Podstawy prawne i przepisy warunkujące wykorzystanie osobistego sprzętu w modelu weź swój sprzęt do szkoły... 4

Transkrypt

1

2 Spis treści Weź swój sprzęt do szkoły! Podstawy prawne i przepisy warunkujące wykorzystanie osobistego sprzętu w modelu weź swój sprzęt do szkoły Regulamin korzystania z urządzeń mobilnych w szkole Propozycja wykorzystania sprzętu mobilnego w połączeniu ze szkolną infrastrukturą Odrobinę technologii Kompetencje kluczowe uczniów a model BYOD Metody pracy z informacją w modelu weź swój sprzęt do szkoły Zastosowanie urządzeń mobilnych w pracy metodami aktywizującymi

3

4 Weź swój sprzęt do szkoły! Przygotowanie środowiska umożliwiającego funkcjonowanie na zajęciach lekcyjnych modelu weź swój sprzęt do szkoły (BYOD) należy do szkoły. To szkoła zapewnia infrastrukturę, czyli szybkie i bezpieczne połączenie z internetem. W modelu BYOD jest to główny wydatek, można bowiem zaoszczędzić na wydatkach związanych z zakupem komputerów i tworzeniem pracowni komputerowych. Jeśli szkoła korzysta z modelu BYOD, rosną jej szanse na pracę w systemie wzorcowym 1:1, w którym to każdy uczeń ma dostęp do źródła informacji, ponieważ zakładamy, że każdy posiada urządzenie mobilne. Kolejnym plusem stosowania tego modelu jest fakt, iż czas poświęcany na naukę obsługi urządzenia i znajdującego się na nim oprogramowania jest praktycznie wyeliminowany z godzin szkolnych, gdyż każdy zna swoje urządzenie i sprawnie się nim posługuje. Nauczył się je obsługiwać w wolnym czasie, poza szkolnymi zajęciami. Przyjmując, że nie trzeba marnować czasu na naukę obsługi, można przewidzieć, że uczeń w pracy z urządzeniem mobilnym skupi się na rozwiązaniu zadania, znalezieniu potrzebnych informacji, co sprawi, że jego praca będzie efektywniejsza. Pracując na osobistym sprzęcie, uczeń może wykonać zadanie zarówno w szkole, jak i w domu. Ten czynnik wydaje się niezwykle istotny, ponieważ czas spędzony przez ucznia w internecie, w znacznym stopniu jest czasem wolnym od zajęć szkolnych. Pojawia się aspekt bardzo pozytywny samodzielna praca i pogłębianie wiedzy przez ucznia poza szkołą, co stanowi najkorzystniejsze z możliwych rozwiązań dotyczących zagospodarowania czasu wolnego ucznia. Korzystanie z tych samych aplikacji (w szkole i w domu) również ułatwia uczniowi pracę z informacją, powoduje, że narzędzia i urządzenia mobilne stają się środkiem do poznania, a nie celem samym w sobie. Weź swój sprzęt do szkoły (bring your own device, BYOD) Metoda pracy polegająca na wykorzystaniu przez pracowników, współpracowników, a w kontekście edukacyjnym studentów lub uczniów, własnych przenośnych urządzeń informacyjnych i komunikacyjnych, do których są przyzwyczajeni i z których korzystają również, a nawet przede wszystkim, poza pracą lub szkołą.! 3

5 NAUCZANIE W MODELU WEŹ SWÓJ SPRZĘT DO SZKOŁY Podstawy prawne i przepisy warunkujące wykorzystanie osobistego sprzętu w modelu weź swój sprzęt do szkoły Nie ma prawnej regulacji modelu BYOD. Istnieją działania lokalne, które są świadectwem na pozytywne aspekty wdrożenia tego modelu do szkół, jednak ogólnych ustaleń i przepisów porządkujących sposoby wrażania tego modelu jeszcze nie sformułowano. Dokumentami szkolnymi regulującymi wykorzystanie osobistego sprzętu w modelu BYOD mogą być wewnątrzszkolne regulaminy, procedury postępowania, instrukcje. Również możliwe jest wdrożenie tego modelu w postaci szkolnego projektu innowacyjnego. Można wówczas zaplanować rozwój infrastruktury, przygotować w sposób kompleksowy nauczycieli do pracy w modelu BYOD, przygotować niezbędne procedury i dokumentację. Szkoła może podejmować działania innowacyjne, poszukiwać nowych metodycznie i organizacyjnie rozwiązań. Jeszcze innym sposobem wdrożenia modelu BYOD może być innowacja metodyczna realizowana przez jednego nauczyciela w ramach pracy własnej. Podlega ona wówczas swoistym regulacjom, takim jak w przypadku wprowadzania każdego innego rodzaju innowacji. Możliwe jest też uzasadnienie pracy w modelu BYOD w przypadku modyfikacji programu nauczania danego przedmiotu z zastrzeżeniem dotyczącym stosowania nowoczesnych form i metod pracy z użyciem nowoczesnych urządzeń mobilnych. Działaniem wdrożeniowym o mniejszej skali może być projekt edukacyjny realizowany w szkole przez jednego lub grupę nauczycieli. Wówczas stosuje się dokumentację projektową. 4

6 Regulamin korzystania z urządzeń mobilnych w szkole Dla zwiększenia bezpieczeństwa i ujednolicenia działań nauczycieli i uczniów związanych z zastosowaniem modelu BYOD w szkole warto opracować szkolny regulamin, który ujednolici i dookreśli możliwości stosowania własnego sprzętu w szkole. W regulaminie można doprecyzować zasady, reguły i uwarunkowania. Z regulaminem powinien się zaznajomić każdy korzystający z własnego sprzętu na terenie szkoły. Dobrze jest to odnotować podpisem osoby zainteresowanej, potwierdzającym zapoznanie się z treścią regulaminu. Założenie ogólne występujące w szkolnych regulaminach: 1. Każdy uczeń szkoły, który korzysta z własnego sprzętu mobilnego na jej terenie musi przestrzegać przepisów szkolnego regulaminu wykorzystania osobistych urządzeń mobilnych. Odstąpienie od przedstawionych w nim zasad skutkuje ograniczeniem możliwości korzystania z prywatnego urządzenia na terenie szkoły. 2. Uczeń jest zobowiązany do osobistej opieki nad własnym sprzętem, powinien go właściwie użytkować, nie narażając na zniszczenia, zagubienie, porzucenie. Szkoła nie ponosi odpowiedzialności za bezpieczeństwo (np. zgubienie lub uszkodzenie) urządzenia. 3. Uczeń korzysta na terenie szkoły z ogólnodostępnej sieci szkolnej, w przypadku nieprzestrzegania przepisu i używania sieci 3G bez zgody i wiedzy nauczyciela lub wychowawcy zostanie mu cofnięte pozwolenie wykorzystania urządzenia mobilnego w szkole. Założenia szczegółowe: Warto przygotowując regulamin pamiętać o czynnościach niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania urządzeń mobilnych, czyli ładowaniu ich baterii. Czynność ta winna być wykonana przez ucznia w domu. Tak przygotowane urządzenie może być wówczas z powodzeniem wykorzystywane w szkole. Ładowanie osobistego sprzętu na terenie szkoły niepotrzebnie naraża właściciela na zagubienie ładowarki lub inne utrudnienia. 5

7 NAUCZANIE W MODELU WEŹ SWÓJ SPRZĘT DO SZKOŁY Należy też zwrócić uwagę uczniowi na aktualizację systemów i programów ochronnych. Praca z informacją niesie zagrożenie zawirusowania sprzętu. Istotnym elementem regulaminu będzie również paragraf o odpowiedzialności finansowej, ponoszonej za naprawy sprzętu. To uczeń jest odpowiedzialny za właściwą opiekę nad swoim urządzeniem, instalacje, aktualizacje i konserwację oprogramowania. Jednoznacznie sugeruje się w regulaminach, iż odpowiedzialność materialną za sprzęt i jego użytkowanie ponosi uczeń lub jego rodzice. Warto też pamiętać, by szkoła zastrzegła sobie prawo do kontroli zawartości urządzenia mobilnego, jeśli zachodzi podejrzenie o niewłaściwe jego wykorzystanie lub posiadanie nielegalnych treści. Ważnym paragrafem regulaminu będzie punkt mówiący o powinnościach ucznia, sposobie pracy z urządzeniem na zajęciach lekcyjnych. Konieczne jest wprowadzenie do regulaminu punktu zakazującego zabawy mobilnymi urządzeniami w miejscach publicznych, jeśli nosi ona znamiona mobbingu, cyberprzemocy, bezmyślnych zabaw w miejscach odosobnionych (prywatnych), takich jak toalety i szatnie. Ważne, by pamiętać o zapisie mówiącym, iż w sprawach nieuregulowanych regulaminem stosuje się przepisy prawa szkolnego lub ogólnego. Bywają sytuacje trudne do przewidzenia, a zapis taki odwołuje nas do innych źródeł prawnych, regulujących życie szkoły i zachowania obywatelskie. Każda placówka szkolna może i powinna wypracować sobie własnych regulamin pracy z modelem BYOD. Zamieszczony przykład stanowi jedynie podpowiedź i może być źródłem inspiracji dla twórców własnego szkolnego regulaminu pracy z osobistymi urządzeniami mobilnymi. 6

8 Propozycja wykorzystania sprzętu mobilnego w połączeniu ze szkolną infrastrukturą W zależności od rodzaju sprzętu mobilnego i wyposażenia pracowni możliwe są trzy główne sposoby pracy. Sposoby pracy w zależności od rodzaju sprzętu mobilnego i wyposażenia pracowni W pierwszym przypadku należy zabezpieczyć dostęp do sprzętu szkolnego typu laptop, rzutnik, ekran lub tablica interaktywna. Praca odbywa się zdalnie, np. z wykorzystaniem obszarów Google Docs, ale dzięki tej konfiguracji ze sprzętem szkolnym możliwe jest obserwowanie działań uczniów na ekranie lub tablicy. Efekt pracy uczniów lub grup uczniowskich jest widoczny dla wszystkich. Uczniowie pracują na jednorodnym sprzęcie, np. tabletach lub smartfonach. 2. W drugim przypadku uczniowie dysponują różnym sprzętem (tablet, laptop, smartfony) i pracują w internecie. Możliwe jest to np. z wykorzystaniem programu conceptboard wirtualnej tablicy. Obserwacja ich poczynań jest możliwa dzięki użyciu zestawu: rzutnik, laptop, ekran lub tablica 7

9 NAUCZANIE W MODELU WEŹ SWÓJ SPRZĘT DO SZKOŁY interaktywna. Możliwe jest też współpracowanie uczniów w parach. Praca ma charakter asynchroniczny uczniowie mogą pracować nad zupełnie innymi zagadnieniami. 3. W trzecim przypadku praca uczniów odbywa się wyłącznie z wykorzystaniem internetu i własnych urządzeń mobilnych. Nie można obserwować działania ogólnego na ekranie, ale możliwe jest podglądanie pracy w grupach. 8

10 konstruktywistyczna w zm Konstruktywizm wizm + Ocenianieie Tradycyjne priorytety co? jak? Konektywistyczna Odrobinę technologii Specyfika urządzeń mobilnych porównanie Smartfon Ekran: 2,5 5 cali. Klawiatura: ekranowa. Procesor o niskiej mocy, pamięć krzemowa, wzbogacona o możliwość rozszerzenia kartami Micro SD. Ciężar poniżej 0,3 kg. Tablet Ekran: 5 10 cali. Klawiatura: ekranowa. Procesor podobnie jak w smartfonie o niskiej mocy, nie ma dysku twardego, jest za to pamięć krzemowa, powiększana za pomocą kart Micro SD. Ciężar około 0,3 0,7 kg. Laptop Ekran: cali. Budowa wewnętrzna zbliżona jakościowo do komputera stacjonarnego. Klawiatura: fizyczna, najczęściej standardowych rozmiarów, bez klawiszy numerycznych. Ciężar sprzętu około 2 4 kg. Netbook Ekran: cali. Klawiatura: fizyczna (lub ekranowa w wersjach z ekranem dotykowym), o zmniejszonych wymiarach. Wewnętrzna budowa to urządzenia o niskich parametrach, czyli procesor o stosunkowo niskiej mocy, małych rozmiarów dysk twardy, brak napędu optycznego. Typowy do wykorzystania jako narzędzie do pracy z internetem. Ciężar około 1 kg Behawioryzm Kognitywizm Konektywizm Laboratorium rium Dydaktyki Cyfrowej dla Szkół Województwa Małopolskiego Podejście konektywistyczne Wszystkie te urządzenia charakteryzuje duża mobilność i intuicyjny sposób obsługi. Jeśli ktoś obsługuje telefon typu smartfon, nie będzie miał kłopotu z obsługą tabletu; jeśli zna obsługę laptopa, swobodnie będzie się posługiwał netbookiem. 9

11 NAUCZANIE W MODELU WEŹ SWÓJ SPRZĘT DO SZKOŁY Przykładowe systemy operacyjne urządzeń mobilnych porównanie System operacyjny Android System operacyjny ios Logo systemu Zaplecze techniczne Google play sklep z aplikacjami do systemu Android Duże zaplecze techniczne w postaci portalu i sklepu itunes Opis systemu Android jako system nie ma dużych wymagań sprzętowych, dlatego wielu producentów zdecydowało się wykorzystać ten system w swoich urządzeniach. Android pomyślany jest jako narzędzie dla młodych osób i w związku z tym bardzo łatwo pracować nim w zasobach internetowych. Główną zaletą tego systemu jest łatwość w skonfigurowaniu kont pocztowych oraz powiązaniach telefonu z kontem na Facebooku oraz Twitterze ios to system operacyjny Apple Inc. wykorzystywany w urządzeniach mobilnych iphone, ipod touch, ipad. Nazwa obecnie funkcjonująca miała swoją premierę dopiero 7 czerwca 2010 roku. Pierwszy intuicyjny system dla urządzeń mobilnych. Kompatybilny z system operacyjnych komputerów tej firmy Strona www android.com.pl 10

12 Kompetencje kluczowe uczniów a model BYOD Kompetencja kluczowa Komunikacja w języku ojczystym BYOD słowniki, edytory tekstu, notatniki; przeglądanie stron WWW, tworzenie i administrowanie zdalne blogami, stronami; publikowanie informacji w portalach społecznościowych; praca z tekstem krótkie i długie komunikaty Komunikacja w językach obcych słowniki, edytory tekstu, notatniki; przeglądanie stron WWW, tworzenie i administrowanie zdalne blogami, stronami; publikowanie informacji w portalach społecznościowych; tłumacze online; lekcje ze skypem lektorzy i native speakerzy Kompetencje w zakresie matematyki, nauk ścisłych i techniki arkusze kalkulacyjne, kalkulatory, schematy, wykresy, funkcje, symulacje Technologie informacyjne i komunikacyjne Umiejętność uczenia się kontakt z informacją, doskonalenie umiejętności jej wyszukiwania i selekcjonowania; udział w formach dyskusyjnych; pozyskiwanie materiałów z otwartych zasobów edukacyjnych, tworzenie własnych zasobów; projektowanie publikacji; zastosowanie wiedzy w zakresie prawa autorskiego kontakt z informacją, doskonalenie umiejętności jej wyszukiwania i selekcjonowania; udział w formach dyskusyjnych; pozyskiwanie materiałów z otwartych zasobów edukacyjnych Kompetencje społeczne i obywatelskie portale społecznościowe, własne kanały informacyjne; strony telewizji, instytucji kultury, kanały filmowe (warto poznać stronę: Przedsiębiorczość programy analityczne, giełda, symulacje, wykresy, portale dla firm porady, gry strategiczne w zakresie prowadzenia własnego przedsiębiorstwa Kultura ogólna dostęp do kultury masowej, udział w życiu kulturalnym i współtworzenie jej poprzez publikowanie własnych prac i materiałów oraz artykułów 11

13 NAUCZANIE W MODELU WEŹ SWÓJ SPRZĘT DO SZKOŁY Metody pracy z informacją w modelu weź swój sprzęt do szkoły Praca z nowoczesną formą informacji wymaga stosowania nowych metod nauczania opartych na założeniach konektywizmu (zwrócenie szczególnej uwagi na uczenie się przez konfrontowanie różnych opinii, łączenie informacji z różnych źródeł, tworzenie powiązań między obszarami, ideami i koncepcjami) lub też konstruktywizmu (budowanie, konstruowanie, rekonstruowanie wiedzy na podstawie własnego doświadczenia i osobistej percepcji). Nauczyciel nie jest już źródłem informacji dla ucznia, jedynie osobą doradzającą, mobilizującą, kierującą procesem uczenia się. Nauczyciel powinien organizować edukacyjną przestrzeń dla ucznia, a do działań tego typu nadają się: metoda projektu, WebQuest, eportfolio. Metodom tym przypisuje się wysoką efektywność: stanowią doskonały sposób na zmotywowanie ucznia, umożliwiają realizację zadań ponadprzedmiotowych, interdyscyplinarność, rozwijanie umiejętności analizy, syntezy, planowania, oceny, samooceny, współpracy w grupie, komunikowania się, podejmowania decyzji, projektowania rozwiązań. Metodę pro- Schemat przebiegu projektu 12

14 jektu od metody WebQuest 1 odróżnia przestrzeń zdobywania informacji, w której porusza się uczeń. O ile w metodzie projektu internet jest jednym ze źródeł pozyskania informacji, to w metodzie WebQuest jest jedynym źródłem. 1 data dostępu 29 listopada 2013 r. Projekt jako metoda z obszaru metod problemowych jest wyjątkowo skuteczny. Schemat przebiegu projektu w obu metodach przedstawia rys. 2. Metoda Portfolio (tradycyjne lub elektroniczne eportfolio) sprawdza się tam, gdzie ocenianie prac, aktywności uczniów, ich umiejętności i osiągnięć jest zbyt trudne, ponieważ są wynikiem złożonych procesów i działań ucznia. W przypadkach wykraczających poza klasyczne ocenianie stopniami szkolnymi, świetnie wpisuje się, jako narzędzie kompleksowej oceny działań i poczynań ucznia. Portfolio przyda się wówczas, gdy nauczyciel w swojej pracy stosuje metody aktywizujące, których efektem są wytwory uczniów realizowane na wielu różnych polach aktywności. eportfolio wykonywane w formie cyfrowej (czyli z wykorzystaniem urządzeń mobilnych, w technice cyfrowej) angażuje ucznia w liczne czynności z obszaru stosowania nowych technologii. Wykonuje je on samodzielnie, często w innym miejscu niż szkoła, np. w domu. Tworzenie własnego eportfolio to nieustanne opracowywanie dokumentów pisanych i ich cyfryzacja, skanowanie świadectw, dyplomów, certyfikatów, drukowanie podziękowań, notatek i prac. Dzięki temu zyskujemy możliwość ich szybkiego przeglądania, bezpiecznego przechowania, szybkiego publikowania, przetwarzania i powielania. 13

15 NAUCZANIE W MODELU WEŹ SWÓJ SPRZĘT DO SZKOŁY Zastosowanie urządzeń mobilnych w pracy metodami aktywizującymi Jeśli stosujemy na lekcji metody aktywizujące, możemy zauważyć, że praktycznie na każdym jej etapie możliwe jest stosowanie urządzeń mobilnych wspomagających pracę ucznia z informacją. Korzystanie z tego typu urządzeń, nawet jeśli projekt nie jest związany z obszarem nowych technologii, lecz dotyczy innych treści przedmiotowych, niesie za sobą wymierne korzyści, takie jak zwiększenie aktywności uczniów, ułatwienie im pracy w zakresie poszukiwania informacji oraz jej przetwarzania. Podczas przeszukiwania i selekcjonowania informacji bardzo przydatne są aplikacje internetowe, edytory w chmurze i programy prezentacyjne. Etapy pracy z informacją 1. Ocena wiarygodności źródła i selekcjonowanie informacji Ćwiczenia z urządzeniami mobilnymi na tym etapie pracy z informacją mogą dotyczyć poszukiwania informacji w różnych serwisach, na różnych stronach. Dzielimy klasę na grupy. Ich zadaniem jest wyszukanie tej samej informacji za pomocą różnych urządzeń mobilnych w różnych miejscach sieci. Porównujemy efekt pracy sprawdzamy, gdzie informacja się powtarza, gdzie zniekształca. Badamy, co wpływa na zniekształcenie informacji. Próbujemy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak się dzieje. Jeśli Etapy pracy z informacją 14

16 chodzi o architekturę podłączenia urządzeń, to może ona być dowolna. Grupy pracują na dowolnym sprzęcie (telefon, laptop, tablet). Celem działań uczniowskich jest wyszukanie informacji. 2. Przetwarzanie informacji, modyfikowanie jej i przygotowywanie do publikacji Warto wykorzystać różnego rodzaju oprogramowanie nieustannie pojawiające się w sieci internetowej. Na przykład mapy myśli, wirtualne tablice, programy prezentacyjne, takie jak Prezi, Glogster, Toondoo, PawToon. Programy te współpracują ze wszystkimi urządzeniami mobilnymi. Dobrym sposobem inspirowania uczniów do samodzielnych działań jest stworzenie przez nich i nieustanne uzupełnianie osobistej strony WWW lub notatki tematycznej na autorskim blogu. Można również zasugerować wykonanie uczniom notatek i rysunków odręcznych, gdzie na późniejszym etapie mogą być one sfotografowane lub zeskanowane, aby móc je cyfrowo archiwizować. Wiadomo, że manipulacje motoryczne służą rozwojowi koordynacji, może to być jeden z etapów pracy projektowej. Aby sprawiedliwie dokonać porównania i oceny wykonanej pracy przez grupy uczniów w wirtualnym świecie, narzędzia pomiarowe powinny być ustandaryzowane. Przydatne mogą się okazać również ze względów wychowawczych, ponieważ pozytywnym zjawiskiem jest umiejętność dopasowania się do wymogów i reguł postępowania. Urządzenia mobilne można wykorzystać jako przeglądarki internetowe, notatniki, komunikatory, dyktafony, aparaty cyfrowe i kamery. Różnorodność powstających dokumentów otwiera wiele możliwości przed uczniami. Pobudza kreatywność, rozwija wyobraźnię. Przetworzona przez uczniów informacja ma profesjonalną formę, jest estetyczna, gotowa do publikowania i łatwa do modyfikowania. 15