bo dziecko umie kochać, o wiele bardziej niż umieją dorośli *ALICE MILLER

Transkrypt

1 bo dziecko umie kochać, o wiele bardziej niż umieją dorośli *ALICE MILLER Pod kierunkiem: prof. dr hab. Stanisława Literskiego Opracowała: Agnieszka Stoń-Kogut Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy Kierunek: Pedagogika ZEWiP SDS sem. IV

2 dla Twojego własnego dobra ALICE MILLER

3 Alice Miller - Biografia Alice Miller Polka pochodzenia Żydowskiego, urodziła się we Lwowie 12 stycznia 1923 roku jako Alicja Rostowska. Ojciec, z pochodzenia Żyd, był bankierem, a matka gospodynią domową. W okresie okupacji, wraz z rodzina trafiła do getta, skąd uciekła pod fałszywym nazwiskiem. W okresie okupacji rozpoczęła studia filozoficzne na tajnych kompletach u profesorów: Władysława Tatarkiewicza i Tadeusza Kotarbińskiego. Po II wojnie światowej, w 1946 wyemigrowała do Szwajcarii, gdzie w 1953 w Bazylei obroniła pracę doktorską z pogranicza filozofii, psychologii i socjologii. Ukończyła kursy psychoanalizy i jako praktykujący psychoanalityk długo zaangażowana była w nauczanie i szkolenie. Alice Miller otrzymała nagrodę literacką im. Janusza Korczaka 1986 roku w czasie trwania Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu. Ostatnie lata swojego życia spędziła we francuskiej Prowansji, gdzie w wieku 87 lat zmarła 12 kwietnia 2010 roku. Do końca życia dobrze mówiła po Polsku.

4 Alice Miller życie prywatne Swojego przyszłego męża, Andrew Millera doktora socjologii poznała w czasie studiów. Mieli dwoje dzieci, syna Martina, oraz córkę Julikę. Syn ukończył studia psychologiczne i otworzył prywatną praktykę w Uster koło Zürichu. Małżeństwo nie układało się Millerom. Oboje mieli za sobą trudne czasy wojny i dzieciństwa. Mąż Alice był człowiekiem władczym, autorytarnym, co rzutowało na relacjach ojciec dzieci. Często dopuszczał się wobec dzieci przemocy znęcania czego Alice absolutnie nie tolerowała. Analityczny umysł Alice, analizował jego zachowanie i postępowanie za czym Andrew nie przepadał. Natomiast Ona sama nie dopuszczała nikogo do swoich przeżyć z okresu dzieciństwa i traumatycznych doznań z czasów wojny. Alice Miller nigdy otwarcie nie opowiadała o swoim dzieciństwie, w żadnym z przeprowadzonych z nią wywiadów nie pozwoliła na pytanie odnoszące się do jej dzieciństwa i osobistego życia.

5 Alice Miller - dzieciństwo Alice Miller przeżyła traumę dzieciństwa z którą postanowiła się zmierzyć poddając się w 1958 roku psychoanalizie. Pomogło jej to dostrzec do faktu, że była dzieckiem maltretowanym. Utwierdzenie w tym, pozwoliło pisarce na odnalezienie swojego prawdziwego Ja. zarówno matka jak i ojciec niszczyli we mnie zaufanie do własnych odczuć, od najmłodszych lat próbowali robić wszystko, aby zadowolić, uszczęśliwić ich i dać im wszystko to, czego nie dostali od swoich rodziców, to znaczy miłości, szacunku, uznania, zainteresowania.

6 Alice Miller dziecko niechciane W książce Bunt ciała wyznaje: Nie muszę być wdzięczna rodzicom za dar życia, ponieważ im wcale nie zależało na tym, żebym się urodziła. Oboje zostali do małżeństwa zmuszeni przez swych rodziców. Zostałam spłodzona bez miłości przez parę grzecznych dzieci, która w imię posłuszeństwa wobec swych rodziców sprowadziła na świat dziecko, którego właściwie nie chciała, zwłaszcza, że byłam dziewczynką, a nie chłopcem, jak tego życzyli sobie dziadkowie.

7 Alice Miller Obrazki z dzieciństwa Alice Miller chwyciła za pędzel. Jej prace zbiór 66 akwareli przedstawiających cząstkę jej serca zwarła w album który wydała w roku We wstępie do albumu pisze: Po pięciu latach malowania, które wybuchło u mnie spontanicznie, zaczęłam pisać książki. Nie byłoby to nigdy możliwe bez wyzwolenia wewnętrznego, jakie dało mi malarstwo. Im więcej wolności uzyskiwałam w zabawie z kolorami, tym więcej musiałam podważać rzeczy, jakich nauczyłam się dwadzieścia lat wcześniej.

8 Alice Miller malarstwo W wywiadzie jaki udzieliła Dianie Connors przyznała, że: Jestem szczęśliwa kiedy maluje, czuje się wolna i wyzwolona.

9 Alice Miller -świadoma Dopiero gdy zaczęłam pisać książki, odkryłam jak wrogie jest dzieciom nasze społeczeństwo Doszłam do uświadomienia sobie, że wrogość wobec dzieci ma niezliczone formy, nie tylko na poziomie obozów zagłady, ale na wszystkich poziomach społecznych i w każdej intelektualnej dyscyplinie, także niestety w większości szkół i podejść terapeutycznych.

10 Alice Miller - ideologia Alice Miller uważa, że upokorzenia, bicie, oszustwa, wykorzystywanie seksualne, szyderstwo, zaniedbania są formami nadużyć, ponieważ naruszają godności dziecka, nawet jeśli skutki nie są od razu widoczne. Przemoc to nie tylko problem rodziny, ale całego społeczeństwa. Bite dzieci bardzo wcześnie uczą się w aktów przemocy z których będą korzystać, jako osoby dorosłe. Autorka wykazuje, iż bicie dzieci w pierwszych trzech latach życia ma bardzo negatywny wpływ, ponieważ w tym czasie wszystko zapisuje się w naszym ciele. Nawet pozornie niewinne lekkie klapsy czy poszturchiwania są dla dziecka niebezpieczne, ponieważ:

11 Alice Miller przemoc stosowana wobec dzieci tworzy chore społeczeństwo, rządzące się przemocą. - uczą je przemocy, - burzą niezwykle istotną i potrzebną pewność bycia kochanym, - są przyczyną lęku - oczekiwania następnej kary, - przekazują kłamstwo: kary cielesne mają być niby metodą wychowania, a rodzice używają ich do wyładowania własnej agresji, jeśli biją, to dlatego, że jako dzieci też byli bici, - powodują złość i chęć rewanżu, która objawi się znacznie później, - burzą delikatność i wrażliwość w stosunku do innych i do samego siebie, - uczą dziecko, że przemoc jest manifestacją miłości, (co później może rodzić perwersje).

12 Alice Miller - Terapeuta adwokatem Duże znaczenie dla jej pisarstwa, sposobu myślenia i widzenia dziecka, miał wpływ austriacki neurolog i psychiatra, Zygmunt Freud i jego teorie. Miller uważa; że tradycyjna psychoanaliza, powiela chorą dynamikę relacji rodzic-dziecko, stawiając analityka w pozycji władzy. Nadzieja w leczeniu pojawia się dopiero wtedy, gdy terapeuta staje się prawdziwym adwokatem pacjenta. Szacunek dla jego wewnętrznego dziecka musi grać główną rolę w procesie leczenia. Dziecko podlega długotrwałemu wewnętrznemu rozdarciu; między lękiem przed utratą osób, które kocha, jeśli pozostanie wierne sobie, i paniką wobec perspektywy utraty siebie, jeśli będzie musiało zaprzeczać temu, kim jest. Nie jest ono w stanie rozwiązać konfliktu o tak głębokim podłożu, ani samo przetrwać, czuje się więc zmuszone do konformizmu. Terapia nigdy nie powinna powielać takich sytuacji.

13 Alice Miller świadek pomocny Dostrzega potrzebę zaistnienia kogoś takiego kogo nazywa świadkiem pomocnym lub pomocnikiem. Mogą to być dziadkowie, starsze rodzeństwo, ktoś kogo dziecko lubi, ale przede wszystkim musi to być osoba w pełni empatyczna. Taka osoba może wiele pomóc. Przez serdeczny kontakt z dzieckiem doprowadzić, że się otworzy, oczyści się z nagromadzonej złości i nienawiści. Żeby jednak naprawdę wyzdrowiało, musi przypomnieć sobie wyparte doświadczenia z dzieciństwa, uprzytomnić sobie, jaką krzywdę mu zadano.

14 Alice Miller Zygmunt Freud W miarę rozwoju pisarskiego, jej spojrzenie na dziecko stawiało ją w coraz wyraźniejszej opozycji do tradycyjnych teorii Freuda. Zadedykowała mu w rezultacie, na sto dwudzieste szóste urodziny, swoją książkę Nie będziesz wiedział. Odkrycie, że w nieświadomości dorosłych przetrwały ich dziecięce doświadczenia, oraz zjawisko ich stłumienia, przez wiele lat wpływało na moje życie i sposób myślenia. Ale ja doszłam z czasem do całkiem innych wniosków niż Freud i nie mogę już dłużej zaprzeczać temu, czego dowiedziałam się od moich pacjentów na temat wyparcia nadużyć z dzieciństwa. Miller odrzuca dziś tradycyjne podejście psychoanalityczne w leczeniu, jak i same teorie Freuda. We wczesnym okresie jego pracy Freud wierzył, że korzeniem nerwicy jest, często pełna przemocy i seksualnego charakteru, wczesnodziecięca trauma, która została stłumiona. Jednak dość szybko zmienił swoje poglądy, uznając, że dziecko, choć niewinne, rodzi się z instynktami, które ze swej natury są seksualne i destrukcyjne.

15 Alice Miller kompleks Edypa Alice Miller stawia pytanie: Dlaczego tyle czasu przetrwała teoria Freuda o tzw. kompleksie Edypa? I odpowiada: Ponieważ, według tej teorii, to nie dziecko, ale rodzice są niewinni. Ten pogląd po prostu pasował społeczeństwu. Przeocza on jednak w Edypie wykorzystane dziecko, postrzegając go jako kogoś posiadającego kazirodcze pragnienia, które doprowadziły go do zabicia ojca, poślubienia matki i, ostatecznie, pozbawienia się wzroku.

16 Alice Miller Alice Miller w swoich książkach ukazuje niekiedy bolesną prawdę na temat, co muszę przyznać jest zasmucające, nadal panujących metod wychowawczych polegających na biciu i poniżaniu dzieci. Autorka zwraca uwagę na świadome i nieświadome unikanie przez społeczeństwo pytania, jak rodzice zachowują się względem swoich dzieci.

17 Alice Miller czarna pedagogika Miller używa określenia czarna pedagogika dla zilustrowania, co wskutek naszej hipokryzji i ignorancji wyrządzamy dzieciom dla ich własnego dobra. Pokazuje, że próbując je w ten sposób wychowywać, utrwalamy w nich uczucia poniżenia, lęku, wstydu i winy. Skłaniając je do rezygnacji z siebie, każąc im tłumić ciekawość i emocje, rodzice redukują ich zdolność do czynienia podstawowych rozróżnień w przyszłości. Dzieci są tolerancyjne. Nietolerancji uczą się od nas.

18 Alice Miller dorobek literacki Jest autorką trzynastu książek, przełożonych na trzydzieści języków w których porusza palący problem przemocy fizycznej psychicznej w stosunku do dzieci i jej wpływu na ich dorosłe życie. Lęk, agresja złość, z którymi zmuszone są mierzyć się w dzieciństwie odciskają straszne piętno na późniejszym życiu i relacjach z innymi ludźmi. Miller w swoich książkach odnosi się nie tylko do licznych przypadków, z którymi zetknęła się podczas swojej praktyki psychologicznej, ale i biografii dyktatorów czy znanych artystów, w których znalazła dowody na potwierdzenie swoich obserwacji.

19 Alice Miller publikacje w języku polskim W przekładzie na język polski ukazały się następujące publikacje tej autorki: 1. Miller A., Mury milczenia. Cena wyparcia urazów dzieciństwa, tłum. Jadwiga Hockuba, PWN, Warszawa 1991, 2. Miller A., Dramat udanego dziecka. Studia nad powrotem do prawdziwego Ja, tłum. Narasza Szymańska, Wyd. J. Santorski, Warszawa Miller A., Zniewolone dzieciństwo. Ukryte źródła tyranii, przeł. Barbara Przybyłowska, Media Rodzina Poznań 1999.

20 Alice Miller publikacje w języku polskim 4. Miller A., Ścieżki życia. Historie, w których każdy odnaleźć może własne losy, przełożyła Anna Gierlińska, Media Rodzina Poznań Miller A., Gdy runą mury milczenia. Prawda faktów. Nowe sprawdzone wydanie, przeł. Jadwiga Hockuba, Media Rodzina, Poznań Miller A., Bunt ciała, tłum. Anna Gierlińska, Media Rodzina Poznań 2006

21 Alice Miller cytat wywiad z Diane Connors Uważam to za moje zadanie powtarzać bez końca, że każdy rodzaj bicia, zamykania, klapsów i krzyku jest poniżaniem dziecka i powoduje w nim poważne szkody na całe życie. Dziecko może uniknąć stania się przestępcą, jeśli uda mu się spotkać choć jedną osobę, która nie będzie dla niego okrutna i która może okazać mu, że go lubi i rozumie. Doświadczenie miłości, współczucia czy sympatii pomoże mu zobaczyć okrucieństwo takim, jakie jest. Dzieci, którym brak takich doświadczeń, gdyż nie spotkały w swoim otoczeniu żadnego współczującego świadka, będą postrzegać znęcanie się jako normalny sposób traktowania innych, a więc przekazywać dalej to traumatyczne brzemię. Będą stawać się nowymi Hitlerami, Eichmanami, Pol-Potami czy dołączać do milionowych rzesz ich naśladowców, którzy w dzieciństwie nie zaznali niczego poza okrucieństwem.

22 Zakończenie Wdrażając się w twórczość literacką Alice Miller, nie znając dogłębnie jej życiorysu, mając zdawkowe informacje które bezpośrednio dotyczyłyby tylko Jej osoby, jestem pod wielkim wrażeniem tego co zrobiła, jak potrafiła podnieść się i uwolnić od własnej traumy dzieciństwa i zacząć pomagać innym. Jeżeli każdy z nas po przeczytaniu choć jednej jej książki popadnie choć przez chwile w zadumę, na pewno zastanowi się następnym razem zanim podniesie rękę na dziecko, a może dopuści je do głosu może w końcu poznamy symboliczny język dziecka i uczynimy świat bliski, a nie wrogi dziecku Bo jak mówi Alice Miller: Nie trzeba nam książek z zakresu psychologii, byśmy mogli nauczyć się szacunku dla własnych dzieci I tego życzę Wszystkim

23 Bibliografia Miller A., Zniewolone dzieciństwo. Ukryte źródła tyranii, Media Rodzina, Poznań Miller A., Dramat udanego dziecka studia nad powrotem do prawdziwego Ja, Jacek Santorski & CO Wydawnictwo, Warszawa 1995 Miller A., Bunt ciała, Media Rodzina, Poznań 2006 Miller A., Pamięć wyzwolona. Jak przerwać łańcuch toksycznego dziedzictwa, Jacek Santorsk Niebieska Linia 5/70/2010, Ból zawsze jest ten sam Gazeta Wyborcza, 29/30 maja 1999, Bikont A., Skąd się biorą tyrani, wywiad Charaktery nr 09/1999, Każdy klaps bardzo boli ALICE MILLER najwybitniejsza współczesna myślicielka w dziedzinie psychiatrii w wywiadzie z Diane Connors

24 KONIEC Dziękuję za uwagę