KURS OBSŁUGI KOMPUTERA Podstawy. Patrycjusz Różański

Transkrypt

1 KURS OBSŁUGI KOMPUTERA Podstawy Patrycjusz Różański

2 AGENDA Elementy budowy komputera Podstawowe pojęcia Zasady pracy w systemie Praca na plikach, folderach Co to są skróty i jakie mają zastosowanie Programy których używamy na co dzień Co to jest panel sterowania i do czego służy ( m.in. zmiana rozdzielczości ekranu, zmiana wyglądu pulpitu itp) Podstawy administracji systemem Konserwacja systemu darmowe narzędzia Podstawy z obsługi i konfiguracji oprogramowania antywirusowego Podsumowanie

3 ELEMENTY BUDOWY KOMPUTERA

4 ELEMENTY BUDOWY KOMPUTERA Monitor Jednostka centralna Mysz Klawiatura

5 ELEMENTY BUDOWY KOMPUTERA Płyta główna Karta graficzna Procesor RAM

6 ELEMENTY BUDOWY KOMPUTERA Dysk twardy Napęd optyczny Zasilacz

7 Płyta główna (ang. motherboard, mainboard) obwód drukowany urządzenia elektronicznego, na którym montuje się najważniejsze elementy, umożliwiając komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom. W komputerze na płycie głównej znajdują się: procesor/y, pamięć operacyjna lub gniazda do zainstalowania tych urządzeń oraz gniazda do zainstalowania dodatkowych płyt zwanych kartami rozszerzającymi (np. PCI), oraz gniazda do urządzeń składujących (dyski twarde, napędy optyczne itp.), złącze klawiatury i zasilacza. W niektórych konstrukcjach także gniazda do innych urządzeń zewnętrznych do których sprzęt znajduje się na płycie głównej (port szeregowy, port równoległy, USB). Procesor (ang. processor), także CPU (ang. Central Processing Unit) urządzenie cyfrowe sekwencyjne, które pobiera dane z pamięci, interpretuje je i wykonuje jako rozkazy. Wykonuje on ciąg prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkazów procesora. ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

8 Karta graficzna karta rozszerzeń komputera odpowiedzialna za renderowanie grafiki i jej konwersję na sygnał zrozumiały dla wyświetlacza. RAM (ang. Random Access Memory pamięć o dostępie swobodnym) podstawowy rodzaj pamięci cyfrowej. Choć nazwa sugeruje, że oznacza to każdą pamięć o bezpośrednim dostępie do dowolnej komórki pamięci (w przeciwieństwie do pamięci o dostępie sekwencyjnym, np. rejestrów przesuwnych), ze względów historycznych określa ona tylko te rodzaje pamięci o bezpośrednim dostępie, w których możliwy jest wielokrotny i łatwy zapis, a wyklucza pamięci ROM (tylko do odczytu) i EEPROM których zapis trwa znacznie dłużej niż odczyt, pomimo iż w ich przypadku również występuje swobodny dostęp do zawartości[1]. ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

9 Dysk twardy, napęd dysku twardego (ang. hard disk drive) rodzaj pamięci masowej, wykorzystujący nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy" wynika z zastosowania twardego materiału jako podłoża dla właściwego nośnika, w odróżnieniu od dyskietek (ang. floppy disk, czyli miękki dysk), w których nośnik magnetyczny naniesiono na podłoże elastyczne. Zasilacz komputera urządzenie, które służy do przetwarzania napięcia przemiennego dostarczanego z sieci energetycznej ( V w Ameryce Północnej, części Ameryki Południowej, Japonii i Tajwanie, V w pozostałej części świata) na niskie napięcia stałe, niezbędne do pracy pozostałych komponentów komputera. Niektóre zasilacze posiadają przełącznik zmieniający napięcie wejściowe pomiędzy 230V i 115V, inne automatycznie dopasowują się do dowolnego napięcia z tego zakresu. ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

10 Napęd optyczny (ang. Optical Disc Drive - ODD) jest to urządzenie, które za pomocą wiązki lasera odczytuje lub zapisuje, dane na tzw. nośnikach optycznych. Do najpopularniejszych nośników optycznych, należą: CD-R CD-RW DVD-R DVD-RW Blu-Ray ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

11 PODSTAWOWE POJĘCIA

12 Komputer stacjonarny (ang. desktop na biurko) rodzaj komputera osobistego, który zwykle jest na stałe umiejscowiony przy biurku. Składa się z co najmniej trzech zasadniczych elementów: jednostki centralnej, monitora i klawiatury. Monitor komputerowy ogólna nazwa jednego z urządzeń wyjścia do bezpośredniej komunikacji operatora z komputerem. Zadaniem monitora jest natychmiastowa wizualizacja wyników pracy komputera. Klawiatura komputerowa uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika. Mysz (z ang. mouse) urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego. ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

13 Przeglądarka internetowa lub przeglądarka WWW (ang. web browser) program komputerowy służący do pobierania i wyświetlania stron internetowych udostępnianych przez serwery WWW, a także odtwarzania plików multimedialnych, często przy użyciu dodatkowych rozszerzeń, zwanych wtyczkami. Internet (skrótowiec od ang. inter-network, dosłownie "między-sieć") ogólnoświatowa sieć komputerowa, określana również jako sieć sieci[1]. W znaczeniu informatycznym Internet to przestrzeń adresów IP przydzielonych hostom i serwerom połączonym za pomocą urządzeń sieciowych, takich jak karty sieciowe, modemy i koncentratory, komunikujących się za pomocą protokołu internetowego z wykorzystaniem infrastruktury telekomunikacyjnej. Wirus komputerowy program komputerowy posiadający zdolność replikacji, tak jak prawdziwy wirus, stąd jego nazwa. Wirus do swojego działania potrzebuje i wykorzystuje system operacyjny, aplikacje oraz zachowanie użytkownika komputera. Wirusa komputerowego zalicza się do złośliwego oprogramowania. ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

14 System operacyjny (ang. Operating System, skrót OS) oprogramowanie zarządzające systemem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań użytkownika. W celu uruchamiania i kontroli zadań użytkownika system operacyjny zajmuje się: planowaniem oraz przydziałem czasu procesora poszczególnym zadaniom, kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla uruchomionych zadań, dostarcza mechanizmy do synchronizacji zadań i komunikacji pomiędzy zadaniami, obsługuje sprzęt oraz zapewnia równolegle wykonywanym zadaniom jednolity, wolny od interferencji dostęp do sprzętu. Dodatkowe przykładowe zadania, którymi może ale nie musi zajmować się system operacyjny to: ustalanie połączeń sieciowych zarządzanie plikami. ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

15 ZASADY PRACY W SYSTEMIE

16 Aby uruchomić Windows 7, wystarczy, że włączysz komputer, gdyż system jest tak skonfigurowany, że uruchamia się automatycznie. Po załadowaniu odpowiednich programów do pamięci operacyjnej komputera, pojawia się ekran Logowania. Aby rozpocząć pracę w systemie, powinieneś się w nim zalogować. W tym celu podaj nazwę konta i kliknij w oknie logowania lewym przyciskiem myszki przycisk OK. Gdy konto zabezpieczone jest hasłem, podaj także hasło. W komputerach używanych w domu najczęściej ustawiony jest tylko jeden użytkownik, dlatego logowanie nie jest potrzebne.

17 Pulpit to obszar stale dostępny na ekranie. Stanowi tło oraz pole robocze. Pojawiające się na pulpicie tło graficzne np. fotografię nazywamy tapetą. Ikony to małe obrazki na pulpicie. Są to skróty do programów lub dokumentów. Jeśli chcesz je otworzyć, dwukrotnie kliknij ikonę lewym przyciskiem myszy. Kliknięcie ikony prawym przyciskiem myszy otwiera menu podręczne, czyli wywołuje funkcje najbardziej przydatne w danym programie

18 Ikona Kosz to skrót do folderu Kosz, w którym gromadzone są elementy usunięte. Pasek zadań to obszar, w którym wyświetlane są różne komunikaty. Z prawej strony paska zadań podany jest aktualny czas. Na pasku zadań wyświetlają się także ikony programów, które aktualnie działają, również programy antywirusowe, program drukarki. Z lewej strony znajduje się przycisk Start. Przycisk Start Kliknij lewym przyciskiem myszy przycisk Start. Pojawi się Menu Start. Jest to rodzaj spisu treści, w którym znajdziesz listę wszystkich programów zapisanych na danym komputerze, a także folderów z dokumentami. Jeśli klikniesz na pozycję Wszystkie programy, będziesz mógł uruchomić zainstalowany w systemie wybrany przez Ciebie program.

19 Zakończenie pracy w Windows Najpierw zamknij wszystkie uruchomione programy. Następnie w menu Start wybierz polecenie Zamknij - wtedy komputer zostanie od razu zamknięty. Można kliknąć na tą małą strzałkę. Wówczas można wybrać polecenia: Wyloguj, Zablokuj, Uruchom ponownie, Uśpij oraz Hibernacja.

20 Jeśli wybierzesz Hibernacja, komputer będzie wyłączony, ale zawartość jego pamięci będzie umieszczona będzie na dysku twardym Stan wstrzymania (uśpienie) jeden ze sposobów oszczędzania energii elektrycznej podczas przerw w użytkowaniu komputera. Podczas uśpienia komputer pozostawia wszystkie informacje w pamięci RAM, po czym wyłącza część urządzeń m.in. monitor, dyski twarde oraz zmienia tryb pracy procesora. Efektem jest kilkukrotne zmniejszenie poboru prądu. Jednocześnie komputer cały czas jest gotowy do dalszej pracy, umożliwiając szybki dostęp do uruchomionych aplikacji i otwartych plików.

21 PRACA NA PLIKACH I FOLDERACH

22 Pliki to dokumenty zapisane na twardym dysku komputera lub innym nośniku pamięci (np. na pendrive, płycie CD lub DVD). Na ekranie pliki symbolizowane są przez ikony. Przykłady najczęściej spotykanych plików i ich ikon Dokument tekstowy Arkusz kalkulacyjny Plik zawierający tekst i grafikę zapisany w formacie PDF Plik zawierający grafikę (zdjęcie) zapisany w formacie JPG nagranie dźwiękowe (np. MP3) nagranie wideo

23 Foldery to katalogi służące do przechowywania plików. Można umieszczać jeden folder w drugim, a ten w kolejnym, itp. Folder w systemie jest reprezentowany przez następującą ikonę Przykładowa struktura katalogów na podstawowej partycji w Windows.

24 Tworzenie folderów: powinniśmy się znaleźć w miejscu w którym chcemy utworzyć folder, klikamy prawym przyciskiem myszy na wolny obszar, w menu podręcznym wybieramy Nowy, następnie Folder, nadajemy pożądaną nazwę, klikamy Enter na klawiaturze. Tworzenie plików (analogicznie jak folder): powinniśmy się znaleźć w miejscu w którym chcemy utworzyć folder, klikamy prawym przyciskiem myszy na wolny obszar, w menu podręcznym wybieramy Nowy, następnie OpenDocument Dokument tekstowy, nadajemy pożądaną nazwę, klikamy Enter na klawiaturze.

25 Ćwiczenie 1 Proszę utworzyć na Pulpicie następującą strukturę katalogów i plików.

26 Ćwiczenie 2 Proszę skopiować plik z katalogu Użytkownicy do folderu Administrator. Ćwiczenie 3 Proszę wyciąć plik z katalogu Artur i wkleić go do folderu Program Files. Ćwiczenie 4 Proszę zaznaczyć i usunąć oba pliki w folderze Moje dokumenty.

27 CO TO SĄ SKRÓTY I JAKIE MAJĄ ZASTOSOWANIE

28 Skróty są to pewnego rodzaju odnośniki odwołują się do pliku, folderu, itp. znajdującej się w innej lokalizacji (np. w innym folderze). Mając skrót do Drugiego dokumentu na Pulpicie, to po dwukrotnym kliknięciu otwiera się dokument który znajduje się głęboko w strukturze katalogów. W Menu start omawianym wcześniej również znajdują się skróty do rzeczy znajdujących się w różnych miejscach.

29 Ćwiczenie 5 Proszę utworzyć skrót do pliku Drugi dokument znajdujący się w Moich dokumentach Ćwiczenie 6 Proszę otworzyć dokument za pomocą skrótu.

30 PROGRAMY KTÓRYCH UŻYWAMY NA CODZIEŃ

31 Programy komputerowe służą do wykonywania różnych działań. Są programy do odtwarzania muzyki, obróbki zdjęć, tworzenia dokumentów, arkuszy kalkulacyjnych, odtwarzania filmów i wiele, wiele więcej. Gry komputerowe są również pewnego rodzaju programami które oferują cyfrową rozrywkę. Podstawowe zastosowanie komputera oraz przykładowe (bezpłatne) programy to umożliwiające: Dokumenty (CV, opowiadania, pisma urzędowe, itp.) Writer Arkusz kalkulacyjny (Obliczanie zużycia paliwa, wykresy, itp.) Calc Prezentacje (w tej chwili oglądacie prezentację) Impress Słuchanie muzyki Winamp, Windows Media Player Oglądanie filmów Winamp, Windows Media Player Przeglądanie Internetu (wiadomości, fora internetowe, facebook, nk) IE, Firefox Komunikacja Gadu-Gadu, Skype Wysyłanie i IE, Firefox lub specjalny klient: Thunderbird

32 AGENDA CO TO JEST PANEL STEROWANIA I DO CZEGO SŁUŻY

33 Panel sterowania to zestaw narzędzi do zarządzania komputerem. Z jego poziomu możemy dodać użytkownika, zmienić rozdzielczość ekranu, tło pulpitu, ustawić urządzenia peryferyjne (np. drukarkę, skaner), sprawdzić połączenie z siecią i wiele innych.

34 Ćwiczenie 7 Proszę zmienić rozdzielczość ekranu za pomocą Panelu sterowania. Ćwiczenie 8 Proszę dodać Gry systemowe za pomocą Panelu sterowania. Ćwiczenie 9 Proszę zmienić kompozycję Pulpitu za pomocą Panelu sterowania. Ćwiczenie 10 Proszę sprawdzić listę programów zainstalowanych na komputerze. Czy można je w łatwy sposób usunąć? Jak?

35 PODSTAWY ADMINISTRACJI SYSTEMEM

36 Teoria konta użytkowników W systemach operacyjnych wyróżniamy dwa podstawowe typy kont użytkowników: Użytkownik standardowy Administrator Do codziennego korzystania z komputera zalecane jest korzystanie z Użytkownika standardowego, aby ograniczyć pole manewru wirusom komputerowym lub crackerom próbującym np. wykraść nasze hasła lub dane osobowe. Niektóre czynności (np. zainstalowanie programu) wymaga jednak uprawnień Administratora w takim przypadku, gdy pracujemy na koncie użytkownika zostaniemy poproszeni o podanie loginu i hasła do konta o odpowiednich uprawnieniach.

37 Teoria zainstalowane programy Z czasem lista oprogramowania które wykorzystujemy rośnie. Może to prowadzić do spowolnienia działania, zawieszania się systemu operacyjnego. Należy pamiętać, o tym, że nawet po odinstalowaniu aplikacji pozostanie po niej ślad w systemie pliki wykorzystywane przez program najczęściej zostają w katalogach systemowych, w katalogach użytkowników. Należy unikać instalowania niepotrzebnego oprogramowania, dublowania funkcji (np. pakiet biurowy OpenOffice oraz LibreOffice). Teoria aktualizacje Komputer podłączony do Internetu narażano jest na wiele zagrożeń. Jednym z podstawowych sposobów jest częste aktualizacje oprogramowania oraz systemu operacyjnego. System Windows posiada wbudowanych mechanizm o nazwie Windows Update za pomocą którego jesteśmy w stanie pobrać najświeższe łatki zabezpieczające nasz system. Najczęściej aktualizacje te są wydawane w każdy drugi wtorek miesiąca. Oprócz systemu należy dbać o aktualność wszystkich aplikacji zainstalowanych w systemie (przeglądarki internetowe, pakiet biurowy, klient poczty, gg, skype, itp.)

38 Teoria kopie zapasowe Jest powiedzenie: Ludzi dzieli się na dwie grupy: robiących backupy i takich którzy nie stracili danych. Na komputerze przechowujemy coraz więcej danych. Podzielmy je na dwie kategorie: łatwe do odzyskania (ebooki, muzyka, filmy, itp.) trudne/niemożliwe do odzyskania (zdjęcia z wycieczek, imprez, dokumenty, itp.) W przypadku awarii dysku twardego, wirusa możemy utracić dane na tego typu przypadki trzeba się zabezpieczyć. Są na to różne sposoby: płyty CD/DVD płyty nagrywane mają określoną żywotność, może się zdarzyć, że nawet nie korzystając z tych nośników po kilku latach nie będziemy w stanie otworzyć żadnych plików które się na nich znajdują, wpływ na to ma jakość nośnika oraz technologia (nawet najlepsze płyty mogą odmówić współpracy), pendrive jest to zewnętrzny pamięć wpinana przez port USB, ze względów technologicznych przy częstym korzystaniu (zapisywanie, kasowanie, odtwarzanie plików) po kilku latach możemy również utracić dostęp do tych danych w przypadku sporadycznego używania żywotność jest bardzo duża

39 dyski zewnętrzne w większości przypadków jest to tradycyjny dysk HDD, zamknięty w obudowie z możliwością podłączenia do portu USB występują w nim elementy mechaniczne i elektroniczne backup online coraz większym zainteresowaniem cieszą się usługi polegające na przechowywaniu danych na serwerach korporacji, otrzymujemy dostęp do określonej ilości miejsca (przy korzystaniu z usług różnych dostawców ilość ta jest zmienna, ale na kilka GB bezpłatnie możemy liczyć), wygodny interfejs dostępny przez przeglądarkę oraz (najczęściej) klienta program który po zainstalowaniu na komputerze będzie synchronizował zawartość folderu (wybranego podczas instalacji, albo domyślnego w zależności od dostawcy) z naszym kontem na serwerach dzięki temu możemy odzyskać dane po awarii komputera, dostać się do nich z każdego miejsca na świecie, udostępniać znajomym (np. zdjęcia z wycieczki)

40 Ćwiczenie 11 Proszę sprawdzić ilość dostępnego miejsca na dysku C. Ćwiczenie 12 Proszę zmienić godzinę i datę w komputerze.

41 KONSERWACJA SYSTEMU DARMOWE NARZĘDZIA

42 O komputer należy dbać zarówno od strony sprzętowej, jak i programowej. Wiele narzędzi wspomagających jest standardowo dostępne w systemie. Najważniejsze z nich: Oczyszczanie dysku Defragmentator dysku Oprócz standardowych narzędzi można posiłkować się aplikacjami innych firm. Bardzo dobry, uniwersalnym narzędziem do oczyszczania komputera jest: Ccleaner obecnie najnowsza wersja jest na Waszych Pulpitach

43 Ćwiczenie 13 Proszę wykonać defragmentację dysku Ćwiczenie 14 Proszę wyczyścić dysk za pomocą narzędzia: Oczyszczanie dysku Ćwiczenie 15 Proszę wykonać oczyszczanie rejestru za pomocą CCleanera

44 PODSTAWY Z OBSŁUGI I KONFIGURACJI OPROGRAMOWANIA ANTYWIRUSOWEGO

45 Jednym z najważniejszych programów jakie powinny być zainstalowane na komputerze to jest oprogramowanie antywirusowe. Często zawiera dodatkowe funkcje takie jak kontrola rodzicielska, zapora osobista, antyspam, itp. Ważne jest, aby licencja była aktualna, dzięki czemu program będzie samodzielnie dokonywał aktualizacji (sygnatury wirusów, niebezpieczne strony, adresy rozsyłające duże ilości spamu).

46 Instalacja oprogramowania antywirusowego zostanie zaprezentowana podczas szkolenia

47 PODSUMOWANIE Zrobiliśmy pierwszy krok w świat komputerów. Powinniście potrafić: wymienić z czego składa się komputer i zestaw komputerowy, wyjaśnić podstawowe pojęcia potrafić poruszać się w systemie tworzyć katalogi, pliki, przenosić je, kopiować, usuwać wyjaśnić działanie skrótów, tworzenie skrótów wymienić podstawowe oprogramowanie zmienić ustawienia komputera administrować systemem wykorzystać narzędzia do konserwacji systemu zainstalować oprogramowanie antywirusowe