(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/IL03/00757 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/IL03/00757 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO04/ PCT Gazette nr 24/04 (51) Int.Cl. B23C 5/22 ( ) (54) Wymienna płytka skrawająca do narzędzi frezarskich i narzędzie frezarskie wyposażone w wymienne płytki skrawające (30) Pierwszeństwo: ,IL, (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 24/05 (73) Uprawniony z patentu: ISCAR LTD.,Tefen,IL (72) Twórca(y) wynalazku: Amir Satran,Kfar Vradim,IL Danny Dagan,Nahariya,IL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 11/09 (74) Pełnomocnik: Kamiński Zbigniew, Rzecznik Patentowy, KANCELARIA PATENTOWA PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest wymienna płytka skrawająca do narzędzi frezarskich i narzędzie frezarskie wyposażone w wymienne płytki skrawające, stosowane do obróbki wiórowej, zwłaszcza do frezowania prostokątnych odsadzeń w przedmiocie obrabianym. Wymienne płytki skrawające tego rodzaju, nazywane czasem stycznymi płytkami skrawającymi, są usytuowane w oprawce narzędzia frezarskiego w taki sposób, że podczas obrabiania przedmiotu siły skrawania są skierowane wzdłuż większego wymiaru płytki skrawającej. Zaleta takiego rozwiązania konstrukcyjnego polega na tym, że płytka skrawająca może przejmować większe siły skrawania niż gdy siły skrawania są skierowane wzdłuż mniejszego wymiaru płytki skrawającej. Z europejskiego opisu patentowego nr EP znana jest czołowa głowica frezarska wyposażona w dwustronną obracaną do położenia roboczego płytkę skrawającą o graniastosłupowym kształcie, z dwoma przeciwległymi, ogólnie prostokątnymi powierzchniami natarcia, połączonymi bocznymi powierzchniami płytki. Płytka skrawająca ma podstawową ujemną" geometrię i celem zapewnienia niezbędnego prześwitu między płytką skrawającą i przedmiotem obrabianym, osadzeniu w głowicy frezarskiej, płytka skrawająca jest usytuowana z ujemnym osiowym kątem natarcia. Jednakże ujemne osiowe kąty natarcia są niekorzystne, gdyż wówczas narzędzia frezarskie mają zmniejszoną wydajność przy obrabianiu trudnych do obróbki materiałów. Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych AP nr US 5,333,972 znana jest obracana do położenia roboczego wymienna płytka skrawająca dla głowicy wytaczającej. Płytka skrawająca jest zaopatrzona na każdej czołowej powierzchni w wystającą płaską część. Każda długa krawędź tnąca jest nachylona pod kątem 3 do wystającej płaskiej części, stanowiącym osiowy kąt natarcia płytki skrawającej". Z tyłu każdej krawędzi tnącej jest usytuowana obniżająca się powierzchnia, stykająca się ze wznoszącą się pod zmiennym kątem powierzchnią tworząc rowek łamiący wiór. Każda wznosząca się pod zmiennym kątem powierzchnia sięga od sąsiedniej obniżającej się powierzchni w kierunku sąsiedniej wystającej części, na górnej albo na dolnej powierzchni płytki skrawającej. Płytka skrawająca jest lewostronna albo prawostronna. Wytwarzana jest jako prawostronna, ale odwrócona staje się płytką lewostronną. Wielkość osiowego kąta natarcia płytki skrawającej jest ograniczona ze względów praktycznych. Każde powiększenie osiowego kąta natarcia powoduje wzrost pionowego zasięgu wznoszącej się pod zmiennym kątem powierzchni (patrz fig. 3 w US 5,333,972), co powoduje nieprawidłowe tworzenie się i usuwanie wiórów. Z opisu zgłoszeniowego PCT nr WO 96/35536 znana jest dwustronna, obracana do położenia roboczego płytka skrawająca, która osadzona w głowicy frezarskiej ma dodatni osiowy kąt natarcia, nawet gdy jest zapewniony konieczny prześwit między płytką skrawającą i przedmiotem obrabianym. Płytka skrawająca ma dwie obwodowe krawędzie tnące dla prawostronnej głowicy frezarskiej i dwie obwodowe krawędzie tnące dla lewostronnej głowicy frezarskiej. W widoku z boku (fig. 9) płytka skrawająca jest ogólnie romboidalna. Główne krawędzie tnące 10 na każdej czołowej powierzchni płytki są równoległe do siebie (fig. 7 i 8) i do usytuowanego w środku płytki elementu oporowego 12. Płytka skrawająca jest osadzona w gnieździe swym elementem oporowym nie roboczej czołowej powierzchni i sąsiednią nie roboczą powierzchnią przyłożenia, przylegającymi do odpowiednich powierzchni osadczych gniazda. Element oporowy nie roboczej czołowej powierzchni i sąsiednia nie robocza powierzchnia przyłożenia stykają się w narożu o ostrym kącie. Celem zmiany osiowego kąta natarcia roboczej krawędzi tnącej, albo należy obrócić gniazdo, albo należy zastosować płytkę skrawającą z narożem osadczym o innym kącie. Ponadto osiowe kąty natarcia i przyłożenia są współzależne i każda zmiana osiowego kąta natarcia powoduje odpowiednią zmianę kąta przyłożenia, co nie zawsze jest pożądane. Celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji takiej dwustronnej wymiennej płytki skrawającej, obracanej do położenia roboczego, która wyeliminuje niedogodności znanych dotychczas płytek skrawających. Dalszym celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji takiej dwustronnej wymiennej płytki skrawającej, obracanej do położenia roboczego, która ma cztery główne krawędzie tnące dla każdego kierunku obrotów głowicy frezarskiej, przy czym każda główna krawędź tnąca ma dodatni kąt natarcia po usytuowaniu jej w głowicy frezarskiej jako roboczej krawędzi tnącej. Jeszcze innym celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji takiej wymiennej dwustronnej płytki skrawającej, obracanej do położenia roboczego, która umożliwia obrabianie prostokątnych odsadzeń w przedmiocie obrabianym.

3 PL B1 3 Cel ten zrealizowano według wynalazku przez opracowanie konstrukcji płytki skrawającej zaopatrzonej w dwie identyczne przeciwległe czołowe powierzchnie o zasadniczo prostokątnym kształcie w widoku czołowym na płytkę skrawającą w obwodową boczną powierzchnię usytuowaną między dwoma przeciwległymi czołowymi powierzchniami, przy czym obwodowa boczna powierzchnia składa się z dwóch identycznych przeciwległych większych bocznych powierzchni o zasadniczo prostokątnym kształcie, z dwóch identycznych przeciwległych mniejszych bocznych powierzchni i z narożnych bocznych powierzchni usytuowanych między sąsiednimi większą i mniejszą bocznymi powierzchniami, oraz w obwodową krawędź utworzoną na przecięciu każdej czołowej powierzchni z obwodową boczną powierzchnią przy czym dwie sekcje każdej obwodowej krawędzi stanowią krawędzie tnące. Każda czołowa powierzchnia ma cztery naroża, dwa usytuowane po przekątnej przeciwległe niższe naroża i dwa usytuowane po przekątnej przeciwległe wyższe naroża, przy czym niższe naroża są usytuowane bliżej środkowej płaszczyzny płytki skrawającej, niż wyższe naroża. Każda krawędź tnąca zawiera dłuższą krawędź tnącą utworzoną przez przecięcie określonej większej bocznej powierzchni z określoną czołową powierzchnią. Każda czołowa powierzchnia jest zaopatrzona w element oporowy zaopatrzony w powierzchnię oporową. W każdym przekroju płytki skrawającej, równoległym do mniejszej płaszczyzny płytki skrawającej, powierzchnia oporowa określonej czołowej powierzchni jest usytuowana bliżej środkowej płaszczyzny niż przednia część jednej z dłuższych krawędzi tnących określonej czołowej powierzchni. W typowym rozwiązaniu konstrukcyjnym przednia część każdej dłuższej krawędzi tnącej sięga od odpowiedniego sąsiedniego wyższego naroża do przynajmniej mniejszej płaszczyzny. Każda krawędź tnąca ponadto korzystnie zawiera krótszą krawędź tnącą i narożną krawędź tnącą utworzone na przecięciu mniejszej i narożnej bocznych powierzchni z jedną z dwóch czołowych powierzchni. Ponadto korzystnie obydwie czołowe powierzchnie mają 180-cio stopniową symetrię obrotową względem pierwszej osi prostopadłej do nich. Również korzystnie obydwie większe boczne powierzchnie mają 180-cio stopniową symetrię obrotową względem drugiej osi, prostopadłej do pierwszej osi. A także korzystnie obydwie mniejsze boczne powierzchnie mają 180-cio stopniową symetrię obrotową względem trzeciej osi, prostopadłej do pierwszej osi i do drugiej osi. W miarę potrzeby każda mniejsza boczna powierzchnia jest podzielona na dwie mniejsze boczne powierzchnie składowe większą płaszczyzną wzdłuż linii podziału, przy czym większa płaszczyzna przecina mniejszą boczną powierzchnię, natomiast każda mniejsza boczna powierzchnia składowa jest usytuowana w kierunku od linii podziału pod kątem względem płaszczyzny, przechodzącej przez linię podziału i równoległej do mniejszej płaszczyzny. Ogólnie kąt ten wynosi jeden do dwóch stopni. W rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku w czołowym widoku na płytkę skrawającą powierzchnia oporowa jest podłużna i ma dwie długie krawędzie usytuowane między dwoma krótkimi krawędziami. Dwie krótkie krawędzie powierzchni oporowej są korzystnie zasadniczo równoległe do siebie. Ponadto korzystnie dłuższa część jednej z dwóch krótkich krawędzi jest usytuowana z jednej strony większej płaszczyzny, natomiast dłuższa część drugiej z dwóch krótkich krawędzi jest usytuowana z przeciwnej strony większej płaszczyzny. Przedmiotem wynalazku jest również narzędzie frezarskie wyposażone przynajmniej w jedną wymienną płytkę skrawającą wyposażone w korpus zaopatrzony w przynajmniej jedno gniazdo płytki skrawającej, w którym jest osadzona ta przynajmniej jedna płytka skrawająca. Gniazdo płytki skrawającej ma sąsiednie boczną i tylną ściany, ogólnie prostopadłe do dna gniazda, tylna ściana gniazda jest wypukła, natomiast boczna ściana jest zaopatrzona w osiową powierzchnię ustalającą stykającą się z odpowiednią mniejszą boczną powierzchnią płytki skrawającej w osiowym obszarze przylegania. Tylna ściana gniazda jest zaopatrzona w dwie wystające styczne powierzchnie ustalające usytuowane z każdej strony środkowego obszaru tylnej ściany gniazda. Jedna z dwóch stycznych powierzchni ustalających przylega do pierwszej stycznej powierzchni oporowej, natomiast druga z dwóch stycznych powierzchni ustalających przylega do drugiej stycznej powierzchni oporowej. W rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku określony osiowy obszar przylegania jest usytuowany w przednim obszarze promieniowo zewnętrznej mniejszej bocznej powierzchni składowej określonej mniejszej bocznej powierzchni, a równocześnie przedni obszar jest oddalony od tylnej ściany gniazda płytki skrawającej.

4 4 PL B1 Ponadto w rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku górna i dolna styczne powierzchnie oporowe są usytuowane z obydwóch stron mniejszej płaszczyzny. Wymienna płytka skrawająca i narzędzie frezarskie według wynalazku są uwidocznione w przykładzie rozwiązania konstrukcyjnego na załączonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia płytkę skrawającą w widoku perspektywicznym, fig. 2 - płytkę skrawającą według fig. 1, w widoku w kierunku jej węższego boku, fig. 3 - płytkę skrawającą według fig. 1, w widoku czołowym, fig. 4 - płytkę skrawającą według fig. 1, w widoku w kierunku jej dłuższego boku, fig. 5 - płytkę skrawającą według fig. 1, w przekroju V-V według fig. 4, fig. 6A - fragment płytki skrawającej według fig. 1, w przekroju VIA-VIA według fig. 3, fig. 6B - fragment płytki skrawającej według fig. 1, w przekroju VIB-VIB według fig. 3, fig. 6C - fragment płytki skrawającej według fig. 1, w przekroju VIC-VIC według fig. 3, fig. 7- narzędzie frezarskie, w widoku perspektywicznym, a fig. 8 - fragment narzędzia frezarskiego, uwidoczniający gniazdo płytki skrawającej, w widoku perspektywicznym. Fig. 1 do 5 przedstawiają wymienną płytkę skrawającą 10 według wynalazku. Płytka skrawająca 10 jest obracana do położenia roboczego i jest zwykle wytwarzana za pomocą tłoczenia i spiekania proszku węglika. Płytka skrawająca 10 jest ogólnie prostokątna w widoku czołowym i ma dwie identyczne czołowe powierzchnie 12. Każda czołowa powierzchnia 12 ma 180-cio stopniową symetrię obrotową względem pierwszej osi A1, prostopadłej do dwóch czołowych powierzchni 12. Między dwoma przeciwległymi czołowymi powierzchniami 12 jest usytuowana obwodowa boczna powierzchnia 14, składająca się z dwóch przeciwległych identycznych mniejszych bocznych powierzchni 16, dwóch przeciwległych identycznych większych bocznych powierzchni 18 i czterech przeciwległych narożnych bocznych powierzchni 22. Każda para sąsiedniej mniejszej i większej bocznych powierzchni 16, 18 przylega do wspólnej narożnej bocznej powierzchni 22. Każda z dwóch identycznych przeciwległych większych bocznych powierzchni 18 ma 180-cio stopniową symetrię obrotową względem drugiej osi A2, prostopadłej do pierwszej osi A1 i do przeciwległych większych bocznych powierzchni 18. Podobnie każda z dwóch identycznych przeciwległych mniejszych bocznych powierzchni 16 ma 180-cio stopniową symetrię obrotową względem trzeciej osi A3, prostopadłej do przeciwległych mniejszych bocznych powierzchni 16. Trzecia oś A3 jest prostopadła do pierwszej osi A1 i do drugiej osi A2. Mniejsza płaszczyzna P1 płytki skrawającej 10 jest utworzona przez pierwszą oś A1 i drugą oś A2, większa płaszczyzna P2 jest utworzona przez pierwszą oś A1 i trzecią oś A3, a środkowa płaszczyzna M jest utworzona przez drugą oś A2 i trzecią oś A3. Każda czołowa powierzchnia 12 ma cztery naroża, dwa usytuowane po przekątnej przeciwległe wyższe naroża 24 i dwa usytuowane po przekątnej przeciwległe niższe naroża 26. Niższe naroża 26 są bardziej zbliżone do środkowej płaszczyzny M niż wyższe naroża 24. Każda narożna boczna powierzchnia 22 jest usytuowana między określonym wyższym narożem 24 jednej z dwóch przeciwległych czołowych powierzchni 12 i określonym niższym narożem 26 drugiej z dwóch przeciwległych czołowych powierzchni 12. Każda czołowa powierzchnia 12 jest zaopatrzona w element oporowy 28 z powierzchnią oporową 30, wklęsłą albo o przekroju w kształcie litery V. W korzystnym rozwiązaniu konstrukcyjnym powierzchnia oporowa 30 składa się z trzech ogólnie płaskich części - dwóch zewnętrznych płaskich części 32 i usytuowanej między nimi środkowej płaskiej części 34. Powierzchnia oporowa 30 płytki skrawającej 10 ma w widoku czołowym (fig. 3) formę zniekształconego równoległoboku, z dwoma długimi krawędziami 36 usytuowanymi między dwoma krótkimi krawędziami 38. Każda zewnętrzna płaska część 32 powierzchni oporowej 30 sięga od odpowiedniej krótkiej krawędzi 38 do środkowej płaskiej części 34. Dwie krótkie krawędzie 38 są korzystnie zasadniczo równoległe do siebie. W czołowym widoku na płytkę skrawającą 10 (fig. 3) podłużna oś C elementu oporowego 28 jest nachylona pod ostrym kątem β do większej płaszczyzny P2, przy czym dwie krótkie krawędzie 38 są zasadniczo usytuowane po przeciwnych stronach większej płaszczyzny P2. Zwłaszcza większa część jednej z dwóch krótkich krawędzi 38 jest usytuowana z jednej strony większej płaszczyzny P2, a większa część drugiej z dwóch krótkich krawędzi 38 jest usytuowana z drugiej strony większej płaszczyzny P2. Na przecięciu każdej czołowej powierzchni 12 z obwodową boczną powierzchnią 14 jest utworzona obwodowa krawędź 40. Na każdej czołowej powierzchni 12 obwodowa krawędź 40 składa się z dwóch dłuższych krawędzi 42, utworzonych na przecięciu większej bocznej powierzchni 18 z czołową powierzchnią 12, z dwóch krótszych krawędzi 44, utworzonych na przecięciu mniejszej bocznej powierzchni 16 z czołową powierzchnią 12, oraz z dwóch narożnych krawędzi 42, utworzonych na przecięciu narożnych bocznych powierzchni 22 z czołową powierzchnią 12.

5 PL B1 5 W płytce skrawającej 10 według wynalazku przynajmniej dwie sekcje każdej obwodowej krawędzi 40 tworzą krawędzie tnące 52. Każda krawędź tnąca 52 składa się z dłuższej krawędzi tnącej 54, sięgającej od odpowiedniego wyższego naroża 24, wzdłuż zasadniczo całej długości łączącej się z nim dłuższej krawędzi 42, z krótszej krawędzi tnącej 56, sięgającej wzdłuż przynajmniej połowy długości łączącej się z nim krótszej krawędzi 44, oraz z narożnej krawędzi tnącej 58, łączącej się z wyższym narożem 24, w którym stykają się ze sobą dłuższa i krótsza krawędzie tnące 54, 56. Do każdej krawędzi tnącej 52, na czołowej powierzchni 12, przylega powierzchnia natarcia 60, wzdłuż której przemieszcza się wiór usunięty z przedmiotu obrabianego podczas frezowania. Przednia część 54' każdej dłuższej krawędzi tnącej 54 sięga od sąsiedniego wyższego naroża 24 do przynajmniej mniejszej płaszczyzny P1, natomiast tylna część 54" sięga od przedniej części 54' do odpowiedniego niższego naroża 26. Między powierzchnią natarcia 60 sąsiadującą z tylną częścią 54" i elementem oporowym 28 jest usytuowany rowek 62 dla wióra. Część elementu oporowego 28 sąsiadująca z rowkiem 62 dla wióra stanowi odchylacz 64 wióra. Każda mniejsza boczna powierzchnia 16 (fig. 2) jest podzielona na dwie mniejsze boczne powierzchnie składowe 70 linią podziału 72, wzdłuż której większa płaszczyzna P2 przecina mniejszą boczną powierzchnię 16. Każda mniejsza boczna powierzchnia składowa 70 sięgając w kierunku od linii podziału 72 jest nachylona pod ostrym kątem α względem płaszczyzny P3 przechodzącej przez linię podziału 72 i równoległej do mniejszej płaszczyzny P1. W określonym zastosowaniu narzędzia frezarskiego kąt ten wynosi około 1,5. Płytka skrawająca jest zaopatrzona w przelotowy otwór 74, usytuowany między większymi bocznymi powierzchniami 18, przy czym oś B otworu 74 jest zgodna z drugą osią A2. Jak to uwidoczniają fig. 6A do 6C, w każdym równoległym do mniejszej płaszczyzny P1 przekroju płytki skrawającej 10, powierzchnia oporowa 30 odpowiedniej czołowej powierzchni 12 jest bliższa środkowej płaszczyźnie M niż przednia część 54 jednej z dłuższych krawędzi tnących 54 odpowiedniej czołowej powierzchni 12. Na przykład w przekroju według fig. 6A przednia część 54' dłuższej krawędzi tnącej 54 z lewej strony rysunku, jest usytuowana w odległości D1 od środkowej płaszczyzny M, natomiast powierzchnia oporowa 30 jest usytuowana w odległości d1, przy czym odległość D1 jest większa niż odległość d1. Podobnie w przekroju według fig. 6B przednia część 54' dłuższej krawędzi tnącej 54 jest usytuowana w odległości D2 od środkowej płaszczyzny M, natomiast powierzchnia oporowa 30 jest usytuowana w odległości d2, przy czym odległość D2 jest większa niż odległość d2. Podobnie w przekroju według fig. 6C usytuowanym wzdłuż mniejszej płaszczyzny P1 przednia część 54' dłuższej krawędzi tnącej 54 jest usytuowana w odległości D3 od środkowej płaszczyzny M, natomiast powierzchnia oporowa 30 jest usytuowana w odległości d3, przy czym odległość D3 jest większa niż odległość d3. Innymi słowy element oporowy 28, w obszarze przedniej części 54' dłuższej krawędzi tnącej 54 i w kierunku niej, oraz nieco poza mniejszą płaszczyzną P1 (fig. 4) nie wystaje ponad dłuższą krawędź tnącą 54. W wyniku tego wióry z przedmiotu obrabianego, w obszarze przedniej części 54' dłuższej krawędzi tnącej 54 są podczas frezowania dobrze uformowane. Jednakże w obszarze tylnej części 54 dłuższej krawędzi tnącej 54 odchylacz 64 wióra wystaje nad krawędź tnącą 54 (fig. 4 i prawa strona fig. 6A i 6B), co może zakłócić kształt wiórów. Celem zmniejszenia wpływu odchylacza 64 wióra w obszarze tylnej części 54 dłuższej krawędzi tnącej 54 element oporowy 28 jest bardziej oddalony od dłuższej krawędzi tnącej 54 w obszarze tylnej części 54", niż jest oddalony w obszarze przedniej części 54. Odpowiednio do tego, jak to omówiono powyżej, w czołowym widoku na płytkę skrawającą 10 podłużna oś C elementu oporowego 28 jest nachylona pod ostrym kątem β do większej płaszczyzny P2. Jednakże dłuższa krawędź tnąca 54, uwidoczniona na fig. 4, która ogólnie jest prosta w widoku z boku, może mieć różny pożądany kształt, pod warunkiem, że obniża się od wyższego naroża 24 do niższego naroża 26. Fig. 2 uwidocznia, że w widoku z boku na mniejszą boczną powierzchnię 16 krótsza krawędź 44 jest wyraźnie podzielona na dwie sekcje, pierwszą sekcję 46 sięgającą od wyższego naroża 24 do nieco przed większą płaszczyznę P2, oraz drugą sekcję 48 sięgającą od pierwszej sekcji 46 do niższego naroża 26. Pierwsza sekcja 46 jest prosta i w przybliżeniu prostopadła do większej bocznej powierzchni 18 w widoku z boku (fig. 2), natomiast w widoku czołowym jest nachylona pod kątem α do płaszczyzny P3 (fig. 3). Druga sekcja 48, w widoku z boku (fig. 2), sięga od okolicy większej płaszczyzny P2, nachylając się w kierunku niższego naroża 26 i w widoku czołowym jest nachylona pod kątem α do płaszczyzny P3 (fig. 3). Krótsza krawędź tnąca 56 jest utworzona przez pierwszą sekcję 46 krótszej krawędzi 44. Fig. 7 przedstawia narzędzie frezarskie 80 o osi obrotu R, wyposażone w korpus 82 z kilkoma gniazdami 84 dla płytek skrawających. W każdym gnieździe 84 płytka skrawająca 10 według wynalazku

6 6 PL B1 jest dociśnięta za pomocą nie pokazanej na rysunku śruby mocującej. Osiowy kąt natarcia wynosi ogólnie 5 do 20. Płytka skrawająca jest tak osadzona, że pozostaje prześwit między przedmiotem obrabianym i mniejszą boczną powierzchnią 16 sąsiadującą z czołową powierzchnią 86 narzędzia frezarskiego. Kształt gniazda 84 dla płytki skrawającej jest przedstawiony na fig. 8. Gniazdo 84 dla płytki skrawającej ma sąsiednie boczną i tylną ściany 88, 90, ogólnie prostopadłe do dna 92 gniazda. Tylna ściana 90 gniazda jest ogólnie wypukła, natomiast boczna ściana 88 jest zaopatrzona w osiową powierzchnię ustalającą 94, stykającą się z odpowiednią mniejszą boczną powierzchnią 16 płytki skrawającej 10 w osiowym obszarze przylegania 96. Tylna ściana 90 gniazda jest zaopatrzona w dwie wystające stycznie powierzchnie ustalające, w górną styczną powierzchnię ustalającą 98, sąsiadującą z boczną ścianą 88, oraz w dolną styczną powierzchnię ustalająca 100. Dwie styczne powierzchnie ustalające są usytuowane z każdej strony środkowego obszaru 102 tylnej ściany 90. Górna styczna powierzchnia ustalająca 98 styka się z górną styczną powierzchnią oporowa 104, przylegającą do powierzchni oporowej 30 płytki skrawającej 10. Dolna styczna powierzchnia ustalająca 100 styka się z dolną styczną powierzchnią oporowa 106, przylegającą do powierzchni oporowej 30 płytki skrawającej 10. Określenia dolna i górna użyte tutaj w odniesieniu do powierzchni oporowej 30, są zastosowane tylko wówczas, gdy płytka skrawająca 10 jest zamocowana w narzędziu frezarskim 80 i w odniesieniu do usytuowania przedstawionego na fig. 7. Podobnie w związku z fig. 7 osiowy obszar przylegania 96 jest usytuowany w przednim obszarze 108 promieniowo zewnętrznej mniejszej bocznej powierzchni składowej 110, przy czym przedni obszar jest odległy od tylnej ściany 90 gniazda. Dwie styczne powierzchnie oporowe 104, 106 (fig. 3) na każdej powierzchni oporowej 30 są usytuowane po przeciwnych stronach mniejszej płaszczyzny. Każda mniejsza powierzchnia składowa 70 (fig. 2) jest zaopatrzona w jeden osiowy obszar przylegania 96, sąsiadujący z niższym narożem 26. Dno 92 gniazda 84 dla płytki skrawającej jest zaopatrzone w gwintowany otwór 112, w którym mieści się śruba mocująca płytkę skrawającą 10 w gnieździe 84. Po zamocowaniu płytki skrawającej 10 w gnieździe 84, promieniowo wewnętrzna większa boczna powierzchnia 18 styka się z dnem 92 gniazda 84 dla płytki skrawającej. Większe boczne powierzchnie 18 płytki skrawającej 10 są korzystnie szlifowane. Mniejsze boczne powierzchnie 70 są również korzystnie szlifowane. Dzięki szlifowaniu tych powierzchni zapewnione jest dobre osadzenie płytki skrawającej 10 w gnieździe 84. Wynalazek został przedstawiony tylko przykładowo, a jako chronione należy uważać również wszelkie odmiany i modyfikacje rozwiązania mieszczące się w ramach idei wynalazku i zastrzeżeń patentowych. Zastrzeżenia patentowe 1. Wymienna płytka skrawająca do narzędzi frezarskich, znamienna tym, że jest zaopatrzona w dwie identyczne przeciwległe czołowe powierzchnie (12) o zasadniczo prostokątnym kształcie w widoku czołowym na płytkę skrawającą (10), w obwodową boczną powierzchnię (14) usytuowaną między dwoma przeciwległymi czołowymi powierzchniami (12), przy czym obwodowa boczna powierzchnia (14) składa się z dwóch identycznych przeciwległych większych bocznych powierzchni (18) o zasadniczo prostokątnym kształcie, z dwóch identycznych przeciwległych mniejszych bocznych powierzchni (16), i z narożnych bocznych powierzchni (22) usytuowanych między sąsiednimi większą i mniejszą bocznymi powierzchniami (18, 16), oraz w obwodową krawędź (40) utworzoną na przecięciu każdej czołowej powierzchni (12) z obwodową boczną powierzchnią (14), przy czym dwie sekcje każdej obwodowej krawędzi (40) stanowią krawędzie tnące (52), a równocześnie każda czołowa powierzchnia (12) ma cztery naroża (24, 26), dwa usytuowane po przekątnej przeciwległe niższe naroża (26) i dwa usytuowane po przekątnej przeciwległe wyższe naroża (24), przy czym niższe naroża (26) są usytuowane bliżej środkowej płaszczyzny (M) płytki skrawającej (10), niż wyższe naroża (24), a także każda krawędź tnąca (52) zawiera dłuższą krawędź tnącą (54) utworzoną przez przecięcie określonej większej bocznej powierzchni (18) z określoną czołową powierzchnią (12), a równocześnie każda czołowa powierzchnia (12) jest zaopatrzona w element oporowy (28) zaopatrzony w powierzchnię oporową (30), przy czym w każdym przekroju płytki skrawającej (10), równoległym do mniejszej płaszczyzny (P1) płytki skrawającej (10), powierzchnia oporowa (30) określonej czołowej powierzchni (12) jest usytuowana bliżej środkowej płaszczyzny (M) niż przednia część (54') jednej z dłuższych krawędzi tnących (54) określonej czołowej powierzchni (12).

7 PL B Płytka skrawająca według zastrz. 1, znamienna tym, że przednia część (54') każdej dłuższej krawędzi tnącej (54) sięga od odpowiedniego sąsiedniego wyższego naroża (24) do przynajmniej mniejszej płaszczyzny (P1). 3. Płytka skrawająca według zastrz. 1, znamienna tym, że każda krawędź tnąca (52) ponadto zawiera krótszą krawędź tnącą (56) i narożną krawędź tnącą (58), utworzone na przecięciu mniejszej i narożnej bocznych powierzchni (16, 22) z jedną z dwóch czołowych powierzchni (12). 4. Płytka skrawająca według zastrz. 1, znamienna tym, że obydwie czołowe powierzchnie (12) mają 180-cio stopniową symetrię obrotową względem pierwszej osi (A1), prostopadłej do nich. 5. Płytka skrawająca według zastrz. 2, znamienna tym, że obydwie większe boczne powierzchnie (18) mają 180-cio stopniową symetrię obrotową względem drugiej osi (A2), prostopadłej do pierwszej osi (A1). 6. Płytka skrawająca według zastrz. 1, znamienna tym, że obydwie mniejsze boczne powierzchnie (16) mają 180-cio stopniową symetrię obrotową względem trzeciej osi (A3), prostopadłej do pierwszej osi (A1) i do drugiej osi (A2). 7. Płytka skrawająca według zastrz. 1, znamienna tym, że każda mniejsza boczna powierzchnia (16) jest podzielona na dwie mniejsze boczne powierzchnie składowe (70) większą płaszczyzną (P2) wzdłuż linii podziału (72), przy czym większa płaszczyzna (P2) przecina mniejszą boczną powierzchnię (16), natomiast każda mniejsza boczna powierzchnia składowa (70) jest usytuowana w kierunku od linii podziału (72) pod kątem (α) względem płaszczyzny (P3), przechodzącej przez linię podziału (72) i równoległej do mniejszej płaszczyzny (P1). 8. Płytka skrawająca według zastrz. 1, znamienna tym, że kąt (α) wynosi jeden do dwóch stopni. 9. Płytka skrawająca według zastrz. 8, znamienna tym, że w czołowym widoku na płytkę skrawającą (10) powierzchnia oporowa (30) jest podłużna i ma dwie długie krawędzie (36) usytuowane między dwoma krótkimi krawędziami (38). 10. Płytka skrawająca według zastrz. 8, znamienna tym, że dwie krótkie krawędzie (38) powierzchni oporowej (30) są zasadniczo równoległe do siebie. 11. Płytka skrawająca według zastrz. 9, znamienna tym, że dłuższa część jednej z dwóch krótkich krawędzi (38) jest usytuowana z jednej strony większej płaszczyzny (P2), natomiast dłuższa część drugiej z dwóch krótkich krawędzi (38) jest usytuowana z przeciwnej strony większej płaszczyzny (P2). 12. Narzędzie frezarskie, znamienne tym, że jest wyposażone w korpus (82) zaopatrzony w przynajmniej jedno gniazdo (84) płytki skrawającej, w którym jest osadzona ta przynajmniej jedna płytka skrawająca (10), przy czym to gniazdo (84) płytki skrawającej ma sąsiednie boczną i tylną ściany (88, 90), ogólnie prostopadłe do dna (92) gniazda, a także tylna ściana (90) gniazda jest wypukła, natomiast boczna ściana (88) jest zaopatrzona w osiową powierzchnię ustalającą (94), stykającą się z odpowiednią mniejszą boczną powierzchnią (16) płytki skrawającej (10) w osiowym obszarze przylegania (96), a równocześnie tylna ściana (90) gniazda jest zaopatrzona w dwie wystające styczne powierzchnie ustalające (98, 100) usytuowane z każdej strony środkowego obszaru (102) tylnej ściany (90) gniazda, przy czym jedna z dwóch stycznych powierzchni ustalających (98, 100) przylega do pierwszej stycznej powierzchni oporowej (30), natomiast druga z dwóch stycznych powierzchni ustalających (98, 100) przylega do drugiej stycznej powierzchni oporowej (30). 13. Narzędzie frezarskie według zastrz. 12, znamienne tym, że określony osiowy obszar przylegania (96) jest usytuowany w przednim obszarze (108) promieniowo zewnętrznej mniejszej bocznej powierzchni składowej (110) określonej mniejszej bocznej powierzchni (16), a równocześnie przedni obszar (108) jest oddalony od tylnej ściany (90) gniazda (84) płytki skrawającej. 14. Narzędzie frezarskie według zastrz. 12, znamienne tym, że górna i dolna styczne powierzchnie oporowe (104, 106) są usytuowane z obydwóch stron mniejszej płaszczyzny (P1).

8 8 PL B1 Rysunki

9 PL B1 9

10 10 PL B1

11 PL B1 11

12 12 PL B1

13 PL B1 13

14 14 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 4,00 zł.