PROGRAM DO ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z EDUKACJI MATEMATYCZNEJ W KLASIE PIERWSZEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Opracowały: Joanna Niesporek Iwona Wardzichowska

Transkrypt

1 PROGRAM DO ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z EDUKACJI MATEMATYCZNEJ W KLASIE PIERWSZEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ Opracowały: Joanna Niesporek Iwona Wardzichowska

2 WPROWADZENIE Rozwój ludzkiej jednostki trwa przez całe jej życie. Znaczącą rolę w tym względzie przypisuje się edukacji wczesnoszkolnej. Od prawidłowości edukacyjnej tego okresu, od otrzymania solidnych podstaw uczenia się, zależy dalsza kariera szkolna ucznia. Nadrzędnym celem zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w jego całościowym rozwoju fizycznym, intelektualnym, estetycznym, emocjonalnym tak, aby na miarę swoich możliwości było przygotowane do życia. Z nadrzędnych celów edukacji wczesnoszkolnej wynikają określone cele szczegółowe. Jednym z naczelnych zadań edukacji wczesnoszkolnej jest kształtowanie umiejętności matematycznych, czyli wyposażenie dziecka w umiejętności ilościowego, schematycznego i relacyjnego opisywania rzeczywistości. Proponowany program kładzie nacisk na intensywny rozwój myślenia z kształtowaniem odporności emocjonalnej i ma za zadanie wspomóc nauczyciela w pracy nad wyrównywaniem deficytów rozwojowych w zakresie edukacji matematycznej ucznia klasy pierwszej szkoły podstawowej. Program jest skierowany do nauczycieli pracujących z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym w okresie szczególnym wspomagania ich rozwoju umysłowego oraz kształtowania wiadomości i umiejętności matematycznych. W propozycji programu zostało przedstawione jak poprzez oddziaływania psychoruchowe, psychodydaktyczne wyposażyć dziecko w podstawowe narzędzia uczenia się takie, jak: umiejętność liczenia, rozwiązywania problemów oraz rozwinąć sprawność uwagi, pamięci i myślenia. Proponowany program jest typem programu rozszerzającego, zgodny z podstawą programową i ściśle integruje z programem dopuszczonym do użytku szkolnego pod numerem 87/2/2010 oraz z pakietem podręczników Gra w kolory. Proponowany program ma objąć dzieci 6 i 7 letnie, czyli rozpoczynające naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej oraz w oddziałach o profilu integracyjnym w Zespole Szkół Integracyjnych w Chorzowie w roku szkolnym 2011/2012. Materiał został przewidziany na pierwszy rok edukacji szkolnej, ułożony w określonych działach dla określonego etapu kształcenia. Cały program będzie skupiał się wokół kilku grup ćwiczeń, do których przypisane zostały treści programowe, szczegółowe cele dydaktyczno-wychowawcze oraz tematyka. Ćwiczenia z każdej grupy można też wykorzystywać wybiórczo przy okazji doskonalenia określonych dysfunkcji rozwojowych. Metody, techniki oraz formy pracy stosowane przy realizacji tego programu, mają w jak największym stopniu zaspokoić potrzeby psychiczne i psychofizyczne dzieci, pomóc w wyrównywaniu i kompensacji braków rozwojowych uatrakcyjnić proces doskonalenia określonych umiejętności matematycznych, a tym samym przyczynić się do zdobycia przez dziecko sukcesu na miarę jego możliwości. Aby to osiągnąć program uwzględnia indywidualne różnice, potrzeby i możliwości każdego ucznia. Proponowane grupy ćwiczeń będą przedstawione z podziałem na rodzaje ćwiczeń wraz ze wzrastającym stopniem ich trudności. Materiał będzie skupiony wokół następujących grup ćwiczeń: Oddziaływania psychoruchowe: Usprawnienie koordynacji ruchowej i sprawności manualnej ręki Usprawnienie percepcji wzrokowej Usprawnienie percepcji słuchowej

3 Oddziaływania psychodydaktyczne: Kształtowanie umiejętności orientacji przestrzennej Kształcenie umiejętności spostrzegania słuchowego Kształtowanie pojęcia liczby i wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania Wdrażanie do umiejętności liczenia i sprawności rachunkowych Rozwijanie rozumienia pomiaru długości Kształcenie umiejętności ważenia przedmiotów Rozwijanie umiejętności mierzenia płynów Poznanie monet i banknotów będących w obiegu Kształtowanie umiejętności obliczeń pieniężnych Wszystkie wyżej opisane i wymienione typy ćwiczeń usprawniających proces nabywania umiejętności matematycznych, mogą być zastosowane w konkretnych przypadkach deficytów pojedynczych funkcji rozwojowych bądź ich zespołu. Stopień trudności ćwiczeń musi być jedynie dostosowany do rozmiarów deficytu i jego rodzaju. Ćwiczenia te mogą być wkomponowane w tok lekcyjny, mogą stanowić odrębną część pracy domowej, wypełniać zajęcia wyrównawcze, bądź występować w formie zabawowej lub zadaniowej pracy rewalidacyjnej z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych z klas integracyjnych. W środowisku, w którym pracujemy obserwujemy wśród kolejnych roczników dzieci przychodzących do klasy pierwszej duży odsetek dzieci u których niewykształcone jest myślenie matematyczne, czyli umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematycznych w życiu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych. Stąd zrodził się pomysł utworzenia programu, który w pewien sposób może wyrównać szanse dzieci z problemami u progu startu szkolnego, co w dalszej konsekwencji pozwoli na osiągnięcie pełnej gotowości w zakresie edukacji matematycznej i umożliwi uzyskanie sukcesu szkolnego. Potrzeba utworzenia takiego programu podyktowana jest również specyfiką szkoły, w której istnieją oddziały integracyjne z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Autorzy programu są nauczycielami mianowanymi, z kilkuletnim stażem, którzy pracują w charakterze wychowawców oraz nauczycieli wiodących lub wspierających w klasach integracyjnych.

4 CELE PROGRAMU Proponowany program zakłada systematyczną pracę z uczniem, realizując ćwiczenia usprawniające określone umiejętności matematyczne, a szczegółowo wyznacza następujące cele: wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach szkolnych z zakresu edukacji matematycznej w klasie pierwszej rozbudzanie zainteresowań, wyrabianie motywacji do nauki, systematyczności i wytrwałości w nauce, kształcenie umiejętności planowania i organizowania własnej pracy, doskonalenie umiejętności pracy w zespole, wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wyniki w nauce, nie poddawanie się niepowodzeniom radzenie sobie z trudnościami dostosowanie wymagań do możliwości dziecka, stworzenie atmosfery bezpieczeństwa i życzliwości, stosowanie atrakcyjnych metod i form pracy.

5 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU Usprawnianie koordynacji ruchowej, percepcji wzrokowej i słuchowej: Wyrabianie sprawności manualnej ręki umiejętność układania z koralików, patyczków, układanki, wyrywanki, wycinanki, malowanie Ćwiczenie reprodukcji znaków graficznych i litero podobnych - rysowanie wzorów po śladzie, kopiowanie rysunków przez kalkę, odwzorowywanie, Ćwiczenie na materiale obrazkowym rozpoznawanie, dobieranie, segregowanie, układanie, Ćwiczenie na materiale geometrycznym różnicowanie, porządkowanie według określonej cechy, zapamiętywanie, spostrzeganie, Ćwiczenie na materiale literowym- rozpoznawanie tych samych kształtów liter, wyszukiwanie, dopasowywanie, Ćwiczenie wrażliwości słuchowej - różnicowanie dźwięków z otoczenia, rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez instrumenty i przedmioty Ćwiczenie słuchu fonematycznego wyodrębnianie w mowie zdań, w zdaniach wyrazów, w wyrazach sylab, analiza i synteza słuchowa wyrazu. Kształtowanie umiejętności orientacji przestrzennej: Ustalanie schematu własnego ciała, Oznaczanie ręki prawej, dominującej gumką, wstążką, Doskonalenie spostrzegania wzrokowego, słuchowego, dotykowego, koordynacji ruchowo wzrokowej, kształtowanie świadomości własnego ciała przez rysunek, Zdobywanie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni rysunek człowieka. Kształcenie umiejętności spostrzegania słuchowego rytmy sprzyjające dostrzeganiu regularności: Układanie prostych rytmów np. drzewo, ławka, drzewo, ławka, Odczytywanie i układanie rytmu np. O III O III (kółko, trzy patyki, kółko, trzy patyki), Kontynuowanie trudniejszych rytmów np. Ha! ha! dorosły czyta początek, dalej każe kontynuować dziecku, Wysłuchiwanie i dostrzeganie regularności poprzez kontynuacje rytmu usłyszanego, Dostrzeganie rytmicznej organizacji czasu- dzień i noc, pory roku, dni tygodnia itp. Kształtowanie pojęcia liczby i wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania: Przeliczanie przedmiotów, Przeliczanie elementów w obu zbiorach, ustalanie, czego jest więcej a czego mniej,

6 Porządkowanie liczb. Wdrażanie do umiejętności liczenia i sprawności rachunkowych: Liczenie obiektów, wymiana kolejnych liczebników od wybranej liczby, Wdrażanie do umiejętności liczenia dodawanie i odejmowanie w zakresie 10 na konkretach i w pamięci, Zapisywanie rozwiązania zadania z treścią przedstawionego słownie, stosując zapis cyfrowy i znaki działań. Rozwijanie rozumienia pomiaru długości: Mierzenie: stopą, krokiem, patykiem itp. uświadomienie potrzeby precyzji pomiaru, Zapoznanie z narzędziami pomiaru. Kształcenie umiejętności ważenia przedmiotów: Różnicowanie przedmiotów cięższych i lżejszych. Kształcenie umiejętności odmierzania płynów: Odmierzanie kubkiem i miarką litrowa. Rozwijanie umiejętności w zakresie pomiaru czasu: Nazywanie dni w tygodniu, miesięcy w roku, Umiejętność korzystania z kalendarza, Rozpoznawanie czasu na zegarze. Wykonanie obliczeń pieniężnych: Znajomość będących w obiegu monet i banknotów o wartości 10 zł, Umiejętność radzenia sobie w sytuacji kupna i sprzedaży.

7 DOBÓR TREŚCI I UKŁADU MATERIAŁU Dobierając treści do programu kierowano się następującymi kryteriami: Kryterium zgodności z dyscypliną podstawową zostały dobrane treści, które są uznane za najistotniejsze i elementarne, a mianowicie wykształcenie pewnych czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki Kryterium potrzeb uczących się - układ materiału jest związany z oczekiwaniami, potrzebami i poziomem uczniów objętych tym programem Przy uszeregowaniu treści wzięto pod uwagę: by układ materiału był tak uszeregowany jak w podręcznikach z zakresu edukacji matematycznej indywidualne różnice, potrzeby i możliwości ucznia by treści mniej skomplikowane, łatwiejsze były przekazywane wcześniej, a trudniejsze w dalszym etapie nauczania, zgodnie z zasadą stopniowania trudności.

8 Załącznik nr 5 Cele Sposób realizacji Pomoce Uwagi Oddziaływania psychoruchowe -usprawnienie koordynacji ruchowej i sprawności manualnej ręki Ćwiczenia manualne usprawnienie małych ruchów rąk - koraliki, patyczki, układanki, wyrywanki, wycinanki Ćwiczenia graficznerysowanie wzorów po śladzie, kopiowanie rysunków przez kalkę, odwzorowywanie, kolorowanie itp. -wzory litero podobne, kalka techniczna, kolorowanki Karta pracy 1, 2, 3 - usprawnianie percepcji wzrokowej Ćwiczenia na materiale obrazkowymrozpoznawanie, dobieranie, segregowanie, układanie itp. -obrazki pocięte na części, puzzle, domina, obrazki tworzące pary, grupy wyrazów, układankihistoryjki Ćwiczenia na materiale geometrycznymróżnicowanie, porządkowanie według określonej cechy, układanie, zapamiętywanie, spostrzeganie Ćwiczenia na materiale literowymrozpoznawanie tych samych kształtów liter, wyszukiwanie, dopasowywanie - figury geometryczne - prasa, literatura dziecięca, teksty Karta pracy 4, 5, 6, 7, 8, 9 Karta pracy 10

9 - usprawnianie percepcji słuchowej Ćwiczenia wrażliwości słuchowejróżnicowanie dźwięków z otoczenia, rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez przedmioty, instrumenty - wieża CD, płyty z nagraniami, różne przedmioty codziennego użytku, instrumenty muzyczne Ćwiczenia słuchu fonematycznegowyodrębnianie w mowie zdań, w zdaniach wyrazów, w wyrazach sylab, analiza synteza słuchowa wyrazu Karta pracy 11, 12 Oddziaływania psychodydaktyczne - kształtowanie umiejętności orientacji przestrzennej: Określanie położenia danego przedmiotu i wyznaczanie kierunku w przestrzeni w oparciu o naturalne układy przedmiotów Ustalanie własnego schematu ciała względem sercapo intensywnej zabawie ruchowej pozwala określić lewą stronę Oznaczanie ręki prawej, dominującą gumką, wstążką, bransoletką ułatwia dziecku zapamiętanie danej strony ciała - dowolna zabawa ruchowa, powodująca wyraźniejsze bicie serca - kolorowa gumka, wstążka, bransoletka Karta pracy 13, 14 Różnorodne zabawy, ćwiczenia doskonalące spostrzeżenia wzrokowe, słuchowe, dotykowe, koordynację ruchowowzrokową oraz kształtowanie świadomości własnego ciała poprzez rysunek. - zabawy, ćwiczenia dowolne

10 Zabawy typu: moja głowapotrafię nazwać jej części i wiem, co oznaczają określone miny itp. Zagadki ruchowe, czyli pantomima Zdobywanie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni( w przód- w tył, do góryna dół, przed siebie- za siebie itd.) Rysunek człowieka rysowanie mamy, taty, siebie każdego - rysunek Kształtowanie świadomości schematu własnego ciała - kształcenie umiejętności spostrzegania słuchowego: rytmy sprzyjające dostrzeganiu regularności Układanie prostych rytmów np. drzewo, ławka, drzewo, ławka Odczytywanie i kontynuowanie rytmu np. (.O III O III ( kółko, trzy patyczki, kółko, trzy patyczki) - zabawy na świeżym powietrzu Karta pracy 15,16 Kontynuowanie trudniejszych rytmów np..ha! ha! dorosły czyta początek, dalej każe kontynuować dziecku. Wysłuchiwanie i dostrzeganie

11 regularności poprzez kontynuację rytmu usłyszanego. Rytmiczna organizacja czasu- dzień i noc, pory roku, dni tygodnia itp. Karta pracy 17, 18 - kształtowanie pojęcia liczby i wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania: Kształtowani e pojęcia liczby naturalnej; cechy wielkościowe Przeliczanie przedmiotów np. w koszyku są śliwki.ile ich jest? Policz? dziecko przelicza kolejno - wszelkie dostępne materiały z najbliższego otoczenia guziki, kostki do gry, patyczki, bierki, pocztówki, owoce itp. Karta pracy 19, 20 Ćwiczenia wspomagają ce rozwój operacyjneg o myślenia: - ustalanie stałości elementów w zbiorze Przeliczanie elementów w obu zbiorach, ustalanie, czego jest więcej a czego mniej, układanie w pary po jednym elemencie z każdego zbioru Karta pracy 21, 22 -ustalanie równoliczności zbiorów przez przeliczanie i łączenie w pary Karta pracy 23,24 -ustawianie po kolei i numerowanie - klocki, misie. - klasyfikowanie obiektów- tworzenie kolekcji; wprowadzanie do zadań o zbiorach i ich elementach Krzesełka, koraliki itp. Karta pracy 25,26,27 - monografia liczby Karta pracy

12 -Wdrażanie do umiejętności liczenia i sprawności rachunkowych: sprawne liczenie obiektów; wymiana kolejnych liczebników od wybranej liczby( zakres do 20) wdrażanie do umiejętności liczenia( dodawanie i odejmowani e w zakresie 10) na konkretach i w pamięci zapisywanie rozwiązania zadania z treścią przedstawio nego słownie, stosując zapis cyfrowy i znaki działań. -rozwijanie rozumienia pomiaru długości: mierzenie: stopą, krokiem, patykiem, sznurkiem; uświadomie Ćwiczenia na materiale obrazkowozadaniowym Zapisywanie i odczytywanie liczb 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36 Karta pracy 37, 38, 39, 40 Karta pracy 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48 Karta pracy 49, 50

13 nie potrzeby precyzji pomiaru ćwiczenia pomagające ustalać stałość długości zapoznanie z narzędziami pomiaru i pierwsze próby mierzenia długości - ważenie: kształcenie umiejętności ważenia przedmiotów, różnicowania przedmiotów cięższych i lżejszych - płyny: odmierzanie kubkiem i miarką litrową - czas: nazywanie dni w tygodniu i miesięcy w roku; korzystanie z kalendarza; rozpoznawanie czasu na zegarze - obliczenia pieniężne: znajomość będących w obiegu monet i banknotu o wartości 10 zł umiejętność radzenia sobie w sytuacji kupna i sprzedaży Karta pracy 51, 52 Karta pracy 53, 54 Karta pracy 55, 56 Karta pracy 57

14 PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Program oparty jest o podręcznik Gra w kolory. Proponuje on wykorzystanie następujących środków dydaktycznych, podczas jego realizacji: podręcznik zeszyty przedmiotowe indywidualne karty pracy zestaw pomocy np. przedmioty codziennego użytku (gumki, wstążki, koraliki), układanki, wycinanki, puzzle, płyty CD, instrumenty muzyczne i inne. W całościowym procesie pomocy dzieciom z trudnościami w nauce bardzo ważną rolę odgrywa aktywność dziecka i jego chęć pracy. Dlatego tak ważne jest stosowanie odpowiednich technik, metod i form pracy: Indywidualizacja, czyli taki dobór środków i metod, aby uwzględniały potrzeby i możliwości każdego ucznia, Zasada stopniowania trudności, czyli przechodzenia od zadań prostych do coraz to bardziej złożonych, Zasada systematyczności: ciągła indywidualizacja i dostosowywanie możliwości ucznia do wymagań oraz eksponowanie wszelkich osiągnięć dziecka również w innych dziedzinach jego działalności. Zastosowane metody: 1. Metody czynnościowe (angażujące dziecko w działaniu): metoda samodzielnych doświadczeń, metoda zadań, metoda ćwiczeń utrwalających. 2. Metody oglądowe (pokaz, wzór, przykład) 3. Metody słowne (rozmowa, instrukcja słowna). 4. Gry i zabawy dydaktyczne integrujące funkcje percepcyjno-motoryczne. Formy pracy z dzieckiem: praca indywidualna, praca w małych grupach.

15 OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW I PROPOZYCJE ICH SPRAWDZANIA Celem programu jest przede wszystkim wyrównanie deficytów rozwojowych z zakresu edukacji matematycznej ucznia klasy pierwszej. Działania dydaktyczno - wyrównawcze nie od razu przynoszą oczekiwane efekty. Podejmując się jednak organizacji takich zajęć przyjmujemy, że dzięki systematycznej stymulacji funkcji percepcyjno - motorycznych uczniowie na miarę swoich możliwości wyrównają indywidualne deficyty rozwojowe. Uczeń kończący klasę pierwszą powinien posiąść określone umiejętności matematyczne przewidziane w programie nauczania w klasie pierwszej zgodnie z podstawą programową, czyli: 1.)W zakresie czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki: ustala równoliczność mimo obserwowanych zmian w układzie elementów w porównywanych zbiorach, układa obiekty (np. patyczki) w serie rosnące i malejące, numeruje je; wybiera obiekt w takiej serii, określa następne i poprzednie, klasyfikuje obiekty: tworzy kolekcje np. zwierzęta, zabawki, rzeczy do ubrania, w sytuacjach trudnych i wymagających wysiłku intelektualnego zachowuje się rozumnie, dąży do wykonania zadania wyprowadza kierunki od siebie i innych osób; określa położenie obiektów względem obranego obiektu; orientuje się na kartce papieru, aby odnajdować informacje (w lewym górnym rogu), rysować strzałki we właściwym kierunku, dostrzega symetrię i rysuje drugą połowę figury symetrycznej; rysuje figury w powiększeniu i pomniejszeniu, kontynuuje regularności w prostych motywach np. szlaczki; 2.) W zakresie liczenia i sprawności rachunkowych: sprawnie liczy obiekty (dostrzega regularności dziesiątkowego systemu liczenia), wymienia kolejne liczebniki od wybranej liczby, a także liczy wspak (zakres do 20), wyznacza sumy(dodaje) i różnicuje (odejmuje) manipulując obiektami lub rachując na zbiorach zastępczych, np. na palcach (bez ograniczania dziecku zakresu liczbowego), sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie do 10, radzi sobie w sytuacjach życiowych, których pomyślne zakończenie wymaga dodawania lub odejmowania, zapisuje rozwiązanie zadania z treścią przedstawionego słownie (w konkretnej sytuacji) stosując zapis cyfrowy i znaki działań, 3.) W zakresie pomiaru: długości: mierzy długość posługując się np. linijką, porównuje długości obiektów; ciężaru: potrafi ważyć przedmioty, różnicuje przedmioty cięższe, lżejsze i wie, że towar w sklepie jest pakowany według wagi, płynów: odmierza płyny kubkiem i miarką litrową;

16 czasu: nazywa dni w tygodniu i miesiące w roku, orientuje się, do czego służy kalendarz i potrafi z niego korzystać, rozpoznaje czas na zegarze w takim zakresie, który pozwala mu orientować się w ramach czasowych szkolnych zajęć i domowych obowiązków; 4.) W zakresie obliczeń pieniężnych: zna będące w obiegu monety i banknot o wartości 10 zł; zna wartość nabywczą monet i radzi sobie w sytuacji kupna i sprzedaży; zna pojęcie długu i konieczności spłacenia go. Program zakłada następujące formy ewaluacji, które będą realizowane w roku szkolnym 2011/2012: ocena efektów podejmowanych działań dydaktyczno-wyrównawczych dokonywana będzie na podstawie wyników obserwacji postępów ucznia odnotowanych w formie oceny zgodnej ze Statutem Szkoły( wzory sprawdzianów załącznik nr 1) dodatkowo ewaluacja będzie dokonywana, co 2 miesiące także przez uczniów, którzy oceniać będą atrakcyjność zajęć, stopień trudności itp. Umożliwi to ocenę trafności zastosowanych metod przez nauczyciela(wzór ankiety załącznik nr 2) Nadrzędnym celem niniejszej ewaluacji będzie udoskonalenie programu: Program do zajęć wyrównawczych z edukacji matematycznej w klasie pierwszej szkoły podstawowej. Wszelkie sugestie, uwagi, opinie uczniów i spostrzeżenia pomogą określić kierunek zmian bądź drobnych modyfikacji, by program w przyszłości mógł spełnić oczekiwania uczniów, rodziców i nauczycieli.

17 Karta pracy nr 1 Tak było na wakacjach. Narysuj po śladzie, pokoloruj. Połącz koraliki według wzoru.

18 Karta pracy nr 2 Wakacyjne podróże. Dorysuj brakujące elementy na dolnym rysunku.

19 Dorysuj szlaczki. Karta pracy nr 3

20 Karta pracy nr 4 Otocz zieloną pętlą koła. Czerwoną pętlą otocz trójkąty.

21 Karta pracy nr 5 Odszukaj i pomaluj 3 na zielono, 6 na czerwono, 4 na różowo.

22 Karta pracy nr 6 Klocki Połącz każdą figurę geometryczną z przedmiotami, które mają podobne kształty. Użyj różnych kolorów kredek.

23 Połącz klocki z otworem, do którego pasują. Karta pracy nr 7

24 Karta pracy nr 8 Trójkąty i kwadraty Pokoloruj dziewczynkę i chłopca z figur zgodnie z kodem:

25 Karta pracy nr 9. Pokoloruj tylko trójkąty. Pokoloruj tylko kwadraty.

26 Karta pracy nr 10 Posłuchaj imion i przyjrzyj się im uważnie. Odszukaj i podkreśl literę a, A w wyrazach. Agnieszka Mama sanki Iza Joanna woda lalka Anastazja Wyszukaj w ciągu liter znaną ci literę A, a i otocz ją pętlą. A, l, o, g, b, a, n, h, A, k, a, y, f, A, g, c, A, i, a, t, n, A

27 Ułóż wyrazy z rozrzuconych sylab. Karta pracy nr 11 ta ma ta ma do ma ta ta ma mek do my ko ty dy my Połącz obrazki tak, aby ostatnia głoska w nazwie była pierwszą głoską w nazwie następnego. Zadanie 3 Odczytaj wyrazy i napisz je w liniaturze obok. le zie mia lona leń wać

28 Karta pracy nr 12 Ułóż zdanie z rozsypanki wyrazowej i zapisz je. Mama żółtego kupiła sera. paczkę Wypowiedz słowo utworzone z pierwszych głosek nazw rysunków. Zrób w ramce rysunek ilustrujący utworzone słowo.

29 Zadanie 3 Pokoloruj okienka odpowiadające spółgłoskom na niebiesko, samogłoskom na czerwono. Zadanie 4 Połącz takie same sylaby. ma la au to au to la ma

30 Karta pracy nr 13 W domu. Narysuj zgodnie z instrukcją: chmurkę nad domem, chłopca przed domem, drzewo z prawej strony domu, antenę na dachu budynku, krzewy z lewej strony domu, dziewczynkę z prawej strony drzewa. Pokoloruj na żółto kółka po prawej stronie kreski, a na czerwono te, które są po jej lewej stronie. Policz, których kółek jest więcej.

31 Karta pracy nr 14 Na podwórku Narysuj obrazek do wiersza pt. Obrazek D. Gellnerowej zgodnie z jego treścią. Mam sześć kredek w pudełeczku, narysuję domek. W jednym oknie będzie kotek, w drugim mały Tomek. Na czerwonym dachu komin, dym leci do góry. Ponad dachem żółte słonko wśród niebieskich chmurek. Kotek siedzi na okienku bardzo dumny z domku. Tylko Tomek czegoś płacze - czego płaczesz Tomku? Tomek chciałby iść na spacer, jesień piękna taka! Ale spójrzcie: dom drzwi nie ma i jak tu nie płakać? Dokończ kolorowanie, zachowując kolejność barw.

32 Karta pracy nr 15 Dokończ rysować szlaczki zgodnie ze wzorem.

33 Karta pracy nr 16 Dokończ tak rysunki, aby po obu stronach linii były takie same.

34 Karta pracy nr 17 Wakacyjny album Połącz strzałką ze słońcem te przedmioty, które przydadzą się w dzień, a z księżycem te, które przydadzą się w nocy.

35 Karta pracy nr 18 Zastanów się, co narysujesz w kolejnych okienkach. Uzupełnij je. Połącz linią części garderoby z odpowiednią porą roku.

36 Karta pracy nr 19 Dary przyrody. Połącz gruszki od najmniejszej do największej. Połącz strzałkami koszyczki od największego do najmniejszego.

37 Karta pracy nr 20 Rysuj coraz mniejsze elementy. Rysuj coraz większe elementy.

38 Karta pracy nr 21 Bawmy się. W którym rzędzie stoi więcej piłek otocz ten rząd pętlą.

39 Karta pracy nr 22 W okienku z lewej strony narysuj mniej gwiazdek niż w środkowym, a w prawym okienku narysuj więcej. Pokoloruj ten kwiatek, który ma najwięcej płatków.

40 Karta pracy nr 23 Na wsi Policz ptaki najpierw od lewej strony, a potem od prawej. Porównaj wyniki liczenia. Po której stronie jest więcej trójkątów? Po prawej czy po lewej?

41 Każdej gąsce narysuj o jedno jajko więcej. Karta pracy nr 24

42 Karta pracy nr 25 Moje zabawki Na rysunku otocz niebieską pętlą wszystkie zabawki pluszowe, zieloną pętlą samochody i różową lalki. Otocz pętlą tylko te zabawki, którymi można się bawić w piaskownicy.

43 Karta pracy nr 26 Zabawy z rodzeństwem. Ile jest lizaków, a ile jest dzieci? Czy dla wszystkich dzieci wystarczy lizaków? Połącz linią każde dziecko z lizakiem. Połącz przedmioty w pary.

44 Karta pracy nr 27 Uzupełnij tabelkę. Narysuj serca według wzoru.

45 Karta pracy nr 28 Wokół nas 1 Narysuj jeden kwiatek, jeden balonik i jedną piłkę. Pokoloruj pierwszy kwiatek z lewej strony na żółto, a z prawej strony na czerwono. Zadanie 3 Pokoloruj ten element tabelki, na którym jest zapisana liczba

46 Karta pracy nr 29 Zbiory z ogrodu. 2 Pokoloruj tylko dwa elementy. Połącz listki w pary. Czy każdy listek ma parę? Zadanie 3 Pokoloruj element tabelki, na którym jest zapisana liczba

47 Karta pracy nr 30 Kici, kici, miau. 3 Otocz pętlą po 3 kotki Dorysuj tyle miseczek, aby w każdym rzędzie były po 3 miseczki. Zadanie 3 Pokoloruj element tabelki, na którym jest zapisana liczba

48 Karta pracy nr 31 4 Pokoloruj te samochody, których w tabelce są cztery. Pokoloruj, co czwartą oponę. Zadanie 3 Dorysuj samochodom po cztery zapasowe koła. Zadanie 4 Pokoloruj element tabelki, na którym jest zapisana liczba

49 Karta pracy nr 32 5 Dorysuj tyle potrzebnych elementów, aby było 5. Dorysuj tyle kropek, aby na każdym klocku domina było ich razem 5. Zadanie 3 Z podanych niżej patyczków narysuj obok liczbę 5. Zadanie 4 Pokoloruj element tabelki, na którym jest zapisana liczba

50 Karta pracy nr 33 Ach motyle, motyle! 6 Pokoloruj 6 motyli i 6 kwiatków. Pokoloruj liczby, które wskazują ile jest motyli

51 Zadanie 3 Pokoloruj ten element tabelki, na którym jest zapisana liczba

52 Karta pracy nr 34 Tydzień dzieci miał siedmioro... 7 Narysuj, co robisz w kolejne dni tygodnia. 1. Poniedziałek 2. Wtorek 3. Środa 4. Czwartek 5. Piątek 6. Sobota 7. Niedziela Narysuj w każdym kolejnym okienku tabelki o jeden cukierek więcej. Zadanie 3 Ponumeruj kolejno dni tygodnia. Który dzień tygodnia jest twoim ulubionym dniem, dlaczego? PONIEDZIAŁEK 1 WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK SOBOTA NIEDZIELA Zadanie 4 Pokoloruj ten element tabelki, na którym jest zapisana liczba

53 Karta pracy nr 35 Ciasteczkowa kraina. 8 Skreśl tyle ciastek ile wskazuje liczba obok. 7 4 Na pierwszym talerzu pokoloruj 4 ciastka, a na talerzu obok narysuj 8 ciastek. Zadanie 3 Pokoloruj ósme ciasteczko, licząc od prawej strony. Zadanie 4 Pokoloruj ten element tabelki, na którym jest zapisana liczba

54 Karta pracy nr 36 Gry i zabawy 9 Ile razem jest oczek na kostkach? Policz ile jest razem kropek na kostkach i połącz z odpowiednią liczbą Narysuj tyle zabawek ile wskazuje na to liczba obok

55 Zadanie 3 Pokoloruj ten element tabelki, na którym jest zapisana liczba

56 Karta pracy nr 37 Pokoloruj. To znak dodawania Połącz działanie z odpowiednim obrazkiem według wzoru = = = = 3

57 Karta pracy nr 38 Pokoloruj. To znak odejmowania Skreśl właściwą liczbę elementów, zgodnie z działaniem. 4-3=1 5-2=3 6-1=5 3-1=2

58 Karta pracy nr 39 Otocz pętlą te flagi, na których wynik działania jest równy Wykonaj odejmowanie. Pokoloruj tyle figur, ile wskazuje zapisana w działaniu druga liczba. 7 2 = = 5

59 Karta pracy nr 40 Połącz działania, które mają ten sam wynik, a dowiesz się, co zjadają zwierzęta = = = = = = Dodaj liczby kropek na klockach domina. Wpisz odpowiednie liczby w kratki. + = + = Zadanie 3 Pokoloruj liczby.

60 Karta pracy nr 41 Bawię się każdego dnia. Ile trzeba dorysować zabawek, aby było zgodnie z danym znakiem matematycznym? > < = Zastanów się, jakie liczby można wpisać w okienka, i wpisz je. 1< 3< 3> 4> 3= Zadanie 3 Wpisz pomiędzy liczby znak: < lub > lub = Zadanie 4 Narysuj szlaczek złożony ze znaków matematycznych. < > =

61 Karta pracy nr 42 Witaminki, witaminki. Przyjrzyj się dokładnie. Tu trzy kółka i tu trzy kółka = Trzy równa się trzy. < Tu trzy kółka, ale tu cztery. Trzy to tyle samo, co cztery? Trzy - to mniej niż cztery. To jest znak, który mówi, gdzie jest więcej, a gdzie mniej. > Pięć to więcej niż cztery. Wpisz między liczbami odpowiedni znak: > lub <, lub =

62 Karta pracy nr 43 Jak pies z kotem. Przyjrzyj się obrazkom i uzupełnij działania. + 1 = = 4 Uzupełnij działania i odpowiedz na pytania. a. Ile razem jest kości? = b. Ile piłek mają pieski? = c. Ile razem jest kotków i piesków? =

63 Karta pracy nr 44 W każdym rzędzie pokoloruj tyle gwiazdek ile wskazuje liczba Policz elementy i wpisz w okienko, ile ich jest. Pomaluj elementy.

64

65 Karta pracy nr 45 Uzupełnij według wzoru: 1,1 2,2 3,3 4,4 1,2,3,4,1.. 4,3,2,1,4,. Uzupełnij brakujące liczby: 0,.., 2,..,, 5,.,, 8,9,..

66 Karta pracy nr 46 Ponumeruj koty. Przeczytaj uważnie polecenia pod rysunkiem i wykonaj je. Narysuj miseczkę pod kotem pierwszym. Otocz czerwoną pętlą kota trzeciego. Narysuj zieloną gwiazdkę nad kotem szóstym. Ponumeruj kolejne sztachety w płocie. Obok dorysuj 2 kwiatki.

67 Karta pracy nr 47 Skreśl odpowiednią liczbę. Oblicz. 4-1 = = 5-5 = 8 6 =

68 Karta pracy nr 48 Masz 3 czerwone balony i 4 niebieskie. Ile to razem? Oblicz. + = Odpowiedź: Razem jest balonów. Masz 6 balonów. Pękły 3 balony. Ile zostało? Skreśl te, które pękły. - = Odpowiedź: Zostały balony.

69 Karta pracy nr 49 Pomaluj najdłuższy patyczek na zielono, a najkrótszy na żółto. cm cm cm cm Zmierz patyczki i wpisz ich długość w okienka. Pomaluj patyczek i chorągiewkę z taką samą liczbą zgodnie z objaśnieniami. cm cm cm cm cm 3 cm zielony 10 cm różowy

70 Karta pracy nr 50 Odczytaj na linijce długość różnych przedmiotów i zapisz wyniki pomiarów. Wpisz do tabelki litery pod odpowiednią liczbą. Odczytaj hasło. długopis R cm młotek W cm serwetka A cm

71 nóż B cm książka cm O LICZBY LITERY

72 To są produkty, które kupisz na sztuki: Karta pracy nr 51 a to produkty, które należy najpierw: policzyć dodać zważyć odjąć zmierzyć Wybierz właściwą odpowiedź, pokoloruj ją na zielono. Pokoloruj te produkty. Do ważenia towarów służą wagi i odważniki. Znamy różne wagi. Co możemy na nich ważyć? kilogram = kg Do ważenia używamy ciężarków, czyli odważników.

73 Karta pracy nr 52 Do sklepu przywieziono: 40 kg truskawek, 20 kg cytryn i 15 kg pomarańczy. Ile kilogramów owoców przywieziono do sklepu? Odp Ile to jest kilogramów? 30 kg + 60 kg =.. kg 20 kg + 40 kg + 2 kg =.. kg 10 kg + 50 kg + 7 kg =.. kg 10 kg + 70 kg + 8 kg =.. kg 100 kg 50 kg =.. kg 60kg 70 kg =.. kg 60 kg 20 kg 30 kg =.. kg Zadanie 3 Ile ważą zakupy? Truskawki Pomarańcze Marchew Ogórki 6 kg 25 kg 10 kg 5 kg Odp....

74 Podaj wspólną nazwę dla obrazków. Karta pracy nr 53 Płyny odmierzamy To są.. 1 l = Ilość płynu podajemy w litrach 1 litr SOK 1 litr Litr = l Napisz w skrócie na opakowaniach, ile zmieści się płynu. (5 litrów) (2 litry) (3 litry)

75 Karta pracy nr 54 Ile litrów soku marchewkowego kupiła mama? Zapisz działanie. SOK 2 litry SOK 2 litry SOK 1 l Sok 1 l SOK 1 l Odp. Do sklepu przywieziono 20 kartonów mleka o pojemności 1 litra. Sprzedano 15 litrów. Ile litrów mleka jest w sklepie? Zaznacz na rysunku. Oblicz. Odp.. Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Mleko 1 l Zadanie 3 W domu było 10 litrów soku pomarańczowego. Kasia wypiła 3 litry, a mama 2. Ile litrów soku zostało?

76 Karta pracy nr 55 Pokoloruj na czerwono liczby oznaczające niedziele na kalendarzu. STYCZEŃ Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela Przypomnij sobie nazwy miesięcy, pokoloruj te, które najbardziej lubisz?

77 Karta pracy nr 56 Pokoloruj ilustracje, uzupełnij nazwy pór roku. W L J Z Dopisz na paskach nazwy poprzedniej i następnej pory roku. lato zima jesień

78 Karta pracy nr 57 Zosia dostała od mamy takie monety: 2 zł, 2 zł, 5 zł i 1 zł. Oblicz, ile pieniędzy dostała Zosia od mamy? zł zł zł zł = zł Kuba miał 10 zł. Kupił książkę za 8 zł. Ile złotych zostało Kubie? zł zł =.zł Odpowiedź: Kubie zostało.złotych. Zadanie 3 Jakimi monetami możesz wypłacić takie kwoty pieniędzy? Zapisz działania. 16 zł = 10 zł + zł +.zł 13 zł = 5zł + 5zł +.zł +.zł 20 zł = 10zł +.zł Zadanie 4 Pogrupuj pieniądze tak, aby w każdej pętli było po 25 zł. 10 zł 5zł 5 zł 5zł 10zł 5zł 5 zł 1zł 10zł 5zł 5 zł 5zł 1zł 1 zł 2 zł