TEMATY NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W SESJI WIOSENNEJ 2012/2013

Transkrypt

1 TEMATY NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W SESJI WIOSENNEJ 2012/2013 Literatura: 1. Omów różnorodne ujęcia motywu świata teatru w utworach Odwołaj się do wybranych dzieł. 2. Od Krasickiego do Młynarskiego. Polska literatura satyryczna w walce z wadami Polaków. Wskaż najbardziej charakterystyczne motywy tej twórczości, oceń środki artystyczne oraz jej oddziaływanie. 3. Miasto synonim cywilizacji i postępu czy obszar zepsucia i degeneracji? Rozważ na przykładzie wybranych utworów 4. Motywy mitologiczne w literaturze różnych epok. Zrealizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów lekturowych. 5. Zjawy, wiedźmy, goście z zaświatów w literaturze. Omów ich rolę w wybranych utworach 6. Na wybranych przykładach z literatury zaprezentuj i oceń różne modele par małżeńskich. 7. Córki bohaterki literatury polskiej. Zaprezentuj wybrane kreacje literackie córek, wskaż podobieństwa i różnice w sposobie ich istnienia. 8. Różne modele rodziny w literaturze. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady literackie. 9. Motyw dworku szlacheckiego w literaturze. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. 10. Literacki portret ojca. Odwołując się do wybranych dzieł z literatury, przedstaw różne kreacje tej postaci. 11. Nasi bracia mniejsi w literaturze. Omów rolę obecności zwierząt w wybranych utworach. 12. Pieniądze kluczem do wolności? Rozważ temat na podstawie wybranych tekstów 13. Realiści i idealiści w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach epoki pozytywizmu. 14. Postać władcy w literaturze - omów na wybranych przykładach, wskazując różnice i podobieństwa w kreacjach 15. Wizerunek matki w literaturze. Zrealizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów 16. Arkadie i utopie literackie krainy szczęścia. Omów sposoby ich kreowania, funkcje i znaczenie, korzystając z wybranych tekstów lekturowych. 17. Ojczyzna jako obowiązek i wyzwanie. Omów zagadnienie, odwołując się do tekstów literackich dwóch wybranych epok. 18. Natura jako przedmiot opisu i jako bohater literacki. Omów na wybranych utworach. 19. Mechanizmy systemów totalitarnych w ujęciu wybranych twórców literatury współczesnej. Omów na wybranych przykładach 20. Motto, tytuł, ostatnia scena jako klucz do interpretacji dzieła. Przedstaw na wybranych 21. Wpływ Biblii na literaturę. Omów zagadnienie na wybranych 22. Polski bohater romantyczny w walce za ojczyznę. Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych przykładów str. 1

2 23. Powstanie styczniowe jako przyczyna dramatów życiowych bohaterów utworów E. Orzeszkowej, B. Prusa, S. Żeromskiego. Przedstaw i porównaj, odwołując się do wybranych tekstów lekturowych. 24. Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia, niepokoje baroku widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej. 25. Obraz wsi w literaturze wybranych epok. Zrealizuj temat, porównując konkretne przykłady. 26. Bohaterowie literaccy, którzy podlegają przemianie wewnętrznej. Zanalizuj problem na wybranych przykładach z różnych epok. 27. Śmierć i przemijanie jako nieustanne problemy ludzkiej egzystencji. Ukaż różne ujęcia motywu w wybranych utworach 28. Co czynić? Jak postąpić? Oceń dylematy moralne bohaterów stojących wobec trudnego wyboru postawy życiowej w dwóch wybranych epokach 29.,,Cierpienie jest nauczycielem - rozważ prawdziwość słów Ajschylosa w oparciu o wybrane utwory literackie. 30. Pisarze oświeceniowi jako obserwatorzy i krytycy społeczeństwa polskiego XVIII wieku. 31. Czym jest władza? Rozważ temat na przykładzie wybranych utworów 32. Dokonaj analizy porównawczej bohatera dramatu romantycznego i dramatu współczesnego. 33. Obyczaje stołu i tradycje kulinarne utrwalone w literaturze polskiej różnych epok. Omów temat na wybranych 34. Oblicza samotności w literaturze. Omów temat na wybranych 35. Współczesna poezja religijna. Omów zagadnienie, korzystając z tekstów wybranych twórców (np. ks. J. Twardowskiego, K. Wojtyły). 36. Postawy i zachowania ludzi w obliczu wojny, zagłady, zła. Zanalizuj problem na podstawie wybranych utworów 37. Świat ludowych wierzeń i wartości oraz jego rola w literaturze. Omów na przykładzie wybranych tekstów 38. Człowiek w sytuacji próby. Odwołując się do wybranych utworów literackich, rozważ, jakie wartości moralne kierowały postępowaniem ludzi w okresie wojny i okupacji. 39. Który z twórców literatury europejskiej mógłby być Twoim autorytetem moralnym? Dokonaj prezentacji artysty i uzasadnij wybór. 40. Fascynacja wsią polską w utworach Jana Kasprowicza, Stanisława Wyspiańskiego i Władysława Reymonta. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów 41. Biografia Jana Kochanowskiego jako tworzywo literackie jego dzieł. Omów na wybranych 42. Idea cierpienia w życiu Chrystusa, Hioba, Prometeusza i Syzyfa. Zrealizuj temat, dokonując porównania postaw i wyborów życiowych postaci. 43. Bohaterowie tragiczni dramatów antycznych, szekspirowskich i romantycznych. Omów zagadnienie odwołując się do konkretnych przykładów 44. Polski śpiewnik narodowy. Jakie wartości uznane zostały za naczelne w tekstach Józefa Wybickiego (Mazurek Dąbrowskiego), Marii Konopnickiej (Rota), Jana Pietrzaka (Żeby Polska była Polską), Ignacego Krasickiego (Hymn do miłości ojczyzny) i Alojzego Felińskiego (Boże, coś Polskę)? Uzasadnij swoją wypowiedź. 45. Motyw maryjny w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach str. 2

3 46. Literackie wizerunki małych ojczyzn - np. Soplicowa, Korczyna czy Nawłoci. Zrealizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów 47. Heroizm w literaturze. Omów motyw i sposób jego funkcjonowania na wybranych 48. Stosunek do przeszłości narodowej w twórczości H. Sienkiewicza, S. Żeromskiego i W. Gombrowicza. Omów temat, analizując właściwe teksty literackie. 49. Kult wielkich bohaterów w twórczości C.K. Norwida. Zrealizuj temat, odwołując się do wybranych utworów. 50. Dramaty rodzinne jako motyw literacki. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów 51. Dom w Panu Tadeuszu i w Ludziach bezdomnych. Zanalizuj problem, odwołując się do wspomnianych tekstów 52. Poezja Tadeusza Różewicza jako jedyna możliwa reakcja na doświadczenia wojny. Omów problem, przywołując właściwe teksty poetyckie. 53. Szaleni czy rozważni - zaprezentuj dwa sposoby kreowania bohatera w wybranych tekstach 54. Męczennicy ustrojów totalitarnych w Dziadach cz. III, Innym świecie oraz opowiadaniach T. Borowskiego. Omów temat, koncentrując się na wybranych kreacjach bohaterów. 55. Ludzie pracy w literaturze XIX i XX wieku. Rozwiń temat na wybranych 56. Wstrząsające wizje dwudziestowiecznych obozów kaźni w utworach Tadeusza Borowskiego i Gustawa Herlinga - Grudzińskiego. Omów zagadnienie, analizując sposób ukazania problemu. 57. Patriotyzm jako główna idea literatury oświecenia i romantyzmu. Przedstaw, na wybranych przykładach literackich, podobieństwa i różnice w sposobie pojmowania problemu. 58. Zadziwić przede wszystkim, czyli rzecz o poezji barokowej. Dokonaj omówienia typowych dla baroku figur poetyckich. Przywołaj konkretne teksty poetyckie. 59. Sarmata w literaturze polskiej. Porównaj różne kreacje bohaterów szlacheckich w wybranych utworach. 60. Motyw gór i jego funkcje w utworach literackich różnych epok. Omów na przykładzie wybranych tekstów, np. A. Mickiewicza, J. Słowackiego, J. Kasprowicza, K. Przerwy Tetmajera. 61. Socrealizm jako sposób prezentowania rzeczywistości w literaturze lat pięćdziesiątych. Omów na wybranych 62. Duchowni jako bohaterowie utworów Zaprezentuj swoje rozważania na wybranych 63. Czym wytłumaczysz popularność literatury fantastycznej? Szukając odpowiedzi, zaprezentuj kilka utworów z tego kręgu gatunkowego. str. 3

4 Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki: 1. Średniowieczna sztuka religijna - omów główne wątki w malarstwie i poezji. 2. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji. 3. Portrety Żydów, świat ich kultury w dziełach literackich i malarstwie. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów różnych epok. 4. Wojna jako romantyczna legenda i tragiczna prawda. Przedstaw problem w oparciu o przykłady literackie, malarskie i filmowe. 5. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne). 6. Portrety dziecka w literaturze i malarstwie różnych epok. Dokonaj prezentacji i porównania. 7. Apokaliptyczne wizje świata w malarstwie i poezji. Omów na wybranych 8. Filmowe i literackie kreacje bohaterów Wesela. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do filmu A. Wajdy i tekstu S. Wyspiańskiego. 9. Odtwarza czy przetwarza? Na wybranych przykładach przedstaw relację między dziełem literackim a jego adaptacją filmową. 10. Porównaj literacką i malarską wizję wsi zaprezentowaną w Chłopach Wł. St. Reymonta i obrazach J. Chełmońskiego. 11. Powieści polskich pozytywistów i ich adaptacje filmowe. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów. 12. Boże Narodzenie i Wielkanoc jako temat obecny w literaturze i w sztuce polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów. 13. Fascynacje tatrzańskie w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych dzieł. 14. Dramaty W. Szekspira a ich współczesne adaptacje. Omów na wybranych przykładach teatralnych i filmowych. 15. Brzydota jako kategoria estetyczna w literaturze, w malarstwie i innych sztukach plastycznych (np. instalacje). Omów na wybranych 16. Polska pieśń patriotyczna i jej związek z dziejami narodu. Odwołaj się do wybranych przykładów muzycznych i 17. Porównaj wizerunki matki w literaturze i sztukach plastycznych. Zaprezentuj wnioski. 18. Omów sposoby ujęcia motywu Ikara w wybranych tekstach kultury. 19. Świat orientalny jako źródło inspiracji artystów. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich i innych dziedzin sztuki (np. malarstwo, moda, muzyka). 20. Motyw tańca w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 21. Holocaust jako temat literacki i filmowy. Omów problem, analizując wybrane przykłady, np. Medaliony, Zdążyć przed Panem Bogiem, Lista Schindlera, Pianista. 22. Impresjonizm w malarstwie i literaturze Młodej Polski. Przywołując odpowiednio dobrane przykłady, zaprezentuj problem. 23. Królestwo piekieł i jego przedstawiciele w literaturze i sztuce. Zaprezentuj funkcjonowanie tego motywu w wybranych dziełach. 24. Motyw mogił w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych dzieł. str. 4

5 25. Biblia. Na wybranych przykładach dzieł sztuki i literatury rozważ nieustanną żywotność motywów biblijnych. 26. Śmierć, sąd, piekło w literaturze i malarstwie - omów na wybranych 27. Obraz świetności Polski w utworach Henryka Sienkiewicza i malarstwie Jana Matejki. Omów zagadnienie na wybranych 28. Powstanie styczniowe w literaturze, malarstwie i filmie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 29. Przedstaw nastroje końca XIX wieku w liryce młodopolskiej i malarstwie. Omów na wybranych 30. Z. Herbert i K. Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagrożenia. Omów, odwołując się do wybranych przykładów. 31. Pory roku jako temat literacki, muzyczny i malarski. Omów zagadnienie na przykładzie różnych dzieł. 32. Motyw nocy w literaturze i w malarstwie. Przedstaw, jakie funkcje pełni motyw nocy w wybranych 33. Kolory, które znaczą w literaturze i sztuce. Przeanalizuj funkcję barw w wybranych tekstach kultury. 34. Sentymentalizm w literaturze i malarstwie okresu oświecenia. Przedstaw cechy tego nurtu na wybranych Język: 1. W jaki sposób język realizuje funkcję impresywną w reklamie telewizyjnej i prasowej? Omów na wybranych 2. Język uczniowski jako jedna z odmian gwar środowiskowych. Dokonaj analizy tematu, zbierając materiał w swojej szkole. 3. Scharakteryzuj język sprawozdawców sportowych, odwołując się do wybranych programów radiowych, telewizyjnych oraz artykułów sportowych. 4. Reklama prasowa oraz jej wpływ na odbiorcę. Omów temat na wybranym materiale, uwzględniając stronę językową. 5. Nowomowa jako zjawisko językowe. Na wybranych przykładach dokonaj prezentacji i próby oceny. 6. Dialektyzacja i jej funkcje. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach literackich różnych epok i / lub w oparciu o własne obserwacje językowe. 7. Funkcje języka potocznego w poezji. Omów zagadnienie na wybranych 8. Poetyka tekstów piosenek polskiej muzyki młodzieżowej. Na przykładzie wybranych piosenek muzyki popularnej dokonaj analizy ich języka i oceń go pod względem funkcji estetycznej. 9. Z czego się śmiejemy? Omów różne rodzaje komizmu i sposoby jego realizacji na podstawie utworów literackich różnych epok. 10. Na wybranych przykładach porównaj i oceń sposób wykorzystania retoryki dawniej i dziś. 11. Język w szkole, w domu, w pracy czy to ten sam język? Przedstaw różnice. 12. Omów obecność słownictwa i frazeologii biblijnej w tradycji literackiej i we współczesnej polszczyźnie. Omów na wybranych 13. Literackie inspiracje w języku reklamy. Omów zagadnienie na wybranych str. 5

6 14. Funkcje dialektyzacji i stylizacji środowiskowej w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 15. Język tytułów prasowych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 16. Wpływy anglojęzyczne w języku polskim. Przedstaw na wybranych przykładach i dokonaj oceny ich przydatności. 17. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 18. Błędy językowe w artykułach prasowych oraz w wypowiedziach prezenterów mediów. Omów na wybranych 19. Zapożyczenia jako sposób bogacenia języka. Omów wpływ dwóch wybranych języków obcych na polszczyznę (np. łaciny, j. niemieckiego, j. angielskiego), uwzględnij uwarunkowania kulturowe i cywilizacyjne. 20. Scharakteryzuj styl literacki swojego ulubionego pisarza na wybranych fragmentach jego utworów. 21. Zapożyczenia językowe. Dokonaj analizy tego zjawiska w wybranych epokach literackich oraz oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 22. Zaprezentuj eksperymenty poetyckie i zabawy słowem w poezji lingwistycznej. 23. Język prasy młodzieżowej. Dokonaj oceny jego poprawności na wybranych 24. Przedstaw i oceń język szyldów w Twoim mieście, uwzględniając różne odmiany ich funkcji komunikatywnej. 25. Językowy obraz świata w tekstach piosenek. Omów zagadnienie, wybierając utwory ulubionego artysty lub zespołu muzycznego. 26. Przysłowia, sentencje, maksymy, aforyzmy. Dokonaj ich analizy językowej i określ ich funkcję w wybranych utworach 27. Omów pochodzenie i budowę słowotwórczą imion zwierząt domowych na podstawie zebranego materiału. 28. Wyszukaj przykłady nazwisk znaczących bohaterów literackich różnych epok. Dokonaj ich analizy słowotwórczej, omów funkcje stylistyczne i związek z kreacją bohatera lub ideą utworu. str. 6