BANKOWOŚĆ SPÓŁDZIELCZA W POLSCE Wyróżniki Misja Wartości

Transkrypt

1 BANKOWOŚĆ SPÓŁDZIELCZA W POLSCE Wyróżniki Misja Wartości

2 3 Bank Spółdzielczy???

3 4

4 Co to jest bank spółdzielczy? Bank spółdzielczy to jedna z form prawnych działalności banku, (obok spółki akcyjnej i przedsiębiorstwa państwowego) przewidziana w polskim prawie bankowym Właścicielami banku spółdzielczego są spółdzielcy jego udziałowcy 5

5 Historia bankowości spółdzielczej 6 Bankowość spółdzielcza jest najstarszą gałęzią spółdzielczości w Polsce 1861 rok Towarzystwo Pożyczkowe dla Przemysłowców m. Poznania - pierwsza polska spółdzielnia oszczędnościowo-kredytowa 1871 rok Własną pracą i pomocą, a siłami zjednoczonymi pod takim hasłem odbył się pierwszy sejmik Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych pod koniec XIX wieku

6 Polska spółdzielczość bankowa w okresie zaborów 1890 powstają Spółki Oszczędności i Pożyczek typu Raiffeisena, którym patronuje Franciszek Stefczyk Spółdzielnie propagowane przez Franciszka Stefczyka działają na zasadach ustalonych na podstawie doświadczeń Friedricha Wilhelma Raiffeisena, ale zostały dostosowane do wymogów wsi galicyjskiej 1899 i 1909 powstanie związków spółdzielczych powoduje znaczny wzrost liczby spółek 7

7 Polska spółdzielczość bankowa w okresie zaborów Z incjatywy Hermanna Schulze w połowie XIX wieku w Niemczech powstały pierwsze spółdzielnie kredytowe, będące poprzednikami działających do dzisiaj w tym kraju z dużym powodzeniem banków ludowych. Banki te funkcjonowały w miastach, głównie w środowisku drobnego biznesu. Ks. Piotr Wawrzyniak zreorganizował lokalną Kasę Oszczędności i Pożyczek w Śremie w Bank Ludowy oparty na nowoczesnych zasadach spółdzielczości 8

8 Polska spółdzielczość bankowa w okresie zaborów Walka z lichwą oraz utrzymanie polskiego stanu posiadania na zasadach samopomocy Działalność edukacyjna, mająca na celu obronę polskości i przeciwdziałanie wynarodowieniu 9

9 Spółdzielczość bankowa w okresie transformacji (po 1989 roku) 1990 BGŻ utracił funkcję centralnego związku spółdzielczego, uprawniającą do lustracji banków spółdzielczych Obok BGŻ powstały trzy banki zrzeszające 1994 banki spółdzielcze utworzyły Banki Regionalne, stały się ich akcjonariuszami oraz miały obligatoryjny obowiązek zrzeszenia się we właściwym terytorialnie Banku Regionalnym 2000 ustawa O funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających określiła progi kapitałowe 2001 powstały trzy banki zrzeszające 2011 Gospodarczy Bank Wielkopolski zmienia nazwę na SGB-Bank S.A. i przyłącza Mazowiecki Bank Regionalny 10

10 Budowanie pozycji spółdzielczości bankowej odbudowa pozycji przez banki spółdzielcze, systematyczne odrabianie strat po kryzysie z pierwszej połowy lat 90 banki spółdzielcze jako ważne ogniwo w krajowym systemie bankowym mimo ograniczonego terytorialnie zakresu działalności trafne decyzje kredytowe dzięki lepszej znajomości lokalnych uwarunkowań i bliższych więzi z klientami relatywnie stabilny udział banków spółdzielczych w systemie bankowym uniknięcie skutków kryzysu z jesieni 2007 roku nieangażowanie się w ryzykowne przedsięwzięcia i transakcje 11 wspieranie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości - oferta banków spółdzielczych trafia często do małych i średnich przedsiębiorców, którzy nie mogą lub nie chcą korzystać z oferty banków komercyjnych dobra pozycja w warunkach konkurencji o depozyty sektora niefinansowego

11 Banki spółdzielcze niegdyś 12

12 Banki spółdzielcze niegdyś 13

13 Prawne podstawy funkcjonowania Najważniejsze akty prawne Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, z późn. zmianami Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, z późn. zmianami Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, z późn. zmianami 14

14 Zrzeszenia banków spółdzielczych W Polsce działają dwa banki, które zrzeszają banki spółdzielcze z Bankiem BPS 64% 355 banków 36% 202 banki z Bankiem SGB 15

15 Funkcjonowanie w zrzeszeniu Zwiększenie bezpieczeństwa prowadzonej działalności Możliwość skorzystania z pomocy finansowej wewnątrz zrzeszenia Pomoc we wdrażaniu nowych produktów bankowych i nowoczesnych rozwiązań technologicznych Możliwość skorzystania z wiedzy i doświadczenia ekspertów z banków zrzeszonych i banku zrzeszającego Większa rozpoznawalność dzięki wspólnym akcjom marketingowym 16

16 17 Miejsce bankowości spółdzielczej w sektorze bankowym

17 Miejsce bankowości spółdzielczej w sektorze bankowym Ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających 18 18

18 Podstawowe wielkości finansowe (w mln zł) Wyszczególnienie Sektor spółdzielczy Udział w rynku Suma bilansowa ,8% Depozyty sektora niefinansowego i JST ,5% Kredyty sektora niefinansowego i JST ,2% Fundusze własne ,5% Wynik finansowy netto 512 4,47% Depozyty / Kredyty 94,5% 148% 18,0% 15,0% 12,0% Łączny współczynnik kapitałowy 17,4% 17,4% 9,0% 6,0% 3,0% 19 Banki komercyjne Banki spółdzielcze Dane wg stanu na r. 0,0% Banki komercyjne Banki spółdzielcze

19 Udział kredytów bankowości spółdzielczej w rynku bankowym Struktura kredytów brutto od sektora niefinansowego oraz instytucji budżetowych Segment Sektor banków komercyjnych Sektor bankowości spółdzielczej Udział w rynku Gospodarstwa domowe ogółem ,53% Przedsiębiorstwa ogółem ,57% w tym MSP ,66% Instytucje rządowe, samorządowe ogółem ,18% w mln zł 20 Dane wg stanu na r.

20 Udział depozytów bankowości spółdzielczej w rynku bankowym Struktura depozytów sektora niefinansowego oraz instytucji budżetowych Segment Sektor banków komercyjnych Sektor bankowości spółdzielczej Udział w rynku Sektor niefinansowy, w tym: ,32% Gospodarstwa domowe ,51% Przedsiębiorstwa ,87% Instytucje samorządowe ,01% w mln zł Poziom depozytów bankowości spółdzielczej równoważy prowadzoną przez nie działalność kredytową z nadwyżką 21 Dane wg stanu na r.

21 Finansowanie sektora MŚP UDZIAŁ BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH W FINANSOWANIU SEKTORA MŚP W POLSKIM SYSTEMIE BANKOWYM rodzaj finansowania: gru-09 gru-10 gru-11 gru-12 gru-13 gru-14 gru-15 gru-16 operacyjne 8,10% 9,30% 9,20% 9,60% 11,90% 12,90% 12,80% 10,90% inwestycyjne 7,60% 9,10% 8,40% 8,70% 9,30% 10,80% 9,70% 8,10% nieruchomości 4,00% 5,20% 6,10% 9,00% 10,50% 11,40% 12,00% 13,00% ogółem 6,30% 7,50% 7,50% 8,70% 10,00% 11,00% 10,50% 9,60% 22

22 Europejskie (i nie tylko europejskie) Banki Spółdzielcze zrzeszone w European Association of Co-operative Banks 23

23 Potencjał Grupy BPS Zrzeszenie BPS posiada jeden z największych zasięgów terytorialnych spośród polskich instytucji finansowych 355 Banków spółdzielczych 8 spółek zależnych świadczących specjalistyczne usługi finansowe ponad placówek (18% udział w rynku) ok 20 tys. 88,7 mld zł bankomatów (10% udział w rynku) zatrudnionych osób (12% udział w rynku) suma bilansowa (z Bankiem BPS) 24

24 Cechy szczególne banków spółdzielczych Przejrzystość Banki spółdzielcze to w 100% polski kapitał Decyzje są podejmowane w sposób samodzielny, na szczeblu zarządu Szybszy i krótszy proces decyzyjny Banki spółdzielcze nie angażują się w skomplikowane operacje finansowe, nie oferują klientom i nie utrzymują w swoich portfelach złożonych instrumentów finansowych Stabilność Odporność banków spółdzielczych na zaburzenia zachodzące na rynku finansowym Budowanie trwałych relacji z klientami i pracownikami 25

25 Cechy szczególne banków spółdzielczych Zaufanie Zarządzanie Elastyczność Bliskość Zaangażowanie społeczne Solidarność Według Europejskiego Stowarzyszenia Banków Spółdzielczych 26

26 System Ochrony Zrzeszenia BPS System Ochrony Instytucjonalnej (IPS) to umowne lub ustawowe porozumienie pomiędzy instytucjami kredytowymi, które chroni te instytucje i w szczególności, w razie potrzeby, zapewnia im płynność i wypłacalność dla uniknięcia bankructwa Jego celem jest zapewnienie płynności i wypłacalności wszystkim uczestnikom systemu oraz wypełnienie nowych norm ostrożnościowych Systemy Ochrony istnieją w innych krajach UE 27

27 System Ochrony Zrzeszenia BPS Stan na r. Uczestnicy Systemu Ochrony - bank zrzeszający i zrzeszone z nim banki spółdzielcze Zarządzanie Systemem Ochrony - powierzone jednostce zarządzającej utworzonej w formie Spółdzielni, której członkami są wyłącznie uczestnicy Systemu Ochrony Ustawowy okres przejściowy na dokonanie niezbędnych przekształceń - 36 miesięcy 28

28 Bank spółdzielczy to nie SKOK Bank spółdzielczy SKOK 155 lat funkcjonowania 25 lat funkcjonowania 557 BS z ponad 4000 placówkami i centralami 25 lat funkcjonowania pod nadzorem państwowym 42 SKOK-i z 1491 oddziałami i filiami 4 lata funkcjonowania pod nadzorem państwowym 23 lata w systemie BFG 4 lata w systemie BFG 17% łączny współczynnik kapitałowy 4,1% łączny współczynnik kapitałowy (wg sprawozdań) 29

29 Różnice pomiędzy bankami spółdzielczymi a komercyjnymi Misja banków spółdzielczych i banków komercyjnych jest odmienna Duże znaczenie oprócz celu gospodarczego, czyli osiągnięcia zysku ma dla nich integrowanie społeczności lokalnej, w której działają Banki spółdzielcze nawiązują trwałe i stabilne relacje z małymi i średnimi przedsiębiorstwami Banki spółdzielcze w odróżnieniu od banków komercyjnych mają wspólnotowy charakter Banki spółdzielcze zapewniają odpowiednią dywersyfikację sektora bankowego 30

30 Ekonomia społeczna Polskie banki spółdzielcze realizują postanowienia ekonomii społecznej Banki spółdzielcze są bardziej odporne na kryzys Zapewniają bezpieczne zatrudnienie, także w okresach spowolnienia gospodarczego Pomagają przezwyciężać biedę i gospodarczą stagnację Stymulują rozwój regionów, w których działają Reinwestują na poziomie lokalnym Stabilizują gospodarkę Są podporą i głównym źródłem kredytowania gospodarstw domowych i sektora MŚP 31

31 Klienci banków spółdzielczych Banki spółdzielcze z Grupy BPS oferują produkty dla: klientów indywidualnych rolników mikro, małych i średnich przedsiębiorców samorządów Banki Spółdzielcze wspierają rozwój lokalnej przedsiębiorczości Dla sektora rolnego i przetwórstwa rolno-spożywczego są najważniejszymi dostawcą usług finansowych Dzięki udzielanym przez nie kredytom konkurencyjność rolnictwa poprawia się 32

32 Społeczna odpowiedzialność banków spółdzielczych Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (ang. corporate social responsibility, CSR), zgodnie z definicją Komisji Europejskiej jest odpowiedzialnością przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo. Wpływ ten ma wielowymiarowy charakter i przejawia się nie tylko w dbałości firm o środowisko naturalne, pracowników i warunki pracy. Rola jaką przypisujemy CSR we współczesnej gospodarce to prowadzenie działalności w oparciu o podobne wartości, dostrzeganie ludzi w procesach produkcji, dystrybucji i konsumpcji oraz wdrażanie zasad społecznej odpowiedzialności we wszystkich obszarach funkcjonowania firmy. 33

33 Obszary zaangażowania 34

34 35

35 Banki spółdzielcze edukują 36

36 Banki spółdzielcze dziś 37

37 Banki spółdzielcze dziś 38

38 Kampanie reklamowe i obecność w mediach społecznościowych Banki spółdzielcze wykorzystują nowoczesne kanały komunikacji z klientem (Facebook, Instagram, Twitter, Youtube) Prowadzą ogólnopolskie kampanie reklamowe mające na celu zwiększenie rozpoznawalności marki i przybliżenie specyfiki działania banków spółdzielczych Banki Spółdzielcze z Grupy BPS jako pierwszy bank i jedna z pierwszych polskich marek wykorzystały znak # (hasztag) w haśle kampanii reklamowej: W Bankach Spółdzielczych z Grupy BPS każdy jest #jakvip 39

39 Usiądź na fotelu i poczuj się #jakvip 40

40 Wyzwania stojące przez bankami spółdzielczymi w Polsce Mimo coraz mniej sprzyjających uwarunkowań, obecna sytuacja w sektorze bankowości spółdzielczej pozostaje dobra. Stwarza to bankom spółdzielczym okazję do wzmocnienia fundamentów funkcjonowania. Jednak z uwagi na dynamiczny rozwój rynków finansowych oraz rosnące potrzeby klientów, sektor banków spółdzielczych musi mierzyć się z licznymi wyzwaniami: sprostanie problemom wynikającym z niskich stóp procentowych obowiązki wynikające z Dyrektywy CRD IV i Rozporządzenia CRR dostosowanie banków spółdzielczych do wypełnienia normy LCR ulepszanie systemów zarządzania ryzykiem stopy procentowej i efektywniejsze zarządzanie płynnością, jak również wprowadzenie instytucjonalnego systemu ochrony (IPS) w zrzeszeniach regulacyjne ograniczanie przychodów i rosnące obciążenia banków 41

41 Spółdzielczość bankowa Funkcjonuje od 150 lat najstarsza gałąź spółdzielczości w Polsce Najbliżej ludzi banki spółdzielcze nieodłącznym elementem społeczności lokalnej Oferta uwzględnia różne potrzeby i możliwości gospodarczo-ekonomiczne poszczególnych regionów kraju Prezes banku spółdzielczego sąsiadem pomaga i szybko podejmuje decyzje Nowoczesne rozwiązania bankowość biometryczna, płatności zbliżeniowe 42

42 Dziękuję za uwagę