilka poziomów listy uporządkowanej. Każdy kolejny, niższy poziom powinien zawierać własną definicję listy i powinien się kończyć jej zamknięciem. <ol>(otwarcie listy na pierwszym poziomie) <li>punkt 1</li> <li>punkt 2 (bez znacznika zamykającego) <ol>(otwarcie listy na drugim poziomie) <li>podpunkt 2.1</li> <li>podpunkt 2.2</li> </ol>(zamknięcie listy na drugim poziomie) </li> (zamknięcie Punktu 2) <li>punkt 3 (bez znacznika zamykającego) <ol>(otwarcie listy na drugim poziomie) <li>podpunkt 3.1</li> <li>podpunkt 3.2</li> </ol>(zamknięcie listy na drugim poziomie) </li>(zamknięcie Punktu 3) </ol>(zamknięcie całej listy) Wstawianie grafiki do dokumentu Podstawowa konstrukcja ma następującą postać: <img src="plik_graficzny" alt="nazwa alternatywna"> Img jest skrótem od Image (obraz), natomiast src jest skrótem od Source (żródło). Alt jest nazwą alternatywną, a więc taką, która poinformuje o zawartości ilustracji w urządzeniu nie odczytującym grafiki. Efekt zastosowania konstrukcji jest następujący: cd. wstawianie grafiki: Przeglądarka automatycznie odczytuje właściwą wysokość i szerokość ilustracji, ale zazwyczaj w edytorach HTML wielkości te są jawnie wstawiane, np. Obramowania i odstępy <img src= fon.jpg" width="171" height="177" alt= Fontanna" style="border: 5px red solid; "> <img src= fon.jpg" width="342" height="353" alt= Fontanna"> Możemy ręcznie zmienić rozmiary : <img src= fon.jpg" height="150" width="200" alt= Fontanna">

15 Style CSS - margines globalny (margin) lub cząstkowy (margin-top, margin-bottom, margin-left, margin-right). <img src="fon.jpg" width="171" height="176" alt="fontanna" style="margin-left: 10px; margin-right: 50px; "> Style CSS cd.: Aby umieścić ilustrację przy prawym marginesie, należy jej nadać styl style="float: right; ". <img src= fon.jpg" width="171" height="176" alt= Fontanna" style="float: right; "> Akapit 50 pikseli nad i 50 pod obrazkiem : <img src= fon.jpg" width="171" height="176" alt= Fontanna" style="margin-top: 50px; margin-bottom: 50px; "> Pozycjonowanie pionowe Do dyspozycji mamy jeszcze technikę pionowego pozycjonowania elementów względem siebie - wykorzystujemy w nim polecenie stylów vertical-align, które zastąpiło przestarzały atrybut align (top, middle, bottom). <img src= fon.jpg" width="85" height="88" alt= Fontanna" style="vertical-align: top; "> Macromedia Flash Powszechnie stosowany kod: <object classid="clsid:d27cdb6e-ae6d-11cf-96b " codebase=" wflash.cab#version=6,0,0,0" width="400" height="300" id="movie" align=""> <param name="movie" value="movie.swf"> <embed src="movie.swf" quality="high" width="400" height="300" name="movie" align="" type="application/x-shockwave-flash" pluginspage=" </object>

16 Rozwiązanie McLellana (Flash): Rozwiązanie Elizabeth Castro: Rozwiązanie Elizabeth Castro (WMV): <object type="application/x-shockwave-flash" data="film.swf" width="200" height="150"> <param name="movie" value="film.swf"> </object> <object type="video/x-ms-wmv" data="kot.wmv" width="320" height="260"> <param name="src" value="kot.wmv"> <param name="autostart" value="false"> <param name="controller" value="true"> </object> Działa też analogiczne odwołanie do pliku Wav : <object type="video-/x-ms-wmv" data="swist.wav" width="200" height="60"> <param name="src" value="swist.wav"> <param name="autostart" value="true"> <param name="controller" value="true"> </object> cd.: Działa odwołanie do pliku ASF (Advanced Streaming Format). <object type="video-/x-ms-wmv" data="pliczek.asf" width="200" height="60"> <param name="src" value="pliczek.asf"> <param name="autostart" value="true"> <param name="controller" value="true"> </object> Real Media <object type="audio/x-pn-realaudio-plugin" data="318.ra" width="200" height="60"> <param name="src" value="318.ra"> <param name="autostart" value="true"> <param name="controller" value="true"> </object> Tabele Cała zawartość tabeli musi być umieszczona między tymi dwoma znacznikami, które stanowią jej delimitery. W ich ramach są umieszczane definicje rzędów, definicje komórek w rzędach, konkretne dane w komórkach, tytuł tabeli i nagłówki wierszy i kolumn. <table border="1" width="50%"> <tr> <td> </td> <td> </td> </tr> <tr> <td> </td> <td> </td> </tr> </table>

17 Tabele Ogólne ramy tabeli Szerokość określona w pikselach Wyrównanie do prawej całej tabeli Wstawienie grafiki jako tło tabeli Ramy tabeli tworzone są za pomocą polecenia: <table> </table> <table border width= 150" style="float:right; " style="background-image: url(pliki/1.jpg)"> <tr> <td> 1</td><td> 2</td><td> 3</td></tr> <tr> <td> 1</td><td> 2</td><td> 3</td></tr> <tr> <td> 1</td><td> 2</td><td> 3</td></tr> </table> Cała zawartość tabeli musi być umieszczona między tymi dwoma znacznikami, które stanowią jej delimitery. W ich ramach są umieszczane definicje rzędów, definicje komórek w rzędach, konkretne dane w komórkach, tytuł tabeli i nagłówki wierszy i kolumn. Wiersz tabeli Wiersze tabeli wprowadzamy za pomocą polecenia: <tr> </tr> Wiersz tabeli jest jej konkretyzacją, a sam tworzy z kolei ramy dla komórek z danymi. W ramach <table> </table> można umieścić wiele kolejnych definicji wierszy <tr> </tr>, dla przykładu: <table> <tr> </tr> <tr> </tr> <tr> </tr> </table> Komórka w wierszu Komórki tabeli wprowadzamy za pomocą polecenia: <td> </td> Komórka zawiera już konkretne dane. Między jej znacznikami można umieszczać tekst i grafikę. Konkretne komórki są umieszczane między znacznikami wybranego wiersza, na przykład: <table> <tr> <td> </td><td> </td><td> </td></tr> <tr> <td> </td><td> </td><td> </td></tr> <tr> <td> </td><td> </td><td> </td></tr> </table>

18 Obramowanie tabeli Aby tabela zawierała naokoło obramowanie, wystarczy rozszerzyć definicję o atrybut border. Jeśli nie podamy szerokości obramowania, przyjmowana jest jej domyślna wartość. <table border> </table> Odległości między komórkami Aby odległości miedzy komórkami w pikselach były inne niż domyślne, możemy użyć atrybutu cellspacing. Powoduje to pogrubienie obramowania między nimi. <table border cellspacing="8"> </table> Gdybyśmy podali szerokość obramowania w pikselach, zostanie ona odpowiednio zinterpretowana przez przeglądarkę, na przykład: <table border="10"> </table> Odstępy w komórkach : <table border cellspacing="5" cellpadding="15"> </table> Szerokość tabeli Atrybut width daje nam możliwość samodzielnego zdefiniowania szerokości tabeli. Podany atrybut jest "silniejszy" od innych atrybutów, które wpływają na szerokość tabeli na ekranie. Szerokość komórki <td style="width: 150px; ">zawartość komórki</td> <table border width="600"> </table> Można też podać wartość procentową, która odnosi się do szerokości komórki w ramach tabeli, a nie całego ekranu. Zamiast wartości absolutnej w pikselach możemy także użyć wartości procentowej : <table border width="50%"> </table> <td style="width: 50%; ">zawartość komórki</td>

19 Wyrównanie tabeli W efekcie tabela zostanie przesunięta w prawo <table style="float:right; "></table> i oblana z lewej strony tekstem. Poziome wyrównanie danych w komórkach Atrybut align wykorzystuje się także do poziomego wyrównania zawartości komórki (a nawet całego wiersza tr) - środkowania, justowania do lewej i justowania do prawej, z użyciem wartości center, left i right. <td align="left"> </td> <td align="center"> </td> <td align="right"> </td> Tabela przesunięta w lewo : <table style="float:left; "></table> Wysokość tabeli <table border style="height: 200px; width: 60%; "> Pionowe wyrównanie danych w komórkach Atrybut valign (vertical align) służy do pionowego wyrównania zawartości komórki - do górnego brzegu, do środka i do dolnego brzegu. Używamy wówczas odpowiednio konstrukcji: <td valign="top"> </td> <td valign="middle"> </td> <td valign="bottom"> </td> Wartość podana w procentach będzie interpretowana jedynie wtedy, gdy tabela będzie umieszczona w pojemniku wyższego rzędu o podanej wysokości. <div style="height: 200px; "> <table border style="height: 50%; width: 60%; ">

20 Kolor tła tabeli <table style="background-color: red"> <tr style="background-color: beige"> <td style="background-color: green"> cd. tabele: Jako tła tabeli (czy wręcz poszczególnych komórek) można także użyć gotowego obrazka - poprzednio stosowano atrybut background="nazwa_obrazka", ale obecnie jest to polecenie przestarzałe i stosuje się style CSS: <table style="background-image: url(adres_obrazka)"> Kolor obramowania tabeli <table border cellspacing="1" cellpadding="5 style="border: 15px outset #D2691E; "> Tytuł tabeli Tabela powinna na ogół zawierać tytuł, wyjaśniający jej treść. Należy go umieścić zaraz za ogólnymi ramami tabeli. <table border style="width: 300px; "> <caption>tytuł tabeli</caption> Za pomocą stylów CSS możesz zdefiniować położenie tytułu, nad lub pod tabelą: <caption style="caption-side: top; ">Tytuł tabeli</caption>

21 Nagłówek wiersza i kolumny Zazwyczaj w tabelach są umieszczane nagłówki wierszy i kolumn, obrazujące ich treść. Domyślnie nagłówki są pokazywane za pomocą czcionki pogrubionej i w przypadku kolumn pozycjonowane na środku. Nagłówek jest definiowany za pomocą znaczników: <th> </th> cd. tabele: Analogicznie należy wprowadzać kody nagłówków wierszy. Każdy wiersz należy rozpocząć od komórki z nagłówkiem. <table border cellpadding="10" width="500"> <caption>wzrost produkcji masła i margaryny w latach (w mln USD)</caption> <tr><td></td><th>1991</th> <th>1992</th> <th>1993</th> <th>1994</th> <th>1995</th> </tr> <tr style="text-align: center; "><th>masło</th> <td>1150</td><td>1240</td><td>1380</td><td>1420</td><t d>1550</td></tr> <tr style="text-align: center; "><th>margaryna</th> <td>800</td><td>900</td><td>980</td><td>1150</td><td>1 320</td></tr> </table> Łączenie komórek Komórki danych i/lub nagłówków można ze sobą łączyć. Przykład : <tr style="text-align: center"> <th>masło</th><td rowspan="2">1950</td><td rowspan="2">2120</td><td>1380</ td><td>1420</td><td>1550</td> </tr> Aby komórka w danym wierszu rozciągała się na x wierszy, należy użyć w jej definicji atrybutu <td rowspan="x">. W naszej tabeli zostały opatrzone atrybutem rowspan="2" dwie pierwsze komórki z danymi w wierszu Masło (i oczywiście podana łączna produkcja tłuszczów). Jednocześnie usunęto dwie pierwsze komórki z danymi w wierszu Margaryna. Pozostałe trzy komórki wiersza Margaryna (lata ) dostosowały się do odpowiednich komórek w wierszu Masło. Krawędzie tabeli Atrybut frame="wartość" pozwala wyświetlać w specjalny sposób obramowanie tabeli. Wstawiamy go bezpośrednio do definicji tabeli. Przykłady wartości frame podajemy w połączeniu z wartością rules="none", czyli bez obecności wewnętrznych krawędzi. <table border="1" frame="wartość" rules="none"> Wartość frame="void" pozwala usunąć zewnętrzne obramowanie tabeli. Wartość frame="above" wstawia górną krawędź obramowania, a frame="below" - dolną.

22 cd. tabele: Wartość frame="vsides" wyświetla lewą i prawą krawędź obramowania tabeli, a frame="hsides" - górną i dolną. Wartość frame="lhs" wyświetla lewą krawędź obramowania, a frame="rhs" - prawą. Wartość frame="box" wyświetla wszystkie krawędzie obramowania. Seria wartości atrybutu rules="wartość" pozwala manipulować wewnętrznymi krawędziami tabeli (przykłady z użyciem frame="void", czyli bez obecności krawędzi zewnętrznych). <table border="x" rules="wartość" frame="void"> cd. tabele: Wartość rules="none" powoduje usunięcie linii wewnętrznych. Wartość rules=rows powoduje wyświetlenie tylko poziomych linii wewnętrznych. Wartość rules="cols" powoduje wyświetlenie tylko pionowych linii wewnętrznych (Opera ma problemy). Wartość rules="all" powoduje wyświetlenie wszystkich linii wewnętrznych. Formularze Formularze służą do otrzymywania i wysyłania informacji od gości odwiedzających naszą strone. Elementy formularza są tworzone w pewnych ramach są nimi: <form> </form> Wysyła tekst pod wskazany adres nie jako załącznik, a jako zwykły tekst (enctype="text/plain ). <form enctype="text/plain" action="mailto:autor_strony@jego_domena"method="post"> zawartość formularza </form> Imię i nazwisko <fieldset> <form action="mailto:wimmer@helion.pl" method="post"> <p><i><b>wpisz swoje imię i nazwisko:</b></i></p> <div><input name="imie" type="text" size="40" /></div> </form> </fieldset> Ile masz lat? <fieldset> <form action="mailto:wimmer@helion.pl" method="post"> <p><i><b>ile masz lat?</b></i></p> <p><i><b>mniej niż 20 <input name="wiek" type="radio" value="0-20" /> <input name="wiek" type="radio" value="21-40" /> <input name="wiek" type="radio" value="41-60" /> więcej niż 60 <input name="wiek" type="radio" value=">60" /></b></i></p> </form> </fieldset>

23 Jakiej przeglądarki używasz? <fieldset> <form method="post"> <p><b><i>jakiej przegladarki WWW używasz?</i></b></p> <div><select name="browser" size="3"> <option>firefox</option> <option>microsoft Internet Explorer</option> <option>opera</option> <option>konqueror</option> <option>safari</option> </select></div> </form> </fieldset> Select - służy do tworzenia rozwijalnych list z opcjami, spośród których czytelnik wybiera interesujące go pozycje. Przykład: <form action="mailto:kowalski@poczta.pl" enctype="text/plain" method="post"> <div> <textarea name="okno tekstowe" cols="30" rows="4"> </textarea></div> <div> <select name="lista wyboru" size="3"> <option>jabłka</option> <option>gruszki</option> <option>śliwki</option> <option>wiśnie</option> <option>maliny</option> </select></div> </form> Pole opcji <p><input type="radio" name="plec" value="kobieta" checked="checked"> Kobieta</p> <p><input type="radio" name="plec" value="mezczyzna"> Mężczyzna</p> Pole wyboru <p><input type="checkbox" name="jezyk" value="angielski"> angielski</p> <p><input type="checkbox" name="jezyk" value="francuski"> francuski</p> cd. formularze: Jest to np. obramowane miejsce na wpisanie tekstu. <fieldset> <legend>ankieta</legend> <textarea rows="3" cols="30">wpisz opinię...</textarea> </fieldset>

24 Wysyłanie danych z formularza Usuwanie danych z formularza Ramki <input type="submit" value="wyślij do nas informacje"> <input type="reset" value="usuń wszystkie informacje"> Gdy wpiszesz coś do obszaru tekstowego i klikniesz przycisk Wyślij informacje, zostanie uruchomiony program pocztowy (uwaga: adres pod który wysyłane są informacje jest adresem podanym po słowie Action). Gdy klikniesz przycisk Usuń, zawartość obszaru tekstowego zostanie przywrócona do pierwotnej postaci. Przykład: Opisują one technikę budowania witryny poprzez ramki. Najbardziej typowym przykładem użycia ramek jest podział okna przeglądarki na kilka części poziomych lub pionowych. Podstawową rolę w "ramkowym" dokumencie pełni specjalna strona, na której definiujemy liczbę, wielkość i pozycję ramek oraz zachowanie się innych dokumentów w momencie uaktywnienia łącza hipertekstowego. Jest ona kontenerem dla ramek. Pozostałe strony, wchodzące w skład całego, wielostronicowego układu, są stronami podrzędnymi. <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Frameset//EN" " td"> <html> <head> <title>edytory HTML</title> </head> <frameset cols="25%,*%"> <frame scrolling="auto" name="lista edytorów" src="spisedyt.htm"> <frame scrolling="yes" name="edytory" src="edyt.htm"> <noframes> <body> Zawartość strony dla przeglądarek nie obsługujących ramek </body> </noframes> </frameset> </html> Ramki cd.: <frameset> </frameset> Stanowią one ramy dla całej konstrukcji i między nimi są umieszczane bardziej szczegółowe znaczniki, dotyczące liczby ramek, podziału strony i wielkości ramek. <noframes> </noframes> Służą one do wprowadzenia elementów strony, które będą widoczne dla posiadacza przeglądarki, która nie akceptuje ramek. Jeśli natomiast czytelnik strony posługuje się nowoczesną przeglądarką, wszelkie informacje między tymi znacznikami zostaną zignorowane (rzadko stosowane). cd. ramki: <frame> Znacznik ten służy do wprowadzenia konkretnej ramki. Znacznik jest uzupełniany dodatkowymi parametrami, mówiącymi o zawartości (zagnieżdżone strony), o tym, czy ramka zawiera suwaki, a także definiującymi nazwę ramki. <frame src="nazwa_pliku.htm"...> Sam podział na ramki to nie wszystko. Należy im jeszcze przypisać jakieś dokumenty, zazwyczaj w formacie HTML. Przywoływany plik może się znajdować w tym samym katalogu lub jakimkolwiek innym - podajemy wtedy nazwę pliku z pełną ścieżką dostępu - może to nawet być dokument w innej witrynie.

25 cd. ramki: <frame scrolling="yes"...> Jeśli przywoływany plik jest spory objętościowo, zapewne nie zmieści się w całości w ramce. Możemy w takim razie użyć atrybutu scrolling, który wyświetli ramkę razem z suwakami (yes), bez suwaków (no), lub automatyczne suwaki (auto). <frame name="nazwa_ramki"...> Ponieważ stosując ramki używamy jednocześnie często odsyłaczy, powinniśmy jakoś nazwać naszą ramkę -name. Nazwa będzie służyć jako punkt orientacyjny dla odsyłaczy. cd. ramki: <frame noresize...> Czytelnik dokumentu może regulować wielkość wyświetlonych ramek, przesuwając brzegi za pomocą myszki. Gdy jednak użyjemy w definicji atrybutu <frame noresize...> zabezpieczymy ramkę przed skalowaniem.. Domyślnie, wszystkie ramki są skalowalne <frame frameborder="1"...> Atrybut frameborder="1" lub frameborder="0" pozwala ustalić, czy obramowanie danej ramki będzie wyświetlane, czy też nie. cd. ramki: cd. ramki: <frameset cols="18%,82%"> Przykład, w którym lewa ramka zajmuje 18% szerokości okna przeglądarki, a prawa ramka - 82%. <frameset rows="200,*,200"> Gdybyśmy dzielili stronę na trzy wiersze, moglibyśmy, przez analogię, użyć konstrukcji, w której np. górna ramka ma 200 pikseli, dolna 200 pikseli, a środkowa zajmuje pozostały obszar, zależny od wielkości okna przeglądarki. Przykład w całości: <frameset cols="25%,75%"> <frame src="ramka1.html" name="spis" scrolling="auto"> <frame src="ramka2.html" name="tresc"scrolling= no"> </frameset>

26 Odsyłacze w ramkach: Teraz powinniśmy się zastanowić, co zrobić, aby kliknięcie na odsyłaczu w jednej ramce automatycznie ładowało odpowiednią stronę w innej ramce. Jest to kluczowa sprawa, jeśli chcemy wykorzystać ramki w dokumentach. Zauważmy, że w podanym na początku kliknięcie na odsyłaczu w spisie treści w lewej ramce powinno załadować dokument do prawej ramki, a nie do ramki ze spisem treści. W tym miejscu wykorzystujemy nazwy, które nadawaliśmy poszczególnym ramkom. Odsyłacze w ramkach: <frameset cols="25%,*"> <frame scrolling="auto" name="lista edytorów" src="spisedyt.html"> <frame scrolling="auto" name="edytory" src="edyt.html"> <noframes> </noframes> </frameset> Strona ta składa się z dwóch ramek. Lewa zawiera spis treści, natomiast do prawej są ładowane odpowiednie strony z opisami. Lewej nadaliśmy nazwę lista edytorów, natomiast prawej edytory. Strona1: <body bgcolor="green"> <HR> <H1>To jest strona 1</H1> <A HREF="ramka.html" target="_top">wróć </A> Przykład: Etykiety w ramkach: Etykieta - inaczej zakładka lub kotwica (ang. anchor) - to pewne zaznaczone miejsce na stronie. Jeśli zdefiniujemy taką zakładkę, będziemy mogli się później do niej bezpośrednio przenosić. Definiowanie etykiety: Odwołanie do etykiety: <a name="nazwa_etykiety"></a> <a href="(ścieżka do strony)#nazwa_etykiety">opis odsyłacza</a> Etykieta zdefiniowana na tej samej stronie nie potrzebuje ścieżki dostępu Przykład: Odsyłacze i etykiety w ramkach/ target: Zwróćmy jeszcze uwagę na cztery zastrzeżone wartości w przypadku atrybutu target. target="_blank" - w tym przypadku przywoływany dokument zostanie załadowany do nowego, pustego okna (uruchomi nowe okno lub instancję przeglądarki. target="_self" - w tym przypadku (przypadek domyślny) nowy dokument zamieni w ramce dokument, z którego dokonujemy skoku. target="_parent" - w tym przypadku przywoływany dokument zamieni dokument nadrzędny w hierarchii dla bieżącego dokumentu. target="_top" - w ostatnim przypadku przywoływany dokument zostanie wstawiony na miejsce dokumentu pierwszego w hierarchii naszych skoków, a więc na samą "górę". Przykład ze strony poprzedniej:

27 Ramki (pływające): Jest to technika umieszczania na stronach WWW tzw. pływających ramek, czyli specjalnych okienek, do których wczytywane są inne strony. Pływająca ramka jest ramką umieszczoną w dowolnym miejscu strony i jest prostsza w konstrukcji, gdyż ogranicza się w zasadzie do jednego polecenia: <iframe src="adres_dokumentu" width="szerokość_w_pikselach" height="wysokość_w_pikselach"> Twoja przeglądarka nie akceptuje pływających ramek! </iframe> Pływające ramki: plywajaca.html <body> <img src="1.jpg" > </body> <iframe src= "plywajaca.html" width="450" height="250" frameborder="1">twoja przeglądarka nie akceptuje pływających ramek!</iframe> Ramka o wymiarach 450x250 pikseli z obramowaniem (w ramce wstawiona strona o nazwie plywajaca.html). Przykład: KONIEC NA POCZĄTEK PREZENTACJI