ANALIZA SZACUNKOWA WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW MAŁOPOLSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO NA LATA W ODNIESIENIU DO ROKU 2010 ORAZ

Transkrypt

1 P R E V I S I O N ANALIZA SZACUNKOWA WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW MAŁOPOLSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO NA LATA WARSZAWA, LISTOPAD 2009

2 ANALIZA SZACUNKOWA WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW W ODNIESIENIU DO ROKU 2010 ORAZ 2015 Projekt zrealizowany na zlecenie Województwa Małopolskiego w ramach umowy IXA/930/PR/09 Warszawa 2009 Projekt realizowany przez zespół dr Łukasz Hardt dr Tomasz Kaczor dr Joanna Mackiewicz-Łyziak Monika Michniewicz Radosław Socha Konrad Soszyński Kierownik zespołu dr Tomasz Kaczor Projekt zrealizowano w firmie P R E V I S I O N Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Pomocy Technicznej Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata

3 SPIS TREŚCI Wstęp... 5 Podstawowe zasady metodologiczne... 7 Podsumowanie wyników badania... 9 Oszacowania wartości wskaźników dla poszczególnych osi Oś Priorytetowa 1. Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy Długość sieci szerokopasmowej Liczba odbiorców, którzy uzyskali dostęp do szerokopasmowego Internetu Liczba osób, które uzyskały dostęp do Internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich Liczba studentów/uczniów korzystających z efektów projektów Liczba osób korzystających z infrastruktury kształcenia ustawicznego Liczba usług publicznych oferowanych on-line Odsetek ludności z wyższym wykształceniem Oś Priorytetowa 2. Gospodarka regionalnej szansy Liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R etaty badawcze Liczba utworzonych miejsc pracy Dodatkowe inwestycje wykreowane dzięki wsparciu Liczba mikroprzedsiębiorstw, które w wyniku wsparcia z programu stały się małymi przedsiębiorstwami Oś Priorytetowa 3. Turystyka i przemysł kulturowy Liczba nowoutworzonych, zmodernizowanych, wyposażonych obiektów kultury i dziedzictwa Liczba osób korzystających w ciągu roku z obiektów objętych wsparciem w wyniku realizacji projektów Liczba utworzonych miejsc pracy Liczba osób odwiedzających Małopolskę Oś Priorytetowa 4. Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego Liczba zakupionego taboru transportu publicznego Przyrost liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej wspartej w ramach programu Wskaźniki dotyczące stworzonych i rozbudowanych stref inwestycyjnych Oszczędność czasu w euro na nowych i zrekonstruowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych Oszczędność czasu w euro na nowych i zrekonstruowanych liniach kolejowych w przewozach pasażerskich i towarowych Liczba mieszkańców znajdująca się w izochronie 1 godziny dojazdu do Krakowa Oś Priorytetowa 5. Krakowski Obszar Metropolitalny Liczba osób korzystających z infrastruktury metropolitarnej wspartej w wyniku realizacji projektów (rocznie) Liczba instytucji współpracujących w ośrodku innowacji

4 Liczba utworzonych miejsc pracy (w zakresie wpływu interwencji w obszarze turystyki) Oszczędność czasu w euro na nowych i zrekonstruowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych dla KOM Przyrost liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej wspartej w ramach programu (na terenie KOM, nowy tabor autobusowy, rocznie) Liczba turystów odwiedzających Kraków Oś Priorytetowa 6. Spójność wewnątrzregionalna Powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji Liczba studentów/uczniów korzystających z efektów projektów Liczba osób korzystających z infrastruktury społecznej Zmniejszenie dysproporcji dochodów własnych gmin (na 1 mieszkańca) Oś Priorytetowa 7. Infrastruktura ochrony środowiska Liczba osób przyłączonych do sieci kanalizacyjnej w wyniku realizacji projektów Liczba osób przyłączonych do sieci wodociągowej w wyniku realizacji projektów Liczba osób objętych selektywną zbiórką odpadów w wyniku realizacji projektów Dodatkowa moc produkcji energii ze źródeł odnawialnych Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku realizacji projektów Oś Priorytetowa 8. Współpraca międzyregionalna Liczba partnerów zagranicznych zaangażowanych w projekty współpracy Oszacowania wartości wskaźników makroekonomicznych Wskaźnik kontekstowy MRPO Wskaźniki realizacji celu głównego Utworzone miejsca pracy brutto Pozostałe wskaźniki realizacji celu głównego Załącznik 1. Zestawienie prognoz wskaźników celów operacyjnych Załącznik 2. Skrócony opis modelu wykorzystanego do oceny wskaźników realizacji celu głównego

5 WSTĘP Głównym celem badania było: oraz zweryfikowanie wartości docelowych wskaźników na poziomie Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na 2013 rok, oszacowanie wartości dla 2010 roku (w połowie okresu wdrażania) oraz 2015 roku (po jego zakończeniu) dla tych wskaźników. Badanie odpowiada więc na pytanie, czy wartości docelowe wskaźników MRPO na zostały właściwie oszacowane, czy możliwe jest osiągnięcie tychże wartości. Zakres badania ewaluacyjnego obejmował następujące elementy: 1. weryfikację i ocenę wartości wskaźników produktu, rezultatu i oddziaływania określonych w MRPO na poziomie osi priorytetowych, co obejmuje oszacowanie wartości wskaźników dla lat 2010 i 2015, ocenę prawdopodobieństwa osiągnięcia zawartej w MRPO wartości docelowej, 2. oszacowanie wartości dla następujących wskaźników rezultatu: o liczba usług publicznych oferowanych on-line w ramach 1 Osi Priorytetowej Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy, o oszczędność czasu w euro na nowych i zrekonstruowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych, w ramach 4 Osi Priorytetowej Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego, o oszczędność czasu w euro na nowych i zrekonstruowanych liniach kolejowych w przewozach pasażerskich i towarowych, w ramach 4 Osi Priorytetowej Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego, o oszczędność czasu w euro na nowych i zrekonstruowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych" w ramach 5 Osi Priorytetowej Krakowski obszar Metropolitarny 3. weryfikację wskaźnika kontekstowego PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej w województwie małopolskim w porównaniu do średniej UE 27, 4. weryfikację i ocenę wartości wskaźników celu głównego MRPO. Raport skonstruowany jest w następujący sposób. W kolejnym rozdziale opisano podstawowe zasady metodologiczne badania, natomiast opis metodologii zawarto w częściach poświęconych poszczególnym wskaźnikom ze względu na jej zróżnicowanie. W dalszej części przedstawiamy podsumowanie wyników badania wg poszczególnych celów operacyjnych. W kolejnych dwóch rozdziałach prezentujemy szczegółowe prognozy wskaźników celów 5

6 operacyjnych oraz wskaźników o charakterze makroekonomicznym (wskaźników kontekstowych oraz celu głównego). 6

7 PODSTAWOWE ZASADY METODOLOGICZNE Zasady metodologiczne niniejszego badania nie mogą być opisane wspólnie, w jednym miejscu, ze względu na swą różnorodność. W przypadku wielu wskaźników stosowana była indywidualna metoda i niewiele jest takich, pomiędzy którymi nie ma różnic w podejściu badawczym. Z tego powodu w tym miejscu przedstawiamy wyłącznie podstawowe zasady nie tyle metodologii, co podejścia do jej wyboru. Szczegóły przedstawiono przy okazji prezentacji prognozy dla poszczególnych wskaźników. 1. Bazujemy na projektach realizowanych w ramach MRPO. W prowadzonym badaniu przyjmujemy, że twórcy projektów wiedzą lepiej. Osoby i podmioty stojące za ich opracowaniem i realizacją w ogromnej większości przypadków mają nieporównanie lepsze podstawy do oceny efektów projektu niż autorzy badania. Dlatego w większości przypadków przyjmujemy za właściwe np. parametry techniczne czy założone produkty na poziomie projektów. Nie oznacza to bezkrytycznego spojrzenia na prezentowane wielkości lecz to, że o ile istnieją stanowią domyślny punkt wyjścia dla obliczeń. Konfrontacji z rzeczywistością podlega natomiast założony harmonogram projektów. 2. Benchmarking. W sytuacjach, w których nie dysponujemy informacjami o projektach realizowanych w ramach MRPO staramy korzystać się z parametrów pozyskanych z innych przedsięwzięć, o ile to możliwe finansowanych ze współudziałem środków unijnych, także z innych regionów kraju. Dane z takich przedsięwzięć stanowią także przesłanki do krytycznej analizy projektów w ramach MRPO. 3. Przeskalowujemy wyniki do pełnej alokacji. Wyliczając wartości wskaźników będących tylko i wyłącznie pochodną realizowanych projektów uwzględniamy także środki, które nie zostały alokowane na te projekty a są dostępne, zwykle zakładając efektywność tych środków na poziomie wynikającym ze znanych projektów. W przypadku, gdy nie jest znana pełna alokacja przeznaczona na dany rodzaj projektów (np. w sytuacji, gdy nie jest znany ostateczny podział środków między różne grupy projektów) przyjmujemy założenia odnośnie wykorzystania środków, co zaznaczamy odpowiednim komentarzem. 4. Oszacowania z dołu. Staramy się by przedstawione prognozy możliwie jak najprecyzyjniej i w sposób nieobciążony oceniały przyszłe wartości wskaźników (tj. nie preferując przeszacowań czy niedoszacowań). W niektórych jednak przypadkach nie jest możliwe wzięcie pod uwagę wszystkich czynników wpływających na poziom wskaźnika. W takich sytuacjach staramy się, by uzyskana przez nas wielkość stanowiła oszacowanie zaniżone ( z dołu ). Jako jeden z celów raportu postrzegamy ostrzeżenie o możliwej nieosiągalności wartości docelowej. Z tego względu, uważamy za mniej szkodliwy fałszywy alarm niż zlekceważenie zagrożenia znaczącym przekroczeniem wartości docelowej. Mimo, że znaczne przekroczenie wartości docelowej wskaźnika także oceniane jest negatywnie, uważamy, że taka sytuacja jest mniejszym złem i w przypadku braku pełnych możliwości oszacowania wartości wskaźnika preferujemy jej niedoszacowanie. 7

8 5. Bezpieczna, niepewna, zagrożona. Prognoza niższa niż wartość docelowa jest jednoznacznie negatywnym sygnałem (choć oczywiście nie oznacza, że wartość docelowa nie może zostać osiągnięta, a jedynie, że nie zostanie osiągnięta o ile nie wystąpią istotne zmiany w przebiegu realizacji w danym zakresie MRPO). Jednak niewielkie przekroczenie wartości docelowej nie pozwala stwierdzić, że wartość docelowa zostanie osiągnięta z bezpiecznym zapasem. W przekonaniu, że raport powinien przede wszystkim ostrzegać przed niezrealizowaniem założonych wartości wprowadzamy dodatkową kategorię, nie ograniczając się do stwierdzenia czy wartość została osiągnięta, czy też nie. Jako niepewną traktujemy wartość prognozy przekraczającą o nie więcej niż 10%. Jakkolwiek ex post uzyskanie takiego wyniku jest jednoznacznie pozytywne (zbyt duże przekroczenie wartości docelowych może wówczas świadczyć o błędnym planowaniu i jako takie być ocenione negatywnie), to jednak na etapie realizacji takie wskaźniki powinny być monitorowane uważniej. Znalezienie się wartości wskaźnika w grupie niepewna jest sygnałem ostrzegawczym. Nie klasyfikowaliśmy jako zagrożonych wielkości, w których jako wartość docelową przyjęto maksymalną możliwą wartość zmiennej (np. 100%) i prognoza wskazuje na osiągnięcie tej wielkości. Wskaźniki, dla których nie wyznaczono wartości docelowych uznaliśmy za bezpieczne. Inne odstępstwa od tej zasady opisano przy pojedynczych wskaźnikach. 6. Zagrożenia prognozy. Prognozy niektórych wskaźników zależą silnie od pomyślnej realizacji pojedynczych projektów czy też wystąpienia lub niewystąpienia pojedynczych zdarzeń. W opisie prognoz wskaźników zwracamy uwagę na tego rodzaju ryzyko koncentracji, gdyż projekty (zdarzenia) te wymagają uważnej obserwacji. 8

9 PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADANIA W ramach badania poddano analizie 45 wskaźników i wskaźników cząstkowych osiągania celów operacyjnych Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata W przypadku 27 z nich oszacowana na 2013 rok wartość wskaźnika pewnie przekraczała wartości docelowe przyjęte w programie operacyjnym. Dla 7 wskaźnika oszacowana wielkość dla tego roku nieznacznie tylko przekraczała wartość docelową, co stwarza ryzyko jej nieuzyskania. W przypadku pozostałych 11 wskaźników prognozy pokazały, że przy utrzymaniu obecnych alokacji i kształtu projektów założone wielkości zapewne nie zostaną osiągnięte. Sporządzono prognozy dla 4 wskaźników, dla których w MRPO nie wyznaczono wartości docelowych. W przypadku celu operacyjnego 1 Poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego wyraźna większość wskaźników nie stwarza zagrożeń realizacji. Przeanalizowano łącznie 11 wskaźników (także cząstkowych), w tym jeden wskaźnik produktu i jeden oddziaływania. Zagrożona i najprawdopodobniej niezrealizowana będzie wartość docelowa wskaźnika produktu Długość sieci szerokopasmowej. Jednak biorąc pod uwagę, że pochodne wskaźniki rezultatu zostaną najprawdopodobniej osiągnięte za pomocą innych środków, wynik ten nie stanowi powodu do niepokoju. Podkreślić także należy, że osiągnięcie wartości tego, oraz 6 innych wskaźników i wskaźników cząstkowych zależy od zakończonej sukcesem i terminowej realizacji projektu Małopolska Sieć Szerokopasmowa. Ewentualna jego porażka będzie miała kluczowe znaczenie dla oceny realizacji celu przez pryzmat jego wskaźników. Ponadto, sporządzono prognozę dla wskaźnika Liczba usług publicznych oferowanych on-line, szacując ją w 2013 r. na poziomie 4940, definiując jako usługę pojedynczą możliwą do załatwienia przez Internet sprawę urzędową. Dla celu operacyjnego 2 Wzmacnianie konkurencyjności przedsiębiorstw analizie 6 wskaźników (w tym 2 wskaźniki cząstkowe). Pośród nich 5 było miarami rezultatu, natomiast jeden oddziaływania. W naszej ocenie niemożliwe będzie osiągnięcie założonej wielkości dla tego ostatniego wskaźnika (Liczba mikroprzedsiębiorstw, które w wyniku wsparcia z programu stały się małymi przedsiębiorstwami). Ponadto zagrożone jest także osiągnięcie liczby utworzonych miejsc pracy dla kobiet, choć w tym przypadku brakująca liczba jest bardzo niewielka. W przypadku pozostałych wskaźników wartości docelowe najpewniej zostaną osiągnięte, choć dla wskaźnika Dodatkowe inwestycje wykreowane dzięki wsparciu prognoza jest wyższa zaledwie o 1,2% od wartości docelowej. W odniesieniu do celu operacyjnego 3 Podniesienie konkurencyjności turystycznej regionu analizie poddano łącznie 4 wskaźniki: 1 wskaźnik produktu, 2 rezultatu oraz miarę oddziaływania. Prognozy tylko jednego ze wskaźników, dotyczące osób korzystających z nowoutworzonych, zmodernizowanych, wyposażonych obiektów kultury i dziedzictwa pokazują bezpieczne osiągnięcie wartości docelowych założonych na 2013 r. Dla wskaźnika 9

10 Liczba utworzonych miejsc pracy wartość ta zostanie osiągnięta z dwuletnim opóźnieniem, lecz prawdopodobnie nie będzie możliwe osiągniecie wartości docelowej dla wskaźnika cząstkowego dotyczącego kobiet. Podobne opóźnienie wystąpi dla miary Liczba nowoutworzonych, zmodernizowanych, wyposażonych obiektów kultury i dziedzictwa. W naszej ocenie nie wystąpią problemy z osiągnięciem wartości docelowej wskaźnika oddziaływania Liczba osób odwiedzających Małopolskę, jednak ponieważ oszacowana wielkość przekracza wartość docelową o zaledwie 5%, wskaźnik został sklasyfikowany jako niepewny. Cel operacyjny 4 Rozwój infrastruktury sprzyjającej wzrostowi społeczno gospodarczemu opisany został 8 wskaźnikami (obejmuje 2 wskaźniki cząstkowe), w tym 3 dotyczą produktu a 1 oddziaływania. Dla dwóch wskaźników dotyczących oszczędności czasu nie wyznaczono wartości docelowych sporządzenie dla nich prognozy było jednym z celów badania. Z pozostałych wskaźników jedynie wskaźnik rezultatu Liczba miejsc pracy utworzona w strefach inwestycyjnych jest poważnie zagrożony i nie zostanie prawdopodobnie osiągnięty do 2015 r. W tym przypadku na niską prognozowaną wielkość miała zapewne wpływ pogarszająca się sytuacja gospodarcza, która w pierwszym rzędzie dotyka procesu tworzenia miejsc pracy a nie tych już istniejących. Wartość wskaźnika Przyrost liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej wspartej w ramach programu (nowo zakupiony tabor autobusowy) jest w 2013 r. tylko nieznacznie wyższa od docelowej wskaźnik powinien być poddany czujnej uwadze. Podobnie w przypadku wskaźnika Liczba mieszkańców znajdująca się w izochronie 1 godziny dojazdu do Krakowa wartość docelowa jest przekroczona w niewielkim stopniu, jednak zwracamy uwagę, że osiągnięcie tej wielkości warunkowane jest terminową realizacją działań spoza MRPO. Dla celu operacyjnego 5 Wzmocnienie pozycji KOM jako znaczącego ośrodka metropolitalnego w Europie określono 6 wskaźników. Znaczne ryzyko niezrealizowania celu występuje w przypadku wskaźnika oddziaływania Liczba osób odwiedzających Kraków, gdzie prognoza na 2013 r. pokazuje wartość nieznacznie niższą od docelowej. Jednak w tym przypadku nie został uwzględniony potencjalnie bardzo pozytywny wpływ organizacji przez Polskę turnieju finałowego Euro 2012, który może potencjalnie istotnie i trwale zwiększyć liczbę turystów odwiedzających kraj, a więc także Kraków i wartość docelowa być może zostanie jednak osiągnięta. Ponadto, niewiele większa od wartości docelowej jest prognozowana liczba użytkowników komunikacji miejskiej wspartej w ramach programu, co każe uważnie monitorować wielkość tego wskaźnika. Dla celu operacyjnego 6 Zmniejszenie infrastrukturalnych barier w dostępie do usług społecznych analizie podano analizie 4 wskaźniki. Wartości docelowe dla dwóch z nich zostaną z łatwością osiągnięte. W przypadku jednego, Powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji, wartość najpewniej zostanie osiągnięta, jednak harmonogram realizacji projektów może spowodować, że uzyskanie tej wartości będzie opóźnione. W naszej ocenie, obecnie wszystko wskazuje na nieuzyskanie wartości docelowej w przypadku wskaźnika oddziaływania Zmniejszenie dysproporcji dochodów własnych gmin na 1 mieszkańca. Wartość tego wskaźnika 10

11 zależy w ogromnej większości do czynników będących poza oddziaływaniem MRPO i będą one niekorzystnie na nią oddziaływać. Ponadto, sama konstrukcja wskaźnika powoduje, że potencjalnie może zmieniać się znacznie i w sposób nieprzewidywalny. Efektem takiej konstrukcji jest między innymi arbitralna korekta przy wyznaczenie wartości bazowej, obniżająca wartość wskaźnika. W dalszej części raportu zaproponowano nieznaczną zmianę jego formuły, która pozwoli wyeliminować przynajmniej część ułomności. Cel operacyjny 7 Likwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami ma wyznaczone 5 wskaźników będących przedmiotem badania, wszystkie są miarami rezultatu. Prognozy pokazują, że w przypadku 4 z nich wartości docelowe zostaną osiągnięte z bezpiecznym zapasem. Jedynym wskaźnikiem, dla którego najpewniej nie uda się uzyskać założonej na 2013 rok wartości docelowej jest Liczba osób przyłączonych do sieci kanalizacyjnej w wyniku realizacji projektów. Według naszych prognoz uzyskana w tym roku wartość stanowić będzie zaledwie 41% wartości bazowej, która nie zostanie osiągnięta aż do końca okresu prognozy. I choć prognozowane wielkości są w przypadku tego wskaźnika obłożone wysoką niepewnością, to w naszej ocenie wartość docelowa została przyjęta nazbyt ambitnie; nawet znacznie bardziej optymistyczny od prognozowanego scenariusz nie zapewni jej osiągnięcia. Zaledwie jeden miernik rezultatu był poddany analizie w przypadku cel operacyjnego 8 Stworzenie szerokiej i stabilnej platformy współpracy międzyregionalnej. Zgodnie z naszą prognozą wartość docelowa na rok 2013 wskaźnika Liczba partnerów zagranicznych zaangażowanych w projekty współpracy zostanie osiągnięta. Poniższa tabela syntetycznie podsumowuje wyniki badania. Za bezpieczną uzyskano wartość wskaźnika sięgająca więcej niż 110% wartości docelowej lub maksymalnej możliwej do uzyskania wielkości. Za niepewną uznano wartość przekraczającą tę docelową o nie więcej niż 10%. Wartości, które nie osiągają wartości docelowej uznaliśmy za zagrożone. Podkreślmy, że na ogół nie oznacza to braku szans na ich osiągnięcie a jedynie, że najprawdopodobniej stanie się tak przy utrzymaniu obserwowanych tendencji, przyjętych alokacji, itp., czyli w scenariuszu braku zmian. 11

12 Tablica 1. Zestawienie stopnia osiągania wartości docelowych w 2013 r. Cel operacyjny Bezpieczna Niepewna Zagrożona Razem Wskaźniki celów operacyjnych razem Poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego Wzmacnianie konkurencyjności przedsiębiorstw Podniesienie konkurencyjności turystycznej regionu Rozwój infrastruktury sprzyjającej wzrostowi społeczno gospodarczemu Wzmocnienie pozycji KOM jako znaczącego ośrodka metropolitalnego w Europie Zmniejszenie infrastrukturalnych barier w dostępie do usług społecznych Likwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami Stworzenie szerokiej i stabilnej platformy współpracy międzyregionalnej Źródło: opracowanie własne Badaniem objęto także 3 wskaźniki realizacji celu głównego. Założona liczba utworzonych miejsc pracy zostanie osiągnięta z niewielkim opóźnieniem, dla obu płci. Uzależnienie dwóch pozostałych wskaźników Liczba utworzonych miejsc pracy netto oraz Zmiana w poziomie PKB (w stosunku do scenariusza bazowego) od wyliczeń dokonanych przy użyciu konkretnego narzędzia (model HERMIN) nie pozwala odnieść się bezpośrednio do tych wskaźników. Wyliczenia uzyskane pośrednią drogą wskazują, że oba wskaźniki prawdopodobnie zostaną osiągnięte. 12

13 OSZACOWANIA WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW DLA POSZCZEGÓLNYCH OSI Oś Priorytetowa 1. Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy Długość sieci szerokopasmowej Analizowany indykator jest wskaźnikiem produktu. W ramach Działania 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego realizowany jest projekt Małopolska Sieć Szerokopasmowa (MSS). Zasięg tego projektu ma objąć całe województwo małopolskie, a jego celem jest spowodowanie, aby dostęp do Internetu szerokopasmowego mieli niemal wszyscy mieszkańcy województwa oraz wszystkie instytucje publiczne i przedsiębiorstwa znajdujące się na jego terenie. Internet szerokopasmowy ma dotrzeć nawet w te rejony województwa, gdzie dotąd ze względu na małą gęstość zaludnienia czy też niekorzystne górskie położenie budowa sieci była nieopłacalna dla operatorów komercyjnych. Dzięki temu projekt ma przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu. Ze względu na szeroki zakres tego przedsięwzięcia prognozy dotyczące wskaźników związanych z dostępem do Internetu szerokopasmowego opieramy na założeniach dotyczących realizacji projektu MSS. W ramach projektu zaplanowano budowę szkieletu i sieci dystrybucyjnej. Długość sieci oszacowano na podstawie założonych celów, jakie ma spełnić projekt (zasięg terytorialny i liczba ludności objęta projektem) oraz zakładając najkrótszą możliwą trasę. Zgodnie z tymi szacunkami najkrótsza możliwa długość wybudowanej sieci wynosi 1233 km. Przy prognozie wskaźnika produktu długość sieci szerokopasmowej zakładamy, iż nie wszędzie sieć będzie budowana według najkrótszej możliwej trasy, dlatego też podwyższamy zakładaną wartość o 15%. W rezultacie przewidywaną przez nas długością wybudowanej sieci jest 1420 km. Zgodnie z harmonogramem realizacji projektu budowa kabli optycznych powinna rozpocząć się w II kwartale 2009 r., a zostać zakończona w IV kwartale 2011 r. Zakładając równomierny postęp prac szacujemy, iż na koniec 2010 r. wybudowana sieć będzie miała ok. 900 km długości. Na koniec 2013 r. i 2015 r. długość ta będzie wynosiła 1420 km, czyli tyle, ile w chwili zakończenia projektu. Zatem, formalnie docelowa wartość wskaźnika w 2013 r. na poziomie 2000 km nie zostanie osiągnięta. Jednak trzeba podkreślić, że projekt zakłada ponadto pozyskanie części sieci w drodze dzierżawy już istniejących łączy a nie ich budowy. Uwzględnienie tychże łączy w prognozie (nie zostaną one fizycznie wybudowane, lecz pozyskane na rzecz realizacji przedsięwzięcia a więc funkcjonalnie będą swego rodzaju produktem projektu 1 ) spowodowałaby, że wartość docelowa zostanie uzyskana. 1 Projekt zakłada pozyskanie 650 km sieci szkieletowej oraz 1483 km sieci dystrybucyjnej. 13

14 Tablica 2. Prognozy wartości wskaźnika Długość sieci szerokopasmowej Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa 2010 Wartość Prognoza docelowa Długość sieci km szerokopasmowej Liczba odbiorców, którzy uzyskali dostęp do szerokopasmowego Internetu Prognozę wskaźnika rezultatu Liczba odbiorców, którzy uzyskali dostęp do szerokopasmowego Internetu, w tym: gospodarstwa domowe, MSP, szkoły, podmioty administracji publicznej również opieramy na planach projektu Małopolska Sieć Szerokopasmowa. Celem projektu jest zapewnienie dostępu do Internetu szerokopasmowego 90% gospodarstw domowych, 100% przedsiębiorstw oraz 100% instytucji publicznych. Projekt został tak zaplanowany, aby cele te mogły zostać zrealizowane. W naszej prognozie zakładamy, iż cele projektu MSS zostaną zrealizowane, a zatem zostaną osiągnięte wymienione wartości wskaźnika (w obecnej chwili nie dysponujemy przesłankami, mogącymi wskazywać na inny rozwój sytuacji). W 2013 r. projekt będzie już zakończony, więc prognozowane wartości wskaźnika na 2013 r. i 2015 r. wynoszą: dla gospodarstw domowych 90%, dla MSP 100%, dla szkół 100%, dla podmiotów administracji publicznej 100%. W 2010 r. prognozowanymi wartościami wskaźnika są (zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac nad projektem MSS): dla gospodarstw domowych ok. 80%, dla pozostałych grup podmiotów ok. 87%. Wartości docelowe wskaźnika rezultatu Liczba odbiorców, którzy uzyskali dostęp do szerokopasmowego Internetu, w tym: gospodarstwa domowe, MSP, szkoły, podmioty administracji publicznej w 2013 r. zostaną osiągnięte. Tablica 3. Prognozy wartości wskaźnika Liczba odbiorców, którzy uzyskali dostęp do szerokopasmowego Internetu Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa Wartość docelowa Prognoza 2015 Liczba odbiorców, którzy uzyskali dostęp do szerokopasmowego Internetu, w tym: - gospodarstwa domowe - MSP - szkoły - podmioty administracji publicznej % Liczba osób, które uzyskały dostęp do Internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich Omawiany wskaźnik jest wskaźnikiem rezultatu. W 2008 r. ok. 69% gospodarstw domowych w Małopolsce miało dostęp do Internetu szerokopasmowego. W liczbach bezwzględnych oznacza 14

15 to, że w całym województwie ok. 2,27 mln osób miało do niego dostęp. Zgodnie z projektem MSS w 2012 r. już 90% gospodarstw domowych ma mieć zapewnioną możliwość połączenia z szerokopasmowym Internetem. Według prognozy demograficznej GUS, w 2010 r. w województwie małopolskim będzie mieszkać ok. 3,3 mln osób, a w 2015 r. ok. 3,34 mln osób. Zakładamy, zgodnie z wynikającym z prognozy trendem, że w 2013 r. będzie to ok. 3,32 mln osób. Opisana powyżej prognoza wskaźnika Liczba odbiorców, którzy uzyskali dostęp do szerokopasmowego Internetu mówi, że w 2010 r. ok. 80% gospodarstw domowych będzie miało zapewniony taki dostęp, w 2013 r. 90% i w 2015 r. 90%. Zakładając, że średnia liczba osób w gospodarstwie domowym nie zmieni się (obecnie wynosi w Małopolsce 3,11 osób), oceniamy, iż w 2010 r. ok. 2,64 mln osób będzie miało dostęp do Internetu szerokopasmowego, w 2013 r. ok. 2,99 mln osób, a w 2015 r. będą to ok. 3 mln osób. Oznacza to, że do 2010 r., w rezultacie realizacji projektu, dostęp do Internetu szerokopasmowego uzyska 370 tys. osób, do 2013 r. ok. 720 tys. osób, a do 2015 r. ok. 730 tys. osób. Wartość docelowa wskaźnika w 2013 r. w wysokości 650 tys. osób, zgodnie z niniejszą oceną zostanie zrealizowana (przekroczona). Według danych GUS, na koniec 2008 r. odsetek ludności zamieszkującej tereny wiejskie w Małopolsce wynosił 50,8%. Było to zatem ok. 1,7 mln osób. Zakładając, że na koniec projektu wskaźnik dostępu do Internetu szerokopasmowego wyniesie 90% dla całego województwa w przypadku gospodarstw domowych, oraz że w miastach wskaźnik ten będzie wynosił 100%, szacujemy, że w przypadku terenów wiejskich wskaźnik ten osiągnie wartość ok. 80%. Nie dysponujemy danymi dotyczącymi dostępu do Internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich w województwie małopolskim. Z danych GUS wynika, że w 2007 r. w Polsce dostęp do Internetu na obszarach wiejskich miało 36,6% gospodarstw domowych. Szacujemy, iż w 2008 r. było to ok. 45% gospodarstw domowych. Biorąc pod uwagę wysoki wskaźnik dostępu do Internetu szerokopasmowego w Małopolsce, zakładamy, iż na terenach wiejskich wskaźnik ten wynosił ok. 45%. Opierając się na powyższych danych oraz prognozie GUS dotyczącej liczby ludności na obszarach wiejskich w Małopolsce szacujemy, iż w 2010 r. liczba osób mających dostęp do Internetu szerokopasmowego na terenach wiejskich wyniesie 1 mln osób, w 2013 r. ok. 1,37 mln osób, a w 2015 r. ok. 1,38 mln osób. Wynika z tego, iż do 2010 r. dostęp ten uzyska ok. 235 tys. osób, do 2013 r. ok. 600 tys. osób, a do 2015 r. ok. 615 tys. osób. Wartość docelowa wskaźnika w 2013 r. w wysokości 450 tys. osób zostanie osiągnięta. 15

16 Tablica 4. Prognozy wartości wskaźnika Liczba osób, które uzyskały dostęp do Internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa Wartość docelowa Prognoza 2015 Liczba osób, które uzyskały dostęp do Internetu szerokopasmowego, w tym na obszarach wiejskich tys. osób Liczba studentów/uczniów korzystających z efektów projektów Analizowany wskaźnik jest miarą rezultatu dla działań Celu Operacyjnego 1 Poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego. Do oszacowania liczby studentów/uczniów korzystających z efektów projektów użyto danych pochodzących z wniosków o dofinansowanie w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata W obliczeniach uwzględniono projekty wybrane w trybie indywidualnym (Budowa Centrum Komputerowego (Informatyki) AGH - budynek dydaktyczny Wydziału EAIiE AGH w Krakowie, Budowa Centrum Dydaktyczno-Bibliotecznego Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu, Budowa Biblioteki Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie dokończenie, Adaptacja budynków byłego Monopolu Tytoniowego na potrzeby Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Oświęcimiu, Rozbudowa Kampusu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie dla potrzeb tworzonej Akademii Tarnowskiej, Budowa Instytutu Kultury Fizycznej w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu oraz Budowa kompleksu Paderevianum II UJ szansą na wzmocnienie potencjału edukacyjnego regionu) oraz projekty określone w załączniku nr 1 do Uchwały Nr 1077/09 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 22 września 2009 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr 952/09 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 25 sierpnia 2009 roku w sprawie zatwierdzenia listy projektów po ocenie strategicznej, w ramach Schematu 1.1A Rozwój infrastruktury dydaktycznej szkolnictwa wyższego Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata (MRPO). W każdym z wniosków określono szacunkową liczbę osób korzystających ze zrealizowania projektu. Wyjątek stanowiły wnioski Akademii Tarnowskiej, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu i Uniwersytetu Jagiellońskiego na kompleks Panderevianum II w tym przypadku liczbę studentów korzystających oszacowano na podstawie kwot przeznaczonych na te projekty przy założeniu, że stosunek liczby studentów i wartości projektów będzie średnio taki sam, jak w przypadku pozostałych projektów. We wspomnianym załączniku do Uchwały Nr 1077/09 przedstawiono liczbę projektów do dofinansowania w ramach MPRO. Łączną kwotę dofinansowania określono na 112,2 mln zł, natomiast całkowita wartość projektów to 165,8 mln zł. Projekty, od których udanej realizacji najbardziej zależy wartość wskaźnika, to: Nowoczesna baza edukacyjna na terenie Kampusu UEK - budynek dydaktyczny dla potrzeb rozwoju 16

17 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie ( studentów korzystających w 2013 r.), Unowocześnienie systemu udostępniania i zabezpieczenia zbiorów bibliotek Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej i Matematyki i Informatyki UJ ( studentów), Budowa kompleksu Paderevianum II UJ szansą na wzmocnienie potencjału edukacyjnego regionu (ok studentów) i Multimedialne Centrum Językowe dla studentów kierunków technicznych Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica w Krakowie (6 000 studentów). Na podstawie obliczeń można stwierdzić, że wartość docelowa wskaźnika w 2013 r. z dużym prawdopodobieństwem będzie osiągnięta. Zależy to w dużym stopniu od pomyślnej realizacji wspomnianych największych projektów. Tablica 5. Prognozy wartości wskaźnika Liczba studentów/ uczniów korzystających z efektów projektów Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa 2010 Wartość Prognoza docelowa Liczba studentów/ uczniów osoby korzystających z efektów projektów (studenci), 0 (uczniowie) Liczba osób korzystających z infrastruktury kształcenia ustawicznego Analizowany wskaźnik jest miarą rezultatu dla działań Celu Operacyjnego 1 Poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego. Do oszacowania liczby osób korzystających z infrastruktury kształcenia ustawicznego użyto danych pochodzących z wniosków o dofinansowanie w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata W obliczeniach uwzględniono wnioski aplikacyjne złożone w ramach konkursu nr 2/2009/1.1.b. W każdym z wniosków określono szacunkową liczbę osób korzystających ze zrealizowania projektu. W dokumencie opisującym listę wniosków przedstawiono liczbę projektów do dofinansowania w ramach MPRO. Łączną kwotę dofinansowania określono na 45,9 mln zł, natomiast całkowita wartość projektów to 72 mln zł. Środki dostępne wynoszą 42,1 mln zł, czyli 91,9% kwoty dofinansowania określonej we wnioskach. Z tego względu wartość wskaźnika obniżono o 8,1%. Projekty, które mają największy wpływ na wskaźnik, to: Modernizacja bazy dydaktycznej kształcenia zawodowego Szkół Ponadgimnazjalnych Powiatu Myślenickiego (3200 osób korzystających w 2013 r.), Przebudowa i wyposażenie placówek kształcenia zawodowego powiatu limanowskiego jako wzmocnienie oferty Południowomałopolskiej Sieci Edukacji Zawodowej (2995 osób), Rozbudowa i wyposażenie CKUiP w Marcinkowicach i Grybowie jako wzmocnienie oferty Południowomałopolskiej Sieci Edukacji Zawodowej (2300 osób), Modernizacja i wyposażenie bazy dydaktycznej szkolnictwa zawodowego subregionu bocheńsko-brzeskiego (2200 osób), Kompleksowe wyposażenie pracowni kształcenia zawodowego jednostek oświatowych Powiatu Suskiego (ok osób) oraz Wzmocnienie 17

18 oferty Południowo Małopolskiej Sieci Edukacji Zawodowej przez przebudowę i unowocześnienie infrastruktury dydaktycznej ZPKZ w Nowym Sączu (2000 osób). Na podstawie obliczeń można stwierdzić, że wartość docelowa wskaźnika w 2013 r. z dużym prawdopodobieństwem będzie osiągnięta. Tablica 6. Prognozy wartości wskaźnika Liczba osób, które uzyskały dostęp do Internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa 2010 Wartość Prognoza docelowa Liczba osób korzystających z osoby infrastruktury kształcenia ustawicznego Liczba usług publicznych oferowanych on-line Analizowany wskaźnik jest miarą rezultatu dla działań Celu Operacyjnego 1 Poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego. Przeprowadzenie naboru na środki konkursowe planuje się na lata Wartość środków przeznaczonych na e-usługi i aplikacje dla obywateli to ok. 27,4 mln euro 1. Wartość docelowa wskaźnika w 2013 roku nie została określona w MRPO. Analizę wartości wskaźnika dokonano wykorzystując informację z poprzedniej perspektywy finansowania (ZPORR) w Małopolsce, jak również projektów będących w trakcie realizacji w ramach innych RPO (Śląskiego i Łódzkiego). Spośród realizowanych w ramach projektów usług publicznych on-line można wyróżnić trzy grupy: usługi administracji publicznej, mające na celu umożliwienie załatwienie spraw urzędowych przez Internet (tzw. e-urzędy), systemy informacji przestrzennej oraz pozostałe (głównie usługi dostępu do jednostek oświatowych i kulturalnych oraz systemy usług medycznych on-line). Na podstawie informacji z projektów realizowanych w śląskim oraz łódzkim RPO wyliczono, że przeciętne dofinansowanie do projektu w ramach poszczególnych grup wynosi odpowiednio 0,9 mln zł, 5,3 mln zł i 1,3 mln zł. Przyjęto, że ok. 2/3 projektów realizowanych w ramach dostępnej alokacji MRPO będą dotyczyły e-urzędów. Szacujemy, że dofinansowanie ze środków EFRR pozwoli na utworzenie 41 e-urzędów oraz 20 innych projektów usług publicznych on-line. Ponadto przyjęto założenie, że jeden e-urząd umożliwia załatwienie 120 spraw urzędowych (usług) przez Internet 2. Opierając się o powyższe dane, wartość analizowanego wskaźnika w roku 2013 określamy na Indykatywny podział według kategorii interwencji zaprogramowanego wykorzystania wkładu funduszy w MRPO, MRPO, s Założenie zostało oparte o liczbę dostępnych usług przeciętnie w realizowanych lub już funkcjonujących e- urzędach. Przez usługę rozumiana jest pojedyncza sprawa urzędowa możliwa do załatwienia przez Internet. 18

19 Tablica 7. Prognozy wartości wskaźnika Liczba usług publicznych oferowanych on-line Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa 2010 Wartość Prognoza docelowa Liczba usług publicznych szt. 0 0 x oferowanych on-line Odsetek ludności z wyższym wykształceniem Analizowany wskaźnik jest miarą oddziaływania dla działań Celu Operacyjnego 1 Poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego. Prognozę oparto na następujących danych GUS: prognoza liczby ludności na lata w podziale na roczniki dla Małopolski, liczba studentów w Małopolsce w poszczególnych latach, uczniowie i studenci według grup wiekowych jako procent ludności danej grupy wiekowej (dane dla Małopolski za rok 2007 oraz dla Polski w latach ), Ponadto wykorzystano wskaźnik opisujący wartość bazową w 2007 r. pochodzący z MRPO. Aby obliczyć odsetek osób z wyższym wykształceniem w następnych latach, przeprowadzono następujące rozumowanie. Na podstawie wartości wskaźnika w 2007 r. (12,5%) oraz liczby ludności (3 279 tys., dane GUS) otrzymano liczbę ludzi posiadających wyższe wykształcenie. Na podstawie prognozy GUS, czyli po uwzględnieniu m.in. śmiertelności, otrzymano liczbę takich osób w przyszłych latach. Jednocześnie co roku będzie przybywać osób wykształconych będą to osoby kończące studia w danym roku. Liczbę tych osób oszacowano na dwa sposoby: na podstawie liczby osób studiujących ogółem w województwie małopolskim oraz na podstawie liczby osób w przedziale wiekowym i informacji o odsetku osób uczących się w tym przedziale wiekowym (dane GUS). Przyjęto bardzo ostrożne założenie, że liczba osób uzyskujących wyższe wykształcenie na koniec roku wynosi 1/10 osób uczących się. Przyjęcie takiej wielkości wynika z faktu, że nie wszyscy studiujący ostatecznie kończą edukację z wyższym wykształceniem. Ponadto, Kraków jako silny ośrodek akademicki, przyciąga na studia osoby z innych regionów kraju, które nie zwiększają zasobu osób z wyższym wykształceniem w Małopolsce. Wreszcie, niektóre osoby studiujące mogą już mieć wyższe wykształcenie (licencjackie lub magisterskie zdobyte na innym kierunku) i w ich przypadków ukończenie studiów nie zwiększa liczby osób z wyższym wykształceniem. Przy użyciu obu metod uzyskano zbliżony wynik, ok. 20 tys. osób rocznie. W ten sposób oszacowano liczbę osób z wyższym wykształceniem w każdym roku, a wartość wskaźnika otrzymano przez podzielenie przez liczbę ludności (z prognozy GUS). Do szacunków przyjęto ostrożne założenie, że odsetek osób studiujących nie będzie się zmieniał, podczas gdy w latach poprzednich można zaobserwować pozytywny trend wzrostowy. Szacunek nie uwzględnia również nowych projektów MRPO, które mogą dodatkowo zwiększać wartość wskaźnika. 19

20 Z przedstawionych obliczeń wynika, że nawet przy przyjęciu ostrożnych, pesymistycznych założeń wartość docelowa zostanie osiągnięta. Sprzyja temu zwłaszcza pozytywna tendencja wśród młodszych osób polegająca na tym, że wiele z nich kończy studia i jest to odsetek dużo większy niż pośród osób umierających w poszczególnych latach. Co więcej, to pozytywne zjawisko występuje w Małopolsce w większym stopniu niż w reszcie kraju. W przypadku tego wskaźnika prognozę na 2013 r. uznano za bezpieczną, mimo iż przekracza wartość docelową zaledwie o 3,4%, ze względu na stabilność procesów demograficznych wykluczającą gwałtowne zwroty trendu. Prognozę przedstawiono w poniższej tabeli. Tablica 8. Prognozy wartości wskaźnika Odsetek ludności z wyższym wykształceniem Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa 2010 Wartość Prognoza docelowa Odsetek ludności z wyższym % 12,5 14,6 14,5 15,0 15,6 wykształceniem Oś Priorytetowa 2. Gospodarka regionalnej szansy Liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R etaty badawcze Przy prognozowaniu wartości tego wskaźnika rezultatu założono, iż nowe miejsca pracy w zakresie B+R mogą powstać przede wszystkim w ramach Działania 2.2 Wsparcie komercjalizacji badań naukowych oraz Działania 2.1 Rozwój i podniesienie konkurencyjności przedsiębiorstw (Schemat C Dotacje dla instytucji otoczenia biznesu ). Alokacja finansowa na Działanie 2.1 Rozwój i podniesienie konkurencyjności przedsiębiorstw wynosi ogółem 332,6 mln euro. Wkład ze środków unijnych na działanie wynosi 139,7 mln euro, z czego na Schemat C przypada 4,6 mln euro. Alokacja finansowa na Działanie 2.2 Wsparcie komercjalizacji badań naukowych ogółem wynosi 45,5 mln euro, natomiast wkład ze środków unijnych na to działanie wynosi 21,0 mln euro. Założono przy tym, że w ramach Działania 2.2 wszystkie projekty związane będą ze sferą B+R, natomiast w ramach Działania 2.1 Schemat C połowa środków będzie zaangażowana w projekty związane ze sferą B+R. Województwo małopolskie należy do regionów o wysokim potencjale badawczym, z dużą liczbą instytucji badawczo-rozwojowych i rozwiniętymi jak na polskie warunki związkami tych instytucji z przemysłem. Jak pokazują doświadczenia z poprzedniego okresu programowania o podobnym zakresie interwencji (SPO-WKP, Działania 1.4, 2.1, 2.3 i Poddziałanie 2.2.1), Małopolska należała do województw o najwyższej wartości dofinansowania ze środków wspólnotowych (za województwami mazowieckim, wielkopolskim i śląskim) 1. Do określenia szacowanej wartości wskaźnika wykorzystano doświadczenia Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw z działań związanych z 1 Wpływ realizacji sektorowego programu operacyjnego Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, lata na poziom innowacyjności polskich przedsiębiorstw, Raport końcowy, PAG, Uniconsult, Warszawa, lipiec

21 sektorem B+R 1. Oszacowania dokonano dwoma metodami. Po pierwsze, wykorzystano wskaźnik średniej liczby utworzonych miejsc pracy na jeden projekt z zakresu B+R. W SPO-WKP szacowano ten wskaźnik na 0,8 miejsca pracy na projekt. W rzeczywistości (według danych z 2007 r.) wskaźnik ten okazał się być nieco niższy i wynosił ok. 0,5 miejsca pracy na projekt. Ze względu na wyższy niż średni potencjał województwa małopolskiego w tym zakresie założyliśmy, iż wskaźnik ten będzie nieco wyższy niż uzyskana w SPO-WKP wielkość i wyniesie 0,6 miejsca pracy na projekt. Zastosowana metoda przewidywała konieczność oszacowania najpierw liczby projektów z zakresu B+R. W MRPO docelową wartość tego wskaźnika w 2013 r. przewidziano na 150 projektów. Kierując się danymi z SPO-WKP (wysokość środków z EFRR na projekty z zakresu B+R oraz liczbą projektów) oszacowano, ile średnio środków przypadało na projekt. Następnie biorąc pod uwagę harmonogram podpisywania umów w ramach dwóch uwzględnionych działań MRPO oraz prognozowane kursy euro do 2013 r. obliczono przybliżoną wartość środków dostępnych z EFRR w ramach tych działań. Biorąc pod uwagę warunki brzegowe przyznawania środków (maksymalną wartość dofinansowania i maksymalną wartość projektów) oceniono możliwą do zrealizowania liczbę projektów z zakresu B+R na 243. Zakładając, iż średnio na 1 projekt zostanie utworzone 0,6 nowego miejsca pracy, ostateczną wartość wskaźnika liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R oceniono na 146. Zakładamy, że liczba miejsc pracy będzie przyrastać w sposób liniowy od momentu rozpoczęcia realizacji projektów zgodnie z założonym harmonogramem. Oznacza to, że jeśli ostateczną liczbę nowych miejsc pracy przewidujemy w wysokości 146 w 2015 r., w 2010 r. wyniesie ona ok. 24, a w 2013 r. ok. 97. Biorąc pod uwagę powyższe obliczenia, wartość docelowa wskaźnika na 2013 r. w wysokości 60 utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R zostanie osiągnięta, a wręcz przekroczona. Drugą przyjętą metodą prognozowania wartości wskaźnika było oparcie się bezpośrednio na wysokości środków w ramach działań związanych ze sferą B+R programu SPO-WKP przypadających na 1 utworzone miejsce pracy w zakresie B+R (na podstawie danych z 2007 r.). Według naszych obliczeń średnio na jedno utworzone miejsce pracy przypadało zł ze środków EFRR. Szacowana przez nas wielkość środków na projekty z zakresu B+R w ramach MRPO wynosi zł. Przy obliczeniach należy jednak wziąć pod uwagę zmianę wartości pieniądza w czasie, czyli to, że w obecnym programie utworzenie jednego miejsca pracy może być droższe. Uwzględniając inflację przeszłą oraz prognozowaną szacujemy, że dostępne środki mogą się przyczynić w obecnym programie ostatecznie do powstania ok. 100 miejsc pracy. Stosując to samo założenie, co powyżej, czyli o liniowym przyroście wartości wskaźnika, prognozowanym poziomem wskaźnika w 2010 r. byłoby ok. 17 miejsc pracy, a w 2013 r. ok Szacunki te zostały oparte na raporcie z oceny uzupełniającej Wpływ realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata , na poziom zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw, wykonanego przez konsorcjum InfoAudit Sp. z o.o., Europejskie Centrum Consultingu Sp. z o.o. oraz Grzegorza Tryca. B2DAF3B0C4C3/48626/Raport_realizacja_SPOWKP_dot_zatrudnienia.pdf 21

22 miejsc pracy. A zatem, docelowa wartość wskaźnika w 2013 r. według naszej oceny zostanie osiągnięta, a nawet przekroczona. Obydwie metody szacowania opierają się na doświadczeniach z programu SPO-WKP. Wyniki uzyskane za pomocą tych dwóch metod są jednak różne, choć oba wskazują na uzyskanie wartości docelowej. Bardziej wiarygodne wydają się nam wyniki uzyskane za pomocą metody drugiej. Wynika to z faktu, że uznajemy za zmienną bardziej stabilną w czasie koszt finansowy utworzenia jednego miejsca pracy, natomiast liczba miejsc przypadających na projekt może silnie zależeć od wielkości tego ostatniego. Tablica 9. Prognozy wartości wskaźnika Liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R Wskaźnik Jedn. Wartość Prognoza 2013 Prognoza bazowa 2010 Wartość Prognoza docelowa Liczba utworzonych miejsc szt pracy w zakresie B+R (met. 1) Liczba utworzonych miejsc szt pracy w zakresie B+R (met. 2) Liczba utworzonych miejsc pracy Przy obliczaniu przewidywanych wartości wskaźnika wzięto pod uwagę wysokość alokacji Działanie 2.1. A Bezpośrednie wsparcie inwestycji w MŚP. Wysokość środków unijnych przeznaczonych na Działanie 2.1 Schemat A wynosi 110,4 mln euro, z czego 35,0 mln euro to alokacja dla mikroprzedsiębiorstw, 50,0 mln euro to alokacja dla małych przedsiębiorstw, a 25,4 mln euro to alokacja dla średnich przedsiębiorstw. Do oszacowania wartości wskaźnika w kolejnych latach przyjęto metodologię analogiczną jak w przypadku wskaźnika liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R. Do obliczeń wykorzystano doświadczenia z Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, którego celem, podobnie jak działań w ramach Osi Priorytetowej 2 MRPO, było podniesienie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw. Pierwsza metoda oszacowania polegała na wykorzystaniu wskaźnika średniej liczby utworzonych miejsc pracy przypadającej na 1 projekt realizowany w ramach programu. W przypadku SPO-WKO (dane z 2007 r.) było to średnio 2,5 nowoutworzonego miejsca pracy na projekt. 1 W obliczeniach zastosowaliśmy ten sam wskaźnik przyjmując, że każdy realizowany projekt przyczyni się do utworzenia średnio 2,5 miejsca pracy. 1 Szacunki te zostały oparte na raporcie z oceny uzupełniającej Wpływ realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata , na poziom zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw, wykonanego przez konsorcjum InfoAudit Sp. z o.o., Europejskie Centrum Consultingu Sp. z o.o. oraz Grzegorza Tryca. B2DAF3B0C4C3/48626/Raport_realizacja_SPOWKP_dot_zatrudnienia.pdf 22

23 Przeciętna wartość dofinansowania na projekt ze środków UE w ramach SPO-WKP wynosiła zł. W ramach Działania 2.1 A jest do dyspozycji ok zł, po uwzględnieniu harmonogramu podpisywania umów i przewidywanego kursu złotego. Dodatkowo, należy uwzględnić, iż w obecnym programie wartość przeciętnego projektu może być wyższa ze względu na inflację. Uwzględniając inflację przeszłą oraz prognozowaną na następne lata szacujemy, że dostępne środki umożliwią realizację 514 projektów, co przy założeniu 2,5 miejsca pracy na projekt daje ostateczny efekt w postaci 1285 nowych miejsc pracy. W podziale miejsc pracy ze względu na płeć w programach operacyjnych najczęściej zakłada się proporcje 50%:50%. W przypadku miejsc pracy utworzonych w ramach SPO-WPK 37% nowoutworzonych miejsc pracy zajęły kobiety. W niniejszych obliczeniach przyjmiemy zbliżone proporcje zakładając, iż utworzone miejsca pracy rozłożą się w stosunku 40%:60%. Kolejne poczynione tu założenie mówi, iż miejsca pracy będą przyrastać liniowo wraz z postępami w realizacji programu. Zatem prognozowane wartości wskaźnika na kolejne lata przedstawiają się w następujący sposób: w 2010 r. będzie 367 nowych miejsc pracy (147 kobiet, 220 mężczyzn), w 2013 r. 917 miejsc pracy (367 kobiet, 550 mężczyzn), w 2015 r miejsc pracy (515 kobiet, 770 mężczyzn). Z obliczeń wykonanych przy użyciu tej metody wynika, iż wartość docelowa wskaźnika rezultatu Liczba utworzonych miejsc pracy w wysokości 1000 w 2013 r. nie zostanie osiągnięty. Zostałby natomiast osiągnięty wskaźnik utworzonych miejsc pracy dla mężczyzn, którego wartość docelową wyznaczono na poziomie 500. Druga metoda oszacowania polegała na obliczeniu średniej wysokości środków wsparcia z UE przypadających na 1 utworzone miejsce pracy w ramach SPO-WKP. Wyniosła ona ok zł w 2007 r. Zgodnie z obecną alokacją w ramach MRPO, po uwzględnieniu inflacji, środki te powinny przyczynić się do utworzenia 1140 nowych miejsc pracy. Przyjmując takie same założenia jak powyżej (liniowy przyrost liczby miejsc pracy oraz stosunek miejsc pracy dla kobiet i dla mężczyzn 40%:60%) oszacowane wartości wskaźnika byłyby następujące: w 2010 r. 325 miejsc pracy (130 kobiet, 195 mężczyzn), w 2013 r. 814 miejsc pracy (326 kobiet, 488 mężczyzn), w 2015 r miejsc pracy (456 kobiet, 684 mężczyzn). Metoda ta dała wyniki zbliżone do pierwszej metody, aczkolwiek nieco mniej optymistyczne. Obydwie metody obliczania wartości wskaźnika są podobne i wykorzystują podobny zakres zmiennych, niemniej jednak nieco bardziej wiarygodną metodą wydaje się nam metoda druga. Zatem, wartość docelowa wskaźnika w 2013 r. nie zostałaby osiągnięta, aczkolwiek w nieznacznym stopniu. 23