Sprawność językowa to nie dziedzina wiedzy, to dziedzina umiejętności. Wiedzy się można nauczyć umiejętności trzeba wyćwiczyć.

Transkrypt

1

2 Sprawność językowa to nie dziedzina wiedzy, to dziedzina umiejętności. Wiedzy się można nauczyć umiejętności trzeba wyćwiczyć. A. i P. Wierzbiccy, Praktyczna stylistyka, Warszawa 1969

3 umiejętność to według Słownika języka polskiego «praktyczna znajomość czegoś, biegłość w czymś» Umiejętności są rozumiane jako gotowość do świadomego działania, opartego na wiedzy oraz konkretnym ruchowym opanowaniu (wyćwiczeniu) określonych czynności z możliwością dostosowania ich do zmiennych warunków. Wyróżniamy: umiejętności intelektualne (które polegają na określaniu różnic i podobieństw, tworzeniu pojęć, formułowaniu sądów na podstawie abstrahowania, dowodzeniu i sprawdzaniu) oraz umiejętności motoryczne, stanowiące możliwość sprawnego i celowego wykonywania określonej czynności. Słownik oświatowy WSiP

4 umiejętności ponadprzedmiotowe, kluczowe Pojęcie umiejętności kluczowych jest rozpowszechnione w Polsce już od roku 1995, w związku z pracami nad Nową Maturą oraz Programem KREATOR. Umiejętności kluczowe są tam definiowane jako umiejętności ponadprzedmiotowe. Od pozostałych umiejętności, których uczymy lub uczyć powinniśmy, odróżniają je trzy cechy: odgrywają szczególnie istotną rolę w uczeniu się są szczególnie ważne do osiągania przez człowieka celów społecznych są szczególnie potrzebne na większości stanowisk pracy. Słownik oświatowy WSiP

5 Kształtowania umiejętności kluczowych nie realizuje się jako odrębnej dziedziny aktywności, ale włącza się je w obręb konkretnych przedmiotów poprzez dobór odpowiednich metod i form kształcenia. Chodzi bowiem o to, aby absolwent szkoły był wyposażony nie tylko w wiedzę, ale także w konkretne umiejętności, takie które pomogą mu radzić sobie w nowej rzeczywistości społecznej i gospodarczej. [wg. materiałów programu "KREATOR".]

6 Standardy wymagań egzaminacyjnych są normą (wzorcem) wiedzy oraz umiejętności jakie powinien opanować uczeń na zakończenie poszczególnych etapów kształcenia ustaloną i ogłoszoną przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Są uszczegółowieniem osiągnięć zawartych w podstawie programowej. Stanowią podstawę przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w całym kraju, niezależnie od tego, jaki program nauczania realizowała dana szkoła. Słownik oświatowy WSiP

7 podstawa programowa Akt prawny, ustalany przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, regulujący działania edukacyjne oraz wyznaczający kierunki pracy nad koncepcją edukacji w danej szkole. Stanowi punkt wyjścia do opracowania programów nauczania poszczególnych przedmiotów, bloków przedmiotowych lub programów edukacyjnych, a także programów wychowawczych. Podstawy programowe określają cele i zadania kształcenia szkolnego, podkreślając, że nauczanie ma sprzyjać rozwojowi ucznia, a nie ograniczać się do realizacji materiału. Precyzują, jakie umiejętności powinien opanować uczeń w trakcie kształcenia, wskazują, jakim postawom powinno sprzyjać nauczanie i wychowanie w szkole.

8 1. Tzw. stara podstawa programowa z 26 lutego 2002r. 2. STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH 3. Nowa podstawa programowa z 23 grudnia 2008r. Wprowadzona do klasy I w roku szkolnym 2009/2010 (w klasie IV od roku szkol. 2012/2013) Nowa podstawa programowa pełni również funkcję standardów wymagań egzaminacyjnych.

9 Tzw. stara podstawa programowa wymienia 8 umiejętności ponadprzedmiotowych, m. in. w p.2. Skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach, prezentacja własnego punktu widzenia i branie pod uwagę poglądów innych ludzi, poprawne posługiwanie się językiem ojczystym, przygotowanie do publicznych wystąpień.

10 Jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształcenie posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdego nauczyciela. Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego w szkole podstawowej należą: Umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

11 Uczeń: 1) pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: a) opowiadanie, b) opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki, c) sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki, d) notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, e) kartka pocztowa, f) list prywatny i oficjalny, g) telegram, h) zaproszenie, i) zawiadomienie, j) ogłoszenie, k) instrukcja, l) przepis,

12 2) formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji): a) pyta i odpowiada, b) potwierdza i zaprzecza, c) poleca i prosi, d) przyrzeka i obiecuje, e) zachęca i zniechęca, f) zaprasza, g) przeprasza, h) współczuje, i) żartuje, j) wątpi, k) odmawia,

13 3) buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych, 4) przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli: a) przenosi informacje na oś liczbową, chronologiczną, układ współrzędnych, b) wyraża dane w postaci diagramu słupkowego, prostego schematu, innego rysunku, 5) dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu: a) dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, b) wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, c) pisze czytelnie.

14 Język polski 5 lub 6 Historia - 1 lub 2 Przyroda - 3 Religia - 2 Razem - 11 lub 13

15 Mogą przecież słuchać wykładu nauczyciela. Mogą czytać odpowiedni rozdział podręcznika.

16 Zapamiętujemy 10 % tego, co czytamy

17 Zapamiętujemy 10 % tego, co słyszymy

18 Zapamiętujemy 30 % tego, co widzimy

19 Zapamiętujemy 50 % tego, co widzimy i słyszymy

20 Zapamiętujemy 70 % tego, co mówimy i piszemy

21 Odpowiedź na pytanie w formie jednego lub kilku zdań. Ważne: Określenie liczby zdań. Egzekwowanie od uczniów wyrażania myśli pełnymi zdaniami.

22 Układanie pytań do tekstu. To świetne ćwiczenie czytania ze zrozumieniem. Wstępem do niego może być wskazanie (podkreślenie) najważniejszych informacji.

23 Notatka: kilka zdań, streszczenie, tabela, wykres, plan

24 Plan w formie:»zdań»równoważników zdań»pytań Przykładowe zadania: Plan omawianego tematu, rozdziału książki. Plan przebiegu wojny, jakiegoś wydarzenia.

25 Sprawozdanie (np. z wycieczki, z wyimaginowanej podróży do odległego zakątka świata, z przebiegu doświadczenia, itp.) Przykładowe zadanie: Sprawozdanie z pobytu w Jerozolimie w czasach Jezusa.

26 Opowiadanie (na podstawie tematu z historii, religii, z życia mrówek, itp.) Przykładowe zadanie: Opowiadanie twórcze o podróży w przeszłość, do odległej epoki.

27 Zapis rozmowy (np. z postacią historyczną, z mieszkańcem innego kraju) Opis (zwierzęcia, rośliny, dzieła sztuki, zabytku, osoby)

28 Ogłoszenie np.: do mieszkańców Kunowa w sprawie segregacji śmieci; o szkodliwości spalania tworzyw sztucznych.

29 Przepis np. na zdrową potrawę z podaniem zawartości witamin, minerałów, itp. Instrukcja - np. wykonania doświadczenia, pracy plastycznej, modelu bryły geometrycznej.

30 Napisz tekst pt. Warto jeść jabłka. Zachęcając do jedzenia tych owoców, uwzględnij ich smak i wartości odżywcze. Napisz, co sądzisz o takich wynalazkach jak telewizja, komputer czy Internet. Czy przyniosły człowiekowi tylko korzyści, czy mają na niego również zły wpływ? Uzasadnij własną opinię.

31 Zwierzęta mają różne sposoby na przetrwanie zimy. Wymień dwa z nich. Moja ulubiona pora roku. Opisz wybraną porę roku i uzasadnij, dlaczego ją lubisz. Pamiętaj o poprawnej pisowni. Co i dlaczego najczęściej robisz, gdy w wolnym czasie nie oglądasz telewizji?

32 Wstępne ćwiczenia, np. zebranie odpowiedniego słownictwa; wypowiedź ustna (jako przygotowanie do wypowiedzi pisemnej); zapisanie planu dłuższej wypowiedzi pisemnej; zastosowanie metody dramy (improwizacja, np. wejście w rolę)

33 Zaprezentowanie uczniom wzoru odpowiedniej formy wypowiedzi (może nim być tekst napisany wspólnie na tablicy). Uczniowie w swoich, samodzielnie pisanych tekstach naśladują wzór. Inne podejście propaguje tzw. technikę swobodnego tekstu wg. C. Freineta Przekształcanie tekstów, uzupełnianie fragmentów, dopisywanie dalszego ciągu, wspólne redagowanie na podstawie szkicu, planu.

34 Motywować uczniów do intensywnej pracy. Proponować ciekawe tematy prac pisemnych. Zwiększyć liczbę zadań (ilość przejdzie w jakość). Oceniać i poprawiać.