Całe bogactwo naszego człowieczeństwa Rozmowa z ks. Grzegorzem Reissem MIC o pielgrzymowaniu

Transkrypt

1 Informator nr 19 WIOSNA 2014 ISBN Całe bogactwo naszego człowieczeństwa Rozmowa z ks. Grzegorzem Reissem MIC o pielgrzymowaniu Pan Bóg działa w ciszy O nocnej pielgrzymce z Konina do Lichenia Kanonizacja Jana XXIII i Jana Pawła II BEZPŁATNY dodatek

2 Modlitwa pielgrzyma Boże, Ty jesteś Drogą, Prawdą i Życiem. Drogą, którą pragnę podążać, Prawdą, którą lękam się stracić, Życiem, które w Tobie ma początek i koniec. Niech ten dzień przyniesie mi tylko to, Czym Ty chcesz mnie obdarzyć. Przyjmę radość i szczęście, Zniosę ból i cierpienie, Jeśli Ty będziesz ze mną. Wyruszam w Twoje Imię. Prowadź mnie, Boże! Amen 2 Pielgrzym

3 Pielgrzym Licheński Kochani! Za każdym razem, kiedy kreślimy do Was tych kilka słów, przypominamy sobie o upływającym czasie. Już po raz dziewiętnasty za sprawą Pielgrzyma Licheńskiego dzielimy się z Wami, naszymi wiernymi Czytelnikami, tym, co dzieje się w Sanktuarium. Ten numer odbiega trochę od dotychczasowej konwencji. Mniej w nim zapowiedzi tego, co wydarzy się w Sanktuarium w 2014 r., za to przedstawimy Wam tematy, które, jak mamy nadzieję, pomogą na chwilę zatrzymać się, zastanowić, przemyśleć kilka spraw dotyczących życia. W lekturę Pielgrzyma Licheńskiego wprowadza wywiad z ks. Grzegorzem Reissem MIC, duszpasterzem młodzieży i powołań, przewodnikiem grupy 10 Białej prowadzonej przez Księży Marianów podczas pielgrzymki z Warszawy na Jasną Górę. Z rozmowy dowiecie się nie tylko o tradycji pielgrzymowania, lecz przede wszystkim o wartościach, jakie wnosi ono w nasze życie. Ludzie chcą od życia czegoś więcej, chcą głębokiego spotkania z Bogiem, mają dosyć płytkiego życia, wygodnego, pozbawionego sensu wyjaśnia ks. Reiss. W dalszej części numeru przeczytacie o tym, jak rozwijało się pielgrzymowanie w licheńskim Sanktuarium na przestrzeni dziesiątek lat. Artykuł przybliża tę historię od momentu nawiedzenia przez tysięce osób lasu grąblińskiego, tuż po objawieniach Matki Bożej pasterzowi Mikołajowi Sikatce w 1850 r., następnie wprowadza w losy Sanktuarium w XX wieku, by na koniec przypomnieć, jaki nastrój towarzyszył pielgrzymom, kiedy obraz Matki Bożej Licheńskiej był jeszcze w kościele św. Doroty, a świątynię tę oraz plac przed nią wypełniały tłumy wiernych. Dla nas, chrześcijan, rok 2014 będzie wyjątkowo radosnym. Grono świętych poszerzą papieże Jan XXIII i Jan Paweł II. Obszerny artykuł przypomni najważniejsze momenty z ich życia i poinformuje o uroczystości kanonizacyjnej, która 27 kwietnia będzie w Licheniu relacjonowana na żywo. Już od kilku lat do wiosennego numeru informatora dołączamy dla Waszych dzieci i wnuków Pielgrzyma Małego. Mamy nadzieję, że czas, który wspólnie spędzicie na rozwiązywaniu zagadek będzie dla Was bardzo miłym. Święta Wielkanocne to czas otuchy i nadziei, czas odradzania się wiary w siłę Chrystusa i w siłę człowieka. Życzymy, aby przyniosły one radość, pokój oraz wzajemną życzliwość. Wiosna

4 Listy Pielgrzyma Świadectwo O rekolekcjach dotyczących spowiedzi generalnej dowiedziałam się od znajomych. Pomyślałam, że może być to dla mnie niesamowita szansa odnowy mojego życia. Pragnęłam oczyścić się całkowicie z bagażu grzechów, który nosiłam na sobie od wielu lat. Nie oznacza to, że wcześniej nie przystępowałam do sakramentu spowiedzi. W ciągu mojego życia robiłam to w różnych odstępach czasu, wcześniej bardzo rzadko, później coraz regularniej. Jednakże we wnętrzu czułam potrzebę opowiedzenia Jezusowi całego mojego życia od początku, tak jak je pamiętam, ponieważ wiedziałam, że tylko on jest w stanie uleczyć całą moją przeszłość. Kiedy przyjechałam do Lichenia od razu spodobało mi się to miejsce. Czułam, że właśnie tutaj mogę najpełniej przeżyć moje osobiste rekolekcje i odbyć spowiedź generalną. Bazylika z cudownym wizerunkiem Maryi, do której mogłam zawsze przyjść po duchowe wsparcie i cudowne ogrody, które były miejscem odpoczynku na świeżym powietrzu i dawały możliwość kontemplacji na łonie przyrody. Pierwszego dnia okazało się, że jestem najmłodszą uczestniczką rekolekcji, co już na drugi dzień miało się zmienić. Brak rówieśników nie był żadną przeszkodą, a nawet potraktowa łam to jako łaskę, pozwalającą skupić się wyłącznie na wewnętrznym przeżywaniu rekolekcji i rozmowie z Bogiem. Dokonanie rachunku sumienia z całego mojego życia było ogromnym przełomem. Bóg dał mi łaskę zrozumienia wielu faktów, moich zachowań i czynów innych ludzi oraz pokazał mi nowe ścieżki, które pozwolą mi na rozpoczęcie lepszej przyszłości. Jezus stał się dla mnie najlepszym psychologiem. Czas rekolekcji pozwolił mi na wyciszenie się, poukładanie mojego życia oraz dał mi to, co najważniejsze odrodzenie na zbliżające się święta Bożego Narodzenia. Wiedziałam, że spowiedź, na którą tak czekałam, będzie w rzeczywistości rozmową z samym Jezusem, bo tylko On jest w stanie uwolnić mnie z wszelkich więzów przeszłości. Tak się stało. Po sakramencie spowiedzi, kiedy przedstawiłam Bogu całe moje życie, czułam się jak nowo narodzona osoba. W moim sercu był tylko pokój, ogromna miłość i radość. Pan Jezus dał mi łaskę pogodzenia się z całą moją przeszłością, a swoją ogromną miłością zagoił wszystkie moje rany. Wiem, że sama nigdy nie byłabym w stanie tego dokonać, przebaczyć, zapomnieć, patrzeć z miłością na wydarzenia, które niosły ból. Tylko Jezus ma taką siłę i moc. Jeżeli nosicie w sobie ból, rany z przeszłości, czujecie się zbyt mało kochani, dowartościowani, męczy Was niepokój, jesteście przygnieceni złem tego świata, brak Wam odwagi, nie możecie wyzwolić się od pewnych grzechów, coś wam w życiu nie wychodzi to przyjdźcie do Jezusa w sakramencie spowiedzi, najlepiej spowiedzi generalnej, a On sprawi, że na nowo staniecie się dziećmi Bożymi. Przyjdźcie do Niego z otwartym sercem, powiedzcie Mu wszystko, a On Was pokrzepi. Będziecie silni i pełni miłości, aby tę miłość móc dawać innym, ponieważ tak wielu z nas jej potrzebuje. Nie bójcie się. Jezus cały czas na Was czeka jak miłosierny ojciec, który z utęsknieniem wypatruje swojego syna, aby do niego powrócił. Stół jest już zastawiony. Jezus chce ubrać Cię w nowe szaty, dać Ci pierścień i sandały na nogi, aby Cię przemienić i dać Ci siłę, która pozwoli Ci na odkrycie nowej jakości życia, życia z Chrystusem. Maja, 24 lata 4 Pielgrzym

5 SPIS TREŚCI 2 MODLITWA PIELGRZYMA 3 LIST KUSTOSZÓW 4 LISTY CZYTELNIKÓW 6 CAŁE BOGACTWO NASZEGO CZŁOWIECZEŃSTWA Rozmowa z ks. Grzegorzem Reissem MIC o niezwykłym doświadczeniu jakim dla osoby religijnej jest pielgrzymowanie. 12 RYTM LICHEŃSKIEGO PIELGRZYMOWANIA Opowieść o tym jak na przestrzeni lat zmieniały się sposoby pielgrzymowania i potrzeby pątników, którzy przybywali do Lichenia. 18 PIELGRZYMKI DO SANKTUARIUM 24 DO MATKI BOŻEJ Poznajemy kilka pielgrzymek i ludzi, którzy od lat są związani z Matką Bożą Licheńską. 29 KANONIZACJA JANA XXIII I JANA PAWŁA II Przed tym wielkim wydarzeniem przedstawiamy biogramy Błogosławionych i zapraszamy do uczestnictwa w uroczystości. 32 REKOLEKCJE I WARSZTATY 33 INFORMACJE PRAKTYCZNE 34 WSZYSCY JESTEŚMY PIELGRZYMAMI Katecheza dla członków Wspólnoty Modlitewnej i zaproszenie do spotkania się w Licheniu. 20 PAN BÓG DZIAŁA W CISZY O nocnej pielgrzymce, która przez cały rok, bez względu na pogodę, raz w miesiącu przychodzi do Sanktuarium. 35 SŁOWO STAŁO SIĘ CIAŁEM Zaproszenie do udziału w rekolekcjach głoszonych przez o Johna Bashoborę w Sanktuarium. Informator Sanktuarium Maryjnego w Licheniu WYDAWCA: Zakład Gospodarczy Dom Pielgrzyma ADRES: Licheń Stary, ul. Klasztorna 4 BEZPŁATNY REDAKCJA: Pielgrzym Licheński Licheń Stary, ul. Klasztorna 4 Tel. (+48 63) lichen lichen.pl redaktor naczelna: Irena Wawrzyniak recenzent religijny: ks. M. Kozak MIC WYDANO ZA ZGODĄ PRZEŁOŻONYCH Materiałów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzegamy sobie prawo skracania tekstów oraz zmiany ich tytułów bez uprzedniego powiadomienia autora. Za nadesłane artykuły redakcja nie płaci honorariów traktując je jako wkład w rozwój Sanktuarium. Autorzy zdjęć: Robert Adamczyk, Jerzy Czarny, Anna Karska, Tomasz Kudła, Włodzimierz Nielipiński, Ewa Pawlak, Janusz Rosikoń, Małgorzata Szopa, Irena Wawrzyniak, Justyna Zacharek, archiwum Sanktuarium. Wiosna

6 Temat pielgrzyma Całe bogactwo naszego człowieczeństwa ROZMOWA O PIELGRZYMOWANIU Z KS. GRZEGORZEM REISSEM, MARIANINEM, DUSZPASTERZEM MŁODZIEŻY I POWOŁAŃ, PRZEWODNIKIEM GRUPY 10 BIAŁEJ, PROWADZONEJ PRZEZ KSIĘŻY MARIANÓW PODCZAS PIELGRZYMKI Z WARSZAWY NA JASNĄ GÓRĘ. Robert Adamczyk: Błogosławiony Jan Paweł II przywiązywał do pielgrzymowania szczególną wagę. W trakcie niemal 30-letniego pontyfikatu odbył ponad 100 pielgrzymek. Ks. Grzegorz Reiss MIC: Błogosławiony Jan Paweł II może być dla nas wzorem pielgrzyma, którego nauk mieliśmy szczęście słuchać, a nawet mogliśmy spotkać go osobiście, chodził już jako mały chłopiec, następnie jako młodzieniec, kapłan, biskup, kardynał i wreszcie jako papież. Można powiedzieć, że cały jego pontyfikat był jedną wielką pielgrzymką. Nawet, gdy jego zdrowie było już znacząco nadszarpnięte, starał się jeździć wszędzie tam, gdzie żyją chrześcijanie, aby nieść im Dobrą Nowinę, aby nieść im Chrystusa. Sam czerpał wiele łask odwiedzając miejsca święte, zwłaszcza te, które swoją obecnością wskazała Matka Boża. Można tu wspomnieć chociażby Jasną Górę i Licheń. Warto także przywołać w pamięci jego pierwszą pielgrzymkę do Polski oraz przejmujące słowa: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi. Pielgrzymki są bardzo ważnym elementem naszej wiary. To dzięki nim wiele osób na nowo odnajduje Boga, wraca do Niego i staje się gorliwymi chrześcijanami. Czym jest pielgrzymka? Pielgrzymka jest wędrówką do miejsca, w którym Bóg jest szczególnie obecny i działa często przez wstawiennictwo Matki Bożej i świętych. Pielgrzymka może mieć charakter dziękczynny gdy chcemy wyrazić wdzięczność za otrzymane dobra, przebłagalny gdy chcemy przeprosić Pana Boga za grzechy i błagalny gdy chcemy zanieść nasze prośby. Kogo moglibyśmy wskazać jako pierwszego pielgrzyma? Uczestnicy pielgrzymki zaprzyjaźniają się już po kilku dniach pielgrzymowani chociażby podczas wizyt w naszej Ojczyźnie. Pielgrzymowania nauczył się już w domu rodzinnym, od swoich rodziców. Do Kalwarii Zebrzydowskiej Pierwszym pielgrzymem był bez wątpienia Abraham, który na wezwanie Boże: Wyjdź z twojej ziemi, z twego pokolenia i z domu twojego ojca, wyruszył do ziemi, którą obiecał mu Bóg. Całkowicie Mu zaufał, mimo iż był już starcem. 6 Pielgrzym

7 Uwierzył, że dla Boga nie ma nic niemożliwego, że posiądzie obiecaną ziemię i otrzyma potomstwo, które będzie tak liczne jak ziarnka piasku na wybrzeżu morza i jak gwiazdy na niebie. Podjął trud pielgrzymowania. Była to nie tylko wędrówka do Kanaanu, ale podróż w głąb swojego serca, która całkowicie go przemieniła. Dlatego Bóg powiedział do niego: Odtąd nie będziesz się już nazywał Abram, lecz będziesz nosił imię Abraham. Stał się nowym człowiekiem, ponieważ porzucił grzech, swoje dawne bożki, a wybrał Boga Jedynego. Kogo jeszcze, możemy zaliczyć do grona pierwszych pielgrzymów? Na pielgrzymce nie ma niedogodnego miejsca do modlitwy Drugą taką postacią jest Mojżesz. Zanim wyruszył w pielgrzymkę z Narodem Wybranym do Ziemi Obiecanej, musiał odbyć pielgrzymkę w głąb siebie. Żył na wygnaniu, z dala od swoich rodaków. Był nieszczęśliwym, samotnym, zagubionym i nie mogącym odnaleźć sensu życia człowiekiem. Jedynym jego zajęciem było wypasanie owiec swojego teścia. I właśnie wtedy, kiedy jego życie wydawało mu się żałosne, nastąpił przełom. Objawił mu się Bóg, który o nim nie zapomniał. Zawołał go po imieniu: Mojżeszu, Mojżeszu i posłał do Egiptu, by wyprowadził naród wybrany z niewoli i poprowadził w pielgrzymce do Ziemi Obiecanej. Mojżesz, który był już w podeszłym wieku, miał problemy z wymową, był zalękniony i zagubiony, a mimo to wszedł w dialog z Bogiem, dzięki temu odnalazł swoje życiowe powołanie. Odkrywszy, że jest przez Boga kochany, niczego się już nie bał. Wiara sprawiła, że z człowieka słabego stał się mężem Bożym, wojownikiem, wodzem i przewodnikiem prowadzącym swój naród z niewoli do wolności. Prowadził go do Temat pielgrzyma Ziemi Obiecanej, ale także do głębokiego spotkania z Bogiem. Czy można powiedzieć, że starożytny Naród Wybrany był narodem nomadów, ciągłych wędrowców? Jak najbardziej tak. Jak powiedział św. Augustyn: Niespokojne jest serce człowieka, dopóki nie spocznie w Bogu dlatego poszukuje on Tego, kto obdaruje go miłością i nada sens jego życiu. Kiedy mówimy o pielgrzymce Abrahama czy Mojżesza, to możemy dostrzec w ich pielgrzymowaniu obraz naszego życia, które także jest pielgrzymką. Ściślej mówiąc każde pielgrzy- Wiosna 2014

8 Temat pielgrzyma Zupa serwowana przez kuchnię pielgrzymki smakuje wyjątkowo dobrze mowanie związane jest z pewnym czasem, ma swój początek i cel. Dla nas, ludzi wierzących, chrześcijan, ta szczególna pielgrzymka zaczyna się w momencie chrztu. My też zmierzamy do Ziemi Obiecanej, którą jest Niebieskie Jeruzalem. Nasze życie nie jest bezcelowe, ma ono konkretny, wymierny cel w postaci nieba. Ta świadomość pomaga nam dobrze ukierunkować i godnie przeżywać nasze życie. Dlaczego ludzie decydują się wyruszyć na pielgrzymi szlak? Przed nimi do pokonania długa droga, w kiepskich warunkach socjalnych, z przeszkodami często ponad ludzkie siły. Czy nie lepiej byłoby zostać w domu i raz w tygodniu udać się do kościoła na Mszę Świętą? Przecież Bóg jest wszędzie i zawsze słyszy nasze modlitwy. W czym tkwi fenomen pielgrzymowania? tym to nie tylko człowiek decyduje o tym, czy wyruszy w drogę. To Bóg zaprasza nas do takiej wędrówki, by przez modlitwę, zmaganie, trud, doświadczenie wspólnoty przemienić nasze serca. Rzeczywiście warunki pielgrzymki nieraz są ciężkie, ale przecież życie też nas nie rozpieszcza. Już od lat pielgrzymuję na Jasną Górę. Wstajemy bardzo wcześnie, nierzadko o czwartej rano, idziemy w upale, w deszczu, zdarzają się czasem nawet burze, często doskwiera ból w nogach, plecach, na stopach pojawiają się bąble, śpimy w namiotach, myjemy się w misce wody, a jednak jesteśmy szczęśliwi, bo doświadczamy miłości. Czujemy się kochani przez Boga, ale też przez siostry i braci, którzy z nami pielgrzymują. Ludzie na pielgrzymi szlak wyruszają także po to, by odnowić więź z Panem Bogiem, która została poluźniona lub całkowicie zerwana, a także znaleźć odpowiedź na najważniejsze życiowe pytania, czy odnaleźć sens życia, który się zagubiło. Zostając w domu, patrząc w telewizor, bez wysiłku, bez zmagania ze sobą, bez głębokiej, wytrwałej modlitwy życia się nie zmieni. Owszem, to Bóg daje łaskę, ale można na nią odpowiedzieć wchodząc w dialog z Panem. Gdy ukończyłem szkołę średnią miałem wiele wątpliwości co do swojej przyszłości czy podążać drogą życia zakonnego i kapłańskiego, czy też wybrać życie małżeńskie, rodzinne. Miałem ogromny dylemat. Podjąłem studia, które wkrótce przerwałem, nie byłem szczęśliwy, powoli traciłem cel w życiu. Wyruszyłem z pielgrzymką do Lichenia, by prosić Maryję, aby pomogła mi w odnalezieniu mojej życiowej drogi i sensu życia. Ta pielgrzymka, którą odby- Myślę, że pielgrzymowanie cieszy się niesłabnącą popularnością dlatego, że ludzie chcą od życia czegoś więcej, chcą głębokiego spotkania z Bogiem, mają dosyć życia płytkiego, wygodnego, pozbawionego sensu. Poza Rozmawiać można w każdych okolicznościach 8 Pielgrzym

9 łem częściowo jadąc autobusem, a częściowo idąc pieszo, pomogła mi w podjęciu decyzji. Z wielką nadzieją, ale i obawą udałem się na nią. Bardzo gorliwie modliłem się przed Cudownym Obrazem Matki Bożej Licheńskiej. Podczas sakramentu pokuty wyznałem kapłanowi o swoich wątpliwościach dotyczących życia, o swoich przemyśleniach i rozterkach w związku z wyborem drogi życiowej. Wtedy spowiednik powiedział mi, że jest tu ksiądz zajmujący się powołaniami i mogę z nim porozmawiać. Znalazłem go był to ksiądz Rafał porozmawialiśmy i tak zaczął się mój kontakt z marianami, do których później wstąpiłem. To właśnie pielgrzymka do Lichenia pomogła mi w podjęciu tej decyzji. Z jakimi intencjami pątnicy wyruszają na pielgrzymki? intencje przemierzając kolejne kilometry, miejscowości, kraje i przedstawiając je Bogu w gorliwej modlitwie. Jakie uczucia towarzyszą ludziom podążającym w pielgrzymkach? Bardzo różne. Radość, entuzjazm, zachwyt, ekscytacja te Temat pielgrzyma Każdy ma swoje własne, indywidualne intencje, z którymi idzie, ale również niesie intencje różnych ludzi: najbliższych, znajomych, kolegów z pracy. Wielu idzie aby, tak jak ja, rozpoznać drogę swojego życia, inni proszą o zdrowie dla siebie lub dla kogoś bliskiego, czy też o uwolnienie z nałogu alkoholowego lub z innych uzależnień, proszą o miłość, zgodę, dobrą żonę, męża, za swoje dzieci, wnuki. Pątnicy wierzą, iż coś w ich życiu lub w życiu ich bliskich może się zmienić na lepsze. Inni idą z intencjami dziękczynnymi, np. za zdanie matury lub egzaminu na studia, za narodziny dziecka, znalezienie pracy. Dziękują za okrągłe rocznice ślubu, nawrócenie. Są też tacy, którzy idą, by przeprosić Boga za swoje grzechy, za krzywdy wyrządzone najbliższym. Pielgrzymi niosą te Wiosna 2014 Gdy na trasie znajdzie się las, pielgrzymi czerpią wytchnienie wszystkie emocje towarzyszą nam, gdy śpiewamy, wychwalamy i uwielbiamy Pana, pozdrawiamy ludzi, których mijamy i gdy oni nas witają. Nie do opisania jest radość, gdy dochodzimy do celu naszego pielgrzymowania czy to do Lichenia, czy do Częstochowy. Cieszymy się niezmiernie, że doszliśmy do celu, że daliśmy radę. Ale bywa i tak, że pielgrzyma dopadnie moment zwątpienia. Mam tu na myśli przede wszystkim pielgrzymki piesze, które podążają w samym środku lata, przez tydzień, dwa, a nawet trzy tygodnie. Żar lejący się z nieba, obolałe nogi, odciski na stopach, plecak, który po kilku dniach niemiłosiernie ciąży sprawiają, że przychodzi rezygnacja. Wówczas człowiek sam siebie pyta: po co mi to? Już dalej nie mogę, rezygnuję, mam dość, chcę wracać do domu. Ale wówczas z pomocą przychodzą inni pątnicy, towarzysze podróży, którzy podchodzą, rozmawiają, podnoszą na duchu. Wspaniałe jest to, że niesiemy jeden drugiego, pomagamy sobie w tych trudnych chwilach. Różne uczucia pojawiają się podczas modlitwy, katechez, Eucharystii, spowiedzi, rozmów występują radość, smutek, żal za grzechy, uwielbienie, wdzięczność, zrozumienie, akceptacja. Ujawnia się całe bogactwo naszego człowieczeństwa. A jak reagują ludzie, których mijacie po drodze? Ludzie są bardzo pozytywnie i entuzjastycznie nastawieni do pielgrzymów. Podchodzą, rozmawiają, proszą o modlitwę, podają kromkę chleba, jabłko czy kubek zimnej wody. To jest wspaniałe. Czasami się ktoś dołącza i idzie kilka kilometrów z całą grupą. Te osoby, mimo że nie przemierzają z nami całego dystansu, pielgrzymują duchowo. Dziesiątki, a nierzadko setki ludzi wychodzą ze swoich 9

10 Temat pielgrzyma Msze Święte na łonie natury to dla wielu zupełnie nowe doświadczenie spotkania z Bogiem mieszkań, domów, siadają na trawnikach i patrzą jak ta kolumna pielgrzymów idzie, modli się, śpiewa wielbiąc Boga. To są niesamowite przeżycia i doznania, które trudno jest wyrazić słowami. Bardzo często przed wyruszeniem na pielgrzymkę spotykam się z ludźmi, którzy przychodzą z prośbą o modlitwę w ich intencji. Dla przykładu, z parafii na warszawskich Stegnach, gdzie wcześniej posługiwałem, otrzymałem w tym roku ponad 500 różnych intencji od ludzi, abym zaniósł je i ofiarował Pani Jasnogórskiej. Ponad 1500 intencji otrzymałem od Stowarzyszenia Pomocników Mariańskich, aby się za nich modlić podczas pielgrzymki. Tak więc wartość pielgrzymowania jest ogromna nie tylko dla tych, którzy fizycznie idą, ale także dla tych, którzy polecają intencje, którzy są pielgrzymami duchowymi. A dlaczego warto pielgrzymować? Ponieważ pielgrzymka zmienia życie i wiele uczy. W trakcie pielgrzymki dokonują się cuda. Każdy pielgrzym, który chce dobrze przeżyć pielgrzymkę i doświadczyć wielu duchowych owoców, stara się dobrze wyspowiadać. Taka spowiedź jest dłuższa, głębsza, przemyślana i dobrze przeżyta. To zmienia jakość życia, nie tylko tego życia na pielgrzymce, ale także po niej. Podczas wędrówki głoszone są konferencje, które także oddziałują na serca uczestników. W ciągu tych kilku dni pątnicy często podejmują bardzo ważne decyzje, np. o wyborze powołania do życia konsekrowanego lub do bycia mężem czy żoną. Ta zdolność do podejmowania tak ważnych decyzji bierze się stąd, że pątnik otoczony jest klimatem modlitwy, zadumy, refleksji, głębokiego spotkania z Panem Bogiem. To sprawia, że człowiek otwiera się na Boże plany, na Jego wolę. Wśród uczestników pielgrzymki jest także dużo osób, których życie jest na zakręcie i w drodze szukają odpowiedzi na pytanie: co dalej z moim życiem? Małżeństwo wisi na włosku i może się w każdej chwili rozpaść. Mąż czy żona idą, aby prosić, by wszystko się poukładało, aby na nowo odnaleźć sens związku. I rzeczywiście bardzo często to się zmienia i idzie ku dobremu. Jednak do otrzymania łaski potrzebna jest wiara. Pielgrzymka bez wiary nie będzie pielgrzymką, lecz będzie zwykłą turystyką. Modlitwa, która wypływa z mojej wiary może zmieniać życie, może sprawiać, że dokonają się cuda. Pielgrzymowanie uczy, by cieszyć się życiem, by być wdzięcznym za to, co się ma. Dla przykładu. W ubiegłym roku wędrowaliśmy w wielkim upale, gdy przechodziliśmy przez wioski, miasteczka ich mieszkańcy czy straż pożarna polewali nas zimną wodą to tak niewiele, a tak wielką dawało nam ulgę. Gdy zmęczeni docieraliśmy na nocleg byliśmy wdzięczni za to, że mamy gdzie rozbić namiot i mamy miskę wody, w której możemy się umyć. Nikt nie narzekał, że to tylko miska wody, ale cieszył się, że aż miska. Jaki jest przekrój wiekowy uczestników pielgrzymek? Kto może, a kto nie powinien, z różnych względów, pielgrzymować? Nie ma granicy wieku dla pielgrzymowania. Obraz pielgrzymki jest obrazem wspólnoty Kościoła. Tak jak w Kościele mile widziane są wszystkie grupy wiekowe, czyli niemowlęta, małe i nieco starsze dzieci, młodzież, dorośli i osoby starsze, tak samo jest na pielgrzymce. Każdy ma swoje miejsce i wnosi wielką wartość. Jesteśmy wspólnotą, jesteśmy rodziną. Wszyscy możemy się sobą nawzajem ubogacać, cieszyć i od siebie czerpać. Pójść może każdy. Jeśli ktoś nie może iść fizycznie z powodu 10 Pielgrzym

11 choroby, braku urlopu, wieku, to może pielgrzymować duchowo. To też ma swoje znaczenie. Czy możemy powiedzieć, że pielgrzymka uzależnia? Dla tych, którzy pielgrzymują pielgrzymka staje się czymś nieodzownym w życiu, czymś bez czego codzienne funkcjonowanie może być mniej satysfakcjonujące, mniej zbliżone do Boga. Ale nie nazwałbym tego uzależnieniem. Uzależnienie odbiera wolność, zmusza człowieka do działań, które niszczą jego i jego otoczenie. Pielgrzymowanie rozwija, umacnia w wierze, wzmacnia. Znam całe rodziny, które corocznie pielgrzymują do miejsc świętych, nawet z małymi dziećmi. W naszej grupie 10 Białej są osoby idące nawet trzydziesty raz. Ja i wiele osób, które znam, już nie potrafimy żyć bez pielgrzymowania. Cały rok myślimy o naszym wędrownym szlaku. Modlimy się za siebie, odwiedzamy się, spotykamy przy różnych okazjach, znajdujemy się na portalach społecznościowych, wspieramy w trudnych chwilach. Poza tym pojawia się taki sposób życia, który nazwałbym mentalnością pielgrzymkową, tzn. że mam świadomość, iż ciągle jestem w drodze. Ja każdy dzień tak przeżywam. Kiedy rano wstaję z łóżka najpierw czynię znak krzyża. Pierwszy mój krok jest rozpoczęciem wędrówki. Przechodzę przez poranek, południe, wieczór, aż po noc. W tym momencie kończę pielgrzymowanie tego dnia, by znów, po przebudzeniu kolejnego dnia, wyruszyć w drogę, by dojść w końcu a stanie się to w momencie mojej śmierci do Wiosna 2014 tego wspaniałego sanktuarium: Górnego Jeruzalem, do Domu Ojca. Jak zachęciłby Ksiądz czytelników Pielgrzyma Licheńskiego do pielgrzymowania? Jako pielgrzym zachęcam Was, drodzy Czytelnicy: Wyruszcie w drogę! Nie bójcie się trudów! Wyruszcie duchowo, a jeśli macie siły to fizycznie: autokarami, samochodami lub pieszo. Udajcie się do Lichenia, na Jasną Górę lub do innego sanktuarium, a w niedzielę do tej najbliższej bazyliki czyli swojego kościoła parafialnego. Jestem pewien, że jeśli z otwartym sercem wyruszycie otrzymacie wiele Temat pielgrzyma łask dla siebie i innych. W sposób szczególny swój apel kieruję do ludzi młodych: chciejcie od życia więcej! Nie zadawalajcie się życiem płytkim, luksusowym i wygodnym! Wyruszcie! Jako przewodnik zapraszam do wędrówki pieszej razem z marianami. Od 6 do 16 lipca pielgrzymujemy z Góry Kalwarii do Lichenia. Idzieny także z Warszawy na Jasną Górę, wyruszany 6 sierpnia, a do celu dochodzimy 15 sierpnia. Robert Adamczyk: Dziękuję za rozmowę. Ks. Grzegorz Reiss MIC: Dziękuję i pozdrawiam wszystkich czytelników Pielgrzyma Licheńskiego. Robert Adamczyk Wejście bramami Sanktuarium i modlitwa przed obrazem Matki Bożej wieńczą pielgrzymkę 11

12 Temat pielgrzyma Rytm licheńskiego pielgrzymowania PIESZO, WOZEM, AUTOBUSEM A TAKŻE SAMOCHODEM OSOBOWYM PRZEZ PONAD 150 LAT SPOSOBÓW DOTARCIA DO SANKTUARIUM BYŁO WIELE. NIE ZMIENIŁ SIĘ TYLKO CEL PIELGRZYMEK POKŁONIENIE SIĘ MATCE BOŻEJ LICHEŃSKIEJ. Nic nie dzieje się bez przyczyny Wierni uczestniczą w procesji Rządca parafii Licheń składa raport o nadzwyczajnym gromadzeniu się ludu przy kapliczce w roku bieżącym wystawionej w tejże parafii napisał w 1852 roku ks. Florian Kosiński, ówczesny proboszcz parafii. Pismo to było skierowane do władz kościelnych w Kaliszu. Kapłan, poza poinformowaniem przełożonych o wydarzeniach dziejących się w Grąblinie, prosił także o pomoc w podjęciu odpowiednich kroków ułatwiających wyjaśnienie tej sytuacji. Rok 1852 był rokiem wybuchu epidemii cholery w kraju. Przerażeni mieszkańcy Lichenia i sąsiednich wiosek przypomnieli sobie o opowieściach pasterza Mikołaja Sikatki, któremu dwa lata wcześniej, w grąblińskim lesie ukazała się osoba nieznana, jakoby z innego świata. Jedni uważali to za przewidzenie, inni zaś uwierzyli opowiadaniu do tego stopnia, że tłumy ludności zaczęły odwiedzać obraz Matki Boskiej i Mikołaja Sikatkę. Przez dziesięć tygodni wszystkie domy i pola licheńskie zapełnione były ludem napisał ks. Aleksander Dobrucki, jeden z późniejszych proboszczów parafii. Mieszkańcy relacjonowali, że przed obrazem Matki Bożej zaczęły dziać się rzeczy nieprawdopodobne: chorzy i męczeni gorączką odzyskiwali zdrowie, umierający życie. Wieść o tym szybko roznosiła się. Z dnia na dzień coraz więcej osób z odległych stron, różnego stanu i wyznania przychodziło do grąblińskiego lasu. Wierni przybywali z daleka, często pozostając tam dłuższy czas. Miejscowość nie była przygotowana na przyjęcie takiej liczby osób. Była to połowa XIX stulecia w Grąblinie nie było żadnej karczmy ani sklepu. Mieszkańcy opowiadali, że początkowo pielgrzymi czerpali wodę ze studni, lecz kiedy zabrakło jej w studniach pątnicy zaczęli gasić pragnienie wodą z jeziora. Mimo to nie było przypadków zachorowań. Tłumy wiernych spowodowały, że z czasem zjawili się handlarze sprzedający żywność i napoje. W czasie panującej cholery niektórzy mieszkańcy zrobili pomiędzy sobą składkę, aby postawić murowaną kapliczkę i w niej umieścić obraz. Zaczął się gromadzić lud wielkimi masami, tak dalece, że dziennie po kilkaset, a niekiedy i więcej jak po tysiąc ludzi przybywa z odległych o kilka mil okolic. Padają krzyżem przed obrazem, obchodzą na kolanach kapliczkę i składają ofiary w świecach i pieniądzach do skarbony pisał ks. Kosiński. Proboszcz i władze kościelne były zaniepokojone samowolnym rozpoczęciem budowy kaplicy. Ówczesne prawo kościelne zabraniało przeprowadzania jakichkolwiek zbiórek na cele kultu bez zgody administracji parafii. W 1845 roku rozebrano kościół w Licheniu z zamiarem pobudowania nowego. Na czas budowy przy cmentarzu powstała drewniana kaplica. Proboszcz obawiał się, że przez zapał, ofiarność i gorliwość w budowaniu kaplicy w miejscu objawień, kościół w Licheniu nie zostanie zbudowany. Do Grąblina skierowano komisję biskupią. Jej 12 Pielgrzym

13 członkowie ujrzeli tłum ludzi modlących się, śpiewających, leżących krzyżem. Władze uznały, że obrazowi należy zapewnić odpowiednią ochronę, a wiernych objąć opieką duszpasterską. Zapadła decyzja, że wizerunek Matki Bożej zostanie przeniesiony w bezpieczniejsze miejsce do kaplicy w Licheniu. 29 września 1852 roku Cudowny Wizerunek przeniesiono do Lichenia. W uroczystej procesji wzięło udział wielu księży, władze powiatowe, władze gubernialne z Kalisza, a przede wszystkim tłum pątników. Aby zapobiec zamieszaniu i sprzeciwom mieszkańców, kapłani niosący wizerunek byli eskortowani przez oddział żandarmów. Obraz Matki Bożej został umieszczony w kaplicy cmentarnej. Po pięciu latach przeniesiono go do nowo wybudowanego kościoła św. Doroty, w którym pozostał aż do 2006 roku. Odpust 15 sierpnia - punkt kulminacyjny Mijały lata. Kult Matki Bożej Licheńskiej, który został zapoczątkowany w czasie epidemii cholery, rozszerzał się. Sanktuarium tętniło życiem duchowym. Zaczęło się rozwijać także zewnętrznie do kościoła zakupiono organy, ofiarodawcy przekazali również szaty, naczynia liturgiczne, dywany, chorągwie i obrazy. Temat pielgrzyma Procesje towarzyszą życiu Sanktuarium od zawsze 15 sierpnia uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny był najważniejszym dniem w ciągu roku. Pielgrzymi przybywali ze swoimi kapłanami i pełną asystą procesyjną. Na to święto gromadziło się kilkanaście tysięcy osób. Ludzie przychodzili i przyjeżdżali z miejscowości oddalonych o kilkadziesiąt kilometrów. W 1937 roku nie dopisała pogoda, a mimo to w przeddzień było już około 5 tysięcy pielgrzymów. Nabożeństwa odpustowe odprawiane były w kościele i na balkonie umieszczonym w jego szczycie relacjonował ks. Jan Wieczorek, ówczesny proboszcz parafii. Przy konfesjonałach było bardzo tłoczno. Ludzie skarżyli się, że stoją jak w prasie. Kilku chłop- Wierni, którzy przybyli na uroczystość na placu koronacyjnym Wiosna

14 Temat pielgrzyma Msza św. sprawowana przy kościele św. Doroty na ołtarzu polowym ców nie mogąc docisnąć się do spowiedzi, obeszło parkan, weszło na niego z drugiej strony i zaczęło spuszczać się po filarach na konfesjonał, ku zdziwieniu i niezadowoleniu pozostałych pielgrzymów kontynuował ks. Wieczorek. Uroczystości kościelne, obok wymiaru religijnego, były okazją do spotkania się z rodziną, zrobienia zakupów, odpoczynku i zabawy. Połączenie obchodów religijnych z prawie jarmarczną atmosferą było powszechnym zwyczajem i nie budziło sprzeciwów. Co roku razem z pielgrzymami przybywali handlarze, uliczni karczmarze, karuzelarze i żebracy. Do 1939 roku w licheńskiej Księdze Łask zapisano blisko 3 tysiące świadectw o doznanych łaskach i cudach. To sprawiło, że do Lichenia ciągnęli pątnicy z całej Polski. Na skutek II wojny światowej Sanktuarium poniosło ogromne straty. Po wszystkich dramatycznych wydarzeniach z kościoła św. Doroty pozostały tylko cztery ściany i obraz Matki Bożej cudem ocalały dzięki organiście, który ukrył go w swoim mieszkaniu a następnie w pałacu w Malińcu. W 1949 roku opieka nad Sanktuarium została powierzona Zgromadzeniu Księży Marianów. Od razu rozpoczęło ono pracę nad odbudową kościoła i życia parafii. Po wojnie pielgrzymi powrócili do dawnych praktyk pielgrzymowania. Nadal, jak przed laty, rytm nadawała uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Ludzie mówili, że coś się zdarzyło przed odpustem, albo po odpuście. Kiedy byłem małym, sześcio- może siedmioletnim chłopcem, w nocy około 15 sierpnia budził nas turkot wozów. Pojazdy toczyły się przez całą noc już w przeddzień odpustu. Najczęściej były to wozy drabiniaste, które obsiadały kobiety. Jechały one na boso. Buty się oszczędzało i zakładało się je dopiero przed wejściem do kościoła opowiadał Roman Lewandowski, jeden z pielgrzymów, który już jako mały chłopiec przyjeżdżał do Lichenia. Pierwsze tablice informacyjne w Sanktuarium 14 Pielgrzym

15 To były lata 50. Pierwszym przystankiem był Grąblin. Nie było tam żadnych parkingów. Ludzie stawali po prostu na drodze. Co odpust kupowało się kawałeczek kory z sosny, na którym wisiał obraz. Po przyjeździe do domu korę tę zatykało się za nogi Ukrzyżowanego Chrystusa na krzyżyku, który wisiał na ścianie w pokoju kontynuował wspomnienia Roman Lewandowski. Do dziś większość pielgrzymów swoją wizytę w Sanktuarium zaczyna od zatrzymania się w lesie grąblińskim. Chcą tam pomodlić się, odprawić Drogę Krzyżową czy odmówić Różaniec. Dopiero Temat pielgrzyma po tak rozpoczętej pilgrzymce udają się do Lichenia, by w bazylice pokłonić się Matce Bożej Licheńskiej. Po wizycie w lesie wsiadaliśmy na bryczkę i jechaliśmy do kościoła św. Doroty. Znajdował się on na wysokim wzniesieniu, na górze. Nie prowadziły do niego schody, trzeba się było wspinać po trawiasto-piaszczystym podejściu. Po wejściu do środka modliliśmy się przed Cudownym Obrazem, obchodziliśmy ołtarz dookoła, następnie była Msza Święta, a po niej powrót do bryczki kontynuował pan Lewandowski. Licheń przez lata nie był przygotowany na przyjmowanie tak dużej liczby pielgrzymów. Nie było stałego punktu czerpania wody pitnej, miejsc, w których ludzie mogliby przenocować. Co zmyślniejsi mieszkańcy sprzedawali wodę z własnej studni liczono ją na szklanki. To wszystko było powodem wykopania studni niedaleko kościoła św. Doroty. Po cudownym odzyskaniu wzroku przez kobietę, która wodą tą przemyła twarz, miejsce to zaczęto nazywać cudownym źródełkiem. W bryczce jedliśmy pieczone kurczaki, piliśmy kompot z wiśni, jabłek i rabarbaru. Kompot był wlany do butelek z ceramicznymi korkami w drucianej oprawie. Otwieranie dla każdego tej butelki było moim ulubionym zajęciem. Bardzo lubiłem także wodę z ogórków. Nabierano ją z drewnianych beczek. Szklanka tej wody kosztowała złotówkę wspominał Roman Lewandowski. Dużo zmieniło się po tym, kiedy w 1965 roku przybył ksiądz Eugeniusz Makulski. Od początku wiele zrobił dla tego miejsca. Umiał przemówić do ludzi, pielgrzymi chcieli go słuchać. Po objęciu przez niego probostwa Licheń zaczął się bardzo rozwijać wyjaśniał ks. Czesław Szyszko MIC, jeden z najstarszych księży marianów w Licheniu. W latach 80. wybudowano pierwszy dom pielgrzyma, który dziś stanowi fragment domu pielgrzyma Betania. W herbaciarni siostry zakonne gotowały herbatę i częstowały nią pielgrzymów. Powstał pierwszy kiosk z pamiątkami. Wokół kościoła św. Doroty stały tablice, na których wywieszone były gazetki ukazujące historię objawień Matki Bożej. Rok Wielkiego Jubileuszu Pielgrzymi z Dębów Szlacheckich przy kościele św. Doroty Wiosna 2014 Od czasu koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej Licheńskiej w 1967 roku teren Sanktuarium powiększał się. Alejki były zapełniane kaplicami, Wieńce dożynkowe wykonane przez okolicznych gospodarzy pomnikami, powstał murowany kościół Matki Bożej Częstochowskiej, kaplica Krzyża Świętego, Golgota. Sanktuarium piękniało. Zaplecze noclegowe, gastronomiczne, kilka parkingów to wszystko sprawiało, że pobyt w Licheniu stawał się wygodniejszy. Ludzie kochali to miejsce i dzięki ich ofiarności Sanktuarium rozbudowywało się. Posługę duszpasterską w Licheniu zacząłem w 2000 roku, zaraz po święceniach kapłańskich zaczął opowieść ks. Stanisław Kosiorowski MIC, obecny proboszcz licheńskiej parafii. Pamiętam 15

16 Temat pielgrzyma Pielgrzymi przy kaplicy Jubileuszowej w lesie grąblińskim Wierni uczestniczą w procesji ulicami Lichenia jak dziś, kiedy budziliśmy się rano, to przed kościołem św. Doroty były już tłumy pielgrzymów. Było tak prawie codziennie, nie tylko w niedzielę. Rok 2000 był rokiem wyjątkowym. Był to Rok Wielkiego Jubileuszu. Ojciec Święty Jan Paweł II zachęcał, aby w tym czasie wierni udawali się na pielgrzymki do miejsc świętych. Przypominał, że pielgrzymka jest symbolem indywidualnej wędrówki człowieka wierzącego śladami Odkupiciela. Ta niezwykła zachęta Jana Pawła II miała wielki wpływ na liczbę przyjeżdżających pątników. Wierni bardzo chętnie uczestniczyli w pielgrzymkach do Lichenia. Zainteresowanych było bardzo wielu. Proboszczowie niekiedy kilka razy w roku przywozili swoich parafian. Był to także okres niezwykłych spowiedzi. Ludzie bardzo chcieli doświadczyć pojednania z Panem Bogiem. Przygotowywali się do tego spotkania. Kolejki do konfesjonałów były tak długie, że księża spowiadając wiele godzin dziennie nie byli w stanie wysłuchać wszystkich. To były bardzo głębokie spowiedzi. Wierni chcieli tego doświadczyć. Nie mogliśmy wyspowiadać wszystkich, pielgrzymów było bardzo dużo, a księży brakowało, nawet jeśli siedzieliśmy w konfesjonałach przez cały dzień wyjaśniał ks. Kosiorowski. Pielgrzymi kultywowali tradycję rozpoczynania pielgrzymek od wizyty w lesie grąblińskim. Parking przy lesie codziennie wypełniony był autobusami. Przy kaplicy Sosny ustawiały się długie kolejki wiernych. Ludzie modlili się, odprawiali Drogę Krzyżową, Różaniec. Oczywiście później jechali do Lichenia. Msza Święta była najważniejszym punktem pielgrzymki. Grupy zgłaszały swój udział w Kancelarii dla Pielgrzymów. Tam klerycy zbierali dane od grup, by kilka minut przed rozpoczęciem Eucharystii pobiec do zakrystii i przekazać tę listę kapłanowi wspomina ksiądz proboszcz. Pielgrzymi w kościele św. Doroty, jeszcze przed odnowieniem wnętrza Kościół św. Doroty mógł pomieścić tylko 600 osób. Ci, którzy nie mogli dostać się do środka zajmowali miejsca w krużgankach przy świątyni. Mimo to, że w krużgankach przewidziane były miejsca dla setek osób, i tak dla większości pielgrzymów brakowało ich. Ludzie tłoczyli się na placu wokół kościoła. Pięknie było udzielać Komunii Świętej, kiedy pielgrzymi robili specjalne przejście dla księży mówił ks. Stanisław. W soboty i w niedziele w Sanktuarium były tysiące pielgrzymów. Przy ołtarzu można było zliczyć po księży. Znam kościół św. Doroty doskonale, ale do dziś nie potrafię zrozumieć jak wszyscy się tam zmieścili. Weekendy były dniami, kiedy najwięcej ludzi przyjeżdżało do Lichenia. Wtedy pielgrzymi mieli najwięcej wolnego czasu. Chętnie brali udział w 2-3 dniowej pielgrzymce. W piątki i w soboty o godzinie gromadzili się przed obrazem Matki Bożej, by uczestniczyć w Apelu Maryjnym. Po zakończonych modlitwach i śpiewach, wierni wychodzili przed kościół. Tam ustawiała się długa procesja, która wyruszała do nowo wybudowanej 16 Pielgrzym

17 Temat pielgrzyma Pielgrzymi odprawiają Drogę Krzyżową w lesie grąblińskim bazyliki. Była to procesja ze świecami. Była ona hołdem dla Matki Bożej. Z zakrystii wynosiliśmy wszystkie feretrony, chorągwie, obrazy pięknie to wyglądało. Mężczyźni nieśli chorągwie, kobiety wstążki. Ścisk ludzi, który towarzyszył przejściu procesyjnemu dodatkowo potęgował emocje. Szczególnie ciasne było przejście przy Golgocie tłumaczy ks. Kosiorowski. W bazylice odprawiano krótkie nabożeństwo, by następnie wrócić do kościoła św. Doroty. Na tym dzień się nie kończył. Dużo osób chciało jeszcze obejść na kolanach Cudowny Obraz, wysłuchać koncertu organistki Barbary Kaczor, czy zostać na nocnym czuwaniu. Choć obecnie obraz Matki Bożej znajduje się w bazylice ludzie nadal bardzo chętnie biorą udział w Apelu Maryjnym, obchodzą ołtarz na kolanach, czy zostawiają wota świadczące o licznych łaskach wypraszanych za wstawiennictwem Matki Bożej Licheńskiej. Osoby, które przyjeżdżały do Lichenia chciały jak najwięcej dowiedzieć się o tym miejscu, poznać historię Cudownego Obrazu. Księża marianie szybko odpowiedzieli na zapotrzebowanie pielgrzymów. W Sanktuarium zaczęto organizować zwiedzanie z przewodnikiem. Siostra zakonna cztery razy dziennie zbierała grupę chętnych, by przez godzinę pokazywać najciekawsze miejsca jednocześnie przybliżając historię Sanktuarium. Na oprowadzaniach było bardzo dużo osób. Siostra przez tubę opowiadała najciekawsze historie. Pielgrzymi stali z nią pod Golgotą, a my, dzięki tej tubie, słyszeliśmy ją aż w ówczesnym domu zakonnym śmieje się ks. proboszcz. Przez ponad 150 lat Sanktuarium bardzo ewoluowało. Od kilku tysięcy osób chodzących do maleńkiej kapliczki w Grąblinie, aż do setek tysięcy pielgrzymów rocznie kierujących się do bazyliki, została przebyta bardzo długa droga. W XIX wieku ludzie pielgrzymowali pieszo, w następnym stuleciu Licheń zaczęły zalewać autokary, obecnie autobusy coraz częściej są zastępowane samochodami osobowymi. Tempo życia, zmiany, jakie zaszły w ciągu ostatnich kilkunastu lat spowodowały, że pielgrzymki autokarowe powoli zostają zamieniane na przyjazdy indywidualne, w gronie rodziny. Kiedyś pielgrzymka autokarowa była rarytasem. Podróżowanie nie było tak dostępne jak obecnie podsumowuje ks. Kosiorowski. Zmienił się sposób pielgrzymowania, lecz nie zmienił się cel. Wierni zawsze kierowali się do Sanktuarium po to, aby u stóp Matki Bożej Licheńskiej zostawić najskrytsze intencje noszone w sercach i nic nie wskazuje na to, że kiedykolwiek miałoby się to zmienić. Weronika Kuśmierek Panorama starej części Sanktuarium ukazująca m.in. wieże kościołów św. Doroty oraz Matki Bożej Częstochowskiej

18 Pielgrzymki

19 Pielgrzymki

20 Licheńskie pielgrzymki Pan Bóg działa w ciszy Sobotni wieczór, 7 grudnia 2013 r. godz Po wczorajszej śnieżycy parking przed kościołem św. Maksymiliana Kolbe w Koninie jest zasypany śniegiem. Teraz zapełnia się samochodami, wśród nich jest także autokar z pielgrzymami z Koła. Uczestnicy comiesięcznej pieszej pielgrzymki przygotowują się do wyjścia Przyjeżdża nim pan Ryszard, który wraz z przyjaciółmi w latach 80. XX w. zapoczątkował piesze, nocne pielgrzymowanie do Lichenia. Najpierw z niewielką grupą chodzili z Koła, potem gromadzili się i wychodzili z konińskiego dworca PKP, wreszcie trafili do znajdującego się kilkaset metrów dalej kościoła św. Maksymiliana. grzymce pokutnej. Było to co najmniej piętnaście lat temu podaje w przybliżeniu. O rozpoczyna się Msza Święta. Ten sobotni wieczór to wigilia uroczystości Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej i zarazem drugiej niedzieli adwentu. Dziś celebruje ks. Paweł wikariusz parafii, duszpasterz środowisk trzeźwościowych. Po Eucharystii ksiądz udziela pielgrzymom błogosławieństwa. Prosi Pana Boga o opiekę nad nimi a św. Rafała Archanioła o towarzyszenie w drodze. Wyruszają. Grupa liczy około dwustu pątników. Osoba idąca na przedzie niesie krzyż. Przechodząc przez miasto pielgrzymi idą w milczeniu, rozważając część różańca. Nie modlimy się głośno, bo nie można ludziom przeszkadzać, gdy śpią. A poza tym, Pan Bóg działa w ciszy mówi pan Ryszard z Koła. Niektórzy z maszerujących od zewnętrznej strony kolumny noszą opaski z czerwonym światłem. Przewodnicy kierujący ruchem, mają elektryczne wskaźniki. Jednym z pełniących tę odpowiedzialną funkcję jest pan Paweł z Zagórowa. Bierze udział w pielgrzymkach pokutnych od pięciu lat. Chodzi sam, a udział w pielgrzymce daje mu poczucie wspólnoty z innymi ludźmi, którzy starają się swoje życie układać w zgodzie z Bogiem. W czasie przemarszu przez Konin pątnikom towarzyszy radiowóz. Policjanci czuwa nad bezpiecznym przejściem, szczególnie przez newralgiczne skrzyżowania. Pan Rysiek przyjeżdża co miesiąc z innymi pielgrzymami Zanim wyruszą, w kościele wspólnie odmawiają różaniec. Pani Anna, która prowadzi modlitwę nie pamięta, kiedy po raz pierwszy uczestniczyła w pielautokarem z Łodzi. Dziś akurat nie ma ze sobą termometru, ale bywa, że zabiera go ze sobą. Trzy lata temu grupa około czterystu pątników maszerowała przy 14-stopniowym mrozie. Rok później, gdy temperatura wynosiła minus 20 stopni, zmieniono trasę łatwiej było iść lasem. Gdy był dwudziestostopniowy mróz, autokar nie był pełen, cztery miejsca były wolne opowiada pan Rysiek z Łodzi. W jego pamięci na zawsze pozostanie pielgrzymka, w trakcie której wędrujący mieli okazję podziwiać zaćmienie księżyca. Las między Koninem a Rudzicą. Po godzinie marszu tradycyjnie następuje minutowy postój. Mróz daje się we znaki. Pątnicy rozgrzewają się herbatą z termosów. Niewiele rozmawiają. Okazuje się, że wśród idących są osoby m.in. z Poznania, Koluszek, Łodzi, Opoczna, okolic Konina i spod Warszawy. Uczestnikami pielgrzymki są nauczyciele, wykładowcy akademiccy, lekarze, pielęgniarki, pracownicy fizyczni, studenci, chorzy. Pani Jolanta spod Żyrardowa bierze udział w pieszej pielgrzymce pokutnej od dwudziestu trzech lat. Modli się o wypełnienie woli Bożej. Jest żoną, matką dziewięciorga dzieci. Jest rolniczką. Opowiada: Pielgrzymowanie bardzo zmieniło moją osobowość. Wcześniej czułam się bardzo zagubiona. Praca w polu nie dawała konkretnego utrzymania. Często były łzy i pytanie do Boga: Panie Jezu, co ja dam dzieciom jeść? Gdy zaczęłam pielgrzymować, zmie- 20 Pielgrzym

21 niłam swoje patrzenie na życie. Zaczęło rosnąć we mnie przekonanie, że jeśli będę pracować tyle, ile mogę, to Pan Bóg da to, co jest mi potrzebne. I tak się dzieje. Pani Zdzisława z Kleczewa pierwszy raz wyruszyła w drogę rok po przebytym zawale, dwadzieścia lat temu. Przez te lata wymodliła łaskę uzdrowienia z nowotworu. Od dwudziestu lat również pielgrzymuje pan Tomasz. Za każdym razem niesie ze sobą sporo intencji. Tym razem szczególnie modli się o zdrowie dla całej rodziny. Ks. Janusz Ogrodowczyk od samego początku towarzyszy pokutnikom. Najpierw, gdy piesza pielgrzymka do Lichenia wyruszała z Koła, ksiądz gościł pątników w swojej parafii Matki Bożej Częstochowskiej. Teraz jestem duszpasterzem pielgrzymki, a z drugiej strony spotkania te są dla mnie comiesięcznymi rekolekcjami w drodze. Gdy idę, wyciszam się. Mam czas, aby omodlić i przemyśleć wszystkie moje sprawy i sprawy mojej parafii dzieli się kapłan. Po postoju w lesie rudzickim pątnicy śpiewają w drodze pieśni maryjne. Odmawiają kolejną część różańca. Po niej znów śpiewają, a następnie ksiądz wygłasza konferencję. Jej tematy dotyczą spraw wiary, liturgii. Po konferencji jest czas świadectw. Szli z nami panowie, którzy pielgrzymując do różnych sanktuariów głoszą Miłosierdzie Boże. W ubiegłym miesiącu szedł ksiądz Julian Pawłowski, który opowiadał o swoich pieszych pielgrzymkach do Rzymu i Lourdes wspomina ks. Janusz. Po czasie świadectw odmawiana jest koronka do Miłosierdzia Bożego. Następnie jeden z uczestników prowadzi Wiosna 2014 Licheńskie pielgrzymki Jeden z uczestników pielgrzymki prowadzi modlitwy oraz rozważanie Pątnicy w drodze śpiewają pieśni maryjne 21

22 Licheńskie pielgrzymki Pielgrzymi już u celu modlą się w bazylice Matki Bożej Licheńskiej modlitwy do Niepokalanego Serca Maryi, a także rozważanie w formie rozmowy człowieka z Bogiem. Podziwiam go, bo wszystko mówi z pamięci ks. Janusz wyraża swoje uznanie. Nadchodzi czas na kolejny półgodzinny postój, w czasie którego pielgrzymi posilają się. Po ponownym wyruszeniu w drogę odmawiają część bolesną różańca. Poszczególne tajemnice poprzedzane są odczytywaniem próśb, które pątnicy wypisują na kartkach. Zimno tężeje. Zimą to najtrudniejsze godziny pielgrzymowania. Trzeba walczyć z zimnem i ogarniającą sennością. Latem budzący się dzień dodaje energii. I tak pielgrzymi zbliżają się do lasu grąblińskiego miejsca objawień Matki Bożej. Tu śpiewane są godzinki. Na przedpolach Lichenia milkną megafony i pielgrzymi w ciszy rozważają kolejną część różańca. Zbliżają się do bram Sanktuarium. Ks. Janusz zwierza się: Buduję się wiarą tych ludzi. Mówimy, że w czasie pielgrzymki ładujemy akumulatory. Coś w tym jest. Kiedyś rozmawiałem z kobietą, która miała całe ręce powyginane od gośćca, przykro było patrzeć. Pani idzie? Przecież musi to Panią bardzo boleć powiedziałem do niej. A ona na to: Niech mi ksiądz wierzy, że jak w piątek zaczynam się Wszyscy patnicy uczestniczą we Mszy Świętej odprawianej w bazylice przed Cudownym Obrazem Matki Bożej Licheńskiej 22 Pielgrzym

23 przygotowywać do sobotniego wyjazdu, ból ustępuje. Co mogę, to zrobię, zapakuję, wsiadam do autobusu i jadę. Wracam do domu, jest niedziela, nadal nic mnie nie boli, a potem znowu choroba daje się we znaki. Pielgrzymom towarzyszy samochód. To na wypadek, gdyby pojawiły się jakieś trudności, gdyby ktoś źle się poczuł. Ks. Janusz pamięta, że tylko raz wezwano pogotowie, które zabrało do szpitala jedną z pątniczek. Po dwóch dniach kobieta wróciła do domu. Pytamy księdza o wiek pielgrzymów. Jeśli chodzi o najstarszych uczestników pielgrzymki jest kilka osób, które mają osiemdziesiąt, osiemdziesiąt parę lat odpowiada. A najmłodsi? Kapłan się uśmiecha: Latem rodzice pchają w wózkach nawet roczne, dwuletnie dzieciątka. Zimą pielgrzymów jest mniej, choć i tak bywa ich czterystu, latem zaś liczba przekracza nawet tysiąc. W niedzielny poranek, w bazylice, przed maleńkim Cudownym Obrazem Bolesnej Królowej Polski, pątnicy uczestniczą w Eucharystii. Nocne pielgrzymowanie tych kilka godzin odizolowania od tego czym żyją na co dzień sprawiło, że nabrali dystansu do codzienności. Za wstawiennictwem Matki Bożej Licheńskiej modlą się w tych wszystkich sprawach, często bardzo bolesnych, które nieśli w sercach: choroby, alkoholizm najbliższych, rozłąka z powodu wyjazdu za granicę, brak pracy, troska o dzieci, o ich dobre wychowanie, o dobrego męża, o dobrą żonę, o łaskę podjęcia mądrej decyzji Za miesiąc kolejne rekolekcje w drodze. Rafał Malinowski i Małgorzata Szopa Wiosna 2014 Pan Józef Jestem z Opoczna. Udział w pielgrzymce pokutnej daje mi radość i zdrowie, dodaje otuchy. Zacząłem chodzić trzynaście lat temu. Chorowałem na kręgosłup, wszystko mnie bolało. Teraz jest całkiem inaczej. Moje zdrowie poprawiło się. Pani Wiesława Pielgrzymuję z Konina od 1992 r. Kocham Matkę Bożą. Kocham Sanktuarium. Kiedyś pracowałam w czynach maryjnych. Urodziłam się w konińskiem. Przez cztery lata chodziłam do szkoły w Koninie, która znajduje się obok kościoła św. Maksymiliana, skąd teraz wyruszamy w drogę do Lichenia. Od dwudziestu lat mieszkam w Poznaniu, ale nie zapomniałam skąd jestem. Ta pielgrzymka daje mi siłę i zdrowie. Licheńskie pielgrzymki Pani Barbara Jestem mieszkanką Lichenia. Zaczęłam pielgrzymować, gdy zmarł Jan Paweł II. Spodobało mi się. Miałam potrzebę nie tylko spędzenia godziny w kościele na niedzielnej Mszy, ale chciałam czegoś więcej. Warto zadać sobie trochę trudu. Na pielgrzymce można modlić się inaczej niż na co dzień. Razem z innymi jest też łatwiej. Pielgrzymka jest okazją, by poznać innych ludzi, posłuchać ich świadectw. Pani Marta i pan Rafał Marta: Jesteśmy z Koluszek. Pielgrzymujemy po raz trzeci. Mamy swoje intencje. Chodzimy też co roku do Częstochowy. Stwierdziliśmy, że spróbujemy czegoś innego. Pielgrzymka do Lichenia ma zupełnie inny wyraz niż ta do Częstochowy. Idziemy nocą, wchodzimy do Sanktuarium w ciszy jest zupełnie inaczej. Rafał: Przede wszystkim jest to pielgrzymka nocna. Trzeba zmagać się ze snem to już jest pewne wyzwanie. Dziś dodatkowo jest zimno, ale pięknie. 23